Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli Kitabxanası
Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli Kitabxanası
Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli Kitabxanası
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Kapitalizm</strong> <strong>Kapitalizm</strong>ə Bənzəməz<br />
qeyd etmək olar.<br />
‐ Neft sektorunun ən əsas xüsusiyyətlərindən<br />
birisi də, iş imkanları<br />
yaratmaq potensialının<br />
çox‐çox aşağı olmasıdır. Hələ<br />
1897‐ci ildə Tağıyev neft quyularını,<br />
fabriklərini və s. 5 milyon<br />
manata ingilis E.Gubardın qrupuna<br />
satarkən bir çox ittihamlara<br />
məruz qalmışdı. 20 milyon<br />
manat dəyərində olan bu sərvətin<br />
aşağı qiymətdən satılmasının<br />
səbəbi məlum olmasa da,<br />
N.Nərimanova görə bu böyük<br />
fədakarlıq idi. Çünki Tağıyev<br />
bunun əvəzində toxuculuq fabriki<br />
quracaqdı. Neft işində 100‐<br />
200 nəfər çalışdığı halda burada<br />
3500 nəfər işlə təmin olunacaqdı.<br />
67<br />
‐ 1904‐cü ilin dekabrın 30‐da<br />
neft sənayeçiləri ilə fəhlələr arasında<br />
müştərək müqavilə imzalandı.<br />
Fəhlələr bu müqaviləni<br />
“Mazut konstitusiyası” adlandırırdılar.<br />
Bunun ardından mədən‐zavod<br />
komissiyaları meydana<br />
çıxdı.<br />
‐ Rus Çarının 1887‐ci ildəki<br />
fərmanından sonra 1897‐ci ildə<br />
V.G. Şıxovun rəhbərliyi ilə inşa‐<br />
‐ Xarici investisiyaların 70 faizinin<br />
neft sənayesinə yatırılması,<br />
ixracatda neft və ya neft məhsullarının<br />
təqribən 80 faizdən<br />
artıq pay təşkil etməsinə baxmayaraq,<br />
bütövlükdə neft sektorunda,<br />
xarici şirkətlər də daxil<br />
olmaqla işləyənlərin sayı təqribən<br />
65 min nəfərdir. Bu rəqəmin<br />
iqtisadiyyatda məşğul<br />
olanların ümumi sayında xüsusi<br />
çəkisi təqribən 2 faizdir. Lakin<br />
ölkənin neft sektorunda 65<br />
min nəfər belə olduqca böyük<br />
rəqəm hesab olunur. Dünya<br />
praktikasındakı standartlara görə<br />
hər milyon ton hasilata ortalama<br />
1000 nəfər işçi düşür. Bu<br />
gün isə ARDNŞ lazım olduğundan<br />
iki dəfə artıq işçi saxlayır.<br />
‐ 2005‐ci ilin sonunda Azərbaycandakı<br />
ən böyük xarici neft şirkətində<br />
fəhlələrin geniş tərkibli<br />
tətilindən sonra həmkarlar təşkilatlanın<br />
yaradılmasına başlandı.<br />
‐ Bu il də Bakı‐Tbilisi‐Ceyhan<br />
Əsas İxrac Boru Kəməri tam fəaliyyətə<br />
başlayacaq. Mütəxəs‐<br />
67 Okan Yeşilot, Tagiyev, Kaknüs Yayınları, İstanbul, 2004, səh.98.<br />
‐ 55 ‐