Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli KitabxanasÄ±

More documents

Recommendations

Info

<strong>Kapitalizm</strong> <strong>Kapitalizm</strong>ə Bənzəməz Kiçik sahibkarlıq olmazsa olmaz Kiçik və orta sahibkarlıq “orta təbəqə”nin ‐ kiçik burjuaziyanın mühüm hissəsini təşkil edir. Ümumiyyətlə ingilislər, adətən “burjuaziya” ifadəsi yerinə “orta təbəqə” ifadəsindən istifadə etməyə üstünlük verirlər. Buna görə, feodal iqtisadiyyatın çözülməsi ilə birlikdə ortaya çıxan bu təbəqə, ilk vaxtlarda əsilzadələr ilə kəndlilər arasındakı orta təbəqəni ifadə edərkən, sonradan böyük burjuaziya ilə işçi sinfi arasındakı ictimai təbəqəni ifadə etmək üçün istifadə edilmişdir. Bu çərçivədə ələ alındığı zaman orta təbəqə, sənaye və ticarətdəki orta səviyyəli sahibkarları (təşəbbüskarları), sənətkarlar və fermerlər kimi sadə istehsalçıları, kiçik əsnaf və yüksək rəsmi əməkhaqqı alanları ehtiva etməkdədir. 143 Burada “əməkhaqqı alan burjuaziya” anlayışını da bir‐iki cümlə ilə açıqlamaq yerinə düşər. Yaşadığımız çağda kapitalizmin keyfiyyət dəyişikliyinə məruz qalması ilə birlikdə, çağımızın böyük şirkətlərində, sərmayə və mülkiyyətə sahib olanların idarə etmədiyi, amma idarə edənlərin də mülk sahibi olmadığı bir tendensiya ilə üz‐üzə qaldığımızı söyləyə bilərik. 144 Wallerstein, bu mərhələdə qanuni mülk sahiblərinin mərkəzi rolunun getdikcə azaldığını ifadə etməkdə və “əməkhaqqı alan burjuaziya” adlandırdığı yeni orta təbəqənin hakim hala gəlməkdə olduğunu irəli sürməkdədir. 145 143 Alfred Meusel, Middle Class, Encyclopadia of the Social Science, Cild XI‐X, Macmillan, New York, 1957, səh.407. 144 Nihat Bulut, Feodaliteden Küreselleşmeye Ekonomik İktidar Siyasal İktidar İlişkisi, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2003, səh.57. 145 Etienne Balibar, Immanuel Wallerstein, Irk Ulus Sınıf, Tərcümə: Nazlı Ökten, Metis Yayınları, İstanbul, 2000, səh.189. ‐ 129 ‐
İlkin Sabiroğlu Azərbaycanda kapitalizmin yeni keyfiyyət dəyişikliyi hələlik hiss edilməsə də, kapitalist münasibətlərin formalaşmasının ilkin mərhələsi yaşanmaqdadır. Lakin respublikada kiçik burjuaziyanın ‐ kiçik və orta sahibkarlığın əhəmiyyəti hələ də lazımi səviyyədə anlaşılmış deyil. Halbuki sahibkarlığın bu forması cəmiyyətin sosial‐iqtisadi inkişafında müstəsna rola sahibdir. Bunlar demokratik cəmiyyətin və liberal iqtisadiyyatın əsas sığortalarından biridir, siyasi və sosial sistemlərin stabilliyinin başlıca ünsürüdür. Gəlir bölgüsündəki ədalətsizlikləri minimuma endirir, regionlararası balanslı inkişafa zəmin yaradır. Böyük sənaye müəssisələrinin əsas yardımçılarıdır. Eyni zamanda bu müəssisələr daha az investisiya ilə daha çox istehsal və məhsul müxtəlifliyi əldə edə bilirlər. İqtisadi dalğalanmalardan daha az təsir görürlər. Daha az investisiya xərcləri ilə iş imkanları yaratmaqdadırlar. Tələbatdakı dəyişikliklərə və müxtəlifliklərə daha rahat uyğunlaşa bilirlər, texnoloji yeniliklərə həvəslidirlər. Fərdi yığımları stimullaşdırır, istiqamətləndirir və hərəkətləndirirlər. 146 Digər tərəfdən KOS‐ların inkişafı həmin ölkələrin iqtisadi inkişafı ilə paralellik təşkil edir. Fikrimizi müqayisələrlə izah edək. İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatına (OECD) üzv olan otuz ölkədəki maaşlı çalışanların üçdə ikisi kiçik və orta böyüklükdəki müəssisələrdə işlə təmin olunub. Ən çox kiçik və orta böyüklükdəki müəssisələrə texnoloji inkişafda ən irəlidə olan ölkələr sahibdir. Ön sırada ABŞ, Kanada, Avstraliya, İsveç və Finlandiyadır. OECD ölkələrində şirkətlərin 96‐99 faizi kiçik və orta böyüklükdəki müəssisələrdir. Bütün OECD ölkələrindəki iqtisadi fəaliyyətin 40 faizi kiçik və orta böyüklükdəki müəssisələr tərəfindən həyata keçirilir. Emal sənayesində məşğulluğun 60‐70 146 İlkin Sabiroğlu, “Kiçik və Orta Sahibkarlığın Əhəmiyyəti”, IqtisadNet, http://www.iqtisad.net/is016.htm, 2 iyul 2004, (01.03.2006). ‐ 130 ‐
Page 2 and 3:
KAPİTALİZM KAPİTALİZMƏ BƏNZƏ
Page 4 and 5:
Bu kitab elm dəryasında mənə yo
Page 6 and 7:
Kapitalizm Kapitalizmə Bənzəməz
Page 8 and 9:
Page 10 and 11:
Page 12 and 13:
Page 14 and 15:
Page 16 and 17:
Page 18 and 19:
Page 20 and 21:
Page 22 and 23:
Page 24 and 25:
Page 26 and 27:
Page 28 and 29:
Page 30 and 31:
Page 32 and 33:
Page 34 and 35:
Page 36 and 37:
Page 38 and 39:
Page 40 and 41:
Page 42 and 43:
Page 44 and 45:
Page 46 and 47:
Page 48 and 49:
Real ÜDM/XMM 60 (1990‐2005) (Gö
Page 50 and 51:
Page 52 and 53:
Page 54 and 55:
Page 56 and 57:
Page 58 and 59:
Page 60 and 61:
Page 62 and 63:
Page 64 and 65:
Page 66 and 67:
Page 68 and 69:
Page 70 and 71:
Page 72 and 73:
Page 74 and 75:
Page 76 and 77:
Page 78 and 79:
Page 80 and 81: Kapitalizm Kapitalizmə Bənzəməz
Page 180 and 181:
Page 182 and 183:
Page 184 and 185:
Page 186 and 187:
Page 188 and 189:
Page 190 and 191:
Page 192 and 193:
Page 194 and 195:
Page 196 and 197:
Page 198 and 199:
Page 200 and 201:
Page 202 and 203:
Page 204 and 205:
Page 206 and 207:
Page 208 and 209:
Page 210 and 211:
Page 212 and 213:
Page 214 and 215:
Page 216 and 217:
Page 218 and 219:
Page 220 and 221:
Page 222 and 223:
Page 224 and 225:
Page 226 and 227:
Page 228 and 229:
Page 230 and 231:
Page 232 and 233:
show all

Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli KitabxanasÄ±

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?

Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli KitabxanasÄ±