Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli Kitabxanası
Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli Kitabxanası
Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli Kitabxanası
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Kapitalizm</strong> <strong>Kapitalizm</strong>ə Bənzəməz<br />
“İqtisadi sərbəstliklər”<br />
mücərrəd anlayış deyil<br />
1980‐ci illərin axırında dünya ölkələri ciddi borc böhranı ilə<br />
üzləşmişdi. Borc böhranını yaradan səbəb, inkişaf etməkdə<br />
olan ölkələrin kredit təşkil edən quruluşlardan və kapital ixrac<br />
edən ölkələrdən almış olduqları kreditlərin qısa bir müddət<br />
sonra hətta faizlərini də ödəyə bilməyəcək hala gəlmələri idi.<br />
Nəticə olaraq böhranın ardından, xüsusilə 1990‐cı illərdə xarici<br />
investisiyalar mövzusu aktuallıq qazanmağa başladı. Çünki<br />
borclanma ilə müqayisədə birbaşa xarici investisiyalar daha<br />
etibarlı mənbə idi. 208<br />
Son on beş ildə birbaşa xarici investisiyaların yararlarından<br />
bəhs edən zəngin bir ədəbiyyat yaranmışdır. Birləşmiş Millətlər<br />
İnkişaf və Əməkdaşlıq Təşkilatının 1998‐ci il tarixli beynəlxalq<br />
investisiyalarla əlaqədar hesabatı isə bu mövzuda istinad<br />
etmək üçün çox yaxşı vəsaitdir. Burada birbaşa xarici investisiyaların<br />
daxil olduğu ölkəyə yararları beş əsas qrupda ələ alınmışdır:<br />
maliyyə mənbələrinin və investisiyaların artırılması,<br />
texnologiya imkanlarının inkişaf etdirilməsi, ixrac imkanlarının<br />
artırılması, məşğulluq səviyyəsinin yüksəldilməsi və iş<br />
qüvvəsinin bacarığının artırılması və nəhayət ətraf mühitin qorunmasındakı<br />
müsbət rolu. 209<br />
Belə yararlarına görədir ki, hər bir ölkə özünün potensial<br />
imkanlarını və xarici investisiyaların cəlbi üçün nə edə biləcəyini<br />
nəzərə alır. Azərbaycanda bu baxımdan Qarabağ probleminin<br />
həll edilməmiş olması, özəlləşdirmədəki gecikmələr,<br />
kölgə iqtisadiyyatının böyüklüyü, real sektorun inkişaf etmə‐<br />
208 Ilkin Sabiroglu, “Investments should be encouraged”, Azerbaijan Bulletin<br />
No:23 (277), 7 iyun 2001, ANDF, http://www.eurasianet.org/resource/<br />
azerbaijan/hypermail/200106/0019.html, (01.03.2006).<br />
209 Ibid.<br />
‐ 189 ‐