SS_Prefabrikacija u stambenoj arhitekturi_BARBARA KOKOT
SS_Prefabrikacija u stambenoj arhitekturi_BARBARA KOKOT
SS_Prefabrikacija u stambenoj arhitekturi_BARBARA KOKOT
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
prefabrikacija u <strong>stambenoj</strong> <strong>arhitekturi</strong><br />
SUVREMENO STANOVANJE_voditelj: doc.dr.sc. Alenka Delić, dipl.ing.arh.<br />
student: <strong>BARBARA</strong> <strong>KOKOT</strong>
povijest prefabricirane izgradnje<br />
- prefabricirani sustavi građenja se javljaju još u 17. stoljeću kada je kuća izrađena od drvenih panela poslana iz<br />
Engleske do Cape Ann 1624. kao stambena jedinica za skupinu ribara<br />
- Šveđani su predstavili tehniku zasjeka uglova za građenje brvnara<br />
- prefabricirane kuće su transportirane željeznicom tijekom kalifornijske zlatne groznice 1849. godine<br />
- gotove građevine đ izgrađene đ od željeza slane su britanskim kolonijama krajem 19. stoljeća<br />
ć<br />
Slika 1. Tvrtke Aladdin i Sears.Roebuck & Co. su među prvima pristupile prefabrikaciji<br />
stambenih građevina
povijest prefabricirane izgradnje<br />
- početkom 20. stoljeća, arhitekti i inovatori su eksperimentirali sa prefabriciranim sustavima izgradnje<br />
- Model T Henry Forda je pokazao da se masovnom produkcijom može proizvesti objekt visoke kvalitete<br />
- tvornička proizvodnja je istaknula niže cijene i veću kvalitetu proizvoda<br />
- industrijalizacija je ubrzo povezana sa prefabrikacijom općenito<br />
PREFABRIKACIJA KAO IDEAL MODERNIZMA<br />
racionalizacija procesa građenja, ekonomičnost, dizajn<br />
Slika 2. automobil Model T Henry Forda – 1908. godina<br />
Slika 3. Prefabricirana kuća – dostupna svakoj obitelji
povijest prefabricirane izgradnje<br />
- nakon I. svjetskog rata, prefabrikacija je prihvaćena u Europi kao metoda građenja koja štedi i vrijeme i<br />
novac<br />
- Britanija, Francuska i Njemačka su proizvodile prefabrikate od betona i čelika, dok se Švedska isticala<br />
prefabrikacijom od drveta<br />
- francuski arhitekt Le Corbusier je dao veliki doprinos za razvoj prefabricirane izgradnje u Europi – kuća<br />
Domino ( Domino House ) skeletne konstrukcije k imala je armirano – betonske stropne ploče, č stupove i<br />
stubište čime je izostala potreba za nosivim zidovima<br />
- napisao je esej “Mass Production Houses” (1919. god.) sa brojnim shemama za masovnu produkciju<br />
stambenih građevina<br />
Slika 4. Le Corbusier – Domino House - skica<br />
Slika 5. Albert Frey - "A House for Contemporary Life"<br />
The Aluminaire
povijest prefabricirane izgradnje<br />
- grupa Archigram stvorila je urbane scenarije za rješavanje suvremenih problema prometa i prenaseljenosti –<br />
stvaraju kreativne koncepte poput “Capsule Apartements”, “Walking Cities”, “Instant Cities“, “Plug – In Cities”<br />
- Japan je postao izvor za inovativni dizajn prefabrikacije 60 - tih godina 20. stoljeća<br />
- Kisho Kurokawa se istaknuo vlastitom “markom” prefabrikacije poznatijom kao “arhitektura kapsula”<br />
Slika 7. Kisho Kurokawa – Nakagin Capsule Tower, 1972. – tlocrt<br />
karakterističnog č kata<br />
Slika 6. Kisho Kurokawa – Nakagin Capsule Tower, 1972.
kontejneri kao prostorni prefabrikati<br />
- inspirirani tehnološkim napretkom i izazvani socijalnim i ekonomskim prilikama, arhitekti pomiču granice<br />
prefabricirane izgradnje i samog pojma “stanovanja”<br />
- transportni kontejneri od čelika ili aluminija mogu se koristiti kao jeftine građevne jedinice za stanovanje ili<br />
druge sadržaje<br />
- kontejneri se mogu koristiti kao privremene i trajne strukture, te se lako transportiraju vlakom, brodom,<br />
kamionom, ...<br />
Slika 8. Nicholas Lacey and Partners - Container City I, London, 2001.<br />
Slika 9. Nicholas Lacey and Partners - Container<br />
City II, London, 2002.
kontejneri kao prostorni prefabrikati<br />
- Projekt “Container City”, u središtu londonskih Docklands, dovršen je u roku od pet mjeseci 2001. godine<br />
- Container City I je prvotno imao 3 etaže sa 12 radnih studija, ali je zbog velikog interesa dodana 4. etaža sa<br />
dodatna 3 apartmana<br />
- 80 % građevine je iz recikliranog materijala<br />
Slika 10. Nicholas Lacey and Partners - Container City I, London, 2001.<br />
- 3D shema organizacije prostora<br />
Slika 11. Nicholas Lacey and Partners - Container City I, London, 2001.
privremeno stanovanje u prostornim prefabrikatima<br />
- “Tempohousing” je razvio rješenje za brzu izgradnju stambenih jedinica za područja pogođenim<br />
elementarnim nepogodama ( poput Haitija )<br />
- sustav omogućuje brzu “izgradnju” struktura koje su otporne na vremenske neprilike i potrese i pružaju<br />
sigurno i ugodno sklonište za malu cijenu<br />
Slika 12. Haiti – posljedice potresa 12.01.2010.<br />
- građevine se mogu koristiti kao privremeno sklonište ili kao stalno stambeno rješenje<br />
- “Tempohousing” nudi pomoć 2. stupnja koja dolazi nakon prve pomoći sa šatorima, hranom i lijekovima – u<br />
2. stupnju prioritet ima ponovna izgradnja grada
privremeno stanovanje u prostornim prefabrikatima<br />
Slika 13. Tempo kontejneri – tvornička izrada prostornih prefabrikata<br />
Slika 14. Tempo kontejneri – stambeno naselje<br />
Slika 15. Tempo kontejneri – “izgradnja” stambene zgrade
Slika 16. Tempo kontejneri – postupak izgradnje stambene zgrade<br />
privremeno stanovanje u prostornim prefabrikatima
Slika 17. Tempo kontejneri – postupak izgradnje stambene zgrade<br />
privremeno stanovanje u prostornim prefabrikatima
Prefab 20*20<br />
- međunarodni natječaj Prefab 20*20 predstavlja nove alternative za stanovanje<br />
- koncept natječaja: prefabricirana izgradnja pruža održivost kroz učinkovitost, ekonomičnost i kvalitetu kroz<br />
volumen što je iznimno bitno za gradove današnjice i budućnosti<br />
kroz Prefab 20*20 se želi razbiti percepcija i socijalna stigma prefabriciranih rješenja<br />
Small space living means living smart!<br />
Slika 18. Međunarnodni natječaj Prefab 20*20 Slika 19. Predstavljanje natječaja Prefab 20*20
Prefab 20*20<br />
- izazov: prijedlog slobodno – stojećeg prefabriciranog stana tlocrtne površine ne više od 37.5 m2 u urbanom<br />
okruženju bilo gdje na svijetu<br />
osnovni program treba uključiti spavaću sobu, kupaonicu, kuhinju, dnevnu sobu, radnu sobu/sobu<br />
za učenje i spremišta za 2 odrasle osobe<br />
Slika 20. Mobius architects – Ecomobi – I. nagrada na natječaju Prefab 20*20
Prefab 20*20<br />
- istraživanjem je zaključeno da su krovovi prefabriciranih zgrada popularnih u istočnoj Europi ostali<br />
neiskorišteni<br />
- sistemom Ecomobi dodaju se novi stambeni moduli na krovove zgrada – sistem Ecomobi se prilagođava<br />
transformaciji obitelji dodavanjem ili oduzimanjem stambenih modula<br />
Slika 21. Mobius architects – Ecomobi – stambeni moduli se transformiraju prema potrebama rastuće obitelji
Slika 22. Cobogó Team – The Spontaneous House – jedan od pristiglih radova na natječaj Prefab 20*20<br />
Prefab 20*20
Live The Box<br />
- Live The Box – međunarodni natječaj organiziran 2008. za iskorištavanje neželjenih transportnih kontejnera<br />
- zadatak je bio da se pronađu kreativna rješenja za iskorištavanje transportnih kontejnera kao primarne strukture<br />
urbanog kolektivnog stanovanja mješovite namjene<br />
- u zadatku su se koristile standardne dimenzije transportnih kontejnera kao osnovne jedinice izgradnje i<br />
dopušteno je bilo korištenje kontejnera u bilo kojoj konfiguraciji i broju<br />
Slika 23. Live The Box – međunarodni natječaj za iskorštavanje neželjenih transportnih kontejnera
Live The Box – NewPark Station<br />
Slika 24. F.Heidgen i T. Nagy – NewPark Station – I. Nagrada na<br />
međunarodnom natječaju Live The Box<br />
Slika 25. F.Heidgen i T. Nagy - NewPark Station – prikaz prostornog presjeka kroz<br />
stambenu zgradu mješovite namjene<br />
Slika 26. F.Heidgen i T. Nagy - NewPark Station – prikaz vizualizacije javnog prostora u prizemlju
Live The Box - MODULAIRE<br />
Slika 27. H. Mijares, T. Lopez, R. Hernandez – MODULAIRE – II. Nagrada na međunarodnom natječaju Live The Box<br />
Slika 28. MODULAIRE – prikazi<br />
vizualizacije prostora<br />
Slika 29. H. Mijares, T. Lopez, R. Hernandez - MODULAIRE – presjek kroz stambenu zgradu<br />
izgrađenu od transportnih kontejnera
Live The Box – Lego Farm<br />
Slika 30. Tang & Yang Architects LLC – Lego Farm – princip slaganja jedinica kontejnera<br />
Slika 31. Lego Farm –<br />
prikaz fasade<br />
Slika 32. Tang & Yang Architects LLC – Lego Farm –<br />
III. Nagrada na međunarodnom natječaju<br />
Live The Box<br />
Slika 33. Tang & Yang Architects LLC – Lego<br />
Farm – prikaz prostornog presjeka
T – Tree : projekt socijalnog stanovanja<br />
- projekt socijalnog stanovanja T – Tree koristio je koncept “stabla” – centralna jezgra sadrži dizalo i stubište,<br />
dok komunikacijski modul povezuje blokove koji poput lišća su vezani na “grane i stablo drveta” tj. središnju<br />
jezgru<br />
Slika 34. A. Azhivev i I. Kudryavtsev / Light+Space – T - Tree – finalisti natječaja ReBurbia
T – Tree : projekt socijalnog stanovanja<br />
- osnova stana je kubični modul sa stranicama duljine 3 m koji je moguće postavljati u različitim varijacijama,<br />
zamijeniti ili dodavati dodatne module ovisno o potrebama obitelji<br />
- moduli su izrađeni iz recikliranih materijala (drvo, plastika, staklo, aluminij) i svaki sadrži ugrađene sadržaje<br />
ovisno o funkciji modula<br />
Slika 35. Light+Space – T - Tree – tlocrti karakterističnog kata i sheme slaganja stambenih modula
T – Tree : projekt socijalnog stanovanja<br />
Slika 36. Light+Space – T - Tree – 3D prikaz stambenih<br />
modula<br />
Slika 37. Light+Space – T - Tree – 3D shema stambenog modula
uloga prefabrikacije u <strong>arhitekturi</strong><br />
- prostorni montažni prefabrikati daju veliku mogućnost arhitektonskog oblikovanja na bezbroj načina – danas je<br />
od iznimne važnosti boraviti u fleksibilnom prostoru<br />
- potrebno je dodavati i mijenjati raspored postojećih prostorija, ovisno o životnom razdoblju korisnika, što često<br />
nije moguće pri klasičnoj zidanoj izgradnji<br />
Slika 38. Principi dodavanja modula za stanovanje<br />
- kontejner se svojim oblikovanjem prilagođava svakoj situaciji i lokaciji - proizvodnji su mnogobrojni dodatni<br />
elementi čime se mijenjaju / dodaju zabati objekata , prozori , nadstrešnice , vertikalne komunikacije , čija<br />
postava nije konstrukcijski ograničena s obzirom da je sustav kontejnera sustav čeličnih okvira<br />
Slika 39. Skeletni okvir pruža najveću fleksibilnost pri projektiranju gotovim stambenim jedinicama
uloga prefabrikacije u <strong>arhitekturi</strong><br />
- brojni europski gradovi potiču i razvijaju kontejnersku izgradnju čime rješavaju velike probleme socijalnog<br />
stanovanja , smještaja studenata , ali i nedostatka bolnica , škola , vrtića i uredskih prostora kao i smještaja<br />
žrtava elementarnih nepogoda<br />
Slika 40. Prefabriciranom izgradnjom je moguće riješiti probleme neadekvatnog stanovanja<br />
brzina ''izgradnje'' ali i preseljenja daje čovjeku mogućnost da bude mobilan zajedno sa svojim domom<br />
- brzina izgradnje , ali i preseljenja daje čovjeku mogućnost da bude mobilan zajedno sa svojim domom,<br />
samo je potrebno da ima zemljište na koje se može preseliti
uloga prefabrikacije u <strong>arhitekturi</strong><br />
- prostorna montažna prefabrikacija omogućuje raznovrsnost kombinacija prilikom projektiranja<br />
- prednost montažnih jedinica: lakoća, čvrstoća i ekonomičnost same izgradnje<br />
- pri tvorničkoj izradi koriste se najkvalitetniji materijali i fine obrade čime se postiže dugotrajnost uz minimalno<br />
održavanje i sve montažne jedinice imaju mogućnost primicanja i/ili slaganja jedan(uz) na drugoga čime se<br />
omogućava bezbroj mogućih kombinacija, a time i fleksibilnost prostora<br />
Slika 41. Exends – Parking Evolution – jedan od istaknutih radova na natječaju Prefab 20*20 – prikaz mogućnosti nadogradnje prostornim prefabrikatima<br />
u razdoblju od 30 godina<br />
- kontejneri mogu poslužiti pri izgradnji cijelih socijalnih naselja čime bi se riješilo stambeno pitanje<br />
socijalnih slučajeva, a da se ne naruši kvaliteta i standard stanovanja
uloga prefabrikacije u <strong>arhitekturi</strong><br />
Slika 42. Olgga Architects – projekt studentskog stanovanja – 100 prenamjenjenih transportnih kontejnera
uloga prefabrikacije u <strong>arhitekturi</strong><br />
Slika 44. Olgga Architects – prostorna organizacija unutar<br />
kontejnera – stambenog modula<br />
Slika 43. Olgga Architects – prostorna organizacija unutar<br />
kontejnera – stambenog modula
uloga prefabrikacije u <strong>arhitekturi</strong><br />
Slika 45. Upotrebom prostornih prefabrikata može se brzo obnoviti gradove koji su uništeni u elementarnim nepogodama – brzo, jeftino i od<br />
životnog značenja
ibliografski izvori<br />
Literatura:<br />
• A. Ariell, B. Burkhart (2002.): Prefab, I. Izdanje, Gibbs Smith, Layton<br />
• M. Anderson (2006.) : Prefab Prototypes: t Site-Specific S ifi Design for Offsite Construction, ti I. Izdanje,<br />
Princeton Architectural Press, New York<br />
• J. Kotnik (2008.) : Container Architecture, Links International, Barcelona<br />
•C. Davies (2005.) : The Prefabricated Home, Reaktion Books, London<br />
WEB stranice:<br />
• http://www.fabprefab.com<br />
• http://www.containercity.com<br />
t it<br />
• http://www.spacebox.nl<br />
• http://www.scrapbookscrapbook.com/DAC-ART/modular-kit-houses.html<br />
• http://www.prefabgreenliving.comprefabgreenliving • http://www.tempohousing.com<br />
• http://studio.njit.edu/LiveTheBox/Index.html<br />
• http://prefab2020.wordpress.com<br />
• http://www.inhabitat.com
Change language