davamı... - Bakı Slavyan Universiteti

TƏHSİL İSLAHATLARI VƏ
TƏHSİL SİYASƏTİ BÖLMƏSİ
Məqalə Bakı Slavyan Universitetinin
yaradılmasının 10-illik yubileyinə
Həsr olunur
HEYDƏR ƏLİYEV BAKI SLAVYAN
UNİVERSİTETİNİN YARADICISIDIR
Mahal Qaçar,
BSU-nun Azərbaycan tarixi və
ictimai elmlər kafedrasının dosenti,
tarix üzrə fəlsəfə doktoru
Azərbaycan xalqının
Ümummilli lideri, böyük dövlət
xadimi və görkəmli dünya siyasətçisi
Heydər Əliyev respublikamizın
sosial-iqtisadi, ictimai-siyasi və
mədəni həyatının inkişafı
istiqamətində iri miqyaslı planların və
proqramların hazırlanmasında və
həyata keçirilməsində misilsiz
xidmətlər göstərmişdir. Onun
uzaqgörən siyasəti nəticəsində
Azərbaycan Respublikası nəinki
siyasi eyni zamanda sosial-iqtisadi və
mədəni sahələrdə Avropa və dünya
qurumlarına inteqrasiya olunmuşdur.
H. Əliyev respublikamızım
çiçəklənməsi naminə, onun həyatının
bütün sahələrinin harmonik surətdə
inkişafı üçün çalışırdı və fəaliyyət
göstərirdi. Xalqin həyatının,
respublikanın inkişafının elə bir
sahəsi yox idi ki, ulu öndər onunla
maraqlamasın, onların haqqında
düşümnəsin. Gənclərin Vətənə, xalqa
sədaqətlə xidmət etməsi, hərtərəfli
səviyyədə bölünməsi və Azərbaycan
cəmiyyətində layiqli yer tutması ulu
öndərin diqqət mərkəzində olmuşdur.
H. Əliyev “Azərbaycan
Respublikasının təhsil sahəsində
İslahat Proqramı”nı və onun əsasında

təhsilin gələcək inkişaf konsepsiyasını
hazırlamağı ön plana çəkirdi. Təhsil
proqramı və təhsil konsepsiyası isə
respublikada təhsil sistemində
islahatların aparılması və təhsilin
Avropa standartlari səviyyəsinə
çatdırılmasını nəzərdə tuturdu. Bunlar
isə ali təhsil sistemində daha qabarıq
şəkildə oz əksini tapırdı və onun
inkişafına xüsusi qayğı və diqqət
yetirilirdi. Bu istiqamətdə atılan
addımlardan biri də Bakı Slavyan
Universitetinin yaradılması oldu.
2000-ci il iyun ayının 13-də
Prezident H. Əliyevin Fərmanı ilə
respublikamızda yeni istiqamətdə
fəaliyyət göstərən Bakı Slavyan
Universitetinin əsası qoyuldu.
Prezident M. F. Axundov adına
Azərbaycan Pedaqoji Rus Dili
genişləndirilməklə onun bazasında
Bakı Slavyan Universitetinin
yaradılması haqqında fərman verdi.
Respublika Prezidenti yeni yaradılan
universitet kollektivi qarşısında böyuk
vəzifələrin durduğunu vurğulayır və
professor-müəllim kollektivinin
onlarin öhdəsindən şərəflə gələcəyinə
əminliyini bildirdi. Bu institut isə
1973-cü ildə respublikanın o vaxt
rəhbəri olan H. Əliyev tərəfindən
yaradılmışdı. Bu ali təhsil ocağı bir
neçə onilliklər ərzində müstəqil
fəaliyyət göstərmiş və yüksək ixtisaslı
rus dili və ədəbiyyatı müəllimlərinin
hazırlanması ilə məşğul olmuşdur.
2001-ci ilin yanvar ayında H. Əliyev
Rusiya Prezidenti V. V. Putinə Bakı
Slavyan Universitetinin Fəxri doktoru
adı verilməsi ilə bağlı mərasimindəki
çıxışında universitetin professormüəllim
kollektivinin bu sahədə
əməyini yüksək qiymətləndirmiş və
onun haqqında çox dəyərli fikir
söyləmişdır. (4, s.320).
Prezident H. Əliyev
Azərbaycanin təhsil sisteminin
inkişafının, təkmilləşdirilməsinin və
genişləndirilməsinin zəruri olduğunu,
xalqımız üçün müstəsna əhəmiyyət
kəsb etdiyini dəfələrlə qeyd etmişdir.
Azərbaycan təhsilinin inkişafı ilə
bağlı qəbul edilmiş fərmanlar və
sərəncamlarda, öz çıxışlarında
Prezident H. Əliyev təhsilimizin
dövrün tələblərinə cavab verəcək
səviyyəyə qaldırılması üçün bütün
imkanlardan istifadə edilməsini
tövsiyə edirdi. Təhsil sistemində
islahatlarin aparılmasına böyük diqqet

yetiren Ulu öndər göstərirdi ki, təhsil
sistemində islahatların əsas məqsədi
ondan ibarətdir ki, Azərbaycanın
təhsil sistemi dünya təhsil sisteminin
standartlarına uyğunlaşdırılsın. Əgər
biz bu yolla gediriksə, qisa bir
zamanda Azərbaycan təhsil sistemini
dünya standartlarina çatdira bilərik.
Onun proqram xarakterli nitq və
çixişlarında müstəqil Azərbaycanın
təhsilinin inkişafı üçün bütöv bir
konsepsiya öz əksini tapmışdır.
Prezident H. Əliyev 1 sentyabr 2001-
ci il Bakıda məktəb kompleksinin
açılışındakı nitqində göstərirdi ki,
təhsil sistemi Azərbaycanin gələcəyini
təmin edən bir sistemdir. Hər bir
millətin, hər bir ölkənin gələcəyi
gənclərdir. Biz gənclərimizi nə qədər
yüksək təhsilli etsək, həqiqi yüksək
təhsilli etsək, onların müəyyən
ixtisaslara mükəmməl yiyələnməsinə
şərait yarada bilsək, mustəqil
Azərbaycanın inkişafı, elminin
inkişafı, təhsilinin inkişafı,
insanlarının rifah halı bir o qədər də
yaxşı olacaqdır. (4, s.415).
H.Əliyev gözəl bilirdi ki, qəbul
olunmuş qərarların, proqramların
müvəffəqiyyətlə həyata keçirilməsi
üçün onlara səlahiyyətli, səriştəli və
mötəbər kadrlar rəhbərlik etməlidirlər.
Böyük siyasətçi və dövlət xadimi
bunu çox gözəl bilirdi və kadrların
seçilməsi və yerləşdirilməsi
məsələlərində daim bu prinsiplərə
söykənirdi. Ulu öndər tərəfindən
təhsil sahəsində hazırlanmış
konsepsiya bu gün Prezident İlham
Əliyev tərəfindən müvəffəqiyyətlə
həyata keçirilir. “Azərbaycanin ali
təhsil müəssisələrinin Avropa ali
təhsil məkanına inteqrasiya ilə bağlı
bəzi tədbirlər haqqında” 2008-ci ilin
yanvarında Prezident İ. Əliyevin
Sərəncamında Azərbaycan təhsilinin
Avropa məkanina inteqrasiyasına
geniş yer verilir və əsas vəzifələr
müəyyənləşdirilir. Orada ali təhsilin
bütün sahələrinin hərtərəfli inkişafı,
Avropa və dünya təhsil sisteminə
qoşulması, bu işin, əlbəttə ki, düzgün
seçilmiş kadrların uzərinə düşdüyü
vurğulanır.
Heydər Əliyev 2000-ci il 30
iyun tarixli Sərəncamı ilə görkəmli
alim, yazıçı dramaturq, əməkdar elm
xadimi, filologiya elmləri doktoru,
professor, Milli Elmlər
Akademiyasının müxbir üzvi Kamal

Mehdi oğlu Abdullayevi Bakı
Slavyan Universitetinə rektor təyin
etdi. Universitet kollektivinin və
rektorun qarşısında ali təhsilin inkişafı
istiqamətində böyük və şərəfli
vəzifələr qoyuldu və bu sahədə
professor K.Abdullayevin rəhbərliyi
altında fəaliyyət göstərən universitet
kollektivinə böyük ümidlər bəsləndi.
H. Əliyev göstərirdi ki, bu kollektivdə
çalışan insanlar universitetin ən yaxşı
nümayəndələridir, millətimizin
qaymağıdır. Bu təhsil ocağında
çalışanlar rus dilinin Azərbaycan
gənclərinə öyrədilməsində,
Azərbaycan məktəbləri üçün rus dili
müəllimlərinin hazırlanmasında, rus
dilinin həm keçmişdə, həm də indi
xalqımız üçün mühüm əhəmiyyət
kəsb etməsində, onun Azərbaycanda
layiqli yer tutmasında bir deyil, bir
neçə on illər xidmət göstərmiş
adamlardır. Ulu öndər bu universitetin
böyük gələcəyi, böyük perespektivi
olduğunu xüsusilə qeyd edirdi.
Həmin dövürdən on ildən bir
qədər artıq vaxt keçir. Bəs bu müddət
ərzində rektor prof. K.Abdullayevin
rəhbərliyi altında fəaliyyət göstərən
universitet kollektivi ulu öndərin
qarşıya qoyduğu vəzifələrin həyata
keçirilməsində,
ümidlərin
gərçəkləşməsində hansı nəaliyyətlər
əldə etmiş oldu Bu suala cavab
vermək üçün, yəqin ki, keçmiş on il
ərzində universitetdə görülmüş işlərə,
aparılmış islahatlara, qısaca da olsa,
nəzər yetirmək lazımdır.
Universitetə rektor təyin
olunmuş prof. Kamal Abdullayev
böyük enerji ilə başladı. Universitetin
elmi-pedoqoji potensialını, madditexniki
imkanlarını yaxindan öyrəndi,
ölçüb-biçdi. Onun rəhbərliyi altında
Azərbaycanda təhsilin inkişafı ilə
bağlı Azərbaycan Respublikası
Prezidentinin fərman və
sərəncamlarindan, müxtəlif
səviyyələrdə etdikləri nitq və
çıxışlarından,
Azərbaycan
Hökümətinin və Təhsil Nazirliyinin
qəbul etdikləri qərar və
sərəncamlardan, irəli gələn tələbləri
nəzərə alaraq universitetin inkişafı
üçün geniş həcmli islahatlar proqramı
hazırlandı. Proqramda universitetin
rəhbərliyinin və kollektivinin
Azərbaycan Prezidentinin qarşıya
qoyduğu vəzifələrin yerinə yetirilməsi

istiqamətində gələcək fəaliyyəti ön
plana çəkildi.
Ölçülüb-biçilmiş və qəbul
edilmiş islahatlar proqramı, ilk
növbədə, universitetin daxili
strukturunda islahatlar aparılmasını
nəzərdə tuturdu. Prof. K.Abdullayev
Azərbaycan təhsil sisteminə yaxından
bələd olduğundan ali təhsil ocağının
günün tələblərinə cavab vermədiyini
yaxşı bilirdi və bu səbəbdən də
universitetdə köklü islahatların
aparılmasına üstünlük verirdi. İlk
növbədə universitetin iş prinsiplərini
kökündən dəyişdirərək rektorluğun və
Elmi Şuranın fəaliyyətini yenidən
qurmalı oldu. Ali məktəbdə rəhbər
kadrların düzgün seçilməsi və
yerləşdirilməsi məsələsinin həlli
böyük, demək olar ki, həlledici
əhəmiyyət kəsb edirdi. Ona görə də,
rektor universitet rəhbərliyinə cavan
və çevik, istedadlı və bacarıqlı
alimləri cəlb edərək kadr məsələsini
həll edirdi. Bu məsələnin həllində o,
kollektivin aparıcı mütəxəssislərinin
məsləhətlərindən də bacarıqla istifadə
edirdi. Universitetin bütün
istiqamətlərdə fəaliyyətinə rəhbərlik
edən prof. K.M.Abdullayev özünün
tələbkarlığı,
obyektivliyi,
prinsipiallığı, yüksək təşkilatçılıq
bacarığı ilə seçilir.
Rektorun iş üslubunda maraqlı
və mütərəqqi cəhətlərdən biri də
qərarların qəbulu və onların icrasına
nəzarət mexanizmi əsas yer tutur.
Prof. K.Abdullayevin rəhbərliyi
altında rektorluq, Elmi Şura
tərəfindən islahatlar proqramının əsas
tərkib hissəsi kimi fakültələrin,
dekanlıqların, kafedraların, digər
qurum və bölmələrin işlərini günün
tələbləri səviyyəsində qurmaq üçün
onların
rəhbərliklərinin
möhkəmləndirilməsi istiqamətində də
böyük dəyişikliklər aparıldı.
Növbəti
mərhələdə
universitetdə yeni ixtisaslar üzrə
mütəxəssislərin hazırlanması üçün
yeni fakültələr və yeni ixtisasyönümlü
kafedraların yaradılmasına başlanıldı.
1946-cı ildən fəaliyyət göstərən
Pedaqoji və Filologiya fakültələrinin
işi yenidən quruldu. Onların rəhbərliyi
möhkəmləndirildi. Universitetin
rektoru prof. K.Abdullayev həmişə
olduğu kimi burada da yenilikçi
fikirlər irəli sürərək, bu fakültədə
hazırlanan ixtisasları nəzərə aldı və

orada tədris olunan fənlərə uyğun
kafedraları həmin fakültənin
sərəncamına verdi. Bununla təhsilin
effektivliyinin və keyfiyyətinin
yüksəldilməsi istiqamətində yeni
addım atıldı. Filologiya fakültəsinin
imkanları nəzərdən keçirilərək, onun
tərkibində Azərbaycan dili və
ədəbiyyatı şöbəsi, sonra isə
jurnalistika şöbəsi yaradıldı.
Fakültənin tərkibində yeni
Türkologiya, Azərbaycan dili və onun
tədrisi metodikası, Jurnalistika və
Azərbaycan ədəbiyyatı kafedraları
yaradıldı və fəaliyyətə başladılar.
Onu da qeyd etmək lazımdır ki,
prof. K.Abdullayev Azərbaycan
Respublikasında təhsil siyasətinin
inkişafı yolunda universitetin
götürdüyü istiqaməti düzgün
müəyyənləşdirərək, günün tələblərinə
uyğun olaraq, yeni kafedraların
yaradılmasını, bəzi eyni profilli
kafedraların birləşdirilməsini, bəzi
kafedraların isə ixtisaslarını həyata
keçirir, universitetin təhsil həyatını
modernləşdirmə yolu ilə inkişafına
çalışır.
Daim axtarışda olan və islahatçı
rektor, əldə olunanlarla heç zaman
kifayətlənməyən Əməkdar Elm
xadimi Kamal müəllim universitetin
nəzdində fəaliyyət göstərən
İxtisasartırma və yenidənhazırlanma
fakültəsinin işini daha da
təkmilləşdirdi. Son illərdə
respublikanın orta məktəblərində rus
dili dərslərinə ayrılan saatların
azalması rus dili müəllimlərinin işlə
təmin olunması sahəsində
problemlərin yaranmasma səbəb
olmuşdur. Kamal müəllim bu böyük
sosial problemin qismən də olsa həll
olunması yolunu seçdi və Təhsil
Nazirliyi qarşısında məsələ qaldıraraq,
universitetin ixtisasartırma
ımkanlarını genişləndirdı və rus dili
müəllimlərinin yeni ixtisaslar -
Azərbaycan dili, tarix, psixoloq və s.
ixtisaslar almalarına şərait yaratdı. Bu
fakültədə yüzlərlə ali təhsilli
mütəxəssis yeni ixtisaslara
yiyələnərək özlərinin iş problemlərini,
qismən də olsa, həll edə bildilər.
Universitetin, adından da bəlli
olduğu kımi, onun əsas fəaliyyəti
gənc nəslin təlim-tərbiyəsi ilə
bağlıdır. Gənclər də daim axtarışda,
yaratmaqdadırlar. Onlar humanitar
ixtisaslar seçmişlər və bu istiqamətdə

ir çoxu ədəbi yaradıcılıq sahəsində
də özlərini sınamalı olurlar. Rektor
onlara böyük qayğı göstərərək, 2007-
cı ildə Yaradıcılıq fakültəsinin
formalaşmasına nail oldu. Fakültə
respublikada bu istiqamətdə fəalıyyət
göstərən ilk fakültədir. Onun özü bir
yazıçı, ədib, publisist, tərcüməçi, dilçi
kimi daim tələbələr arasında
olduğundan bu sahədə onlara yardım
edir və onların yaradıcılıq fəaliyyətini
istiqamətləndirir. Respublikanın
yaradıcı ziyalıları bu fakültənin işinə
cəlb edildi. Bununla da gələcək ədib
və şairlərə yüksək səviyyədə əməli
olaraq mütəxəssis köməyi göstərən bir
qurum fəaliyyət göstərməyə başladı.
Burada tələbə gənclərə ədəbi
yaradıcılığın əsasları öyrədilir və
onların yaradıcılığının ilk addımları
istiqamətləndirilir.
1960-cı ildən fəaliyyət göstərən
və 2002-ci ildən müstəqil quruma
çevrilmiş Qiyabi şöbə bu gün
yeniləşmiş istiqamətdə işləyır. Burada
Azərbaycan və rus filologiyası, ibtidai
təhsıl və beynəlxalq münasibətlər
ixtisasları üzrə mütəxəssis hazırlığı
həyata keçırilir. 1997-ci ildən
fəaliyyət göstərən Magistratura
şöbəsində yeni-yeni istiqamətlər -
dilçilik, filologiya, regionşünaslıq,
beynəlxalq münasibətlər, maarif və
jurnalistika üzrə mütəxəssis hazırlığı
ilə məşğuldur.
BSU nəzdində Hazırlıq şöbəsi
fəaliyyət göstərir. Şöbədə Azərbaycan
dili, slavyan xalqlarının dılləri,
Avropa xalqlarının, həmçinin türk,
yunan, ərəb, fars dilləri üzrə kurslar
təşkıl edilir, hazırlıq məşğələləri
aparılır. Burada Azərbaycan gəncləri
ilə yanaşı, dil öyrənməyə maraqları
olan əcnəbi gənclər də hazırlıq
kursları keçirlər.
Həmin vaxtdan BSU-nun
nəzdində Humanitar lisey fəaliyyət
göstərir. Lisey yeni tipli orta təhsil
müəssisəsi olaraq Azərbaycan və rus
bölmələri üzrə böyüməkdə olan nəslin
təlim-tərbiyəsi ilə məşğuldur.
Ulu öndər H.Əliyev Bakı
Slavyan Universitetini yaradarkən
onun profilini genişləndirməyi
kollektivin qarşısında vacib bir vəzifə
kimi qoymuşdur. Prof.
K.Abdullayevin rəhbərliyi altında
Elmi Şura bu istiqamətdə tam qüvvəsi
ilə fəaliyyət göstərərək yeni-yeni
qurumların yaradılması prosesini

davam etdirir. İslahatlar dərinləşır,
yeni qurumlar, bölmələr və elmitədqiqat
laboratoriyaları yaradılır.
Artıq BSU slavyan xalqlarının
Azərbaycanda mədənı irsini öyrənən
və araşdıran böyük bir elm mərkəzinə
çevrilmişdır. Bakı Slavyan
Universitetində yaradılmış “Lüğət
mərkəzi”, “Tərcümə problemləri”,
“Türk-slavyan
əlaqələri”,
“Ölkəşünaslıq”,
“Folklor
araşdırmaları” elmi-tədqiqat
laboratorıyaları, “Analitikinformasiya
mərkəzi”, “Kıtab aləmi”
nəşriyyat-poliqrafiya mərkəzı uğurla
fəaliyyət göstərir.
Xalqlar arasında elm, təhsil və
mədəniyyət sahəsində əlaqələrin
genişləndirilməsində ulu öndər
H.Əliyevin tövsiyələrini və
göstərişlərini rəhbər tutan universitet
kollektivi bu istiqamətdə də
məqsədyönlü iş aparır. Rektorun
təşəbbüsü ilə universitetdə Rusiya
tədris-mədəniyyət mərkəzi (Moskva
auditoriyası), “Sankt-Peterburq”
mədəniyyət və tədris mərkəzi,
Ukrayna tədris-mədəniyyət mərkəzi,
Yunan dili və mədəniyyəti mərkəzi,
Bolqar dili və mədəniyyəti mərkəzı,
Polyak dili və mədəniyyəti mərkəzı
yaradılmış və uğurla fəaliyyət
göstərməkdədir. Qeyd etmək lazımdır
kı, bütün bu mərkəzlər müvafiq
ölkələrin xalqlarının dillərində olan
elmi ədəbiyyat, tədris vəsaitləri,
mədəniyyət və incəsənət materialları
ilə təmin edilmış və kompüter
avadanlığı ilə birlikdə tələbə və
müəllimlərin sərəncamına verilmişdir.
Bu mənbələrdən təkcə tələbələr deyil,
eyni zamanda elm, təhsil işçiləri,
müvafiq ölkələrin dili, mədəniyyəti və
elmi ilə maraqlanan gənc
mütəxəssislər də istifadə edirlər.
Bundan əlavə, universitetdə bir çox
dillər üzrə tədris kabinetləri
yaradılmış, onlar müvafıq dillər üzrə
kitab və digər ədəbiyyatla təmin
olunmuşlar. Əcnəbi dilləri öyrənmək
istəyən tələbələr üçün bu kabinetlərin
əhəmiyyəti danılmazdır.
Universitet rəhbərliyi ulu
öndərin başqa bir fikrini “Azərbaycan
gəncləri Şekspiri ingilis dilində,
Puşkini rus dilində, Nizamini isə
Azərbaycan dilində oxumalıdırlar”
sözlərinı heç vaxt unutmur,
universitetin profilıni nəzərə alaraq,
türkçülüyü və azərbaycançılığı daim

yüksəkdə tutur və bu istiqamətdə
universitetin imkanlarını genişləndirir.
Bununla da mədəniyyətlərin və
dillərin qarşılıqlı əlaqələrinin
möhkəmləndirilməsı və bir-birindən
faydalanması məsələlərinin həllinə
çalışır. Həmin məqsədlə universitetdə
yaradılmış Azərbaycanşünaslıq
Tədris-Mədəniyyət Mərkəzi (2006) və
Türkiyə Araşdırmaları Mərkəzi
(2003) Türk dünyası
mədəniyyətlərini, dilləri və
ədəbiyyatlarını araşdırmaqla onların
slavyan xalqlarının dillərı və
mədəniyyətlərinin qarşılıqlı
əlaqələrinin genişlənməsi və
inkişafına xidmət göstərir.
2004-cü ilin 4 oktyabrında
“Azərbaycan müəllimlərinə”
müraciətində Azərbaycan təhsil
sitemində aparılan islahatların
xalqımız üçün əhəmiyyətindən bəhs
edən Prezident İlham Əliyev iftixar
hissi ilə qeyd etmişdir ki, zəngin
maarifçilik ənənələrinə malik təhsil
sistemimiz aparılan islahatlar
nəticəsində bu gün müasir beynəlxalq
standartlara cavab verməkdədır. O,
Azərbaycan müəllimlərinin ... XXI
yüzillikdə Milli təhsilin davamlı
inkişafı və dünya təhsil sisteminə
inteqrasiyası üçün əllərindən gələni
edəcəklərinə, bu sahədə artıq dönməz
xarakter almış islahatlar prosesini
uğurla davam etdirəcəklərinə əmin
olduğunu bıldirmişdir. (4, s.781).
Bakı Slavyan Universiteti bu
tələbləri rəhbər tutaraq, öz fəaliyyətini
daim genişləndirir. Azərbaycan təhsil
sistemində aparılan islahatlarla bağli
2003-cü ildə Respublikada aparılan
sorğuya görə Bakı Slavyan
Universiteti birincı yeri tutmuş və
universitetin rektoru prof.
K.Abdullayev “İslahatçı rektor“ adına
layiq görülmüşdür.
2000-ci ildə ulu öndər Heydər
Əliyevin Fərmanı ilə yaradılmış Bakı
Slavyan Universiteti keçən dövr
ərzində uzun və şərəfli yol keçmışdir.
Azərbaycan xalqının mədəni
inkişafında və tərəqqisində, elminin
və təhsilinin yüksəldilməsində,
xalqımızın əldə etdiyı nailiyyətlərin
dünya, xüsusilə, slavyan xalqlarına
çatdırılmasında, respublikada rus və
digər slavyan xalqlarının dillərinin
təbliği və yayılmasında Bakı Slavyan
Universitetinin kollektivi prof.

K.Abdullayevin rəhbərlıyı altında
böyük işlər görmüşdür.
Ulu öndər H.Əliyev
respublikada ali məktəblərin
inkişafına xüsusi diqqət yetırirdi. O,
Azərbaycan gənclərinin rayon, şəhər
çərçivəsindən,
respublika
çərçivəsindən çıxıb dünyaya daha
geniş nəzər yetirmələrini arzu edirdi.
Universitet rəhbərliyi ulu öndərin
tövsiyələrini diqqət mərkəzində
saxlayaraq, onları özünün fəaliyyət
proqramına çevirdi. Universitetin
profili qısa dövr ərzində
genişləndirildi. Əvvəllər bu ali təhsil
ocağında yalnız rus dili və ədəbiyyatı
müəllimləri hazırlanırdısa, sonralar
universitetdə aparılmış islahatlar
nəticəsində qısa müddət ərzində 49
уеni ixtisas üzrə geniş profilli
tərcüməçilər, regionşünaslar,
beynəlxalq əlaqələr üzrə
mütəxəssislər, orta məktəblər üçün rus
dili və ədəbiyyatı müəllimləri,
filoloqlar, ibtidai sinif müəllimləri,
jurnalistlər və digər ixtisaslar üzrə
mütəxəssis hazırlığına başlanıldı.
Təhsil sistemində təlim-tərbiyə işinin
ideya-siyasi və elmi-nəzəri
səviyyəsinin yüksəldilməsi
problemlərinin həlli universitet
rəhbərliyinin geniş fəaliyyətinin
əsasını təşkil etdi.
Universitet qarşısında duran
problemlər Qərbi Avropa ölkələri ilə
yanaşı, Şərqi Avropa ölkələrinin
potensialından da Azərbaycanın
inkişafı üçün istifadə etməyi tələb
edirdi. Onlarla hərtərəfli əlaqələrin,
xüsusilə elm, təhsil, mədəni əlaqələrin
yaradılması mühüm yer tuturdu.
Həmin ölkələrlə əlaqələrin
genişləndirilməsi üçün yüksək
səviyyəli mütəxəssislər, ölkələrin
dilini, tarixini, coğrafiyasını,
mədəniyyətini bilən azərbaycanlılar
ordusu hazırlanmalı idi. Bu
problemlərin tezliklə həll olunmasına
H.Əliyev böyük əhəmiyyət verirdi və
bunları universitetin əsas vəzifəsi
sayırdı. Bu sahədə Bakı Slavyan
Universitetinin imkanları böyük idi.
Orada maddi-texniki baza, ən əsası isə
kadr potensialı, yüksək ixtisaslı
mütəxəssislər fəaliyyət göstərirdi.
Onların əməyi və zəhməti nəticəsində
bu ali təhsil ocağında çox işlər
görmək olardı.
Azərbaycan Respublikasının
Avropaya, dünyaya inteqrasiya

məsələsı, beləliklə, siyasi və iqtisadi
məsələlərlə yanaşı, əlaqələrin həmin
çərçivədən кənara çıxaraq,
mədəniyyətlərin qovuşduğu və
kəsişdiyi, onların qarşılıqlı əlaqələri
və bir-birindən bəhrələnmələri də irəlı
çəkilirdi. Ona görə də bu əlaqələr ilk
növbədə Avropa, о cümlədən Şərqi
Avropa xalqlarının dillərinin və
mədəniyyətlərinin öyrənilməsindən və
bu sahədə ixtisaslı mütəxəssislərin
hazırlanmasından başlanır. Prezident
H.Əliyev tərəfindən yaradılmış Bakı
Slavyan Universiteti Azərbaycanda bu
missiyanı həyata keçirən yeganə və
başlıca təhsil ocağı olaraq qalır. Slavyan
xalqlarının dilinin, ədəbiyyatının,
mədəniyyətinin və tarixinin
öyrənilməsi Azərbaycanın Avropaya
inteqrasiya edilməsinə əsas zəmin
yaradan amillərdən biridir.
Universitetin bu sahədəki
fəaliyyətindən bəhs edən Rusiya
Federasiyasının keçmiş Prezidenti
V.V.Putin göstərirdi kı, Bakı Slavyan
Universiteti unikal bır təhsil
müəssisəsidir və MDB məkanında
analoqu olmayan universitetdir. BSUnun
universallığı və unikallığı isə
ondadır ki, ilk dəfə olaraq MDB
məkanında slavyan dünyası
ölkələrinin öyrənilməsi həyata
keçirilir.
Yeni dövrdə Azərbaycan
Respublikasının qarşısında strateji
problemlərin həlli dururdu: dünya
birliyi və Avropa ölkələrinə
yaxınlaşmaq, ölkələr arasında iqtisadi,
siyasi, humanitar, mədəni əlaqələr
yaratmaq, onları daha da
genişləndirmək və inkişaf etdirməк
lazım gəlirdi. Azərbaycan Respublikasının
müstəqil inkişaf dövrü
üçün Bakı Slavyan Universitetinin
yaradılması günün əsas məsələsini
şərtləndirən amillərdən oldu.
H.Əliyev tərəfindən yaradılmış
Bakı Slavyan Universiteti yeni dövrə
geniş profilli, çoxsahəli, çoxdilli
ixtisaslar üzrə mütəxəssislər
hazırlamaq dövrünə qədəm qoydu.
Universitetin kollektivi qarşısında
şərəfli, lakin çətin və gərgin fəaliyyət
dövrü başlandı.
AMEA-nm müxbir üzvü,
əməkdar elm xadimi, prof.
К.Abdullayev Azərbaycan xalqının
böyük oğlu H.Əliyevin tövsiyələrini
əməli işində rəhbər tutaraq, öz iş
üslubunu daim təkmilləşdirir. Ölkədə

təhsil sisteminin inkişafı və
modernləşdirilməsi ulu öndər
H.Əliyevin quruculuq fəaliyyətinin
sadiq davamçısı Prezident İlham
Əliyev tərəfindən müntəzəm həyata
keçirilir. Azərbaycan təhsilinin
inkişafına böyük əhəmiyyət verən
Prezident İ.Əliyev ona qayğı ilə
yanaşır. Bakı Slavyan Universitetinin
inkişafı onun diqqətindən kənarda
qalmır. Prezident İlham Əliyev 2008-
ci il martın 7-də “Bakı Slavyan
Universitetinin maddi-texniki
bazasının yaxşılaşdırılması haqqında”
Sərəncam vermişdir. Prezidentin
Sərəncamında Azərbaycan
Respublikası bir çox ölkələrlə tədrismədəni
əlaqələrinin genişlənməsi,
azərbaycançılığın inkişafı, ölkəmizin
qazandığı nailiyyətlərin beynəlxalq
aləmdə nümayiş etdirilməsi
istiqamətində böyük xidmətlərı olan
Bakı Slavyan Universitetınin
fəaliyyəti yüksək qiymətləndirılir və
onun elmi-metodik potensialının
daha da artırılması, tədris prosesinin
keyfiyyətinin yaxşılaşdırılması,
maddi-texniki
bazasının
möhkəmləndirilməsi məsələləri irəli
çəkilmiş, bu məqsədlər üçün
universitetə bir milyon manat vəsait
ayrılmasına qərar verilmişdir.
Prezıdentin universitetə göstərdiyi
qayğı kollektivin təlim-tərbiyə işinin
daha da yüksəldilməsi istiqamətində
fəaliyyətini xeyli dərəcədə
canlandırdı. Вu vəsait universitetin
rəhbərliyi maddi-texniki bazasının
kökündən yeniləşməsinə, tədris
binalarının təmirinə yönəldi. Nəticədə
universitet müasir fundamental
kitabxanası və mükəmməl madditexniki
bazası olan ali təhsil ocağına
çevrildi.
Azərbaycan dövlətinin təhsil
konsepsıyasının tələblərinə uyğun
olaraq Bakı Slavyan Universitetində
həyata keçirilən islahatlar Boloniya
prosesinə qoşulmaqla reallaşmış və
universitet bu prosesin tam hüquqlu
iştirakçısı adını qazanmışdır.
Universitetdə Boloniya prosesinə
qoşulma istiqamətində artıq xeyli iş
görülmüşdür. Bütün fakültələr kredit
sisteminə keçmişlər, çoxballı
qiymətləndirmə sistemi tətbiq edilir,
imtahanlar şifahi deyil, yazılı formada
aparılır. İmtahan sessiyaları dövrü
universitetdə operativ qərargah
fəaliyyət göstərır. Ən maraqlı cəhət

isə, ondan ibarət idi ki, bütün bu
proseslərdə tələbələrin valideynlərinin
iştirakı da nəzərdə tutulmuşdur. Bir
qayda olaraq onların nümayəndələri
imtahanlarda iştirak edir və
imtahanların gedişinə nəzarət edirlər.
Adından da bəlli olduğu kimi,
Bakı Slavyan Universiteti slavyan
dünyası xalqlarının dili, ədəbiyyatı,
elmi, mədəniyyəti, incəsənətı, tarixi,
əhalinin etnik tərkibinin və həyatının
digər sahələrini əhatə edən məsələləri
gənclərə çatdırmaq və öyrətməklə
məşğuldur. Lakin оnun maraq və
əhatə dairəsı bununla məhdudlaşmır.
Ümummilli liderin tövsiyələrini
rəhbər tutan universitet eyni zamanda,
bütün dünya xalqlarının elmi və
mədəniyyətləri ilə dərindən
maraqlanır və onlarla, imkan
daxilində, əlaqələr qurmağa çalışır.
Hal-hazırda tam əsasla qeyd etmək
olar ki, BSU bu istiqamətdə böyük
işlər görmüşdür. Slavyan dünyası
ölkələrinin universitetləri ilə geniş
əlaqələr quran universitet, Avropanın,
Asiya və Amerikanın müxtəlif
ölkələrinin umversitetləri ilə
münasibətlərin qurulmasını ön plana
çəkmişdır. BSU-nun Rusiyanın
Moskva,
Sankt-Peterburq,
Yekaterinburq, Ukraynanın Kiyev,
Çerkassk, Bolqanstanın Sofiya və
Şumen, Polşanın Varşava, Türkiyənin
İstanbul, Ankara, Qars, Qazi,
Yunanıstanın və adları çəkilməyən bir
çox universitetləri və digər təhsil
ocaqları ilə əməkdaşlıq etməsi xalqlar
arasında münasibətlərin mkişafının
bariz nümunəsidir.
Universitet Avropa ölkələrinin
universitetləri ilə əlaqələr quraraq,
onların qabaqcıl təhsil sisteminin
imkanlarından bəhrələnir. Fransanın
Şərq Dilləri və Sivilizasiyalar
İnstitutunun İNALKO (2001),
İtaliyanın, Almaniyanın qabaqcıl
universitetlərinin mütərəqqi təcrübəsi
öyrənilir və universitetin fəaliyyətində
geniş istifadə edilir. Prof.
K.Abdullayevin şəxsi fəaliyyəti
nəticəsində Bakı Slavyan Universiteti
Azərbaycan universitetləri arasında
birinci olaraq “Maqna Karta“
Assosiasiyasının üzvü olmuşdur.
Böyük dövlət xadimi H. Əliyev
müstəqil Azərbaycanın dünya ölkələri
ilə münasibətlərinin bütün
istiqamətlərdə inkişaf etdirilməsi
siyasəti yürüdürdü. Şərqi Avropa

ölkələrinin
potensialından
Azərbaycanın inkişafı üçün istifadə
edilməsi siyasəti Bakı Slavyan
Universitetinin qarşısında qoyulan
əsas məqsədlərdən biridir. Slavyan
dünyası ilə hərtərəfli əlaqələrin,
xüsusilə elm, təhsil, mədəni sahələrdə
əməkdaşlığın yaradılması mühüm
əhəmiyyət kəsb edır.
2005-ci ilin iyun ayında BSUnun
beşillik yubileyinə həsr olunmuş
məra-simdə Təhsil Naziri
M.Mərdanov BSU, onun rektoru prof.
K.Abdullayevin fəaliyyətinə yüksək
qiymət vermis və qeyd etmışdir ki,
Bakı Slavyan Universiteti 5 il ərzində
50 ilə bərabər inkişaf yolu keçə
bılmişdir. Onun rektoru dünyanın bir
çox aparıcı universitetlərinin
mütərəqqi
fəaliyyətindən
bəhrələnmişdir. BSU-nun fəaliyyətinə
verilən bu yüksək qiymətə yekun
vuraraq, qeyd etmək olar ki, bu ali
təhsil ocağı rektorun gərgin və faydalı
əməyi nəticəsində dünya
universitetləri sıra-sında qabaqcıl
universitet kimi tanınmaqdadır.
Universitetdə aparılan islahatlar
sonralar respublika ictimaiyyəti
tərəfindən
yüksək
qiymətləndirilmişdir. Ali təhsil
sahəsində islahatların keçirilməsi
haqqında respublikada aparılmış
sorğuya əsasən BSU birinci yeri
tutmuşdu. Azərbaycan respublikası
“SİMURQ” Milli mükafat fondu
2004-cü ildə “İslahatçı rektor“
nominasiyası üzrə keçirdiyi
müsabiqədə BSU-nun rektoru prof.
K.Abdullayevi özünün ali dərəcəli
diplomu ilə təltif etmişdir.
Bakı Slavyan universitetinin
rəhbərliyi slavyan ölkələri ilə
əlaqələrin genişlənməsinə böyük
əhəmiyyət verir. Münasibətlərin
qurulması isə əlaqələrin daha da
genişləndirilməsini tələb edirdi.
Onların yaradılmasında daha əlverişli
amillərə üstünlük verilirdi. Bu
məqsədlə Azərbaycana rəsmi səfər
etmiş slavyan dövlətlərinin ali dövlət
xadimlərinin imkanlarından da
bəhrələnməyə çalışırdı. 2000-ci ildə
Elmi ŞuraUniversitetin Fəxri doktoru
adını təsis etmişdir. Fəxri doktor
diplomunu ölkələr və xalqlar arasında
dostluq və əməkdaşlığın
möhkəmləndirilməsində, elm, təhsil
və mədəniyyət sahələrində xüsusi
xidmət göstərən dövlət xadimləri, elm

və mədəniyyət nümayəndələrinin
təltif edilməsi nəzərdə tutulurdu.
2001-ci ilin yanvarın 10-da Bakıya
səfər etmiş Rusiya Federasiyasının
prezidenti V. V. Putinə Bakı Slavyan
Universitetin Fəxri Doktoru
diplomunun təqdimetmə mərasimi
keçirilmişdir. Bu təntənəli mərasimdə
ölkə Prezidenti Heydər Əliyev də
iştirak etmiş və V. Putini BSU-nun
Fəxti doktoru diplomunun verilməsi
münasibətilə təbrik etmişdir.
Universitetin bu yüksək adına
sonralar Ukrayna Ali Radasının Sədri
İ. S. Plyuş (fevral, 2001), Moskva və
Bütün Rusiyanın Patriarxı II Aleksiy
(may, 2001), Rusiya Federasiyası
Federal Məclisinin Federasiyası
Şurasının Sədri S.M.Mironov (may.
2002), Bolqarıstan Pespublikasının
eks-prezidenti J. Jelev (oktyabr,
2002), Yunanıstan respublikasının
eks-prezidenti K. Stefanopulos (iyun,
2004), Ukrayna Respublikasının eksprezidenti
V. A. Yuşşenko 9sentyabr,
2006) Polşa prezidenti L. Kaşinski
layiq görülmüşlər.
Slavyan xalqlarının dili,
ədəbiyyatı, tarixi, coğrafiyası, elmi,
mədəniyyəti və incəsənətinin
öyrədilməsi ilə bağlı olan məsələlərin,
eyni zamanda ulu öndərin irəli
sürdüyü təhsil konsepsiyasından
doğan problemlərin həlli üçün
universitet rəhbərliyi bütün
imkanlardan istifadə etməyə üstünlük
verir. Bu istaqamətdə aparılan
tədbirlərdə slavyan dövlətlərinin
rəsmi şəxslərinin və mədəniyyət
xadimlərinin, Bakıda təmsil olunmuş
səfirlərin və diplomatların
imkanlarından geniş istafadə etməyə
çalışır. Bir qayda olaraq, slavyan
ölkələrindən Azərbaycana səfər edən
dövlət və hökümət nümayəndələri,
elm, ədəbiyyat, mədəniiyət və
incəsənət xadimləri universitetə dəvət
olunurlar və onlarla maraqlı görüşlər
keçirilir.
Onu da qeyd etmək lazımdır ki,
prof. K. Abdullayev BSU-nun
əlaqələrinin yalnız slavyan dünyası
ölkələri arasında qurulması ilə
kifayətlənmir. Azərbaycan dilini,
azərbaycançılığı yaymaq təşəbbüsü
vüsət almaqdadır. Onun təşşəbbüsü ilə
Türkiyənin Qazi universitetində,
Fransanın İNALKO institutunda,
azərbaycanşünaslıq, bəzi slavyan
ölkələrinin universitetlərində,

Azərbaycan dilinin öyrənilməsi
barədə razılaşmalara nail olunmuşdur.
Moskvanın Dillər universitetində bir
neçə ildir ki, rus dilli tələbələr
Azərbaycan dilini öyrənirlər. BSUnun
professoru B. C. Musayeva orada
bu işdə tələbələrə rəhbərlik edir.
Daim axtarışda olan prof.
K.Abdullayevin təklifi ilə
universitetdə Səfir saatı təşkil
olunmuşdur. Bu tədbirə yalnız
slavyan ölkələrinin səfirləri deyil,
eyni zamanda, digər xarici
dövlətlərinin –Türkiyə, Yunanıstan,
Çin, Yaponiya, Koreya, Rumıniya,
İran, İsrail, Gürcüstan, ABŞ, Fransa,
Böyük Britaniya səfirləri və
diplomatları dəvət olunurlar.
Görüşlərdə xalqlar arasında
əməkdaşlığın və əlaqələrin hərtərəfli
inkişafı məsələlərinə, beynəlxalq
məsələlərə, Dağlıq Qarabağ problemi
barədə söhbətlərə üstünlük verilir. Hər
bir xarici qonaq universitetdən
ayrılarkən özünü onun kollektivinin
dostu kimi hiss edir.
Azərbaycan xalqının böyük
oğlu H. Əliyev ali məktəb
rəhbərlərinə gənclərə daim qayğı və
məhəbbətlə yanaşmağı tövsiyə edirdı.
Ulu öndərin tələbələrlə görüşündə
dediyi “gəncləri qoruyun, onlardan
qayğı və diqqətinizi əsirgəməyin və
elə bilin ki, hər bir Azərbaycan gənci
mənim sizə etibar etdiyim, əmanət
etdiyim övladımdır” sözlərini BSU
rektoru unutmur, onları kollektivdə
tez-tez təkrarlayır. Bakı Slavyan
Universiteti ənənəvi olaraq alimləri və
yüksək ixtisaslı müəllimləri ilə
həmişə seçilmişdir. Burada çalışan
müəllimlər və gənclərin təlimtərbiyəsində,
ixtisaslara
yiyələnməsində böyük əmək sərf edir,
ağır zəhmət çəkirlər. Çünki onlar,
Prezident H. Əliyev demişkən,
“özünün müəllimliyə həsr etmiş insan
ən şərəfli insanlardır. Ali məktəb
müəllimi, professor cəmiyyətdə ən
hörmətli insan olmalıdır və insandır”.
(Yenə orada, C. 207).
Universitet rəhbərliyinin
gənclərə qayğısının nümunələrindən
biri də universitetdə yaradılmış
“Heydər Əliyev Məktəbı” Tələbə
Teleradio studiyasıdır. Studiya 12
oktyabr 2008-ci ildən fəaliyyət
göstərir. Studiyanın əsas məqsədi
universitetinin jurnalistika şöbəsinin
tələbələrinin praktiki vərdişlərə

yiyələnmələrini nəzərdə tutur və bu
studiya onların jurnalist kimi
formalaşmasına böyük kömək
göstərir.
Universitetdə ictimai-siyasi
elmlər üzrə Virtual institunun
yaradılması da Kamal müəllimin
təşəbbüsüdür. Bu qurumu yaratmaqla
universitetdə fəaliyyət göstərən
ictimai-siyasi elmlər kafedralarının
tədris prosesindəki fəaliyyətlərini
canlandırmaq, fənlərin tədrisində ayrıayrı
profili mütəxəssislərin fənlərin
öyrədilməsində birlikdə çalışmalarını
təmin etmək nəzərdə tutulur.
2000-ci ildə H.Əliyev
tərəfindən yaradılmış və onun
siyəsətinin layiqli davamçısı Prezident
İlham Əliyevin qayğısı nəticəsində
inkişaf etməkdə olan Bakı Slavyan
universitetinin kollektivi on il ərzində
yaradıcı bir yol keçərək, respublika
universitetləri sırasında şərəfli yer
tutmaqdadır.
Universitetinin keçən dövr
ərzində əldə etdiyi nailiyyitlər dünya
təhsil mərkəzlərinin diqqətindən
yayınmamışdır. Dünyanın ən məşhur
reytinq mərkəzlərindən biri olan
İspaniyanın Dövlət Elmi Tədqiqat
Mərkəzinin apardığı araşdırmalar
nəticəsində məlum olib ki, dünya
ölkələrinin 18.000 ali məktəbinin
fəaliyyəti ilə bağlı İnternet reytinqinin
Azərbaycan üzrə siyahısında Bakı
Slavyan Universiteti iki özəl ali
məktəbdən sonra üçüncü, dövlət
məktəbləri arasında isə birinci
yerdədir. Prod. K.Abdullayev isə bir
çox xarici ölkə universitetlərinin Fəxri
doktoru diplomuna layiq
görülmüşdür.
İSTİFADƏ OLUNMUŞ ƏDƏBİYYAT:
1. Heydər Əliyev. Müstəqillik yollarında (4 cilddə). “Azərbaycan” nəşriyyatı,
Bakı, 1997.
2. Heydər Əliyev. Müstəqilliyimiz əbədidir. (II cild). Buraxılışa məsul Ramiz
Mehtiyev, Bakı, 2003.
3. Nizami Xudiyev. Heydər Əliyev və Azərbaycan dili. “Təhsil” nəşriyyatı, Bakı,
1997.
4. Azərbaycanın təhsil siyasəti, I cild, Bakı, 2005.

Махал Гаджар.
Гейдар Алиев –создатель Бакинского Славянского Университета
Статья посвящена 10-летию создания БСУ. Отмечается, что он был
создан в 2000 году указом общенационального лидера, президента
Азербайджанской Республики Г.Алиева. Автор в хронологической форме
освещает отдельные стороны деятельности ректора университета, членакорреспондента
Национальной Академии наук, Заслуженного Деятеля науки
К.Абдуллаева за прошедшие 10-лет, заботу президента Ильхама Алиева о
БСУ.
Mahal Gadshar
The article is devoted to the 10-th anniversary of formation of BSU in 2000
by the decree of the national leader, the president of the Azerbaijan Republic
H.Aliyev. The author in chronological form separate the branches of the activity of
the rector of the University, the member-correspondent of National Academies of
sciences, the Honoured Scientist K.Abdullaev for the past 10-years, and also the
care of the president Ilgham Aliev for BSU.