Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli Kitabxanası
Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli Kitabxanası
Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli Kitabxanası
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Kapitalizm</strong> <strong>Kapitalizm</strong>ə Bənzəməz<br />
məqsədəuyğundur. Neft gəlirlərinə arxayın olub vergi dərəcələrinin<br />
aşağı salınması doğru yanaşma deyil. Müsbət tendensiya<br />
isə odur ki, Azərbaycan neftlə zəngin ərəb ölkələrinin getdiyi<br />
yolu izləmir. Büdcə daxilolmalarında qeyri‐neft sektorunun<br />
payı az olsa da, büdcənin həcmi artdıqca qeyri‐neft sektorunun<br />
da payı artır. 227<br />
Aydındır ki, sadəcə investisiya həcminin artımına baxaraq<br />
həmin ölkə iqtisadiyyatının inkişafı haqqında fikir yürütmək<br />
çox çətindir. İnvestisiya çox geniş bir anlayışdır. Baxır söhbət<br />
hansı investisiyadan gedir: portfel investisiyasından, spekulyativ<br />
investisiyadan, birbaşa investisiyadan, daxili, yoxsa xarici<br />
investisiyadan Ayrıca bu investisiyaların təyinatına baxmaq<br />
lazımdır. Ölkə olaraq elə yanlış sahələrə investisiya cəlb edə<br />
bilərsiniz ki, bu ölkəni inkişafa yox, tənəzzülə götürə bilər.<br />
Məsələn, bir ölkədə spekulyativ portfel investisiyalarının həcmi<br />
o qədər şişə bilər ki, bu hal ölkəni ciddi bir böhrana sürükləyər.<br />
Digər tərəfdən investisiyanın ölkəyə daxil olma forması<br />
da çox əhəmiyyətlidir. Bu yeni investisiyadırmı, yoxsa xarici<br />
şirkətin əsasən özəlləşdirmə yolu ilə yerli şirkəti satınalmasımı<br />
İnkişaf etməkdə olan ölkələrə yönələn birbaşa xarici investisiyaların<br />
10 faizindən artığı məhz özəlləşdirmə yolu ilə daxil<br />
olur. Həmçinin, xarici şirkətin yerli şirkətlə birləşməsi, “joint<br />
venture” dediyimiz ortaq təşəbbüs, daha çox yüksək texnologiyalı<br />
şirkətlər arasındakı strateji birləşmə formasında da ölkəyə<br />
xarici investisiya daxil ola bilər. Bunların hamısı iqtisadi inkişaf<br />
üzərində müxtəlif təsirlər yaratma gücünə sahibdir. Eyni<br />
zamanda uzun müddətli xarici kreditlər də xarici investisiya<br />
sayılır.<br />
Konkret olaraq Azərbaycana gəlincə, burada investisiyaların<br />
böyük bir hissəsini xarici investisiyalar təşkil edir. Xarici investisiyalar<br />
içərisində həlledici pay neft sektorunundur. İdxa‐<br />
227 Ibid.<br />
‐ 199 ‐