Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli KitabxanasÄ±

More documents

Recommendations

Info

Kapitalizm Kapitalizmə Bənzəməz dünyada olduğu kimi bizdə də Milli Bankın ən əsas vəzifəsi olmalıdır. 186 Milli Bankın təhlillərinə görə, 2005‐ci ilin yanvar‐iyul aylarında 2,2 faiz təşkil edən inflyasiyanın 44,2 faizi monetar amillərin, 55,8 faizi isə qeyri‐monetar amillərin payına düşüb. Monetar amillər arasında pul kütləsinin (M2) və nominal effektiv məzənnənin dəyişməsi göstərilib. Qeyri‐monetar amillər sırasında isə suyun qiymətinin inzibati yolla yüksəldilməsi, qazın bahalaşması, mövsümi amillər, əvvəlki aylarda qiymət artımlarının inersiyası, habelə yanacaq və kommunal xidmətlərin qiymətlərinin artması ilə əlaqədar inflyasiya gözləmələrinin yüksəlməsi və bazara mal və xidmət təklifinin artması sadalanıb. Bu amillərin bir qismi inflyasiyanın artmasına, digər bir qismi azalmasına xidmət edib. Konkret olaraq inflyasiya səviyyəsinin azalması səbəbləri arasında mövsümi amillər, nominal effektiv məzənnənin bahalaşması və bazara mal və xidmət təklifinin artması qeyd olunub. Bu üç amildən sadəcə biri – nominal effektiv məzənnənin bahalaşması bir monetar amil kimi Milli Bankın təsir dairəsindədir. Milli Bankın 2005‐ci ilin əvvəlindən etibarən apardığı məqsədyönlü məzənnə siyasəti manatın nominal effektiv məzənnəsini möhkəmlətməklə idxal qiymətlərinin inflyasiyaya mənfi təsirini azaltmağa imkan verib. Bəhs edilən dönəmdə manatın ABŞ dollarına qarşı məzənnəsi 5,1 faiz möhkəmlənib. Bəzi ticarət tərəfdaşlarının milli valyutalarının ABŞ dollarına qarşı ucuzlaşması nominal effektiv məzənnənin 7,9 faiz möhkəmlənməsi ilə nəticələnib. Nominal effektiv məzənnənin möhkəmlənməsi öz növbəsində istehlak qiymətlərinin 13,6 faiz azalmasına səbəb olub. Bu, antiinflyasiya tədbiri kimi məzənnə siyasətinin müsbət nəticələr verdiyini göstərir. 187 Digər tə‐ 186 “İlkin Sabiroğlu, “Manat daha nə qədər möhkəmlənəcək”, “Gündəlik Azərbaycan” qəzeti, 6 sentyabr 2005. 187 Ibid. ‐ 169 ‐
İlkin Sabiroğlu rəfdən isə idxalın həm ölkə daxili istehsal, həm də istehlak içərisində mühüm çəkiyə sahib olduğunu göstərir. Maraqlıdır ki, manatın möhkəmlənməsi haraya qədər davam edəcək 6 sentyabr 2005‐ci il tarixində yerli bir qəzetdə dərc edilən məqaləmin son abzası aşağıdakı şəkildə idi: “Bu tendensiya başqa fəsadlar da törədə bilər. Doğrudur, “Holland Sindromu”ndan yayınma, ölkənin ixrac potensialını artırma kimi məsələlər, sadəcə, real və nominal effektiv valyuta məzənnələrini dəyişməklə həll edilə bilməz. Bu, ümumilikdə hökumətin iqtisadi siyasətinin prioritetlərinə çevrilməlidir. Amma antiinflyasiya tədbiri kimi manatın möhkəmlənməsi də mütəmadi davam edə bilməz. Mövsümi amillər də bir azdan inflyasiya lehinə fəaliyyət göstərəcək. Seçki kampaniyası inflyasiya üzərindəki həm monetar, həm də qeyri‐monetar təzyiqləri artıracaq. Denominasiya da inflyasiyaya öz neqativ töhfəsini verəcək. Milli Bankı isə çətin sınaqlar gözləyir. Çünki inflyasiyanın səbəbləri müxtəlif olsa da, məsuliyyət yenə də Milli Bankın üzərindədir.” 188 Bu məqaləmin üzərindən təqribən on gün keçmişdi ki ilk fəsadı yaşadıq. Şənbə günü (17 sentyabr 2005) dolların məzənnəsinin anidən çox kəskin şəkildə aşağı düşdüyü xəbəri yayıldı. Bəs nə baş vermişdi Ölkədə dolların belə sürətlə ucuzlaşmasını necə izah etmək mümkün idi Yuxarıda da göstərdiyimiz kimi Milli Bank 2005‐in birinci rübünə qədər ölkənin “Holland Sindromu”ndan yayınması məqsədilə dolların Azərbaycan manatı ilə məzənnəsini stabil saxlamaq siyasəti yürüdürdü. Birinci rübdən etibarən isə, inflyasiya ilə mübarizənin bir forması kimi manatın bahalaşması siyasətini yürütməyə başladı. Lakin ölkə vətəndaşları yetəri qədər məlumat sahib deyildi. Biz buna asimmetrik bilgi deyirik. Bu məlumatsızlıq isə öz növbəsində müəyyən spekülyasi‐ 188 Ibid. ‐ 170 ‐
Page 2 and 3:
KAPİTALİZM KAPİTALİZMƏ BƏNZƏ
Page 4 and 5:
Bu kitab elm dəryasında mənə yo
Page 6 and 7:
Kapitalizm Kapitalizmə Bənzəməz
Page 8 and 9:
Page 10 and 11:
Page 12 and 13:
Page 14 and 15:
Page 16 and 17:
Page 18 and 19:
Page 20 and 21:
Page 22 and 23:
Page 24 and 25:
Page 26 and 27:
Page 28 and 29:
Page 30 and 31:
Page 32 and 33:
Page 34 and 35:
Page 36 and 37:
Page 38 and 39:
Page 40 and 41:
Page 42 and 43:
Page 44 and 45:
Page 46 and 47:
Page 48 and 49:
Real ÜDM/XMM 60 (1990‐2005) (Gö
Page 50 and 51:
Page 52 and 53:
Page 54 and 55:
Page 56 and 57:
Page 58 and 59:
Page 60 and 61:
Page 62 and 63:
Page 64 and 65:
Page 66 and 67:
Page 68 and 69:
Page 70 and 71:
Page 72 and 73:
Page 74 and 75:
Page 76 and 77:
Page 78 and 79:
Page 80 and 81:
Page 82 and 83:
Page 84 and 85:
Page 86 and 87:
Page 88 and 89:
Page 90 and 91:
Page 92 and 93:
Page 94 and 95:
Page 96 and 97:
Page 98 and 99:
Page 100 and 101:
Page 102 and 103:
Page 104 and 105:
Page 106 and 107:
Page 108 and 109:
Page 110 and 111:
Page 112 and 113:
Page 114 and 115:
Page 116 and 117:
Page 118 and 119:
Page 120 and 121: Kapitalizm Kapitalizmə Bənzəməz
Page 220 and 221:
Page 222 and 223:
Page 224 and 225:
Page 226 and 227:
Page 228 and 229:
Page 230 and 231:
Page 232 and 233:
show all

Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli KitabxanasÄ±

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?

Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli KitabxanasÄ±