Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli KitabxanasÄ±

More documents

Recommendations

Info

<strong>Kapitalizm</strong> <strong>Kapitalizm</strong>ə Bənzəməz İnhisar anlayışına yeni yanaşma İnvestisiya mühitinə təsir göstərən əsas amillərdən biri də inhisar fəaliyyətini tənzimləyən qanunvericiliyin mövcudluğu və bu qanunların nə dərəcə tətbiq olunmasıdır. Ölkə iqtisadiyyatındakı inhisarçılığın qarşısını almaq məqsədilə mövcud qanunvericilik aktlarının bazasında vahid Antiinhisar Məcəlləsi hazırlanıb. Həmin sənəd hələlik parlament tərəfindən qəbul edilməyib. Qeyd edək ki, Azərbaycan Respublikasında antiinhisar qanunvericiliyi Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasından, “Antiinhisar fəaliyyəti haqqında”, “Təbii inhisarlar haqqında”, “Haqsız rəqabət haqqında” Azərbaycan Respublikasının qanunlarından və digər normativ‐hüquqi aktlardan ibarətdir. 236 Azərbaycanda inhisar fəaliyyəti ilə bağlı qanunvericilik nəzərdən keçirildikdə hansısa ciddi qüsurların olduğunu söyləmək çətindir. Hətta ölkədə təbii inhisarlar haqqında qanun da mövcuddur. Amma ümumi müşahidələrimiz göstərir ki, ölkədə hələ də de‐fakto olaraq inhisar anlayışına dünyada klassik sayıla biləcək yanaşma hakimdir. Maraqlı cəhət odur ki, istər inhisarçılıq fəaliyyətinə görə ittiham edilən şirkətlərin rəhbərləri, istərsə də ittiham edənlər məsləyə sadəcə bazar payı prizmasından yanaşırlar. Artıq yeni iqtisadiyyatla birlikdə inhisar anlayışı da dəyişməkdədir. “Microsoft”un məşhur məhkəməsi yeni iqtisadiyyatda inhisarların yerinin nə olduğu mövzusunda maraqlı müzakirələrin də ortaya çıxmasına səbəb olmuşdu. Hər iki tərəfdən dünyanın nüfuzlu iqtisadçılarının məhkəmə prosesində iştirakı isə bu müzakirələri daha zövqlü bir hala gətirmişdi. İn‐ 236 “Antiinhisar Fəaliyyəti Haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanunu, IqtisadNet, http://www.iqtisad.net/qanunlar/0022.htm, (01.03.20060. ‐ 209 ‐
İlkin Sabiroğlu hisarlaşmanın yeni iqtisadiyyatda qaçılmaz bir proses olduğu və yeni iqtisadın özünə xas istehsal şərtlərinin inhisarlaşmanı qaçılmaz hala gətirdiyi bilinməkdədir. Bir yanaşmada, inhisarlaşmanın köhnə və yeni iqtisadla bağlı müzakirələrdən ayrı tutulmasının zəruriliyi, məşru (legitim) olmayan inhisarçı meyllərə dövlətin müdaxilə etməsinin lazım gəldiyi irəli sürülür. Digər bir yanaşmada isə, qanuni və iqtisadi platformalarda legitimlik məfhumunun özü də mübahisələrə açıq hala gətirilir. 237 Klassik yanaşma ilə problemin içindən çıxmaq mümkün deyil. Məsələn, “Microsoft”un bir inhisar kimi marjinal maliyyət və marjinal hasilatın kəsişdiyi nöqtəyə uyğun gələn inhisar qiymətini tətbiq etmək əvəzinə, bunun altında bir “limit” qiymət tətbiq etdiyi qeyd olunurdu. Amma bu “limit” qiymət, marjinal maliyyət qiymətləndirməsinin də çox üzərində idi. Elə isə “Microsoft” inhisar sayılmalı idi, yoxsa yox Hadisəyə artıq yeni yanaşma tələb olunurdu. “Sherman Anti‐Trust Act”‐ in vətəni ABŞ‐da artıq hər kəs anlamağa başlamışdı ki, inhisar hadisəsinə qiymət və bazar payı prizmasından yanaşma problemin həllində yetərli deyil. 238 Azərbaycanda inhisarçılıqda ittiham edilən şirkətlərdən biri “Azpetrol”dur. Bir neçə ay əvvəl “Azpetrol”un prezidentinin “APA”ya müsahibəsi diqqətimizi cəlb etmişdi. Şirkət prezidentinin inhisar məsələsinə yanaşması maraqlı idi: 239 “Ümumiyyətlə, inhisarçılıq bir termin olaraq mövcud bazarda hökmran mövqeyi tutan, istehlakçıya və ya bazara qiymət diktə edən subyektlərə aiddir. Ölkəmizdə yanacaq sürtgü materiallarının topdan və ya pərakəndə satış qiymətləri dövlət 237 İlkin Sabiroğlu, “İnhisar anlayışına yeni yanaşma zərurəti”, “Gündəlik Azərbaycan” qəzeti, 13 oktyabr 2005. 238 Ibid. 239 “Azpetrol” Şirkətlər Qrupu Prezidentinin “APA” İnformasiya Agentliyinə müsahibəsi, 9 iyul 2005, http://www.azpetrol.com/news.php, (01/03/2006). ‐ 210 ‐
Page 2 and 3:
KAPİTALİZM KAPİTALİZMƏ BƏNZƏ
Page 4 and 5:
Bu kitab elm dəryasında mənə yo
Page 6 and 7:
Kapitalizm Kapitalizmə Bənzəməz
Page 8 and 9:
Page 10 and 11:
Page 12 and 13:
Page 14 and 15:
Page 16 and 17:
Page 18 and 19:
Page 20 and 21:
Page 22 and 23:
Page 24 and 25:
Page 26 and 27:
Page 28 and 29:
Page 30 and 31:
Page 32 and 33:
Page 34 and 35:
Page 36 and 37:
Page 38 and 39:
Page 40 and 41:
Page 42 and 43:
Page 44 and 45:
Page 46 and 47:
Page 48 and 49:
Real ÜDM/XMM 60 (1990‐2005) (Gö
Page 50 and 51:
Page 52 and 53:
Page 54 and 55:
Page 56 and 57:
Page 58 and 59:
Page 60 and 61:
Page 62 and 63:
Page 64 and 65:
Page 66 and 67:
Page 68 and 69:
Page 70 and 71:
Page 72 and 73:
Page 74 and 75:
Page 76 and 77:
Page 78 and 79:
Page 80 and 81:
Page 82 and 83:
Page 84 and 85:
Page 86 and 87:
Page 88 and 89:
Page 90 and 91:
Page 92 and 93:
Page 94 and 95:
Page 96 and 97:
Page 98 and 99:
Page 100 and 101:
Page 102 and 103:
Page 104 and 105:
Page 106 and 107:
Page 108 and 109:
Page 110 and 111:
Page 112 and 113:
Page 114 and 115:
Page 116 and 117:
Page 118 and 119:
Page 120 and 121:
Page 122 and 123:
Page 124 and 125:
Page 126 and 127:
Page 128 and 129:
Page 130 and 131:
Page 132 and 133:
Page 134 and 135:
Page 136 and 137:
Page 138 and 139:
Page 140 and 141:
Page 142 and 143:
Page 144 and 145:
Page 146 and 147:
Page 148 and 149:
Page 150 and 151:
Page 152 and 153:
Page 154 and 155:
Page 156 and 157:
Page 158 and 159:
Page 160 and 161: Kapitalizm Kapitalizmə Bənzəməz
show all

Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli KitabxanasÄ±

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?

Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli KitabxanasÄ±