Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli KitabxanasÄ±

More documents

Recommendations

Info

<strong>Kapitalizm</strong> <strong>Kapitalizm</strong>ə Bənzəməz tərəfindən müəyyənləşdirilir. Belə olan təqdirdə bizim qiymətləri tənzimləmək imkanlarımız məhduddur. Bundan əlavə, yanacaqdoldurma məntəqələrinin (YDM) sayına gəldikdə isə “Azpetrol” rəsmi statistikaya görə, ölkəmizdə fəaliyyət göstərən YDM‐lərin cəmi 9 faizini təşkil edir. Amma paradoks ondan ibarətdir ki, bazarın cəmi 9 faizini əhatə edən şirkət ümumi yanacaq satışının 50 faizdən çoxunu həyata keçirir. Bu da öz növbəsində “Azpetrol”un şəffaflığı və müştərilərin bizə olan etibarının əlamətidir. Odur ki, hər hansı inhisarla əlaqədar iddiaları mən ciddi qəbul etmirəm.” İnhisarçılıqda ittiham edilən şirkətlərdən biri də “Azercell”‐ dir. Bir şirkət rəsmisi onların təbii inhisar olduğunu bəyan etmişdi. Daha sonra isə, rabitə və informasiya texnologiyaları naziri keçirdiyi bir mətbuat konfransında ““Azercell” inhisarçıdır, amma heç bir günahı yoxdur. “Telekommunikasiya haqqında” qanun qüvvəyə mindikdən sonra mobil danışıq sahəsində ədalətli rəqabət mühiti yaranacaqdır.” 240 şəklindəki açıqlamaları mətbuatda yer aldı. Qeyd edək ki, iyun ayında həmin qanun da qəbul edildi. Lakin problemimiz qanundan çox, hadisəyə yanaşma tərzimizdədir. “Azpetrol” nümunəsində qiymətlər dövlət tərəfindən müəyyənləşdirildiyi üçün şirkətin inhisar olub‐olmadığına qərar vermək məqsədilə qiymət təhlillərinin aparılmasının (Lerner indeksinin tapılması, marjinal maliyyət və marjinal hasilat analizləri kimi) heç bir anlamı qalmır. “Azercell” isə təbii inhisar olduğundan bu təhlillər böyük ehtimalla “Microsoft” hadisəsində olduğu kimi nəticəsiz qalacaq. Azərbaycanda inhisarla bağlı yanaşmalardakı ən böyük qüsur bu problemin əsasən bazar payı prizmasından ələ alınmasında axtarılmalıdır. Sadəcə bazar payı ilə bağlı təhlillərin apa‐ 240 “Əli Abbasov: Azercell inhisarçıdır, amma heç bir günahı yoxdur”, XeberNet, 9 iyul 2005, http://xeber.net/view.phpd=48671, (01.03.2006). ‐ 211 ‐
İlkin Sabiroğlu rılması (N firma təmərküzləşmə indeksinin və ya Herfindahl‐ Hirschman indeksinin hesablanması kimi) artıq kifayət eləmir. Əgər doğrudan da bir şirkət biznes fəaliyyətini daha mükəmməl quraraq bazarda üstünlüyü ələ keçirirsə, onu nədəsə günahlandırmaq iqtisadi məntiqə sığmaz. “Microsoft”un məhkəməsi bizə bir şeyi aydınlaşdırdı ki, bir şirkət bazar payının yüksək olmasına görə deyil, bu üstünlüyünü bazardakı sağlam rəqabəti əngəlləyib əngəlləmədiyinə görə inhisarçılıqda ittiham edilə bilər. Məsələn, xatırlayırsınızsa bir vaxtlar “Bakcell” danışıq qiymətlərini “Azercell”ə müqayisədə çox aşağı salmışdı. “Azercell” qiymət rəqabətinə girməmək üçün (qeyd edək ki, şirkətlər üçün ən ağır rəqabət şəkli qiymət rəqabəti sayılır) “Bakcell”ə təzyiqləri artırdı, həmin şəbəkədən öz şəbəkəsinə daxil olan zəngləri əngəllədi. Bu təzyiqlər “Azercell” üçün müsbət nəticə verdi və rəqabəti qiymət müstəvisindən xidmət müstəvisinə keçirməyi bacardı. Yeni antiinhisar anlayışı da məhz bu cür davranışlara qarşıdır. 241 Bir müddət əvvəl isə, mətbuat vasitəsilə “Azərcell”in təsis etdiyi “Azeronline” provayderi ilə başqa internet provayderləri arasındakı mübahisələrə şahidlik etdik. 14 provayder “Azeronline”a qarşı texniki blokada tətbiq etmə qərarı almışdı. Blokadaya səbəb kimi isə, “Azeronline” provayderinin “Azercell”in imkanlarından istifadə etməsi göstərilirdi. 242 Əslində “Azeronline” provayderinin “Azercell”in imkanlarından istifadə etməklə haqsız rəqabət üstünlüyü əldə etməsi istər antiinhisar qanunvericiliyinə, istərsə də inhisar anlayışı ilə bağlı dünyadakı yeni yanaşmalara zidd idi. Bununla bağlı kifayət qədər nümunə saymaq mümkündür. Məsələn, elə bu yaxınlarda Cənubi Koreyanın rəqabət qurumu, “Microsoft”u rəqabət şərtlərini pozduğuna görə 32 milyon dollar cərimə elə‐ 241 İlkin Sabiroğlu, “İnhisar anlayışına yeni yanaşma zərurəti”, op. cit. 242 “Ölkənin İnternet məkanı absurda səhnə olub”, “Ekspress” qəzeti, 9 dekabr 2005, http://www.express.com.az/second.aspid=58724, (01.03.2006). ‐ 212 ‐
Page 2 and 3:
KAPİTALİZM KAPİTALİZMƏ BƏNZƏ
Page 4 and 5:
Bu kitab elm dəryasında mənə yo
Page 6 and 7:
Kapitalizm Kapitalizmə Bənzəməz
Page 8 and 9:
Page 10 and 11:
Page 12 and 13:
Page 14 and 15:
Page 16 and 17:
Page 18 and 19:
Page 20 and 21:
Page 22 and 23:
Page 24 and 25:
Page 26 and 27:
Page 28 and 29:
Page 30 and 31:
Page 32 and 33:
Page 34 and 35:
Page 36 and 37:
Page 38 and 39:
Page 40 and 41:
Page 42 and 43:
Page 44 and 45:
Page 46 and 47:
Page 48 and 49:
Real ÜDM/XMM 60 (1990‐2005) (Gö
Page 50 and 51:
Page 52 and 53:
Page 54 and 55:
Page 56 and 57:
Page 58 and 59:
Page 60 and 61:
Page 62 and 63:
Page 64 and 65:
Page 66 and 67:
Page 68 and 69:
Page 70 and 71:
Page 72 and 73:
Page 74 and 75:
Page 76 and 77:
Page 78 and 79:
Page 80 and 81:
Page 82 and 83:
Page 84 and 85:
Page 86 and 87:
Page 88 and 89:
Page 90 and 91:
Page 92 and 93:
Page 94 and 95:
Page 96 and 97:
Page 98 and 99:
Page 100 and 101:
Page 102 and 103:
Page 104 and 105:
Page 106 and 107:
Page 108 and 109:
Page 110 and 111:
Page 112 and 113:
Page 114 and 115:
Page 116 and 117:
Page 118 and 119:
Page 120 and 121:
Page 122 and 123:
Page 124 and 125:
Page 126 and 127:
Page 128 and 129:
Page 130 and 131:
Page 132 and 133:
Page 134 and 135:
Page 136 and 137:
Page 138 and 139:
Page 140 and 141:
Page 142 and 143:
Page 144 and 145:
Page 146 and 147:
Page 148 and 149:
Page 150 and 151:
Page 152 and 153:
Page 154 and 155:
Page 156 and 157:
Page 158 and 159:
Page 160 and 161:
Page 162 and 163: Kapitalizm Kapitalizmə Bənzəməz
show all

Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli KitabxanasÄ±

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?

Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli KitabxanasÄ±