Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli Kitabxanası
Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli Kitabxanası
Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli Kitabxanası
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Kapitalizm</strong> <strong>Kapitalizm</strong>ə Bənzəməz<br />
yəsini düşürmək lazımdır. “Neqativ faiz” səviyyəsinin hakim<br />
olduğu sistemə dövlətdən başqa heç kim öz vəsaitlərini yönəltməz<br />
Bəs onda İpoteka Fondu necə inkişaf edəcək Heç bir qurum<br />
mütəmadi zərəri maliyyələşdirərək yaşaya bilməz. İpotekalı<br />
mənzil maliyyələşdirmə sistemində məgər dövlətin vəzifəsi<br />
zərəri maliyyələşdirməkdən ibarətdir Dövlətin vəzifəsi elə<br />
bir şərait yaratmaqdır ki, aylıq rəsmi gəlirləri az olan vətəndaşlar<br />
da bu sistemdən istifadə edə bilsinlər. Ona görə də, ipoteka<br />
kreditinin faizindən daha çox müddəti əhəmiyyət daşıyır.<br />
Dövlət “neqativ faiz” tətbiq etməkdənsə, kredit müddətlərinin<br />
uzadılmasına nail olsa, aylıq ödəniş məbləğləri düşəcəyindən<br />
cəmiyyətin daha geniş təbəqəsi bundan istifadə edə bilər.<br />
Digər tərəfdən, mövcud şərtlər ipotekadan daha çox kommersiya<br />
üçün sərfəlidir. Məsələn, Türkiyədə aparılan bir araşdırmanın<br />
nəticələri göstərir ki, ipoteka kreditinin faiz dərəcələri<br />
aşağı olduğundan bu kreditdən faydalanmaq istəyən bir çox<br />
şəxs öz aralarında “şərti” olaraq mənzil alqı‐satqı sövdələşməsi<br />
imzalasalar da, əslində alınan kredit tamam başqa təyinatlar<br />
üzrə istifadə edilir. Bu Azərbaycanda da istisna edilmir. Amma<br />
bunun ölkədəki “mənzilsizlik problemi”nə faydası nə olacaq<br />
Ayrıca, “İpoteka Haqqında” Azərbaycan Respublikası<br />
Qanununun 58‐ci maddəsində tikilməkdə olan yaşayış evlərinin<br />
və mənzillərin ipotekası nəzərdə tutulsa da, mövcud şərtlərdə<br />
bu nəzərə alınmayıb. 232<br />
Sonda qeyd edək ki, kreditləri 20‐30 il müddətinə verməkdən<br />
də çəkinməyə dəyməz. ABŞ‐da 1968‐ci ildən bu yana 63<br />
milyon nəfəri Mortgage sistemi vasitəsi ilə ev sahibi edən<br />
“Fannie Mae” şirkətinin məlumatlarına görə, ev almaq istəyənlər<br />
əvvəlcə 20 illiyə kredit götürsə də, daha sonradan borclarını<br />
erkən ödəməyə çalışırlar. Nəticədə ortalama müddət 7‐8<br />
232 “İpoteka Haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu, op. cit.<br />
‐ 205 ‐