Matematika 2 - Media Print
Matematika 2 - Media Print
Matematika 2 - Media Print
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
S H T Ë P I A B O T U E S E<br />
Libër<br />
mësuesi<br />
Nevila Haxhimali, Dhurata Hoxha<br />
<strong>Matematika</strong><br />
2
www.mediaprint.al<br />
KLIKONI KËTU<br />
04 2258156
Nevila Haxhimali, Dhurata Hoxha<br />
Libër mësuesi<br />
<strong>Matematika</strong> 2<br />
Teksti mësimor <strong>Matematika</strong> 2 është hartuar nga Nevila Haxhimali
Titulli: Libër mësuesi <strong>Matematika</strong> 2<br />
Autore:<br />
Drejtoi botimin:<br />
Redaktore gjuhësore:<br />
Nevila Haxhimali, Dhurata Hoxha<br />
Anila Bisha<br />
Sofika Konomi<br />
Kopertina: Visidesign<br />
Design: Mirela Ndrita<br />
Shtypi: <strong>Media</strong>-print<br />
ISBN: 978-99956-93-90-9<br />
Botimi i parë, 2011<br />
© Të gjitha të drejtat janë të rezervuara<br />
S H T Ë P I A<br />
B O T U E S E<br />
Të gjitha të drejtat e autorit lidhur me këtë botim janë ekskluzivisht te zotëruara/rezervuara nga Shtëpia Botuese<br />
“<strong>Media</strong>print” sh.p.k..<br />
Ndalohet çdo prodhim, riprodhim, shitje, rishitje, shpërndarje, kopjim, fotokopjim, përkthim, përshtatje,<br />
huapërdorje, shfrytëzim dhe/ose çdo formë tjetër qarkullimi tregtar, si dhe çdo veprim cënues me çfarëdo lloj<br />
mjeti apo apo forme, pjesërisht dhe/ose tërësisht, pa miratimin paraprak me shkrim nga Shtëpia Botuese<br />
“<strong>Media</strong>print” sh.p.k.<br />
Ky botim, në tërësi dhe/ose në pjesë të tij, ndalohet të transmetohet dhe/ose përhapet në çdo lloj forme dhe/ose<br />
mjet elektronik, mekanik, regjistrues dhe/ose tjetër, të ruhet, depozitohet ose përdoret në sisteme ku mund të<br />
cënohen të drejtat e autorit, pa miratimin paraprak me shkrim nga Shtëpia Botuese “<strong>Media</strong>print” sh.p.k..<br />
Çdo cënim i të drejtave të autorit passjell përgjegjësi sipas legjislacionit në fuqi.<br />
Kontaktet:<br />
www.mediaprint.al<br />
Shtëpia Botuese Sektori i Shpërndarjes dhe Marketingut: Shtypshkronja:<br />
Kutia Postare 7467 - Tiranë Tel.: 04 4500605<br />
Tel.: 04 4500605<br />
Tel.: 04 2258 156 Cel.: 069 40 44 441<br />
Cel.: 069 40 50 380<br />
Cel.: 069 40 44 443 Cel.: 069 40 20 201<br />
Cel.: 069 20 79 021<br />
botime@mediaprint.al distributor@mediaprint.al print@mediaprint.al<br />
Komente dhe sugjerime janë të mirëpritura në email: botime@mediaprint.al
PËRMBAJTJA<br />
Plani mësimor ..............................................................................................................8<br />
KAPITULLI 1<br />
1.1 Emërtimi i numërorëve ...........................................................................................20<br />
1.2 Emërtimi i trupave dhe figurave gjeometrike .........................................................21<br />
1.3 Dallimi sipas cilësisë së elementeve .......................................................................22<br />
1.4 Shoqërimi i elementeve të bashkësisë .....................................................................23<br />
KAPITULLI 2<br />
2.1 Zbërthimi, mbledhja dhe zbritja brenda numrit 5 ...................................................25<br />
2.4 Mosbarazimet. Operatori në veprime me numrat ...................................................27<br />
KAPITULLI 3<br />
3.1; 3.2; 3.3; 3.5; 3.6 Mbledhja, zbritja, zbërthimi i numrave 6, 7, 8, 9, 10 ................30<br />
3.4 Si të gjesh numrin sekret .........................................................................................31<br />
3.7 Problema .................................................................................................................32<br />
3.8 Mënyra të ndryshme të mbledhjes ..........................................................................33<br />
3.9 Emërtimet mbledhor + mbledhur = shumë .............................................................34<br />
3.11;3.12 Mëso relacionin “më shumë se” “më pak se”. Zbato në problema ...................35<br />
KAPITULLI 4<br />
4.1; 4.2; 4.4; 4.5; 4.6; 4.7 Njihu me numrat 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19 ............36<br />
4.3 Vijat dhe llojet e tyre (drejtëz, gjysmëdrejtëz, segment) ........................................37<br />
4.8 Krahasimi i gjatësive (me sy) .................................................................................40<br />
4.9; 4.10 Veprimet me numrin 20 .................................................................................41<br />
KAPITULLI 5<br />
5.1; 5.2 Dhjetëshet e plota. Njihu me numrin 100 ........................................................43<br />
5.3 Monedhat ................................................................................................................44<br />
5.4 Ushtrime dhe problema ...........................................................................................44<br />
KAPITULLI 6<br />
6.1 Mblidh deri në 20 pa kaluar dhjetën .......................................................................46<br />
6.2 Emërtime si shumë të numrave deri në 9 ................................................................47<br />
6.3 8, 9 si mbledhorë. Trupat gjeometrikë ...................................................................48<br />
6.4 Mbledhorët 6, 7. Plotësimi i dhjetës .....................................................................50<br />
6.5 Mbledhje në shtyllë duke plotësuar dhjetën ............................................................51<br />
Orë e lire 1/3 Ushtrime me mbledhje në shtyllë .........................................................52<br />
6.6 Mbledhja me mbledhorë të barabartë .....................................................................53<br />
6.7 Gjej afërsisht, saktë. Mbledhja e përsëritur .............................................................55<br />
6.8 Gjej afërsisht, saktë. Mbledhja e përsëritur .............................................................56<br />
6.9 Zbatoj vetitë e mbledhjes ........................................................................................57<br />
Punë e pavarur. Ushtrime, Fletë Pune, faqe 34 ..........................................................59<br />
Punë e pavarur. Ushtrime, Fletë Pune, faqe 37 .........................................................60<br />
5
KAPITULLI 7<br />
7.1 Modele të ndryshme të zbritjes pjesë-pjesë ............................................................62<br />
7.2 Zbrit duke prishur 10-n ...........................................................................................64<br />
7.3 Simetria ...................................................................................................................65<br />
7.4 Zbritja pjesë-pjesë ...................................................................................................66<br />
7.5 Mbledhja dhe zbritja si veprime të kundërta ...........................................................67<br />
Punë e pavarur. Ushtrime në Fletë Pune faqe 42 ........................................................68<br />
7.6 Luaj dhe zgjidh problema .......................................................................................69<br />
KAPITULLI 9<br />
9.1 Thyesat ....................................................................................................................71<br />
9.2; 9.3 Ora. Ora dhe veprimi .......................................................................................72<br />
Test <strong>Matematika</strong> 2 ......................................................................................................73<br />
KAPITULLI 10<br />
10.1; 10.2; 10.3 Numrat nga 10 deri në 100 .................................................................76<br />
10.4; 10.5 Njësi të matjes. Metri. Matje me metër .......................................................77<br />
KAPITULLI 11<br />
11.1 Mbledhja e numrave dyshifror me numra njëshifrorë ...........................................78<br />
11.2 Zbritja e numrave njëshifrorë nga numrat dyshifrorë pa prishje të dhjetës ..........80<br />
11.3 Mbledhja e numrave dyshifror pa kalim të dhjetës ...............................................81<br />
11.4 Zbritja e numrave dyshifrorë pa prishje të dhjetës ................................................83<br />
KAPITULLI 12<br />
12.1 Mbledhje me shumë dhjetëshe të plota .................................................................84<br />
12.2 Mbledhja e disa mbledhorëve me disa dhjetëshe të plota .....................................86<br />
12.3 Zbritja e numrave njëshifrorë nga dhjetëshet e plota ............................................87<br />
12.4 Mbledhja gjatë dhe shkurt .....................................................................................88<br />
Punë e pavarur. Ushtrime në Fletë Pune, faqe 53 .......................................................90<br />
Punë e pavarur. Ushtrime ...........................................................................................92<br />
KAPITULLI 13<br />
13.1 Mbledhja e numrave me dy shifra .........................................................................95<br />
13.2 Mbledhja e numrave dyshifrorë me kalim të dhjetës ............................................96<br />
Punë e pavarur 1. Ushtrime Fletë Pune, fq. 55 ...........................................................97<br />
Punë e pavarur 2. Ushtrime fletë pune fq. 56 .............................................................99<br />
13.3 Mblidh numrat dyshifrorë duke kaluar dhjetën ...................................................100<br />
13.4 Mbledhja e mbledhorëve të barabartë .................................................................102<br />
13.5 Ushtrime dhe problema .......................................................................................103<br />
13.6 Mbledhja me tre mbledhorë ................................................................................104<br />
Punë e pavarur. Ushtrime fletë pune fq: 58-59 .........................................................105<br />
KAPITULLI 14<br />
14.1 Zbritja e numrave dyshifrorë pa prishje të dhjetës ..............................................107<br />
14.2 Zbritja e numrave dyshifrorë me prishje të dhjetës ............................................108<br />
Punë e pavarur. Ushtrime ne Fletë Pune, faqe 61 .....................................................110<br />
6
14.3 Zbritja në rresht me prishje të dhjetës .................................................................111<br />
14.4 Ushtrime dhe problema ......................................................................................112<br />
Punë e pavarur. Ushtrime faqe 62 fletë pune ............................................................113<br />
14.5 Leximi i orës me minuta .....................................................................................114<br />
Test .............................................................................................................................116<br />
KAPITULLI 15<br />
151; 15.2 Numrat mbi 100. Numrat deri në 1000 .......................................................122<br />
15.3 Mbledhja dhe zbritja e numrave treshifrorë ........................................................124<br />
15.4; 15.5 Monedhat. Problema ..................................................................................125<br />
Punë e pavarur. Ushtrime fletë pune fq. 69 .............................................................126<br />
KAPITULLI 16<br />
16.1; 16.2 Rreshtimi ....................................................................................................128<br />
16.3; 16.4; 16.5 Rreshtimi ..........................................................................................129<br />
KAPITULLI 17<br />
17,1; 17.2; 17.3 NJ, DH, Q. Numëror i rregullt. Numëror me zero ..........................130<br />
17.4 Mosbarazime me numra treshifrorë ....................................................................131<br />
KAPITULLI 18<br />
18.1; 18.3 Mënyra të ndryshme të shumëzimit. Teknika të shumëzimit ...................133<br />
18.2; 18.4; 18.5 Veti të shumëzimit. Gjetja e prodhimit në mënyra të ndryshme ......133<br />
KAPITULLI 19<br />
19.1 Mbledhja e numrave treshifror pa kalim të 10, 100 ...........................................135<br />
19.2 Zbritja e numrave treshifrorë pa e prishje të 10, 100 ..........................................137<br />
19.3 Kuptimi për thyesat. Numërorët thyesorë ...........................................................138<br />
19.4 Llogaritja e kohës ................................................................................................140<br />
Punë e pavarur. Ushtrime nga Fleta e punës, fq.80-81 .............................................142<br />
KAPITULLI 20<br />
20.1; 20.2; 20.3 Mbledhja e numrave treshifror pa kalim të 10,100 ..........................144<br />
20.4 Hedhja e monedhës dhe e zarit ...........................................................................145<br />
20.5; 20.6; 20.7 Zbritja e numrave treshifrorë duke prishur 10, 100 ..........................146<br />
20.8 Parashikimi i motit ..............................................................................................148<br />
Test ............................................................................................................................150<br />
7
PLANI MËSIMOR<br />
MATEMATIKË<br />
Mësimi i matematikës në klasën e dytë të arsimit të detyruar do të zhvillohet në:<br />
Javë mësimore<br />
Semestri i parë<br />
Semestri i dytë<br />
35 javë x 5 orë/javë = 175 orë<br />
17 javë x 5 orë/javë = 85 orë<br />
18 javë x 8 orë/javë = 90 orë<br />
Njësi mësimore<br />
Punë të pavarur<br />
Në dispozicion<br />
Teste<br />
Gjithsej<br />
114 orë<br />
26 orë<br />
29 orë(10 orë lënda + 19 orë)<br />
6 orë<br />
175 orë<br />
DITARI<br />
Në kapitullin e parë janë përfshirë nënlinjat e kuptimit dhe veprimit me numrin, si dhe<br />
gjeometria në plan. Ky kapitull synon që nxënësit në fund të tij:<br />
Të dallojnë sasinë e numrave duke përdorur konceptet “pak”, “shumë”, “më<br />
pak”, “më shumë”, “aq...sa”.<br />
Të dallojnë dhe të emërtojnë disa figura dhe trupa gjeometrike.<br />
Pjesa e parë e kapitullit i është kushtuar përsëritjes së njohurive të marra në klasën e<br />
parë. Mësuesja duhet t’i kushtojë mjaft kujdes kuptimit dhe përdorimit të saktë të<br />
këtyre termave matematikore, që do t’i lehtësojnë punën në të ardhmen.<br />
8
1. Numri<br />
Kuptimi i numrit<br />
Objektivat<br />
Nxënësit të jenë të aftë:<br />
Të përdorin, të lexojnë, të shkruajnë dhe të numërojnë numra natyrorë deri në<br />
1000, duke kuptuar lidhjen e vendit të çdo shifre me vlerën e saj.<br />
Të përdorin kuptimin e numrit natyror për të krahasuar numra deri në 1000.<br />
Të lexojnë dhe të shkruajnë thyesa të thjeshta duke përdorur modele konkrete.<br />
Të krahasojnë thyesat e thjeshta, duke përdorur interpretime konkrete.<br />
Veprimet me numra<br />
Objektivat<br />
Nxënësit të jenë të aftë:<br />
Të mbledhin e të zbresin me mend deri në 20.<br />
Të mbledhin me shkrim dy numra natyrorë me shumën deri më 1000 me kalim të<br />
dhjetëshes ose të qindëshes.<br />
Të zbresin me shkrim, me prishje të dhjetëshes ose të qindëshes numra natyrorë<br />
deri në 1000.<br />
Të shumëzojnë dy numra natyrorë njëshifrorë deri në 10x10 (përfshirë<br />
shumëzimin me 10).<br />
Të gjejnë njërin faktor kur dihet prodhimi dhe faktori tjetër.<br />
Të zbatojnë mënyra të ndryshme njehsimi<br />
Të përdorin kuptimin e mbledhjes,të zbritjes dhe shumëzimit ( në bashkësinë<br />
përkatëse të numrave) në situata të jetës së përditshme, që zgjidhen me jo më<br />
shumë se dy veprime të njëpasnjëshme.<br />
2. Matja<br />
Objektivat<br />
Nxënësit të jenë të aftë:<br />
Të matin me njësi jostandarde gjatësinë.<br />
Të matin me përafërsi gjatësi duke përdorur si njësi standarde cm, m.<br />
Të vizatojnë segmente duke përdorur si njësi matëse cm.<br />
Të krahasojnë gjatësitë e sendeve apo të segmenteve, duke përdorur<br />
terminologjinë përkatëse: më i gjatë, më i shkurtër, po aq.<br />
Të matin kohën duke përdorur njësitë orë, gjysmëorë, çerek ore, minutë, ditë, muaj, vit.<br />
Të përdorin monedhat, kartëmonedhat deri në 100- lekëshe duke kryer<br />
këmbime të thjesht me to.<br />
Të zgjidhin probleme të thjeshta me matje në situata të jetës së tyre.<br />
3. Gjeometria<br />
Gjeometria në plan<br />
Objektivat<br />
Nxënësit të jenë të aftë:<br />
Të dallojnë dhe të emërtojnë figurat gjeometrike: katror, trekëndësh, rreth,<br />
drejtkëndësh, trapez.<br />
9
Të dallojnë elemente të figurave gjeometrike: brinjë, kulme dhe të përcaktojnë<br />
numrin e tyre në figurat gjeometrike.<br />
Të vizatojnë katrorin, trekëndëshin, drejtkëndëshin, trapezin në rrjet katrorësh.<br />
Gjeometria në hapësirë<br />
Objektivat<br />
Nxënësit të jenë të aftë:<br />
Të dallojnë dhe të emërtojnë trupat gjeometrikë: kubi, kuboidi, cilindri, sfera,<br />
koni, piramida.<br />
Të dallojnë elemente të trupave gjeometrikë: faqe, kulme, brinjë.<br />
Objektivat<br />
Nxënësit të jenë të aftë:<br />
Të gjejnë dhe të vizatojnë drejtëzat e simetrisë së figurave të thjeshta nëpërmjet<br />
palosjes së tyre.<br />
Të dallojnë figurat simetrike në lidhje me drejtëzën e dhënë të simetrisë, me anë<br />
të palosjes sipas kësaj drejtëze.<br />
Të plotësojnë simetriken e një modeli gjysmë të gatshëm sipas një drejtëze, në<br />
rrjetin e katrorëve.<br />
Të përshkruajnë vendndodhjen në situate reale duke përdorur fjalë të jetës së<br />
përditshme.<br />
Të zmadhojnë ose të zvogëlojnë një figure të thjeshtë në rrjetin koordinativ.<br />
4. Algjebra<br />
Objektivat<br />
Nxënësit të jenë të aftë:<br />
Të plotësojnë çiftime të thjeshta ndërmjet bashkësive me diagram shigjetor apo<br />
me tabelë.<br />
Të shënojnë elementin e ri (numër natyror) sipas një ligjësie të dhënë.<br />
Të përdorin kutizën, si vendmbajtëse e numrit natyror për të vendosur vlerën<br />
numerike në shprehje të thjeshta me mbledhje e zbritje deri<br />
në 100 ose shumëzim me numra njëshifrorë deri në 10x10.<br />
Të zgjidhin ekuacione dhe inekuacione të thjeshta me mbledhje, zbritje ose shumëzim.<br />
5. Mbledhja, organizimi dhe përpunimi i të dhënave; probabiliteti<br />
Objektivat<br />
Nxënësit të jenë të aftë:<br />
Të klasifikojnë një bashkësi sendesh, figurash apo trupash gjeometrikë në bazë të<br />
jo më shumë se dy cilësish të tyre<br />
Të interpretojnë tabela të gatshme ose diagrame me të dhëna të jetës së<br />
përditshme duke përdorur gjuhën joformale.<br />
Të hetojnë situata të thjeshta probabilitare.<br />
Të përdorin gjuhën matematike në situate joformale për të përshkruar<br />
probabilitetin.<br />
10
Nr Kapitulli Objektivat e kapitullit Mes Temat mësim ore për çdo orë mësimi Mjete<br />
1 Kap. I Të kujtojë njohuritë e marra në kl.I 1.1 Çfarë mbajmë mend nga klasa e parë<br />
2 Të emërtojë fig. trupat gjeometrikë 1.2 Elementet e trupave<br />
3. Përsëritje Të përdorë sipas konceptit: aq sa, më pak 1.3 Individualizimi sipas cilësisë se elementeve<br />
4.<br />
se, më shumë se. 1.4 Shoqërimi i elementeve te bashkësisë<br />
5.<br />
(4 +1 p.p)<br />
P.P Ushtrime fletë pune faqe 4<br />
5 orw<br />
6. Kap. II Të japë kuptimin për numrat 0-5 2.1 Zbërthimi, mbledhja dhe zbritja brenda numrit 5<br />
7. Të emërtojë në mënyrë të ≠ numrat 2.2 Mbledhja,zbritja,zbërthimi i nr. 4<br />
8. Numra 0 – 5 1 ,2, 3, 4, 5 2.3 Mbledhja,zbritja,zbërthimi i nr. 5<br />
9. Të mbledhë, të zbresë nr 1-5 2.4 Mosbarazime. Operatori në veprime me numrat<br />
10.<br />
5 orw<br />
(4 + 1 p.p)<br />
Të kryejë vep. me operatorë P.P Ushtrime fletë pune faqe 6<br />
11. Të emërtojë num 6, 7, 8, 9, 10 me veçim 3.1 Mbledhja, zbritja ,zbërthimi i nr.6, 7<br />
Kap. III<br />
12.<br />
të 5 3.2 Mbledhja, zbritja, zbërthimi i nr.8<br />
13. Të dallojë konceptet mbledhor, shumë 3.3 Mëso për numrin 9<br />
Numrat<br />
14.<br />
o.l.1 Zbërthimi i numrave 6 – 9<br />
nga 0 – 10<br />
15. Të mbledhë deri në 10 me mënyra të 3.4 Si të gjesh numrin sekret <br />
16. ndryshme, me plotësim të 5, me veçim të 3.5 Mbledhja, zbritja, zbërthimi i nr.10<br />
5, me mbledhorë të =<br />
17. P.P Ushtrime fletë pune faqe 9<br />
15 orë<br />
18. 3.6 Veprime me numrat deri në 10<br />
(12 +3 p.p)<br />
19.<br />
3.7 Problema<br />
20.<br />
Të zbresë numrat deri në 10 3.8 Mënyra të ndryshme të mbledhjes<br />
Kompleti I<br />
Kompleti I<br />
Tabelat e<br />
numrave<br />
Kompleti I<br />
Tabelat e<br />
numrave<br />
Obj. rrethanore<br />
11
21. o.l.2 Mbledhje në mënyra te ndryshme<br />
22. Të zgjidhë problema sipas relacionit “më P.P Ushtrime fletë pune faqe 12<br />
23.<br />
shumë se”, “më pak se” 3.9 Emërtimet mbledhor +mbledhor = Shumë<br />
24. 3.10 Si të zbulosh kodin e fshehtë<br />
25. 3.11 Mëso relacionin “me shume se”. Zbato në problema<br />
26. 3.12 Mëso relacionin “me pak se”. Zbato në problema<br />
27. P.P Ushtrime fletë pune faqe 14-15<br />
28. o.l.3 Përsëritje kapitulli 3<br />
29. ► Testim 1<br />
30. o.l.4 Ushtrime e problema<br />
31. Të japë kuptimin e numrit deri në 20 4.1 Njihu me numrat 11, 12, 13<br />
32. Të mbledhë deri në 20 4.2 Numrat 11, 12, 13<br />
Kap IV<br />
33. Të zbresë deri në 20 4.3 Vijat dhe llojet e tyre<br />
34. Të krahasojë numrat deri në 20 4.4 Njihu me numrat 14, 15, 16<br />
Numrat<br />
35. Të dallojë llojet e vijave 4.5 Numrat 14, 15, 16. Zbërthimi,mbledhja dhe zbritja<br />
deri në 20<br />
36. Të krahasojë gjatësitë P.P Ushtrime fletë pune faqe 17-18<br />
37. Të emërtojë numrat deri në 20 4.6 Njihu me numrat 17, 18, 19<br />
38. në mënyra të ndryshme 4.7 Numrat 17, 18, 19<br />
12 orw<br />
39. 4.8 Krahasimi i gjatësive<br />
(10 + 2p.p)<br />
40. 4.9 Mblidh për të formuar numrin 20<br />
41.<br />
4.10 Zbërthimi i numrit 20. Zbritje nga numri 20<br />
42. P.P Ushtrime fletë pune faqe 22<br />
Kompleti II<br />
Vizore, Metër<br />
12
43. Të mbledhë me dhjetëshe të plota 5.1 Dhjetëshet e plota<br />
44. Kap V Të zbresë me dhjetëshe të plota 5.2 Njihu me numrin 100.<br />
45. Të kryejë vep. me monedha 5.3 Monedhat<br />
46. Dhjetëshet<br />
5.4 Ushtrime e problema<br />
47. e plota Të krahasojë dhjetëshe të plota P.P Ushtrime fletë pune faqe 25<br />
48. o.l.5 Përsëritje<br />
49. 5 orw<br />
► Testim 2<br />
50.<br />
(4 + 1 p.p) o.l.6 Ushtrime e problema<br />
51. Të mbledhë deri në 20 me ose pa kalim 6.1 Mblidh deri në 20 pa kaluar 10<br />
52.<br />
të 10 6.2 Emërtime si shumë të numrave deri në 9<br />
53. Kap VI Të zbresë deri në 20 me ose pa kalim të 6.3 8, 9 si mbledhorë. Trupat gjeometrikë<br />
54.<br />
10 6.4 Mbledhorët 6, 7. Plotësimi i dhjetës.<br />
55. Mbledhja Të dallojë kulm, brinjë te fig gjeometrike 6.5 Mbledhje në shtyllë, duke plotësuar 10<br />
56. deri në 20 Të dallojë kulmet, fq. të tr. gjeomet o.l 7 Ushtrime me mbledhje në shtyllë<br />
57. Figura Të mbledhë në shtyllë deri në 20 6.6 Mbledhje me mbledhorë të barabartë<br />
58. e trupa Të përdorë vetitë e mbledhjes 6.7 Gjej afërsisht, saktë. Mbledhja e përsëritur<br />
59. gjeometrik Të kryejë matje me vizore 6.8 Mblidh me disa mbledhorë. Centimetri. Matja<br />
60. 6.9 Zbato vetitë e mbledhjes<br />
61. P.P Ushtrime fletë pune faqe 30<br />
62. 12 orw<br />
P.P Ushtrime fletë pune faqe 31<br />
(9 +3 p.p)<br />
Kompleti II<br />
Monedha<br />
Obj. rrethanore<br />
Kompleti II<br />
Obj. rrethanore<br />
Vizore, Metër<br />
13
63. Kap VII Të zbresë me prishje ose jo të 10 numrat 7.1 Modele të ndryshme të zbritjes pjesë-pjesë<br />
64.<br />
deri në 20 7.2 Zbrit duke prishur dhjetë<br />
65. Zbritja Të zbresë me operatorë 7.3 Simetria<br />
Vizore<br />
66. deri në 20 Të zgjidhë problema me operatorë 7.4 Zbritja pjesë – pjesë<br />
Obj. rrethanore<br />
67. Simetria<br />
7.5 Mbledhja dhe zbritja si veprime të kundërta<br />
68. 7 orë Të dallojë, emërtojë fig. simetrike P.P Ushtrime fletë pune faqe 35<br />
69. (6 + 1 p.p) 7.6 Luaj dhe zgjidh problema<br />
70. Të arsyetojë mbi bazën e të dhënave 8.1 Mbledhja dhe zbritja në ushtrime e problema<br />
Kap VIII<br />
71.<br />
Të formul. prob. sipas fig,e diag 8.2 Situata problemore me mbledhje dhe zbritje<br />
Problema<br />
Obj. rrethanore<br />
72. Të japë kupt. për pjesë të = të së tërës 9.1 Thyesat<br />
Kap IX<br />
73. Të emërtojë me të dyta, me të treta…. 9.2 Ora<br />
74. Të lexojë orën me orë të plota,1/2.1/4 9.3 Ora dhe veprimi<br />
Thyesat<br />
75. Të përcaktojë kohën e veprimit o.l.7 Përsëritje<br />
Ora<br />
76.<br />
3 orë<br />
► Testim 3<br />
77. Të japë kuptimin e nr deri në 100 10.1 Numrat nga 10 deri në 40<br />
Kap X<br />
78. Të formojë vargje numrash 10.2 Numrat nga 30 deri në 60<br />
79. Të paraqesë numërorët e zbërthyer 10.3 Numrat nga 60 deri në 100<br />
Numrat<br />
80. Te tregojë njësi të ≠ të matjes 10.4 Njësi te ndryshme të matjes<br />
÷ në 100<br />
81.<br />
Të matë me metër e vizore<br />
Matja e P<br />
10.5 Metri. Matje me metër<br />
Obj. rrethanore<br />
Ora<br />
Kompleti II<br />
Vizore, Metër<br />
5 orë<br />
14
82. Kap XI Të mbledhë nr. dyshif me nr njëshifr pa 11.1 Mbledhja e numrave dyshifrore me numra njëshifrorë<br />
prishje të dhjetës<br />
Zbritja e numrave njëshifrorë nga numra<br />
83.<br />
11.2<br />
dyshifrore pa prishje te 10<br />
84.<br />
Mbledhja e<br />
Zbritja<br />
Të zbresë nga nr dyshifror nr njëshifr.<br />
11.3<br />
Mbledhja e numrave dyshifrore pa kalim të<br />
dhjetëshes<br />
85. Problema pa prishje të dhjetës 11.4 Zbritja e numrave dyshifrore pa prishje të 10<br />
5 orw<br />
86.<br />
P.P Ushtrime fletë pune faqe 41-42<br />
(4 + 1 p.p)<br />
87. Kap XII Të mbledhë me dy ose më shumë 12.1 Mbledhje me shumë dhjetëshe të plota<br />
88. Mbledhja mbledhor me shumë dhjetëshe të plota 12.2 Mbledhje me disa mbledhorë me dhjetëshe të plota<br />
89. Zbritja Të zbresë nr njëshif nga dhjetëshe të 12.3 Zbritja e numrave njëshifrorë nga dhjetëshet e plota<br />
90. Problema plota 12.4 Mbledhje e gjatë e shkurt<br />
91. 5 orw<br />
(4 + 1 p.p)<br />
Të paraqesë + gjatë, shkurt në shtyllë P.P Ushtrime flete pune faqe 44-45<br />
92. Të mbledhë nr. dyshifrorë me ose pa 13.1 Mbledhja e numrave me dy shifra<br />
93.<br />
kalim të dhjetës 13.2 Mbledhja e numrave dyshifrore me kalim të dhjetës<br />
Kap XIII<br />
94. Të paraqesë + gjatë, shkurt në shtyllë P.P Ushtrime fletë pune faqe 47<br />
95. Të shpjegojë veprimin e kryer P.P Ushtrime fletë pune faqe 48<br />
Mbledhja<br />
96. 13.3 Mblidh numrat dy-shifrorë duke e kaluar 10<br />
Problema<br />
97. 13.4 Mbledhje e mbledhorëve të barabartë<br />
98. 13.5 Ushtrime e problema<br />
9 orë<br />
99. 13.6 Mbledhje me tre mbledhorë<br />
(6 + 3 p.p)<br />
100.<br />
P.P Ushtrime flete pune faqe 50<br />
Kompleti II<br />
Kompleti II<br />
15
101. Të zbresë në shtyllë në rresht nr.<br />
14.1 Zbritja e numrave dyshifrorë pa prishje të 10<br />
102.<br />
dyshifror pa ose me prishje të 10 14.2 Zbritja e numrave dyshifrorë me prishje të 10<br />
Kap XIV<br />
103. Të arsyetojë në zgjidhjen e problem P.P Ushtrime fletë pune faqe 52<br />
104. Të lexojë orën në minuta 14.3 Zbritje në rresht me prishje të 10<br />
Zbritja<br />
105. 14.4 Ushtrime e problema<br />
Problema<br />
106. P.P Ushtrime fletë pune faqe 53-54<br />
107.<br />
7 orë<br />
14.5 Leximi i orës me minuta<br />
108.<br />
(5 + 2 p.p)<br />
o.l.8 Përsëritje<br />
109.<br />
► Testim 4<br />
110. Kap XV Të japë kuptimin e nr deri në 1000 15.1 Numrat mbi 100<br />
111. Të mbledhë numrat treshifrorë 15.2 Numrat deri në 1000<br />
112. Numrat Të zbresë numrat treshifrorë P.P Ushtrime fletë pune faqe 56<br />
113. deri ne 1000 Të dallojë monedhat nga kartëmonedh. 15.3 Mbledhja dhe zbritja e numrave tre shifrorë<br />
114. Monedhat Të bëjë këmbime mes tyre 15.4 Monedhat<br />
115. Të kryejë + e –me monedha e kartëmoned 15.5 Problema<br />
116. 7 orw<br />
P.P Ushtrime fletë pune faqe 53-54<br />
(5 + 2 p.p)<br />
117. Kap XVI Të japë kuptimin e x mbështetur te 16.1 Rreshtimi<br />
118.<br />
rreshtimi 16.2 Rreshtime<br />
119. Shumëzimi Të gjejë prodh e nr mbi bazën e rresht 16.3 Shumëzimi<br />
120. Të përdorë konceptet faktor prodhim 16.4 Emërtimet faktor, prodhim<br />
121. 6 orw<br />
P.P Ushtrime fletë pune faqe 62<br />
122. (5 + 1 p.p) 16.5 Ushtrime e problema<br />
16<br />
Kompleti II<br />
Ora<br />
Kompleti II<br />
Komplet I,<br />
Obj rreth
123. Kap XVII Të dallojë te nr rendet NJ, DH, Q 17.1 Njëshet, dhjetëshet, qindëshet<br />
124. Të paraqesë nr si nr të rregullt 17.2 Numëror i rregullt<br />
125. Të gjithë nr të zbërthyer 17.3 Numërorët me zero<br />
126.<br />
deri 1000<br />
4 orw<br />
Të krahasojë nr deri në 1000 17.4 Mosbarazime me numrat treshifror<br />
127. Të interpretojë shumëzimin e nr duke 18.1 Mënyra te shumëzimit<br />
128.<br />
përdorur copëtimin e rreshtimit 18.2 Vetitë e shumëzimit<br />
Kap XVIII<br />
129. Të përdorë vetitë e shumëzimit 18.3 Teknika e shumëzimit<br />
130. Të gjejë prodhimin në mënyra të ≠ 18.4 Vetitë e shumëzimit<br />
Shumëzimi<br />
131. 18.5 Gjetja e prodhimit në mënyra të ndryshme<br />
Problema<br />
132. P.P Ushtrime flete pune faqe 68<br />
133.<br />
7 orë<br />
18.6 Ushtrime e problema<br />
134.<br />
(6 + 1 p.p)<br />
o.l.9 Përsëritje<br />
135.<br />
► Testim 5<br />
136. Kap XIX Të mbledhë nr treshifr pa kalim të 10 ose 19.1 Mbledhja e nr treshifrorë pa kalim te 10 , 100<br />
137. Mbledhja të 100 19.2 Zbritja e nr treshifrore pa prishje të 10 ,100<br />
138. Zbritja e Të lexojë me të dyta,të treta, të katërta 19.3 Kuptimi për thyesat. Numërorët thyesore<br />
139. nr treshif Të tregojë kalendarin e kohës 19.4 Llogaritja e kohës<br />
140.<br />
5 orw<br />
P.P Ushtrime flete pune faqe 71<br />
(4 + 1 p.p)<br />
141. Të mbledhë nr treshif me kalim të të 20.1 Mbledhja e nr treshifrorë me kalim te 10<br />
142.<br />
dhjetës e të qindës 20.2 Mbledhja e nr treshifrorë me kalim te 100<br />
Komplet II<br />
Komplet I, Obj<br />
rreth<br />
Fig gjeometrike<br />
Orë,kalendar<br />
Monedha, zara<br />
17
143. Kap XX Të zbresë nr treshifror me prishje të 20.3 Ushtrime e problema<br />
144.<br />
dhjetës e të qindës 20.4 Hedhja e monedhës dhe e zarit<br />
145. Mbledhja Të gjejë shumëfishin e numrit treshifrorë P.P Ushtrime flete pune faqe 74<br />
146. Zbritja e<br />
20.5 Zbritja e ne treshifrorë duke prishur dhjetën<br />
147. Numrave<br />
20.6 Zbritja e ne treshifrorë duke prishur qindëshen<br />
148. 20.7 Ushtrime e problema<br />
149. 10 orw<br />
20.8 Parashikimi i motit<br />
150. (8 + 2 p.p) P.P Ushtrime fletë pune faqe 77<br />
151. Të lexojë të dhënat në diagrame 21.1 Lexo e plotëso diagrameve e të dhënave<br />
Kap XXI<br />
152. Të përpunojë të dhënat e diagrameve 21.2 Plotëso diagramet dhe përpuno të dhënat<br />
153. Të njehsojë me mend, me shkrim me 21.3 Përpunimi i të dhënave<br />
Statistike<br />
154.<br />
makinë llogaritëse 21.4 Njehsime me mend, me shkrim e me makine llog.<br />
Probabilitet<br />
155. od.10 Përsëritje<br />
156.<br />
4 orë<br />
► Testim 6<br />
Shkumësa me<br />
ngjyrë<br />
Tabela me<br />
diagrame<br />
157. od11 Orë e lirë 1<br />
158. od12 Orë e lirë 2<br />
159. od13 Orë e lirë 3<br />
160. od14 Orë e lirë 4<br />
161. od15 Orë e lirë 5<br />
162. od16 Orë e lirë 6<br />
163. od17 Orë e lirë 7<br />
164. od18 Orë e lirë 8<br />
18
165. od19 Orë e lirë 9<br />
166. od20 Orë e lirë 10<br />
167. od21 Orë e lirë 11<br />
168. od22 Orë e lirë 12<br />
169. od23 Orë e lirë 13<br />
170. od24 Orë e lirë 14<br />
171. od25 Orë e lirë 15<br />
172. od26 Orë e lirë 16<br />
173. od27 Orë e lirë 17<br />
174. od28 Orë e lirë 18<br />
175. od29 Orë e lirë 19<br />
19
KAPITULLI 1<br />
Në fund të këtij kapitulli nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
Niveli i ulët Niveli i mesëm Niveli i lartë<br />
Të identifikojë ndryshimin<br />
midis sasisë së elementeve<br />
të bashkësive.<br />
Të përshkruajë ndryshimin<br />
midis elementeve të<br />
bashkësisë.<br />
Të dallojë figurat<br />
gjeometrike nga trupat<br />
gjeometrikë.<br />
Të shpjegojë ndryshimin<br />
midis sasisë së elementeve<br />
të bashkësisë.<br />
Të përdorë krahasimin për<br />
të dalluar ndryshimin<br />
midis bashkësive.<br />
Të tregojë llojet e<br />
ndryshme të figurave<br />
gjeometrike që dallojnë në<br />
mjedisin rrethues.<br />
Të identifikojë ndryshimet<br />
e cilësisë së elementeve të<br />
ndryshëm në një bashkësi.<br />
Të krahasojë elementet e<br />
bashkësive të ndryshme<br />
midis tyre.<br />
Të shpjegojë<br />
karakteristikat e llojeve të<br />
ndryshme të figurave<br />
gjeometrike dhe t’i dallojë<br />
ato nga trupat gjeometrikë.<br />
MËSIMI 1.1<br />
Emërtimi i numërorëve<br />
OBJEKTIVAT: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
Të identifikojë veprimet me numrat dhe termat e saktë që duhet të përdorë.<br />
Të renditë sipas rendit numrat në vargje rritëse dhe zbritëse.<br />
Të shkruajë numrat me rendin e njësheve e të dhjetësheve me fjalë.<br />
KONCEPTET KRYESORE: numërorë, mbledhim, mbledhorë, shumë.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1- EVOKIMI<br />
Mësuesja zhvillon këtë veprimtari:<br />
Fillimisht përsëriten emërtimet e numrave të ndryshëm që mësuesja i paraqet në tabelë:<br />
me njëshe apo dhjetëshe. Kërkohet që nxënësit të lidhin numrat në veprime të<br />
mbledhjes apo të zbritjes. P.sh: 3 + 5 = Me çfarë veprimi mund t’i lidhim këta<br />
numra Do të pranohen edhe veprimi i mbledhjes edhe i zbritjes duke i nxitur nxënësit<br />
që të emërtojnë edhe kufizat si MBLEDHOR apo SHUMË!<br />
Për çdo numër do të kërkohet edhe drejtshkrimi i tyre duke ngulmuar në shkrimin e<br />
saktë të shkronjës ë. P.sh. tek numri 10→dhjetë, 25→njëzet e pesë, etj.<br />
20
2- REALIZIMI I KUPTIMIT<br />
Puna me tekstin mbështetet në të njëjtat veprimtari të zhvilluara gjatë evokimit. Qëllimi<br />
është që nxënësit të punojnë të pavarur duke u mbështetur në kërkesat e ushtrimeve.<br />
3- REFLEKTIMI<br />
Në këtë fazë bëhet kontrolli i dijeve të marra gjatë orës së mësimit.<br />
Për të kontrolluar njohuritë e marra mësuesja mund të përdorë forma të larmishme: mund<br />
të paraqiten situata problemore të cilat zgjidhen në tabelë ose me dyshe nxënësish. E<br />
rëndësishme është që gjithçka të jetë argëtuese dhe jo e lodhshme për nxënësit.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Mund të jepen ushtrime mbledhjeje dhe vargje numrash që, jo detyrimisht, mund të<br />
nisin nga 1; p.sh: vargjet mund të nisin nga numri 6 dhe t’u kërkohet nxënësve të<br />
formojnë vargje rritëse dhe zbritëse deri në një kufi të dhënë. P.sh nga 6 deri tek 12;<br />
ose nga 9 deri tek 2 (varg zbritës). Gjithsesi mësuesja mund të jetë më e aftë të<br />
përcaktojë ushtrime në përshtatje me nivelin e klasës së saj.<br />
MËSIMI 1.2<br />
Emërtimi i trupave dhe figurave gjeometrike<br />
OBJEKTIVAT: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
Të emërtojë figurat ose trupat gjeometrike.<br />
Të dallojë figurat gjeometrike nga trupat gjeometrikë.<br />
Të lidhë trupat gjeometrikë me objektet sipas ngjashmërisë.<br />
KONCEPTET KRYESORE: trupa gjeometrikë, figurat gjeometrike.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1- EVOKIMI<br />
Mësuesja zhvillon këtë veprimtari:<br />
Përsëriten njohuritë mbi trupat dhe figurat gjeometrike. Dallohen figurat (të vizatuara)<br />
nga trupat (që preken fizikisht). Mësuesja duhet të praktikojë punën me trupat të cilët<br />
mund të jenë pjesë e kompletit të trupave gjeometrikë ose të mjeteve rrethanore të cilat<br />
kanë ngjashmëri me ta.<br />
2- REALIZIMI I KUPTIMIT<br />
Në punën me librin mjafton që të kuptohen kërkesat (mësuesja duhet të fillojë punën<br />
vetëm pasi të gjithë nxënësit të dinë se çfarë u kërkohet) dhe nxënësit të punojnë të<br />
pavarur për të plotësuar ushtrimet.<br />
21
3- REFLEKTIMI<br />
Për të kontrolluar njohuritë e marra, mësuesja mund të përdorë veprimtari të ndryshme<br />
praktike. Është shumë e rëndësishme që, në fund të çdo teme mësimore, mësuesja të<br />
jetë e qartë për vështirësitë që kanë grupe të caktuara nxënësish dhe të mundohet me<br />
anë të detyrave të diferencuara të plotësojë boshllëqet e tyre për ta pasur më të lehtë<br />
punën në të ardhmen. Përdorimi i fjalorit të duhur është i rëndësishëm për të arritur<br />
objektivat e këtyre gruptemave.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Si detyrë shtëpie mund të jepet sjellja në klasë e trupave me forma të ndryshme (që<br />
mund të përgatiten nga vetë nxënësit me materiale të përpunueshme). Në klasë<br />
mësuesja mund të zhvillojë më pas veprimtari interesante që përfshijnë klasifikimin e<br />
tyre sipas formës, madhësisë ose veprimtari të tjera në lidhje me figurat gjeometrike.<br />
MËSIMI 1.3<br />
Dallimi sipas cilësisë së elementeve<br />
OBJEKTIVAT: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
Të shpjegojë lloje të ndryshme të cilësive të figurës.<br />
Të vërë në dukje cilësinë dalluese të elementeve të bashkësisë.<br />
Të interpretojë dallimin e cilësive të elementeve të bashkësisë.<br />
KONCEPTET KRYESORE: cilësi, formë, ngjyrë, madhësi, elementë, bashkësi.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1- EVOKIMI<br />
Mësuesja zhvillon këtë veprimtari:<br />
Në tabelë paraqiten të vizatuara petëza të formave, ngjyrave dhe madhësive të<br />
ndryshme, duke kërkuar që ato të grupohen sipas secilës prej cilësive që mësuesja<br />
cakton: FORMËS, NGJYRËS apo MADHËSISË.<br />
Mund të punohen edhe vargje figurash sipas një cilësie të dhënë. P.sh: trekëndor-blu,<br />
rrethor-i kuq, katror-i verdhë dhe nxënësit do të vazhdojnë këtë varg figurash.<br />
2- REALIZIMI I KUPTIMIT<br />
Edhe në punën me librin mësuesja drejton veprimtarinë, duke orientuar nxënësit për<br />
mënyrën e punës në lidhje me cilësinë e elementeve të bashkësive.<br />
Ushtrimi 2 dhe 4 synojnë që të plotësohet etiketa ose elementet e bashkësisë sipas kësaj<br />
etikete të dhënë.<br />
Ushtrimi 3 dhe 5 janë plotësues ndaj njëri-tjetrit për të formuar, sipas modelit, vargje<br />
figurash.<br />
22
3- REFLEKTIMI<br />
Për të kontrolluar njohuritë e marra, mësuesja mund të përdorë veprimtari të ndryshme<br />
praktike. Mund të vizatohen petëza të ndryshme në tabelë dhe nga nxënësit të kërkohet<br />
që të përcaktohet cilësia ose cilësitë e tyre dalluese.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Punohet fleta e punës së mësimit, e cila vlerësohet të nesërmen në klasë.<br />
MËSIMI 1.4<br />
Shoqërimi i elementeve të bashkësisë<br />
OBJEKTIVAT: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
Të identifikojë marrëdhënien e barazisë midis elementeve të dy bashkësive,<br />
duke shoqëruar elementet përkatëse.<br />
Të shpjegojë mënyrën që përdor për të dalluar bashkësitë me numër të njëjtë<br />
elementesh.<br />
Të krahasojë bashkësitë nisur nga shoqërimi i elementeve të tyre, duke përdorur<br />
termat krahasues “aq”, “sa”.<br />
KONCEPTET KRYESORE: krahasim, më shumë se, më pak se, aq.....sa.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1- EVOKIMI<br />
Mësuesja zhvillon këtë veprimtari:<br />
Fillimisht orientohen nxënësit drejt të kuptuarit të fjalës: shoqëri (në jetën e tyre të<br />
përditshme) si dhe fjalës shoqërim (të rrish bashkë me dikë që të pëlqen). Bëhet lidhja<br />
me matematikën (të lidhësh bashkë elementet e bashkësisë).<br />
Jepen bashkësi me numër të ndryshëm elementesh në tabelë, duke kërkuar<br />
identifikimin e tyre sipas etiketës. Më pas kërkohet që nxënësit të formojnë bashkësi që<br />
të kenë elemente:<br />
→ të njëjtë<br />
→ më shumë se bashkësia e dhënë<br />
→ më pak se bashkësia e dhënë<br />
Për secilin rast përcaktohen edhe cilësitë e elementeve të bashkësisë: cilësi, formë apo<br />
madhësi.<br />
2- REALIZIMI I KUPTIMIT<br />
Në punën me librin synohet që nxënësi në mënyrë të pavarur të kuptojë e të punojë<br />
sipas kërkesave të ushtrimeve. Ushtrimin 1 mësuesja mund ta përdorë si evokim për të<br />
23
kuptuar nxënësit që kanë vështirësi në shoqërimin e elementeve një e nga një dhe të<br />
lexojë saktë fjalinë shoqëruese.<br />
Ushtrimi 4 është për nxënësit e përparuar dhe kërkon që vetë nxënësit të vizatojnë<br />
elemente sipas kërkesës, nisur dhe krahasuar me një bashkësi të dhënë.<br />
3- REFLEKTIMI<br />
Në momentin e reflektimit mund të punohen ushtrime në tabelë me bashkësi të dhëna ku<br />
nxënësit të vizatojnë elemente: më shumë se...., më pak se....., apo, aq.....sa bashkësia e<br />
dhënë. Praktikisht nxënësit kanë vështirësi në shqiptimin e termave aq....sa, meqë këto<br />
nuk përdoren shumë në jetën e përditshme. Mësuesja duhet t’i përdorë shpesh këto fjalë<br />
krahasuese, që nxënësit të arrijnë në një përdorim të natyrshëm të tyre.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Punohet fleta e punës e mësimit, ndërsa për nxënës të përparuar mund të jepen në<br />
fletore vizatime të bashkësive dhe të krahasimit të elementeve të tyre.<br />
PUNË E PAVARUR<br />
Ushtrimet e punës së pavarur synojnë që të kontrollohen njohuritë e marra nga nxënësit<br />
gjatë kapitullit të parë. Konceptet më të rëndësishme janë ato të dallimit të figurave nga<br />
trupat gjeometrike dhe emërtimi i saktë i tyre.<br />
Mësuesja paraqet para nxënësve pamje të ndryshme: shtëpi, hënë, diell etj.<br />
Për secilën nga figurat do t’u kërkohet nxënësve të vërejnë rreth e qark klasës nëse<br />
mund të gjejnë forma që u ngjajnë atyre. Format e kërkuara do të ngjyrosen për t’u<br />
dalluar nga pjesa tjetër e figurës.<br />
Pas këtij vrojtimi dhe gjetjes së figurave sipas ngjashmërisë, nxënësve do t’u jepen<br />
emrat e figurave gjeometrike. Duhet pasur kujdes në dhënien e termit figurë<br />
gjeometrike, që nxënësit të mos ngatërrohen më pas me termin trup gjeometrik. Për<br />
këtë theksohet fakti që këto janë figura që vizatohen. Çdo figurë diskutohet derisa<br />
nxënësit të dinë ta dallojnë dhe të shqiptojnë saktë emrin e saj. Duhet pasur kujdes<br />
sidomos në termat drejtkëndësh dhe trekëndësh, që mund të ngatërrohen. Këshillojmë<br />
që të ndiqet kjo radhitje: në fillim të jepet termi për rrethin, katrorin, trekëndëshin,<br />
trapezin dhe drejtkëndëshin.<br />
Drejtshkrimi i numrave të dhënë, si dhe vargjet numerike rritëse e zbritëse deri në<br />
dhjetë. Gjithashtu edhe vargjet e figurave me karakteristikat e dhëna të formës e<br />
ngjyrës, të cilat duhet të përcaktohen nga vetë nxënësi.<br />
24
KAPITULLI 2<br />
Në kapitullin e dytë janë përfshirë nënlinjat e kuptimit të numrit, veprimit me numrin<br />
dhe algjebra. Ky kapitull synon që nxënësit në fund të tij:<br />
‣ Të përdorin numrin natyror për të shprehur sasi deri në 5.<br />
‣ Të lexojnë, të shkruajnë dhe të numërojnë numra natyrorë deri në 5.<br />
‣ Të përdorin kuptimin e numrit natyror për të krahasuar numrat natyrorë deri në 5.<br />
‣ Të radhitin numrat sipas rritjes ose zvogëlimit të tyre.<br />
‣ Të mbledhin me shkrim dhe me gojë deri në 5.<br />
‣ Të përdorin kuptimin e mbledhjes (në bashkësinë përkatëse të numrave) në<br />
situata problemore të jetës së përditshme.<br />
Në fund të këtij kapitulli nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
Niveli i ulët Niveli i mesëm Niveli i lartë<br />
Të emërtojë mbledhjen si<br />
shumë dy mbledhorësh.<br />
Të rishkruajë shumat nisur<br />
nga mbledhorët e dhënë.<br />
Të përgjithësojë gjetjen e<br />
shumës në veprimin e<br />
mbledhjes.<br />
Të copëtojë shumën në<br />
dy mbledhorë.<br />
Të organizojë përbërjen<br />
e numrit si shumë dy<br />
mbledhorësh.<br />
Të shpjegojë veprimet e<br />
tij.<br />
Të specifikojë ndryshimet<br />
midis elementeve të<br />
veprimit të mbledhjes.<br />
Të hartojë vargjet rritëse dhe<br />
zbritëse të numrave deri në 5.<br />
Të modifikojë, sipas<br />
modelit, paraqitjen e numrit<br />
si shumë dy mbledhorësh.<br />
MËSIMI 2.1<br />
Zbërthimi, mbledhja dhe zbritja brenda numrit 5<br />
OBJEKTIVAT: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
Të emërtojë elementët përbërës të veprimit të mbledhjes.<br />
Të dallojë shumën nga mbledhorët.<br />
Të paraqesë numrat si shumë dy mbledhorësh.<br />
KONCEPTET KRYESORE: shumë, mbledhorë, veprimi i mbledhjes.<br />
25
Zhvillimi i mësimit<br />
1- EVOKIMI<br />
Mësuesja u kërkon nxënësve:<br />
-Nxirr 3 petëza, nxirr edhe 2 petëza të tjera. Grupoji në një bashkësi. Sa petëza janë së<br />
bashku<br />
Përsëritet disa herë kjo veprimtari edhe me mjete rrethanore, lapsa, fletore etj., në<br />
mënyrë që nxënësit të familjarizohen me termin bashkim, së bashku, në bashkësi,<br />
veprimi i mbledhjes.<br />
Përsëriten njohuritë mbi veprimin e mbledhjes dhe elementët përbërës të tij:<br />
MBLEDHOR+MBLEDHOR=SHUMË.<br />
Jepen paraqitje të ndryshme të numrave në veprimin e mbledhjes (mësuesja mund të<br />
rikujtojë edhe mbledhjen apo zbritjen me zero).<br />
2- REALIZIMI I KUPTIMIT<br />
Puna me librin mbështetet në punimin e ushtrimeve që nuk paraqesin vështirësi, sepse<br />
janë njohuri të rimarra nga klasa e parë. Për nxënës që kanë vështirësi mund të jepet<br />
edhe kopjimi i ushtrimeve të mbledhjes e zbritjes në fletore. Me rëndësi është që<br />
mësuesja të përdorë një fjalor të saktë matematik për dallimin e mbledhorëve e të<br />
shumës, sidomos në veprimin e zbritjes.<br />
3- REFLEKTIMI<br />
Gjatë reflektimit mund të punohen ushtrime në formë konkursi në tabelë ku të<br />
mungojnë herë mbledhorët e herë shuma në të dyja veprimet, si të mbledhjes edhe të<br />
zbritjes, dhe nxënësit të gjejnë numrin “sekret”.<br />
3 + = 5 4 + 0 = + = 2 etj.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Detyrë shtëpie jepen mbledhje dhe zbritje të ndryshme, ndoshta edhe situata të thjeshta<br />
problemore për nxënës të përparuar.<br />
Në të njëjtën mënyrë trajtohen edhe dy temat e ardhshme:<br />
MËSIMI 2.2 dhe MËSIMI 2.3.<br />
26
MËSIMI 2.4<br />
Mosbarazimet. Operatori në veprime me numrat<br />
OBJEKTIVAT: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
Të riprodhojë faktet e mbledhjes dhe të zbritjes brenda 5.<br />
Të lidhë mbledhorët me veprimin e mbledhjes (e të zbritjes) në tabelat me operatorë.<br />
Të planifikojë zbatime të këtyre veprimeve në situata problemore të jetës së<br />
përditshme.<br />
KONCEPTET KRYESORE: operatorë, numra njëshifrorë, ndryshesë, shumë,<br />
mbledhorë, krahasim.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1. EVOKIMI<br />
Mësuesja zhvillon këtë veprimtari:<br />
Për këtë mësim, veprimtaritë e zhvilluara në këtë fazë përmbledhin fakte të mbledhjes<br />
apo të zbritjes brenda 5. Mund të përdoren forma të larmishme: me gojë, me shkrim,<br />
situata problemore. Rikujtohet lidhja midis termave mbledhor + mbledhor = shumë.<br />
Punohen tabela të tipit:<br />
MBLEDHOR 2 4 1 2<br />
MBLEDHOR 1<br />
SHUMË 5 3 2<br />
Në këto tabela është e rëndësishme të bëhet i zakonshëm nga nxënësit përdorimi i<br />
termave mbledhor apo shumë. Ky moment do t’i përgatitë fëmijët për të krijuar bazat e<br />
para të një fjalori aktiv matematikor. Pyetje të llojit:<br />
- Çfarë është dhënë (SHUMA)<br />
- Çfarë mungon (mbledhori)<br />
- Si e gjejmë<br />
I orientojnë nxënësit drejt një të menduari kritik dhe praktik.<br />
2- REALIZIMI I KUPTIMIT<br />
Hapet teksti. Ushtrimi 2 synon rikujtimin e punës me operatorët e mbledhjes e të<br />
zbritjes. Në ushtrimin 3 duhet nënvizuar krahasimi i gjatësisë së shufrave që nxënësi të<br />
dallojë madhësinë e numrit gjatë krahasimit edhe figurativisht (pra numri 5 që është më<br />
i madh, ka më shumë kube se numri 4 që është më i vogël etj.).<br />
Tabela e ushtrimit 5 duhet të kopjohet në fletore (barazimet e saj) që nxënësi të kuptojë<br />
mënyrën e paraqitjes si barazim të këtyre ushtrimeve.<br />
Problema 6 është një situatë problemore për nxënës të nivelit të përparuar. Ajo synon<br />
që numri 5 të emërtohet si shumë 3 mbledhorësh.<br />
27
3- REFLEKTIMI<br />
Gjatë kësaj faze mund të ripërsëriten fakte të mbledhjes e të zbritjes deri në 5 me gojë<br />
ose me shkrim. Mësuesja duhet të ngulmojë në përdorimin e termit operatorë duke<br />
dhënë kërkesa të llojit:<br />
Më paraqit me operatorë mbledhjen 3+2, etj.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Jepen fletë pune dhe detyra plotësuese për paraqitjen e numrave të ndryshëm si shumë<br />
3 mbledhorësh.<br />
PUNË E PAVARUR<br />
Ushtrimi 1 synon të zbërthehen numërorët si shumë dy mbledhorësh në mënyra të<br />
ndryshme që nxënësit të kuptojnë ndryshimet midis paraqitjeve të ndryshme të të njëjtit<br />
numër.<br />
Ushtrimi 2 synon të dallohen e të lidhen shumat e barabarta dhe të rishkruhen ato në<br />
formë barazimesh.<br />
Ushtrimi 3 synon të krahasohen shumat e ndryshme dhe të vendoset shenja e barazimit<br />
ose e mosbarazimit.<br />
Ushtrimi 4 synon të gjendet shenja që e kthen barazimin në të vërtetë.<br />
Ushtrimi 5 është një situatë problemore e paraqitur si bashkësi e cila, në bazë të të<br />
dhënave, do të kthehet në një problemë. Ky ushtrim është vetëm për nxënësit më të mirë.<br />
28
KAPITULLI 3<br />
Në kapitullin e tretë janë përfshirë nënlinjat e kuptimit të numrit dhe veprimit me<br />
numrin. Ky kapitull synon që nxënësit në fund të tij:<br />
‣ Të përdorin numrin natyror për të shprehur sasi deri në 10.<br />
‣ Të lexojnë, të shkruajnë dhe të numërojnë numra natyrorë deri në 10.<br />
‣ Të përdorin kuptimin e numrit natyror për të krahasuar numrat natyrorë deri në 10.<br />
‣ Të radhitin numrat sipas rritjes ose zvogëlimit të tyre.<br />
‣ Të mbledhin me shkrim dhe me gojë deri në 10.<br />
‣ Të përdorin kuptimin e mbledhjes (në bashkësinë përkatëse të numrave) në<br />
situata problemore të jetës së përditshme.<br />
Në fund të këtij kapitulli nxënësi duhet të jetë të aftë:<br />
Niveli i ulët Niveli i mesëm Niveli i lartë<br />
Të interpretojë ndryshe<br />
numrat (si shumë ose si<br />
ndryshesë).<br />
Të lidhë paraqitjet e<br />
ndryshme të numrit.<br />
Të organizojë kryerjen e<br />
veprimeve të mbledhjes e të<br />
zbritjes në operatorë.<br />
Të përdorë operatorin në<br />
tabelë.<br />
Të njehsojë veprimet me<br />
numrat në operatorë.<br />
Të interpretojë me fjalë dhe<br />
me veprime mbledhjen e<br />
numrave deri në 10.<br />
Të zbatojë njohuritë mbi<br />
krahasimin e numrave në<br />
situata të jetës së përditshme.<br />
29
MËSIMET 3.1, 3.2, 3.3, 3.5, 3.6<br />
(Këto mësime janë grupuar për shkak të tematikës së përafërt dhe trajtimit të njëjtë metodik)<br />
Mbledhja, zbritja, zbërthimi i numrave 6, 7, 8, 9, 10<br />
OBJEKTIVAT: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
Të emërtojë numrat si shumë.<br />
Të shoqërojë paraqitjet e ndryshme të numrit.<br />
Të shpjegojë mënyrën e të vepruarit me operatorë.<br />
Të zgjidhë situata të ndryshme problemore nisur nga zbatimi i mbledhjes deri në 10.<br />
KONCEPTET KRYESORE: operatorë, varg numerik, tre mbledhorë, shuma, zbërthimi.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1- EVOKIMI<br />
Mësuesja zhvillon këtë veprimtari:<br />
Kjo fazë në këtë grup temash përfshin veprimtari praktike që lidhen me gjetjen e<br />
shumës midis objekteve praktike, si dhe emërtimin e mbledhorëve e të shumës,<br />
dallimin e mënyrave të ndryshme të mbledhjes, emërtimin e numrave si shumë dy dhe<br />
tre mbledhorësh.<br />
Shumë kujdes i duhet kushtuar shoqërimit të shumave apo numrave me fjalët<br />
përkatëse, në mënyrë që nxënësit të mësohen të lexojnë fjalët apo kërkesat për të<br />
shmangur të mësuarit mekanik, kaq i dukshëm në këtë lëndë.<br />
2- REALIZIMI I KUPTIMIT<br />
Hapet teksti. Njihen nxënësit me temën.<br />
Jepen në tabelë ushtrime tipike, ku nxënësit mund të kenë paraqitur vështirësi.<br />
Gjithashtu punohet vazhdimisht me fjalorin aktiv matematikor.<br />
3- REFLEKTIMI<br />
Në këtë fazë bëhet kontrolli i dijeve të marra gjatë orës së mësimit.<br />
Mësuesja mund të japë ushtrime të tjera që përfshijnë mbledhjen me tre mbledhorë dhe<br />
gjetjen e shumës kur ajo mungon.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Jepet fletorja e punës dhe ushtrime plotësuese që përfshijnë shkrimin e numërorëve me<br />
numra apo me fjalë, si dhe ushtrime ku nxënësit kanë paraqitur vështirësi. Është mirë<br />
që në këtë fazë mësuesja të fillojë të japë vazhdimisht detyra shtëpie të diferencuara, në<br />
mënyrë që nxënësit të përparojnë në përputhje me nivelin e tyre, sigurisht duke synuar<br />
që nxënësit të kalojnë nga niveli më i ulët, në atë më të lartë.<br />
Në ushtrimin 3 të mësimit 3.3 tek fletorja e punës, duhet pasur kujdes në plotësimin në çdo<br />
hap të veprimeve të njëpasnjëshme me operatorë që të arrihet në një përfundim të saktë në<br />
fund të ushtrimit. Gjithashtu edhe në veprimet në shtyllë, mësuesja duhet të ketë kujdes në<br />
vendosjen e numrave njëri nën tjetrin, për të përgatitur nxënësin për numrat dyshifrorë.<br />
30
MËSIMI 3.4<br />
Si të gjesh numrin sekret<br />
OBJEKTIVAT: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
Të dallojë vargjet e numrave rritës ose zbritës në një kufizim të dhënë.<br />
Të eliminojë numrat sipas kërkesës.<br />
Të shpjegojë mënyrën e veprimit sipas kërkesës.<br />
Të zgjidhë situata të ndryshme nisur nga zbatimi i kërkesave të dhëna.<br />
KONCEPTET KRYESORE: varg numerik, numër sekret.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1- EVOKIMI<br />
Zhvillohet një bisedë mbi kuptimin e fjalës sekret apo numër sekret. Do të pranohen<br />
mendimet e nxënësve dhe do të tentohet të zhvillohen veprimtari për gjetjen e një fjale<br />
apo numri që mësuesja mendon, por pa dhënë asnjë orientim. Pas disa tentativave,<br />
nxënësit do të arrijnë në përfundimin se nuk mund ta gjejnë një numër sekret, nëse nuk<br />
dinë asgjë për të. Atëherë do të jepen të dhëna një e nga një. Mund të fillohet me një të<br />
dhënë p.sh:<br />
është numër nga 0-5. Lihen nxënësit të tentojnë dy herë.<br />
Jepet një orientim i ri:<br />
është numër më i madh se 2. Jepen disa përgjigje.<br />
Më pas:<br />
është numër më i vogël se 4. Tani nxënësit e gjejnë numrin sekret.<br />
Mësuesja dhe nxënësit arrijnë në përfundimin, se për të gjetur numrin sekret duhet të<br />
jepen disa të dhëna.<br />
Mund të zhvillohen disa veprimtari të tilla.<br />
2- REALIZIMI I KUPTIMIT<br />
Gjatë kësaj faze zhvillohet puna me librin, duke ndaluar në çdo hap për t’u kuptuar<br />
mirë nga nxënësit. E rëndësishme është që çdo fazë të përvetësohet mirë para se të<br />
hidhemi në hapin tjetër.<br />
3-REFLEKTIMI<br />
Në këtë moment mund të kalohet në punën me grupe dyshe me numra sekretë të<br />
menduar nga njëri prej nxënësve të grupit dhe gjetur nga tjetri. Mësuesja mund të<br />
shfrytëzojë të dhëna mungesore, të dhëna gabim nga nxënës të caktuar dhe kërkon që<br />
të gjenden gabimet e të korrigjohen këto gabime nga vetë fëmijët.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Jepen detyrë vargje numrash me numra “sekretë” dhe kërkohet nga nxënësit që të<br />
përcaktojnë të dhënat për gjetjen e tyre p.sh: në vargun 6 7 9 10 ku mungon numri 8,<br />
nxënësit do të japin të dhënat:<br />
31
Numri është midis numrit 6 deri në 10.<br />
Numri është më i vogël se 9 dhe më i madh se 6.<br />
Numri është mes numrit 7 dhe 9 etj.<br />
Gjithsesi do të pranohen të dhëna të formuluara sipas dëshirës së nxënësve, mjafton që<br />
të japin të dhëna të sakta dhe orientuese.<br />
PUNË E PAVARUR (pas mësimit 3.5)<br />
Me këto ushtrime synohet të jepen emërtime të ndryshme të numrave si shumë dy<br />
mbledhorësh, si dhe krahasime të shumave apo ndryshesave të numrave brenda<br />
dhjetëshes së parë. Rëndësi ka ushtrimi 2, që synon të dallohet veprimi i duhur që e<br />
kthen barazimi në të vërtetë. Tek problema duhet ngulmuar në shpjegimin e skemës që<br />
paraqet zgjidhjen e saj.<br />
MËSIMI 3.7<br />
Problema<br />
OBJEKTIVAT: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
Të kuptojë të dhënat e problemave.<br />
Të shpjegojë mënyrën e veprimit sipas kërkesës.<br />
Të zgjidhë situatat problemore duke shpjeguar veprimet e bëra.<br />
KONCEPTET KRYESORE: numër sekret, shumë, mbledhor, rezultat.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1- EVOKIMI<br />
Mësimi fillon me situata problemore të improvizuara me numra sekretë dhe të dhëna<br />
që orientojnë drejt zgjidhjes së tyre.<br />
2- REALIZIMI I KUPTIMIT<br />
Nxënësit lihen të lirë e të pavarur, të lexojnë e të zgjidhin problemat 1, 2, 3 dhe 4. Pas<br />
punimit kontrollohet zgjidhja e tyre dhe ndihmohen nxënësit që nuk kanë arritur në një<br />
zgjidhje të saktë.<br />
Problema 5 është e një vështirësie më të madhe: ajo zgjidhet me operatorë dhe është e<br />
përbërë nga zgjidhje komplekse prej dy veprimesh. Në këtë problemë ushtrohen<br />
nxënësit të lexojnë me kujdes problemën dhe të nxjerrin të dhënat që lexojnë (në këtë<br />
mënyrë shmanget puna mekanike). Gjithashtu edhe fjalori i përdorur është më specifik.<br />
Fjala rezultati është përdorur për të zgjeruar gamën e fjalëve që tregojnë përfundimin e<br />
një veprimi ose zgjidhjen e një probleme.<br />
32
Problema 6 është vetëm për nxënësit e talentuar në matematikë. Ajo kërkon vëmendje,<br />
aftësi kuptimore, matematikore dhe një të kuptuar krijues e kritik për të arritur në<br />
zgjidhjen e saj sipas kërkesave. Faza finale përmbyllet me dhënien e zgjidhjes së saj në<br />
formë veprimesh të përmbledhura me operatorë.<br />
3-REFLEKTIMI<br />
Kjo fazë shfrytëzohet për të përmbushur nevojat e veçanta të nxënësve që nuk kanë<br />
kuptuar gjatë zgjidhjes së problemave.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Mund të jepen problema të librit (që nuk janë zgjidhur në klasë) ose problema të<br />
formuluara nga vetë mësuesja. Në këtë orë, domosdoshmërisht që duhen dhënë<br />
problema të përshtatura sipas niveleve të nxënësve.<br />
MËSIMI 3.8<br />
Mënyra të ndryshme të mbledhjes<br />
OBJEKTIVAT: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
Të emërtojë numrat si shumë.<br />
Të gjejë shumat e dy mbledhorëve.<br />
Të mbledhë sipas mënyrës së kërkuar.<br />
KONCEPTET KRYESORE: Plotësim i 5, veçim i 5, mbledhorë të barabartë.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1- EVOKIMI<br />
Jepet kuptimi i fjalës plotëso duke dhënë shembuj me numra. P.sh: Plotëso 5 në<br />
ushtrimin 4+3. Sa i duhen 4 për t’u bërë 5 Ku do ta marrë borxh Sa ngelet 3 kur i<br />
marrim borxh Etj.<br />
Jepet kuptimi i fjalës veço duke dhënë shembuj. P.sh: 6+3 veçojmë 5 nga 6 →<br />
6+2→5+3 etj.<br />
Jepet kuptimi i mbledhorëve të barabartë duke ndarë p.sh 4=2 + 2; 6=3+3; 8=4+4, etj.<br />
2- REALIZIMI I KUPTIMIT<br />
Hapet teksti. Jepen në tabelë ushtrime si të shembujve të librit që nxënësit të kenë të qartë<br />
zgjidhjen e ushtrimeve sipas kërkesave të dhëna, duke i shoqëruar me punën me rrethorë.<br />
3- REFLEKTIMI<br />
Në këtë fazë bëhet kontrolli i dijeve të marra gjatë orës së mësimit. Do të punohet<br />
ushtrimi 5, ndërsa ushtrimi 6 do të kthehet në barazime në fletore.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Do të punohet fleta e punës së mësimit.<br />
Pas këtij mësimi do të zhvillohet punë e pavarur.<br />
33
MËSIMI 3.9<br />
Emërtimet mbledhor + mbledhur = shumë<br />
OBJEKTIVAT: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
Të emërtojë numrat si shumë ose si mbledhorë.<br />
Të gjejë shumat e dy mbledhorëve.<br />
Të zgjidhë situata problemore duke zbatuar veprimin e mbledhjes.<br />
KONCEPTET KRYESORE: mbledhje, mbledhor, shumë, barazim.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1- EVOKIMI<br />
Në ushtrime të tipit 6 + 2 = 8 jepen emërtimet<br />
Mbledhor + mbledhor = shumë<br />
ose 8 − 6 = 2<br />
Shumë − mbledhor = mbledhur, etj.<br />
Gjithashtu, duhet pasur kujdes në paraqitjen e veprimeve në shtyllë.<br />
2- REALIZIMI I KUPTIMIT<br />
Hapet teksti dhe punohen ushtrimet e librit duke shkruar barazimet e ushtrimit 3 të<br />
tabelës në fletore.<br />
3-REFLEKTIMI<br />
Do të punohen situatat problemore të ushtrimit 5 të cilat do të kontrollohen në tabelë.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Do të punohet fleta e punës së mësimit.<br />
MËSIMI 3.10 do të trajtohet si mësimi 3.4 për gjetjen e numrit sekret.<br />
34
MËSIMI 3.11, 3.12<br />
Mëso relacionin “më shumë se” “më pak se”. Zbato në problema<br />
OBJEKTIVAT: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
Të kuptojë të dhënat e problemës.<br />
Të plotësojë të dhënat sipas kërkesave.<br />
Të zgjidhë problemat duke shpjeguar mënyrën e zgjidhjes së tyre.<br />
KONCEPTET KRYESORE: më shumë se, më pak se.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1- EVOKIMI<br />
Do të rikujtohen shprehjet “më shumë se”, “më pak se”, “aq sa”, duke dhënë shembuj<br />
me rrethorë në tabelë. Mund të përdoren edhe shembujt invers: të vizatohen bashkësi<br />
me numër të ndryshëm elementesh dhe nxënësit të përcaktojnë nëse ka “më shumë”<br />
ose “më pak” elementë pas krahasimit të tyre.<br />
2- REALIZIMI I KUPTIMIT<br />
Punohen problemat duke i lënë nxënësit të punojnë sipas nivelit të tyre: në mënyrë të<br />
pavarur ose duke i ndihmuar në kuptimin e të dhënave ose plotësimin e tyre. Këto dy<br />
orë janë mjaft të ngjeshura dhe do të shfrytëzohen të gjitha fazat e mësimit për të<br />
arritur një të kuptuar të plotë të fjalorit të përdorur , zbatimit të njohurive të marra gjatë<br />
ushtrimeve dhe përshtatjes së tyre në zgjidhjen e situatave problemore.<br />
3-REFLEKTIMI<br />
Edhe në këtë fazë do të vazhdojë puna me librin dhe mësuesja, duke njohur nivelin e të<br />
gjithë nxënësve të klasës, do të shpërndajë ngarkesën sipas nevojave të tyre.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Do të punohet fleta e punës së mësimit.<br />
Pas këtij mësimi do të zhvillohet punë e pavarur.<br />
35
KAPITULLI 4<br />
Në kapitullin e katërt janë përfshirë nënlinjat e kuptimit të numrit, veprimit me<br />
numrin, gjeometria në plan dhe matja. Ky kapitull synon që nxënësit në fund të tij:<br />
‣ Të përdorin numrin natyror për të shprehur sasi deri në 20.<br />
‣ Të lexojnë, të shkruajnë dhe të numërojnë numra natyrorë deri në 20.<br />
‣ Të përdorin kuptimin e numrit natyror për të krahasuar numrat natyrorë deri në 20.<br />
‣ Të radhitin numrat sipas rritjes ose zvogëlimit të tyre.<br />
‣ Të mbledhin me shkrim dhe me gojë deri në 20.<br />
‣ Të dallojnë llojet e ndryshme të vijave.<br />
‣ Të matin me njësi jostandarde gjatësinë.<br />
‣ Të krahasojnë gjatësitë e sendeve apo të segmenteve, duke përdorur<br />
terminologjinë përkatëse: më i gjatë, më i shkurtër, po aq.<br />
Në fund të këtij kapitulli nxënësi duhet të jetë të aftë:<br />
Niveli i ulët Niveli i mesëm Niveli i lartë<br />
Të interpretojë ndryshe<br />
numrat (si numëror të<br />
zbërthyer ose jo).<br />
Të dallojë llojet e<br />
ndryshme të vijave.<br />
Të përshkruajë ndryshimet<br />
e trupave në gjatësi.<br />
Të lidhë paraqitjet e<br />
ndryshme të numrit.<br />
Të vizatojë lloje të<br />
ndryshme vijash.<br />
Të dallojë gjatësitë e<br />
ndryshme të trupave.<br />
Të organizojë kryerjen e<br />
veprimeve të mbledhjes e të<br />
zbritjes në operatorë.<br />
Të krahasojë llojet e<br />
ndryshme të vijave në trupat<br />
rrethanorë.<br />
Të klasifikojë figurat nisur<br />
nga karakteristika e gjatësisë.<br />
MËSIMET 4.1; 4.2; 4.4; 4.5; 4.6; 4.7<br />
Njihu me numrat 11,12,13,14,15,16,17,18,19<br />
OBJEKTIVAT: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
Të emërtojë numrat deri në 20, si numërorë të zbërthyer ose jo.<br />
Të klasifikojë përbërësit e numrave dyshifrorë në rendet përkatëse njëshe<br />
(kube), dhjetëshe (shufra).<br />
Të dallojë rendet në numrat dyshifrorë.<br />
KONCEPTET KRYESORE: kube (njëshe), shufra (dhjetëshe), rende, numra<br />
njëshifrorë, numra dyshifrorë.<br />
36
Zhvillimi i mësimit<br />
1- EVOKIMI<br />
Mësuesja zhvillon këtë veprimtari:<br />
Para se të kalohet në punën me librin, e gjithë veprimtaria e zhvilluar ka lidhje me<br />
paraqitjen e kubeve, shufrave dhe rendeve që përfaqësojnë ata te numrat me dy shifra.<br />
Mësuesja shkruan në tabelë numra një e dyshifrorë dhe kërkon që vetë nxënësit të dallojnë<br />
dy llojet e bashkësive të formuara dhe cilësinë e tyre të përbashkët. Termat njëshifrorë dhe<br />
dyshifrorë duhen shoqëruar me kubet dhe shufrat. Kryhen disa paraqitje të numrave të<br />
ndryshëm, që nxënësit të dallojnë figurativisht ndryshimin e tyre. Bashkohen 10 kube, para<br />
se të jepet koncepti i shufrës. Kjo veprimtari duhet zhvilluar me kujdes, që nxënësit të<br />
kuptojnë paraqitjen e ushtrimeve të librit të tipit: 1 shufër =10 kube.<br />
2- REALIZIMI i KUPTIMIT<br />
Hapet teksti. Në fillim është dhënë paraqitja e disa numrave dyshifrorë të “përkthyer” në kube.<br />
Ushtrimet e para në mësim synojnë të japin figurativisht përbërjen e numrave brenda<br />
20, formimin e tyre duke i dhënë herë si numërorë të zbërthyer e herë si numërorë të<br />
plotë. Do të ngulmohet në përdorimin e termave matematikorë si: rendi i dhjetësheve,<br />
boshti numerik.<br />
Ushtrimet për renditjen e numrave në vargje numerike do të ndihmojnë mësuesen si një<br />
lloj matjeje diagnostike për të ndihmuar nxënësit që akoma kanë vështirësi në dallimin<br />
e numrave më të vegjël apo më të mëdhenj.<br />
3- REFLEKTIMI<br />
Në këtë fazë bëhet kontrolli i dijeve të marra gjatë orës së mësimit.<br />
Mund të punohet me vargje numrash apo shkrim të numërorëve, që mësuesja mund t’i<br />
japë të paraqitur me shufra apo me kube.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Punohet fleta e punës e mësimit ose, si detyrë plotësuese për nxënësit e nivelit të parë,<br />
mësuesja mund të kërkojë që vetë nxënësit të krijojnë vargje numrash dhe të argumentojnë<br />
se çfarë llojesh kanë krijuar. Problemat duhen argumentuar të nesërmen në klasë për të<br />
dalluar nëse nxënësit përdorin me qartësi dijet e tyre në zgjidhjen e situatave të përditshme.<br />
MËSIMI 4.3<br />
Vijat dhe llojet e tyre (drejtëz, gjysmëdrejtëz, segment)<br />
OBJEKTIVAT: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
Të emërtojë vijat sipas llojit të tyre.<br />
Të dallojë segmentet nga drejtëzat e gjysmëdrejtëzat.<br />
Të vizatojë segmente, drejtëza e gjysmëdrejtëza duke i emërtuar.<br />
KONCEPTET KRYESORE: drejtëz, gjysmëdrejtëz, segment, vijë e lakuar e hapur (e<br />
mbyllur), vijë e drejtë.<br />
37
Zhvillimi i mësimit<br />
1- EVOKIMI<br />
Mësuesja zhvillon këtë veprimtari:<br />
Mësuesja vizaton në tabelë disa vija të drejta, të vendosura në pozicione të ndryshme.<br />
Nxënësit do të tregojnë se çfarë janë ato. Duhet ngulmuar në përdorimin e termit vija<br />
dhe jo viza, siç është prirja të përdoret në gjuhën e përditshme.<br />
Më pas mësuesja vizaton disa vija të lakuara të llojeve të ndryshme.<br />
Nxënësit duhet të dallojnë ndryshimin midis llojeve të tyre dhe t’i paraqesin me fjalët e veta.<br />
Kjo figurë (ose tjetër, e ngjashme) mund të paraqitet që nxënësit të dallojnë llojet e<br />
ndryshme të vijave të ndërthurura në të njëjtën figurë. Nëse shihet e nevojshme, mund<br />
të shfrytëzohet edhe në një moment tjetër të mësimit (p.sh. në fazën e reflektimit.) Për<br />
t’i dalluar më lehtë, mund të përdoren shkumësat me ngjyra të ndryshme. Shumë<br />
rëndësi ka përdorimi i saktë i termave vijë e drejtë, vijë e lakuar për të arritur tek<br />
kuptimi i drejtëzës, gjysmëdrejtëzës dhe segmentit.<br />
2- REALIZIMI I KUPTIMIT<br />
Në punën me librin synohet të bëhet dallimi midis drejtëzës, gjysmëdrejtëzës dhe<br />
segmentit. Nxënësit do të dallojnë vijat në figurë dhe në planin e saj.<br />
Ushtrimi 3 synon të realizojë të kuptuarit e llojeve të ndryshme të njohura më parë dhe<br />
t’i ndërthurë këto njohuri me ato të sapomarra. Rubrika MBAJ MEND duhet të lexohet<br />
e të ndalohet aty, derisa nxënësit ta kenë kuptuar plotësisht.<br />
38
3- REFLEKTIMI<br />
Në këtë moment mësuesja kërkon nga nxënësit të vizatojnë sipas kërkesës së saj: vija<br />
të drejta, vija të lakuara, drejtëza, gjysmëdrejtëza apo segmente me përdorimin e<br />
vizores.<br />
Nga objektet në klasë mund të veçohen ato që kanë vija të drejta (libra, fletore, lapsa<br />
etj.), si dhe ato që kanë vija të lakuara (topa, goma dhe mjete të tjera, që mund të kenë<br />
sjellë mësuesja apo nxënësit).<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Mund të jepet ndërtimi i llojeve të ndryshme të vijave, në të cilën përsëriten jo vetëm<br />
konceptet e marra në këtë mësim, por edhe konceptet më shumë, më pak, të<br />
ndërthurura me vizatimin e vijave të drejta apo të lakuara.<br />
VEPRIMTARI PRAKTIKE<br />
Në fillim të këtij mësimi (4.8) do të zhvillohet një veprimtari praktike, që ka lidhje me<br />
krahasimin e gjatësive dhe parapërgatit klasën për realizimin e objektivave të mësimit.<br />
I gjithë aktiviteti praktik i klasës do të përfshijë të gjithë nxënësit dhe do të mbështetet në:<br />
Mënyrën e saktë të krahasimit.<br />
Vendosjen pranë të dy objekteve për krahasim.<br />
Përdorimin e saktë të fjalorit nga nxënësit (i gjatë/i shkurtër).<br />
Dallimin e karakteristikës cilësore dhe përdorimin sidomos të termave<br />
krahasues: më i gjatë/më i shkurtër.<br />
Më i shkurtër/më i gjatë<br />
Më i shkurtër/më i gjatë<br />
39
MËSIMI 4.8<br />
Krahasimi i gjatësive (me sy)<br />
OBJEKTIVAT: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
Të dallojë ndryshimet e trupave në gjatësi.<br />
Të përdorë fjalët më i/e gjatë apo më i/e shkurtër për të krahasuar gjatësitë e trupave.<br />
Të vërë në dukje karakteristikën e veçantë të një trupi, krahasuar me trupat e tjerë.<br />
Të përshkruajë mënyrën e krahasimit të gjatësisë së trupave.<br />
KONCEPTET KRYESORE: gjatësi, më i/e gjatë, më i/e shkurtër.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1- EVOKIMI<br />
Mësuesja zhvillon këtë veprimtari:<br />
-Nxjerr para klasës 3-4 fëmijë të gjatësive të ndryshme (vajza dhe djem) dhe u kërkon<br />
të gjejnë ndryshimet e tyre pa e përmendur fjalën gjatësi. Nxënësit mund të sugjerojnë<br />
ndryshimet në ngjyrën apo modelin e flokëve, shëndetin apo bukurinë e tyre. Aq më<br />
mirë! Në këtë mënyrë dallimet do të jenë në funksion të mësimit të ditës. Mësuesja<br />
ndalon në çastin kur fillon të krahasohet gjatësia dhe duhet pasur shumë kujdes në<br />
përdorimin e saktë të fjalëve krahasuese më i/e gjatë apo më i/e shkurtër, sepse shpesh<br />
nxënësit kanë vështirësi në përdorimin e tyre. (Përdoren më i lartë apo më i ulët dhe<br />
anasjelltas për sende dhe njerëz.)<br />
2- REALIZIMI I KUPTIMIT<br />
Hapet teksti. Njihen nxënësit me temën.<br />
Nxënësit nxiten të mendojnë për figurat e paraqitura dhe të dallojnë gjatësitë e<br />
fëmijëve apo të sendeve në figurë. Duhen pyetur sa më shumë nxënës, në mënyrë që të<br />
përdorin fjalët krahasuese edhe me saktësi gjuhësore.<br />
Ushtrimi 2,3,4 krahason gjatësinë e segmenteve duke përdorur termat e njohur: më i<br />
gjatë se…..më i shkurtër se…..po aq…..sa. Duhet theksuar se ky dallim mund të bëhet<br />
vetëm DUKE KRAHASUAR apo duke vendosur pranë njëri-tjetrit segmentet ose<br />
objektet për krahasim.<br />
Në ushtrimin 6 bëhet një ripërsëritje e fakteve të mbledhjes deri në 20.<br />
3- REFLEKTIMI<br />
Në këtë fazë bëhet kontrolli i dijeve të marra gjatë orës së mësimit.<br />
Mësuesja mund t’i nxitë nxënësit që ata, vetë, të dallojnë objekte për krahasim gjatësish duke<br />
përdorur mjetet e punës apo objektet e ndryshme në klasë. Në këtë çast mund të përdoret<br />
puna në grupe dyshe, që nxënësit, nëpërmjet punës ndërvepruese, të ndihmojnë njëri-tjetrin.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Jepet fletorja e punës ku nxënësit duhet të vizatojnë segmente sipas kërkesës dhe të<br />
krahasojnë gjatësinë e objekteve. Kjo fletë pune duhet të korrigjohet për të gjithë<br />
klasën që mësuesja të ketë të qartë shkallën e përvetësimit të krahasimit të objekteve,<br />
kuptimin e segmentit, drejtëzës apo gjysmëdrejtëzës nga të gjithë nxënësit.<br />
40
MËSIMET 4.9, 4.10<br />
Veprimet me numrin 20<br />
OBJEKTIVAT: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
Të emërtojë numrat si shumë.<br />
Të zbërthejë numrin 20 si shumë dy mbledhorësh.<br />
Të gjejë shumën në boshtin numerik.<br />
Të zhvillojë situata të ndryshme problemore nisur nga zbatimi i mbledhjes deri në 20.<br />
KONCEPTET KRYESORE: operatorë, varg numerik, bosht numerik, mbledhur +<br />
mbledhur = shumë, rendi i dhjetësheve, rendi i njësheve.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1- EVOKIMI<br />
Mësuesja zhvillon këtë veprimtari:<br />
-Gjen shumën me objekte të ndryshme, të cilat i paraqet në tabelë duke dalluar termat e<br />
mbledhjes. Mund të operohet me dy-tre mbledhorë.<br />
Jepet vargu i numrave deri në 20 duke bërë krahasimin midis dhjetëshes së parë e të dytë.<br />
Do të ndalohet në drejtshkrimin e saktë të numrave me fjalë si dhe në zbërthimin e<br />
numrave si shumë dy ose më shumë mbledhorësh (për nxënës të përparuar).<br />
2- REALIZIMI I KUPTIMIT<br />
Hapet teksti. Njihen nxënësit me temën.<br />
Jepen në tabelë ushtrime tipike me boshtin numerik, ku nxënësit mund të kenë<br />
paraqitur vështirësi (sidomos mbledhja ose zbritja në të, pasi është një mënyrë<br />
abstrakte e të menduarit të nxënësit). Qarkimi me nga 10 dhe plotësimi i tabelës nuk<br />
paraqet vështirësi për nxënësit, pasi janë familjarizuar me të.<br />
3- REFLEKTIMI<br />
Këtë çast mësuesja mund ta shfrytëzojë për t’u kërkuar nxënësve të zgjidhin situata të<br />
ndryshme problemore, ku kërkohet zbatimi praktik i njohurive të marra.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Jepet fletorja e punës dhe ushtrime plotësuese që përfshijnë zbritjen në boshtin<br />
numerik, zbërthimin e numërorëve në dy ose tre mbledhorë, zbritjen në shtyllë etj.<br />
PUNË E PAVARUR<br />
Ushtrimet janë një përmbledhje e njohurive të marra për emërtimin e numërorëve me<br />
dy dhe tre mbledhorë. Ushtrimi 2 synon të plotësohet tabela me faktet e mbledhjes (e<br />
cila, për nxënës të përparuar do të jepet të shkruhet në formë barazimesh në fletore).<br />
Ushtrimi 3 synon të rikujtojë njohuritë e marra në gjeometri/plan për të ndërtuar<br />
segmente me gjatësi të dhënë krahasuar me një segment të ndërtuar nga vetë nxënësit.<br />
41
KAPITULLI 5<br />
Në kapitullin e pestë janë përfshirë nënlinjat e kuptimit të numrit, veprimit me numrin<br />
dhe matja. Ky kapitull synon që nxënësit në fund të tij:<br />
‣ Të përdorin numrin natyror për të shprehur sasi deri në 100.<br />
‣ Të lexojnë, të shkruajnë dhe të numërojnë numra natyrorë deri në 100, duke<br />
kuptuar lidhjen ndërmjet vendit të çdo shifre me vlerën e saj.<br />
‣ Të përdorin kuptimin e numrit natyror për të krahasuar numrat natyrorë deri<br />
në 20 dhe numrat me dhjetëshe të plota 20-100.<br />
‣ Të radhitin numrat sipas rritjes ose zvogëlimit të tyre.<br />
‣ Të mbledhin deri në 100.<br />
‣ Të mbledhin me shkrim deri në 100 me dhjetëshe të plota.<br />
‣ Të përdorin kuptimin e mbledhjes dhe të zbritjes për numrat deri në 100, në<br />
situata problemore të jetës së përditshme.<br />
‣ Të zbatojnë mënyra të ndryshme njehsimi (me mend dhe me shkrim).<br />
‣ Të përdorin monedhat, kartëmonedhat duke kryer këmbime të thjeshta me to.<br />
Në fund të këtij kapitulli nxënësi duhet të jetë të aftë:<br />
Niveli i ulët Niveli i mesëm Niveli i lartë<br />
Të riprodhojë faktet e<br />
mbledhjes brenda 100 me<br />
dhjetëshe të plota.<br />
Të rishkruajë faktet e<br />
mbledhjes e të zbritjes<br />
brenda 100, me dhjetëshe<br />
të plota.<br />
Të japë shembuj të tjerë<br />
për faktet e mbledhjes e të<br />
zbritjes brenda 100 me<br />
dhjetëshe të plota, duke u<br />
nisur nga krahasimi në<br />
dhjetëshen e parë.<br />
Të dallojë dhe të emërtojë<br />
monedhat dhe<br />
kartëmonedhat.<br />
Të njehsojë faktet e<br />
mbledhjes, zbritjes e<br />
krahasimit të numrave<br />
brenda 100 me dhjetëshe<br />
të plota.<br />
Të lidhë shumat përkatëse<br />
me mbledhorët e dhënë.<br />
Të vërë në dukje<br />
krahasimin e numrave<br />
brenda 100, duke u nisur<br />
nga dhjetëshja e parë.<br />
Të lidhë monedhat e<br />
duhura për të formuar<br />
çmimin e mallrave.<br />
Të organizojë radhitjen e<br />
numrave në vargje rritëse<br />
apo zvogëluese.<br />
Të organizojë radhitjen e<br />
numrave deri në 100, me<br />
dhjetëshe të plota në<br />
boshtin numerik.<br />
Të propozojnë zgjidhje të<br />
situatave konkrete nga jeta<br />
e përditshme, në lidhje me<br />
faktet e mbledhjes, zbritjes<br />
dhe krahasimit të numrave<br />
brenda 100.<br />
Të zgjidhë situata të<br />
thjeshta për të kryer<br />
këmbime monedhash e<br />
kartëmonedhash.<br />
42
MËSIMI 5.1; 5.2<br />
Dhjetëshet e plota. Njihu me numrin 100<br />
OBJEKTIVAT: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
Të emërtojë numrat deri në 100 me dhjetëshe të plota.<br />
Të klasifikojë përbërësit e numrave dyshifrorë në rendet përkatëse: njëshe<br />
(kube), dhjetëshe (shufra), qindëshe (pllaka).<br />
Të dallojë rendet në numrat dyshifrorë.<br />
KONCEPTET KRYESORE: kube (njëshe), shufra (dhjetëshe), pllaka (qindëshe),<br />
rende, numra njëshifrorë, numra dyshifrorë.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1- EVOKIMI<br />
Mësuesja zhvillon këtë veprimtari:<br />
-Para se të kalohet në punën me librin, e gjithë veprimtaria e zhvilluar ka lidhje me<br />
paraqitjen e kubeve, shufrave dhe rendeve që përfaqësojnë ata te numrat me dy shifra.<br />
Mësuesja shkruan në tabelë numra njëshifrorë e dyshifrorë dhe kërkon që vetë nxënësit<br />
të dallojnë dy llojet e bashkësive të formuara dhe cilësinë e tyre të përbashkët. Termat<br />
njëshifrorë dhe dyshifrorë duhen shoqëruar me kubet dhe shufrat. Kryhen disa paraqitje<br />
të numrave të ndryshëm, që nxënësit të dallojnë figurativisht ndryshimin e tyre.<br />
Bashkohen 10 kube para se të jepet koncepti i shufrës; gjithashtu bashkohen 10 shufra,<br />
që të jepet kuptimi i pllakës. Kjo veprimtari duhet zhvilluar me kujdes, që nxënësit të<br />
kuptojnë paraqitjen e ushtrimeve të librit të tipit: 1 shufër=10 kube apo 1 pllakë=10<br />
shufra për të arritur te barazimi 1 pllakë=100 kube.<br />
2- REALIZIMI I KUPTIMIT<br />
Hapet teksti dhe punohen ushtrimet që synojnë të bëhen këmbime të shufrave me<br />
kubet, drejtshkrim të dhjetësheve të plota, mbledhje me to (të ndihmuar nga mbledhja e<br />
numrave brenda dhjetëshes së parë). E rëndësishme është puna me boshtin numerik<br />
(me dhjetëshe të plota), si dhe zgjidhja e situatave problemore (të shoqëruara nga<br />
paraqitja me skemë).<br />
3- REFLEKTIMI<br />
Në këtë fazë bëhet kontrolli i dijeve të marra gjatë orës së mësimit.<br />
Mund të punohen vargje numrash apo shkrimi i numërorëve, që mësuesja mund të japë<br />
të paraqitur me shufra apo me kube.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Punohet fleta e punës e mësimit ose, si detyrë plotësuese për nxënësit e nivelit të parë,<br />
mësuesja mund të kërkojë që të emërtohen numrat deri në 100 si shumë dy ose tre<br />
mbledhorësh (sigurisht me dhjetëshe të plota).<br />
43
MËSIMI 5.3<br />
Monedhat<br />
OBJEKTIVAT: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
Të dallojë dhe të emërtojë monedhat dhe kartëmonedhat.<br />
Të lidhë monedhat e duhura për të formuar çmimin e mallrave.<br />
Të zgjidhë situata të thjeshta për të kryer këmbime monedhash e kartëmonedhash.<br />
KONCEPTET KRYESORE: mall, çmim, këmbim, monedha, kartëmonedha.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1- EVOKIMI<br />
Mësuesja zhvillon këtë veprimtari:<br />
Me mjete të sjella në klasë improvizohen situata të jetës së përditshme mbi blerjen dhe<br />
çmimin e mallrave. Nxënësit do të nxiten të sjellin ngjarje reale duke shfrytëzuar<br />
njohuritë e tyre mbi llojet e monedhave e kartëmonedhave. Bashkëbisedimi mund të<br />
drejtohet edhe për llojet e ndryshme të parave dhe sidomos të theksohet ndryshimi<br />
midis parasë së shteteve të ndryshme. Loja me role mund të jetë interesante dhe<br />
mësuesja mund të përcjellë edhe rregullat e mirësjelljes në ambiente publike.<br />
Dallohen ndryshimet midis llojeve të ndryshme të parasë (në material: letër apo<br />
metalike) dhe ndryshimet në vlerë. Paratë mund të paraqiten pranë mallit për të parë<br />
realisht vlerën e tyre në para.<br />
2- REALIZIMI I KUPTIMIT<br />
Hapet teksti. Ushtrimi 2 synon të japë këmbimet midis parave , ndërsa ushtrimi 3 është<br />
i një vështirësie më të madhe sepse synon të gjenden tre mënyra të ndryshme të<br />
formimit të çmimit të dhënë. Do të inkurajohen nxënësit që kanë vështirësi: me ta<br />
duhet të punohet individualisht në bankë, për të prekur paratë e për të kuptuar<br />
ndryshimet midis tyre.<br />
3-REFLEKTIMI<br />
Ushtrimi 4 e realizon më së miri objektivin e kësaj faze për të kryer këmbimet midis<br />
parave duke kuptuar se sa të qartë e kanë nxënësit vlerën e tyre.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Punohet në fletë pune. Nxënësit mund të sjellin edhe një mini-koleksion parash.<br />
MËSIMI 5.4<br />
Ushtrime dhe problema<br />
Kjo temë përmban ushtrime dhe problema të cilat janë zbatim i njohurive të marra<br />
gjatë këtij kapitulli. Ky mësim duhet të kontrollohet nga mësuesja dhe të shërbejë si një<br />
lloj testi për të parë nivelin e arritjeve të nxënësve.<br />
Për të njëjtin qëllim shërben edhe PUNA E PAVARUR që do të zhvillohet pas këtij mësimi.<br />
44
KAPITULLI 6<br />
Niveli i ulët Niveli i mesëm Niveli i lartë<br />
Të vendosë mbledhorët në<br />
barazimin gjysmë të<br />
gatshëm, për të gjetur<br />
shumat deri në 20 pa kaluar<br />
dhjetën, duke u mbështetur<br />
tek figura ose mjetet.<br />
Të vendosë mbledhorët të<br />
zbërthyer në një mbledhje<br />
në shtyllë gjysmë të<br />
gatshme për të gjetur<br />
shumën, duke plotësuar<br />
10-n. (si tek U. 2 në tekst)<br />
Të riprodhojë me shkrim<br />
mbledhjen me mbledhorë<br />
të përsëritur për shuma<br />
deri në 20.<br />
Të identifikojë njërën nga<br />
dy vetitë e mbledhjes që<br />
jepen në libër.<br />
Ose<br />
Të riprodhojë me shkrim<br />
njërën nga vetitë e mbledhjes<br />
për shuma deri në 20.<br />
Të vendosë mbledhorët të<br />
zbërthyer në një mbledhje në<br />
shtyllë gjysmë të gatshme<br />
për të gjetur shumën duke<br />
plotësuar 10-n.<br />
Të riprodhojë me shkrim<br />
mbledhjen me mbledhorë<br />
të përsëritur për shuma<br />
deri në 20.<br />
Të identifikojë njërën nga<br />
dy vetitë e mbledhjes që<br />
jepen në libër.<br />
Ose<br />
Të riprodhojë me shkrim<br />
njërën nga vetitë e mbledhjes<br />
për shuma deri në 20.<br />
Të zbërthejë si shumë<br />
njërin mbledhor për të<br />
gjetur shumat deri në 20 pa<br />
kaluar dhjetën.<br />
Të shfrytëzojë zbërthimin si<br />
shumë njërit prej<br />
mbledhorëve, për të realizuar<br />
mbledhjen në shtyllë duke<br />
plotësuar dhjetën.<br />
Të njehsojë mbledhjen me<br />
mbledhorë të përsëritur për<br />
shuma deri në 20, sipas një<br />
modeli që i jepet.<br />
Të shfrytëzojë vetitë e<br />
mbledhjes për të gjetur<br />
shuma deri në 20 sipas një<br />
modeli që i jepet (vetinë e<br />
shoqërimit dhe të ndërrimit).<br />
Të shfrytëzojë zbërthimin si<br />
shumë njërit prej<br />
mbledhorëve për të realizuar<br />
mbledhjen në shtyllë, duke<br />
plotësuar dhjetën.<br />
Të njehsojë mbledhjen me<br />
mbledhorë të përsëritur për<br />
shuma deri në 20, sipas një<br />
modeli që i jepet.<br />
Të shfrytëzojë vetitë e<br />
mbledhjes për të gjetur<br />
shuma deri në 20, sipas një<br />
modeli që i jepet (vetinë e<br />
shoqërimit dhe të ndërrimit).<br />
Të shpjegojë me gojë<br />
veprimet për mbledhjen deri<br />
në 20, pa kaluar dhjetën,<br />
duke zbërthyer si shumë<br />
Të shpjegojë me gojë<br />
veprimet për mbledhjen në<br />
shtyllë duke plotësuar<br />
dhjetën dhe duke zbërthyer<br />
njërin prej mbledhorëve.<br />
Të shpjegojë me gojë<br />
veprimet për mbledhjen me<br />
mbledhorë të përsëritur për<br />
shuma deri në 20.<br />
Të shpjegojë me gojë<br />
vetinë e mbledhjes që<br />
zbaton për të gjetur shuma<br />
deri në 20.<br />
Të shpjegojë me gojë<br />
veprimet për mbledhjen në<br />
shtyllë duke plotësuar<br />
dhjetën,<br />
duke zbërthyer njërin prej<br />
mbledhorëve.<br />
Të shpjegojë me gojë<br />
veprimet për mbledhjen me<br />
mbledhorë të përsëritur për<br />
shuma deri në 20.<br />
Të shpjegojë me gojë<br />
vetinë e mbledhjes që<br />
zbaton për të gjetur shuma<br />
deri në 20.<br />
45
MËSIMI 6.1<br />
Mblidh deri në 20 pa kaluar dhjetën<br />
OBJEKTIVAT E ARRITJES SIPAS NIVELEVE (O.A.N):<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi do të jetë në gjendje :<br />
Niveli i ulët:<br />
Të vendosë mbledhorët në barazimin gjysmë të gatshëm, për të gjetur shumat<br />
deri në 20 pa kaluar dhjetën, duke u mbështetur tek figura ose mjetet.<br />
Niveli mesatar:<br />
Të zbërthejë si shumë njërin mbledhor për të gjetur shumat deri në 20 pa<br />
kaluar dhjetën.<br />
Niveli i lartë:<br />
Të shpjegojë me gojë veprimet për mbledhjen deri në 20, pa kaluar dhjetën,<br />
duke zbërthyer si shumë njërin mbledhor.<br />
KONCEPTET KRYESORE: veprim, mjete, mbledhje, zbritje, zbërthim.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1-EVOKIMI: Stuhi mendimesh<br />
Ushtrime me gojë për mbledhjet brenda 10-s (Mund t’i nxitësh që veprimet t’i<br />
paraqesin edhe me gishta ose me mjete të tjera. Klasa kryen të njëjtat veprime dhe<br />
korrigjojnë shokun, nëse nevojitet.<br />
Barazimet shkruhen në dërrasë nga mësuesja ose nga nxënësit.<br />
2-REALIZIMI I KUPTIMIT: Shpjegim dhe mësimdhënie e ndërsjellë.<br />
Hapet teksti. Njihen nxënësit me temën.<br />
Plotësohet U.1 dhe lexohen barazimet nga nxënësit.<br />
U tërhiqet vëmendja nxënësve tek figura. Lihen ata që ta diskutojnë në dyshe. Pas 5-7<br />
min u kërkohet që të përshkruajnë me hollësi çfarë shikojnë në të.<br />
Më pas mësuesja (ose një nxënës i ndihmuar prej saj) zgjidh veprimet i duke shpjeguar<br />
ato me gojë.<br />
Punohet teksti në mënyrë të pavarur.<br />
Më pas nxënësit diskutojnë në dyshe veprimet.<br />
Nxënës të ndryshëm zgjidhin me radhë ushtrimet në dërrasë (ose disa prej tyre).<br />
Mësuesja i nxit që ata të shpjegojnë me gojë veprimet që bëjnë.<br />
Punohet F.P 6.1 në mënyrë të pavarur.<br />
Kujdes!!<br />
Nxënësit duhet të shtojnë ose të heqin rrethorë tek ushtrimet e F.P.<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës.<br />
46
3-REFLEKTIMI: Problem i ri<br />
Plotësoni shumën dhe si ndryshesë. Shkruaj barazimet.<br />
20<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Mund të japësh një ushtrim nga F.P ose mbledhje e zbritje brenda 20-ës nga dërrasa.<br />
MËSIMI 6.2<br />
Emërtime si shumë të numrave deri në 9<br />
OBJEKTIVAT E ARRITJES SIPAS NIVELEVE (O.A.N):<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi do të jetë në gjendje:<br />
Niveli i ulët:<br />
Të riprodhojë një zbërthim si shumë dy mbledhorësh të numrave deri në 9.<br />
Niveli mesatar:<br />
Të zbërthejë si shumë dy mbledhorësh të gjithë numat deri në 9.<br />
Niveli i lartë:<br />
Të paraqesë sipas radhës zbërthimin si shumë dy mbledhorësh të numave deri në 9.<br />
KONCEPTET KRYESORE: veprim, mjete, mbledhje, zbritje, zbërthim.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1-EVOKIMI: Shkrim i shpejtë<br />
Mësuesja u kërkon nxënësve:<br />
Të shkruajnë numrat deri në10, sipas radhës.<br />
Nxënësit e bëjnë këtë në fletore. Njëri prej tyre e bën në dërrasë duke i shqiptuar me zë.<br />
2-REALIZIMI I KUPTIMIT:Shpjegim dhe Mësimdhënie e ndërsjelltë.<br />
Hapet teksti. Njihen nxënësit me temën.<br />
Plotësohet U.1 dhe lexohen barazimet nga nxënësit.<br />
U tërhiqet vëmendja nxënësve tek figura. Lejohen që ta diskutojnë në dyshe. Pas 5-7<br />
min kërkohet që ata të përshkruajnë me hollësi çfarë shikojnë në të.<br />
47
Më pas mësuesja (ose një nxënës i ndihmuar prej saj) zgjidh veprimet, duke i shpjeguar<br />
ato me gojë.<br />
Punohet në mënyrë të pavarur teksti.<br />
Më pas nxënësit diskutojnë në dyshe veprimet me radhë, duke ia shpjeguar ato njëri tjetrit.<br />
Nxënës të ndryshëm zgjidhin me radhë (ose disa prej tyre) ushtrimet në tabelë.<br />
Mësuesja i nxit që ata të shpjegojnë me gojë veprimet që bëjnë.<br />
Kujdes i veçantë i duhet kushtuar Ushtrimit 4 në tekst, duke i nxitur që t’i shikojnë<br />
konkretisht figurat gjeometrike.<br />
Figura Trekëndësh drejtkëndësh Katror Tapez<br />
Nr. i brinjëve 3 4 4 4<br />
Nr. i këndeve 3 4 4 4<br />
Punohet F.P 6.2 në mënyrë të pavarur.<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës.<br />
3-REFLEKTIMI: Problem i ri<br />
Mësuesja:Plotëso. (Nxënësit shkruajnë sipas radhës të gjitha zbërthimet si shumë të një<br />
numri nga 5-9.)<br />
9 + 0 = 9<br />
8 + 1 = 9<br />
7 + 2 = 9…etj<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Mund të jepet një ushtrim nga F.P, të shkruajnë sipas radhës të gjitha zbërthimet si<br />
shumë të një numri nga 5-9, si tek reflektimi.<br />
MËSIMI 6.3<br />
8, 9 si mbledhorë. Trupat gjeometrikë<br />
OBJEKTIVAT E ARRITJES SIPAS NIVELEVE (O.A.N):<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi do të jetë në gjendje:<br />
Niveli i ulët:<br />
Të riprodhojë një zbërthimin si shumë dy mbledhorësh të numave 8, 9.<br />
Niveli mesatar:<br />
Të zbërthejë si shumë dy mbledhorësh numat 8, 9.<br />
Niveli i lartë:<br />
Të paraqesë sipas radhës zbërthimin si shumë dy mbledhorësh të numave deri në 9.<br />
48
Objektivat për trupat gjeometrikë, pjesa e dytë e temës.<br />
Niveli i ulët:<br />
Të emërtojë pa gabime, 4 nga 6 trupat gjeometrikë që ka mësuar.<br />
Niveli mesatar:<br />
Të lidhë të gjithë trupat gjeometrikë që ka mësuar, me objekte natyrore që kanë<br />
formën e tyre.<br />
Niveli i lartë:<br />
Të shkruajë pa gabime emrat e të gjithë trupave gjeometrikë që ka mësuar.<br />
KONCEPTET KRYESORE: veprim, mjete, mbledhje, zbritje, zbërthim.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1-EVOKIMI: Shkrim i shpejtë<br />
Mësuesja vendos në dërrasë trupat gjeometrikë. U kërkon që të shkruajnë në fletore<br />
emrat e tyre sipas radhës.<br />
Më pas një nxënës e bën këtë në tabelë. Klasa korrigjon atë ose vetveten.<br />
2-REALIZIMI I KUPTIMIT: Shpjegim dhe Mësimdhënie e ndërsjellë.<br />
Hapet teksti. Njihen nxënësit me temën.<br />
Plotësohet U.1 në tabelë dhe lexohen barazimet nga nxënësit.<br />
U tërhiqet vëmendja nxënësve tek figura. Ata diskutojnë në dyshe. Pas 5 min u<br />
kërkohet që ata të përshkruajnë me hollësi çfarë shikojnë në të.<br />
Më pas mësuesja (ose një nxënës i ndihmuar prej saj) zgjidh veprimet i duke shpjeguar<br />
ato me gojë.<br />
Punohet në mënyrë të pavarur teksti.<br />
Janë ushtrime të ndryshme ndaj duhet të tregohemi të kujdesshëm për t’i lënë kohë<br />
nxënësve që t’i dallojnë dhe t’i përvetësojnë.<br />
Më pas nxënësit diskutojnë në dyshe veprimet me radhë, duke ia shpjeguar ato njëri tjetrit.<br />
Nxënës të ndryshëm zgjidhin me radhë ushtrimet në dërrasë (ose një pjesë e tyre).<br />
Mësuesja i nxit ata të shpjegojnë me gojë veprimet që bëjnë veçanërisht zgjidhjen e<br />
problemës.<br />
Punohet F.P, 6.3, në mënyrë të pavarur.<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës.<br />
3-REFLEKTIMI: Problem i ri<br />
Me kë ngjason<br />
Tek vendi bosh në F.P, U.3, nxënësi pasi shkruar emrin e trupit gjeometrik shkruajnë<br />
edhe emrat e 1ose 2 objekteve që kanë formën e tyre. Lexohet dhe diskutohet me<br />
nxënësit puna e bërë.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Mund të japësh një ushtrim nga F.P ose detyrën e reflektimit.<br />
49
MËSIMI 6.4<br />
Mbledhorët 6, 7. Plotësimi i dhjetës<br />
OBJEKTIVAT E ARRITJES SIPAS NIVELEVE (O.A.N):<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi do të jetë në gjendje:<br />
Niveli i ulët:<br />
Të riprodhojë një zbërthimin si shumë dy mbledhorësh për numrat 6,7.<br />
Niveli mesatar:<br />
Të zbërthejë si shumë dy mbledhorësh numat 6,7.<br />
Niveli i lartë:<br />
Të paraqesë sipas radhës zbërthimin si shumë dy mbledhorësh të numave 6,7.<br />
KONCEPTET KRYESORE: veprim, mjete, mbledhje, zbritje, zbërthim.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1-EVOKIMI: Shkrim i shpejtë<br />
Mësuesja u kërkon që të shkruajnë në fletore sa më shumë mbledhje që japin numri 10.<br />
Më pas një nxënës e bën këtë në tabelë. Klasa korrigjon atë ose vetveten.<br />
2-REALIZIMI I KUPTIMIT: Shpjegim dhe Mësimdhënie e ndërsjellë.<br />
Hapet teksti. Njihen nxënësit me temën.<br />
Plotësohet U.1 në tabelë dhe lexohen barazimet nga nxënësit.<br />
U tërhiqet vëmendja nxënësve tek figura. Diskutojnë në dyshe. Pas 5-7 min u kërkohet<br />
që të përshkruajnë me hollësi çfarë shikojnë në të.<br />
Më pas mësuesja ose një nxënës i ndihmuar prej saj, zgjidh veprimet i duke e<br />
demonstruar me mjete dhe duke i shpjeguar ato me gojë.<br />
Punohet në mënyrë të pavarur teksti.<br />
Më pas nxënësit diskutojnë në dyshe veprimet me radhë, duke ia shpjeguar ato njëri tjetrit.<br />
Nxënës të ndryshëm zgjidhin me radhë ushtrimet në tabelë. Mësuesja i nxit që ata të<br />
shpjegojnë me gojë veprimet që bëjnë.<br />
Ushtrimi 2. Mbledhja gjatë me zbërthim në rresht.<br />
Ushtrimi 3. Mbledhja shkurt me zbërthim në rresht.<br />
Punohet F.P, 6.4, në mënyrë të pavarur.<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës.<br />
3-REFLEKTIMI: Minitest<br />
Ndahet klasa në grupe sipas rreshtave. Secilit rresht i jepet vetëm një ushtrim si ai më<br />
poshtë, të cilin nxënësit duhet ta zgjidhin brenda 5 minutave.<br />
50
7 + 4 =……+…..+…..<br />
=……+……<br />
=…..<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Mund të jepet një ushtrim nga F.P ose ushtrime nga dërrasa sipas nivelit.<br />
MËSIMI 6.5<br />
Mbledhje në shtyllë duke plotësuar dhjetën<br />
OBJEKTIVAT E ARRITJES SIPAS NIVELEVE (O.A.N):<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi do të jetë në gjendje:<br />
Niveli i ulët:<br />
Të vendosë mbledhorët të zbërthyer në një mbledhje në shtyllë gjysmë të<br />
gatshme, për të gjetur shumën duke plotësuar 10-n. (si tek U. 2 në tekst)<br />
Niveli mesatar:<br />
Të shfrytëzojë zbërthimin si shumë të njërit prej mbledhorëve, për të realizuar<br />
mbledhjen në shtyllë duke plotësuar dhjetën.<br />
Niveli i lartë:<br />
Të shpjegojë me gojë veprimet për mbledhjen në shtyllë, duke plotësuar<br />
dhjetën, duke zbërthyer njërin prej mbledhorëve.<br />
KONCEPTET KRYESORE: veprim, mjete, mbledhje, zbritje, zbërthim.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1-EVOKIMI: Shkrim i shpejtë<br />
Mësuesja u kërkon që të shkruajnë në fletore sa më shumë mbledhje që japin numri 10.<br />
Më pas një nxënës e bën këtë në tabelë. Klasa korrigjon atë ose vetveten.<br />
2-REALIZIMI I KUPTIMIT: Shpjegim dhe Mësimdhënie e ndërsjellë.<br />
Hapet teksti. Njihen nxënësit me temën.<br />
Plotësohet U.1 në tabelë dhe lexohen barazimet nga nxënësit.<br />
U tërhiqet vëmendja nxënësve tek figura. Lihen ata që ta diskutojnë në dyshe. Pas 5<br />
minutash kërkohet që ata të përshkruajnë me hollësi çfarë shikojnë në të.<br />
Më pas mësuesja ose një nxënës i ndihmuar prej saj zgjidh veprimet i duke e<br />
demonstruar me mjete dhe duke e shpjeguar ato me gojë.<br />
Punohet në mënyrë të pavarur teksti.<br />
Më pas nxënësit diskutojnë në dyshe veprimet me radhë duke ia shpjeguar ato njëri tjetrit.<br />
51
Nxënës të ndryshëm zgjidhin me radhë ushtrimet në tabelë. Mësuesja i nxit që ata të<br />
shpjegojnë me gojë veprimet që bëjnë, veçanërisht U.4 dhe problemën.<br />
3-REFLEKTIMI: Punë e pavarur<br />
Punohet F.P, 6.5, në mënyrë të pavarur.<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Mund të japësh një ushtrim nga F.P ose ushtrime nga tabela sipas nivelit.<br />
MËSIMI Orë e lire 1/3<br />
Ushtrime me mbledhje në shtyllë<br />
OBJEKTIVAT E ARRITJES SIPAS NIVELEVE (O.A.N):<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi do të jetë në gjendje:<br />
Niveli i ulët:<br />
Të vendosë mbledhorët të zbërthyer në një mbledhje në shtyllë gjysmë të<br />
gatshme për të gjetur shumën, duke plotësuar 10-n. (si tek U.2 në tekst)<br />
Niveli mesatar:<br />
Të shfrytëzojë zbërthimin si shumë njërit prej mbledhorëve, për të realizuar<br />
mbledhjen në shtyllë duke plotësuar dhjetën.<br />
Niveli i lartë:<br />
Të shpjegojë me gojë veprimet për mbledhjen në shtyllë duke plotësuar<br />
dhjetën, duke zbërthyer njërin prej mbledhorëve.<br />
KONCEPTET KRYESORE: veprim, mjete, mbledhje, zbritje, zbërthim.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1-EVOKIMI:Shkrim i shpejtë<br />
Mësuesja u kërkon nxënësve që të shkruajnë në fletore, sa më shumë mbledhje që japin<br />
numri 10.<br />
Më pas një nxënës e bën këtë në tabelë. Klasa korrigjon atë ose vetveten.<br />
2-REALIZIMI I KUPTIMIT: Shpjegim dhe Mësimdhënie e ndërsjellë.<br />
Njihen nxënësit me temën.<br />
Mësuesja u jep nxënësve ushtrime nga dërrasa ose fletë me ushtrime të përgatitura më<br />
parë prej saj.<br />
1-Vendos sipas radhës numrat 0-20 në bosht.<br />
2-Qarko me të kuqe numrat çift. Plotëso bashkësinë me to.<br />
3-Qarko me blu numrat tek. Plotëso bashkësinë me to.<br />
52
4-Gjej shumën:(Shiko mësimet e punuara në tekst)<br />
6-Emërto. Lidh me shigjetë.<br />
Trup gjeometrik<br />
Figurë gjeometrike<br />
Punohet në mënyrë të pavarur ushtrimet.<br />
Më pas nxënësit diskutojnë në dyshe veprimet me radhë, duke ia shpjeguar ato njëri tjetrit.<br />
Nxënës të ndryshëm zgjidhin me radhë ushtrimet në tabelë. Mësuesja i nxit që ata të<br />
shpjegojnë me gojë veprimet që bëjnë.<br />
3-REFLEKTIMI: Problem i ri<br />
Shkruaj të gjitha zbërthimet e 10-s sipas radhës.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Mund të jepet një ushtrim nga tabela.<br />
MËSIMI 6.6<br />
Mbledhja me mbledhorë të barabartë<br />
OBJEKTIVAT E ARRITJES SIPAS NIVELEVE (O.A.N):<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi do të jetë në gjendje:<br />
Niveli i ulët:<br />
Të vendosë mbledhorët të zbërthyer si shumë mbledhorësh, të barabartë në një<br />
mbledhje gjysmë të gatshme për të gjetur shumën, duke plotësuar 10-n. (si tek<br />
U. 1,2 në tekst)<br />
Niveli mesatar:<br />
Të shfrytëzojë zbërthimin si shumë mbledhorësh të barabartë të njërit prej<br />
mbledhorëve për të realizuar mbledhjen duke plotësuar dhjetën.<br />
53
Niveli i lartë:<br />
Të shpjegojë me gojë veprimet për mbledhjen në shtyllë duke plotësuar<br />
dhjetën, duke zbërthyer njërin prej mbledhorëve si shumë mbledhorësh të<br />
barabartë.<br />
KONCEPTET KRYESORE: veprim, mjete, mbledhje, zbritje, zbërthim.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1-EVOKIMI: Problem i ri<br />
Hapet teksti. Punohet në mënyrë të pavarur U.1. Lexohen barazimet nga nxënësit dhe<br />
shkruhen në tabelë. (Mund t’i punoni edhe me mjete.)<br />
Plotëso.<br />
5 + = 10 3 + = 6 4 + = 8 + 3 + = 9<br />
-Si janë zbërthyer mbledhorët<br />
2-REALIZIMI I KUPTIMIT: Shpjegim dhe Mësimdhënie e ndërsjellë.<br />
Njihen nxënësit me temën.<br />
U tërhiqet vëmendja nxënësve tek figura. Lihen ata që ta diskutojnë në dyshe. Pas 5<br />
min kërkohet që ata të përshkruajnë me hollësi çfarë shikojnë në të.<br />
Më pas mësuesja ose një nxënës i ndihmuar prej saj zgjidh veprimet i duke e<br />
demonstruar me mjete dhe duke e shpjeguar ato me gojë.<br />
Punohet në mënyrë të pavarur teksti.<br />
Më pas nxënësit diskutojnë në dyshe veprimet me radhë duke ia shpjeguar ato njëri<br />
tjetrit.<br />
Nxënës të ndryshëm zgjidhin me radhë ushtrimet në dërrasë. Mësuesja i nxit që ata të<br />
shpjegojnë me gojë veprimet që bëjnë veçanërisht U.4.<br />
3-REFLEKTIMI: Problem i ri<br />
Shkruaj si mbledhje në rresht e në shtyllë veprimet e tabelës tek Ushtrimi 3 në faqen 45<br />
në tekst.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Mund të japësh një ushtrim nga F.P ose ushtrime nga tabela sipas nivelit.<br />
54
MËSIMI 6.7<br />
Gjej afërsisht, saktë. Mbledhja e përsëritur<br />
OBJEKTIVAT E ARRITJES SIPAS NIVELEVE (O.A.N):<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi do të jetë në gjendje:<br />
Niveli i ulët:<br />
Të riprodhojë me shkrim mbledhjen me mbledhorë të përsëritur për shuma<br />
deri në 20.<br />
Niveli mesatar:<br />
Të njehsojë mbledhjen me mbledhorë të përsëritur për shuma deri në 20, sipas<br />
një modeli që i jepet.<br />
Niveli i lartë:<br />
Të shpjegojë me gojë veprimet për mbledhjen me mbledhorë të përsëritur për<br />
shuma deri në 20.<br />
KONCEPTET KRYESORE: veprim, mjete, mbledhje, zbritje, zbërthim.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1-EVOKIMI: Problem i ri<br />
Hapet teksti. Punohet në mënyrë të pavarur U.1. Lexohen barazimet nga nxënësit dhe<br />
shkruhen në dërrasë.<br />
Plotëso.<br />
5 + = 10 3 + = 6 4 + = 8 + 3 + = 9<br />
Si janë zbërthyer mbledhorët<br />
2-REALIZIMI I KUPTIMIT: Shpjegim dhe Mësimdhënie e ndërsjellë.<br />
Njihen nxënësit me temën.<br />
U tërhiqet vëmendja nxënësve tek figura. Diskutojnë në dyshe. Pas 5 minutash<br />
kërkohet që të përshkruajnë me hollësi çfarë shikojnë në të.<br />
Më pas mësuesja ose një nxënës i ndihmuar prej saj zgjidh veprimet duke i<br />
demonstruar me mjete dhe duke i shpjeguar ato me gojë.<br />
Punohet në mënyrë të pavarur teksti.<br />
Më pas nxënësit diskutojnë në dyshe veprimet me radhë, duke ia shpjeguar ato njëri tjetrit.<br />
Nxënës të ndryshëm zgjidhin me radhë ushtrimet në tabelë. Mësuesja i nxit që ata të<br />
shpjegojnë me gojë veprimet që bëjnë veçanërisht U.4.<br />
3-REFLEKTIMI: Problem i ri<br />
Shkruaj si mbledhje në rresht e në shtyllë veprimet e tabelës tek Ushtrimi 2, në faqen<br />
33 të F.P.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Mund të japësh një ushtrim nga F.P ose ushtrime nga dërrasa sipas nivelit.<br />
55
Vini re!<br />
Pas këtij mësimi në F.P fq.34 ndodhet një punë e pavarur e cila duhet të punohet<br />
pas mësimit 6.9 (Shiko planin).<br />
MËSIMI 6.8<br />
Gjej afërsisht, saktë. Mbledhja e përsëritur<br />
OBJEKTIVAT E ARRITJES SIPAS NIVELEVE (O.A.N):<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi do të jetë në gjendje :<br />
Niveli i ulët:<br />
Të riprodhojë me shkrim mbledhjen me shumë mbledhorë duke plotësuar 10-n<br />
për shuma deri në 20.<br />
Të përsërisë veprimet për matjen me vizore të segmentit që i jepet.<br />
Niveli mesatar:<br />
Të njehsojë mbledhjen me shumë mbledhorë për shuma deri në 20, duke<br />
plotësuar 10-n sipas një modeli që i jepet.<br />
Të masë me vizore pa gabime gjatësinë e segmentit që i jepet.<br />
Niveli i lartë:<br />
Të shpjegojë me gojë veprimet për mbledhjen me shumë mbledhorë, për<br />
shuma deri në 20, duke plotësuar 10-n sipas një modeli që i jepet.<br />
Të krahasojë gjatësitë e segmenteve që i jepen.<br />
KONCEPTET KRYESORE: veprim, mjete, mbledhje, zbritje, zbërthim.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1-EVOKIMI: Problem i ri<br />
Ushtrime me gojë dhe me mjete për mbledhje brenda 10-s. Mësuesja pyet me gojë nxënësit.<br />
10 + 0 = 10 9 + 1 = 10 8 + 2 =10…etj<br />
Shkrim i barazimeve në dërrasë.<br />
2-REALIZIMI I KUPTIMIT: Shpjegim dhe Mësimdhënie e ndërsjelltë.<br />
Njihen nxënësit me temën.<br />
U tërhiqet vëmendja nxënësve tek figura. Diskutojnë në dyshe. Pas 5 minutash u<br />
kërkohet që të përshkruajnë me hollësi çfarë shikojnë në të.<br />
Më pas mësuesja ose një nxënës i ndihmuar prej saj, zgjidh veprimet i duke e<br />
demonstruar me mjete dhe duke i shpjeguar ato me gojë. U kujtohet nxënësve si<br />
veprojmë për të matur gjatësinë e një segmenti.<br />
Punohet në mënyrë të pavarur teksti.<br />
56
Më pas nxënësit diskutojnë në dyshe veprimet me radhë duke ia shpjeguar ato njëri tjetrit.<br />
Nxënës të ndryshëm zgjidhin me radhë ushtrimet në dërrasë. Mësuesja i nxit që ata të<br />
shpjegojnë me gojë veprimet që bëjnë veçanërisht U.4 (Problema).<br />
Punohet në mënyrë të pavarur F.P faqe 35.<br />
Ushtrime plotësuese:<br />
Vizato segmentin:<br />
AB = 4cm BC → 3cm më i gjatë se AB dhe EF → 2 cm më i shkurtër se AB<br />
Krahaso gjatësitë e tyre. Cili segment është më i gjatë Cili segment është më i shkurtër<br />
3-REFLEKTIMI: Problem i ri<br />
Paraqit si mbledhje në shtyllë U.3, faqe 47 në tekst.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Mund të jepet një ushtrim nga teksti ose F.P.<br />
MËSIMI 6.9<br />
Zbatoj vetitë e mbledhjes<br />
OBJEKTIVAT E ARRITJES SIPAS NIVELEVE (O.A.N):<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi do të jetë në gjendje:<br />
Niveli i ulët:<br />
Të identifikojë njërën nga dy vetitë e mbledhjes që jepen në libër.<br />
Ose<br />
Të riprodhojë me shkrim njërën nga vetitë e mbledhjes për shuma deri në 20.<br />
Niveli mesatar:<br />
Të shfrytëzojë vetitë e mbledhjes për të gjetur shuma deri në 20 sipas një<br />
modeli që i jepet (vetinë e shoqërimit dhe të ndërrimit).<br />
Niveli i lartë:<br />
Të shpjegojë me gojë vetinë e mbledhjes që zbaton për të gjetur shuma deri në 20.<br />
KONCEPTET KRYESORE: veprim, mjete, mbledhje, zbritje, zbërthim.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1-EVOKIMI: Problem i ri<br />
Ushtrime me gojë dhe me mjete për mbledhje brenda 10-s. Mësuesja pyet me gojë<br />
nxënësit.<br />
10 + 0 = 10 9 + 1 = 10 8 + 2 =10…etj<br />
Shkrim i barazimeve në dërrasë.<br />
57
2-REALIZIMI I KUPTIMIT: Shpjegim dhe Mësimdhënie e ndërsjellë.<br />
Njihen nxënësit me temën.<br />
U tërhiqet vëmendja nxënësve tek figura. Diskutojnë në dyshe. Pas 5 minutash u<br />
kërkohet që të përshkruajnë me hollësi çfarë shikojnë në të.<br />
Më pas mësuesja ose një nxënës i ndihmuar prej saj zgjidh veprimet i duke e<br />
demonstruar me mjete dhe duke e shpjeguar ato me gojë.<br />
Punohet në mënyrë të pavarur teksti.<br />
Më pas nxënësit diskutojnë në dyshe veprimet me radhë duke ia shpjeguar ato njëri<br />
tjetrit.<br />
Nxënës të ndryshëm zgjidhin me radhë ushtrimet në tabelë. Mësuesja i nxit që ata të<br />
shpjegojnë me gojë veprimet që bëjnë veçanërisht U.5 (Problema).<br />
Nxënësit vijojnë plotësimin e F.P, faqe 36 si punë të pavarur. Kontroll e vlerësim<br />
individual.<br />
3-REFLEKTIMI: Problem i ri<br />
Paraqit me barazime tabelën 1 të Ushtrimit 4 F.P, faqe 36.<br />
Nxënës të ndryshëm shkruajnë dhe lexojnë me radhë barazimet në dërrasë.<br />
Ose: Plotëso. Cila veti është zbatuar Pse<br />
(3 + 4) + 2 = 3 + (… +…. ) 5 + 4 = 4 +……<br />
= =<br />
=<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Mund të jepet një ushtrim nga teksti ose ushtrime nga tabela sipas nivelit.<br />
Vini re!<br />
Puna e pavarur që duhet të punohet pas mësimit 6.9 (shiko planin), ndodhet pas<br />
mësimit 6.7 në F.P, faqe 34.<br />
58
Punë e pavarur<br />
Ushtrime, Fletë Pune, faqe 34<br />
Vini re!<br />
Kjo punë e pavarur ndodhet pas mësimit 6.7 në Fletë Pune, faqe 34.<br />
OBJEKTIVAT E ARRITJES SIPAS NIVELEVE (O.A.N):<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi do të jetë në gjendje:<br />
Niveli i ulët:<br />
Të vendosë mbledhorët të zbërthyer si shumë mbledhorësh të barabartë në një<br />
mbledhje gjysmë të gatshme, për të gjetur shumën, duke plotësuar 10-n. (si tek<br />
U. 1,2 në tekst)<br />
Niveli mesatar:<br />
Të shfrytëzojë zbërthimin si shumë mbledhorësh të barabartë të njërit prej<br />
mbledhorëve për të realizuar mbledhjen duke plotësuar dhjetën.<br />
Niveli i lartë:<br />
Të shpjegojë me gojë veprimet për mbledhjen në shtyllë duke plotësuar<br />
dhjetën përmes zbërthimit të njërit prej mbledhorëve si shumë mbledhorësh të<br />
barabartë.<br />
KONCEPTET KRYESORE: veprim, mjete, mbledhje, zbritje, zbërthim.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1-EVOKIMI: Problem i ri<br />
Ushtrime me gojë dhe me mjete për mbledhje brenda 10-s. Mësuesja pyet me gojë<br />
nxënësit.<br />
10 + 0 = 10 9 + 1 = 10 8 + 2 =10…etj<br />
Shkrim i barazimeve në tabelë.<br />
2-REALIZIMI I KUPTIMIT: Shpjegim dhe Mësimdhënie e ndërsjellë.<br />
Njihen nxënësit me temën. Dhe me mënyrën se si do të veprojnë.<br />
Kujdes !! Në këtë P.P ka gabime në numrat e ushtrimeve të cilat nxënësit mund t’i<br />
korrigjojnë vetë.<br />
Punohet në mënyrë të pavarur fleta e punës faqe 34. Më pas nxënësit diskutojnë në<br />
dyshe veprimet me radhë duke ia shpjeguar ato njëri tjetrit.<br />
Nxënës të ndryshëm zgjidhin me radhë ushtrimet në dërrasë. Mësuesja i nxit që ata të<br />
shpjegojnë me gojë veprimet që bëjnë veçanërisht U.4 (Problema).<br />
Nxënësit vijojnë plotësimin e F.P, faqe 36 në punë të pavarur.<br />
3-REFLEKTIMI: Problem i ri<br />
Paraqit me barazime sipas radhës tabelën për numrin 9 te Ushtrimit 1, F.P, faqe 34.<br />
59
9 + 0 = 9<br />
8 + 1 = 9<br />
7 + 2 = 9…etj<br />
Nxënës të ndryshëm shkruajnë dhe lexojnë me radhë barazimet në dërrasë.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Mund të jepet ushtrimin 3,4 faqe 35 te F.P ose ushtrime nga tabela sipas nivelit.<br />
Punë e pavarur<br />
Ushtrime, Fletë Pune, faqe 37<br />
Vini re!<br />
Kjo Punë e pavarur ndodhet pas mësimit 6.9 në F.P, faqe 37-38.<br />
OBJEKTIVAT E ARRITJES SIPAS NIVELEVE (O.A.N):<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi do të jetë në gjendje:<br />
Niveli i ulët:<br />
Të riprodhojë me shkrim njërën nga vetitë e mbledhjes për shuma deri në 20.<br />
Të përsërisë veprimet për matjen me vizore të segmentit që i jepet.<br />
Niveli mesatar:<br />
Të njehsojë mbledhjen me shumë mbledhorë për shuma deri në 20, duke<br />
plotësuar 10-n sipas një modeli që i jepet.<br />
Të masë me vizore pa gabime gjatësinë e segmentit që i jepet.<br />
Të shfrytëzojë zbërthimin si shumë mbledhorësh të barabartë të njërit prej<br />
mbledhorëve, për të realizuar mbledhjen në duke plotësuar dhjetën.<br />
Niveli i lartë:<br />
Të shpjegojë me gojë veprimet për mbledhjen me shumë mbledhorë ( 3 ose4<br />
mbledhorë) për shuma deri në 20, duke plotësuar 10-n sipas një modeli që i<br />
jepet.<br />
Të shpjegojë me gojë veprimet për mbledhjen në shtyllë duke plotësuar<br />
dhjetën përmes zbërthimit të njërit prej mbledhorëve si shumë mbledhorësh të<br />
barabartë.<br />
KONCEPTET KRYESORE: veprim, mjete, mbledhje, zbritje, zbërthim.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1-EVOKIMI: Problem i ri<br />
Ushtrime me gojë dhe me mjete për mbledhje brenda 10-s. Mësuesja pyet me gojë nxënësit.<br />
60
10 + 0 = 10 9 + 1 = 10 8 + 2 = 10…etj<br />
Shkrim i barazimeve në dërrasë.<br />
2-REALIZIMI I KUPTIMIT: Shpjegim dhe Mësimdhënie e ndërsjellë.<br />
Njihen nxënësit me temën dhe me mënyrën se si do të veprojnë.<br />
Kujdes !! Në këtë P.P janë për t’u punuar dy faqe si pasojë e rregullimeve që i janë<br />
planit në bazë të udhëzimeve të reja.<br />
Punohet në mënyrë të pavarur fleta e punës faqe 34.<br />
Më pas nxënësit diskutojnë në dyshe veprimet me radhë, duke ia shpjeguar ato njëri<br />
tjetrit.<br />
Nxënës të ndryshëm lexojnë ose zgjidhin me radhë ushtrimet në tabelë. Mësuesja i nxit<br />
ata të shpjegojnë me gojë veprimet që bëjnë veçanërisht U.4, faqe 37 te F.P.<br />
Nxënësit vijojnë plotësimin e F.P, faqe 38 si punë të pavarur.<br />
3-REFLEKTIMI: Problem i ri<br />
Paraqit me barazime sipas radhës tabelën te Ushtrimit 4, faqe 37 te F.P.<br />
8 + 1 = 9<br />
8 + 2 = 10…etj.<br />
Nxënës të ndryshëm shkruajnë dhe lexojnë me radhë barazimet në dërrasë.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Gjej sa bëjnë. Zgjidh në fletore ushtrimin 7 faqe 38 te F.P ose ushtrime nga dërrasa<br />
sipas nivelit.<br />
61
KAPITULLI 7<br />
OBJEKTIVAT E ARRITJES SIPAS NIVELEVE (O.A.N):<br />
Niveli i ulët Niveli i mesëm Niveli i lartë<br />
1-Të vendosë në barazimet<br />
gjysmë të gatshme<br />
ndryshesën, i ndihmuar nga<br />
figura që i jepet. (U.1, fq.<br />
49 tekst).<br />
2-Të vendosë në figurat e<br />
thjeshta një drejtëz<br />
simetrie.<br />
3- Të vendosë në barazimet<br />
gjysmë të gatshme<br />
ndryshesën, i ndihmuar nga<br />
zbërthimet që i jepen (U.1,<br />
fq. 52 tekst).<br />
4- Të emërtojë pa gabime<br />
dy veprimet matematikore:<br />
mbledhjen dhe zbritjen.<br />
5- Të vendosë ndryshesën<br />
ose shumën e thënë nga<br />
shokët në barazimet që i<br />
jepen.<br />
1-Të përdorë zbërthimin si<br />
shumë dy mbledhorësh të<br />
njërit mbledhor (zbritësit),<br />
për të gjetur ndryshesën e<br />
dy numrave brenda 20-s<br />
sipas modelit që i jepet.<br />
2-Të lidhë zbritjen me<br />
veprimin e kundërt të saj<br />
(mbledhjen).<br />
3-Të shfrytëzojë<br />
zbërthimin si shumë<br />
mbledhorësh të të<br />
zbritshmit për të realizuar<br />
zbritjen brenda 20-s sipas<br />
modelit që i jepet.<br />
4-Të dallojë fjalën kyçe që<br />
tregon veprimin zbritjes<br />
ose atë të mbledhjes në<br />
tekstin e problemës.<br />
1-Të shpjegojë me gojë<br />
veprimet për zbritjen e dy<br />
numrave brenda 20-s, duke<br />
zbërthyer si shumë dy<br />
mbledhorësh njërin<br />
mbledhor (zbritësin).<br />
2-Të shpjegojë me gojën e<br />
me veprimtari me mjete<br />
ndryshimin mes veprimit<br />
të mbledhjes dhe veprimit<br />
të zbritjes.<br />
3-Të shkruajë pa gabime<br />
veprimin e kundërt të<br />
mbledhjes ose të zbritjes<br />
duke shpjeguar me mjete<br />
pse.<br />
4-Të shpjegojë me gojën<br />
veprimet për zgjidhjen e<br />
problemit me mbledhje ose<br />
zbritje brenda 20-s.<br />
Mësimi 7.1<br />
Modele të ndryshme të zbritjes pjesë-pjesë<br />
OBJEKTIVAT E ARRITJES SIPAS NIVELEVE (O.A.N):<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi do të jetë në gjendje:<br />
Niveli i ulët:<br />
Të vendosë në barazimet gjysmë të gatshme ndryshesën, i ndihmuar nga figura<br />
që i jepet( U.1, fq. 49, në tekst).<br />
Niveli mesatar:<br />
Të përdorë zbërthimin si shumë të njërit mbledhor (zbritësit), për të gjetur<br />
ndryshesën e dy numrave brenda 20-s, sipas modelit që i jepet.<br />
62
Niveli i lartë:<br />
Të shpjegojë me gojë veprimet për zbritjen e dy numrave brenda 20-s, duke<br />
zbërthyer njërin mbledhor (zbritësin).<br />
KONCEPTET KRYESORE: veprim, mjete, mbledhje, zbritje, zbërthim.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1-EVOKIMI: Stuhi mendimesh<br />
Sa bëjnë<br />
Mësuesja shkruan në dërrasë barazimet. Nxënës të ndryshëm thonë rezultatin dhe i<br />
shkruajnë ato.<br />
P.sh. 3 + 7 = 4 + 6 =…..etj.<br />
(Mund të nxiten nxënësit që veprimet t’i paraqesin edhe me gishta ose me mjete të tjera).<br />
2-REALIZIMI I KUPTIMIT: Shpjegim dhe Mësimdhënie e ndërsjellë.<br />
Hapet teksti. Njihen nxënësit me temën.<br />
Plotësohet U.1 dhe lexohen barazimet nga nxënësit.<br />
U tërhiqet vëmendja nxënësve tek figura. Diskutojnë në dyshe. Pas 5 minutave u<br />
kërkohet që të përshkruajnë me hollësi çfarë shikojnë në të.<br />
Më pas mësuesja ose një nxënës i ndihmuar prej saj, zgjidh veprimet i duke shpjeguar<br />
ato me gojë.<br />
Punohet në mënyrë të pavarur teksti.<br />
Më pas nxënësit diskutojnë në dyshe veprimet e tekstit.<br />
Nxënës të ndryshëm zgjidhin me radhë ushtrimet në dërrasë. Mësuesja i nxit ata të<br />
shpjegojnë me gojë veprimet që bëjnë.<br />
Punohet F.P, 7.1 në mënyrë të pavarur.<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës.<br />
3-REFLEKTIMI: Problem i ri<br />
Shkruaj në fletore barazimet në rresht dhe në shtyllë për figurën e Ushtrimit 1, fq.39 në<br />
F.P.<br />
Lexohen barazimet nga nxënësit. Ndonjë nxënës i shkruan ato në dërrasë.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Mund të jepen ushtrimi 4, fq.39, F.P me kërkesën: Shkruaj në fletore barazimet në<br />
rresht dhe në shtyllë.<br />
63
MËSIMI 7.2<br />
Zbrit duke prishur 10-n<br />
OBJEKTIVAT E ARRITJES SIPAS NIVELEVE (O.A.N):<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi do të jetë në gjendje:<br />
Niveli i ulët:<br />
Të vendosë në barazimet gjysmë të gatshme ndryshesën, i ndihmuar nga figura<br />
që i jepet. (U.1 f.q.50 në tekst).<br />
Niveli mesatar:<br />
Të përdorë zbërthimin si shumë dy mbledhorësh të njërit mbledhor (zbritësit)<br />
për të gjetur ndryshesën e dy numrave brenda 20-s, sipas modelit që i jepet.<br />
Niveli i lartë:<br />
Të shpjegojë me gojë veprimet për zbritjen e dy numrave brenda 20-s, duke<br />
zbërthyer si shumë dy mbledhorësh, njërin mbledhor (zbritësin).<br />
KONCEPTET KRYESORE: veprim, mjete, mbledhje, zbritje, zbërthim.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1-EVOKIMI: Stuhi mendimesh<br />
Si zbërthehen si shumë numrat 8,7,6,9,4<br />
Nxënësi thonë me gojë barazimet. Mësuesja ose ata vetë i shkruajnë në dërrasë.<br />
Ndërkohë që klasa i paraqet ato në bankë me gishta. Barazimet shkruhen në dërrasë<br />
nga mësuesja ose nga nxënësit.<br />
2-REALIZIMI I KUPTIMIT: Shpjegim dhe Mësimdhënie e ndërsjellë.<br />
Hapet teksti. Njihen nxënësit me temën.<br />
Plotësohet U.1 dhe lexohen barazimet nga nxënësit.<br />
U tërhiqet vëmendja nxënësve tek figura. Diskutojnë në dyshe. Pas 5 minutash u<br />
kërkohet të përshkruajnë me hollësi çfarë shikojnë në të.<br />
Më pas mësuesja ose një nxënës i ndihmuar prej saj zgjidh veprimet i duke shpjeguar<br />
ato me gojë.<br />
Punohet në mënyrë të pavarur teksti.<br />
Më pas nxënësit diskutojnë në dyshe veprimet e tekstit.<br />
Nxënës të ndryshëm zgjidhin me radhë ushtrimet në dërrasë. Mësuesja i nxit që ata të<br />
shpjegojnë me gojë veprimet që bëjnë.<br />
Punohet në mënyrë të pavarur në F.P. 7.2, Ushtrimi 1,2,3, faqe 40.<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës.<br />
3-REFLEKTIMI: Problem i ri<br />
Punohet në mënyrë të pavarur F.P 7.2, Ushtrimi 4.<br />
Diskutohen zgjidhjet me klasën.<br />
64
Lexohen barazimet nga nxënësit. Ndonjë nxënës i shkruan ato në dërrasë.<br />
Detyrë shtëpie: Mund të jepen Ushtrimet 5, 6 faqe 50 në tekst.<br />
MËSIMI 7.3<br />
Simetria<br />
OBJEKTIVAT E ARRITJES SIPAS NIVELEVE (O.A.N):<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi do të jetë në gjendje:<br />
Niveli i ulët:<br />
Të vendosë një drejtëz simetrie në figurat e thjeshta.<br />
Ose<br />
Të emërtojë vijën e palosjes që e ndan figurën në dy pjesë të barabarta, që<br />
puthiten, si drejtëz simetrie.<br />
Niveli mesatar:<br />
Të dallojë (ose vizatojë)drejtëzën e simetrisë në figurat e thjeshta që i jepen<br />
Niveli i lartë:<br />
Të ndërtojë figurën simetrike në lidhje me një drejtën që i jepet.<br />
KONCEPTET KRYESORE: vija e palosjes, drejtëza e simetrisë, figure simetrike.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1-EVOKIMI: Problem i ri<br />
Hapet teksti. Njihen nxënësit me temën.<br />
Plotësohet Ushtrimi 1 dhe lexohen emrat e figurave nga nxënësit. (Mund t’i nxitni<br />
nxënësit që të krijojnë për to fjali).<br />
2-REALIZIMI I KUPTIMIT: Shpjegim dhe Mësimdhënie e ndërsjellë.<br />
U tërhiqet vëmendja nxënësve tek figura. Diskutojnë në dyshe. Pas 5 minutash u<br />
kërkohet që të përshkruajnë me hollësi çfarë shikojnë në të.<br />
Më pas mësuesja me nxënësit njëkohësisht, krijojnë figura simetrike duke zbatuar hap<br />
pas hapi udhëzimet e tekstit. Në çdo çast ajo udhëzon, orienton e ndihmon, duke u<br />
tërhequr vëmendjen tek drejtëza e simetrisë dhe duke u shpjeguar pse dy pjesët e figure<br />
janë simetrike. (Sepse drejtëza e ndan atë në dy pjesë të barabarta të cilat puthiten nëse<br />
bëjmë palosje sipas kësaj vije.)<br />
Punohet në mënyrë të pavarur teksti. Kontroll individual dhe vlerësimi i tyre.<br />
65
3-REFLEKTIMI: Problem i ri<br />
Plotëso figurën.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Mund të jepet Ushtrimi 3, 4, faqe 51 në tekst.<br />
MËSIMI 7.4<br />
Zbritja pjesë-pjesë<br />
OBJEKTIVAT E ARRITJES SIPAS NIVELEVE (O.A.N):<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi do të jetë në gjendje:<br />
Niveli i ulët:<br />
Të vendosë ndryshesën në barazimet gjysmë të gatshme në shtyllë, i ndihmuar<br />
nga zbërthimet që i jepen (U. 1, fq. 52 tekst).<br />
Niveli mesatar:<br />
Të përdorë zbërthimin si shumë dy mbledhorësh të njërit mbledhor (zbritësit)<br />
për të gjetur ndryshesën e dy numrave brenda 20-s sipas modelit që i jepet.<br />
Niveli i lartë:<br />
Të shpjegojë me gojë veprimet për zbritjen e dy numrave brenda 20-s, duke<br />
zbërthyer si shumë dy mbledhorësh njërin mbledhor (zbritësin).<br />
KONCEPTET KRYESORE: veprim, mjete, mbledhje, zbritje, zbërthim.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1-EVOKIMI: Stuhi mendimesh<br />
Plotëso<br />
7<br />
8<br />
66
Nxënësit punojnë në fletore për 3-4 minuta.<br />
Kontroll i nxënësve të nivelit të ulët. Më pas diskutohet zgjidhja me të gjithë klasën,<br />
duke i nxitur nxënësit që veprimet t’i kryejnë dhe me gishta.<br />
2-REALIZIMI I KUPTIMIT: Shpjegim dhe Mësimdhënie e ndërsjellë.<br />
Hapet teksti. Njihen nxënësit me temën.<br />
Plotësohet Ushtrimi 1dhe lexohen barazimet nga nxënësit.<br />
U tërhiqet vëmendja nxënësve tek figura. Diskutojnë në dyshe. Pas 5 minutash<br />
kërkohet që ata të përshkruajnë me hollësi çfarë shikojnë në të.<br />
Më pas mësuesja ose një nxënës i ndihmuar prej saj, zbërthen numrat që jepen në<br />
shtyllë dhe shpjegon me gojë veprimet.<br />
Punohet në mënyrë të pavarur teksti.<br />
Më pas nxënësit diskutojnë në dyshe veprimet e tekstit.<br />
Nxënës të ndryshëm zgjidhin me radhë ushtrimet në dërrasë (të gjitha ose një pjesë të<br />
tyre). Mësuesja i nxit ata të shpjegojnë me gojë veprimet që bëjnë.<br />
Punohet faqe 7.4 në mënyrë të pavarur. Kontroll individual e vlerësim i punës.<br />
3-REFLEKTIMI: Problem i ri<br />
Shkruaj në fletore. Në dërrasë jepen zbritje në rresht të cilat nxënësit i zgjidhin me<br />
zbërthim pasi t’i kenë kthyer në shtyllë.<br />
15 – 6 = …….<br />
Lexohen barazimet nga nxënësit. Ndonjë nxënës i shkruan ato në dërrasë.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Mund të jepet Ushtrimi 3,4 ose 5, faqe 52 në tekst.<br />
MËSIMI 7.5<br />
Mbledhja dhe zbritja si veprime të kundërta<br />
OBJEKTIVAT E ARRITJES SIPAS NIVELEVE (O.A.N):<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi do të jetë në gjendje:<br />
Niveli i ulët:<br />
Të emërtojë pa gabime dy veprimet matematikore: mbledhjen dhe zbritjen.<br />
Niveli mesatar:<br />
Të lidhë zbritjen me veprimin e kundërt të saj (mbledhjen) .<br />
Niveli i lartë:<br />
Të shpjegojë me gojë, me veprimtari e me mjete, ndryshimin mes veprimit të<br />
mbledhjes dhe veprimit të zbritjes.<br />
KONCEPTET KRYESORE: veprim, mjete, mbledhje, zbritje, zbërthim.<br />
67
Zhvillimi i mësimit<br />
1-EVOKIMI: Stuhi mendimesh<br />
Sa bëjnë<br />
Mësuesja shkruan në dërrasë barazimet. Nxënës të ndryshëm thonë rezultatin dhe i<br />
shkruajnë pasi t’i kenë paraqitur para klasës me mjete ose me gishta.<br />
P.sh. 3 + 7 = 10 – 6 =…..etj.<br />
2-REALIZIMI I KUPTIMIT: Shpjegim dhe Mësimdhënie e ndërsjellë.<br />
Hapet teksti. Njihen nxënësit me temën.<br />
Plotësohet Ushtrimi 1 dhe lexohen barazimet nga nxënësit. U tërhiqet vëmendja<br />
nxënësve tek figura. Diskutojnë në dyshe. Pas 5 minutash u kërkohet që të<br />
përshkruajnë me hollësi çfarë shikojnë në të. Më pas mësuesja ose një nxënës i<br />
ndihmuar prej saj zgjidh veprimet i duke shpjeguar ato me gojë.<br />
Punohet në mënyrë të pavarur teksti. Më pas nxënësit diskutojnë në dyshe veprimet e tekstit.<br />
Nxënës të ndryshëm zgjidhin me radhë ushtrimet në dërrasë. Mësuesja i nxit që ata të<br />
shpjegojnë me gojë veprimet që bëjnë veçanërisht te problema.<br />
Punohet F.P 7.5 në mënyrë të pavarur. Kontroll individual e vlerësim i punës.<br />
3-REFLEKTIMI: Problem i ri<br />
Shkruaj në fletore barazimet në rresht dhe në shtyllë për ushtrimin 3, fq. 53, në tekst.<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës së disa nxënësve.<br />
Lexohen barazimet nga nxënësit. Një nxënës i shkruan ato në dërrasë.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Mund të jepet Ushtrimi 2, faqe 41 te F.P, me kërkesën: Shkruaj në fletore barazimet në<br />
rresht dhe në shtyllë.<br />
Punë e pavarur<br />
Ushtrime në Fletë Pune faqe 42<br />
OBJEKTIVAT E ARRITJES SIPAS NIVELEVE (O.A.N):<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi do të jetë në gjendje:<br />
Niveli i ulët:<br />
Të vendosë mbledhorin ose ndryshesën për mbledhje e zbritje shkurt, në rresht,<br />
brenda 20-s.<br />
Niveli mesatar:<br />
Të shfrytëzojë zbërthimin si shumë mbledhorësh të të zbritshmit për të<br />
realizuar zbritjen brenda 20-s, sipas modelit që i jepet.<br />
68
Niveli i lartë:<br />
Të shkruajë pa gabime veprimin e kundërt të mbledhjes ose të zbritjes, duke<br />
shpjeguar me mjete pse.<br />
KONCEPTET KRYESORE: veprim, mjete, mbledhje, zbritje, zbërthim.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1-EVOKIMI: Problem i ri<br />
Ushtrime me gojë dhe me mjete për mbledhje brenda 10-s. Mësuesja pyet me gojë<br />
nxënësit.<br />
10 + 0 = 10 9 + 1 = 10 8 + 2 =10…etj<br />
Shkrim i barazimeve në dërrasë.<br />
2-REALIZIMI I KUPTIMIT: Shpjegim dhe Mësimdhënie e ndërsjellë.<br />
Njihen nxënësit me temën dhe me mënyrën se si do të veprojnë.<br />
Punohet në mënyrë të pavarur fleta e punës faqe 42. Më pas nxënësit diskutojnë në<br />
dyshe veprimet me radhë duke ia shpjeguar ato njëri tjetrit.<br />
Tek ushtrimi 3 u kërkoni nxënësve që poshtë figurave të vendosin numrin e drejtëzave<br />
të simetrisë që ata gjejnë. Me gojë diskutohet në tabelë numri dhe pse vija e vendosur<br />
prej tyre është drejtëza e simetrisë për atë figurë.<br />
Nxënës të ndryshëm zgjidhin me radhë ushtrimet në tabelë. Mësuesja i nxit që ata të<br />
shpjegojnë me gojë veprimet që bëjnë veçanërisht U 4 dhe problemën.<br />
Nxënësit vijojnë plotësimin e F.P, faqe 36, në punë të pavarur.<br />
3-REFLEKTIMI: Problem i ri<br />
Paraqit me barazime sipas radhës veprimet e dhëna tek ushtrimi 5 (figura) për numrin<br />
18. (F.P, fq. 42)<br />
18 – 1 = 17 18 – 2 = 16 18 – 3 = 15…etj<br />
Nxënës të ndryshëm shkruajnë dhe lexojnë me radhë barazimet në dërrasë.<br />
Detyrë shtëpie :<br />
Mund të japësh ushtrimin 5 ose problemën fq. 42 te F.P.<br />
MËSIMI 7.6<br />
Luaj dhe zgjidh problema<br />
OBJEKTIVAT E ARRITJES SIPAS NIVELEVE (O.A.N):<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi do të jetë në gjendje:<br />
Niveli i ulët:<br />
Të vendosë ndryshesën ose shumën e thënë nga shokët në barazimet që i jepen.<br />
69
Niveli mesatar:<br />
Të dallojë fjalën kyçe që tregon veprimin e zbritjes ose atë të mbledhjes në<br />
tekstin e problemës.<br />
Niveli i lartë:<br />
Të shpjegojë me gojën veprimet për zgjidhjen e problemës me mbledhje ose<br />
zbritje brenda 20-s.<br />
KONCEPTET KRYESORE: veprim, mjete, mbledhje, zbritje, zbërthim.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1-EVOKIMI: Stuhi mendimesh<br />
Sa bëjnë<br />
Ushtrime gojore me mbledhje dhe zbritje brenda 10-s dhe 20-s dhe shkrim i<br />
barazimeve në dërrasë ose në fletore.<br />
2-REALIZIMI I KUPTIMIT: Shpjegim dhe Mësimdhënie e ndërsjellë.<br />
Hapet teksti. Njihen nxënësit me temën.<br />
Ushtrimi 1 lihet për t’u plotësuar në fund për efekt kohe.<br />
U tërhiqet vëmendja nxënësve te problemat. U shpjegohet atyre se si do të veprojnë.<br />
Secili do të zgjidhë problemën vet e më pas do ta diskutojë atë me shokun e bankës.<br />
Më pas një nxënës i ndihmuar prej mësueses dhe klasës zgjidh problemën në dërrasë.<br />
Gjatë punës u kërkohet nxënësve që të qarkojnë fjalën kyçe që tregon veprimin që<br />
duhet të bëjnë për të zgjidhur problemën.<br />
Kjo ecuri ndiqet edhe për dy problemat e tjera. Klasa korrigjon shokun ose vetveten.<br />
Punohet F.P, 7.6, në mënyrë të pavarur.<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës.<br />
3-REFLEKTIMI: Lojë<br />
Mund të realizohet loja e ushtrimit 1 në tekst.<br />
Vizato rrathët në dërrasë. Klasa gjuan në drejtim të tyre me shkumësa me ngjyrë.<br />
Pas gjuajtjes nxënësit shkruajnë barazimin për rezultatin e tyre në gjuajtje. Klasa i<br />
korrigjon ato.<br />
Këtë lojë mund ta vazhdoni gjatë Orëve të Lira 2/3.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Mund të jepet Ushtrimi 2, fq.43 te F.P, mësimi 7.6, me kërkesën: Vizato. Shkruaj në<br />
fletore barazimet në rresht dhe në shtyllë ose problemën.<br />
70
KAPITULLI 9<br />
Në kapitullin e nëntë janë përfshirë nënlinjat e kuptimit të numrit dhe të matjes. Ky<br />
kapitull synon që nxënësit në fund të tij:<br />
‣ Të lexojnë dhe të shkruajnë thyesa të thjeshta, duke u bazuar në modele konkrete.<br />
‣ Të matin kohën duke përdorur njësitë orë, gjysmëorë, çerek ore, minutë.<br />
Në fund të këtij kapitulli nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
Niveli i ulët Niveli i mesëm Niveli i lartë<br />
Të lexojë thyesa të thjeshta,<br />
nisur nga modeli i dhënë.<br />
Të lexojë orën.<br />
Të shpjegojë ndryshimin<br />
midis thyesave të ndryshme.<br />
Të identifikojë paraqitjen e<br />
orës si thyesë.<br />
Të shpjegojë mënyrën e paraqitjes<br />
së një numri në thyesë.<br />
Të kryejë veprime me<br />
minuta dhe orë, në situata<br />
të jetës së përditshme.<br />
MËSIMI 9.1<br />
Thyesat<br />
OBJEKTIVAT: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
Të lexojë paraqitjen e thyesave të ndryshme.<br />
Të identifikojë pjesët përbërëse të një thyese.<br />
Të shpjegojë kuptimin e pjesëve përbërëse të një thyese.<br />
KONCEPTET KRYESORE: ndaj në pjesë të barabarta, thyesë.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1- EVOKIMI<br />
Mësimi fillon me një veprimtari praktike për ndarjen në mënyrë të barabartë të<br />
sendeve që mësuesja ose nxënësit kanë marrë në klasë. Do të ngulmohet në dhënien e<br />
konceptit të ndarjes në mënyrë të barabartë, për të arritur tek thyesa. Gjatë veprimtarisë<br />
mësuesja do të tregojë se numri që tregon në sa pjesë është ndarë sendi (ose figura)<br />
vendoset poshtë thyesës, ndërsa numri që tregon sa pjesë kemi marrë (ose ngjyrosur)<br />
vendoset lart thyesës. Ky është momenti më i rëndësishëm ku duhet ndaluar gjatë.<br />
2- REALIZIMI I KUPTIMIT<br />
Puna me tekstin mbështetet në të njëjtat veprimtari të zhvilluara gjatë evokimit.<br />
Qëllimi është që nxënësit të punojnë të pavarur duke u mbështetur në kërkesat e<br />
ushtrimeve, sigurisht nën drejtimin e mësueses.<br />
71
3- REFLEKTIMI<br />
Për të kontrolluar njohuritë e marra mësuesja mund të përdorë forma të larmishme: mund<br />
të paraqiten situata problemore të cilat zgjidhen në tabelë ose me dyshe nxënësish. E<br />
rëndësishme është që gjithçka të jetë argëtuese dhe jo e lodhshme për nxënësit.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Jepen ushtrimet e fletës së punës të cilat duhet të diskutohen të nesërmen në klasë,<br />
sidomos ushtrimi 1.<br />
MËSIMI 9.2; 9.3<br />
Ora. Ora dhe veprimi<br />
OBJEKTIVAT: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
Të lexojë orën.<br />
Të identifikojë paraqitjen e orës si thyesë.<br />
Të kryejë veprime me minuta dhe orë në situata të jetës së përditshme.<br />
KONCEPTET KRYESORE: matja e kohës, ora, minuta.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1- EVOKIMI<br />
Mësimi fillon me një veprimtari praktike për njohuritë e fëmijëve mbi kohën e matjen e<br />
saj; mjetin e matjes së kohës, mënyrën e leximit të orës. Me anë të orëve të ndryshme<br />
të sjella në klasë, do të bëhet rikujtimi i njohurive të fëmijëve ose dhënia e njohurive të<br />
reja atje ku ato mungojnë. Orët me akrepa do të shërbejnë për kuptimin e matjes së<br />
kohës dhe mënyrën e leximit të orës dhe minutave. Gjithashtu do të lidhen njohuritë e<br />
nxënësve me orën dhe thyesat.<br />
2- REALIZIMI I KUPTIMIT<br />
Puna me tekstin mbështetet në të njëjtat veprimtari të zhvilluara gjatë evokimit.<br />
Mësuesja mund të drejtojë vëmendjen e nxënësve drejt një të menduari aktiv dhe kritik<br />
në drejtim të një orari ditor si dhe të një qëndrimi të shëndetshëm para televizorit ose<br />
në veprimtari sportive.<br />
3- REFLEKTIMI<br />
Në këtë moment duhet të punohen ushtrime praktike për leximin e orës dhe llogaritje<br />
me mend të kohës së kaluar nga një veprimtari në tjetrën, sigurisht me shembuj të<br />
thjeshtë e praktikë.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Jepen ushtrime për matjen e kohës ose paraqitja e veprimtarive ditore të nxënësve, të<br />
cilat mund të shfrytëzohen nga mësuesja për të bërë një lidhje më të plotë të jetës së<br />
fëmijës jashtë shkollës e për të korrigjuar të metat në veprimtari që mungojnë.<br />
72
Test <strong>Matematika</strong> 2<br />
Data ……..........<br />
Shkolla:__________________<br />
Emri: ______________________<br />
1-Shkruaj numrin:<br />
(2 pikë)<br />
Para<br />
99<br />
Pas<br />
Dyzet e gjashtë<br />
→<br />
2-Lidh numrin 9 me vlerën e tij.<br />
(3 pikë)<br />
790 916 759<br />
Q DH NJ<br />
3-Gjej shumën. Gjej ndryshesën. (4 pikë)<br />
3 7 3<br />
+ 6 2 5<br />
4 6 7<br />
+ 5 2 6<br />
9 8 7<br />
– 5 6 4 –<br />
6 3 5<br />
3 9 2<br />
4-Ngjyros aq sa tregon thyesa.<br />
(1 pikë)<br />
2<br />
4<br />
5-Gjej prodhimin .<br />
Cakto përmasat e rreshtimin. Plotëso. ( 7 pikë)<br />
7<br />
10 =<br />
8<br />
4 =<br />
5<br />
1 =<br />
6<br />
3 =<br />
7-Gjej numrat për të cilat është i vërtetë barazimi ose mosbarazimi.<br />
(2 pikë)<br />
{ 9, 7, 6, 5, 3 } + 38 = 34 { 4, 2, 3, 7, 1 } 38 – < 34<br />
73
8-Emërto figurën gjeometrike. Vizato një drejtëz simetrie.<br />
(2 pikë)<br />
9-Krahaso .Vendos shenjën > , < ose =.<br />
( 7 pikë)<br />
56 65 12 + 4 20 – 5 99 + 1 100 – 10<br />
10- Problemë. (5 pikë)<br />
Miri ka 56 kokrra qershi.<br />
Kumbulla ka 8 kokrra më pak se qershi.<br />
Sa kokrra fruta ka gjithsej Miri<br />
Zgjidhje:<br />
Nota Dobët Mjaftueshëm Mirë Shumë mirë<br />
Pikët 0 – 8 9 – 16 17 – 24 25 – 32<br />
74
Në kapitullin e dhjetë është përfshirë linja e numrit (kuptimi dhe veprimi me numrin) si<br />
dhe matja. Ky kapitull synon që nxënësit në fund të tij:<br />
‣ Të përdorin numrin natyror për të shprehur sasi deri në 100.<br />
‣ Të lexojnë, të shkruajnë dhe të numërojnë numra natyrorë deri në 100, duke<br />
kuptuar lidhjen ndërmjet vendit të çdo shifre me vlerën e saj.<br />
‣ Të përdorin kuptimin e numrit natyror për të krahasuar numrat natyrorë deri<br />
në 100.<br />
‣ Të radhitin numrat sipas rritjes ose zvogëlimit të tyre.<br />
‣ Të emërtojnë numrin si numëror të zbërthyer ose si numëror të plotë.<br />
‣ Të matin me përafërsi gjatësi duke përdorur si njësi standarde cm, m.<br />
‣ Të vizatojnë segmente duke përdorur si njësi matëse cm.<br />
‣ Të gjejnë perimetrin e figurave të dhëna.<br />
KAPITULLI 10<br />
Në fund të këtij kapitulli nxënësi duhet të jetë të aftë:<br />
Niveli i ulët Niveli i mesëm Niveli i lartë<br />
Të rishkruajë emërtimin e<br />
numrit si shumë.<br />
Të interpretojë numërorin<br />
e plotë si numëror të<br />
zbërthyer.<br />
Të matë me njësi<br />
standarde segmentin.<br />
Të përdorë mbledhjen për<br />
të emërtuar ndryshe numërorin<br />
e plotë, si të<br />
zbërthyer, edhe anasjelltas.<br />
Të vërë në dukje lidhjen<br />
midis rendeve në paraqitjen<br />
e numrit.<br />
Të vizatojë segmente me<br />
gjatësi të ndryshme.<br />
Të hartojë zgjidhje të<br />
situatave të ndryshme<br />
problemore nga jeta e<br />
përditshme.<br />
Të krahasojë vargjet rritëse<br />
dhe ato zbritëse.<br />
Të gjejë perimetrin e figurave<br />
gjeometrike.<br />
75
MËSIMI 10.1; 10.2; 10.3<br />
Numrat nga 10 deri në 100<br />
OBJEKTIVAT: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
Të riprodhojë emërtime të numrave deri në 100.<br />
Të zbatojë faktet e emërtimit të numrave deri në 100, në forma të ndryshme (si shumë).<br />
Të hartojë paraqitje të numrave deri në 100 si vargje numerike.<br />
Të interpretojnë numërorin e plotë si numëror të zbërthyer.<br />
KONCEPTET KRYESORE: shufra, kube, numra një dhe dyshifrorë, varg numrash.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1- EVOKIMI<br />
Para se të kalohet në punën me librin, e gjithë veprimtaria e zhvilluar ka lidhje me<br />
paraqitjen e kubeve, shufrave dhe rendeve që përfaqësojnë ata te numrat me dy shifra.<br />
Mësuesja shkruan në tabelë numra një e dyshifrorë dhe kërkon që vetë nxënësit të<br />
dallojnë dy llojet e bashkësive të formuara dhe cilësinë e tyre të përbashkët. Termat<br />
njëshifrorë dhe dyshifrorë duhen shoqëruar me kubet dhe shufrat. Jepen zbërthime të<br />
ndryshme të numrave ose me shufra + kube, ose me DH + NJ. Nxënësit nxiten të<br />
punojnë në grupe dyshe për të kontrolluar dhe për të korrigjuar njëri-tjetrin. Puna në<br />
bankë duhet të shoqërohet me paraqitjen e ushtrimeve në tabelë:<br />
2 shufra + 3 kube = 23 kube ose 2 DH +3 NJ = 20 + 3 = 23 etj.<br />
Mund të zhvillohen veprimtari edhe për vargjet e numrave, duke nisur nga brenda 10,<br />
duke kaluar në vargjet brenda 100 (me dhjetëshe të plota), në mënyrë që klasa të jetë e<br />
përgatitur për vargjet me njëshe brenda 100.<br />
2- REALIZIMI I KUPTIMIT<br />
Puna me librin fillon me paraqitjen e shufrave dhe të kubeve. Nxënësit janë të<br />
familjarizuar tashmë me këtë punë dhe vështirësia e vetme është për nxënësit e nivelit<br />
të ulët, që mund të ngatërrojnë paraqitjen e numrave si shumë mbledhorësh.<br />
Ushtrimet e këtyre mësimeve synojnë të plotësohen paraqitjet e numrave në forma të<br />
ndryshme: si shumë dymbledhorësh dhe në tri format përkatëse: me shufra+kube; me<br />
DH+NJ, si dhe në formën klasike p.sh.: 35=30+5.<br />
Puna më e vështirë mbetet në ushtrimin që u kërkohet nxënësve të plotësojë vargjet e<br />
numrave ku janë dhënë vetëm disa pika orientimi. Nxënësit që kanë vështirësi, mund<br />
të orientohen drejt tabelës, ku paraqitet vargu i numrave deri në dhjetë, i cili mund të<br />
përdoret për plotësimin e këtyre vargjeve.<br />
3- REFLEKTIMI<br />
Në këtë moment nxënësve mund t’u jepen ushtrime rikrijuese për të kthyer paraqitjet e<br />
shumës së numrave në forma të ndryshme:<br />
10 + 3 = 13 → 1 DH + 3 NJ = 13 ose 10 + 3 = 13 → 1 shufër + 3 kube = 13 kube<br />
Gjithashtu nxënësve mund t’u jepen vargje numrash në tabelë për plotësim individual<br />
ose në formë konkursi.<br />
76
Detyrë shtëpie:<br />
Punohet fleta e punës e mësimit ose, si detyrë plotësuese për nxënësit e nivelit të parë,<br />
mësuesja mund të kërkojë që vetë nxënësit të krijojnë vargje numrash dhe të argumentojnë<br />
se çfarë llojesh i kanë krijuar. Tabela që kërkon shkrimin e numrave në forma të ndryshme,<br />
duhet korrigjuar për të parë se ku kanë vështirësi nxënësit, në cilën nga paraqitjet e<br />
ndryshme të numrit. Është për t’u pasur parasysh që vështirësia më e madhe qëndron në<br />
shkrimin e numrave me fjalë sepse edhe në shqiptimin e tyre vërehen pasaktësi.<br />
MËSIMI 10.4; 10.5<br />
Njësi të matjes. Metri. Matje me metër<br />
OBJEKTIVAT: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
Të matë me njësi standarte segmentin.<br />
Të vizatojë segmente me gjatësi të ndryshme.<br />
Të gjejë perimetrin e figurave gjeometrike.<br />
KONCEPTET KRYESORE: matje, gjatësi, perimetër, metër, centimetër.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1- EVOKIMI<br />
Në të dy mësimet evokimi përfshin veprimtari praktike që rikujtojnë matjen si veprim;<br />
matjen me njësi jostandarte dhe kalimi në njësitë standarde. Në njësitë e dhëna<br />
m=metri dhe cm=centimetri nxënësit duhet të shohin praktikisht gjatësitë e tyre dhe të<br />
arrijnë vetë në përfundimin se metri përdoret për të matur gjatësi të mëdha, ndërsa cm<br />
për të matur gjatësi të vogla. Rëndësi ka përdorimi i vizores dhe vendosja e saj në<br />
numrin zero kur të fillojë matja.<br />
2- REALIZIMI I KUPTIMIT<br />
Puna me librin fillon me ushtrimet e dhëna, ku nxënësit do të gjejnë gjatësitë e segmenteve<br />
të dhëna dhe do të familjarizohen me gjetjen e perimetrit dhe vendosjen e të dhënave në<br />
tabelë. Gjithashtu do të zbatohen njohuritë mbi matjen duke krahasuar gjatësitë e fëmijëve<br />
të figurës. Gjithashtu një moment i rëndësishëm është edhe këmbimi i njësive të matjes së<br />
m=100 cm. Në këtë moment shfrytëzohen njohuritë e nxënësve mbi zbërthimin e numrave<br />
në dhjetëshe dhe njëshe (përkatësisht në metra+centimetra).<br />
3- REFLEKTIMI<br />
Në momentin e reflektimit mund të ripërsëriten njohuritë mbi matjen dhe do të<br />
punohen ushtrime mbi zbërthimin e njësive të matjes.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Punohet fleta e punës së mësimit, e cila duhet të kontrollohet në klasë për të gjithë<br />
nxënësit, si dhe në tabelë.<br />
77
KAPITULLI 11<br />
Niveli i ulët Niveli i mesëm Niveli i lartë<br />
1- Të vendosë shumën në<br />
mbledhjet shkurt të një<br />
numri dyshifror me një<br />
numër njëshifror për të<br />
gjetur deri në 100, pa<br />
kaluar dhjetën.<br />
2- Të vendosë ndryshesën<br />
në zbritjen e një numri<br />
njëshifror nga një numër<br />
dyshifror pa e prishur 10-n<br />
shkurt në shtyllë ose në<br />
rresht sipas modelit që i<br />
jepet.<br />
3-Të vendosë shumën në<br />
mbledhjet shkurt në shtyllë<br />
të dy numrave dyshifrorë<br />
pa e kaluar 10-n.<br />
1- Të vendosë shumën në<br />
mbledhjet shkurt të një<br />
numri dyshifror me një<br />
numër njëshifror për të<br />
gjetur deri në 100, pa<br />
kaluar dhjetën.<br />
2- Të zbërthejë si shumë dy<br />
mbledhorësh të zbritshmin<br />
për të gjetur ndryshesën e<br />
numrit njëshifror nga një<br />
numër dyshifror pa e<br />
prishur 10-n, sipas modelit<br />
që i jepet.<br />
3-Të përdorë zbërthimin si<br />
shumë dy mbledhorësh, për<br />
të gjetur shumën në<br />
mbledhjet gjatë në rresht<br />
dhe në shtyllë. Të dy<br />
numrave dyshifrorë pa e<br />
kaluar 10-n, sipas një<br />
modeli që i jepet.<br />
1-Të shpjegojë me gojë<br />
veprimet për të njehsuar<br />
shkurt shumën e një numri<br />
dyshifror me një numër<br />
njëshifror, pa kaluar 10-n,<br />
në rresht dhe në shtyllë.<br />
2-Të shpjegojë me gojë<br />
veprimet për të gjetur<br />
ndryshesën e numrit<br />
njëshifror nga një numër<br />
dyshifror, pa e prishur 10-n,<br />
sipas modelit që i jepet.<br />
3-Të shpjegojë me gojë<br />
veprimet për të njehsuar<br />
shumën në mbledhjet gjatë<br />
në rresht dhe në shtyllë të dy<br />
numrave dyshifrorë pa e<br />
kaluar 10-n.<br />
MËSIMI 11.1<br />
Mbledhja e numrave dyshifror me numra njëshifrorë<br />
OBJEKTIVAT E ARRITJES SIPAS NIVELEVE (O.A.N):<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi do të jetë në gjendje:<br />
Niveli i ulët:<br />
Të vendosë shumën në mbledhjet shkurt të një numri dyshifror me një numër<br />
njëshifror gatshëm, për të gjetur deri në 100 pa kaluar dhjetën.<br />
Niveli mesatar:<br />
Të mbledhë shkurt një numër dyshifror me një numër njëshifror, për të gjetur<br />
deri në 100, pa kaluar dhjetën, sipas modelit ose udhëzimeve që i jepen.<br />
78
Niveli i lartë:<br />
Të shpjegojë me gojë radhën për kryerjen e veprimeve të njehsuar shkurt,<br />
shumën e një numri dyshifror me një numër njëshifror, pa kaluar 10-n, në<br />
rresht dhe në shtyllë.<br />
KONCEPTET KRYESORE: veprim, mjete, mbledhje, zbritje, zbërthim.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1-EVOKIMI: Stuhi mendimesh<br />
Ushtrime me gojë për mbledhje brenda 10-s (Mund të nxiten nxënësit që veprimet t’i<br />
paraqesin edhe me gishta ose me mjete të tjera). Klasa kryen të njëjtat veprime dhe<br />
nxënësit korrigjojnë veten ose shokun nëse nevojitet.<br />
Barazimet shkruhen në tabelë nga mësuesja ose nga nxënës të ndryshëm.<br />
2-REALIZIMI I KUPTIMIT: Shpjegim dhe Mësimdhënie e ndërsjellë.<br />
Hapet teksti. Njihen nxënësit me temën.<br />
Plotësohet U.1 dhe lexohen barazimet nga nxënësit.<br />
Kujdes!<br />
Në figurën në tekst është e nevojshme të bëhen dy plotësime:<br />
1-Majtas: Duhet të vendoset një plus ndërmjet shufrave dhe kubeve.<br />
2-Djathtas: Duhen shtuar plusi dhe dy kube që të përkojnë me barazimin poshtë.<br />
+<br />
30<br />
+ 7<br />
U tërhiqet vëmendja nxënësve tek figura. Nxiten nxënësit për të bërë korrigjimet sipas<br />
modelit që paraqet mësuesja në tabelë.<br />
Diskutojnë në dyshe. Pas 5 minutash u kërkohet që të përshkruajnë edhe një here me<br />
hollësi çfarë shikojnë në të.<br />
Më pas mësuesja (ose një nxënës i ndihmuar prej saj) zgjidh veprimet, duke shpjeguar<br />
ato me gojë.<br />
Punohet në mënyrë të pavarur teksti. Ushtrimet 2-5.<br />
Më pas nxënësit diskutojnë në dyshe veprimet.<br />
Nxënës të ndryshëm zgjidhin me radhë ushtrimet në tabelë (ose disa prej tyre).<br />
Mësuesja i nxit ata të shpjegojnë me gojë veprimet që bëjnë.<br />
Punohet F.P, fq. 48-49 në mënyrë të pavarur.<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës.<br />
3-REFLEKTIMI: Problem i ri<br />
Jep për secilin grup një mbledhje të cilën nxënësit e punojnë në fletore, në rresht e në<br />
shtyllë shkurt.<br />
79
Kontroll individual e vlerësim i punës së disa nxënësve.<br />
Nxënësit që i punojnë ato në tabelë, u përgjigjen me gojë pyetjeve të ushtrimit 6.<br />
1-Nga cili krah e fillove mbledhjen<br />
2-Kë mblodhe në fillim<br />
3-Po më pas kë mblodhe<br />
Klasa korrigjon veprimet e shokut ose përgjigjet e tij.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Si detyrë mund të jepet Ushtrimi 2 me kërkesë:<br />
Niveli i ulët: Kopjo barazimet e ushtrimeve 3, 4 në tekst.<br />
Nivele i mesëm dhe i lartë: Puno ushtrimin 5 në tekst.<br />
Ose<br />
Problemat te mësimi 11.1, F.P, fq. 49.<br />
MËSIMI 11.2<br />
Zbritja e numrave njëshifrorë nga numrat dyshifrorë pa prishje të dhjetës<br />
OBJEKTIVAT E ARRITJES SIPAS NIVELEVE (O.A.N):<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi do të jetë në gjendje:<br />
Niveli i ulët:<br />
Të vendosë ndryshesën në zbritjen e një numri njëshifror, nga një numër dyshifror,<br />
pa e prishur 10-n, shkurt në shtyllë ose në rresht, sipas modelit që i jepet.<br />
Niveli mesatar:<br />
Të përdorë zbërthimin si shumë dy mbledhorësh të zbritshmin, për të gjetur<br />
ndryshesën e numrit njëshifror nga një numër dyshifror, pa e prishur 10-n sipas<br />
modelit që i jepet.<br />
Niveli i lartë:<br />
Të shpjegojë me gojë radhën e veprimeve për të gjetur ndryshesën e numrit<br />
njëshifror, nga një numër dyshifror, pa e prishur 10-n, sipas modelit që i jepet.<br />
KONCEPTET KRYESORE: veprim, mjete, mbledhje, zbritje, zbërthim, shumë, ndryshesë.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1-EVOKIMI: Stuhi mendimesh<br />
Ushtrime me gojë me faktet e zbritjes brenda 10-s (Mund të nxiten nxënësit, që<br />
veprimet t’i paraqesin edhe me gishta ose me mjete të tjera. Klasa kryen të njëjtat<br />
veprime dhe korrigjojnë shokun nëse nevojitet).<br />
Barazimet shkruhen në tabelë nga mësuesja ose nga nxënësit.<br />
80
2-REALIZIMI I KUPTIMIT: Shpjegim dhe Mësimdhënie e ndërsjellë.<br />
Hapet teksti. Njihen nxënësit me temën.<br />
Plotësohet U.1 dhe lexohen veprimet me operatorë. Nxënës të ndryshëm i plotësojnë<br />
dhe i lexojnë me zë në tabelë.<br />
U tërhiqet vëmendja nxënësve tek figura. Lejohen ta diskutojnë në dyshe. Pas 5<br />
minutash u kërkohet që ata të përshkruajnë me hollësi çfarë shikojnë në të.<br />
Më pas mësuesja (ose një nxënës i ndihmuar prej saj) zgjidh veprimet i duke shpjeguar ato<br />
me gojë. Ajo thekson që nxënësit të thonë me gojë nga do të fillojë zbritja.(Nga njëshet)<br />
Punohet në mënyrë të pavarur teksti. Ushtrimet 2-5.<br />
Kujdes!<br />
Tek Ushtrimi 3 veprimi i parë duhet korrigjuar ÷ në – si tek ushtrimi 2 më sipër.<br />
Më pas nxënësit diskutojnë në dyshe veprimet.<br />
Nxënës të ndryshëm zgjidhin me radhë ushtrimet në tabelë (ose disa prej tyre).<br />
Mësuesja i nxit që ata të shpjegojnë me gojë veprimet që bëjnë, veçanërisht Ushtrimin<br />
5 në tekst.<br />
Punohet F.P, fq. 49, në mënyrë të pavarur.<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës.<br />
3-REFLEKTIMI: Minitest<br />
Përgatit për çdo nxënës fisha me një ushtrim zbritjeje të një numri njëshifror, nga një<br />
numër dyshifror, pa e prishur 10-n, në rresht ose në shtyllë me kërkesën: Plotëso.<br />
Pas 3-4 minutash i mbledh dhe i korrigjon.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Mund të japësh një ushtrim nga F.P ose nga teksti.<br />
MËSIMI 11.3<br />
Mbledhja e numrave dyshifror pa kalim të dhjetës<br />
OBJEKTIVAT E ARRITJES SIPAS NIVELEVE (O.A.N):<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi do të jetë në gjendje:<br />
Niveli i ulët:<br />
Të vendosë shumën në mbledhjet shkurt në shtyllë të dy numrave dyshifrorë pa<br />
e kaluar 10-n.<br />
Niveli mesatar:<br />
Të përdorë zbërthimin si shumë dy mbledhorësh, për të gjetur shumën në<br />
mbledhjet gjatë në rresht dhe në shtyllë të dy numrave dyshifrorë, pa e kaluar<br />
10-n sipas një modeli që i jepet.<br />
81
Niveli i lartë:<br />
Të shpjegojë me gojë veprimet për të njehsuar shumën në mbledhjet gjatë në<br />
rresht dhe në shtyllë të dy numrave dyshifrorë pa e kaluar 10-n.<br />
KONCEPTET KRYESORE: veprim, mjete, mbledhje, zbritje, zbërthim.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1-EVOKIMI: Problem i ri<br />
Sa shufra e sa kube duhen për të paraqitur numrin 54<br />
Si e shkruajmë atë 54 = 50 + 4<br />
Mund të punohen edhe numra të tjerë.<br />
Nxënësit i thonë me gojë zbërthimet e numrit. Disa prej tyre mësuesja i paraqet<br />
konkretisht ose me vizatim të shufrave. Barazimet shkruhen në tabelë nga mësuesja ose<br />
nga nxënësit.<br />
2-REALIZIMI I KUPTIMIT: Shpjegim dhe Mësimdhënie e ndërsjellë.<br />
Hapet teksti. Njihen nxënësit me temën.<br />
Plotësohet Ushtrimi 1dhe lexohen barazimet nga nxënësit sipas dëshirës, duke i nxitur<br />
për sa më shumë mënyra zbërthimi.<br />
U tërhiqet vëmendja nxënësve tek figura. Nxiten nxënësit për të bërë korrigjimet sipas<br />
modelit që paraqet mësuesja në tabelë.<br />
Lejohen që ta diskutojnë në dyshe. Pas 5 minutash u kërkohet që ata të përshkruajnë<br />
edhe një here me hollësi çfarë shikojnë në të.<br />
Më pas mësuesja (ose një nxënës i ndihmuar prej saj) zgjidh veprimet i duke shpjeguar<br />
ato me gojë.<br />
Kjo gjë përsëritet 2-3 herë.<br />
Kujdes!<br />
Në ushtrimin 4 përsëriten numrat dhe me ndihmën tuaj nxënësit i korrigjojnë ato:<br />
36<br />
+ 23<br />
34<br />
+ 23<br />
Punohet në mënyrë të pavarur teksti. Ushtrimet 2-5.<br />
Më pas nxënësit diskutojnë në dyshe veprimet.<br />
Nxënës të ndryshëm zgjidhin me radhë ushtrimet në tabelë (ose disa prej tyre).<br />
Mësuesja i nxit që ata të shpjegojnë me gojë veprimet që bëjnë.<br />
Punohet F.P, fq.50, në mënyrë të pavarur.<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës.<br />
3-REFLEKTIMI: Problem i ri<br />
Gjej shumën gjatë:<br />
Nxënësit punojnë në fletore ushtrimin 5 në tekst dhe disa prej tyre në tabelë.<br />
82
Kontroll individual e vlerësim i punës së disa nxënësve.<br />
Nxënësit që i punojnë ato në tabelë, u përgjigjen me gojë pyetjeve që lidhen me<br />
veprimet që bëjnë.<br />
Ushtrimi 6.<br />
Klasa korrigjon veprimet e shokut ose përgjigjet e tij.<br />
Detyrë shtëpie :<br />
Si detyrë mund të jepet ushtrimi 2 me kërkesë”Puno gjatë (me zbërthim) veprimet” ose<br />
problema te mësimi 11.3 F.P, fq. 50.<br />
MËSIMI 11.4<br />
Zbritja e numrave dyshifrorë pa prishje të dhjetës.<br />
OBJEKTIVAT E ARRITJES SIPAS NIVELEVE (O.A.N):<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi do të jetë në gjendje:<br />
Niveli i ulët:<br />
Të vendosë ndryshesën në zbritjet shkurt në shtyllë të dy numrave dyshifrorë<br />
pa e prishur dhjetën.<br />
Niveli mesatar:<br />
Të përdorë zbërthimin si shumë dy mbledhorësh, për të gjetur ndryshesën në<br />
zbritjet gjatë në rresht dhe në shtyllë të dy numrave dyshifrorë, pa e prishur 10-n,<br />
sipas një modeli që i jepet.<br />
Niveli i lartë:<br />
Të shpjegojë me gojë veprimet për të njehsuar e gjetur ndryshesën në zbritjet<br />
gjatë në rresht dhe në shtyllë, të dy numrave dyshifrorë pa e prishur 10-n.<br />
KONCEPTET KRYESORE: veprim, mjete, mbledhje, zbritje, zbërthim.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1-EVOKIMI: Problem i ri<br />
Sa shufra e sa kube duhen për të paraqitur numrin 32<br />
83
KAPITULLI 12<br />
Niveli i ulët Niveli i mesëm Niveli i lartë<br />
1-Të vendosë shumën në<br />
mbledhjet shkurt të një<br />
numri dyshifror me një<br />
numër njëshifror, i<br />
gatshëm për të gjetur deri<br />
në 100 pa kaluar dhjetën.<br />
2-Të vendosë shumën në<br />
mbledhjet shkurt të katër<br />
mbledhorëve, duke plotësuar<br />
disa dhjetëshe të plota.<br />
3- Të vendosë ndryshesën<br />
në zbritjet shkurt të një<br />
numri njëshifror nga një<br />
numër dyshifror me<br />
dhjetëshe të plota, duke<br />
prishur dhjetën.<br />
1-Të lidhë (qarkojë)<br />
njëshet në të dy mbledhorët,<br />
për të njehsuar<br />
shumën e një numri<br />
dyshifror me një numër<br />
njëshifror, pa kaluar 10-n<br />
në rresht dhe në shyllë,<br />
shkurt e gjatë.<br />
2-Të lidhë (qarkojë) mbledhorët<br />
për të plotësuar disa<br />
dhjetëshe të plota në<br />
mbledhjet shkurt, të jo më<br />
shumë se katër mbledhorëve.<br />
3-Të zbërthejë zbritësin si<br />
shumë dy mbledhorësh,<br />
për të gjetur ndryshesën e<br />
një numri njëshifror nga<br />
një numër dyshifror, me<br />
dhjetëshe të plota, duke<br />
prishur dhjetën.<br />
1-Të shpjegojë me gojë<br />
veprimet, për të njehsuar<br />
shkurt shumën e një numri<br />
dyshifror me një numër<br />
njëshifror, pa kaluar 10-n,<br />
në rresht dhe në shyllë.<br />
2-Të shpjegojë me gojë<br />
veprimet për të njehsuar<br />
shkurt mbledhjen e katër<br />
mbledhorëve, duke plotësuar<br />
disa dhjetëshe të plota.<br />
3-Të shpjegojë me gojë<br />
veprimet për të njehsuar<br />
ndryshesën në zbritjen e<br />
një numri njëshifror nga<br />
një numër dyshifror, me<br />
dhjetëshe të plota, duke<br />
prishur dhjetën.<br />
MËSIMI 12.1<br />
Mbledhje me shumë dhjetëshe të plota<br />
OBJEKTIVAT E ARRITJES SIPAS NIVELEVE (O.A.N):<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi do të jetë në gjendje:<br />
Niveli i ulët:<br />
Të vendosë shumën në mbledhjet shkurt të një numri dyshifror me një numër<br />
njëshifror, për të gjetur deri në 100, pa kaluar dhjetën.<br />
Niveli mesatar:<br />
Të lidhë (qarkojë) njëshet në të dy mbledhorët, për të njehsuar shumën e një<br />
numri dyshifror me një numër njëshifror, pa kaluar 10-n në rresht dhe në<br />
shtyllë, shkurt dhe gjatë.<br />
84
Niveli i lartë:<br />
Të shpjegojë me gojë veprimet për të njehsuar shkurt shumën e një numri<br />
dyshifror me një numër njëshifror, pa kaluar 10-n, në rresht dhe në shtyllë.<br />
KONCEPTET KRYESORE: veprim, mjete, mbledhje, shumë, zbërthim.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1-EVOKIMI: Stuhi mendimesh<br />
Si mund ta paraqesë numri 54 me shufër dhe kube<br />
Sa shifra dhe sa kube duhen<br />
Pra :<br />
5 shufra + 4 kube = 54 ndryshe 50 + 4 = 54<br />
Punohen 2-3 ushtrime të tjera me shufra dhe kube dhe shkruhen barazimet në tabelë<br />
nga mësuesja ose nga nxënësit.<br />
2-REALIZIMI I KUPTIMIT: Shpjegim dhe Mësimdhënie e ndërsjellë.<br />
Hapet teksti. Njihen nxënësit me temën.<br />
Plotësohet U.1 dhe lexohen barazimet nga nxënësit.<br />
U tërhiqet vëmendja nxënësve te figura. Diskutojnë në dyshe. Pas 5 minutash u<br />
kërkohet që të përshkruajnë me hollësi çfarë shikojnë në të.<br />
Më pas mësuesja (ose një nxënës i ndihmuar prej saj) zgjidh veprimet i duke shpjeguar<br />
ato me gojë.<br />
Punohet në mënyrë të pavarur teksti. Ushtrimet 2-4.<br />
Më pas nxënësit diskutojnë në dyshe veprimet.<br />
Nxënës të ndryshëm zgjidhin me radhë ushtrimet në tabelë (ose disa prej tyre).<br />
Mësuesja i nxit ata të shpjegojnë me gojë veprimet që bëjnë.<br />
Kujdes! Te fleta e punës numri i mësimit është vënë gabim (11.3 është 12.1)<br />
Punohet F.P, fq.50, në mënyrë të pavarur.<br />
Kontroll individual dhe vlerësim i punës.<br />
3-REFLEKTIMI: Problem i ri<br />
Punohet në fletore ushtrimi 5 në tekst.<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës së disa nxënësve.<br />
Nxënësit që i punojnë ato në tabelë, u përgjigjen me gojë pyetjeve të ushtrimit 6.<br />
Klasa korrigjon veprimet e shokut ose përgjigjet e tij.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Si detyrë mund të jepet ushtrimi 5 në tekst si dhe ushtrimi 2 në F.P, me kërkesë “Puno<br />
gjatë e shkurt në fletore”.<br />
85
MËSIMI 12.2<br />
Mbledhja e disa mbledhorëve me disa dhjetëshe të plota<br />
OBJEKTIVAT E ARRITJES SIPAS NIVELEVE (O.A.N):<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi do të jetë në gjendje:<br />
Niveli i ulët:<br />
Të vendosë shumën në mbledhjet shkurt të katër mbledhorëve duke plotësuar<br />
disa dhjetëshe të plota.<br />
Niveli mesatar:<br />
Të lidhë (qarkojë) mbledhorët për të plotësuar disa dhjetëshe të plota në<br />
mbledhjet shkurt, të jo më shumë se katër mbledhorëve.<br />
Niveli i lartë:<br />
Të shpjegojë me gojë veprimet për të njehsuar shkurt mbledhjen e katër<br />
mbledhorëve, duke plotësuar disa dhjetëshe të plota.<br />
KONCEPTET KRYESORE: veprim, mjete, mbledhje, shumë, zbërthim, operatorë.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1-EVOKIMI: Shkrim i lirë<br />
Shkruani sa më shumë barazime me mbledhje për numri 10.<br />
U tërhiqet vëmendja nxënësve që të kujtojnë zbërthimin e tij.<br />
Lihen nxënësi që të shkruajnë për 4-5 min.<br />
Lexohen ushtrimet me zë nga nxënës të ndryshëm.<br />
2-REALIZIMI I KUPTIMIT: Shpjegim dhe Mësimdhënie e ndërsjellë.<br />
Hapet teksti. Njihen nxënësit me temën.<br />
Plotësohet Ushtrimi 1dhe lexohen barazimet nga nxënësit.<br />
U tërhiqet vëmendja nxënësve tek figura. Lihen ata që ta diskutojnë në dyshe. Pas 5<br />
minutash u kërkohet që të përshkruajnë me hollësi çfarë shikojnë në të.<br />
Më pas mësuesja (ose një nxënës i ndihmuar prej saj) zgjidh veprimet duke i shpjeguar<br />
ato me gojë.<br />
Punohet në mënyrë të pavarur teksti (Ushtrimet 2-4)<br />
Më pas nxënësit diskutojnë në dyshe veprimet.<br />
Nxënës të ndryshëm zgjidhin me radhë ushtrimet në tabelë (ose disa prej tyre).<br />
Një vëmendje të veçantë i duhet kushtuar punimit me nxënësit ushtrimeve 4-5 në tekst.<br />
Mësuesja i nxit që ata të shpjegojnë me gojë veprimet që bëjnë.<br />
Punohet mësimi 12.2 te F.P, fq.51, në mënyrë të pavarur.<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës.<br />
86
3-REFLEKTIMI: Problem i ri<br />
Punohet në fletore ushtrimi 4 në tekst me kërkesën: Paraqit si barazime veprimet me<br />
operatorë.<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës së disa nxënësve.<br />
Klasa korrigjon veprimet e shokut ose përgjigjet e tij.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Si detyrë mund të jepet ushtrimi 5 në tekst si dhe ushtrimet 2 dhe 3 në F.P.<br />
MËSIMI 12.3<br />
Zbritja e numrave njëshifrorë nga dhjetëshet e plota<br />
OBJEKTIVAT E ARRITJES SIPAS NIVELEVE (O.A.N):<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi do të jetë në gjendje:<br />
Niveli i ulët:<br />
Të vendosë ndryshesën në zbritjet shkurt të një numri njëshifror nga një numër<br />
dyshifror me dhjetëshe të plota, duke prishur dhjetën.<br />
Niveli mesatar:<br />
Të zbërthejë zbritësin si shumë dy mbledhorësh, për të gjetur ndryshesën e një numri<br />
njëshifror nga një numër dyshifror me dhjetëshe të plota, duke prishur dhjetën.<br />
Niveli i lartë:<br />
Të shpjegojë me gojë veprimet për të njehsuar ndryshesën në zbritjen e një numri<br />
njëshifror nga një numër dyshifrorë me dhjetëshe të plota duke prishur dhjetën.<br />
KONCEPTET KRYESORE: veprim, mjete,mbledhje, shumë, zbërthim, operatorë.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1-EVOKIMI: Shkrim i lirë<br />
Shkruani sa më shumë barazime me zbritje brenda numrit 10.<br />
Nxënësit shkruajnë për 4-5 minuta.<br />
Lexohen ushtrimet me zë nga nxënës të ndryshëm.<br />
2-REALIZIMI I KUPTIMIT: Shpjegim dhe Mësimdhënie e ndërsjellë.<br />
Hapet teksti. Njihen nxënësit me temën.<br />
Plotësohet Ushtrimi 1dhe lexohen barazimet nga nxënësit.<br />
U tërhiqet vëmendja nxënësve tek figura. Diskutojnë në dyshe. Pas 5 minutash u<br />
kërkohet të përshkruajnë me hollësi çfarë shikojnë në të.<br />
Më pas mësuesja (ose një nxënës i ndihmuar prej saj) zgjidh veprimet duke shpjeguar<br />
ato me gojë dhe duke i demonstruar me shufra dhe kube.<br />
87
Punohet në mënyrë të pavarur teksti (Ushtrimet 2-4).<br />
Më pas nxënësit diskutojnë në dyshe veprimet.<br />
Nxënës të ndryshëm zgjidhin me radhë ushtrimet në tabelë (ose disa prej tyre).<br />
Një vëmendje të veçantë i duhet kushtuar punimit me nxënësit të ushtrimit 4 në tekst,<br />
pasi është baza për zbritjen në shtyllë.<br />
Mësuesja i nxit që ata të shpjegojnë me gojë veprimet që bëjnë.<br />
Punohet mësimi në mënyrë të pavarur 12.3, fq.5 (nëse ka kohë). Në të kundërt ajo jepet<br />
si detyrë shtëpie te F.P<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës.<br />
3-REFLEKTIMI: Problem i ri<br />
Punohet në fletore ushtrimi 4 në tekst me kërkesën: Paraqit si barazime veprimet me<br />
operatorë.<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës së disa nxënësve. Klasa korrigjon veprimet e<br />
shokut ose përgjigjet e tij.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Si detyrë mund të jepet mësimi 12.3, fq. 51, nëse nuk është punuar në klasë.<br />
Ushtrimi 5 në tekst si dhe ushtrimet 2 e 4 në F.P, sipas nivelit të nxënësve.<br />
MËSIMI 12.4<br />
Mbledhja gjatë dhe shkurt<br />
OBJEKTIVAT E ARRITJES SIPAS NIVELEVE (O.A.N):<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi do të jetë në gjendje:<br />
Niveli i ulët:<br />
Të vendosë shumën në mbledhjet shkurt të një numri dyshifror me një numër<br />
njëshifror, për të gjetur deri në 100 pa kaluar dhjetën.<br />
Niveli mesatar:<br />
Të lidhë (qarkojë) njëshet në të dy mbledhorët, për të njehsuar shumën e një<br />
numri dyshifror me një numër njëshifror, pa kaluar 10-n, në rresht dhe në<br />
shtyllë, shkurt e gjatë.<br />
Niveli i lartë:<br />
Të shpjegojë me gojë veprimet për të njehsuar shkurt shumën e një numri<br />
dyshifror me një numër njëshifror, pa kaluar 10-n , në rresht dhe në shtyllë.<br />
Të vendosë ndryshesën në zbritjet shkurt të një numri njëshifror nga një numër<br />
dyshifror, me dhjetëshe të plota, duke prishur dhjetën.<br />
88
Niveli mesatar:<br />
Të zbërthejë zbritësin si shumë dy mbledhorësh, për të gjetur ndryshesën e një<br />
numri njëshifror nga një numër dyshifrorë, me dhjetëshe të plota, duke prishur<br />
dhjetën.<br />
Niveli i lartë:<br />
Të shpjegojë me gojë veprimet për të njehsuar ndryshesën në zbritjen e një<br />
numri njëshifror nga një numër dyshifror, me dhjetëshe të plota, duke prishur<br />
dhjetën,<br />
KONCEPTET KRYESORE: veprim, mjete, mbledhje, shumë, zbërthim, operatorë.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1--EVOKIMI: Stuhi mendimesh<br />
Si mund të paraqitet numri 67, me shufra dhe kube<br />
Sa shufra dhe sa kube duhen<br />
Pra:<br />
6 shufra + 7 kube = 67 ndryshe 60 + 4 = 67<br />
Punohen 2-3 ushtrime të tjera me shufra dhe kube dhe shkruhen barazimet në tabelë,<br />
nga mësuesja ose nga nxënësit.<br />
2-REALIZIMI I KUPTIMIT: Shpjegim dhe Mësimdhënie e ndërsjellë.<br />
Hapet teksti. Njihen nxënësit me temën.<br />
Plotësohet Ushtrimi 1 dhe lexohen barazimet nga nxënësit. Ndërkohë mësuesja i<br />
shkruan ato në tabelë.<br />
U tërhiqet vëmendja nxënësve tek figura. Diskutojnë në dyshe. Pas 5 minutash u<br />
kërkohet që të përshkruajnë me hollësi çfarë shikojnë në të.<br />
Më pas mësuesja (ose një nxënës i ndihmuar prej saj) zgjidh veprimet, duke shpjeguar<br />
ato me gojë.<br />
Punohet në mënyrë të pavarur teksti (Ushtrimet 2-4).<br />
Më pas nxënësit diskutojnë në dyshe veprimet.<br />
Nxënës të ndryshëm zgjidhin me radhë ushtrimet në tabelë (ose disa prej tyre), shkurt<br />
dhe gjatë.<br />
Mësuesja i nxit ata të shpjegojnë me gojë veprimet që bëjnë.<br />
Punohet F.P, fq.502, në mënyrë të pavarur.<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës.<br />
3-REFLEKTIMI: Problem i ri<br />
Jepet nga një mbledhje për çdo rresht, i cili duhet të zgjidhet me të gjitha mënyrat<br />
brenda 6-7 minutash.<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës së disa nxënësve.<br />
Punohet më pas nga nxënës të ndryshëm në tabelë, të cilët u përgjigjen me gojë<br />
pyetjeve të ushtrimit 5 në tekst.<br />
89
Nxënësit që i punojnë ato në tabelë, u përgjigjen me gojë pyetjeve të ushtrimit 6.<br />
Klasa korrigjon veprimet e shokut ose përgjigjet e tij.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Si detyrë mund të jepet:<br />
Mësimi 12.4, fq. 51, nëse nuk është punuar në klasë.<br />
Jepen për t’u punuar në fletore Ushtrimi 5 në tekst si dhe ushtrimet 3 e 4 në F.P, sipas<br />
nivelit të nxënësve.<br />
Punë e pavarur<br />
Ushtrime në Fletë Pune, faqe 53<br />
OBJEKTIVAT E ARRITJES SIPAS NIVELEVE (O.A.N):<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi do të jetë në gjendje:<br />
Niveli i ulët:<br />
Të vendosë shumën në mbledhjet shkurt të një numri dyshifror me një numër<br />
njëshifror të gatshëm, për të gjetur deri në 100, pa kaluar dhjetën.<br />
Të vendosë shumën në mbledhjet shkurt të katër mbledhorëve, duke plotësuar<br />
disa dhjetëshe të plota.<br />
Të vendosë ndryshesën në zbritjet shkurt të një numri njëshifror nga një numër<br />
dyshifror, me dhjetëshe të plota, duke prishur dhjetën.<br />
Niveli i mesëm<br />
Të lidhë (qarkojë) njëshet në të dy mbledhorët, për të njehsuar shumën e një<br />
numri dyshifror me një numër njëshifror, pa kaluar 10-n, në rresht dhe në<br />
shtyllë, shkurt e gjatë.<br />
Të lidhë (qarkojë) mbledhorët për të plotësuar disa dhjetëshe të plota në<br />
mbledhjet shkurt të jo më shumë se katër mbledhorëve.<br />
Të zbërthejë zbritësin si shumë dy mbledhorësh, për të gjetur ndryshesën e një numri<br />
njëshifror nga një numër dyshifror, me dhjetëshe të plota, duke prishur dhjetën.<br />
Niveli i lartë<br />
Të shpjegojë me gojë veprimet për të njehsuar shkurt shumën e një numri<br />
dyshifror, me një numër njëshifror, pa kaluar 10-n, në rresht dhe në shtyllë.<br />
Të shpjegojë me gojë veprimet për të njehsuar shkurt mbledhjen e katër<br />
mbledhorëve, duke plotësuar disa dhjetëshe të plota.<br />
Të shpjegojë me gojë veprimet për të njehsuar ndryshesën në zbritjen e një numri<br />
njëshifror, nga një numër dyshifror, me dhjetëshe të plota, duke prishur dhjetën.<br />
KONCEPTET KRYESORE: veprim, mjete, mbledhje, shumë, zbërthim, operatorë.<br />
90
Zhvillimi i mësimit<br />
1--EVOKIMI: Shkrim i lirë<br />
Shkruani sa më shumë barazime me mbledhje për numri 10.<br />
U tërhiqet vëmendja nxënësve që të kujtojnë zbërthimin e tij.<br />
Nxënësit shkruajnë për 4-5 min.<br />
Lexohen ushtrimet me zë nga nxënës të ndryshëm.<br />
2-REALIZIMI I KUPTIMIT: Shpjegim dhe Mësimdhënie e ndërsjellë.<br />
Hapet Fleta e Punës. Njihen nxënësit me temën. Sqarohen ata për punën që do të bëjnë.<br />
Punohet në mënyrë të pavarur, Fleta e Punës, fq.53.<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës.<br />
Nxënës të ndryshëm zgjidhin me radhë ushtrimet në tabelë (ose disa prej tyre) shkurt dhe gjatë.<br />
Nxënësit mbledhin gjatë (me zbërthim si tek mësimi 12.3) në shtyllë.<br />
Mësuesja i nxit ata të shpjegojnë me gojë veprimet që bëjnë.<br />
Klasa korrigjon përgjigjet e shokëve.<br />
3-REFLEKTIMI: Problem i ri<br />
Paraqit si shumë të disa mbledhorëve, veprimet me operatorë tek ushtrimi 4, fq 35, te F.P.<br />
4 + 6 + 3 + 5 = 18 10 + 7 + 4 + 8 = 29 20 + 7 + 3 + 8 = 38<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës së disa nxënësve.<br />
Punohet më pas nga nxënës të ndryshëm në tabelë të cilët u përgjigjen me gojë<br />
pyetjeve të ushtrimit 5 në tekst.<br />
Nxënësit që i punojnë ato në tabelë, u përgjigjen me gojë pyetjeve të ushtrimit 6.<br />
Klasa korrigjon veprimet e shokut ose përgjigjet e tij.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Si detyrë mund të jepet:<br />
Ushtrimi 2 te ushtrimet e fundit tek fleta e punës, fq. 35<br />
Si e shkruajmë atë 32 = 30 + 2<br />
Mund të punohen edhe numra të tjerë.<br />
Nxënësit i thonë me gojë zbërthimet e numrit. Disa prej tyre mësuesja i paraqet konkretisht<br />
ose me vizatim të shufrave. Barazimet shkruhen në tabelë nga mësuesja ose nga nxënësit.<br />
2-REALIZIMI I KUPTIMIT: Shpjegim dhe Mësimdhënie e ndërsjellë.<br />
Hapet teksti. Njihen nxënësit me temën.<br />
Plotësohet Ushtrimi 1 dhe lexohen barazimet nga nxënësit sipas dëshirës, duke i nxitur<br />
për sa më shumë mënyra zbërthimi.<br />
U tërhiqet vëmendja nxënësve tek figura. Nxiten nxënësit për të bërë korrigjimet, sipas<br />
modelit që paraqet mësuesja në tabelë.<br />
Lihen ata që ta diskutojnë në dyshe. Pas 5 minutash u kërkohet që të përshkruajnë edhe<br />
një herë me hollësi çfarë shikojnë në të.<br />
91
Më pas mësuesja (ose një nxënës i ndihmuar prej saj) zgjidh veprimet, duke shpjeguar<br />
ato me gojë.<br />
Kjo gjë përsëritet 2-3 herë.<br />
Punohet në mënyrë të pavarur teksti. Ushtrimet 2-4.<br />
Kujdes! Janë dy ushtrime me numrin 4.<br />
Më pas nxënësit diskutojnë në dyshe veprimet.<br />
Nxënës të ndryshëm zgjidhin me radhë ushtrimet në tabelë (ose disa prej tyre).<br />
Mësuesja i nxit ata të shpjegojnë me gojë veprimet që bëjnë.<br />
Punohet gjatë sipas modelit ushtrimi 4 (4-a e dytë) në tekst.<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës.<br />
3-REFLEKTIMI: Problem i ri<br />
Gjej shumën. Përgjigju pyetjeve.<br />
–<br />
Kë zbrite në fillim<br />
Po më pas<br />
Nxënësit punojnë në fletore ushtrimin dhe disa prej tyre në tabelë.<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës së disa nxënësve.<br />
Nxënësi që e punojnë atë në tabelë, u përgjigjen me gojë pyetjeve që lidhen me<br />
veprimet që bëjnë.<br />
Klasa korrigjon veprimet e shokut ose përgjigjet e tij.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Si detyrë mund të jepet ushtrimi 4 me kërkesë “Puno gjatë (me zbërthim) veprimet” fq.<br />
68 në tekst ose ushtrime nga tabela.<br />
44<br />
53<br />
Punë e pavarur. Ushtrime<br />
Vini re!<br />
Kjo punë e pavarur nuk ka faqe me ushtrime në F.P si pasojë e ndërhyrjeve<br />
(rregullimeve) që i janë bërë planit mësimor pas daljes së librit.<br />
OBJEKTIVAT E ARRITJES SIPAS NIVELEVE (O.A.N):<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi do të jetë në gjendje:<br />
Niveli i ulët:<br />
Të vendosë mbledhorët në barazimin gjysmë të gatshëm për të gjetur shumat<br />
deri në 100, pa kaluar dhjetën duke mbledhur një numër dyshifror me një<br />
numër njëshifror.<br />
92
Të vendosë ndryshesën në zbritjen e një numri njëshifror, nga një numër dyshifror,<br />
pa e prishur 10-n, shkurt në shtyllë ose në rresht sipas modelit që i jepet.<br />
Të vendosë shumën në mbledhjet shkurt në shtyllë të dy numrave dyshifrorë,<br />
pa e kaluar 10-n.<br />
Niveli mesatar:<br />
Të njehsojë shkurt shumën e një numri dyshifror me një numër njëshifror, pa<br />
kaluar 10-n, në rresht dhe në shtyllë.<br />
Të zbërthejë si shumë dy mbledhorësh të zbritshmin, për të gjetur ndryshesën e<br />
numrit njëshifror nga një numër dyshifror, pa e prishur 10-n, sipas modelit që i jepet.<br />
Të përdorë zbërthimin si shumë dy mbledhorësh për të gjetur shumën në<br />
mbledhjet gjatë në rresht dhe në shtyllë të dy numrave dyshifrorë, pa e kaluar<br />
10-n, sipas një modeli që i jepet<br />
Niveli i lartë:<br />
Të shpjegojë me gojë veprimet për të njehsuar shkurt shumën e një numri<br />
dyshifror me një numër njëshifror, pa kaluar 10-n në rresht dhe në shtyllë.<br />
Të shpjegojë me gojë veprimet për të gjetur ndryshesën e numrit njëshifror nga<br />
një numër dyshifror, pa e prishur 10-n, sipas modelit që i jepet.<br />
Të shpjegojë me gojë veprimet për të njehsuar shumën në mbledhjet gjatë në<br />
rresht dhe në shtyllë të dy numrave dyshifrorë, pa e kaluar 10-n.<br />
KONCEPTET KRYESORE: veprim, mjete, mbledhje, zbritje, zbërthim.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1-EVOKIMI: Problem i ri<br />
Ushtrime gojore me mbledhje e zbritje brenda 10 dhe 20.<br />
Nxënësit i shkruajnë në fletore ose në tabelë. Pastaj lexohen barazimet me zë të lartë.<br />
2-REALIZIMI I KUPTIMIT: Punë e pavarur + Shpjegim<br />
Njihen nxënësit me temën. Punohen në mënyrë të pavarur ushtrime nga mësimet 11.2 –<br />
11.4.<br />
Më pas nxënësit diskutojnë në dyshe veprimet. Behet kontroll individual e vlerësim i<br />
punës hap pas hapi.<br />
Nxënës të ndryshëm zgjidhin me radhë ushtrimet në tabelë (ose disa prej tyre).<br />
Mësuesja i nxit që ata të shpjegojnë me gojë veprimet që bëjnë.<br />
3-REFLEKTIMI: Problem i ri<br />
Gjej shumën. Përgjigju pyetjeve.<br />
44<br />
38<br />
+ 53<br />
– 15<br />
Kë (mblodhe) apo zbrite në fillim<br />
Po më pas<br />
93
Kontroll individual e vlerësim i punës së disa nxënësve.<br />
Nxënësi që i punojnë ato në tabelë u përgjigjen me gojë pyetjeve që lidhen me<br />
veprimet që bëjnë.<br />
Klasa korrigjon veprimet e shokut ose përgjigjet e tij.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Si detyrë mund të jepen ushtrime nga dërrasa sipas nivelit.<br />
KAPITULLI 13<br />
Niveli i ulët Niveli i mesëm Niveli i lartë<br />
1- Të vendosë shumën në<br />
mbledhjet shkurt të dy<br />
numrave dyshifrorë, pa e<br />
kaluar dhjetën.<br />
2- Të vendosë shumën në<br />
mbledhjet shkurt në shtyllë<br />
të dy numrave dyshifrorë,<br />
duke e kaluar dhjetën, i<br />
ndihmuar nga mjetet ose<br />
figura.<br />
1- Të përdorë zbërthimin si<br />
shumë të dy mbledhorëve,<br />
vetinë e ndërrimit e të<br />
shoqërimit për të gjetur<br />
shumën e dy numrave<br />
dyshifrorë, pa e kaluar<br />
dhjetën, sipas një modeli<br />
që i jepet.<br />
2-Të njehsojë shkurt e<br />
gjatë në shtyllë shumën e<br />
dy numrave dyshifrorë<br />
duke kaluar dhjetën.<br />
1- Të shpjegojë me gojë<br />
veprimet për të njehsuar<br />
shumën e dy numrave<br />
dyshifrorë pa e kaluar<br />
dhjetën, duke përdorur<br />
zbërthimin si shumë të dy<br />
mbledhorëve, vetinë e<br />
ndërrimit e të shoqërimit.<br />
2- Të shpjegojë me gojë<br />
veprimet për të njehsuar<br />
shkurt e gjatë në shtyllë<br />
shumën e dy numrave<br />
dyshifrorë, duke kaluar<br />
dhjetën.<br />
94
MËSIMI 13.1<br />
Mbledhja e numrave me dy shifra<br />
OBJEKTIVAT E ARRITJES SIPAS NIVELEVE (O.A.N):<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi do të jetë në gjendje:<br />
Niveli i ulët:<br />
Të vendosë shumën në mbledhjet shkurt të dy numrave dyshifrorë pa e kaluar<br />
dhjetën.<br />
Niveli i mesëm<br />
Të përdorë zbërthimin si shumë të dy mbledhorëve, vetinë e ndërrimit e të<br />
shoqërimit për të gjetur shumën e dy numrave dyshifrorë pa e kaluar dhjetën,<br />
sipas një modeli që i jepet.<br />
Niveli i lartë:<br />
Të shpjegojë me gojë veprimet për të njehsuar shumën e dy numrave<br />
dyshifrorë pa e kaluar dhjetën, duke përdorur zbërthimin si shumë të dy<br />
mbledhorëve, vetinë e ndërrimit e të shoqërimit.<br />
KONCEPTET KRYESORE: veprim, mjete, mbledhje, shumë, zbërthim, vetia e<br />
ndërrimit,vetia e shoqërimit të mbledhjes.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1-EVOKIMI: Stuhi mendimesh<br />
Si mund ta paraqitet numri 38, me shufra dhe kube<br />
Sa shufra dhe sa kube duhen<br />
Pra :<br />
3 shufra + 8 kube = 38 ndryshe 30 + 8 = 38<br />
Punohen 2-3ushtrime të tjera me shufra dhe kube dhe shkruhen barazime në tabelë nga<br />
mësuesja ose nga nxënësit.<br />
2-REALIZIMI I KUPTIMIT: Shpjegim dhe Mësimdhënie e ndërsjellë.<br />
Hapet teksti. Njihen nxënësit me temën.<br />
Plotësohet Ushtrimi 1dhe lexohen barazimet nga nxënësit.<br />
U tërhiqet vëmendja nxënësve tek figura. Diskutojnë në dyshe. Pas 5 minutash u<br />
kërkohet të përshkruajnë me hollësi çfarë shikojnë në të.<br />
Më pas mësuesja (ose një nxënës i ndihmuar prej saj) zgjidh veprimet, duke i shpjeguar<br />
ato me gojë dhe duke i demonstruar me mjete ose paraqitet një pamje e zmadhuar e<br />
figurës së tekstit.<br />
Punohet në mënyrë të pavarur teksti (Ushtrimet 2-4).<br />
Më pas nxënësit diskutojnë në dyshe veprimet.<br />
Nxënës të ndryshëm zgjidhin me radhë ushtrimet në tabelë (ose disa prej tyre).<br />
95
Mësuesja i nxit që ata të shpjegojnë me gojë veprimet që bëjnë.<br />
Punohet F.P, faqe 54, në mënyrë të pavarur.<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës.<br />
3-REFLEKTIMI: Problem i ri<br />
Punohet në fletore gjatë ushtrimi 4 në tekst.<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës së disa nxënësve.<br />
Nxënësit që i punojnë ato në tabelë, u përgjigjen me gojë pyetjeve të mësueses për<br />
veprimet që bëjnë dhe radhën e tyre.<br />
Klasa korrigjon veprimet e shokut ose përgjigjet e tij.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Si detyrë mund të jepet nga ushtrime në tekst ose nga F.P, sipas nivelit të nxënësve.<br />
MËSIMI 13.2<br />
Mbledhja e numrave dyshifrorë me kalim të dhjetës<br />
OBJEKTIVAT E ARRITJES SIPAS NIVELEVE (O.A.N):<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi do të jetë në gjendje:<br />
Niveli i ulët:<br />
Të vendosë shumën në mbledhjet shkurt në shtyllë të dy numrave dyshifrorë,<br />
duke e kaluar dhjetën, i ndihmuar nga mjetet ose figura.<br />
Niveli i mesëm<br />
Të njehsojë shkurt e gjatë në shtyllë, shumën e dy numrave dyshifrorë duke<br />
kaluar dhjetën.<br />
Niveli i lartë:<br />
Të shpjegojë me gojë veprimet për të njehsuar shkurt e gjatë në shtyllë,<br />
shumën e dy numrave dyshiforë, duke kaluar dhjetën.<br />
KONCEPTET KRYESORE: veprim, mjete, mbledhje, shumë.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1-EVOKIMI: Stuhi mendimesh<br />
Ushtrime gojore për mbledhjet brenda 10-s. Klasa korrigjon nxënësit që përgjigjen ose<br />
i inkurajon ata.<br />
Shkrim i barazimeve në tabelë nga mësuesja ose nga nxënës të ndryshëm.<br />
2-REALIZIMI I KUPTIMIT: Shpjegim dhe Mësimdhënie e ndërsjellë.<br />
Hapet teksti. Njihen nxënësit me temën.<br />
96
Plotësohet Ushtrimi 1dhe lexohen barazimet nga nxënësit.<br />
U tërhiqet vëmendja nxënësve tek figura. Lihen ata që ta diskutojnë në dyshe. Pas 5<br />
minutash kërkohet që ata të përshkruajnë me hollësi çfarë shikojnë në të.<br />
Më pas mësuesja (ose një nxënës i ndihmuar prej saj) zgjidh veprimet duke i shpjeguar<br />
ato me gojë dhe duke i demonstruar me mjete ose paraqet një pamje e zmadhuar e<br />
figurës së tekstit.<br />
Punohet në mënyrë të pavarur teksti. Ushtrimet 2-4, fq. 74 në tekst.<br />
Më pas nxënësit diskutojnë në dyshe veprimet.<br />
Nxënës të ndryshëm zgjidhin me radhë ushtrimet në tabelë (ose disa prej tyre).<br />
Mësuesja i nxit ata të shpjegojnë me gojë veprimet që bëjnë.<br />
Punohet F.P, faqe 54, në mënyrë të pavarur.<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës.<br />
3-REFLEKTIMI: Problem i ri<br />
Jepni nga një ushtrim për çdo rresht. Nxënësit e punojnë atë në fletore. Korrigjohen<br />
fletoret e disa nxënësve.<br />
Më pas ushtrimet punohen në tabelë. Mësuesja i nxit me pyetje rreth radhës së kryerjes<br />
së veprimeve gjatë mbledhjes. Klasa korrigjon veprimet e shokut ose përgjigjet e tij.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Si detyrë mund të jepet nga ushtrime në tekst ose nga F.P, sipas nivelit të nxënësve.<br />
Më pas vijnë 2 orë Punë e pavarur.<br />
Punë e pavarur 1<br />
Ushtrime Fletë Pune, fq. 55<br />
OBJEKTIVAT E ARRITJES SIPAS NIVELEVE (O.A.N):<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi do të jetë në gjendje:<br />
Niveli i ulët:<br />
Të vendosë shumën ose ndryshesën në mbledhjet ose zbritjet shkurt të një<br />
numri dyshifrorë me një numër njëshifror, pa e kaluar dhjetën.<br />
Të vendosë shumën ose ndryshesën në mbledhjet ose zbritjet shkurt në shtyllë të<br />
dy numrave dyshifrorë, pa e kaluar dhjetën, i ndihmuar nga mjetet ose figura.<br />
Niveli i mesëm:<br />
Të përdorë zbërthimin si shumë të dy mbledhorëve, vetinë e ndërrimit e të<br />
shoqërimit, për të gjetur shumën e një numri dyshifror me një numër<br />
njëshifror, pa e kaluar dhjetën.<br />
97
Të njehsojë shkurt e gjatë në shtyllë, shumën ose ndryshesën e dy numrave<br />
dyshifrorë, pa e kaluar dhjetën.<br />
Niveli i lartë:<br />
Të shpjegojë me gojë veprimet për të njehsuar shumën ose ndryshesën e një<br />
numri, me një numër njëshifror pa e kaluar dhjetën, duke përdorur zbërthimin<br />
si shumë të dy mbledhorëve, vetinë e ndërrimit e të shoqërimit.<br />
Të shpjegojë me gojë veprimet për të njehsuar shkurt e gjatë, në shtyllë,<br />
shumën ose ndryshesën e dy numrave dyshiforë, pa e kaluar dhjetën<br />
KONCEPTET KRYESORE: veprim, mjete, mbledhje, shumë, zbërthim, operatorë,<br />
vetia e ndërrimit, vetia e shoqërimit.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1--EVOKIMI: Shkrim i lirë<br />
Shkruani sa më shumë barazime me mbledhje për numrin 10.<br />
U tërhiqet vëmendja nxënësve që të kujtojnë zbërthimin e tij.<br />
Lihen nxënësi që të shkruajnë për 4-5 min.<br />
Lexohen ushtrimet me zë nga nxënës të ndryshëm.<br />
2-REALIZIMI I KUPTIMIT: Punë e pavarur<br />
Hapet fleta e punës. Njihen nxënësit me temën dhe sqarohen për punën që do të bëjnë.<br />
Punohet në mënyrë të pavarur Fleta e Punës, fq.55.<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës ndërkohë që nxënës të ndryshëm zgjidhin me<br />
radhë ushtrimet në tabelë (ose disa prej tyre).<br />
Ushtrim shtesë.<br />
Paraqit si shumë në shtyllë (me zbërthim) veprimet e ushtrimit 1 fq. 55 te F.P.<br />
Sipas modelit:<br />
62 + 8 = 60 + 10<br />
60<br />
= 70<br />
+<br />
60<br />
+<br />
+<br />
2<br />
8<br />
10<br />
=<br />
70<br />
Klasa korrigjon përgjigjet e shokëve.<br />
3-REFLEKTIMI: Problem i ri<br />
Jepet ushtrimi 2 me kërkesën:<br />
Paraqit si mbledhje me shumë mbledhorë, në rresht e në shtyllë.<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës së disa nxënësve.<br />
Punohet më pas nga nxënës të ndryshëm në tabelë.<br />
Klasa korrigjon veprimet e shokut ose përgjigjet e tij.<br />
98
Detyrë shtëpie:<br />
Si detyrë mund të jepen dy ushtrimet e fundit tek Fleta e Punës, fq. 55 ose ushtrimi 3<br />
dhe problema në varësi të nivelit të nxënësve.<br />
Punë e pavarur 2<br />
Ushtrime fletë pune fq. 56<br />
OBJEKTIVAT E ARRITJES SIPAS NIVELEVE (O.A.N):<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi do të jetë në gjendje:<br />
Niveli i ulët:<br />
Të vendosë shumën në mbledhjet shkurt, të dy numrave dyshifrorë, pa e kaluar<br />
dhjetën.<br />
Të vendosë shumën në mbledhjet shkurt në shtyllë, të dy numrave dyshifrorë,<br />
duke e kaluar dhjetën i ndihmuar nga mjetet ose figura.<br />
Niveli i mesëm:<br />
Të përdorë zbërthimin si shumë të dy mbledhorëve, vetinë e ndërrimit e të<br />
shoqërimit për të gjetur shumën e dy numrave dyshifrorë, pa e kaluar dhjetën,<br />
sipas një modeli që i jepet.<br />
Të njehsojë shkurt e gjatë në shtyllë, shumën e dy numrave dyshifrorë, duke<br />
kaluar dhjetën.<br />
Niveli i lartë:<br />
Të shpjegojë me gojë veprimet për të njehsuar shumën e dy numrave<br />
dyshifrorë, pa e kaluar dhjetën, duke përdorur zbërthimin si shumë të dy<br />
mbledhorëve, vetinë e ndërrimit e të shoqërimit.<br />
Të shpjegojë me gojë veprimet për të njehsuar shkurt e gjatë në shtyllë,<br />
shumën e dy numrave dyshifrorë, duke kaluar dhjetën.<br />
KONCEPTET KRYESORE: veprim, mjete, mbledhje, shumë, zbërthim, operatorë,<br />
vetia e ndërrimit,vetia e shoqërimit.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1--EVOKIMI: Shkrim i lirë<br />
Mësuesja e ndan klasën në grupe.<br />
Grupi A: Shkruaj numrat tek brenda 20-s.<br />
Grupi B: Shkruaj numrat çift brenda 20-s.<br />
Dy nxënës i shkruajnë ato në tabelë. Klasa plotëson përgjigjet e tyre.<br />
2-REALIZIMI I KUPTIMIT: Punë e pavarur<br />
Hapet fleta e punës. Njihen nxënësit me temën. Sqarohen ata për punën që do të bëjnë.<br />
99
Punohet në mënyrë të pavarur Fleta e Punës, fq.56.<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës, ndërkohë që nxënës të ndryshëm zgjidhin me<br />
radhë ushtrimet në tabelë (ose disa prej tyre) shkurt dhe gjatë.<br />
Mësuesja i nxit që të shpjegojnë me gojë veprimet që bëjnë.<br />
Klasa korrigjon përgjigjet e shokëve.<br />
3-REFLEKTIMI: Problem i ri<br />
Paraqit si shumë të disa mbledhorëve veprimet me operatorë tek ushtrimi 5 fq. 56, F.P.<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës së disa nxënësve<br />
Punohet më pas nga nxënës të ndryshëm në tabelë.<br />
Klasa korrigjon veprimet e shokut ose përgjigjet e tij.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Si detyrë mund të jepet:<br />
Ushtrimi 2 te ushtrimet e fundit në fletën e punës, fq. 56 ose ushtrimi 4 dhe problema<br />
në varësi të nivelit të nxënësve.<br />
MËSIMI 13.3<br />
Mblidh numrat dyshifrorë duke kaluar dhjetën<br />
OBJEKTIVAT E ARRITJES SIPAS NIVELEVE (O.A.N):<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi do të jetë në gjendje:<br />
Niveli i ulët:<br />
Të vendosë shumën në mbledhjet shkurt në shtyllë ose në rresht, të dy numrave<br />
dyshifrorë duke e kaluar dhjetën.<br />
Niveli i mesëm<br />
Të përdorë zbërthimin si shumë të dy mbledhorëve, vetinë e ndërrimit e të<br />
shoqërimit për të gjetur shumën e dy numrave dyshifrorë, duke e kaluar<br />
dhjetën, sipas një modeli që i jepet.<br />
Niveli i lartë:<br />
Të shpjegojë me gojë veprimet për të njehsuar shumën e dy numrave<br />
dyshifrorë me kalim të dhjetës, duke përdorur zbërthimin si shumë të dy<br />
mbledhorëve, vetinë e ndërrimit e të shoqërimit.<br />
KONCEPTET KRYESORE: veprim, mjete, mbledhje, shumë, zbërthim, operatorë,<br />
vetia e ndërrimit,vetia e shoqërimit.<br />
100
Zhvillimi i mësimit<br />
1-EVOKIMI: Stuhi mendimesh<br />
Si veprojmë për të gjetur shumën:<br />
28 + 32 =<br />
Nxënësit e zgjidhin në fletore ushtrimin.<br />
Njëri prej tyre e zgjidh në tabelë, duke shpjeguar radhën e veprimeve shkurt në shtyllë.<br />
Klasa kontrollon dhe korrigjon vetveten ose shokun.<br />
2-REALIZIMI I KUPTIMIT: Shpjegim dhe Mësimdhënie e ndërsjellë.<br />
Hapet teksti. Njihen nxënësit me temën.<br />
Plotësohet Ushtrimi 1dhe lexohen barazimet nga nxënësit.<br />
U tërhiqet vëmendja nxënësve tek figura. Lihen ata që ta diskutojnë në dyshe. Pas 5<br />
minutash u kërkohet që të përshkruajnë me hollësi çfarë shikojnë në të.<br />
Më pas mësuesja (ose një nxënës i ndihmuar prej saj) zgjidh veprimet, duke i shpjeguar<br />
ato me gojë dhe duke i demonstruar me mjete ose paraqitet një pamje e zmadhuar e<br />
figurës së tekstit.<br />
Punohet në mënyrë të pavarur teksti. Ushtrimet 2 + 3 + 3 (ka gabime tek numrat e<br />
ushtrimeve).<br />
Më pas nxënësit diskutojnë në dyshe veprimet.<br />
Nxënës të ndryshëm zgjidhin me radhë ushtrimet në tabelë (ose disa prej tyre).<br />
Mësuesja i nxit që ata të shpjegojnë me gojë veprimet që bëjnë.<br />
Punohen në mënyrë të pavarur ushtrime shtesë nga tabela:<br />
Puno ushtrimin 3 (3-shi i dytë) me zbërthim në rresht dhe në shtyllë, si tek ushtrimi 2.<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës.<br />
3-REFLEKTIMI: Problem i ri<br />
Për çdo rresht jep një mbledhje të cilën nxënësit e paraqesin me të gjitha mënyrat (si<br />
tek figura).<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës së disa nxënësve.<br />
Nxënësit që i punojnë ato në tabelë, u përgjigjen me gojë pyetjeve të mësueses për<br />
veprimet që bëjnë dhe radhën e tyre .<br />
Klasa korrigjon veprimet e shokut ose përgjigjet e tij.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Mund të jepen dy ushtrimet e fundit.<br />
101
MËSIMI 13.4<br />
Mbledhja e mbledhorëve të barabartë<br />
OBJEKTIVAT E ARRITJES SIPAS NIVELEVE (O.A.N):<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi do të jetë në gjendje:<br />
Niveli i ulët:<br />
Të vendosë shumën deri në 20 në mbledhjet shkurt të tre mbledhorëve të<br />
barabartë, duke u ndihmuar edhe nga figura ose vizatimi i tyre.<br />
Niveli i mesëm:<br />
Të njehsojë shumën në mbledhjet shkurt të disa mbledhorëve të barabartë,<br />
sipas një modeli që i jepet, për shuma deri në 100.<br />
Niveli i lartë:<br />
Të shpjegojë me gojë veprimet për të njehsuar shumën deri në 100 të disa<br />
mbledhorëve të barabartë.<br />
KONCEPTET KRYESORE: veprim, mjete, mbledhje, shumën, mbledhorë të barabartë.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1-EVOKIMI: Stuhi mendimesh<br />
Veprime me mjete për të gjetur shume me mbledhorë të barabartë deri në 20.<br />
P.sh: 2 + 2 + 2 = 3 + 3 + 3 = 8 + 8 = 7 + 7+ 7 = ….etj<br />
Nxënësit shkruajnë në fletore ose në tabelë (në varësi të kohës) barazimet e fituara nga<br />
veprimet me mjete.<br />
2-REALIZIMI I KUPTIMIT: Shpjegim dhe Mësimdhënie e ndërsjellë.<br />
Hapet teksti. Njihen nxënësit me temën.<br />
Plotësohet Ushtrimi 1dhe lexohen barazimet nga nxënësit.<br />
U tërhiqet vëmendja nxënësve tek figura. Diskutojnë në dyshe. Pas 5 minutash<br />
kërkohet që ata të përshkruajnë me hollësi çfarë shikojnë në të.<br />
Më pas mësuesja (ose një nxënës i ndihmuar prej saj) zgjidh veprimet, duke i shpjeguar<br />
ato me gojë dhe duke i demonstruar me mjete ose paraqitet një pamje e zmadhuar e<br />
figurës së tekstit.<br />
Punohet në mënyrë të pavarur teksti. Ushtrimet 2 - 5.<br />
Më pas nxënësit diskutojnë veprimet në dyshe.<br />
Nxënës të ndryshëm zgjidhin me radhë ushtrimet në tabelë, duke vizatuar edhe<br />
rrethorët si rreshtimi tek ushtrimi 5 dhe problemën në f.q. 76 në tekst.<br />
Punohen në mënyrë të pavarur ushtrime shtesë nga dërrasa me rreshtime:<br />
4 + 4 + 4 + 4 + 4 = 6 + 6 + 6 + 6 + 6 = 9 + 9 + 9 =<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës.<br />
102
3-REFLEKTIMI: Problem i ri<br />
Sa nxënës ka rreshti yt Vizatoje atë.<br />
Lihen nxënësit që të numërojnë e më pas ta paraqesin me vizatim, ku çdo rreth i takon<br />
një nxënësi nga rreshti i tij.<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës së disa nxënësve.<br />
Nxënësit që i punojnë ato në tabelë, u përgjigjen me gojë pyetjeve të mësueses për<br />
veprimet që bëjnë dhe radhën e tyre .<br />
Klasa korrigjon veprimet e shokut ose përgjigjet e tij.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Mund të jepen ushtrimet 3 dhe 4 me kërkesën: Paraqiti edhe me rrethorë (rreshtim).<br />
MËSIMI 13.5<br />
Ushtrime dhe problema<br />
OBJEKTIVAT E ARRITJES SIPAS NIVELEVE (O.A.N):<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi do të jetë në gjendje:<br />
Niveli i ulët:<br />
Të vendosë shumën në mbledhjet shkurt në shtyllë ose në rresht të dy numrave<br />
dyshifrorë duke e kaluar dhjetën.<br />
Niveli i mesëm:<br />
Të përdorë zbërthimin si shumë të dy mbledhorëve, vetinë e ndërrimit e të<br />
shoqërimit, për të gjetur shumën e dy numrave dyshifrorë, duke e kaluar<br />
dhjetën, sipas një modeli që i jepet.<br />
Niveli i lartë:<br />
Të shpjegojë me gojë veprimet për të njehsuar shumën e dy numrave<br />
dyshifrorë me kalim të dhjetës, duke përdorur zbërthimin si shumë të dy<br />
mbledhorëve, vetinë e ndërrimit e të shoqërimit.<br />
KONCEPTET KRYESORE: veprim, mjete, mbledhje, shumë, zbërthim, operatorë,<br />
vetia e ndërrimit,vetia e shoqërimit.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1--EVOKIMI: Shkrim i lirë<br />
Shkruani sa më shumë barazime me mbledhje për numri 10.<br />
U tërhiqet vëmendja nxënësve që të kujtojnë zbërthimin e tij.<br />
Nxënësit shkruajnë për 4-5 minuta.<br />
Lexohen ushtrimet me zë nga nxënës të ndryshëm.<br />
103
2-REALIZIMI I KUPTIMIT: Shpjegim dhe Mësimdhënie e ndërsjellë.<br />
Hapet teksti. Njihen nxënësit me temën dhe qëllimin e saj. Sqarohen për punën që<br />
duhet të bëjnë në dyshe.<br />
Punohen ushtrimet 1-5, fq.77, duke i nxitur nxënësit të punojnë në dyshe ,duke i<br />
shpjeguar njëri tjetrit me radhë ushtrimet.<br />
Nxënës të ndryshëm zgjidhin me radhë ushtrimet në tabelë (ose disa prej tyre).<br />
Mësuesja i nxit që të shpjegojnë me gojë veprimet që bëjnë ose të paraqesin me<br />
rreshtime veprimet e ushtrimeve 4 e 5.<br />
Punohen në mënyrë të pavarur ushtrimet e F.P, f.q 57 (ose një pjesë e tyre).<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës.<br />
3-REFLEKTIMI: Problem i ri<br />
Një nxënës zgjidh në tabelë problemën e librit.<br />
Klasa korrigjon veprimet e shokut ose përgjigjet e tij.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Mund të jepen ushtrimet e paplotësuara nga F.P, f.q.57.<br />
MËSIMI 13.6<br />
Mbledhja me tre mbledhorë<br />
OBJEKTIVAT E ARRITJES SIPAS NIVELEVE (O.A.N):<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi do të jetë në gjendje:<br />
Niveli i ulët:<br />
Të vendosë shumën në mbledhjet shkurt në shtyllë, të tre numrave dyshifrorë,<br />
duke e kaluar dhjetën, i ndihmuar nga mjetet ose figura.<br />
Niveli i mesëm:<br />
Të njehsojë shkurt e gjatë në shtyllë shumën e tre numrave dyshifrorë duke<br />
kaluar dhjetën.<br />
Niveli i lartë:<br />
Të shpjegojë me gojë veprimet për të njehsuar shkurt e gjatë në shtyllë shumën<br />
e tre numrave dyshifrorë duke kaluar dhjetën.<br />
KONCEPTET KRYESORE: veprim, mjete, mbledhje, shumë.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1-EVOKIMI: Stuhi mendimesh<br />
Ushtrime gojore për mbledhjet brenda 10-s, duke i nxitur që ato të jenë si shuma të tre<br />
mbledhorëve.<br />
104
P .sh: 3 + 3 + 4 = 10 6 + 2 + 2 = 10 ….etj.<br />
Shkruhen barazimet në tabelë nga mësuesja ose nga nxënës të ndryshëm dhe lexohen.<br />
Nxiten nxënësit që t’i paraqesin me gishta veprimet që lexojnë.<br />
2-REALIZIMI I KUPTIMIT: Shpjegim dhe Mësimdhënie e ndërsjellë.<br />
Hapet teksti. Njihen nxënësit me temën.<br />
Plotësohet Ushtrimi 1dhe lexohen barazimet nga nxënësit.<br />
U tërhiqet vëmendja nxënësve tek figura. Diskutojnë në dyshe. Pas 5 minutash u<br />
kërkohet që të përshkruajnë me hollësi çfarë shikojnë në të.<br />
Më pas mësuesja (ose një nxënës i ndihmuar prej saj) zgjidh veprimet, duke i shpjeguar<br />
ato me gojë dhe duke i demonstruar me mjete ose paraqitet një pamje e zmadhuar e<br />
figurës së tekstit.<br />
Punohet në mënyrë të pavarur teksti. Ushtrimet 2-4, fq.74, në tekst.<br />
Nxënësit diskutojnë në dyshe veprimet.<br />
Nxënës të ndryshëm zgjidhin me radhë ushtrimet në tabelë (ose disa prej tyre).<br />
Mësuesja i nxit ata që të shpjegojnë me gojë veprimet që bëjnë.<br />
Punohet F.P, faqe 58, në mënyrë të pavarur.<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës.<br />
3-REFLEKTIMI: Problem i ri<br />
Jepni nga një ushtrim për çdo rresht. Nxënësit e punojnë atë në fletore. Korrigjohen<br />
fletoret e disa nxënësve.<br />
Më pas ushtrimet punohen në tabelë. Mësuesja i nxit me pyetje rreth radhës së kryerjes<br />
së veprimeve gjatë mbledhjes. Klasa korrigjon veprimet e shokut ose përgjigjet e tij.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Si detyrë mund të jepet nga ushtrime në tekst ose nga nga F.P (sipas nivelit të<br />
nxënësve).<br />
Punë e pavarur<br />
Ushtrime fletë pune fq: 58 – 59<br />
OBJEKTIVAT E ARRITJES SIPAS NIVELEVE (O.A.N):<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi do të jetë në gjendje:<br />
Niveli i ulët:<br />
Të vendosë shumën në mbledhjet shkurt në shtyllë të dy ose tre numrave<br />
dyshifrorë, duke e kaluar dhjetën.<br />
2-Të emërtojë 4 nga 5 trupat gjeometrikë, që ka mësuar.<br />
105
Niveli i mesëm:<br />
Të njehsojë shkurt ose gjatë në rresht ose në shtyllë, shumën e dy numrave ose<br />
tre numrave dyshifrorë, duke kaluar dhjetën sipas modelit që i jepet.<br />
Niveli i lartë:<br />
Të shpjegojë me gojë veprimet për të njehsuar shkurt ose gjatë, në rresht ose<br />
në shtyllë, shumën e dy ose tre numrave dyshifrorë, duke e kaluar dhjetën<br />
KONCEPTET KRYESORE: veprim, mjete, mbledhje, shumë, zbërthim, operatorë,<br />
vetia e ndërrimit,vetia e shoqërimit.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1--EVOKIMI: Shkrim i lirë<br />
Ushtrime gojore me mbledhje brenda 10-s e 20-ës.<br />
Dy nxënës i shkruajnë në tabelë ato. Klasa plotëson përgjigjet e tyre.<br />
2-REALIZIMI I KUPTIMIT: Punë e pavarur<br />
Hapet fleta e punës. Njihen nxënësit me temën. Sqarohen ata për punën që do të bëjnë.<br />
Punohet në mënyrë të pavarur Fleta e Punës, fq.58-59.<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës, ndërkohë që nxënës të ndryshëm zgjidhin me<br />
radhë ushtrimet në tabelë (ose disa prej tyre).Ushtrimi 4, shkurt dhe gjatë.<br />
28<br />
28<br />
+<br />
+<br />
17<br />
32<br />
+<br />
+<br />
17<br />
32<br />
+<br />
13<br />
+<br />
13<br />
90<br />
20<br />
+<br />
70<br />
90<br />
Mësuesja i nxit ata që të shpjegojnë me gojë veprimet që bëjnë.<br />
Klasa korrigjon përgjigjet e shokëve.<br />
3-REFLEKTIMI: Problem i ri<br />
Paraqit si veprime në shtyllë ushtrimin 5.<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës së disa nxënësve.<br />
Punohet më pas nga nxënës të ndryshëm në tabelë.<br />
Klasa korrigjon veprimet e shokut ose përgjigjet e tij.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Si detyrë mund të jepen ushtrimi 3, duke vizatuar rrethorët (rreshtimet) dhe ushtrimi 4<br />
shkurt e gjatë në shtyllë (si tek reflektimi),fq 59.<br />
106
KAPITULLI 14<br />
Niveli i ulët Niveli i mesëm Niveli i lartë<br />
1-Të vendosë ndryshesën<br />
në zbritjet shkurt të dy<br />
numrave dyshifror, pa e<br />
prishur dhjetën.<br />
2-Të vendosë ndryshesën<br />
në zbritjet shkurt të dy<br />
numrave dyshifror, duke e<br />
prishur dhjetën.<br />
1-Të zbërthejë zbritësin dhe<br />
të zbritshmin, si shumë dy<br />
mbledhorësh, për të gjetur<br />
ndryshesën e dy numrave<br />
dyshifror, pa e prishur<br />
dhjetën.<br />
2-Të zbërthejë zbritësin<br />
dhe të zbritshmin, si shumë<br />
dy mbledhorësh, për të<br />
gjetur ndryshesën e dy<br />
numrave dyshifror, duke e<br />
prishur dhjetën.<br />
1-Të shpjegojë me gojë<br />
veprimet, për të njehsuar<br />
ndryshesën në zbritjen e dy<br />
numrave dyshifror, pa e<br />
prishur dhjetën.<br />
2-Të shpjegojë me gojë<br />
veprimet, për të njehsuar<br />
ndryshesën, në zbritjen e<br />
dy numrave dyshifrorë,<br />
duke e prishur dhjetën<br />
MËSIMI 14.1<br />
Zbritja e numrave dyshifrorë pa prishje të dhjetës<br />
OBJEKTIVAT E ARRITJES SIPAS NIVELEVE (O.A.N):<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi do të jetë në gjendje:<br />
Niveli i ulët:<br />
Të vendosë ndryshesën në zbritjet shkurt të dy numrave dyshifror, pa e prishur dhjetën.<br />
Niveli mesatar:<br />
Të zbërthejë zbritësin dhe të zbritshmin si shumë dy mbledhorësh, për të gjetur<br />
ndryshesën e dy numrave dyshifror, pa e prishur dhjetën.<br />
Niveli i lartë:<br />
Të shpjegojë me gojë veprimet për të njehsuar ndryshesën në zbritjen e dy<br />
numrave dyshifror, pa e prishur dhjetën.<br />
KONCEPTET KRYESORE: veprim, mjete, mbledhje, shumë, zbërthim, operatorë.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1-EVOKIMI: Shkrim i lirë<br />
Shkruani sa më shumë barazime me zbritje, brenda numrit 10.<br />
Lihen nxënësi që të shkruajnë për 4-5 minuta .<br />
Lexohen ushtrimet me zë nga nxënës të ndryshëm.<br />
107
2-REALIZIMI I KUPTIMIT: Shpjegim dhe Mësimdhënie e ndërsjellë.<br />
Hapet teksti. Njihen nxënësit me temën.<br />
Plotësohet ushtrimi 1dhe lexohen barazimet nga nxënësit.<br />
U tërhiqet vëmendja nxënësve tek figura. Diskutojnë në dyshe. Pas 5 minutash u<br />
kërkohet të përshkruajnë me hollësi çfarë shikojnë në të.<br />
Më pas mësuesja (ose një nxënës i ndihmuar prej saj) zgjidh veprimet, duke i shpjeguar<br />
ato me gojë dhe duke i demonstruar me shufra dhe kube ose mund të përdoret pamje e<br />
librit e zmadhuar.<br />
Punohet në mënyrë të pavarur teksti. Ushtrimet 2-5.<br />
Më pas nxënësit diskutojnë në dyshe veprimet.<br />
Një vëmendje të veçantë i duhet kushtuar punimit me nxënësi të ushtrimit 4 në tekst,<br />
pasi është baza për zbritjen në shtyllë.<br />
Punohet në mënyrë të pavarur me të tri mënyrat që jepen në figurë, veprimet e<br />
ushtrimit 4 ( nëse ka kohë).<br />
Nxënës të ndryshëm zgjidhin me radhë ushtrimet në tabelë (ose disa prej tyre).<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës.<br />
3-REFLEKTIMI: Problem i ri<br />
Punohen në fletore ushtrimet e F. P, f.q .60. Kontroll individual e vlerësim i punës së<br />
disa nxënësve.<br />
Punimi i një pjese të tyre nga nxënësit në tabelë.<br />
Klasa korrigjon veprimet e shokut ose përgjigjet e tij.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Si detyrë mund të jepen: Ushtrimet nga fleta e punës që nuk janë punuar në klasë ose 5<br />
zbritje me të gjitha mënyrat (si tek figura e tekstit) nga tabela.<br />
MËSIMI 14.2<br />
Zbritja e numrave dyshifrorë me prishje të dhjetës<br />
OBJEKTIVAT E ARRITJES SIPAS NIVELEVE (O.A.N):<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi do të jetë në gjendje:<br />
Niveli i ulët:<br />
Të vendosë ndryshesën në zbritjet shkurt të dy numrave dyshifror, duke e<br />
prishur dhjetën.<br />
Niveli mesatar:<br />
Të zbërthejë zbritësin dhe të zbritshmin si shumë dy mbledhorësh, për të gjetur<br />
ndryshesën e dy numrave dyshifrorë, duke e prishur dhjetën.<br />
108
Niveli i lartë:<br />
Të shpjegojë me gojë veprimet, për të njehsuar ndryshesën në zbritjen e dy<br />
numrave dyshifrorë, duke e prishur dhjetën.<br />
KONCEPTET KRYESORE: veprim, mjete, mbledhje, shumë, zbërthim, operatorë.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1-EVOKIMI: Stuhi mendimesh<br />
Ushtrime gojore:<br />
Tregoni sa më shumë barazime me zbritje brenda 20-ës. Shkruhen dhe lexohen me zë<br />
ushtrimet, nga nxënës të ndryshëm.<br />
2-REALIZIMI I KUPTIMIT: Shpjegim dhe Mësimdhënie e ndërsjellë.<br />
Hapet fleta e punës. Njihen nxënësit me temën.<br />
Plotësohet Ushtrimi 1dhe lexohen barazimet nga nxënësit.<br />
U tërhiqet vëmendja nxënësve tek figura. Lihen ata që ta diskutojnë në dyshe. Pas 5<br />
minutash, u kërkohet të përshkruajnë me hollësi çfarë shikojnë në të.<br />
Më pas mësuesja (ose një nxënës i ndihmuar prej saj) zgjidh veprimet, duke i shpjeguar<br />
ato me gojë dhe duke i demonstruar me shufra dhe kube.<br />
Punohet në mënyrë të pavarur teksti. Ushtrimet 2-4.<br />
Një vëmendje të veçantë i duhet kushtuar punimit me nxënësi të ushtrimit 3 në tekst,<br />
pasi është baza për zbritjen në shtyllë.<br />
Punohen me të gjitha mënyrat që jepen në figurë, veprimet e ushtrimit 3, në mënyrë të<br />
pavarur.<br />
Nxënësit diskutojnë në dyshe veprimet.<br />
Nxënës të ndryshëm zgjidhin me radhë ushtrimet në tabelë (ose disa prej tyre, nëse ka<br />
kohë).<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës.<br />
3-REFLEKTIMI: Problem i ri<br />
Punohen në fletore ushtrimet e F. P, f.q .60. Kontroll individual e vlerësim i punës së<br />
disa nxënësve.<br />
Punimi i një pjese të tyre me nxënës në tabelë.<br />
Klasa korrigjon veprimet e shokut ose përgjigjet e tij.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Si detyrë mund të jepen: Ushtrimet nga fleta e punës që nuk janë punuar në klasë ose 5<br />
zbritje me të gjitha mënyrat (si tek figura e tekstit) nga tabela.<br />
109
Punë e pavarur<br />
Ushtrime ne Fletë Pune, faqe 61<br />
OBJEKTIVAT E ARRITJES SIPAS NIVELEVE (O.A.N):<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi do të jetë në gjendje:<br />
Niveli i ulët:<br />
Të vendosë ndryshesën në zbritjet shkurt të dy numrave dyshifrorë, pa e<br />
prishur dhjetën.<br />
Të vendosë ndryshesën në zbritjet shkurt të dy numrave dyshifror, duke e<br />
prishur dhjetën.<br />
Niveli mesatar:<br />
Të zbërthejë zbritësin dhe të zbritshmin, si shumë dy mbledhorësh, për të<br />
gjetur ndryshesën e dy numrave dyshifrorë, pa e prishur dhjetën.<br />
Të zbërthejë zbritësin dhe të zbritshmin, si shumë dy mbledhorësh, për të<br />
gjetur ndryshesën e dy numrave dyshifrorë, duke e prishur dhjetën.<br />
Niveli i lartë:<br />
Të shpjegojë me gojë veprimet për të njehsuar ndryshesën në zbritjen e dy<br />
numrave dyshifrorë, pa e prishur dhjetën.<br />
Të shpjegojë me gojë veprimet për të njehsuar ndryshesën në zbritjen e dy<br />
numrave dyshifrorë, duke e prishur dhjetën.<br />
KONCEPTET KRYESORE: veprim, mjete, mbledhje, shumë, zbërthim, operatorë.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1-EVOKIMI: Stuhi mendimesh<br />
Ushtrime gojore:<br />
Tregoni sa më shumë barazime me zbritje brenda 20-ës. Shkruhen dhe lexohen<br />
ushtrimet me zë nga nxënës të ndryshëm.<br />
2-REALIZIMI I KUPTIMIT: Punë e pavarur.<br />
Hapet teksti. Njihen nxënësit me temën dhe qëllimin e saj. Sqarohen për punën që do<br />
të bëjnë dhe se si duhet ta bëjnë atë.<br />
Punohet në mënyrë të pavarur teksti. Ushtrimet 1-6.<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës.<br />
Nxënës të ndryshëm zgjidhin me radhë ushtrimet në tabelë (ose disa prej tyre, nëse ka kohë).<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës.<br />
Ushtrim shtesë: Puno me të gjitha mënyrat (shkurt e gjatë) ushtrimin 4, fq. 61, F.P.<br />
3-REFLEKTIMI: Problem i ri<br />
Paraqit si zbritje në shtyllë (në fletore) veprimet e ushtrimit 3, fq.61, F.P.<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës së disa nxënësve.<br />
110
Punimi i një pjese të tyre me nxënës në tabelë.<br />
Klasa korrigjon veprimet e shokut ose përgjigjet e tij.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Si detyrë mund të jepet:Ushtrimet nga fleta e punës që nuk janë punuar në klasë ose 5<br />
zbritje me të gjitha mënyrat (si tek figura e tekstit) nga tabela.<br />
MËSIMI 14.3<br />
Zbritja në rresht me prishje të dhjetës<br />
OBJEKTIVAT E ARRITJES SIPAS NIVELEVE (O.A.N):<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi do të jetë në gjendje:<br />
Niveli i ulët:<br />
Të vendosë ndryshesën në zbritjet shkurt në rresht të një numri njëshifror nga<br />
një numër dyshifror, duke e prishur dhjetën.<br />
Niveli mesatar:<br />
Të zbërthejë zbritësin si shumë dy mbledhorësh, për të gjetur ndryshesën e një<br />
numri njëshifror, nga një numër dyshifror, duke e prishur dhjetën.<br />
Niveli i lartë:<br />
Të shpjegojë me gojë veprimet, për të njehsuar ndryshesën në zbritjen e një<br />
numri njëshifror, nga një numër dyshifror, duke e prishur dhjetën.<br />
KONCEPTET KRYESORE: veprim, mjete, mbledhje, shumë, zbërthim, operatorë.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1-EVOKIMI: Stuhi mendimesh<br />
Ushtrime gojore:<br />
Thoni sa më shumë mbledhje të barabarta me: 9, 8, 6 ,7…etj, duke pasur parasysh<br />
zbërthimin e tyre si shumë.<br />
Shkruhen dhe lexohen nga 4-5 barazime për çdo numër me zë nga nxënës të ndryshëm.<br />
2-REALIZIMI I KUPTIMIT: Shpjegim dhe Mësimdhënie e ndërsjellë.<br />
Hapet teksti. Njihen nxënësit me temën.<br />
Plotësohet Ushtrimi 1dhe lexohen barazimet nga nxënësit.<br />
U tërhiqet vëmendja nxënësve tek figura. Lihen ata që ta diskutojnë në dyshe. Pas 5<br />
minutash, kërkohet që ata të përshkruajnë me hollësi çfarë shikojnë në të.<br />
Më pas mësuesja (ose një nxënës i ndihmuar prej saj) zgjidh veprimet i duke shpjeguar<br />
ato me gojë dhe duke i demonstruar me shufra dhe kube.<br />
Punohet në mënyrë të pavarur teksti. Ushtrimet 2-6.<br />
111
Një vëmendje të veçantë i duhet kushtuar punimit me nxënësit të ushtrimeve 3, 4 dhe i<br />
problemës në tekst.<br />
Zgjidhja e problemës:<br />
Tiranë – Shkodër<br />
Pyetja 1:Sa km është rruga Tiranë-Elbasan<br />
Veprimi 1: 75 + 16 = 91 km Skema :<br />
Pyetja 2:Sa km janë të gjata të dy rrugët<br />
Veprimi 1: 75 + 91 = 166 km<br />
Tiranë – Elbasan<br />
Lihen nxënësit që t’i diskutojnë në dyshe veprimet.<br />
Nxënës të ndryshëm zgjidhin me radhë ushtrimet në tabelë (ose disa prej tyre nëse ka<br />
kohë).<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës.<br />
Ushtrim shtesë:<br />
Puno në rresht shkurt e gjatë ushtrimin 4 në tekst.<br />
3-REFLEKTIMI: Problem i ri<br />
Punohen ushtrimet e F. P. f.q .62. Kontroll individual e vlerësim i punës së disa nxënësve.<br />
Punimi i një pjese të tyre me nxënës në tabelë.<br />
Klasa korrigjon veprimet e shokut ose përgjigjet e tij.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Si detyrë mund të jepen ushtrimet nga fleta e punës, që nuk janë punuar në klasë ose 5<br />
zbritje me të gjitha mënyrat (si tek figura e tekstit) nga tabela.<br />
MËSIMI 14.4<br />
Ushtrime dhe problema<br />
OBJEKTIVAT E ARRITJES SIPAS NIVELEVE (O.A.N):<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi do të jetë në gjendje:<br />
Niveli i ulët:<br />
Të vendosë ndryshesën në zbritjet shkurt në rresht ose në shtyllë, të një numri<br />
njëshifror, nga një numër dyshifror duke e prishur dhjetën.<br />
Të vendosë shumën në mbledhjet shkurt në rresht ose në shtyllë të një numri<br />
njëshifror nga një numër dyshifror duke e kaluar dhjetën.<br />
Niveli mesatar:<br />
Të zbërthejë zbritësin si shumë dy mbledhorësh, për të gjetur ndryshesën e një<br />
numri njëshifror, nga një numër dyshifror, duke e prishur dhjetën.<br />
Të mbledhë pa gabime dy numra dyshifrorë, duke kaluar dhjetën.<br />
112
Niveli i lartë:<br />
Të shpjegojë me gojë veprimet, për të njehsuar ndryshesën në zbritjen e një<br />
numri njëshifror, nga një numër dyshifror, duke e prishur dhjetën.<br />
Të shpjegojë me gojë veprimet për të njehsuar shumën e dy numrave<br />
dyshifrorë me kalim të dhjetës.<br />
KONCEPTET KRYESORE: veprim, mjete, mbledhje, shumë, zbërthim, operatorë.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1-EVOKIMI: Stuhi mendimesh<br />
Ushtrime gojore me mbledhje dhe zbritje, brenda 20-ës.<br />
Shkruhen dhe lexohen barazimet me zë, nga nxënës të ndryshëm.<br />
2-REALIZIMI I KUPTIMIT: Shpjegim dhe Mësimdhënie e ndërsjellë.<br />
Hapet teksti. Njihen nxënësit me temën.<br />
Plotësohet Ushtrimi 1dhe lexohen barazimet nga nxënësit.<br />
Punohet në mënyrë të pavarur teksti. Ushtrimet 2-7.<br />
Nxënësit i diskutojnë në dyshe veprimet.<br />
Nxënës të ndryshëm zgjidhin me radhë ushtrimet në tabelë (ose disa prej tyre nëse ka kohë).<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës.<br />
Ushtrim shtesë:<br />
Puno në rresht, shkurt e gjatë, ushtrimet 4 dhe 5 në tekst.<br />
3-REFLEKTIMI: Minitest<br />
Nxënësit zgjidhin në fletore shkurt, një mbledhje me kalim të dhjetës dhe një zbritje<br />
me prishje të dhjetës.<br />
Kontroll dhe vlerësim individual.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Si detyrë mund të jepen ushtrimet 5 e 6 në tekst me kërkesën:<br />
Puno shkurt e gjatë në shtyllë.<br />
Punë e pavarur<br />
Ushtrime faqe 62 fletë pune<br />
OBJEKTIVAT E ARRITJES SIPAS NIVELEVE (O.A.N):<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi do të jetë në gjendje:<br />
Niveli i ulët:<br />
Të vendosë ndryshesën në zbritjet shkurt në rresht të një numri njëshifror, nga<br />
një numër dyshifror, duke e prishur dhjetën.<br />
113
Niveli mesatar:<br />
Të zbërthejë zbritësin si shumë dy mbledhorësh, për të gjetur ndryshesën e një<br />
numri njëshifror, nga një numër dyshifror, duke e prishur dhjetën.<br />
Niveli i lartë:<br />
Të shpjegojë me gojë veprimet për të njehsuar ndryshesën në zbritjen e një<br />
numri njëshifror, nga një numër dyshifror duke e prishur dhjetën.<br />
KONCEPTET KRYESORE: veprim, mjete, mbledhje, shumë, zbërthim, operatorë.<br />
1-EVOKIMI: Stuhi mendimesh<br />
Ushtrime gojore me mbledhje dhe zbritje brenda 20-ës.<br />
Shkruhen dhe lexohen barazimet me zë nga nxënës të ndryshëm.<br />
2-REALIZIMI I KUPTIMIT: Shpjegim dhe Mësimdhënie e ndërsjellë.<br />
Hapet fleta e punës. Njihen nxënësit me temën, qëllimin e saj dhe me mënyrën se si do<br />
të punojnë.<br />
Punohet në mënyrë të pavarur fleta e punës faqe 62-63.<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës.<br />
Nxënës të ndryshëm zgjidhin me radhë ushtrimet në tabelë (ose disa prej tyre nëse ka kohë).<br />
Ushtrim shtesë:<br />
Puno në rresht shkurt e gjatë ushtrimin 3 (tre veprimet e para) dhe 5 me zbërthim tre<br />
veprimet e tjera.<br />
3-REFLEKTIMI:Problem i ri<br />
Paraqiti si mbledhje në shtyllë veprimet e ushtrimi4 (diagram i pare).<br />
Kontroll dhe vlerësim individual.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Si detyrë mund të jepen ushtrimet 5 e 6 ose problema në fletën e punës.<br />
MËSIMI 14.5<br />
Leximi i orës me minuta<br />
OBJEKTIVAT E ARRITJES SIPAS NIVELEVE (O.A.N):<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi do të jetë në gjendje:<br />
Niveli i ulët:<br />
Të lexojë orën e plotë që i jepet në figurë.<br />
Niveli mesatar:<br />
Të lexojë orën që i jepet me 15, 30, 45 min.<br />
114
Niveli i lartë:<br />
Të lexojë pa gabime orën me minuta.<br />
KONCEPTET KRYESORE: minute, orë.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1-EVOKIMI: Bisedë<br />
Vizato ose paraqit një orë.<br />
- Si quhet sendi që kam në dorë<br />
- Përse shërben<br />
- Cilat janë pjesët e saj<br />
- Çfarë tregon akrepi i madh Etj.<br />
2-REALIZIMI I KUPTIMIT: Shpjegim dhe Mësimdhënie e ndërsjellë.<br />
Njihen nxënësit me temën dhe me qëllimin e saj.<br />
Punohen me mjete (orë të përgatitura më parë) ushtrime për leximin e orës.<br />
Hapet libri. U tërhiqet vëmendja nxënësve tek figurat.<br />
Plotësohet Ushtrimi 1dhe lexohet nga nxënësit.<br />
Punohet në mënyrë të pavarur ushtrimi 2, i cili gjithashtu diskutohet me klasën.<br />
Plotësohet në mënyrë të pavarur fleta e punës faqe 63-64.<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës.<br />
3-REFLEKTIMI: Lojë<br />
Nxënësit në dyshe lexojnë me radhë orën e vendosur nga shoku i bankës.<br />
Mësuesja kalon bankë më bankë, dëgjon dhe korrigjon përgjigjet e tyre.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Si detyrë mund të jepet Ushtrimi 3, faqe 64, te Fleta e Punës.<br />
Përsëritje 4<br />
Për këtë orë me përsëritje dhe për testin 4 që vjen më pas, ju mund të përdorni disa prej<br />
këtyre ushtrimeve, gjithmonë në varësi të nivelit të klasës dhe të mënyrës se si do ta<br />
bëni përsëritjen (me fletë të fotokopjuara apo me ushtrime nga tabela).<br />
115
Unë jam______________________________<br />
Klasa II-b<br />
Grupi A Test Data:<br />
1. Shkruaj me fjalë numrat: (3 pikë)<br />
15 __________________ 20 __________________ 79 _______________<br />
2. Plotëso. (7 pikë)<br />
Para<br />
Pas<br />
99 2 20<br />
46 = ____ + ____ 84 = ____ + ____<br />
98 = ____Dh + ____Nj 52 = ____Dh + ____Nj<br />
3. Emërto trupat gjeometrikë. (5 pikë)<br />
_____________________ _________________ _______________________<br />
4. Plotëso. Shkruaj barazimin në shtyllë. (10 pikë)<br />
44<br />
+ 6<br />
– 7<br />
– 35 28 64 36<br />
4<br />
7<br />
5. Emërto vijat. (2 pikë)<br />
…….. ………. . ……………<br />
6. Vizato aq sa tregon thyesa. (3 pikë)<br />
1<br />
2<br />
3<br />
4<br />
2<br />
3<br />
7. Vizato: (3 pikë)<br />
Segmentin AB = 8 cm<br />
Segmentin CD → 2 cm më të gjatë se segmenti AB.<br />
Segmentin EF → 5 cm më të shkurtër se segmenti CD.<br />
116
8. Gjej zgjidhjet. Plotëso. {3 ,4 ,5 ,6, 7} (3 pikë)<br />
44 + = 49 56 – > 49 46 + < 50<br />
9. Kryej veprimet. (12 pikë)<br />
4 2 + 2 6 = + + +<br />
Gjatë<br />
5 6<br />
= + + +<br />
+<br />
2 3<br />
=<br />
+<br />
=<br />
Shkurt<br />
5 4 + 1 5<br />
=<br />
+<br />
3 9<br />
2 6<br />
3 8<br />
=<br />
+<br />
2 7 +<br />
4 8 +<br />
6 7<br />
Zbrit pjesë – pjesë.<br />
Zbërthe<br />
3 3 – 7<br />
=<br />
–<br />
3 9<br />
=<br />
–<br />
2 7<br />
Zbrit shkurt<br />
3 9<br />
8 6<br />
9 4<br />
9 4<br />
–<br />
2 7<br />
–<br />
4 8<br />
–<br />
6 7<br />
–<br />
6 7<br />
117
10. Problemë. Në një dyqan u shitën 47 kg mollë. 25 kg u shitën. Sa kg fruta mbetën<br />
në dyqan<br />
(3 pikë)<br />
Zgjidhje<br />
Skema<br />
11. Vizato dhe emërto figurat gjeometrike që ke mësuar. (5 pikë)<br />
12. Vizato katrorin me brinjë 5 cm. Gjej perimetrin e tij. (2 pikë)<br />
118
Unë jam______________________________<br />
Klasa II-b<br />
Grupi A Test Data:<br />
1. Shkruaj me fjalë numrat: (3 pikë)<br />
25 __________________ 40 __________________ 59 _______________<br />
2. Plotëso. (7 pikë)<br />
Para<br />
Pas<br />
89 5 40<br />
67 = ____ + ____ 43 = ____ + ____<br />
54 = ____Dh + ____Nj 98 = ____Dh + ____Nj<br />
3. Emërto trupat gjeometrikë. (5 pikë)<br />
_______________________ ______________________ ____________________<br />
4. Plotëso. Shkruaj barazimin në shtyllë. (10 pikë)<br />
22<br />
+ 6<br />
– 8<br />
– 66 28 39 54<br />
4<br />
7<br />
5. Emërto vijat. (2 pikë)<br />
…….. ………. . ……………<br />
6. Vizato aq sa tregon thyesa. (3 pikë)<br />
2<br />
4<br />
3<br />
3<br />
7. Vizato: (3 pikë)<br />
Segmentin AB = 7 cm<br />
Segmentin CD → 3 cm më të gjatë se segmenti AB.<br />
Segmentin EF → 5 cm më të shkurtër se segmenti CD.<br />
1<br />
2<br />
119
8. Gjej zgjidhjet. Plotëso. {3 ,4 ,5 ,6, 7} (3 pikë)<br />
54 + = 59 36 – > 31 32 + < 36<br />
9. Kryej veprimet. (12 pikë)<br />
3 5 + 3 4 = + + +<br />
Gjatë<br />
2 5<br />
= + + +<br />
+<br />
3 4<br />
=<br />
+<br />
=<br />
Shkurt<br />
5 3 + 2 6<br />
=<br />
+<br />
4 8<br />
2 5<br />
4 9<br />
=<br />
+<br />
3 7 +<br />
5 8 +<br />
5 6<br />
Zbrit pjesë – pjesë.<br />
Zbërthe<br />
5 2 – 7<br />
=<br />
–<br />
6 8<br />
=<br />
–<br />
4 6<br />
Zbrit shkurt<br />
5 9<br />
7 5<br />
8 3<br />
7 4<br />
–<br />
5 8<br />
–<br />
4 7<br />
–<br />
5 7<br />
–<br />
6 7<br />
120
10. Problemë. Në një dyqan u shitën 82 kg miell. 56 kg u shitën. Sa kg miell mbetën<br />
në dyqan<br />
(3 pikë)<br />
Zgjidhje<br />
Skema<br />
11. Vizato dhe emërto figurat gjeometrike që ke mësuar. (5 pikë)<br />
12. Vizato katrorin me brinjë 3 cm. Gjej perimetrin e tij. (2 pikë)<br />
121
KAPITULLI 15<br />
Në fund të këtij kapitulli, nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
Niveli i ulët Niveli i mesëm Niveli i lartë<br />
Të riprodhojë faktet e<br />
mbledhjes brenda 1000, me<br />
dhjetëshe të plota.<br />
Të rishkruajë faktet e<br />
mbledhjes e të zbritjes<br />
brenda 1000, me dhjetëshe<br />
të plota.<br />
Të japë shembuj të tjerë<br />
për faktet e mbledhjes e të<br />
zbritjes brenda 1000, me<br />
dhjetëshe të plota, duke u<br />
nisur nga krahasimi në<br />
dhjetëshen e parë.<br />
Të dallojë dhe të emërtojë<br />
monedhat dhe<br />
kartëmonedhat.<br />
Të njehsojë faktet e<br />
mbledhjes, zbritjes e<br />
krahasimit të numrave<br />
brenda 1000, me dhjetëshe<br />
të plota.<br />
Të lidhë shumat përkatëse<br />
me mbledhorët e dhënë.<br />
Të vërë në dukje<br />
krahasimin e numrave<br />
brenda 1000, duke u nisur<br />
nga dhjetëshja e parë.<br />
Të lidhë monedhat e<br />
duhura, për të formuar<br />
çmimin e mallrave.<br />
Të organizojë radhitjen e<br />
numrave në vargje rritëse<br />
apo zvogëluese.<br />
Të organizojë radhitjen e<br />
numrave deri në 1000, me<br />
dhjetëshe të plota, në<br />
boshtin numerik.<br />
Të propozojë zgjidhje të<br />
situatave konkrete nga jeta<br />
e përditshme, në lidhje me<br />
faktet e mbledhjes, zbritjes<br />
dhe krahasimit të numrave<br />
brenda 1000.<br />
Të zgjidhë situata të<br />
thjeshta për të kryer<br />
këmbime monedhash e<br />
kartëmonedhash.<br />
MËSIMI 151; 15.2<br />
Numrat mbi 100. Numrat deri në 1000<br />
OBJEKTIVAT: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
Të riprodhojë emërtime të numrave deri në 1000.<br />
Të zbatojë faktet e emërtimit të numrave deri në 1000 në forma të ndryshme (si<br />
shumë).<br />
Të hartojë paraqitje të numrave deri në 1000 si vargje numerike.<br />
Të interpretojnë numërorin e plotë si numëror të zbërthyer dhe anasjelltas.<br />
KONCEPTET KRYESORE: shufra, kube, pllaka, numra një, dy dhe treshifrorë, varg<br />
numrash, numëror i zbërthyer, numëror i plotë.<br />
122
Zhvillimi i mësimit<br />
1- EVOKIMI<br />
-Para se të kalohet në punën me librin, e gjithë veprimtaria e zhvilluar ka lidhje me<br />
paraqitjen e kubeve, shufrave dhe dhënien e konceptit të pllakës dhe kubit të madh që<br />
përfaqëson rendin e mijësheve. Mësuesja duhet ta përqendrojë punën e saj në dhënien e<br />
kuptimit të çdo rendi shoqëruar me anën kuptimore dhe figurative në numra konkretë.<br />
P.sh: për numrin treshifror 230, tregohet që në këtë numër NJËSHET përfaqësohen nga<br />
numri 0 (zero), DHJETËSHET nga numri 3 dhe QINDËSHET nga numri 2. Të<br />
ngulmohet në emërtimin e numrit në disa mënyra të cilat duhet të shprehen qartë nga<br />
mësuesja, p.sh:<br />
- Emërto si numëror të plotë 2Q + 4DH + 0NJ →240<br />
- Emërto si numëror të zbërthyer numrin 570→5Q+7DH+0NJ ose 500+70+0. Nxënësit<br />
nxiten të punojnë në grupe dyshe, për të kontrolluar dhe për të korrigjuar njëri-tjetrin.<br />
Puna në tavolinë duhet të shoqërohet me paraqitjen e ushtrimeve në tabelë:<br />
2 shufra+3 kube=23 kube ose 2 DH+3 NJ=20+3=23 etj.<br />
2 pllaka+6shufra+0kube=2Q+6DH+0NJ=200+60+0 etj.<br />
Mund të zhvillohen veprimtari edhe për vargjet e numrave, duke nisur nga brenda 10,<br />
duke kaluar në vargjet brenda 100 (me dhjetëshe të plota), e më pas për të arritur tek<br />
numri 1000.<br />
2- REALIZIMI I KUPTIMIT<br />
Në punën me librin me mjaft rëndësi janë ushtrimet që emërtojnë numërorët si të<br />
zbërthyer ose të plotë dhe anasjelltas. Gjithashtu i tillë edhe dallimi i rendeve në<br />
numërorë. Për çdo numëror të plotë mësuesja mund të kërkojë nga nxënësit që të<br />
përcaktojë rendet në të. Faktet e mbledhjes e të zbritjes do të jenë më të lehta për t’u<br />
kuptuar nëse lidhen me veprimet brenda dhjetëshes së parë.<br />
3- REFLEKTIMI<br />
Në këtë moment nxënësve mund t’u jepen ushtrime rikrijuese, për të kthyer paraqitjet e<br />
shumës së numrave në forma të ndryshme:<br />
100+30+0=130→ 1Q+3 DH+0NJ=130 ose 100+30+0=130→1 pllakë +3 shufra +0<br />
kube =130 kube<br />
Gjithashtu nxënësve mund t’u jepen vargje numrash në tabelë, për plotësim individual<br />
ose në formë konkursi.<br />
Për nxënës të talentuar mund të jepen ushtrime të një niveli më të lartë p.sh:<br />
23 DH + 6 DH = fgfh DH = fgfh Q etj<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Punohet fleta e punës së mësimit dhe mund të jepet edhe drejtshkrimi i numërorëve të<br />
ndryshëm, duke pasur kujdes të vazhdueshëm ndaj një pune pa gabime gjuhësore.<br />
PUNA E PAVARUR që do të zhvillohet pas mësimit 15.2, synon zbatimin e njohurive<br />
të marra deri tani për numrat deri në 1000. Momenti më i rëndësishëm mbetet puna me<br />
numëratorin: vendosja e numrave sipas rendeve përkatëse, emërtimi i numrave si<br />
123
numërorë të zbërthyer ose jo, formimi i numrave si shumë ose si ndryshesë dhe sidomos<br />
vargjet e numrave në operatorë. Ushtrimi 3 është më i veçanti për mënyrën e trajtimit të<br />
veprimeve me numrin, duke dhënë barazimin në një formë tërheqëse për nxënësin. Ky<br />
ushtrim mund të jepet për detyrë shtëpie, duke i shkruar barazimet në fletore.<br />
MËSIMI 15.3<br />
Mbledhja dhe zbritja e numrave treshifrorë<br />
OBJEKTIVAT E ARRITJES SIPAS NIVELEVE (O.A.N):<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi do të jetë në gjendje:<br />
Niveli i ulët:<br />
Të vendosë shumën (ndryshesën) në mbledhjet (zbritjet) shkurt të numrave<br />
treshifrorë (pa kaluar ose prishur 10.100) me dhjetëshe të plota .<br />
Niveli mesatar:<br />
Të përdorë zbërthimin e mbledhorit të dytë (zbritësit) për të mbledhur (zbritur)<br />
numrat treshifrorë, me dhjetëshe të plota.<br />
Niveli i lartë:<br />
Të shpjegojë punën për zbërthimin e mbledhorit të dytë (zbritësit) për të<br />
mbledhur (zbritur) numrat treshifrorë, me dhjetëshe të plota.<br />
KONCEPTET KRYESORE: veprim, mbledhje pjesë- pjesë, zbritje pjesë- pjesë.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1-EVOKIMI:<br />
Mësuesja me mjete ose jo, në varësi të klasës, numëron deri në 1000, me dhjetëshe të plota<br />
Nxënësit shkruajnë me shifra numrin që paraqitet e që shqiptohet dhe e zbërthejnë atë<br />
sipas modelit:<br />
70 = 70 + 0 ose 30 + 40 ose 60 + 10….120 = 100 + 20 ose 60 + 60 ose 90 + 30…etj.<br />
Nxënës të ndryshëm (niveli i ulët e bën këtë me ndihmën e shokëve ose të mësueses në<br />
tabelë).<br />
2-REALIZIMI I KUPTIMIT: Mësimdhënie e ndërsjellë.<br />
Hapet teksti. Njihen nxënësit me temën.<br />
U tërhiqet vëmendja nxënësve te figura e tekstit. Kërkohet prej tyre që të tregojnë çfarë<br />
shikojnë. Punohet me mjete në tabelë ose paraqitet një vizatim i zmadhuar i pamjes së<br />
librit.<br />
Këtë gjë mund të kërkoni që nxënësit ta bëjnë në dyshe më parë e më pas të vijoni si<br />
më lart.<br />
Më pas ata plotësojnë të pavarur ushtrimet e tekstit sipas radhës.<br />
124
Mësuesja diskuton ushtrimet një për një, duke ngritur nxënës të ndryshëm në tabelë, të<br />
cilët punojnë me mjete në secilin prej tyre. Të njëjtën gjë bëjnë edhe nxënësit e tjerë.<br />
Disa prej tyre lexojnë barazimet nga libri ose tabela.<br />
Në çdo rast mësuesja i nxit nxënësit që të korrigjojnë vetveten ose shokun.<br />
*Nëse keni kohë në këtë pjesë të orës ju mund t`u jepni nxënësve detyra plotësuese si<br />
p.sh:<br />
1- Puno si ushtrimi 2, barazimet e ushtrimeve 4,5 në fletore.<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës.<br />
3-REFLEKTIMI: minitest<br />
U shpërndahen nxënësve fletët me një mbledhje dhe një zbritje shkurt në shtyllë, me<br />
numra treshifrorë me dhjetëshe të plota të cilat nxënësit i zgjidhin brenda 5 minutash.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Si detyrë shtëpie mund të jepet një ushtrim nga teksti, ushtrime të ndryshme për çdo<br />
nivel ose një nga ushtrimet e mësipërme.<br />
MËSIMI 15.4; 15.5<br />
Monedhat. Problema<br />
OBJEKTIVAT: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
Të dallojë dhe të emërtojë monedhat dhe kartëmonedhat.<br />
Të lidhë monedhat e duhura, për të formuar çmimin e mallrave.<br />
Të zgjidhë situata të thjeshta, për të kryer këmbime monedhash e<br />
kartëmonedhash.<br />
KONCEPTET KRYESORE: mall, çmim, këmbim, monedha, kartëmonedha.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1- EVOKIMI<br />
Gjatë evokimit rikujtohen njohuritë mbi paratë, llojet e tyre, ndryshimi dhe të<br />
përbashkëtat midis tyre. Mund të përcaktohen çmimet e sendeve shkollore që nxënësit i<br />
kanë në klasë dhe të kërkohet prej tyre të “formojnë” çmimin e këtyre mallrave me<br />
para të sjella në klasë.<br />
2- REALIZIMI I KUPTIMIT<br />
Mbështetet në punën me librin dhe zgjidhjen e situatave të dhëna. Për çdo zgjidhje do<br />
të kërkohet argumentimi i saj. Gjithashtu mësuesja mund të shfrytëzojë gabimet që<br />
bëjnë nxënësit në llogaritjen e çmimeve dhe të kërkojë që vetë nxënësit të gjejnë<br />
zgjidhje duke ndihmuar shokët e tyre.<br />
125
3-REFLEKTIMI<br />
Përfshin, zakonisht, ushtrimin e fundit që synon të përmbledhë të gjitha njohuritë e<br />
marra gjatë orës së mësimit. Situatat problemore kërkojnë që mësuesja të ndërhyjë sa<br />
më pak, vetëm kur ajo e shikon se situata nuk arrin të zgjidhet nga vetë nxënësit.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Punohet në fletë pune. Nxënësit mund të sjellin edhe një minikoleksion parash.<br />
PUNA E PAVARUR që do të zhvillohet pas këtij mësimi synon të kontrollojë<br />
përvetësimin e këtij momenti(njohurive mbi veprimet me paratë). Kjo detyrë do të<br />
kontrollohet individualisht.<br />
Punë e pavarur<br />
Ushtrime fletë pune fq. 69.<br />
OBJEKTIVAT E ARRITJES SIPAS NIVELEVE (O.A.N):<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi do të jetë në gjendje:<br />
Niveli i ulët:<br />
Të emërtojë pa gabime monedhat dhe kartëmonedhat që janë në përdorim në<br />
vendin tonë.<br />
Niveli mesatar:<br />
Të përdorë mbledhjen ose zbritjen e vlerave të monedhave ose të<br />
kartëmonedhave, për të llogaritur ndryshimet në çmim ose sa lekë u shpenzuan<br />
për një mall të caktuar.<br />
Niveli i lartë:<br />
Të shpjegojë punën për zgjidhjen e situatave të thjeshta problemore, kërkesat<br />
për zgjidhjen e të cilave nxënësi duhet t’i gjejë vetë.<br />
KONCEPTET KRYESORE: monedha, kartëmonedha, këmbim, shpenzim, kusur.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1-EVOKIMI:<br />
Mund të përsëritet me gojë veprimtaria hyrëse e orës së shkuar me këmbime të<br />
monedhave dhe kartëmonedhave.<br />
2-REALIZIMI I KUPTIMIT: Mësimdhënie e ndërsjellë.<br />
Njihen nxënësit me temën dhe plotësohet në mënyrë të pavarur fleta e punës faqe 69.<br />
Në fletore nxënësit punojnë dy problemat e tjera.<br />
Pasi kontrollon vazhdimisht nxënësit, veçanërisht ata që punojnë më shpejt, mësuesja<br />
kërkon që këta të fundit t’ua shpjegojnë veprimet shokëve të grupit duke u kthyer prapa<br />
ose duke kërkuar që shokët ta bëjnë këtë.<br />
126
Pas kësaj nxënës të ndryshëm i zgjidhin problemat, duke i shpjeguar në tabelë veprimet<br />
për zgjidhen e tyre. Klasa kontrollon shokun ose vetveten. Kontroll individual e<br />
vlerësim i punës.<br />
3-REFLEKTIMI: problem i ri<br />
U kërkohet nxënësve që të zgjidhin në fletore problemën që ajo shkruan në tabelë:<br />
Mami i la Mirit 500 lekë dhe listën e ushqimeve që do të merrte.<br />
Ajo ishte: 1 shishe vaj 140 lekë, 2 pako makarona 160 lekë dhe 2 bukë 160 lekë. Kur<br />
shkoi ai në dyqan, pa se vaji kushtonte 135 lekë, dhe makaronat 70 lekë/pakoja. Çfarë<br />
mund të gjesh<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Si detyrë shtëpie mund të japësh një ushtrim 3 ose 42 në fletën e punës, faqe 68, sipas<br />
nivelit ose një problemë e ngjashme me to nga dërrasa.<br />
KAPITULLI 16<br />
Në kapitullin e gjashtëmbëdhjetë është përfshirë linja e numrit (kuptimi dhe veprimi<br />
me numrin). Ky kapitull synon që nxënësit në fund të tij:<br />
‣ Të dallojnë ndryshimin midis veprimit të mbledhjes dhe atij të shumëzimit.<br />
‣ Të shumëzojnë dy numra natyrorë njëshifrorë.<br />
‣ Të gjejnë njërin faktor kur dihet prodhimi dhe faktori tjetër.<br />
‣ Të zbatojnë mënyra të ndryshme njehsimi të shumëzimit.<br />
‣ Të përdorin kuptimin e shumëzimit (në bashkësinë përkatëse të numrave) në<br />
situata të jetës së përditshme, që zgjidhen me jo më shumë se dy veprime të<br />
njëpasnjëshme.<br />
Në fund të këtij kapitulli nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
Niveli i ulët Niveli i mesëm Niveli i lartë<br />
Të riprodhojë faktet e<br />
shumëzimit brenda 10.<br />
Të rishkruajë faktet e<br />
shumëzimit brenda 10.<br />
Të njehsojë faktet e<br />
shumëzimit brenda 10.<br />
Të lidhë faktorët përkatës<br />
me prodhimin e dhënë.<br />
Të organizojë radhitjen e<br />
numrave në rreshtime sipas<br />
përmasave të dhëna.<br />
Të përcaktojë përmasat kur<br />
jepet rreshtimi i numrave.<br />
127
MËSIMI 16.1; 16.2<br />
Rreshtimi<br />
OBJEKTIVAT: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
Të dallojë mënyrën e vendosjes së numrave në një rreshtim.<br />
Të lidhë përmasat e duhura me numrin e elementeve në çdo rresht.<br />
Të përcaktojë përmasat e një rreshtimi të dhënë.<br />
KONCEPTET KRYESORE: rresht, rreshtim, përmasë.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1- EVOKIMI<br />
Ky është momenti më i rëndësishëm i mësimit, ku nxënësit do t’i jepet koncepti i parë<br />
mbi shumëzimin me anë të rreshtimit. Është menduar që ky koncept të jepet me një<br />
skenë nga jeta e përditshme shkollore ku fëmijët, nisur edhe nga përvoja e tyre, dinë që<br />
para se të futen në shkollë duhet të rreshtohen. Nga fjala rresht do të kalohet në fjalën<br />
rreshtim. Këtë situatë mësuesja mund ta nënvizojë atë ditë qysh në momentin e<br />
rreshtimit, para futjes në klasë. Nga figura dhe shpjegimi i librit duhet pasur kujdes që,<br />
qysh në fillim, nxënësi ta ketë të qartë se çfarë tregojnë përmasat e rreshtimit (njëlloj si<br />
tek thyesa); pra: cili numër tregon numrin e rreshtave dhe cili numrin e elementeve për<br />
çdo rresht. Mund të kryhen disa veprimtari të tilla në tabelë.<br />
2- REALIZIMI I KUPTIMIT<br />
Mbështetet në punën me librin dhe sa të jetë e mundur, punën e pavarur të fëmijëve në<br />
lidhje me caktimin e përmasave ose ushtrime të anasjella.<br />
3-REFLEKTIMI<br />
Duhet të rikujtohen njohuritë e dhëna mbi termat rreshtim dhe përmasa e sidomos<br />
përkufizimi “Rreshtimi ka dy përmasa”, për të pasur më të lehtë dhënien e konceptit të<br />
shumëzimit dhe dy faktorëve.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Punohet në fletë pune ose dhe ushtrime plus që mësuesja e gjykon të arsyeshme të japë<br />
për nxënës të talentuar.<br />
128
MËSIMI 16.3; 16.4; 16.5<br />
Rreshtimi<br />
OBJEKTIVAT: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
Të dallojë veprimin e mbledhjes nga veprimi i shumëzimit.<br />
Të lidhë faktorët me prodhimin përkatës.<br />
Të kthejë mbledhjen në shumëzim dhe anasjelltas.<br />
KONCEPTET KRYESORE: faktor, prodhim, shumëzim.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1- EVOKIMI<br />
Përfshin një veprimtari në tabelë ku mësuesja mund të japë të gjitha veprimet që<br />
nxënësit kanë mësuar deri tani: MBLEDHJEN e ZBRITJEN. Tek mënyrat e mbledhjes<br />
kujtohet ajo me mbledhorë të barabartë dhe mësuesja e paraqet mbledhjen në tabelë:<br />
5 + 5 = 10 → Ky është veprimi i mbledhjes (mbledhor + mbledhor = shumë)<br />
-Sa pesa kemi→ 2 Atëherë ne mund të bëjmë një veprim tjetër 5 • 2 = 10 → Ky<br />
është veprimi i shumëzimit.(faktor • faktor = prodhim)<br />
Kryhen disa veprime të tilla që nxënësit të qartësohen se shumëzimin e përdorim<br />
(gjithmonë shoqërohet me veprimin e mbledhjes) shoqëruar me terminologjinë<br />
përkatëse.<br />
2- REALIZIMI I KUPTIMIT<br />
Mbështetet në punën me tekstin. E rëndësishme është që nxënësit të kuptojnë<br />
shumëzimin si mbledhje e përsëritur dhe të ushtrohen në ushtrimet e paraqitjes së<br />
mbledhjes si shumëzim dhe anasjelltas. Edhe paraqitja e shumëzimit në boshtin<br />
numerik i shërben këtij qëllimi: nxënësi duhet të kuptojë se bëhet fjalë për numra të<br />
barabartë që shumëzohen me një numër tjetër, pra mund të drejtojmë pyetjen:<br />
- Sa 5 kemi Ose – Sa herë e kemi marrë 5<br />
3-REFLEKTIMI<br />
Duhet të rikujtohen njohuritë e dhëna mbi termat faktorë dhe prodhim. Gjithashtu,<br />
nxënësit do të fillojnë të përvetësojnë faktet e para mbi Tabelën e Shumëzimit.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Punohet në fletë pune ose dhe ushtrime plus, që mësuesja e gjykon të arsyeshme të japë<br />
për nxënës të talentuar.<br />
PUNA E PAVARUR që do të zhvillohet pas mësimit 16.4, synon të vazhdojë të<br />
qartësojë njohuritë e nxënësve mbi prodhimin, gjithmonë në lidhje me mbledhjen. Në<br />
ushtrimin 1 këto dy veprime jepen të ndërthurura, duke synuar një arritje të veprimtarisë<br />
së pavarur të nxënësit në lidhje me veprimin e kërkuar. E njëjta gjë vlen edhe për tabelat<br />
e ushtrimit 2 dhe veprimet në ushtrimin 3. Ushtrimi 4 dhe 5 janë të një vështirësie më të<br />
lartë, sepse synojnë një analizë të kujdesshme dhe përcaktimin e shumës ose prodhimit të<br />
kërkuar dhe zbatimin e njohurive të marra në situata të jetës së përditshme.<br />
129
KAPITULLI 17<br />
Në kapitullin e shtatëmbëdhjetë është përfshirë linja e numrit (kuptimi dhe veprimi me<br />
numrin). Ky kapitull synon që nxënësit në fund të tij:<br />
‣ Të lexojnë, të shkruajnë dhe të numërojnë numra natyrorë deri në 1000, duke<br />
kuptuar lidhjen ndërmjet vendit të çdo shifre me vlerën e saj.<br />
‣ Të përdorin kuptimin e numrit natyror për të krahasuar numrat natyrorë deri<br />
në 1000.<br />
Në fund të këtij kapitulli nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
Niveli i ulët Niveli i mesëm Niveli i lartë<br />
Të rishkruajë emërtimin e<br />
numrit si shumë.<br />
Të interpretojë numërorin e<br />
plotë, si numëror të<br />
zbërthyer.<br />
Të përdorë mbledhjen për<br />
të emërtuar ndryshe<br />
numërorin e plotë, si të<br />
zbërthyer, edhe anasjelltas.<br />
Të vërë në dukje lidhjen<br />
midis rendeve në paraqitjen<br />
e numrit.<br />
Të hartojë zgjidhje të<br />
situatave të ndryshme<br />
problemore nga jeta e<br />
përditshme.<br />
Të krahasojë vargjet rritëse<br />
dhe ato zbritëse.<br />
MËSIMI 17,1; 17.2; 17.3<br />
NJ, DH, Q. Numëror i rregullt. Numëror me zero<br />
OBJEKTIVAT: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
Të riprodhojë emërtime të numrave deri në 1000.<br />
Të zbatojë njohuritë mbi rendet e numrave.<br />
Të interpretojë numërorin e plotë si numëror të zbërthyer dhe anasjelltas.<br />
Të përcaktojë rendet në numërorët e dhënë.<br />
KONCEPTET KRYESORE: shufra, kube, pllaka, numra një, dy dhe treshifrorë, varg<br />
numrash, numëror i zbërthyer, numëror i plotë, numërator.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1- EVOKIMI<br />
-Para se të kalohet në punën me librin, e gjithë veprimtaria e zhvilluar ka lidhje me<br />
paraqitjen e vendosjes së numërorëve në numërator. Mësuesja duhet ta përqendrojë<br />
punën e saj në dhënien e kuptimit të çdo rendi shoqëruar me anën kuptimore dhe<br />
figurative në numra konkretë. P.sh: për numrin treshifror 234 tregohet që në këtë<br />
130
numër NJËSHET përfaqësohen nga numri 4, DHJETËSHET nga numri 3 dhe<br />
QINDËSHET nga numri 2. Puna në bankë duhet të shoqërohet me paraqitjen e<br />
ushtrimeve në tabelë:<br />
2 pllaka + 5 shufra + 3 kube = 253 kube ose<br />
2 Q + 5 DH + 3 NJ = 200 + 50 + 3 = 253 etj.<br />
4 pllaka + 6 shufra + 9 kube = 4 Q + 6 DH + 9 NJ = 400 + 60 + 9 etj.<br />
Një moment ku duhet ndalur është edhe paraqitja e numrit në numërator: ndarja e tij në<br />
rende dhe përcaktimi i tyre i saktë.<br />
2- REALIZIMI I KUPTIMIT<br />
Në punën me librin, me mjaft rëndësi janë ushtrimet që përmbajnë tabela me emërtime<br />
të të njëjtit numër në forma të ndryshme: me fjalë, me rende dhe si numëror të rregullt.<br />
3- REFLEKTIMI<br />
Në këtë moment nxënësve mund t’u jepen ushtrime rikrijuese, për të kthyer paraqitjet e<br />
shumës së numrave në forma të ndryshme:<br />
500 + 30 + 8 = 538 → 5 Q + 3 DH + 8 NJ = 538 ose<br />
500 + 30 + 8 = 538 → 5 pllaka + 3 shufra + 8 kube = 538 kube<br />
Gjithashtu nxënësve mund t’u jepen vargje numrash në tabelë, për plotësim individual<br />
ose në formë konkursi.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Punohet fletë puna e mësimit dhe mund të jepet edhe drejtshkrimi i numërorëve të<br />
ndryshëm për të siguruar një kujdes të vazhdueshëm ndaj një pune pa gabime gjuhësore.<br />
MËSIMI 17.4<br />
Mosbarazime me numra treshifrorë<br />
OBJEKTIVAT: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
Të riprodhojë faktet e krahasimit për numrat deri në 100 (me dhjetëshe të plota).<br />
Të krahasojë numrat deri në rendin e dhjetësheve.<br />
Të krahasojë numrat deri në rendin e qindësheve.<br />
KONCEPTET KRYESORE: numra një, dy dhe treshifrorë, varg numrash, numëror i<br />
zbërthyer, numëror i plotë, numërator, më i madh, më i vogël.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1- EVOKIMI<br />
E gjithë puna në këtë fazë mbështetet në krahasimin e numrave: fillimisht ato brenda<br />
dhjetëshes së parë, më pas numrat deri në 100 me dhjetëshe të plota për të kaluar në<br />
131
numrat brenda 1000. Nxënësve duhet t’u shpjegohet teknika që përdoret: ajo me<br />
krahasimin fillimisht të Q më pas të DH (kur Q janë të barabarta) dhe në fund të NJ<br />
(kur edhe Dh janë të barabarta).<br />
2- REALIZIMI I KUPTIMIT<br />
Në punën me librin me mjaft rëndësi është saktësia e krahasimit dhe ndihma ndaj<br />
nxënësve që kanë vështirësi.<br />
3- REFLEKTIMI<br />
Në këtë moment nxënësve mund t’u jepen ushtrime rikrijuese për të krahasuar numra<br />
të ndryshëm. Mund të jepen ushtrime të tipit:<br />
54 fgh 52; 63 dfg 83; 257 fgh 259; etj<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Punohet fleta e punës e mësimit dhe mund të jepen edhe krahasime të vështira për<br />
nxënës të talentuar, të cilët të nesërmen në klasë do të paraqesin krahasimet në tabelë<br />
dhe arsyetimin që kanë ndjekur gjatë zgjidhjes së detyrës.<br />
KAPITULLI 18<br />
Në kapitullin e tetëmbëdhjetë është përfshirë linja e numrit (veprimi me numrin). Ky<br />
kapitull synon që nxënësit në fund të tij:<br />
‣ Të shumëzojnë dy numra natyrorë njëshifrorë.<br />
‣ Të gjejnë njërin faktor kur dihet prodhimi dhe faktori tjetër.<br />
‣ Të zbatojnë mënyra të ndryshme njehsimi të shumëzimit.<br />
‣ Të përdorin kuptimin e shumëzimit (në bashkësinë përkatëse të numrave) në<br />
situata të jetës së përditshme, që zgjidhen me jo më shumë se dy veprime të<br />
njëpasnjëshme.<br />
Në fund të këtij kapitulli nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
Niveli i ulët Niveli i mesëm Niveli i lartë<br />
Të riprodhojë faktet e<br />
shumëzimit brenda 10.<br />
Të rishkruajë faktet e<br />
shumëzimit brenda 10.<br />
Të dallojë vetitë e<br />
shumëzimit.<br />
132<br />
Të njehsojë faktet e<br />
shumëzimit brenda 10.<br />
Të lidhë faktorët përkatës<br />
me prodhimin e dhënë.<br />
Të zbatojë vetitë e<br />
shumëzimit në ushtrime.<br />
Të analizojë mënyrën e<br />
kryerjes së veprimeve.<br />
Të thotë përmendësh faktet<br />
e shumëzimit deri në 30.<br />
Të zbatojë vetitë e<br />
shumëzimit, mënyrat ose<br />
teknikat e tij në ushtrime<br />
ose situata konkrete të<br />
dhëna për zgjidhje.
MËSIMI 18.1; 18.3<br />
Mënyra të ndryshme të shumëzimit. Teknika të shumëzimit<br />
OBJEKTIVAT: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
Të dallojë mënyrat e ndryshme të shumëzimit.<br />
Të lidhë faktorët me prodhimin përkatës.<br />
Të zbatojë teknika dhe mënyra të ndryshme të shumëzimit.<br />
KONCEPTET KRYESORE: faktor, prodhim, shumëzim.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1- EVOKIMI<br />
Për të dy mësimet e trajtuara është e rëndësishme që nxënësve t’u rikujtohen njohuritë<br />
mbi mënyrat e ndryshme të mbledhjes (veçim i 5; plotësim i 5; mbledhje me mbledhorë<br />
të barabartë). Gjithashtu edhe rikujtimi i copëtimit të rreshtimit do t’i shërbejë punës për<br />
përvetësimin e mënyrave të ndryshme dhe teknikave të kryerjes së shumëzimit.<br />
2- REALIZIMI I KUPTIMIT<br />
Mbështetet në punën me tekstin. E rëndësishme është që nxënësit të kuptojnë<br />
shumëzimin si mbledhje e përsëritur, për të shfrytëzuar këto njohuri në kryerjen e<br />
ushtrimeve të ndryshme. Puna e pavarur e nxënësve duhet ndërthurur me ndihmën e<br />
mësueses sepse jo të gjithë fëmijët mund të përvetësojnë shumëzimin qysh në orët e para.<br />
3-REFLEKTIMI<br />
Gjatë reflektimit duhen kryer shumë ushtrime në tabelë dhe duhet këmbëngulur që<br />
nxënësit të analizojnë dhe të argumentojnë mënyrën që kanë zgjedhur për të zgjidhur<br />
ushtrimet ose situatat problemore.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Punohet në fletë pune ose dhe ushtrime plus që mësuesja e gjykon të arsyeshme të japë<br />
për nxënës të talentuar.<br />
MËSIMI 18.2; 18.4; 18.5<br />
Veti të shumëzimit. Gjetja e prodhimit në mënyra të ndryshme<br />
OBJEKTIVAT: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
Të emërtojë vetitë e shumëzimit.<br />
Të zbatojë mënyra të ndryshme shumëzimi mbështetur në vetitë e tij.<br />
Të shpjegojë si vepron duke përdorur fjalorin e duhur matematikor.<br />
KONCEPTET KRYESORE: faktor, prodhim, shumëzim.<br />
133
Zhvillimi i mësimit<br />
1- EVOKIMI<br />
Dhënia e vetive të ndryshme të shumëzimit (vetia e ndërrimit) dhe ajo e shumëzimit<br />
me 1, duhet të mbështeten në anën kuptimore të fjalës (ndërrim = ndërrim vendesh për<br />
faktorët) dhe shumëzimi me 1që jep vetë numrin që shumëzohet. Duhet të jepen shumë<br />
shembuj.<br />
2- REALIZIMI i KUPTIMIT<br />
Mbështetet në punën me tekstin. Ushtrimet e dhëna janë të kuptueshme, por duhet<br />
ndaluar në shpjegimin e veprimeve që kryhen. Gjithashtu situatat problemore kërkojnë<br />
një punë të kujdesshme. Mësimi 18.5 e trajton gjerësisht këtë objektiv.<br />
3-REFLEKTIMI<br />
Gjatë kësaj faze duhet të përsëriten njohuritë e marra dhe faktet përmendësh të<br />
shumëzimit deri në 100. Jo e gjithë klasa do të ketë një memorie të saktë për këto fakte,<br />
por e rëndësishme është që çdo orë të shënojë arritje në këtë drejtim.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Punohet fleta e punës ose dhe ushtrime plus që mësuesja e gjykon të arsyeshme të japë<br />
për nxënës të talentuar.<br />
PUNA E PAVARUR që zhvillohet pas mësimit 18.5 përfshin shumë njohuri ku më të<br />
rëndësishmet janë: shumëzimi duke përcaktuar mënyrën e kryerjes së tij; puna me<br />
operatorë të shumëzimit; ekuacione dhe inekuacione si dhe situata problemore ku<br />
krahas zgjidhjes me shumëzim do të jepet edhe zgjidhja me mbledhje të përsëritur.<br />
134
KAPITULLI 19<br />
Niveli i ulët Niveli i mesëm Niveli i lartë<br />
Të vendosë shumën në<br />
mbledhjet shkurt të dy<br />
numrave treshifrorë, pa e<br />
kaluar 10, 100.<br />
Të vendosë ndryshesën në<br />
zbritjet shkurt të dy<br />
numrave treshiforë pa<br />
prishje të 10, 100.<br />
Të vendosë numrat thyesor<br />
( 1 2 , 2 2 , 1 3 , 2 3 , 3 3 , 1 4 , 2 4 ,<br />
3<br />
4 , 4 ) poshtë pjesës përkatëse<br />
që i jepet e ngjyrosur.<br />
4<br />
Ose<br />
Të emërtojë (lexojë) pa<br />
gabime numrat thyesor:<br />
1<br />
2 , 2 2 , 1 3 , 2 3 , 3 3 , 1 4 , 2 4 ,<br />
3<br />
4 , 4 4 .<br />
Të vendosë orën e plotë,<br />
ditët e javës, muajt e vitit<br />
dhe stinët që listohen nga<br />
shokët.<br />
Të përdorë zbërthimin si<br />
shumë të dy mbledhorëve,<br />
vetinë e ndërrimit e të<br />
shoqërimit për të gjetur<br />
shumën e dy numrave<br />
treshifrorë, pa e kaluar<br />
dhjetën, sipas një modeli që i<br />
jepet, shkurt ose gjatë, në<br />
rresht ose në shtyllë.<br />
Të përdorë zbërthimin si<br />
shumë të dy mbledhorëve,<br />
ndryshesën dy numrave<br />
treshifrorë, pa e prishur<br />
10,100, sipas një modeli që<br />
i jepe shkurt ose gjatë, në<br />
rresht ose në shtyllë.<br />
Të përdorë figurat gjeometrike:<br />
rreth, trekëndësh ose<br />
drejtkëndësh, për të paraqitur<br />
numrat thyesor 1 2 , 2 2 , 1 3 ,<br />
2<br />
3 , 3 3 , 1 4 , 2 4 , 3 4 , 4 me vizatim.<br />
4<br />
Të përdorë vizatimin e<br />
orës/kalendarit, për të lexuar<br />
orën e plotë me 15, 30, 45<br />
minuta, ditën, muajin ose vitin.<br />
Të shpjegojë me gojë<br />
veprimet për të njehsuar<br />
shumën e dy numrave<br />
treshifrorë, pa e kaluar 10<br />
dhe 100, duke përdorur<br />
zbërthimin si shumë të dy<br />
mbledhorëve, vetinë e<br />
ndërrimit e të shoqërimit të<br />
mbledhjes.<br />
Të shpjegojë me gojë<br />
veprimet për të njehsuar,<br />
ndryshesën e dy numrave<br />
treshifrorë, pa e prishur 10,<br />
100, shkurt ose gjatë, në<br />
rresht ose në shtyllë.<br />
Të krahasojë numrat<br />
thyesor 1 2 , 2 2 , 1 3 , 2 3 , 3 3 ,<br />
1<br />
4 , 2 4 , 3 4 , 4 duke përdorur<br />
4<br />
paraqitjen e tyre me<br />
vizatim.<br />
Të shpjegojë veprimet për<br />
të llogaritur kohën që ka<br />
kaluar në situatat e thjeshta<br />
problemore, me një veprim.<br />
MËSIMI 19.1<br />
Mbledhja e numrave treshifror pa kalim të 10,100<br />
OBJEKTIVAT E ARRITJES SIPAS NIVELEVE (O.A.N):<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi do të jetë në gjendje:<br />
Niveli i ulët:<br />
Të vendosë shumën në mbledhjet shkurt të dy numrave treshifrorë, pa e kaluar 10, 100.<br />
135
Niveli i mesëm<br />
Të përdorë zbërthimin si shumë të dy mbledhorëve, vetinë e ndërrimit e të<br />
shoqërimit, për të gjetur shumën e dy numrave treshiforë, pa e kaluar dhjetën,<br />
sipas një modeli që i jepet, shkurt ose gjatë, në rresht ose në shtyllë.<br />
Niveli i lartë:<br />
Të shpjegojë me gojë veprimet për të njehsuar shumën e dy numrave<br />
treshifrorë pa e kaluar 10 dhe 100, duke përdorur zbërthimin si shumë të dy<br />
mbledhorëve, vetinë e ndërrimit e të shoqërimit të mbledhjes.<br />
KONCEPTET KRYESORE: veprim, mjete, mbledhje, shumë, zbërthim, vetia e<br />
ndërrimit,vetia e shoqërimit të mbledhjes.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1-EVOKIMI: Stuhi mendimesh<br />
Si mund ta paraqesë numrin 38, me shufra dhe kube<br />
Sa shufra dhe sa kube duhen<br />
Pra :<br />
3 shufra + 8 kube = 38 ndryshe 30 + 8 = 38<br />
Po numrin 382 382 = 300 + 80 + 2<br />
Punohen 2 – 3 ushtrime të tjera me pllaka, shufra dhe kube dhe shkruhen barazime në<br />
dërrasë nga mësuesja ose nga nxënësit.<br />
2-REALIZIMI I KUPTIMIT: Shpjegim dhe Mësimdhënie e ndërsjellë.<br />
Hapet teksti. Njihen nxënësit me temën.<br />
Plotësohet Ushtrimi 1dhe lexohen barazimet nga nxënësit.<br />
U tërhiqet vëmendja nxënësve tek figura. Diskutojnë në dyshe. Pas 5 – 7 minutash u<br />
kërkohet të përshkruajnë me hollësi çfarë shikojnë në të.<br />
Më pas mësuesja (ose një nxënës i ndihmuar prej saj) zgjidh veprimet, duke i shpjeguar<br />
ato me gojë dhe duke i demonstruar me mjete ose paraqitet një pamje e zmadhuar e<br />
figurës së tekstit.<br />
Punohet në mënyrë të pavarur teksti. Ushtrimet 2-4.<br />
Më pas nxënësit diskutojnë në dyshe veprimet .<br />
Nxënës të ndryshëm zgjidhin me radhë ushtrimet në dërrasë (ose disa prej tyre).<br />
Mësuesja i nxit që ata të shpjegojnë me gojë veprimet që bëjnë.<br />
Punohet në F.P, faqe 79, në mënyrë të pavarur.<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës.<br />
3-REFLEKTIMI: Problem i ri ose minitest<br />
Punohet në fletore gjatë ushtrimet në tekst.<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës.<br />
Nxënësit që i punojnë ato në tabelë u përgjigjen me gojë pyetjeve të mësueses për veprimet<br />
që bëjnë dhe radhën e tyre. Klasa korrigjon veprimet e shokut ose përgjigjet e tij.<br />
136
Ose:<br />
Punohet në fletën e minitestit një ushtrim me mbledhje shkurt.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Detyra mund të jepet nga ushtrimet në tekst ose nga F.P, sipas nivelit të nxënësve ose<br />
ushtrime nga tabela.<br />
MËSIMI 19.2<br />
Zbritja e numrave treshifrorë pa e prishje të 10,100<br />
OBJEKTIVAT E ARRITJES SIPAS NIVELEVE (O.A.N):<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi do të jetë në gjendje:<br />
Niveli i ulët:<br />
Të vendosë ndryshesën në zbritjet shkurt të dy numrave treshifrorë pa prishje<br />
të 10, 100.<br />
Niveli i mesëm<br />
Të përdorë zbërthimin si shumë të dy mbledhorëve, ndryshesën dy numrave<br />
treshifrorë, pa e prishur 10, 100, sipas një modeli që i jepet, shkurt ose gjatë, në<br />
resht ose në shtyllë.<br />
Niveli i lartë:<br />
Të shpjegojë me gojë veprimet për të njehsuar, ndryshesën dy numrave<br />
treshiforë, pa e prishur 10, 100, shkurt ose gjatë, në rresht ose në shtyllë.<br />
KONCEPTET KRYESORE: veprim, mjete, mbledhje, shumë, zbërthim, vetia e<br />
ndërrimit,vetia e shoqërimit të mbledhjes.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1-EVOKIMI: Stuhi mendimesh<br />
Si mund ta paraqesim numrin 38 me shufra dhe kube<br />
Sa shufra dhe sa kube duhen<br />
Pra:<br />
3 shufra + 8 kube = 38 ndryshe 30 + 8 = 38<br />
Po numrin 382 382 = 300 + 80 + 2<br />
Punohen 2 – 3 ushtrime të tjera me pllaka, shufra dhe kube dhe shkruhen barazime në<br />
dërrasë, nga mësuesja ose nga nxënësit.<br />
2-REALIZIMI I KUPTIMIT: Shpjegim dhe Mësimdhënie e ndërsjellë.<br />
Hapet teksti. Njihen nxënësit me temën.<br />
Plotësohet Ushtrimi 1 dhe lexohen barazimet nga nxënësit.<br />
137
U tërhiqet vëmendja nxënësve tek figura. Diskutojnë në dyshe. Pas 5 minutash u<br />
kërkohet të përshkruajnë me hollësi çfarë shikojnë në të.<br />
Më pas mësuesja (ose një nxënës i ndihmuar prej saj) zgjidh veprimet, duke i shpjeguar<br />
ato me gojë dhe duke i demonstruar me mjete ose paraqitet një pamje e zmadhuar e<br />
figurës së tekstit. Punohet në mënyrë të pavarur teksti. Ushtrimet 2-4.<br />
Më pas nxënësit diskutojnë në dyshe veprimet.<br />
Nxënës të ndryshëm zgjidhin me radhë ushtrimet në dërrasë (ose disa prej tyre).<br />
Mësuesja i nxit që ata të shpjegojnë me gojë veprimet që bëjnë.<br />
Punohet F.P, faqe 79, në mënyrë të pavarur.<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës.<br />
3-REFLEKTIMI: Problem i ri ose minitest<br />
Punohen në fletore ushtrimet në tekst.<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës.<br />
Nxënësit që i punojnë ato në dërrasë, u përgjigjen me gojë pyetjeve të mësueses për<br />
veprimet që bëjnë dhe radhën e tyre. Klasa korrigjon veprimet e shokut ose përgjigjet e tij.<br />
Ose:<br />
Punohet në fletën e minitestit një ushtrim me zbritje shkurt.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Si detyrë mund të jepet nga ushtrime në tekst ose nga F.P, sipas nivelit të nxënësve ose<br />
ushtrime nga dërrasa.<br />
MËSIMI 19.3<br />
Kuptimi për thyesat. Numërorët thyesorë<br />
OBJEKTIVAT E ARRITJES SIPAS NIVELEVE (O.A.N):<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi do të jetë në gjendje:<br />
Niveli i ulët:<br />
Të vendosë numrat thyesor ( 1 2 , 2 2 , 1 3 , 2 3 , 3 3 , 1 4 , 2 4 , 3 4 , 4 ) poshtë pjesës<br />
4<br />
përkatëse, që i jepet e ngjyrosur.<br />
Ose<br />
138<br />
Të emërtojë (lexojë) pa gabime numrat thyesor 1 2 , 2 2 , 1 3 , 2 3 , 3 3 , 1 4 , 2 4 , 3 4 , 4 4 .<br />
Niveli i mesëm<br />
Të përdorë figurat gjeometrike, rreth,trekëndësh ose drejtkëndësh për të<br />
paraqitur me vizatim numrat thyesor 1 2 , 2 2 , 1 3 , 2 3 , 3 3 , 1 4 , 2 4 , 3 4 , 4 4 .
Niveli i lartë:<br />
Të krahasojë numrat thyesor 1 2 , 2 2 , 1 3 , 2 3 , 3 3 , 1 4 , 2 4 , 3 4 , 4 , duke përdorur<br />
4<br />
paraqitjen e tyre me vizatim.<br />
KONCEPTET KRYESORE: thyesë, numër thyesor, krahasim i thyesave.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1-EVOKIMI: Stuhi mendimesh<br />
Vizatoni dy katrorë të ngjitur njëri me tjetrin. Ngjyrosni vetëm njërin. Ç’pjesë të të<br />
gjithë figurës kemi ngjyrosur Si e paraqesim pjesën e ngjyrosur<br />
1<br />
2<br />
1<br />
2<br />
Përsëritet disa here kjo veprimtari për numrat e tjerë thyesor.<br />
Ose:<br />
Mësuesja vizaton në dërrasë pjesët që paraqesin numrat thyesorë 1 2 , 2 2 , 1 3 , 2 3 , 3 3 , 1 4 ,<br />
2<br />
4 , 3 4 , 4 dhe kërkon nga nxënësit:<br />
4<br />
a- të lexojnë numrat thyesorë<br />
b-të lidhin numrin thyesor me vizatimin përkatës<br />
ose mësuesja u shpërndan nxënësve fletët me numrat thyesorë dhe kërkon që ata t’i<br />
vendosin sipër vizatimit që paraqet atë pjesë në dërrasë.<br />
2-REALIZIMI I KUPTIMIT: Shpjegim dhe Mësimdhënie e ndërsjellë.<br />
Hapet teksti. Njihen nxënësit me temën.<br />
Plotësohet Ushtrimi 1dhe lexohen barazimet nga nxënësit.<br />
U tërhiqet vëmendja nxënësve tek figura. Diskutojnë në dyshe. Pas 5 minutash u<br />
kërkohet të lexojnë numrat thyesor me zë të lartë. Punohet teksti në mënyrë të pavarur.<br />
Më pas nxënësit diskutojnë në dyshe veprimet.<br />
Nxënës të ndryshëm zgjidhin me radhë ushtrimet në tabelë.<br />
Mësuesja i nxit që ata të shpjegojnë me gojë veprimet që bëjnë, duke u kërkuar që të<br />
vërejnë me kujdes figurat e më pas të krahasojnë numrat thyesorë. Kontroll individual<br />
e vlerësim i punës.<br />
3-REFLEKTIMI: Problem i ri<br />
Punohet në fletore paraqitja me disa lloje figurash gjeometrike i numrave thyesor 1 2 ,<br />
2<br />
2 , 1 3 , 2 3 , 3 3 , 1 4 , 2 4 , 3 4 , 4 4<br />
dhe poshtë bëjnë krahasimin e tyre.<br />
139
2 1<br />
P. sh: > …………….etj.<br />
3 3<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës.<br />
Nxënësit që i punojnë ato në dërrasë, u përgjigjen me gojë pyetjeve të mësueses për<br />
veprimet që bëjnë. Klasa korrigjon veprimet e shokut ose përgjigjet e tij.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Si detyrë mund të jepen ushtrime nga teksti, sipas nivelit të nxënësve ose shkrime nga<br />
tabela.<br />
MËSIMI 19.4<br />
Llogaritja e kohës<br />
OBJEKTIVAT E ARRITJES SIPAS NIVELEVE (O.A.N):<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi do të jetë në gjendje:<br />
Niveli i ulët:<br />
Të vendosë orën e plotë, ditët e javës, muajt e vitit dhe stinët që listohen nga<br />
shokët.<br />
Niveli i mesëm<br />
Të përdorë vizatimin e orës/kalendarin për të lexuar orën e plotë dhe me 15,<br />
30, 45 minuta, ditën, muajin ose vitin.<br />
Niveli i lartë:<br />
Të shpjegojë veprimet për të llogaritur kohën që ka kaluar në situatat e thjeshta<br />
problemore me një veprim.<br />
KONCEPTET KRYESORE: kalendar, orë, kohë që ka kaluar, e shkuar.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1-EVOKIMI: Stuhi mendimesh<br />
Mësuesja paraqet para nxënësve një orë, një kalendar dhe kërkon që nxënësit të<br />
kujtojnë çfarë dinë për to.<br />
Të gjitha thëniet e nxënësve i shkruan në dërrasë.<br />
Pamja del afërsisht:<br />
140
ka<br />
numra<br />
ka akrepa<br />
ora<br />
mat<br />
kohën<br />
me<br />
minuta<br />
e<br />
sekonda<br />
mat<br />
kohën<br />
me ditë,<br />
javë e<br />
muaj<br />
……<br />
kalendari<br />
……<br />
ka fushë<br />
2-REALIZIMI I KUPTIMIT: Shpjegim dhe Mësimdhënie e ndërsjellë.<br />
Hapet teksti. Njihen nxënësit me temën.<br />
U tërhiqet vëmendja nxënësve tek figura. Diskutojnë në dyshe. Pas 5-7 minutash u<br />
kërkohet të lexojnë dhe shpjegojnë çfarë paraqitet në to. Punohet teksti në mënyrë të<br />
pavarur.<br />
Më pas nxënësit diskutojnë në dyshe veprimet .<br />
Nxënës të ndryshëm lexojnë plotësimet që kanë bërë. Mësuesja i nxit që ata të<br />
shpjegojnë me gojë<br />
Kujdes i veçantë i kushtohet problemës ku ata duhet të llogaritin kohën që ka kaluar.<br />
3-REFLEKTIMI: lojë ose shkrim i lire<br />
Nxënësit në dyshe lexojnë pozicionin e akrepave prej kartoni, që ata kanë përgatitur në<br />
shtëpi.<br />
Ose<br />
U kërkohet që brenda 5 minutave të shkruajnë sipas radhës, pa i parë, muajt dhe stinët<br />
e vitit.<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Si detyrë mund të jepet nga ushtrime në tekst sipas nivelit të nxënësve ose një problem<br />
nga tabela.<br />
141
Punë e pavarur<br />
Ushtrime nga Fleta e punës, fq. 80 – 81<br />
OBJEKTIVAT E ARRITJES SIPAS NIVELEVE (O.A.N):<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi do të jetë në gjendje:<br />
Niveli i ulët:<br />
Të vendosë shumën në mbledhjet shkurt të dy numrave treshifrorë pa e kaluar<br />
10,100.<br />
Të vendosë ndryshesën në zbritjet shkurt të dy numrave treshifrorë pa prishje<br />
të 10,100.<br />
Të vendosë numrat thyesor 1 2 , 2 2 , 1 3 , 2 3 , 3 3 , 1 4 , 2 4 , 3 4 , 4 4<br />
poshtë pjesës<br />
Ose<br />
përkatëse që i jepet e ngjyrosur.<br />
Të emërtojë (lexojë) pa gabime numrat thyesor 1 2 , 2 2 , 1 3 , 2 3 , 3 3 , 1 4 , 2 4 , 3 4 , 4 4 .<br />
Të vendosë orën e plotë, ditët e javës, muajt e vitit dhe stinët që listohen nga shokët.<br />
Niveli mesatar:<br />
Të përdorë zbërthimin si shumë të dy mbledhorëve, vetinë e ndërrimit e të<br />
shoqërimit, për të gjetur shumën e dy numrave treshifrorë, pa e kaluar dhjetën,<br />
sipas një modeli që i jepet shkurt ose gjatë, në rresht ose në shtyllë.<br />
Të përdorë zbërthimin si shumë të dy mbledhorëve, ndryshesën dy numrave<br />
treshifrorë, pa e prishur 10, 100, sipas një modeli që i jepet, shkurt ose gjatë, në<br />
rresht ose në shtyllë.<br />
Të përdorë figurat gjeometrike, rreth,trekëndësh ose drejtkëndësh, për të<br />
paraqitur me vizatim numrat thyesor 1 2 , 2 2 , 1 3 , 2 3 , 3 3 , 1 4 , 2 4 , 3 4 , 4 4 .<br />
Të përdorë vizatimin e orës /kalendarit, për të lexuar orën e plotë dhe me 15,<br />
30, 45 minuta, ditën, muajin ose vitin.<br />
Niveli i lartë:<br />
Të shpjegojë me gojë veprimet për të njehsuar shumën e dy numrave<br />
treshifrorë, pa e kaluar 10 dhe 100, duke përdorur zbërthimin si shumë të dy<br />
mbledhorëve, vetinë e ndërrimit e të shoqërimit të mbledhjes.<br />
Të shpjegojë me gojë veprimet për të njehsuar ndryshesën dy numrave<br />
treshifrorë, pa e prishur 10, 100, shkurt ose gjatë, në rresht ose në shtyllë.<br />
Të krahasojë numrat thyesor 1 2 , 2 2 , 1 3 , 2 3 , 3 3 , 1 4 , 2 4 , 3 4 , 4 4<br />
duke përdorur<br />
paraqitjen e tyre me vizatim.<br />
Të shpjegojë veprimet për të llogaritur kohën që ka kaluar në situatat e thjeshta<br />
problemore me një veprim.<br />
142
Zhvillimi i mësimit<br />
1-EVOKIMI:<br />
Mund të përsëritet me gojë veprimtaria me leximin e thyesave dhe të orës.<br />
2-REALIZIMI I KUPTIMIT: Punë e pavarur<br />
Njihen nxënësit me temën. Plotësohet në mënyrë të pavarur fleta e punës, faqe 80-81.<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës. Jepen ushtrime të ngjashme në tabelë dhe në<br />
mënyrë të vazhdueshme kërkohet që nxënësit, veçanërisht ata që punojnë më shpejt,<br />
t’ua shpjegojnë veprimet shokëve të grupit, duke u kthyer prapa ose duke kërkuar që<br />
shokët ta bëjnë këtë.<br />
Pas kësaj nxënës të ndryshëm i zgjidhin problemat, duke i shpjeguar në tabelë veprimet<br />
për zgjidhjen e tyre. Klasa kontrollon shokun ose vetveten.<br />
3-REFLEKTIMI: Gjëza matematike<br />
U kërkohet nxënësve që të zgjidhin me mend situata të thjeshta matematike, që kanë të<br />
bëjnë me mbledhjen, pjesët e së tërës ose llogaritjen e kohës që kalon.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Si detyrë shtëpie mund të jepet një ushtrime nga fletore e punës ose një problemë e<br />
ngjashme me to nga tabela.<br />
KAPITULLI 20<br />
Niveli i ulët Niveli i mesëm Niveli i lartë<br />
Të vendosë shumën në<br />
mbledhjet shkurt të dy<br />
numrave treshifrorë, duke<br />
e kaluar 10, 100.<br />
Të përdorë zbërthimin si<br />
shumë të dy mbledhorëve,<br />
vetinë e ndërrimit e të<br />
shoqërimit për të gjetur<br />
shumën e dy numrave<br />
treshifrorë, duke e kaluar<br />
dhjetën sipas një modeli që<br />
i jepet, shkurt ose gjatë, në<br />
rresht ose në shtyllë.<br />
Të shpjegojë me gojë<br />
veprimet për të njehsuar<br />
shumën e dy numrave<br />
treshifrorë duke e kaluar 10<br />
dhe 100, duke përdorur<br />
zbërthimin si shumë të dy<br />
mbledhorëve, vetinë e<br />
ndërrimit e të shoqërimit të<br />
mbledhjes.<br />
143
MËSIMI 20.1, 20.2, 20.3<br />
Mbledhja e numrave treshifror pa kalim të 10,100.<br />
OBJEKTIVAT E ARRITJES SIPAS NIVELEVE (O.A.N):<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi do të jetë në gjendje:<br />
Niveli i ulët:<br />
Të vendosë shumën në mbledhjet shkurt të dy numrave treshifrorë duke e<br />
kaluar 10,100.<br />
Niveli i mesëm<br />
Të përdorë zbërthimin si shumë të dy mbledhorëve, vetinë e ndërrimit e të<br />
shoqërimit për të gjetur shumën e dy numrave treshifrorë, duke e kaluar<br />
dhjetën sipas një modeli që i jepet, shkurt ose gjatë, në rresht ose në shtyllë.<br />
Niveli i lartë:<br />
Të shpjegojë me gojë veprimet për të njehsuar shumën e dy numrave<br />
treshifrorë, duke e kaluar 10 dhe 100, duke përdorur zbërthimin si shumë të dy<br />
mbledhorëve, vetinë e ndërrimit e të shoqërimit të mbledhjes.<br />
KONCEPTET KRYESORE: veprim, mjete, mbledhje, shumë, zbërthim, vetia e<br />
ndërrimit,vetia e shoqërimit të mbledhjes.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1-EVOKIMI: Stuhi mendimesh<br />
Si mund të paraqitet numri 38, me shifra dhe kube<br />
Sa shufra dhe sa kube duhen<br />
Pra:<br />
3 shufra + 8 kube = 38 ndryshe 30 + 8 = 38<br />
Po numrin 382 382 = 300 + 80 + 2<br />
Punohen 2 – 3 ushtrime të tjera me pllaka, shufra dhe kube dhe shkruhen barazimet në<br />
tabelë nga mësuesja ose nga nxënësit.<br />
2-REALIZIMI I KUPTIMIT: Shpjegim dhe Mësimdhënie e ndërsjellë.<br />
Hapet teksti. Njihen nxënësit me temën.<br />
Plotësohet Ushtrimi 1 dhe lexohen barazimet nga nxënësit.<br />
U tërhiqet vëmendja nxënësve tek figura. Diskutojnë në dyshe. Pas 5 – 7 minutash u<br />
kërkohet të përshkruajnë me hollësi çfarë shikojnë në të.<br />
Më pas mësuesja (ose një nxënës i ndihmuar prej saj) zgjidh veprimet, duke i shpjeguar<br />
ato me gojë dhe duke i demonstruar me mjete ose paraqitet një pamje e zmadhuar e<br />
figurës së tekstit.<br />
Punohet në mënyrë të pavarur teksti. Ushtrimet 2 – 4.<br />
Më pas nxënësit diskutojnë në dyshe veprimet.<br />
144
Nxënës të ndryshëm zgjidhin me radhë ushtrimet në dërrasë (ose disa prej tyre).<br />
Mësuesja i nxit ata të shpjegojnë me gojë veprimet që bëjnë.<br />
Punohet F.P, faqe 81ose 82, në mënyrë të pavarur.<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës.<br />
3-REFLEKTIMI: Problem i ri ose minitest<br />
Punohen në fletore gjatë ushtrimet në tekst.<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës.<br />
Nxënësit i punojnë ato në tabelë dhe u përgjigjen me gojë pyetjeve të mësueses për<br />
veprimet që bëjnë dhe radhën e tyre. Klasa korrigjon veprimet e shokut ose përgjigjet e tij.<br />
Ose:<br />
Punohet në fletën e minitestit një ushtrim me mbledhje shkurt.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Si detyrë mund të jepen nga ushtrime në tekst ose nga F.P, sipas nivelit të nxënësve ose<br />
shtrime nga dërrasa.<br />
MËSIMI 20.4<br />
Hedhja e monedhës dhe e zarit<br />
OBJEKTIVAT E ARRITJES SIPAS NIVELEVE (O.A.N):<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi do të jetë në gjendje:<br />
Niveli i ulët:<br />
Të vendosë në tabelë rezultatet e fituara nga hedhja e monedhës dhe e zarit.<br />
Niveli i mesëm<br />
Të përdorë rezultatin e fituar nga hedhja e monedhës dhe e zarit.<br />
Niveli i lartë:<br />
Të shpjegojë me gojë kur një ngjarje është e sigurt, e mundur dhe e pamundur.<br />
KONCEPTET KRYESORE: ngjarje, rezultat, ngjarje e sigurt, ngjarje e mundur dhe<br />
ngjarje e pamundur.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1-EVOKIMI: Stuhi mendimesh<br />
Nxënësit vërejnë me kujdes monedhën. Mësuesja u kërkon që ta përshkruajnë me sa<br />
më shumë hollësi: forma, numri i faqeve, etj. Bëjnë disa hedhje të tij, duke lexuar<br />
rezultatin.<br />
E përsërit këtë veprimtari edhe për zarin.<br />
145
2-REALIZIMI I KUPTIMIT: Shpjegim dhe Mësimdhënie e ndërsjellë.<br />
Hapet teksti. Njihen nxënësit me temën.<br />
Plotësohet Ushtrimi 1dhe lexohen nga nxënësit.<br />
U tërhiqet vëmendja nxënësve tek figura. Diskutojnë në dyshe. Pas 5-7 minutash e<br />
kërkohet të përshkruajnë me hollësi çfarë shikojnë në të.<br />
Mësuesja u tërheq vëmendjen nxënësve tek marrëveshja për emërtimin e faqeve të<br />
monedhës dhe të zarit. Gjithashtu ajo ndalet edhe në dallimin e ngjarjes së sigurt,<br />
ngjarjes së mundur dhe ngjarjes së pamundur.<br />
Më pas nxënësit punojnë dhe diskutojnë në dyshe veprimet për plotësimin e tabelave<br />
tek ushtrimet 2 e 3.<br />
3-REFLEKTIMI: Problem i ri<br />
Plotëso thëniet:<br />
Zari ka ……..faqe. Zari …… mund të bjerë 0.<br />
Është e mundur që zari të bjerë ….. Është e pamundur që monedha të bjerë ….<br />
Monedha mund të bjerë ……dy faqe. Është .……….që zari do të bjerë në një nga<br />
numrat 1 – 6.<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës.<br />
Nxënësit që i punojnë ato në dërrasë u përgjigjen me gojë pyetjeve të mësueses për<br />
veprimet që bëjnë.<br />
Klasa korrigjon veprimet e shokut ose përgjigjet e tij.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Si detyrë mund të jepet që të mbajnë shënime për motin e asaj jave.<br />
MËSIMI 20.5, 20.6, 20.7<br />
Zbritja e numrave treshifrorë duke prishur 10, 100.<br />
OBJEKTIVAT E ARRITJES SIPAS NIVELEVE (O.A.N):<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi do të jetë në gjendje:<br />
Niveli i ulët:<br />
Të vendosë ndryshesën e dy numrave treshifrorë shkurt në shtyllë, duke prishur<br />
10, 100.<br />
Niveli i mesëm<br />
Të përdorë zbërthimin si shumë të dy kufizave, për të gjetur ndryshesën e dy<br />
numrave treshifrorë, duke prishur 10 ose 100, sipas një modeli që i jepet shkurt<br />
ose gjatë, në rresht ose në shtyllë.<br />
146
Niveli i lartë:<br />
Të shpjegojë me gojë veprimet për të njehsuar ndryshesën e dy numrave<br />
treshifrorë, duke prishur 10 ose 100, shkurt ose gjatë, në rresht ose në shtyllë.<br />
Ose<br />
Të shpjegojë me gojë veprimet për zgjidhjen e situatave të thjeshta<br />
problemore, duke përdorur mbledhjen e zbritjen e numrave treshifrorë, me<br />
kalim ose prishje të 10 ose 100.<br />
KONCEPTET KRYESORE: veprim, mjete, zbritje, ndryshesë, zbërthim, kufiza.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1-EVOKIMI: Stuhi mendimesh<br />
Si emërtohen kufizat e zbritjes Klasa i shkruan përgjigjet në fletore.<br />
Shumë<br />
Mbledhor<br />
Mbledhor<br />
34 – 10 = 24<br />
i zbritshmi zbritësi ndryshesa<br />
Një nxënës i emërton kufizat në tabelë. Klasa korrigjon shokun ose vetveten.<br />
2-REALIZIMI I KUPTIMIT: Shpjegim dhe Mësimdhënie e ndërsjellë.<br />
Hapet teksti. Njihen nxënësit me temën.<br />
Plotësohet Ushtrimi 1dhe lexohen barazimet nga nxënësit.<br />
U tërhiqet vëmendja nxënësve tek figura. Diskutojnë në dyshe. Pas 5 – 7 minutash u<br />
kërkohet të përshkruajnë me hollësi çfarë shikojnë në të.<br />
Më pas mësuesja (ose një nxënës i ndihmuar prej saj) zgjidh veprimet, duke i shpjeguar<br />
ato me gojë dhe duke i demonstruar me mjete ose paraqitet një pamje e zmadhuar e<br />
figurës së tekstit.<br />
Punohet në mënyrë të pavarur teksti. Ushtrimet 2-4.<br />
Më pas nxënësit diskutojnë në dyshe veprimet.<br />
Nxënës të ndryshëm zgjidhin me radhë ushtrimet në dërrasë (ose disa prej tyre).<br />
Mësuesja i nxit që ata të shpjegojnë me gojë veprimet që bëjnë.<br />
Punohet F.P, faqe 84 – 85, në mënyrë të pavarur.<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës.<br />
3-REFLEKTIMI: Problem i ri ose minitest<br />
Punohet në fletore gjatë ushtrimet në tekst.<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës.<br />
147
Nxënësit që i punojnë ato në dërrasë u përgjigjen me gojë pyetjeve të mësueses për<br />
veprimet që bëjnë dhe radhën e tyre. Klasa korrigjon veprimet e shokut ose përgjigjet e tij.<br />
Ose:<br />
Punohet në fletën e minitestit një ushtrim me zbritje shkurt në shtyllë.<br />
Detyrë shtëpie :<br />
Si detyrë mund të jepen nga ushtrime në tekst ose nga F.P, sipas nivelit të nxënësve ose<br />
ushtrime nga tabela.<br />
MËSIMI 20.8<br />
Parashikimi i motit<br />
OBJEKTIVAT E ARRITJES SIPAS NIVELEVE (O.A.N):<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi do të jetë në gjendje:<br />
Niveli i ulët:<br />
Të listojë dy ngjarje të sigurta<br />
Niveli i mesëm:<br />
Të dallojë ngjarjen e sigurt, nga ngjarja e mundur dhe e pamundur.<br />
Niveli i lartë:<br />
Të shpjegojë me gojë kur një ngjarje është e sigurt, e mundur dhe e pamundur.<br />
KONCEPTET KRYESORE: ngjarje, rezultat, ngjarje e sigurt, ngjarje e mundur dhe<br />
ngjarje e pamundur.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1-EVOKIMI: Stuhi mendimesh<br />
Nxënësit lexojnë shënimet që kanë marrë për motin gjatë javës.<br />
Mësuesja u kërkon që ata t’i paraqesin ne një tabelë:<br />
E hënë E martë E mërkurë E enjte E premte E shtunë E diel<br />
diell diell vranësira vranësira shi vranësira shi<br />
Pra: Është e sigurt se ditën e hënë ka qenë mot me diell. Etj.<br />
Po nesër si e parashikoni ju motin<br />
Jeni të sigurt për këtë<br />
Kur nuk jemi plotësisht të sigurt, cilën fjalë përdorim (ka mundësi, mund)<br />
Po nëse një ngjarje nuk mund të ndodhë cilën fjalë përdorim (e pamundur)<br />
148
2-REALIZIMI I KUPTIMIT: Shpjegim dhe Mësimdhënie e ndërsjellë.<br />
Hapet teksti. Njihen nxënësit me temën.<br />
Plotësohet Ushtrimi 1 dhe lexohen nga nxënësit.<br />
U tërhiqet vëmendja nxënësve tek figura. Lihen ata që ta diskutojnë në dyshe. Pas 5-7<br />
minutash u kërkohet të përshkruajnë me hollësi çfarë shikojnë në të.<br />
Mësuesja u tërheq vëmendjen nxënësve në dallimin e ngjarjes së sigurt, ngjarjes së<br />
mundur dhe ngjarjes së pamundur.<br />
Më pas nxënësit punojnë dhe diskutojnë në dyshe veprimet për plotësimin e tabelave<br />
tek ushtrimet 2 e 3.<br />
3-REFLEKTIMI: Problem i ri<br />
Plotëso thënie të ngjashme me:<br />
Është e mundur që zari të bjerë ….. Është e pamundur që monedha të bjerë ….<br />
Kontroll individual e vlerësim i punës.<br />
Nxënësit që i punojnë ato në dërrasë u përgjigjen me gojë pyetjeve të mësueses për<br />
veprimet që bëjnë.<br />
Klasa korrigjon veprimet e shokut ose përgjigjet e tij.<br />
Detyrë shtëpie:<br />
Si detyrë mund të jepet që të punojnë në fletore ushtrimet 4 e 5 sipas nivelit.<br />
149
Grupi A Test Nr. 2 (Matematikë )<br />
1. Vendos numrat 0 – 20 në bosht numerik. ( 2 pikë)<br />
Vendos numrat 0 – 100 në bosht numerik.<br />
2. Shkruaj me fjalë numrat: ( 6 pikë)<br />
15 ___________________ 20 _________________ 19 ___________________<br />
90 ___________________ 11 _________________ 40 ___________________<br />
3. Plotëso. ( 4 pikë)<br />
3 shufra = _____ kube 7 shufra = _____ kube<br />
13 = _____ shufra + _____ kube 80 = _____ shufra + _____ kube<br />
4. Zbërthe si shumë. Shkruaj poshtë barazimin. (5 pikë)<br />
19<br />
20<br />
70<br />
100 16<br />
5. Plotëso. (18 pikë)<br />
Para + 6 9 11 8 30 40<br />
3 9 20 18 39 99 9<br />
Pas 7<br />
6. Plotëso. (6 pikë)<br />
14 20 19 30 15 18 16 9 11 8 30 40<br />
150
7. Kryej veprimet në shtyllë. Shkruaji poshtë si barazime. (7 pikë)<br />
13<br />
20<br />
50<br />
70<br />
20<br />
19<br />
100<br />
+ 6 – 7 + 50 – 40 + 70 –<br />
14<br />
–<br />
60<br />
8. Vizato: (5 pikë)<br />
Një drejtëz<br />
Një segment AB = 6 cm<br />
Një segment CD, 3 cm me të gjatë se segmenti AB.<br />
Një segment EF, 4 cm me të vogël se segmenti AB.<br />
Një segment GH po aq të gjatë sa segmenti AB.<br />
9. Gjej zgjidhjet. Plotëso. (3 pikë)<br />
{2, 30, 20, 7} {3, 7, 8, 0} {7, 2, 1, 0}<br />
fgh + 30 < 50 10 – fgh = 10 19 – fgh > 15<br />
fg h fg h fg h<br />
10. Problemë (4 pikë)<br />
Flori ngjyrosi 10 lule.<br />
Liria ngjyrosi 6 lule.<br />
Drini ngjyrosi 4 lule.<br />
Sa lule ngjyrosën të tre së bashku<br />
Zgjidhje:<br />
Pyetje:______________________________________<br />
Veprim:_____________________________________<br />
Përgjigje:____________________________________<br />
_______________<br />
Skema<br />
Flori<br />
Liria<br />
Drini<br />
Pyetja 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Gjithsej<br />
Pikët 2 6 4 5 18 6 7 5 3 4 60<br />
Nota Dobët Mjaftueshëm Mirë Sh mirë<br />
Pikët 0 -16 17 - 34 35 - 50 51 - 60<br />
151
Grupi B Test Nr. 2 (Matematikë )<br />
1. Vendos numrat 20 – 0 në bosht numerik. ( 2 pikë)<br />
Vendos numrat 0 – 100 në bosht numerik.<br />
2. Shkruaj me fjalë numrat: ( 6 pikë)<br />
18 ___________________ 16 _________________ 20 ___________________<br />
80 ___________________ 40 _________________ 13 ___________________<br />
3. Plotëso. ( 4 pikë)<br />
5 shufra = _____ kube 9 shufra = _____ kube<br />
11 = _____ shufra + _____ kube 90 = _____ shufra + _____ kube<br />
4. Zbërthe si shumë. Shkruaj poshtë barazimin. (5 pikë)<br />
18<br />
30<br />
80<br />
100 19<br />
5. Plotëso. (18 pikë)<br />
Para + 6 9 11 8 30 40<br />
4 7 20 29 99 59 8<br />
Pas 9<br />
6. Plotëso. (6 pikë)<br />
13 30 18 50 17 19 17 8 12 7 70 50<br />
152
7. Kryej veprimet në shtyllë. Shkruaji poshtë si barazime. (7 pikë)<br />
11<br />
20<br />
60<br />
70<br />
30<br />
18<br />
10<br />
0<br />
+ 6 – 8 + 40 – 50 + 60 –<br />
13<br />
–<br />
5<br />
8. Vizato: (5 pikë)<br />
Një drejtëz<br />
Një segment AB = 4 cm<br />
Një segment CD, 3 cm me të gjatë se segmenti AB.<br />
Një segment EF, 3 cm me të vogël se segmenti AB.<br />
Një segment GH po aq të gjatë sa segmenti AB.<br />
9. Gjej zgjidhjet. Plotëso. (3 pikë)<br />
{2, 30, 0, 70} {3, 7, 8, 0} {7, 2, 1, 0}<br />
fgh + 20 < 50 20 – fgh = 12 20 – fgh > 15<br />
fg h fg h fg h<br />
10. Problemë (4 pikë)<br />
Teuta bleu 20 lapsa.<br />
Gjergji bleu 3 lapsa më pak se Teuta.<br />
Sa lapsa bleu Gjergji<br />
Zgjidhje:<br />
Pyetje:______________________________________<br />
Veprim:_____________________________________<br />
Përgjigje:____________________________________<br />
Gjergji ________________<br />
Skema<br />
Teuta<br />
Gjergji<br />
Pyetja 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Gjithsej<br />
Pikët 2 6 4 5 18 6 7 5 3 4 60<br />
Nota Dobët Mjaftueshëm Mirë Sh mirë<br />
Pikët 0 -16 17 - 34 35 - 50 51 - 60<br />
153
Test <strong>Matematika</strong> 2<br />
Data ……..........<br />
Shkolla:__________________<br />
Emri: ______________________<br />
1-Shkruaj numrin:<br />
(2 pikë)<br />
Para<br />
99<br />
Pas<br />
Dyzet e gjashtë<br />
→<br />
2-Lidh numrin 9 me vlerën e tij.<br />
(3 pikë)<br />
790 916 759<br />
Q DH NJ<br />
3-Gjej shumën. Gjej ndryshesën. (4 pikë)<br />
3 7 3<br />
+ 6 2 5<br />
4 6 7<br />
+ 5 2 6<br />
9 8 7<br />
– 5 6 4 –<br />
6 3 5<br />
3 9 2<br />
4-Ngjyros aq sa tregon thyesa.<br />
(1 pikë)<br />
2<br />
4<br />
5-Gjej prodhimin .<br />
Cakto përmasat e rreshtimin. Plotëso. ( 7 pikë)<br />
7<br />
10 =<br />
8<br />
4 =<br />
5<br />
1 =<br />
6<br />
3 =<br />
7-Gjej numrat për të cilat është i vërtetë barazimi ose mosbarazimi.<br />
(2 pikë)<br />
{ 9, 7, 6, 5, 3 } + 28 = 34 { 4, 2, 3, 7, 1 } 20 – < 18<br />
154
8-Emërto figurën gjeometrike. Vizato një drejtëz simetrie.<br />
(2 pikë)<br />
9-Krahaso .Vendos shenjën > , < ose =.<br />
( 7 pikë)<br />
56 65 12 + 4 20 – 5 99 + 1 100 – 10<br />
10- Problemë. (5 pikë)<br />
Miri ka 56 kokrra qershi.<br />
Kumbulla ka 8 kokrra më pak se qershi.<br />
Sa kokrra fruta ka gjithsej Miri<br />
Zgjidhje:<br />
Nota Dobët Mjaftueshëm Mirë Shumë mirë<br />
Pikët 0 – 8 9 – 16 17 – 24 25 – 32<br />
155
Libër<br />
mësuesi <strong>Matematika</strong> 2<br />
Nevila Haxhimali, Dhurata Hoxha<br />
Librat e mësuesit dhe planet mësimore për të<br />
gjithë titujt që ne disponojmë, mund t’i gjeni<br />
dhe t’i shkarkoni pa pagesë nga faqja e internetit<br />
www.mediaprint.al<br />
Për më shumë informacion mund të na shkruani<br />
në adresën e emailit: botime@mediaprint.al<br />
ose të na kontaktoni pranë redaksisë në numrin<br />
e telefonit: 04 2258156.<br />
Çmimi 400 lekë<br />
ISBN: 978-99956-93-90-9<br />
www.mediaprint.al