Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli KitabxanasÄ±

More documents

Recommendations

Info

Kapitalizm Kapitalizmə Bənzəməz hüquqları olan insanları deyil, sadəcə robotları işlə təmin edəcəklər. Gələcək beş ildə iş təminatımızın olacağı mövzusunda bədbinəm; dünya iqtisadiyyatı getdikcə daha pis hala gəlir və hər yerdə işdən çıxarma müşahidə edilir.” 46 Dünya iqtisadiyyatı yeni bir transformasiya prosesini yaşayır: sənaye çağı ömrünü başa vurduğu kimi sənaye işçiləri də ciddi sıxıntılar yaşayır. Artıq işçi sinfinin də keyfiyyət dəyişikliyi göstərməsi zəruri hal alıb. Bu keyfiyyət dəyişikliyini yaşaya bilməyən ölkələrdə sosial müdafiə sistemi də çarəsiz hala gəlir. “Ömür boyu təhsil”in əsas məqsədi də bu çarəsizliyə bir çarə axtarmaqdır. Fransa da eyni aqibəti yaşayır. Amma Anqlo‐Sakson Kapitalizmin hakim olduğu ölkələrdə daha aşağı işsizlik səviyyəsi müşahidə edilməkdədir. Çünki Anqlo‐Sakson Kapitalizmi “hire and fire” məntiqinə dayanır. 47 Bu prinsipə görə işçi bir istehsal amili kimi kiralanır və daha sonra da sərbəst bazar iqtisadiyyatının məntiqinə uyğun olaraq işdən çıxarılır. Belə bir elastik sistem ilk baxışdan qəribə görünsə də əslində işsizliyin azalmasında əhəmiyyətli rol oynayır. Anqlo‐Sakson Kapitalizmdə işçilərin daha yüksək maaşlı bir iş tapdıqlarında əvvəlki işdən ayrılmaları və ya sahibkar tərəfindən işdən çıxarılmaları normal qarşılanır. Ona görə də Ren Kapitalizmində olduğu kimi Anqlo‐Sakson Kapitalizmdə işçilərin şirkət daxili təhsilinə ciddi əhəmiyyət verilmir, çünki daha yaxşı bir fürsət qarşısına çıxan kimi işçinin işdən ayrılacağı nəzərə alınır. Bundansa daha yüksək keyfiyyətlərə sahib işçini daha yüksək maaşla işə almaq məqsədəuyğun sayılır. Təbii olaraq hər bir şəxs də özünün bəşəri sərmayəsini artırmağa çalışır ki, potensialını daha yüksək qiymətdən sata bil‐ 46 Ludwig Niethammer, “Germany: workers respond angrily to deal at DaimlerChrysler”, WSWS, 12 avqust 2004, http://www.wsws.org/articles/2004/ aug2004/ germ‐a12.shtml, (01.03.2006). 47 Ibid., səh.38. ‐ 37 ‐
İlkin Sabiroğlu sin. Hər bir şəxs rəqabət mühitində işsiz qalmamaq üçün özünü mütəmadi yeniləmək məcburiyyətindədir. Obyektivizmin qurucusu Ayn Rand özünün “Kapitalizm: Bilinməyən İdeal” əsərində (Capitalism: The Unknown Ideal) mülkiyyət hüququnun mülk qazanma hüququ olduğunu, kimsənin haqqı çatmadığı halda başqalarının qazanclarından alınan vergilər hesabına dövlətdən əvəzi ödənilmədən ev ala biləcəyi anlamında qəbul edilməməsi gərəkliliyini qeyd etmişdir. 48 Lakin hər kəsin mənzil hüququ olduğunda israr edən Sovetlər Birliyi vətəndaşlarının mənzil problemini həll edə bilməməklə yanaşı, insanları quş damlarına bənzər qutularda yaşamağa məhkum etməkdəydi. Digər tərəfdən, işi bazarın öz qanunauyğunluqlarına buraxan ABŞ‐da amerikalıların 56 faizi (sadəcə, Fannie Mae şirkəti kanalı ilə 1968‐ci ildən bu yana 63 milyon nəfər) Mortgage sistemi (ipotekalı mənzil maliyyələşdirmə sistemi) ilə ev sahibi olmuşdur. Qısası, sərbəst bazar iqtisadiyyatının gücünə etimad edilə bilər. Fransadakı konstitusiya referendumunda Paris sakinlərinin 66 faizi referenduma “hə” dedikləri halda, əyalətdəkilərin böyük qismi “sosial” olmadığı üçün “yox” dedi. Kənd təsərrüfatından sənayeyə keçiddə liderlik edən Fransa, sənayedən Bilgi Çağına keçiddə artıq axsamağa başlayıb. Keçmişdəki liderliyini göstərə bilməyəcəyini anladığından transformasiyaya qarşı dirənir. Fabriklər dünyasında parlayan ulduz kompüterlər dünyasında sönük görünməkdədir. 49 48 Ayn Rand, Kapitalizm: Bilinmeyen İdeal, Türkcəyə tərcümə: Nejdet Kandemir, Plato Film Yayınları, İstanbul, 2004. 49 “Fransa kendini azletti...”, Mehmet Altan, “Sabah” qəzeti, 4 iyun 2005. ‐ 38 ‐
Page 2 and 3: KAPİTALİZM KAPİTALİZMƏ BƏNZƏ
Page 4 and 5: Bu kitab elm dəryasında mənə yo
Page 6 and 7: Kapitalizm Kapitalizmə Bənzəməz
Page 48 and 49: Real ÜDM/XMM 60 (1990‐2005) (Gö
Page 88 and 89:
Kapitalizm Kapitalizmə Bənzəməz
Page 90 and 91:
Page 92 and 93:
Page 94 and 95:
Page 96 and 97:
Page 98 and 99:
Page 100 and 101:
Page 102 and 103:
Page 104 and 105:
Page 106 and 107:
Page 108 and 109:
Page 110 and 111:
Page 112 and 113:
Page 114 and 115:
Page 116 and 117:
Page 118 and 119:
Page 120 and 121:
Page 122 and 123:
Page 124 and 125:
Page 126 and 127:
Page 128 and 129:
Page 130 and 131:
Page 132 and 133:
Page 134 and 135:
Page 136 and 137:
Page 138 and 139:
Page 140 and 141:
Page 142 and 143:
Page 144 and 145:
Page 146 and 147:
Page 148 and 149:
Page 150 and 151:
Page 152 and 153:
Page 154 and 155:
Page 156 and 157:
Page 158 and 159:
Page 160 and 161:
Page 162 and 163:
Page 164 and 165:
Page 166 and 167:
Page 168 and 169:
Page 170 and 171:
Page 172 and 173:
Page 174 and 175:
Page 176 and 177:
Page 178 and 179:
Page 180 and 181:
Page 182 and 183:
Page 184 and 185:
Page 186 and 187:
Page 188 and 189:
Page 190 and 191:
Page 192 and 193:
Page 194 and 195:
Page 196 and 197:
Page 198 and 199:
Page 200 and 201:
Page 202 and 203:
Page 204 and 205:
Page 206 and 207:
Page 208 and 209:
Page 210 and 211:
Page 212 and 213:
Page 214 and 215:
Page 216 and 217:
Page 218 and 219:
Page 220 and 221:
Page 222 and 223:
Page 224 and 225:
Page 226 and 227:
Page 228 and 229:
Page 230 and 231:
Page 232 and 233:
show all

Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli KitabxanasÄ±

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?

Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli KitabxanasÄ±