04.01.2015 Views

Kapitalizm kapitalizmə bənzəməz - Azərbaycan Milli Kitabxanası

Kapitalizm kapitalizmə bənzəməz - Azərbaycan Milli Kitabxanası

Kapitalizm kapitalizmə bənzəməz - Azərbaycan Milli Kitabxanası

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>Kapitalizm</strong> <strong>Kapitalizm</strong>ə Bənzəməz<br />

məqsədəuyğundur. Neft gəlirlərinə arxayın olub vergi dərəcələrinin<br />

aşağı salınması doğru yanaşma deyil. Müsbət tendensiya<br />

isə odur ki, Azərbaycan neftlə zəngin ərəb ölkələrinin getdiyi<br />

yolu izləmir. Büdcə daxilolmalarında qeyri‐neft sektorunun<br />

payı az olsa da, büdcənin həcmi artdıqca qeyri‐neft sektorunun<br />

da payı artır. 227<br />

Aydındır ki, sadəcə investisiya həcminin artımına baxaraq<br />

həmin ölkə iqtisadiyyatının inkişafı haqqında fikir yürütmək<br />

çox çətindir. İnvestisiya çox geniş bir anlayışdır. Baxır söhbət<br />

hansı investisiyadan gedir: portfel investisiyasından, spekulyativ<br />

investisiyadan, birbaşa investisiyadan, daxili, yoxsa xarici<br />

investisiyadan Ayrıca bu investisiyaların təyinatına baxmaq<br />

lazımdır. Ölkə olaraq elə yanlış sahələrə investisiya cəlb edə<br />

bilərsiniz ki, bu ölkəni inkişafa yox, tənəzzülə götürə bilər.<br />

Məsələn, bir ölkədə spekulyativ portfel investisiyalarının həcmi<br />

o qədər şişə bilər ki, bu hal ölkəni ciddi bir böhrana sürükləyər.<br />

Digər tərəfdən investisiyanın ölkəyə daxil olma forması<br />

da çox əhəmiyyətlidir. Bu yeni investisiyadırmı, yoxsa xarici<br />

şirkətin əsasən özəlləşdirmə yolu ilə yerli şirkəti satınalmasımı<br />

İnkişaf etməkdə olan ölkələrə yönələn birbaşa xarici investisiyaların<br />

10 faizindən artığı məhz özəlləşdirmə yolu ilə daxil<br />

olur. Həmçinin, xarici şirkətin yerli şirkətlə birləşməsi, “joint<br />

venture” dediyimiz ortaq təşəbbüs, daha çox yüksək texnologiyalı<br />

şirkətlər arasındakı strateji birləşmə formasında da ölkəyə<br />

xarici investisiya daxil ola bilər. Bunların hamısı iqtisadi inkişaf<br />

üzərində müxtəlif təsirlər yaratma gücünə sahibdir. Eyni<br />

zamanda uzun müddətli xarici kreditlər də xarici investisiya<br />

sayılır.<br />

Konkret olaraq Azərbaycana gəlincə, burada investisiyaların<br />

böyük bir hissəsini xarici investisiyalar təşkil edir. Xarici investisiyalar<br />

içərisində həlledici pay neft sektorunundur. İdxa‐<br />

227 Ibid.<br />

‐ 199 ‐

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!