Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli KitabxanasÄ±

More documents

Recommendations

Info

Kapitalizm Kapitalizmə Bənzəməz İpoteka sistemi evsizliyə çarə olacaqmı Artıq kimsəyə sirr deyil ki, ölkədə bir “inşaat bumu” yaşanmaqdadır. Lakin “inşaat bumu”nun start alması ilə birlikdə mənzillərin də qiymətlərində çox kəskin yüksəlişlər özünü göstərməyə başladı. Seçki öncəsi dövrdə bu yüksəliş bir az səngisə də seçkilərdən sonra yenidən yüksəlmə davam etdi. Digər tərəfdən sürətli inşaata baxmayaraq əhalinin mənzil problemi öz həllini gözləməkdədir. İpoteka kreditləri bu problemin həllində çarə ola biləcəkmi Ümumiyyətlə dünya praktikasında bu problemin həlli necədir Heç bir şeyin qiyməti mütəmadi olaraq düzxətli yüksələ və ya düşə bilməz. Qiymətlər istər yüksəliş, istərsə də düşmə trendində ziqzaq şəklində trayektoriyalarla müşahidə olunur. Mənzillərin qiymətindəki son səngiməni də bununla izah etmək mümkündür. Buna düzəltmə hərəkəti ‐ correction deyilir. Ayrıca keçmiş illərin təcrübəsi göstərir ki, seçkiöncəsi dövrdə mənzillərin qiyməti nisbətən geriləsə də, seçkilərdən sonra yüksəliş özünü büruzə verir. Bunu da seçkiöncəsi qeyri‐müəyyənliklə izah etmək mümkündür. Ümumi götürəndə isə ipoteka krediti öz‐özlüyündə qiymətlərin yüksəlməsini şərtləndirən amillərdəndir. Çünki ipoteka krediti mövcud təklif səbəti üçün yeni tələb potensialı yaratmaqdadır. Digər tərəfdən rəsmi bəyanlardan belə məlum olur ki, bank yalnız hazır evlər üçün kredit verəcək və əvəzində evi girov götürəcək. Bakıda təzə inşa edilən evlərin fundamenti qoyulanda praktiki olaraq proyektdə nəzərdə tutulan mənzillər satılmağa başlayır və ev bu vəsait hesabına başa gəlir. Belə çıxır ki, ipotekanı yeni inşa edilən mənzillərin yalnız ikinci əl bazarına yönəltmək mümkün olacaq. Halbuki bütün dünyada Mortgage sistemi kimi tanınan ipotekalı mənzil ma‐ ‐ 201 ‐
İlkin Sabiroğlu liyyələşdirmə sisteminə əsasən ipoteka krediti vasitəsi ilə yeni inşa edilməkdə olan mənzilləri almaq olar. Milli Bank kredit həcminə məhdudiyyət qoyulmasını bu kreditlərin daha çox insanı əhatə edə bilməsi istəyi ilə izah edir. Görünən isə odur ki, ipoteka ilə ev almaq istəyənin rəsmi gəliri də yüksək olmalıdır. Bu təzadı necə aradan qaldırmaq olar Dünyada hər il 5 trilyon dollarlıq vəsait sərmayə bazarları xətti ilə mənzil sahibi olmaq istəyən şəxslərin ixtiyarına verilir. İpoteka krediti o vaxt mənzil probleminə çarə ola bilər ki, kredit müddəti uzun, başqa sözlə aylıq ödəniləcək məbləğ az olsun. Yalnız bu halda ipoteka krediti orta və aşağı gəlir qrupuna daxil olan ailələrin ödəmə qabiliyyətinə münasib olduğu üçün daha çox insanı əhatə edə bilər. Bir başqa həlledici amil də ölkədə real faiz səviyyələrinin aşağı olub‐olmamasıdır. Məhz buna görə Latın Amerikası ölkələrində bankların mənzil üçün ayırdığı kredit həcminin Ümumi Daxili Məhsula nisbəti təqribən 4‐12 faiz, Yaxın Şərq ölkələrində 2‐59 faiz arasında, Avropa birliyi ölkələrində təqribən 39 faiz, ABŞ‐da isə 53 faiz təşkil edir. Bizdə isə bu rəqəm sıfıra yaxın olacaq. Çünki Azərbaycanda kredit üçün nəzərdə tutulan müddət qısa, faizlərsə yüksəkdir. Eyni zamanda ilkin ödəniş məbləği çox yüksək müəyyənləşdirilib. 228 Dünyadakı Mortgage sisteminin üstünlüyü ondadır ki, insanlara sanki kirə ödəyirmiş kimi, aylıq büdcələrinə münasib rəqəmlərlə ev sahibi olma fürsəti verir. Zamanla Azərbaycanda da bu problemi həll etmək üçün dövriyyəyə daha çox vəsait axını cəlb etmək lazımdır ki, müddət uzana bilsin. Bəs dövriyyəyə vəsait axınını necə artırmaq olar 228 “İlkin Sabiroğlu: “Bizdəki ipoteka sistemi heç 2000 adamı da evlə təmin edə bilməyəcək””, “Gündəlik Azərbaycan” qəzeti, 23 avqust 2005. ‐ 202 ‐
Page 2 and 3:
KAPİTALİZM KAPİTALİZMƏ BƏNZƏ
Page 4 and 5:
Bu kitab elm dəryasında mənə yo
Page 6 and 7:
Kapitalizm Kapitalizmə Bənzəməz
Page 8 and 9:
Page 10 and 11:
Page 12 and 13:
Page 14 and 15:
Page 16 and 17:
Page 18 and 19:
Page 20 and 21:
Page 22 and 23:
Page 24 and 25:
Page 26 and 27:
Page 28 and 29:
Page 30 and 31:
Page 32 and 33:
Page 34 and 35:
Page 36 and 37:
Page 38 and 39:
Page 40 and 41:
Page 42 and 43:
Page 44 and 45:
Page 46 and 47:
Page 48 and 49:
Real ÜDM/XMM 60 (1990‐2005) (Gö
Page 50 and 51:
Page 52 and 53:
Page 54 and 55:
Page 56 and 57:
Page 58 and 59:
Page 60 and 61:
Page 62 and 63:
Page 64 and 65:
Page 66 and 67:
Page 68 and 69:
Page 70 and 71:
Page 72 and 73:
Page 74 and 75:
Page 76 and 77:
Page 78 and 79:
Page 80 and 81:
Page 82 and 83:
Page 84 and 85:
Page 86 and 87:
Page 88 and 89:
Page 90 and 91:
Page 92 and 93:
Page 94 and 95:
Page 96 and 97:
Page 98 and 99:
Page 100 and 101:
Page 102 and 103:
Page 104 and 105:
Page 106 and 107:
Page 108 and 109:
Page 110 and 111:
Page 112 and 113:
Page 114 and 115:
Page 116 and 117:
Page 118 and 119:
Page 120 and 121:
Page 122 and 123:
Page 124 and 125:
Page 126 and 127:
Page 128 and 129:
Page 130 and 131:
Page 132 and 133:
Page 134 and 135:
Page 136 and 137:
Page 138 and 139:
Page 140 and 141:
Page 142 and 143:
Page 144 and 145:
Page 146 and 147:
Page 148 and 149:
Page 150 and 151:
Page 152 and 153: Kapitalizm Kapitalizmə Bənzəməz
show all

Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli KitabxanasÄ±

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?

Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli KitabxanasÄ±