Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli KitabxanasÄ±

More documents

Recommendations

Info

Kapitalizm Kapitalizmə Bənzəməz Biz harada ləngidik Burjuaziya üst‐orta gəlir səviyyəsindəki ictimai təbəqədir. Bu söz (bourgeoisie) Avropada feodalizm çağında əsilzadələr ilə işçi və kəndlilər arasında qalan tacir, sənətkar və s. əhatə edən orta təbəqəni ifadə edirdi. 19‐cu əsrin sonlarından etibarən burjuaziya kəlməsi böyük kapitalistlər üçün istifadə olunmağa başladı. Burjua bir təbəqə olaraq isə, orta əsrlərin sonuna yaxın meydana çıxıb və Sənaye İnqilabı ilə birlikdə inkişaf edib. Daha sonradan modern toplumlarda da burjuaziya əhəmiyyətli yer tutmağa davam edib. 77 Elə Azərbaycan da müstəqilliyini qazandığı zaman həyata keçiriləcək iqtisadi reformların iki başlıca istiqaməti müəyyənləşdirilmişdi. Birincisi, milli burjuaziyamızı formalaşdıraraq müstəqil milli iqtisadiyyat sistemimizi və milli demokratik dövlətimizi qurmaq, ikincisi, sərbəst bazar iqtisadiyyatına keçmək. Aradan on ildən artıq zaman keçdikdən sonra dönüb geriyə baxdığımızda görürük ki, biz müstəqil dövlətimizi qura bildik, amma nə milli burjuaziyamızı və nə də nəticə olaraq milli demokratik dövlətimizi formalaşdıra bilmədik. Çünki tarix boyu milli dövlət eyni zamanda burjuaziya dövləti olub. Burjuaziya dövləti isə burjuaziyanın aparıcı olduğu toplumlarda qurulan dövlətdir. Güclü burjuaziyası olmayan dövlət güclü milli dövlət ola bilməz. 78 Bir vaxtlar böyük dövlətlər dünyanı “parçala, hökm sür” məntiqi ilə idarə edirdilərsə, bu gün “birləşdir, hökm sür” məntiqini, yəni qloballaşmanı önə çəkirlər. Amerika Birləşmiş 77 İlkin Sabiroğlu, “Bizdə Milli Burjuaziya varmı”, “Hürriyyət” qəzeti, 31 iyul 2003. 78 İlkin Sabiroğlu, “Milli Burjuaziya niyə formalaşa bilmədi”, IqtisadNet, 26 may 2004, http://www.iqtisad.net/is015.htm, (01.03.2006). ‐ 65 ‐
İlkin Sabiroğlu Ştatlarının İraqda, İranda parçalanmaya getmədən rejim dəyişikliyinə can atmasının arxasında dayanan səbəb də budur. ABŞ‐ı qloballaşmaya yönləndirən və bu sahədə onu super gücə çevirən qüvvə isə amerikan burjuaziyasıdır. Çünki amerikan burjuaziyası Amerikadan əvvəl qloballaşmaqdadır. Azərbaycanın da yeni dünya düzənində özünə layiqli yer tutması inkişaf etdirəcəyi milli burjuaziyası sayəsində olacaq. Qloballaşma prosesində öz səsimizi duyura bilməmiz üçün ilk öncə milli dövlət olmağımız lazımdır. Unutmayaq ki, bunu bacarmayan İraq, İran və Əfqanıstan kimi dövlətləri zorla milliləşdirməyə çalışırlar. Qloballaşma isə milli demokratik dövlət quruculuğundan sonrakı prosesdir. Burjuaziya, məhz özünün dinamizmi ilə hər zaman ictimai transformasiyada çox əhəmiyyətli rol oynamışdır. Bərqərar etmək istədiyi sistemin çağdaş adı isə xalq kapitalizmidir. Xalq kapitalizminin hakim olduğu dövlət şəkli isə Milli Dövlətdir. Ona görə də milli burjuaziyaya sahib olmayan dövlət milli dövlət ola bilməz... Tarixçilər Azərbaycanda milli burjuaziyanın formalaşma tarixini XIX əsrin birinci yarısına, Çar Rusiyasının müstəmləkəçilik dövrünə qədər geriyə götürürlər. Dəlil olaraq da XX əsrin əvvəllərində neft sənayesində olan 167 firmadan 49‐nun azərbaycanlılara məxsusluğu, Bakıdakı 204 sənaye müəssisəsinin sahibi olan 115 sahibkarın da 18 faizini azərbaycanlıların təşkil etməsi göstərilir. Biz iqtisadçılar bu məsələdə tarixçilərimizdən fərqli düşünürük. Bir kərə XIX əsrin ikinci yarısından XX əsrin əvvəllərinə qədər ortada nə Azərbaycan adlanan milli dövlət və nə də milli bazar mövcuddur. Bəhs edilən azərbaycanlı zənginlər Çar Rusiyasının vətəndaşlarıdır və təbii olaraq vergilərini də Çar Rusiyasının hərbi, iqtisadi, siyasi inkişafı üçün ödəyirdilər. O cümlədən bu gün dünyanın bir çox ölkələrində Azərbaycan əsilli olub da Azərbaycanla iqtisadi, ictimai və siyasi anlamda ‐ 66 ‐
Page 2 and 3:
KAPİTALİZM KAPİTALİZMƏ BƏNZƏ
Page 4 and 5:
Bu kitab elm dəryasında mənə yo
Page 6 and 7:
Kapitalizm Kapitalizmə Bənzəməz
Page 8 and 9:
Page 10 and 11:
Page 12 and 13:
Page 14 and 15:
Page 16 and 17: Kapitalizm Kapitalizmə Bənzəməz
Page 48 and 49: Real ÜDM/XMM 60 (1990‐2005) (Gö
Page 116 and 117:
Page 118 and 119:
Page 120 and 121:
Page 122 and 123:
Page 124 and 125:
Page 126 and 127:
Page 128 and 129:
Page 130 and 131:
Page 132 and 133:
Page 134 and 135:
Page 136 and 137:
Page 138 and 139:
Page 140 and 141:
Page 142 and 143:
Page 144 and 145:
Page 146 and 147:
Page 148 and 149:
Page 150 and 151:
Page 152 and 153:
Page 154 and 155:
Page 156 and 157:
Page 158 and 159:
Page 160 and 161:
Page 162 and 163:
Page 164 and 165:
Page 166 and 167:
Page 168 and 169:
Page 170 and 171:
Page 172 and 173:
Page 174 and 175:
Page 176 and 177:
Page 178 and 179:
Page 180 and 181:
Page 182 and 183:
Page 184 and 185:
Page 186 and 187:
Page 188 and 189:
Page 190 and 191:
Page 192 and 193:
Page 194 and 195:
Page 196 and 197:
Page 198 and 199:
Page 200 and 201:
Page 202 and 203:
Page 204 and 205:
Page 206 and 207:
Page 208 and 209:
Page 210 and 211:
Page 212 and 213:
Page 214 and 215:
Page 216 and 217:
Page 218 and 219:
Page 220 and 221:
Page 222 and 223:
Page 224 and 225:
Page 226 and 227:
Page 228 and 229:
Page 230 and 231:
Page 232 and 233:
show all

Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli KitabxanasÄ±

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?

Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli KitabxanasÄ±