Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli Kitabxanası
Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli Kitabxanası
Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli Kitabxanası
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
İlkin Sabiroğlu<br />
rılması (N firma təmərküzləşmə indeksinin və ya Herfindahl‐<br />
Hirschman indeksinin hesablanması kimi) artıq kifayət eləmir.<br />
Əgər doğrudan da bir şirkət biznes fəaliyyətini daha mükəmməl<br />
quraraq bazarda üstünlüyü ələ keçirirsə, onu nədəsə günahlandırmaq<br />
iqtisadi məntiqə sığmaz. “Microsoft”un məhkəməsi<br />
bizə bir şeyi aydınlaşdırdı ki, bir şirkət bazar payının<br />
yüksək olmasına görə deyil, bu üstünlüyünü bazardakı sağlam<br />
rəqabəti əngəlləyib əngəlləmədiyinə görə inhisarçılıqda ittiham<br />
edilə bilər. Məsələn, xatırlayırsınızsa bir vaxtlar “Bakcell”<br />
danışıq qiymətlərini “Azercell”ə müqayisədə çox aşağı salmışdı.<br />
“Azercell” qiymət rəqabətinə girməmək üçün (qeyd edək<br />
ki, şirkətlər üçün ən ağır rəqabət şəkli qiymət rəqabəti sayılır)<br />
“Bakcell”ə təzyiqləri artırdı, həmin şəbəkədən öz şəbəkəsinə<br />
daxil olan zəngləri əngəllədi. Bu təzyiqlər “Azercell” üçün<br />
müsbət nəticə verdi və rəqabəti qiymət müstəvisindən xidmət<br />
müstəvisinə keçirməyi bacardı. Yeni antiinhisar anlayışı da<br />
məhz bu cür davranışlara qarşıdır. 241<br />
Bir müddət əvvəl isə, mətbuat vasitəsilə “Azərcell”in təsis<br />
etdiyi “Azeronline” provayderi ilə başqa internet provayderləri<br />
arasındakı mübahisələrə şahidlik etdik. 14 provayder<br />
“Azeronline”a qarşı texniki blokada tətbiq etmə qərarı almışdı.<br />
Blokadaya səbəb kimi isə, “Azeronline” provayderinin “Azercell”in<br />
imkanlarından istifadə etməsi göstərilirdi. 242<br />
Əslində “Azeronline” provayderinin “Azercell”in imkanlarından<br />
istifadə etməklə haqsız rəqabət üstünlüyü əldə etməsi<br />
istər antiinhisar qanunvericiliyinə, istərsə də inhisar anlayışı<br />
ilə bağlı dünyadakı yeni yanaşmalara zidd idi. Bununla bağlı<br />
kifayət qədər nümunə saymaq mümkündür. Məsələn, elə bu<br />
yaxınlarda Cənubi Koreyanın rəqabət qurumu, “Microsoft”u<br />
rəqabət şərtlərini pozduğuna görə 32 milyon dollar cərimə elə‐<br />
241 İlkin Sabiroğlu, “İnhisar anlayışına yeni yanaşma zərurəti”, op. cit.<br />
242 “Ölkənin İnternet məkanı absurda səhnə olub”, “Ekspress” qəzeti, 9 dekabr<br />
2005, http://www.express.com.az/second.aspid=58724, (01.03.2006).<br />
‐ 212 ‐