Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli Kitabxanası
Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli Kitabxanası
Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli Kitabxanası
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
İlkin Sabiroğlu<br />
liyyələşdirmə sisteminə əsasən ipoteka krediti vasitəsi ilə yeni<br />
inşa edilməkdə olan mənzilləri almaq olar.<br />
<strong>Milli</strong> Bank kredit həcminə məhdudiyyət qoyulmasını bu<br />
kreditlərin daha çox insanı əhatə edə bilməsi istəyi ilə izah<br />
edir. Görünən isə odur ki, ipoteka ilə ev almaq istəyənin rəsmi<br />
gəliri də yüksək olmalıdır. Bu təzadı necə aradan qaldırmaq<br />
olar<br />
Dünyada hər il 5 trilyon dollarlıq vəsait sərmayə bazarları<br />
xətti ilə mənzil sahibi olmaq istəyən şəxslərin ixtiyarına verilir.<br />
İpoteka krediti o vaxt mənzil probleminə çarə ola bilər ki, kredit<br />
müddəti uzun, başqa sözlə aylıq ödəniləcək məbləğ az olsun.<br />
Yalnız bu halda ipoteka krediti orta və aşağı gəlir qrupuna<br />
daxil olan ailələrin ödəmə qabiliyyətinə münasib olduğu<br />
üçün daha çox insanı əhatə edə bilər. Bir başqa həlledici amil<br />
də ölkədə real faiz səviyyələrinin aşağı olub‐olmamasıdır.<br />
Məhz buna görə Latın Amerikası ölkələrində bankların mənzil<br />
üçün ayırdığı kredit həcminin Ümumi Daxili Məhsula nisbəti<br />
təqribən 4‐12 faiz, Yaxın Şərq ölkələrində 2‐59 faiz arasında,<br />
Avropa birliyi ölkələrində təqribən 39 faiz, ABŞ‐da isə 53 faiz<br />
təşkil edir. Bizdə isə bu rəqəm sıfıra yaxın olacaq. Çünki Azərbaycanda<br />
kredit üçün nəzərdə tutulan müddət qısa, faizlərsə<br />
yüksəkdir. Eyni zamanda ilkin ödəniş məbləği çox yüksək müəyyənləşdirilib.<br />
228<br />
Dünyadakı Mortgage sisteminin üstünlüyü ondadır ki, insanlara<br />
sanki kirə ödəyirmiş kimi, aylıq büdcələrinə münasib<br />
rəqəmlərlə ev sahibi olma fürsəti verir. Zamanla Azərbaycanda<br />
da bu problemi həll etmək üçün dövriyyəyə daha çox vəsait<br />
axını cəlb etmək lazımdır ki, müddət uzana bilsin. Bəs dövriyyəyə<br />
vəsait axınını necə artırmaq olar<br />
228 “İlkin Sabiroğlu: “Bizdəki ipoteka sistemi heç 2000 adamı da evlə təmin edə<br />
bilməyəcək””, “Gündəlik Azərbaycan” qəzeti, 23 avqust 2005.<br />
‐ 202 ‐