Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli KitabxanasÄ±

More documents

Recommendations

Info

<strong>Kapitalizm</strong> <strong>Kapitalizm</strong>ə Bənzəməz Hazırlığa haradan başlamalı Əvvəlki iqtisadi nəzəriyyələrə görə, istehsal amillərinin gəlirləri bütün bölgələrdə tarazlanana qədər, əmək ehtiyatları əmək haqlarının daha aşağı olduğu bölgələrdən daha yüksək olduğu bölgələrə doğru, kapital ehtiyatları da bunun tərsi yöndə hərəkət edərdi. Yəni, Azərbaycan kimi ölkələrdə əmək haqları aşağı olduğundan, məsələn, ABŞ şirkətləri öz vətənlərində deyil, gəlib Azərbaycanda istehsalla məşğul olmalı idilər. Beləcə ölkələrarası kəskin rifah fərqləri də azalmış olacaqdı. Lakin yeni nəzəriyyələr bu fikirləri alt‐üst etdi. Məlum oldu ki, həm kapital və investisiyalar, həm də əmək ehtiyatları əsasən yoxsul iqtisadiyyata sahib ölkələrdən zəngin iqtisadiyyata sahib ölkələrə doğru yönəlir. Çünki, bilgi (informasiya) çağını yaşayan zəngin iqtisadiyyata sahib ölkələrdə təhsilin və ən yeni texnologiyaların istehsal prosesinə tətbiqi sayəsində çox yüksək məhsuldarlıq həddi əldə edilməkdədir. Bunu belə başa düşmək olar: ABŞ‐da 3000 dollar əmək haqqı alan bir işçi, Azərbaycanda 100 dollar əmək haqqı alan 30 işçidən daha artıq əlavə dəyər yaradır. Ona görə də bu gün dünyanın maliyyə bazarlarında dolaşan və həcmi trilyon dollarlarla ölçülən kapitaldan Azərbaycan kimi keyfiyyətli əmək ehtiyatları və mütəxəssis sarıdan sıxıntı çəkən ölkələr, təbii ehtiyatlar sektoru istisna olmaqla yetəri qədər pay ala bilmir. Macarıstan təcrübəsi isə göstərdi ki, ölkə zəruri hazırlıqları görmədən xarici sərmayə cəlb eləsə belə bu ölkədaxili rifah səviyyəsini arzu olunan səviyyədə yüksəltməyə də bilər. Əgər həm ölkəyə xarici sərmayə cəlb etmək, həm də bunun rifah üzərində pozitiv effektini görmək istəyiriksə bu işə İrlandiya kimi ciddi hazırlaşmalı və xarici sərmayə mövzusunda seçici davranmalıyıq. Məsələn, kənd təsərrüfatına cəlb edilən xarici ‐ 21 ‐
İlkin Sabiroğlu sərmayənin rifah üzərində təsiri çox məhdud olduğu halda, informasiya və telekommunikasiya texnologiyaları sektoruna cəlb edilən xarici sərmayə rifah üzərində qat‐qat yüksək pozitiv effekt yaratmaqdadır. İrlandiya hazırlığa məhz təhsil sahəsində ciddi islahatlarla başlamışdı. Bu islahatlar çərçivəsində İrlandiya universitetləri hər il İKT üzrə mütəxəssis olan çoxsaylı mühəndislər hazırlayır. Azərbaycan da məhz günümüzün tələblərinə cavab verən mütəxəssis sarıdan sıxıntı çəkməkdədir. Azərbaycan təhsildə islahatlara çağdaş standartları mənimsəməklə başlamalıdır. Əvvəlki bölmədə də qeyd etdiyimiz kimi təhsildə də “Avropa standartları” var və bu standartlar “Boloniya prosesi” çərçivəsində formalaşır. “Boloniya prosesi” ilə Avropa Ali Təhsil Zonası yaranır. 1999‐cu ildə 29 Avropa ölkəsinin təhsil nazirləri 2010‐cu ilə qədər konsensus və əməkdaşlıq içərisində Avropa Ali Təhsil Zonasını yaratmaq məqsədilə Boloniya Deklarasiyasını imzaladılar. Azərbaycan da artıq “Boloniya prosesi”nə qoşulub. 24 Boloniya Deklarasiyanın əsas məqsədləri ‐ asanlıqla başa düşülən və müqayisə edilə bilən dərəcələr sisteminin adaptasiya edilməsi, iki əsas pillə üzərinə qurulan bir sistemin adaptasiya edilməsi (bakalavr/magistratura), kredit sisteminin qurulması, çətinlikləri aşaraq sərbəst hərəkət imkanlarının tətbiqi üçün dinamizmin dəstəklənməsi, keyfiyyət təminatı kimi Avropa əməkdaşlığının təqdimi, ali təhsil proqramlarında Avropa aspektlərinin dəstəklənməsi şəklindədir. 25 2001‐ci ildə Boloniya Deklarasiyasına Praqa Deklarasiyası çərçivəsində ömür boyu təhsil, ali təhsil qurumlarını və tələbələri aktiv olaraq “Boloniya prosesi”nə qoşmaq, Avropa Ali Təhsil Zonasının cazibəsini artırmaq hədəfləri əlavə edildi. 24 “Azərbaycan Boloniya prosesinə qoşulub”, APA, 24 may 2005. 25 The Bologna Process, “Towards the European Higher Education Area”, http://www.bologna‐bergen2005.no/EN/BASIC/Pros‐descr.HTM, (01.03.2006). ‐ 22 ‐
Page 2 and 3: KAPİTALİZM KAPİTALİZMƏ BƏNZƏ
Page 4 and 5: Bu kitab elm dəryasında mənə yo
Page 6 and 7: Kapitalizm Kapitalizmə Bənzəməz
Page 48 and 49: Real ÜDM/XMM 60 (1990‐2005) (Gö
Page 72 and 73:
Kapitalizm Kapitalizmə Bənzəməz
Page 74 and 75:
Page 76 and 77:
Page 78 and 79:
Page 80 and 81:
Page 82 and 83:
Page 84 and 85:
Page 86 and 87:
Page 88 and 89:
Page 90 and 91:
Page 92 and 93:
Page 94 and 95:
Page 96 and 97:
Page 98 and 99:
Page 100 and 101:
Page 102 and 103:
Page 104 and 105:
Page 106 and 107:
Page 108 and 109:
Page 110 and 111:
Page 112 and 113:
Page 114 and 115:
Page 116 and 117:
Page 118 and 119:
Page 120 and 121:
Page 122 and 123:
Page 124 and 125:
Page 126 and 127:
Page 128 and 129:
Page 130 and 131:
Page 132 and 133:
Page 134 and 135:
Page 136 and 137:
Page 138 and 139:
Page 140 and 141:
Page 142 and 143:
Page 144 and 145:
Page 146 and 147:
Page 148 and 149:
Page 150 and 151:
Page 152 and 153:
Page 154 and 155:
Page 156 and 157:
Page 158 and 159:
Page 160 and 161:
Page 162 and 163:
Page 164 and 165:
Page 166 and 167:
Page 168 and 169:
Page 170 and 171:
Page 172 and 173:
Page 174 and 175:
Page 176 and 177:
Page 178 and 179:
Page 180 and 181:
Page 182 and 183:
Page 184 and 185:
Page 186 and 187:
Page 188 and 189:
Page 190 and 191:
Page 192 and 193:
Page 194 and 195:
Page 196 and 197:
Page 198 and 199:
Page 200 and 201:
Page 202 and 203:
Page 204 and 205:
Page 206 and 207:
Page 208 and 209:
Page 210 and 211:
Page 212 and 213:
Page 214 and 215:
Page 216 and 217:
Page 218 and 219:
Page 220 and 221:
Page 222 and 223:
Page 224 and 225:
Page 226 and 227:
Page 228 and 229:
Page 230 and 231:
Page 232 and 233:
show all

Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli KitabxanasÄ±

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?

Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli KitabxanasÄ±