Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli Kitabxanası
Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli Kitabxanası
Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli Kitabxanası
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Kapitalizm</strong> <strong>Kapitalizm</strong>ə Bənzəməz<br />
Midiya yağı:<br />
Yüz il əvvəl yüz il sonra<br />
Doğrusu, əcnəbilərin Azərbaycanı tanımadıqları halda sadəcə<br />
neftə görə Bakını tanımaqları məni hər zaman təəssüfləndirib.<br />
Amma təəssüflənməyim əbəsdir. Axı bu ölkənin demək<br />
olar ki, adı belə neftdən əmələ gəlib. Tarixçilər Azərbaycan<br />
coğrafi adının yaranmasını Atropatena ilə bağlasalar da, Azərbaycanın<br />
bir digər adı Odlar Yurdu, Odlar Diyarıdır.<br />
Neft yataqlarının hələ Atropatena vaxtında mövcud olduğu<br />
bilinir. Neftin özünü isə “Midiya yağı” adlandırırmışlar. Bu<br />
“Midiya yağı” xüsusilə 19‐cu əsrin ikinci yarısından etibarən<br />
Azərbaycan xalqının taleyində mühüm rol oynamağa başlamış<br />
və demək olar ki, heç bir zaman “Azərbaycan yağı”na çevrilə<br />
bilməmişdir. Bakı‐Tbilisi‐Ceyhan layihəsi də əslində “Midiya<br />
yağı”nı “Azərbaycan yağı”na çevirmə cəhdidir. 66<br />
Bəzən tarixi müqayisələr və təhlillər maraqlı nəticələrə gətirib<br />
çıxarır. Xüsusilə XIX əsrin ikinci yarısından etibarən neftin<br />
Azərbaycanın iqtisadi münasibətlər sistemində oynadığı rolu<br />
bu günümüzlə müqayisəli təhlil edərkən kifayət qədər diqqət<br />
çəkici məqamların şahidi olursan.<br />
Əsrlərdir var olan neft, məhz Avropa ölkələrinin və Rusiyanın<br />
sürətli sənayeləşməsi və buna bağlı olaraq artan enerji tələbatı<br />
səbəbindən strateji məhsul halına gəlməyə başlamışdı.<br />
Hətta 1860‐cı illərdə belə Azərbaycanda yanacaq olaraq istifadə<br />
edilən neftin istehsalı olduqca aşağı səviyyədə ikən, 1872‐ci<br />
ildən sonra isə hər şey fərqli olmağa başladı:<br />
66 İlkin Sabiroğlu, “Midiya Yağı: Yüz il əvvəl yüz il sonra”, IqtisadNet, 13 mart<br />
2005, http://www.iqtisad.net/is022.htm, (01.03.2006).<br />
‐ 51 ‐