Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli KitabxanasÄ±

More documents

Recommendations

Info

<strong>Kapitalizm</strong> <strong>Kapitalizm</strong>ə Bənzəməz Ölkədə müstəqillik sonrası tənəzzül dövrü təqribən 1991‐ 1994‐cü illəri əhatə edir. Bundan sonra əldə edilən sabitlik uzun müddət davam etmiş və indi‐indi iqtisadi‐siyasi stabilliyə çevrilir. “1994‐cü illə müqayisədə 2000‐ci ildə ÜDM‐in artımı 25 faiz, əhalinin real pul gəlirləri 2,7 dəfə, orta aylıq əməkhaqqı 3,5 dəfə artmış, inflyasiya 2‐3 faiz səviyyəsinə endirilmişdir.” 74 Lakin bütün bunlar əvvəlki itkiləri aradan qaldırmağa yetməmişdir. “2001‐2005‐ci illər isə ölkə iqtisadiyyatının yüksək tempdə inkişafı illəridir. Son illər həyata keçirilməyə başlanan proqramların əsas məqsədi yeni iş yerlərinin açılmasına paralel olaraq yoxsulluğun azaldılması, regionların kompleks inkişaf etdirilməsi, sahibkarlığa dövlət yardımının həyata keçirilməsi, özəlləşdirmənin başa çatdırılması, təhsil, səhiyyə, turizm, ekologiya, nəqliyyat, rabitə və telekommunikasiya sahələrinin inkişafına nail olmaqdır. 2001‐2005‐ci illərdə ÜDM 1,7 dəfə artmış və ötən il Azərbaycan 1990‐cı il səviyyəsinə çatmışdır. ÜDM‐in adambaşına düşən həcmi 2000‐ci ildəki 665 dollardan fərqli olaraq 2005‐ci ildə 1500 dollar təşkil etmişdir. Özəl sektorun ÜDM‐də çəkisi 70 faizdən 77 faizədək yüksəlmişdir. Son beş ildə büdcə gəlirləri 4 dəfə artmış, 2005‐ci ildə bu, 2,3 milyard dollar təşkil etmişdir. 2001‐2005‐ci illərdə qeyri‐neft sektorunun bütün sahələrində 12‐13 faizlik sabit artım müşahidə olunmuşdur. Son 5 il ərzində əhalinin pul gəlirləri 1,8 dəfə, işçilərin orta əməkhaqqı isə 2,6 dəfə artmış və 2005‐ci ildə 133 dollar səviyyəsinə çatmışdır. 2001‐2005‐ci illərdə Azərbaycan iqtisadiyyatına 20 milyard dollardan artıq investisiya yatırılmışdır ki, bunun da 15,4 milyardı xarici sərmayədir. Hazırda Azərbaycan dünyanın 130 ölkəsi ilə ticarət əlaqələri qurub, xa‐ 74 Mehdiyev, op. cit. ‐ 61 ‐
İlkin Sabiroğlu rici ticarət dövriyyəsi son 5 ildə 28,8 milyard dollar olmuşdur.” 75 Azərbaycanın qeyri‐neft sektoruna xarici investisiyaların cəlbində problemlər yaşamasının əsl səbəbi isə xarici investorların bizdən sabitlik yox stabillik tələb etmələridir. Hərçənd ki, bunu bəzən onlar özləri də düzgün ifadə edə bilmirlər. Onlara hələ də aydın deyil ki, ümumiyyətlə MDB məkanında sabitlik və stabillik ifadələrinin fərqi tam başa düşülmüş deyil. Fikrimi bu məkanda çap edilən iqtisadi ədəbiyyatlar da (terminoloji lüğətlər də daxil olmaqla) təsdiq edir. Qeyd edək ki, sadəcə neft sektoruna yönələn investisiyalar burada istisna təşkil edir. Çünki təcrübələr göstərir ki, bir ölkə yalnız inqilablar olduqda və bu inqilablar nəticəsində (İrandakı İslam İnqilabı, Rusiyadakı Sosializm İnqilabı kimi) dövlətin mövcud rejimi dəyişib qapalı bir sistemə dönüşürsə, o halda neft şirkətləri üçün ciddi təhlükələr yaranır... Ümumiləşdirərək deyə bilərik ki, bir ölkədə o zaman siyasi, iqtisadi stabillik hökm sürür ki, o ölkənin vətəndaşları gələcəklərinin təminat altında olduğuna inanırlar. Bu baxımdan Azərbaycan üçün də bir sıra zəruri siyasi və iqtisadi amillər var ki, onlar olmadan ölkədə stabilliyin əldə olunması müşkül məsələdir. Bu amillər içərisində demokratik seçki ənənələrinin tam formalaşmamış olmasını, Dağlıq Qarabağ probleminin həll edilməmiş olmasını, yüksək işsizlik səviyyəsi və iş təminatının olmamasını, sığorta və sosial təminat sahəsindəki problemləri və s. qeyd etmək olar... Yuxarıda stabillik üçün ictimai dinamizmin zəruriliyini qeyd etdik. İnkişaf etmiş ölkələrin təcrübəsi də göstərir ki, cəmiyyətə bu dinamizmi verəcək qüvvə yalnız milli burjuaziya ola bilər. Məmur burjuaziyasında dinamizm olmaz. Onların işi dinamizm olan yerdə sabitlik yaratmaqdır. Çünki dinamizm 75 Ibid. ‐ 62 ‐
Page 2 and 3:
KAPİTALİZM KAPİTALİZMƏ BƏNZƏ
Page 4 and 5:
Bu kitab elm dəryasında mənə yo
Page 6 and 7:
Kapitalizm Kapitalizmə Bənzəməz
Page 8 and 9:
Page 10 and 11:
Page 12 and 13: Kapitalizm Kapitalizmə Bənzəməz
Page 48 and 49: Real ÜDM/XMM 60 (1990‐2005) (Gö
Page 112 and 113:
Page 114 and 115:
Page 116 and 117:
Page 118 and 119:
Page 120 and 121:
Page 122 and 123:
Page 124 and 125:
Page 126 and 127:
Page 128 and 129:
Page 130 and 131:
Page 132 and 133:
Page 134 and 135:
Page 136 and 137:
Page 138 and 139:
Page 140 and 141:
Page 142 and 143:
Page 144 and 145:
Page 146 and 147:
Page 148 and 149:
Page 150 and 151:
Page 152 and 153:
Page 154 and 155:
Page 156 and 157:
Page 158 and 159:
Page 160 and 161:
Page 162 and 163:
Page 164 and 165:
Page 166 and 167:
Page 168 and 169:
Page 170 and 171:
Page 172 and 173:
Page 174 and 175:
Page 176 and 177:
Page 178 and 179:
Page 180 and 181:
Page 182 and 183:
Page 184 and 185:
Page 186 and 187:
Page 188 and 189:
Page 190 and 191:
Page 192 and 193:
Page 194 and 195:
Page 196 and 197:
Page 198 and 199:
Page 200 and 201:
Page 202 and 203:
Page 204 and 205:
Page 206 and 207:
Page 208 and 209:
Page 210 and 211:
Page 212 and 213:
Page 214 and 215:
Page 216 and 217:
Page 218 and 219:
Page 220 and 221:
Page 222 and 223:
Page 224 and 225:
Page 226 and 227:
Page 228 and 229:
Page 230 and 231:
Page 232 and 233:
show all

Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli KitabxanasÄ±

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?

Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli KitabxanasÄ±