Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli KitabxanasÄ±

More documents

Recommendations

Info

<strong>Kapitalizm</strong> <strong>Kapitalizm</strong>ə Bənzəməz Neft gəlirləri gələcək nəsillərə qalsın Ölkə prezidentinin (İlham Əliyev) bir çıxışından: “Neftin o vaxt qiyməti olur ki, neft hasil edilir, nəql edilir, satılır və bundan gəlir əldə olunur. Yerin, suyun altında istifadəsiz olan neftin heç bir qiyməti yoxdur. Bəziləri deyirlər ki, o bizim milli sərvətimizdir, ona dəyməyək, onu gələcək nəsillərə saxlayaq. Bu çox yanlış, populist fikirdir.” 121 Cəmiyyətdə belə bir fikir də hakimdir ki, bu qədər xarici investisiya gəlir, neft sektoru inkişaf edir, amma bunun bizə bir xeyri yoxdur. Neft sektoru ölkədə işsizlik probleminin həllində, əmək haqlarının yüksəlməsində bilavasitə effektli rol oynaya bilməz. Buna neft sektorunun potensialı çatmaz. Ona görə də ölkə neftin ümidinə qalmamalıdır. Bu ilin yanvarından minimum əmək haqqının 200 min manata çatdırılacağı bəyan edilib. Bu yetərlidirmi Minimum əməkhaqqının səviyyəsi təbii ki yetərli deyil. Amma reallıqdan çıxış edib demək istəyirəm ki, əgər bir ölkədə nominal orta aylıq əməkhaqqı təqribən 572 min manat, adambaşına düşən aylıq ÜDM miqdarı 541 min manatdırsa bu ölkədə minimum əməkhaqqının 200 min manat olması özü də yüksək rəqəmdir. Doğrudur, minimum əməkhaqqı yüksəldikcə bu orta aylıq əməkhaqqının da nisbətən yüksəlməsinə səbəb olur. Lakin əgər biz ölkədə sərbəst bazar iqtisadiyyatının inkişafından danışırıqsa orta aylıq əməkhaqqının dövlət sektorunun deyil, daha çox özəl sektorun hesabına yüksəlməsində maraqlı olmalıyıq. Digər tərəfdən, bu ilin dövlət büdcəsinin gəlirləri yeni Azərbaycan manatı ilə 3.4, xərcləri isə 3.6 milyard manat olacaq. Büdcənin artımı əsasən neftdən gələn gəlirlər 121 “Azərbaycanın Yeni Neft Strategiyası”, Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkəti, http://www.socar.gov.az/oilmen.phpdefine=oil_strategy&id=1, (10.02.2006). ‐ 111 ‐
İlkin Sabiroğlu hesabına formalaşacaq. Yəni, kimsəni qane etməyən minimum əməkhaqqında, təqaüdlərdə neft dollarlarının ciddi payının olduğu nəzərdən qaçırılmamalıdır. Hökumət iqtisadi populizmə gedərək əmək haqlarını sürətli bir şəkildə artırsa, artan gəlirlər inflyasiyanın yeminə çevrilər. 122 Belə çıxır ki, neft sektoru inkişaf etsə də biz inflyasiya qorxusundan neft gəlirlərindən lazımi qədər istifadə edə bilmərik. Neft gəlirlərindən kütləvi istifadə qısa dövrdə inflyasiya effekti, orta və uzun dövrdə isə “Holland sindromu” effekti yaradar. Əcnəbilərin Azərbaycanla bağlı istifadə etdikləri belə bir fikir var ki, “siz xoşbəxt xalqsınız, çünki neftiniz var”. Neft bizim üçün göydəndüşmə, ucuz ehtiyatdır. Amma bizim də bir məsəlimiz var – “ucuz ətin şorbası olmaz”. İndi biz qeyri‐neft sektorunu yetəri qədər inkişaf etdirə bilmədiyimizdən ucuz “neftin şorbası”nı görə bilmirik. Ucuz ətdən bol‐bol qidalanma zəhərlənməyə yol aça biləcəyi kimi, neft dollarlarından genbol istifadə də “Holland xəstəliyi”nə yoluxmamıza yol açar. Yəni ən yaxşı variant kimi neft gəlirlərindən gen‐bol istifadə etməyib gələcək nəsillərəmi saxlamalıyıq Onda da haqlı olaraq, “neft gəlirləri gələcək nəsillərə qalsın, bəs indiki nəsil nə olsun” sualı yaranır. Ümumiyyətlə, Azərbaycan neftinin 35‐40 illik ömrünün qaldığı qeyd edilir. Dünya bazarlarında neftin qiyməti yüksəldiyindən bu vaxta qədər rentabelli sayılmayan quyularımızdan da istifadə etməyə başlamışıq. Demoqrafiya elminə görə hər 22‐25 ildən bir yeni bir nəsil ortaya çıxır. Yəni Azərbaycan nefti konkret olaraq indiki nəsillə, bir sonrakı nəslin aktual mövzusudur. Bir sonrakı nəslin nümayəndələri də azyaşlılar olaraq aramızda yaşayır, yəni nəsillərarası dialoqu başlada bilərik. Biz onlara desək ki, neft gəlirlərini sizə saxlayırıq, onlar da rasional məntiqdən çıxış edərək 122 İlkin Sabiroğlu: “Neft gəlirləri gələcək nəsillərə qalsın, bəs indiki nəsil nə olsun”, Müsahibə, “Gündəlik Azərbaycan” qəzeti, 8 oktyabr 2005. ‐ 112 ‐
Page 2 and 3:
KAPİTALİZM KAPİTALİZMƏ BƏNZƏ
Page 4 and 5:
Bu kitab elm dəryasında mənə yo
Page 6 and 7:
Kapitalizm Kapitalizmə Bənzəməz
Page 8 and 9:
Page 10 and 11:
Page 12 and 13:
Page 14 and 15:
Page 16 and 17:
Page 18 and 19:
Page 20 and 21:
Page 22 and 23:
Page 24 and 25:
Page 26 and 27:
Page 28 and 29:
Page 30 and 31:
Page 32 and 33:
Page 34 and 35:
Page 36 and 37:
Page 38 and 39:
Page 40 and 41:
Page 42 and 43:
Page 44 and 45:
Page 46 and 47:
Page 48 and 49:
Real ÜDM/XMM 60 (1990‐2005) (Gö
Page 50 and 51:
Page 52 and 53:
Page 54 and 55:
Page 56 and 57:
Page 58 and 59:
Page 60 and 61:
Page 62 and 63: Kapitalizm Kapitalizmə Bənzəməz
Page 162 and 163:
Page 164 and 165:
Page 166 and 167:
Page 168 and 169:
Page 170 and 171:
Page 172 and 173:
Page 174 and 175:
Page 176 and 177:
Page 178 and 179:
Page 180 and 181:
Page 182 and 183:
Page 184 and 185:
Page 186 and 187:
Page 188 and 189:
Page 190 and 191:
Page 192 and 193:
Page 194 and 195:
Page 196 and 197:
Page 198 and 199:
Page 200 and 201:
Page 202 and 203:
Page 204 and 205:
Page 206 and 207:
Page 208 and 209:
Page 210 and 211:
Page 212 and 213:
Page 214 and 215:
Page 216 and 217:
Page 218 and 219:
Page 220 and 221:
Page 222 and 223:
Page 224 and 225:
Page 226 and 227:
Page 228 and 229:
Page 230 and 231:
Page 232 and 233:
show all

Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli KitabxanasÄ±

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?

Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli KitabxanasÄ±