Palestra Świętokrzyska Nr 9-10 2009 - Okręgowa Rada Adwokacka ...

PALESTRA ŚWIIĘTOKRZYSKA PISMO ŚWIĘTOKRZYSKIEJ IZBY ADWOKACKIEJ W KIELCACH
dwudziestego wieku. Tym bardziej drążyłem. Ze wstępu do bodaj podziemnego wydania
dowiedziałem się, że pisarz został pochowany w Zakopanem na nowym cmentarzu przy ulicy
Nowotarskiej. Miesiąc później byłem ze swoimi dziećmi w Tatrach. Przyjechaliśmy na cmentarz.
Jak znaleźć jednak mogiłę zapomnianego na pokolenia, wybitnego rodaka. Pytamy jednej,
drugiej kobiety, z tych, można przypuszczać, wdów, gorliwie odwiedzających swych zmarłych
mężów, którym wcześniej kołki na głowach ciosały. Ale żadnej wymieniane nazwisko nic nie
mówiło.
Dostrzegam w końcu mężczyznę w roboczym ubraniu pchającego taczkę. Jak nic grabarz.
Oczy jasne, twarz gładka, bez śladów zapijaczenia, które jesteśmy skłonni przypisywać tym
pracownikom. Zapytany grabarz, człowiek w średnim wieku, zatrzymuje się, uważnie nam sie
przygląda i odstawia taczkę.
- Ja bym nie wiedział, gdzie jest pochowany Pan Eugeniusz
Prowadzi szybko, nie oglądając się za nami, o nic też nie pyta. Staje przed grobem. Ręką
wskazuje na duży głaz i mówi cicho:
- Tu leży Pan Porucznik Małaczewski.
Chwilę milczy, a potem bez słowa odchodzi. Na mosiężnej tabliczce, którą mój ośmioletni syn
przeciera, czytamy:
Śp
Eugenjusz Korwin Magaczewski
Poeta i żołnierz
Murmańczyk
Autor Powieści „Koń na wzgórzu”
Ppor. Wojsk Polskich.
Skutkiem trudów wojennych zgasł w wieku młodzieńczym
19 IV 1922 R.
Niech Mu ziemia polska lekką będzie
Kim był Urodził się w Humaniu na Ukrainie w rodzinie kresowej inteligencji,
a kiedyś by powiedziano, kresowej szlachty. Podawane są różne daty. 1895, 1896 i 1897. Jego
ojciec zmarł wcześnie, zmuszony był więc zarabiać na życie w wieku kilkunastu lat. Tak trafił
do adwokackich kancelarii. Dużo czytał i już pisał. Powołany do carskiego wojska, z chwilą
wybuchu rewolucji bolszewickiej wstąpił do Korpusu generała Dowbór-Muśnickiego, a potem do
3 Korpusu Polskiego. Po jego rozwiązaniu samotnie przedzierał się z południa na północ do
wojsk alianckich. Schwytany, został postawiony przed sądem polowym i skazano go na
rozstrzelanie. Zachowując dystans do naszego adwokackiego zawodu i poczucie humoru, co
zawsze wychodzi na zdrowie, nie obawiajmy się zacytować Małaczewskiego, który tak tłumaczy
swoje ocalenie.
„Ale krętactwo, do któregom się przypatrzył za młodu w kancelariach mecenasów wybawiło
mnie z opresyj”.
Eugeniusz Małaczewski dotarł do małego oddziału Polaków, „którzy wyprzedzając
wkroczenie wojsk alianckich odbili z rąk bolszewików Archangielsk mimo początkowo nikłej
liczebności (nieco ponad czterdziestu żołnierzy). „W walkach na Dźwinie Północnej (Dwinie) od
22