Kapitalizm kapitalizmə bənzəməz - Azərbaycan Milli Kitabxanası

İlkin Sabiroğlu
torpaqlara gəlib çatması üçün min il, sənaye inqilabı üçün yüz
il lazım gəlmişdisə, informasiya inqilabına on il kifayət elədi.
Çünki qloballaşan dünya daha da “kiçilmişdi”. Artıq biz də
elektron hökumətdən, informasiya və kommunikasiya texnologiyaları
üzrə universitetdən bəhs etməyə başladıq. Əgər fikir
verirsinizsə, hər inqilab bir öncəkindən on qat daha artıq sürətlə
yayılaraq bu torpaqlara gəlib çatıb. Bu isə deməyə əsas verir
ki, əgər dünyada nə vaxtsa dördüncü inqilab baş versə bu eyni
anda bizim torpaqlarda da baş verəcək. Ya da ola bilər ki, dördüncü
inqilab dünyada yazda baş versin bizə isə qışda gəlib
çatsın. Yəni artıq çox gözləmək lazım gəlməyəcək...
Edwin Hubble kainatın genişləndiyini sübut etdiyi halda, 10
dünyanı “kiçildən” nədir Qloballaşmamı Xeyir, qloballaşma
nəticədir! Dünyanı inqilablar “kiçildir”! Dünya aqrar inqilabdan
bu tərəfə “kiçilə‐kiçilə” gəlir.
Və yeni bir xəbər: ABŞ‐ın WMAP kosmik zondundan alınmış
son məlumatlar dünya elmi dairələrində əsil təşviş yaradıb.
Qalaktikanın müxtəlif hissələrinin radiasiya şüalanması
temperaturunun ölçülməsi üçün nəzərdə tutulan zond kosmik
fəzalarda qəribə bir xətt aşkarlayıb. Bu xətt kainatın bir tərəfindən
girib o biri tərəfindən çıxır və onun məkan modelini formalaşdırır.
Alimlər bu xətti “şər oxu” adlandırıblar. Həmin
oxun aşkarlanması kainatın yaranması və inkişafı haqqında
bütün müasir təsəvvürləri, o cümlədən Albert Einsteinin nisbilik
nəzəriyyəsini şübhə altına alır. Məhz buna görə də ona belə
ad verilib. 11
Xatırladaq ki, nisbilik nəzəriyyəsinə görə, ilk “böyük partlayış”dan
sonra məkan və zamanın inkişafı xaotik surətdə baş
vermiş, kainatın özü isə ümumən yekcinsdir və bütün sərhədləri
boyunca genişlənməyə meyllidir. Lakin Amerika zondu‐
10 David Filkin, Stephen Hawking’in Evreni, BBC Books, Aksoy Yayıncılık,
Dekabr 1998, səh. 90.
11 “The Universe: The new Axis of Evil”, The Independent, 1 fevral 2006.
‐ 10 ‐