04.01.2015 Views

Kapitalizm kapitalizmə bənzəməz - Azərbaycan Milli Kitabxanası

Kapitalizm kapitalizmə bənzəməz - Azərbaycan Milli Kitabxanası

Kapitalizm kapitalizmə bənzəməz - Azərbaycan Milli Kitabxanası

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>Kapitalizm</strong> <strong>Kapitalizm</strong>ə Bənzəməz<br />

1‐ Məhdud Dövlət: Buna görə ən kiçik dövlət ən yaxşı dövlətdir.<br />

Xüsusilə dövlətin iqtisadiyyatdakı roluna daha çox diqqət<br />

cəlb edilməkdədir. Dövlətin daha geniş mərkəzi bir səlahiyyətə<br />

sahib olması istənməyən bir haldır. Məsələn, ABŞ‐da<br />

dövlətin hər bir hissəsi bir‐birindən ayrı tutulmaqda, nəzarət<br />

edilməkdə və balanslaşdırılmaqdadır. Bu xətt 1980‐ci illərdə<br />

ABŞ‐da Ronald Reaganın, İngiltərədə isə Margaret Thatcherin<br />

hakimiyyətə gəlməsi ilə birlikdə daha da sistemləşdirilmiş<br />

oldu. Artıq dövlət tənzimləyici və qoruyucu deyil, tənbəl və<br />

tormozlayıcı bir qüvvə kimi qəbul edilməyə başlandı. Əvvəllər<br />

cəmiyyətin inkişaf göstəricisi olan sosial müdafiə sistemi tənbəlliyi<br />

təşviq etdiyi üçün tənqid hədəfinə çevrildi. Ona görə də<br />

yarım əsr əvvəl Avropada qurulan sosial müdafiə sistemi heç<br />

bir zaman ABŞ‐da qurulmamışdır. Verginin ən dinamik və cəsarətli<br />

olanların cəsarətini qırdığı irəli sürüldü. Anqlo‐Sakson<br />

kapitalizmdə dövlətin vəzifəsi vətəndaşlarının malını və canını<br />

qorumaqdan ibarətdir.<br />

2‐ Fərd‐Toplum Münasibətləri: Anqlo‐Sakson kapitalizmi<br />

fərdiyyətçidir, buna görə toplum fərdlərin toplamından başqa<br />

bir şey deyildir. Fərd yalnız tək başına qaldıqda yaşamaq üçün<br />

ən üstün bacarıqlarını ortaya qoyur. Fərdiyyətçiliyə görə bərabərlik<br />

fürsət bərabərliyidir, istədiyi sözləşməni qəbul etməkdə<br />

bərabərlikdir.<br />

3‐ Mülkiyyət Hüquqları: Anqlo‐Sakson kapitalizminə görə,<br />

fərdi hüquqların ən böyük qarantı mülkiyyət hüquqlarının aliliyidir.<br />

4‐ İstehlakçı Tələbatını Ödəmək Üçün Rəqabət: Bu düşüncəyə<br />

görə, yaxşı toplum olmaq üçün mühüm olan bazarda rəqabət<br />

etməkdir. Daha çox rəqabət daha yaxşı toplum ortaya çıxaracaq.<br />

5‐ Qrup Məsuliyyəti Yerinə Fərdi Məsuliyyət: Bu yanaşma<br />

Newtonçu Mexaniki Paradiqmanın “hissəciklərə bir mexanizmin<br />

hissəsi olaraq baxarsaq, bütünün özünə baxmış olarıq”<br />

‐ 33 ‐

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!