Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli KitabxanasÄ±

More documents

Recommendations

Info

Kapitalizm Kapitalizmə Bənzəməz yasətindəki məhdudlaşdırmanın həcmi (bəlkə də Milli Bank tərəfindən valyuta rezervlərinə qənaət etmək məqsədilə) həddindən artıq yüksək olmuşdur. Belə ki, 1 fevral 1999‐cu il tarixi üçün 1998‐ci ilin eyni dövrü ilə müqayisədə geniş mənada pul kütləsi 18 faizə yaxın, dövriyyədəki nağd pul kütləsi də 25 faizdən artıq azalmışdır. Daha sonradan 1 iyul 2000‐ci il üçün 1 yanvar 1999‐cu ilə görə dövriyyədəki manatın həcmi 10,2 faiz, dövriyyədəki nağd manatın həcmi də 18,7 faiz artsa da, 1998‐ci ilin eyni dövrünün göstəricilərinə belə çatmamışdır. Pul aqreqatları (manatla və SDV depozitləri ilə) (milyard manat) 175 Tarix М 0 М 1 М 2 М 3 01. 01. 1995 276.1 401.3 431.0 1048.1 01. 01. 1996 602.4 925.0 957.6 1299.6 01. 01. 1997 865.4 1173.7 1204.2 1545.1 01. 01. 1998 1170.5 1537.8 1556.3 2063.7 01. 02. 1998 1090.8 1406.8 1424.8 1940.2 01. 01. 1999 926.0 1145.7 1218.5 1712.9 01. 02. 1999 815.6 1056.8 1072.9 1596.8 01. 01. 2000 1135.8 1390.0 1404.3 2063.7 01. 01. 2001 1349.8 1577.5 1629.1 1545.1 01. 01. 2002 1469.0 1687.5 1755.6 1048.1 Mənbə: Azərbaycan Milli Bankı, İllik Hesabat 2001, səh.162. Yuxarıdakı rəqəmlərin təhlili 01.02.1999 tarixi üçün geniş mənada pul kütləsinin 1596.8 milyard manata qədər azaldığını göstərməkdədir. Tədavüldəki 1072.9 milyard manatın (manatla olan geniş mənada pul kütləsi) 815.6 milyardlıq hissəsi nağd 175 М 0 ‐ Dövriyyədə olan nağd pul, М 1 ‐ М 0 + tələb olunanadək depozitlər, М 2 ‐ М 1 + müddətli depozitlər, М 3 ‐ М 2 + SDV depozitlər. ‐ 157 ‐
İlkin Sabiroğlu haldadır. Geniş mənada pul kütləsindən tədavüldəki manatı çıxsaq (1596.8‐1072.9), SDV (Sərbəst Dönərli Valyuta) hesabının 523.9 milyard manata bərabər olduğunu taparıq. Eyni zamanda tədavüldəki manatdan nağd şəkildəki manatı çıxsaq (1072.9‐815.6), manatla olan depozitlərin həcminin 257.3 milyard manata bərabər olduğunu müəyyənləşdirmiş oluruq. Anlaşıldığı kimi, banklara olan etibarsızlıq, hesablaşmaların bank hesablarının xaricində həyata keçirilməsi və bankların sərbəst bazar iqtisadiyyatının tələblərinə uyğun xidmətlər təklif edə bilməməsi, onların pul yaratma imkanlarını minimum səviyyədə saxlamışdır. Lakin qeyd etməliyik ki, bu dövrdə emissiya ilə də daha əvvəl saydığımız səbəblərə görə ciddi bir nəticə əldə etmək mümkün deyildi. Həmin reallıqda hətta milli valyutamızın dövriyyə sürətinin dəyişməyəcəyini qəbul etsəydik belə, bu addım inflyasiya meyli yarada bilərdi. Bəlkə də bu deflyasiyaya qarşı çarə olaraq düşünülə bilərdi. Amma nəzərə alsaq ki, daxili tələbatın böyük bir hissəsi idxal mallarıyla ödənilidi, demək bu paralel şəkildə ticarət dövriyyəsini artıracağı üçün valyuta kurslarını yüksəldəcəkdi. Hansı ki, mövcud deflyasiya şəraitində belə valyuta kursları yüksəlməkdəydi. Bu isə Milli Bankın daha artıq xarici valyuta rezervini tükətməsi anlamına gəlirdi. Deflyasiyanın ümumi qiymətlər səviyyəsi düşərkən milli gəlir, istehsal və məşğulluq səviyyəsinin də düşməsi mənasına gəldiyini hamımız bilirik. Maraqlıdır ki, Azərbaycanda 1998‐ci ildə 0,8 faizlik bir inflyasiya olduğu halda ÜDM 10 faiz artdığı kimi, 1999‐cu ilin iyulunda yaşanan 6,8 faizlik devalvasiyaya baxmayaraq il sonunda ortalama olaraq 8,5 faizlik deflyasiya özünü göstərmiş, amma ÜDM 7,4 faiz artmışdır. Digər tərəfdən rəsmi məlumatlar həm istehsal və həm də məşğulluq səviyyəsində yüksəlmənin olduğunu ortaya qoyurdu. Bu kimi paradoksal nəticələr Milli Bankın valyuta kursu siyasəti xari‐ ‐ 158 ‐
Page 2 and 3:
KAPİTALİZM KAPİTALİZMƏ BƏNZƏ
Page 4 and 5:
Bu kitab elm dəryasında mənə yo
Page 6 and 7:
Kapitalizm Kapitalizmə Bənzəməz
Page 8 and 9:
Page 10 and 11:
Page 12 and 13:
Page 14 and 15:
Page 16 and 17:
Page 18 and 19:
Page 20 and 21:
Page 22 and 23:
Page 24 and 25:
Page 26 and 27:
Page 28 and 29:
Page 30 and 31:
Page 32 and 33:
Page 34 and 35:
Page 36 and 37:
Page 38 and 39:
Page 40 and 41:
Page 42 and 43:
Page 44 and 45:
Page 46 and 47:
Page 48 and 49:
Real ÜDM/XMM 60 (1990‐2005) (Gö
Page 50 and 51:
Page 52 and 53:
Page 54 and 55:
Page 56 and 57:
Page 58 and 59:
Page 60 and 61:
Page 62 and 63:
Page 64 and 65:
Page 66 and 67:
Page 68 and 69:
Page 70 and 71:
Page 72 and 73:
Page 74 and 75:
Page 76 and 77:
Page 78 and 79:
Page 80 and 81:
Page 82 and 83:
Page 84 and 85:
Page 86 and 87:
Page 88 and 89:
Page 90 and 91:
Page 92 and 93:
Page 94 and 95:
Page 96 and 97:
Page 98 and 99:
Page 100 and 101:
Page 102 and 103:
Page 104 and 105:
Page 106 and 107:
Page 108 and 109: Kapitalizm Kapitalizmə Bənzəməz
Page 208 and 209:
Page 210 and 211:
Page 212 and 213:
Page 214 and 215:
Page 216 and 217:
Page 218 and 219:
Page 220 and 221:
Page 222 and 223:
Page 224 and 225:
Page 226 and 227:
Page 228 and 229:
Page 230 and 231:
Page 232 and 233:
show all

Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli KitabxanasÄ±

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?

Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli KitabxanasÄ±