Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli KitabxanasÄ±

More documents

Recommendations

Info

<strong>Kapitalizm</strong> <strong>Kapitalizm</strong>ə Bənzəməz proqramının hazırlanmalı və güclü sənaye kompleksinin yaradılmalı olduğunu vurğulamışdır. Prezidentə görə, bunu etmək üçün bütün zəruri şərtlər mövcuddur. 223 Xarici investisiyaların iqtisadi inkişafdakı rolu danılmaz olduğundan hər bir ölkə bu investisiyaların cəlbi üçün bir‐biri ilə rəqabət içərisindədir. Xüsusilə dünya üzrə birbaşa xarici investisiyaların həcmi ildən ilə azaldığından bu rəqabət daha da kəskinləşməkdədir. Xarici investorlar kapital qoyuluşları ilə bağlı qərarlarına birbaşa təsir göstərən bir çox amillərlə maraqlanırlar: ölkədə iqtisadi stabilliyin, cəlbedici bir bazarın olub‐olmaması, xammal ehtiyatlarının uyğunluğu, infrastruktur, nəqliyyat və s. Bütün bunlar investisiya iqlimi (investisiya üçün əlverişli mühit) adlanır. Lakin investisiya iqlimi sadəcə iqtisadi bir mühit deyil, eyni zamanda hüquqi bir mühitdir. İnvestor hüquqi olaraq özünü təminat altında hiss edə biləcəyi bir mühiti axtarır. Yəni kapital qoyacağı ölkədə necə bir hüquqi münasibət görəcəyini bilmək istəyir. İqtisadi cəhətdən investisiya iqlimi nə qədər əlverişli olursa‐olsun, əgər hüquqi mühit əlverişli deyilsə xarici investorun o ölkəyə gəlməsi müşkülə çevrilir. Qeyd edək ki, müxtəlif səbəblərdən “xarici investorlar gəlirsə gəlsin, gəlmirsə gəlməsin” kimi açıq və ya qapalı şəkildə siyasi iradə ortaya qoyan hökumətlərə də rast gəlmək mümkündür. Belə bir mövqeyimizin olmadığını göstərmək üçün “İnvestsiya fəaliyyəti haqqında” qanunun qəbul edilməsinə ehtiyac var. 224 İsveçrəli üç iqtisadçı, hələ bir müddət əvvəl, beynəlxalq orta və uzunmüddətli (5 ildən artıq) investisiyalara öncüllük 223 “Azərbaycanda güclü sənaye kompleksi yaradılacaqdır”, AzərTAc, 21 fevral 2006. 224 Ilkin Sabiroglu, “Does the condition of investment exist in Azerbaijan”, Azerbaijan Bulletin No:33 (287), 16 avqust 2001, ANDF, http://www.eurasianet.org/resource/azerbaijan/hypermail/200106/0019.html, (01.03.2006). ‐ 197 ‐
İlkin Sabiroğlu edən quruluşlarla üzbəüz həyata keçirdikləri görüşlər nəticəsində, xarici kapitalın cəlb edilməsi üçün iki əsas prinsipin əhəmiyyətli rol oynadığını müəyyən etmişlərdi: 225 ‐ Xarici kapital gözləyən ölkələrdə, iqtisadi qanunlar və qərarlar anidən və tez‐tez dəyişdirilməməlidir. ‐ Qanunlar və qərarlar dəyişdirilməsə belə, hökumətlər bu qanun və qərarların ətrafında dolaşmamalıdırlar. Bu iki əsas prinsip nəzərə alındığı zaman, Azərbaycanda enerji sektoru xaricindəki digər sahələrə xarici kapital cəlbinin niyə problemə çevrildiyinin səbəbi aydınlaşır. Əlavə olaraq qeyd edə bilərik ki, bu iki prinsipin pozulması həmçinin daxildəki kapital sahiblərinin də investisiya qərarlarına birbaşa təsir göstərir. Yəni iqtisadi və siyasi stabillik ölkəyə qalıcı bir şəkildə xarici kapitalın cəlbi üçün lazım olan minimum şərtdir. Lakin tək başına bu amil ölkəyə xarici kapitalın cəlbi üçün kifayət eləmir. Məsələn, tez‐tez vergi məcəlləsi üzərində dəyişikliklər aparmaq düzgün yanaşma deyil. Önəmli olan vergi dərəcələrini aşağı salmaq deyil, optimal səviyyəyə gətirməkdir. Bunun üçün ciddi və əhatəli bir vergi reformuna ehtiyac var. İlk növbədə ölkədə çalışan hər kəs gəlir vergisi mükəlləfiyyəti kateqoriyasına alınmalıdır. Dolaylı və mənfəət vergilərinin azaldılması qeyri‐formal iqtisadiyyatın kiçilməsi baxımından əhəmiyyətli olsa da, Əlavə Dəyər Vergisi, maaş gəlir vergisi kimi dolaylı vergilər yerinə, daha çox birbaşa vergilərə yönəlmək daha məqsədəuyğundur. 226 Yeri gəlmişkən, son təhlillər “reaganeconomics” kimi tanınan təklifyönlü iqtisadiyyatın da özünü yetərincə doğrultmadığını ortaya qoyur. Vergilərin aşağı salınmasında ümumi yanaşma yerinə, “seçici yanaşma”nın ortaya qoyulması daha 225 Ibid. 226 “İlkin Sabiroğlu: “Önəmli olan vergi dərəcələrini aşağı salmaq deyil, optimal səviyyəyə gətirməkdir””, “Həftə içi” qəzeti, 27 dekabr 2005. ‐ 198 ‐
Page 2 and 3:
KAPİTALİZM KAPİTALİZMƏ BƏNZƏ
Page 4 and 5:
Bu kitab elm dəryasında mənə yo
Page 6 and 7:
Kapitalizm Kapitalizmə Bənzəməz
Page 8 and 9:
Page 10 and 11:
Page 12 and 13:
Page 14 and 15:
Page 16 and 17:
Page 18 and 19:
Page 20 and 21:
Page 22 and 23:
Page 24 and 25:
Page 26 and 27:
Page 28 and 29:
Page 30 and 31:
Page 32 and 33:
Page 34 and 35:
Page 36 and 37:
Page 38 and 39:
Page 40 and 41:
Page 42 and 43:
Page 44 and 45:
Page 46 and 47:
Page 48 and 49:
Real ÜDM/XMM 60 (1990‐2005) (Gö
Page 50 and 51:
Page 52 and 53:
Page 54 and 55:
Page 56 and 57:
Page 58 and 59:
Page 60 and 61:
Page 62 and 63:
Page 64 and 65:
Page 66 and 67:
Page 68 and 69:
Page 70 and 71:
Page 72 and 73:
Page 74 and 75:
Page 76 and 77:
Page 78 and 79:
Page 80 and 81:
Page 82 and 83:
Page 84 and 85:
Page 86 and 87:
Page 88 and 89:
Page 90 and 91:
Page 92 and 93:
Page 94 and 95:
Page 96 and 97:
Page 98 and 99:
Page 100 and 101:
Page 102 and 103:
Page 104 and 105:
Page 106 and 107:
Page 108 and 109:
Page 110 and 111:
Page 112 and 113:
Page 114 and 115:
Page 116 and 117:
Page 118 and 119:
Page 120 and 121:
Page 122 and 123:
Page 124 and 125:
Page 126 and 127:
Page 128 and 129:
Page 130 and 131:
Page 132 and 133:
Page 134 and 135:
Page 136 and 137:
Page 138 and 139:
Page 140 and 141:
Page 142 and 143:
Page 144 and 145:
Page 146 and 147:
Page 148 and 149: Kapitalizm Kapitalizmə Bənzəməz
show all

Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli KitabxanasÄ±

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?

Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli KitabxanasÄ±