Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli Kitabxanası
Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli Kitabxanası
Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli Kitabxanası
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
İlkin Sabiroğlu<br />
kapitalına zəmanəti yalnız öz ölkəsinin hüquq sistemindən deyil,<br />
həmçinin beynəlxalq hüquq sistemindən alır.<br />
Əslində 1980‐ci illərdə Türkiyədə Turqut Özalın həyata keçirdiyi<br />
və “Özalizm” adlanan cərəyanın da mahiyyətində bu<br />
dayanırdı. “Türkiyədə 1980‐dən sonra tətbiq edilən liberal iqtisadi<br />
siyasət xarici sərmayə daxilolmalarına imkan yaratdı”. 115<br />
Lakin məmur və dövlət kapitalizmi buna qarşı ciddi müqavimət<br />
göstərdiyindən sonralar Türkiyənin ölkə iqtisadiyyatına<br />
cəlb edə bildiyi illik birbaşa xarici investisiyaların həcmi simvolik<br />
səviyyədə aşağı olmuşdur. Bu səbəbdən Erdoğan hökuməti<br />
“Özalizm” xəttini inkişaf etdirir. Son illərdəki özəlləşdirmələrin<br />
də sayəsində birbaşa xarici investisiya həcmində artışlar<br />
özünü göstərməkdədir. 116<br />
<strong>Milli</strong> burjuaziyanın formalaşmadığı cəmiyyətlərdə isə dinamizm<br />
olmur. <strong>Milli</strong> burjuaziya cəmiyyətin hərəkətverici qüvvəsidir.<br />
Nobel mükafatçısı Milton Friedman bu problemi 1962‐ci<br />
ildə, FAR Centre tərəfindən də dilimizə çevrilən “<strong>Kapitalizm</strong><br />
və Azadlıq” əsərində çox aydın bir şəkildə izah edib. 117 Fridmana<br />
görə, təbliğatın təsirli olmasından ötrü onun tərəfdarları<br />
hansı formadasa öz fəaliyyətlərini maliyyələşdirməlidir. “Ortaya<br />
sual çıxır: pulu haradan götürməli...<br />
Zəruri vəsaitin əldə edilməsinin yeganə yolu çoxlu sayda<br />
xırda qulluqçulardan çox da böyük olmayan məbləğdə pul<br />
toplanmasından ibarət olacaqdır. Lakin bu, məsələnin həlli demək<br />
deyildir. Bu məbləğdən istifadə edə bilməkdən ötrü artıq<br />
bu vaxt çoxlu sayda adam bizim haqlı olduğumuza inanmalıdır,<br />
lakin məsələ bundadır ki, qarşıda dayanan problem<br />
115 T.Güngör Uras, Ekonomde Özal’lı Yıllar 1980‐1990, AFA Yayınları, İstanbul,<br />
1993, səh.134.<br />
116 İlkin Sabiroğlu, “Yeni dönəmin yeni sualı”, “Yeni Müsavat” qəzeti, 28 avqust<br />
2003.<br />
117 Hikmət A.Hacızadə, “Demokratiya: Gediləsi Uzun bir Yol”, Demokratiya və<br />
Antidemokratiya Antologiyası, FAR CENTRE, Bakı, 2001. səh.353‐354.<br />
‐ 106 ‐