Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli Kitabxanası
Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli Kitabxanası
Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli Kitabxanası
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Kapitalizm</strong> <strong>Kapitalizm</strong>ə Bənzəməz<br />
durğun; sabitlik də öz növbəsində iqtisadi terminlərlə ifadə etsək<br />
staqnasiya, durğunluq mənasına gəlir. Stabillik isə müvazinət,<br />
tarazlıq deməkdir. Stabillik üçün sabitlikdən fərqli olaraq<br />
dinamizm lazımdır. Çünki bütün sahələrdə ideal müvazinəti<br />
təmin etmək mümkün olmadığından cəmiyyət öz dinamizmi<br />
ilə ideal müvazinəti axtarış içərisində olur. Nəticədə<br />
mütləq mənada deyil, nisbi mənada tarazlıq yaranır ki, biz də<br />
buna stabillik deyirik. 70<br />
Sovetlər Birliyinin dağılması ilə birlikdə bütün ittifaq respublikaları<br />
kimi Azərbaycan da hər sahədə ciddi böhranlarla<br />
üz‐üzə qalmışdı. “Təsdiq edilmiş büdcənin olmaması, inflyasiyanın<br />
məhvedici təsiri 1994‐cü ildə Azərbaycanda ÜDM‐in iki<br />
dəfə, sənaye istehsalının 1,6 dəfə, kənd təsərrüfatının 44 faiz<br />
azalmasına, əhalinin rifah halının 3,7 dəfə aşağı düşməsinə, orta<br />
aylıq əmək haqqının 1990‐cı ildəki real əməkhaqqının 17 faizini<br />
təşkil etməsinə gətirib çıxarmışdı.” 71 Dünya ölkələrinin<br />
təcrübəsi göstərir ki, bu kimi böhranların, tənəzzüllərin qarşısını<br />
almaq üçün müddəti 6 ay ilə 18 ay arasında dəyişən sabitləşdirici<br />
proqramlara ehtiyac duyulur. Azərbaycanda da<br />
1995‐ci ildən belə bir proqramın həyata keçirilməsi ilə artıq<br />
1996‐cı ildə makroiqtisadi sabitlik əldə edildi. Belə ki, 1995‐<br />
2000‐ci illərdə ölkədə makroiqtisadi sabitliyin təmin olunması,<br />
struktur islahatlarının həyata keçirilməsi, iqtisadiyyatın bərpası,<br />
əhalinin həyat səviyyəsinin yaxşılaşdırılması üçün 3 genişmiqyaslı<br />
proqram reallaşdırılmağa başlanmışdı.<br />
1995‐ci ildən Azərbaycan iqtisadiyyatında qısa bir müddət<br />
içərisində sabitliyə nail olmaq, tənəzzülün qarşısını almaq<br />
üçün şok terapiyasından və buna paralel olaraq nominal pul<br />
70 Ilkin Sabiroglu, “The problem of constancy at the Azerbaijani economy”,<br />
Azerbaijan Bulletin No:28 (282), 12 iyul 2001, ANDF,<br />
http://www.eurasianet.org/resource/ azerbaijan/hypermail/200107/0017.html,<br />
(01.03.2006).<br />
71 Mehdiyev, op. cit.<br />
‐ 59 ‐