Palestra Świętokrzyska Nr 9-10 2009 - Okręgowa Rada Adwokacka ...

PALESTRA ŚWIIĘTOKRZYSKA PISMO ŚWIĘTOKRZYSKIEJ IZBY ADWOKACKIEJ W KIELCACH
Można byłoby mnożyć przykłady świadczące o zależności pomiędzy spożywaniem alkoholu a
przestępstwem.
W 1789 r. Antoni Gajowski i Jan Żelazowski, jak zanotował pisarz miejski „...od młodości
swojej w pijaństwo wpojeni hultajskie prowadząc życie, częstokroć ciężki występek kradzieży
przeciwko siódmemu przykazaniu boskiemu popełniali”. Skradli 18 stycznia 1789 r. kieleckim
kupcom Janowi Tecłaffowi i Janowi Sokołowskiemu, dwa postawy sukna i jedną derę. Księdzu
Janowi Boczkiewiczowi z kościoła farnego w Rakowie ze skrzynki przechowywanej w komorze
zabrali jedno sadło, pięć serków, jedną parę butów i dwie koszule. Mieszczanom kieleckim
Karpińskiemu i Stanisławowi Główce dwa młotki, a Mateuszowej Cedzyńskiej prześcieradło.
Ponadto łupem złoczyńców padło żelazko, a wszystkie przedmioty zostały sprzedane za „małą
cenę”. Zysk został obrócony na własne potrzeby, „częścią na trunek”. Spotkać miała ich
zasłużona kara, a mianowicie: „...mają odebrać karę cielesną w Rynku Miasta Kielc przy
pręgierzu przez dwa czwartki w porze targu o godzinie 11-tej, każdy z osobna po sto rózg”.
Ciekawym jest fakt, że towarzyszem ich złodziejskich wypraw był urodzony Antoni Piasecki,
rotmistrz Kawalerii Narodowej, który przybrał ich za swoich pocztowych „...w różne miejsca z
niemi jeździł i gorzałkę z niemi pijał”.
Nie lepiej było w XIX-wiecznych Kielcach. Kroniki kryminalne z lat 70-tych pełne są
„malowniczych” wydarzeń, które absorbowały uwagę opinii publicznej. Trzeba wiedzieć, że
Kielce liczyły wówczas około 30 tysięcy mieszkańców, którzy w tym małym miasteczku trudnili
się typowymi zajęciami związanymi z codzienną egzystencją. Kupcy, rzemieślnicy, urzędnicy,
ogrodnicy, właściciele szynków, a wśród nich Polacy, Rosjanie z miejscowego garnizonu, Żydzi
niedawno osiedli w mieście.
Nic dziwnego, że w tak zróżnicowanym i obiecującym pod względem socjologicznym
środowisku dochodziło do przeróżnych wydarzeń, które odbiegając od codziennej rutyny
stanowił łakomy kąsek dla miejscowych dziennikarzy.
Nagminne były kradzieże, uliczne bójki, zatargi na tle narodowościowym. W 1870 r. na ulicy
Wesołej „…przy nowo wznoszącym się domu, baba wiejska zatrzymana została ze skradzioną
poduszką przez jej właściciela, biednego Żyda. Na zrobiony z tego powodu hałas zbiegło się
więcej współwyznawców poszkodowanego, chcąc sprawę wytoczyć przed magistrat”. Doszło do
ulicznej awantury, poszkodowanymi zostali Żydzi, a złodziejka ze skradzionym przedmiotem
zbiegła.
Przypadek ten świadczy nie tylko o istniejącym napięciu związanym z pochodzeniem -
wydarzenie to spowodowało tumult na ulicy Wesołej - jest to także koronny dowód na to, że
kielczanie byli bardzo biedni, skoro przedmiotem kradzieży była zwykła poduszka.
Nie brakowało także spraw na tle obyczajowym o cięższym charakterze gatunkowym. W 1870
r. w kieleckim Sądzie Kryminalnym „pod prezydencyą” J.W. Radcy Stanu Prezesa
Kleszczyńskiego, osądzono sprawę Anny S. i Małgorzaty N., trucicielek swych mężów. Obydwie
z pań przyznały, że były nieszczęśliwie w pożyciu małżeńskim i postanowiły pozbyć się mężów
znacznie od siebie starszych wiekiem, „…do związków z którymi, skłonione były przez interes
materialny”.
26