Podatki - Comarch

Listopad-Grudzień 2010 

AKTUALNOŚCI 

P O D A T K O W E 

M A G A Z Y N K L I E N T Ó W E C D D P 

Zdrowych i wesołych Świąt Bożego Narodzenia, 

spokoju oraz wszelkiej pomyślności w życiu prywatnym, 

a także wielu sukcesów zawodowych 

w nadchodzącym 2011 roku 

życzy Grupa ECDDP 

• opcje walutowe 

• świąteczne paczki pracownicze 

• ważne wyroki i interpretacje

ECDDP w Polsce 

Kraków – siedziba spółki 

31-351 Kraków, ul. Zielony Most 8 

tel.: +48 12 622 86 00 

fax: +48 12 622 86 66 

email: biuro@ecddp.pl 

Warszawa 

00-139 Warszawa, ul. Elektoralna 12A / 94 

tel.: +48 22 826 92 00 

fax: +48 22 826 88 22 


Gdańsk 

80-437 Gdańsk, ul. Wajdeloty 28 

tel.: +48 58 309 11 12 


Zabrze 

41-800 Zabrze, ul. Wolności 299 

tel.: +48 32 376 33 90 

fax: +48 32 271 22 13 


ECDDP na Cyprze 

Nikozja 

ECDDP CYPRUS LTD. 

9 Vasilissis Olgas Str. 

Office 101 

2001 Nicosia, Cyprus 

Tel. +357 22 681 106 

Fax. +357 22 681 107 

ECDDP w Czechach 

Praga 

Višňová 4/331, 

140 00 Praha 4 Krč, Česká Republika 

tel./fax: +420 241 407 524 

recepce@ecddp.com, www.ecddp.com 

ECDDP na Ukrainie 

Kijów 

03035 Kijów, ul. Georgija Kirpy, 2a, biuro 415 

tel./fax: +38 (044) 246 31 56 

Lwów 

79007 Lwów, ul. Bogdana Lepkogo 12/6 

tel.: +38 (0322) 42 47 41, 

fax: +38 (032) 299 60 06

Słowo wstępne 

W najnowszym 

numerze: 

Szanowni Państwo, 

Zbiorcze e-faktury korygujące 

str. 24 

Rozliczanie opcji walutowych 

str. 30 

Oddajemy w Państwa ręce świąteczny numer Aktualności 

Podatkowych – dwumiesięcznika tworzonego w całości przez ekspertów 

ECDDP i przeznaczonego wyłącznie dla naszych Klientów. 

Powoli zbliża się koniec roku; zwłaszcza w sferze podatków dzieje 

się bardzo wiele, dlatego aby móc poświęcić im nieco więcej miejsca, 

zwiększyliśmy objętość naszego magazynu. 

Nasi eksperci omawiają szereg problemów podatkowych 

m.in. kontrowersje wokół określenia momentu, kiedy można skorzystać 

z ulgi za złe długi, kwestię rozliczania dochodów z pracy w 

Czechach, benefity dla pracowników w 2011 r. a także oceniają najnowszy 

projekt nowelizacji ukraińskiego prawa podatkowego. Jak 

zwykle całość uzupełniają wybrane orzeczenia i interpretacje z ostatnich 

dwóch miesięcy oraz kalendarz szkoleń prowadzonych przez 

naszych doradców podatkowych. 

Życzymy Państwu zdrowych i wesołych Świąt Bożego Narodzenia, 

wszelkiej pomyślności w życiu prywatnym oraz samych 

sukcesów na polu zawodowym w nadchodzącym 2011 roku. 

Krzysztof Komorniczak 

Prezes Zarządu 

Ewa Sokołowska-Strug 

Członek Zarządu 

Bogata oferta szkoleń 

ECDDP str. 34

Podatki 

Najnowsze wyroki i interpretacje 

Aby szybciej odzyskać VAT, trzeba 

uregulować całą kwotę 

Wyrok WSA w Warszawie z 5 października 

br. (III SA/Wa 1709/10) 

Przyspieszony zwrot jest możliwy, 

gdy podatek naliczony wynika z faktury, 

która dokumentuje należność 

zapłaconą w całości. Jeśli nastąpiła 

jedynie częściowa zapłata i nie doszło 

do potrącenia pozostałej części, 

fiskus nie uwzględni wniosku o 

zwrot. 

Jedna stawka VAT na leasing i 

ubezpieczenie 

Wyrok NSA z dnia 8 listopada br. (I 

FPS 3/10) 

Naczelny Sąd Administracyjny odpowiedział 

na pytanie prawne dotyczące 

refakturowania kosztów ubezpieczenia 

przez firmy leasingowe. 

Sąd uznał, że podmiot świadczący 

usługi leasingowe musi włączyć do 

podstawy opodatkowania koszty 

ubezpieczenia leasingu. Jeśli więc leasingowi 

towarzyszy ubezpieczenie, 

świadczenia te uznaje się za usługę 

kompleksową i stosuje stawkę VAT 

przynależną usłudze głównej. 

Do kont w euro stosuje się kurs 

NBP 

Wyrok WSA w Warszawie (III SA/Wa 

368/10) 

Spółka, która posiada konto w euro 

i reguluje w tej walucie swoje zobowiązania, 

musi do powstających różnic 

kursowych stosować średni kurs 

euro NBP z ostatniego dnia roboczego 

poprzedzającego dzień dokonania 

płatności. 

Zabytkowe auto nie traci na wartości, 

ale jest amortyzowane 

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej 

w Warszawie (IPPB3/423- 

1384/08-2/KB) 

Zgodnie z ustawą o PIT nie ma znaczenia, 

czy przedsiębiorca kupi zabytkowego 

mercedesa z 1950 r., czy 

wyprodukowany w 2004 r. samochód 

tej marki. Oba są używanymi 

środkami trwałymi i należy od ich 

wartości dokonywać odpisów umorzeniowych. 

Firmy prowadzące księgi 

rachunkowe muszą natomiast pamiętać, 

że zabytki i inne środki trwałe, 

które nie tracą na wartości, nie powinny 

być amortyzowane dla celów 

bilansowych. 

Wydatki na nabycie obligacji są 

kosztem uzyskania przychodów 


2136/10) 

Nabywca obligacji upadłej spółki nie 

może uwzględnić straty, gdy kwota 

wierzytelności z tytułu wykupu obligacji 

będzie niższa od kosztu ich 

nabycia. 

Zbycie wierzytelności nie jest sposobem 

zapłaty 


444/10) 

Spółka, która po dokonaniu korekty 

VAT sprzedawała wierzytelności wynikające 

z niezapłaconych faktur nie 

ma z tego tytułu obowiązku zwiększania 

VAT należnego. Sąd nie zgodził 

się ze stanowiskiem fiskusa, że 

sprzedaż wierzytelności trzeba utożsamiać 

z uregulowaniem należności 

w jakiejkolwiek formie.


Ulgowy przewóz to usługa w VAT 

Wyrok NSA (I FSK 1814/09) 

Naczelny Sąd Administracyjny oddalił 

skargę kasacyjną organu podatkowego 

w sprawie interpretacji 

dotyczącej przewozu pracowników 

przez miejski zakład komunikacji. 

Jak przypomniał sąd, z orzecznictwa 

NSA wynika, że wykonywanie bezpłatnych 

przewozów przez przedsiębiorstwo 

komunikacyjne na rzecz 

pracowników, byłych pracowników 

i członków ich rodzin stanowi nieodpłatne 

świadczenie usług podlegające 

opodatkowaniu VAT. W ocenie 

NSA sąd pierwszej instancji słusznie 

nakazał sprawdzenie, jaki wpływ na 

zakres opodatkowania VAT ma to, że 

ulgi są pokrywane z dotacji. 

Wydatki marketingowe trzeba 

udowodnić 

Wyrok NSA (II FSK 456/09) 

Spółka nie może zaliczyć do kosztów 

zapłaty za usługi marketingowe, 

jeśli nie przedstawi przekonujących 

dowodów, że zostały one wykonane. 

W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego 

nie wystarczy wykazać 

w sposób dostateczny istnienia 

związku między poniesionym wydatkiem 

i uzyskanym przychodem. 

Nie przesądza to bowiem w oczywisty 

sposób, że usługi marketingowe 

zostały wykonane. Fakt ich realizacji 

jest bowiem odrębną przesłanką, 

która powinna być wykazana dla zaliczenia 

danego wydatku do kosztów 

podatkowych. 

Wniesienie udziałów do spółki 

może być bez PIT 


2139/10) 

Określenie, czy osoba w spółce komandytowo-akcyjnej 

jest komandytariuszem, 

czy akcjonariuszem, ma 

decydujące znaczenie dla określenia 

skutków podatkowych wniesienia 

udziałów do takiej spółki. Jak wyjaśnił 

Wojewódzki Sąd Administracyjny 

w Warszawie, w przypadku wniesienia 

wkładu niepieniężnego do 

spółki komandytowo-akcyjnej przez 

akcjonariusza powstanie u niego 

przychód z kapitałów pieniężnych. 

Natomiast w przypadku, gdy wnoszącym 

wkład niepieniężny (udziały 

w spółce) jest komandytariusz, to 

nie powstanie u niego przychód (III 

SA/Wa 2139/10). 

Zawieszona firma może księgować 

koszty 

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej 

w Bydgoszczy (ITPB1/415- 

198/09/DP) 

Przedsiębiorca, który zawiesił działalność 

gospodarczą, może w rozliczeniu 

podatkowym uwzględnić rachunki 

za telefon i Internet oraz inne 

stałe opłaty. Ma do tego prawo, tylko 

jeśli zobowiązania te wynikają z 

umów zawartych w okresie, kiedy 

firma funkcjonowała. 

Nagroda z zysku nie może być 

kosztem 

Wyrok WSA W Warszawie (III SA/ 

Wa 160/10) 

Wojewódzki Sąd Administracyjny 

w Warszawie orzekł, że premie i nagrody, 

które spółka wypłaca swoim 

pracownikom, należy uznać za przychód 

ze stosunku pracy. Zdaniem 

sądu o możliwości zaliczenia do 

kosztów takich wypłat lub braku takiej 

możliwości decyduje źródło pochodzenia 

środków przeznaczonych 

na nagrody. W omawianej sprawie 

źródłem wypłat jest zysk netto wypracowany 

przez spółkę. Sąd wyjaśnił, 

że zysk netto to zysk, który pozostał 

po opodatkowaniu. W efekcie, 

jak uzasadniał sąd, nagroda czy 

premia ma charakter zbliżony do dywidendy. 

A zatem tak jak dywidenda 

wypłacana akcjonariuszowi nie stanowi 

dla spółki kosztu uzyskania 

przychodów, tak nagroda lub premia 

wypłacana z zysku spółki nie może 

być zaliczona do kosztów.(L.J.)


Kiedy koszt transportu należy ująć w podstawie 

opodatkowania innej transakcji 

Zasadniczo, świadczenie 

usług transportowych stanowi 

czynność samodzielną i niezależną, 

która podlega opodatkowaniu 

na gruncie ustawy o podatku 

VAT. Jednakże w określonych sytuacjach 

wartość ww. usługi transportowej 

powinna zostać wliczona 

do podstawy opodatkowania innej 

czynności podlegającej opodatkowaniu. 

Innymi słowy, możliwa 

jest sytuacja, w której koszty 

transportu zwiększają podstawę 

opodatkowania innej transakcji 

- w praktyce najczęściej dostawy 

towarów (zarówno krajowej jak i 

zagranicznej) lub wewnątrzwspólnotowego 

nabycia towarów. 

Jak ustalić podstawę opodatkowania 

na gruncie ustawy o VAT 

Podstawę opodatkowania 

stanowi, co do zasady, obrót, czyli 

kwota należna z tytułu dokonanej 

transakcji, pomniejszona o kwotę 

należnego podatku. Kwota należna 

obejmuje całość świadczenia należnego 

od nabywcy (art. 29 ust. 1 

VATU). 

W celu ustalenia wartości obrotu, 

konieczne jest więc określenie kwoty 

należnej z tytułu wykonania danej 

czynności. Przytoczony powyżej 

przepis precyzuje, iż kwotą należną 

jest całość świadczenia należnego 

od nabywcy. A zatem wszystko, co 

nabywca jest zobowiązany zapłacić 

sprzedawcy z tytułu dostawy towarów 

lub świadczenia usług. 

Fakt, że kwotą należną jest całość 

świadczenia należnego od nabywcy 

ma decydujące znaczenie w przypadku 

czynności kompleksowych. 

W ramach takich czynności możemy 

wyróżnić świadczenie główne, 

stanowiące istotę umowy pomiędzy 

stronami i świadczenie pomocnicze, 

które służy prawidłowemu lub lepszemu 

wykonaniu czynności głównej. 

W takiej sytuacji wartość świadczenia 

pomocniczego powinna zostać 

wliczona do kwoty należnej z 

tytułu wykonania czynności głównej 

(i tym samym zwiększać jej podstawę 

opodatkowania). Powyższe skutkuje 

tym, iż czynności pomocnicze 

nie są opodatkowane odrębnie, jako 

samodzielne transakcje, lecz jednolicie 

z czynnością główną (ten sam 

moment powstania obowiązku podatkowego, 

taka sama stawka podatku). 

Przy czym należy podkreślić, 

iż to jakie elementy transakcji mają 

charakter zasadniczy, a jaki są czynnościami 

pomocniczymi należy każdorazowo 

oceniać w odniesieniu do 

konkretnego stanu faktycznego. 

Koszty transportu, a dostawa towarów 

Ustawa o VAT nie wylicza 

elementów, które powinny zostać zaliczone 

do kwoty należnej z tytułu 

danej transakcji i jednocześnie wliczone 

do podstawy opodatkowania 

VAT, stwierdzając jedynie, iż kwota 

ta obejmuje całość świadczenia należnego 

od nabywcy. Zgodnie natomiast 

z art. 78 lit. b) Dyrektywy 

2006/112/WE, do podstawy opodatkowania 

wlicza się koszty dodatkowe, 

takie jak koszty prowizji, opakowania, 

transportu i ubezpieczenia, 

pobierane przez dostawcę lub usługodawcę 

od nabywcy lub usługobiorcy.


Przykład: 

Spółka nabywa wewnątrzwspólnotowo 

maszyny rolnicze z Niemiec. 

Transport maszyn jest organizowany 

przez sprzedawcę. Za zorganizowanie 

transportu dostawca 

pobiera dodatkowe wynagrodzenie. 

Podstawa opodatkowania z tytułu 

WNT będzie obejmowała koszt nabycia 

maszyn rolniczych oraz koszt ich 

transportu. 

Powołany przepis Dyrektywy wprost 

wylicza niektóre koszty poniesione 

przez podmiot dokonujący dostawy 

towarów lub świadczący usługę, które 

powinny zostać ujęte w podstawie 

opodatkowania transakcji. Do kosztów 

takich zalicza się między innymi 

koszty transportu, jeżeli zostały pobrane 

przez dostawcę lub usługodawcę 

w związku z wykonaniem określonej 

czynności opodatkowanej. 

W sytuacji więc, gdy usługa transportowa 

jest jedynie czynnością pomocniczą, 

niezbędną dla prawidłowego 

wykonania czynności głównej 

– dostawy towarów, podatnik powinien 

zwiększyć podstawę opodatkowania 

dokonanej dostawy towarów o 

poniesione przez siebie koszty transportu. 

Cała transakcja jako czynność 

kompleksowa powinna zostać opodatkowana 

w sposób jednolity, na 

zasadach właściwych dla czynności 

głównej – dostawy towarów. 

Przykład: 

Spółka „Mobi” zamówiła meble biurowe 

do swojej nowej siedziby. Spółka 

dokonując zakupu zamówiła opcję 

wraz z transportem (nie posiada bowiem 

sama odpowiedniej wielkości 

samochodu). Sprzedawca do podstawy 

opodatkowania dostawy towarów 

(mebli) powinien wliczyć również 

koszty ich transportu. Usługa transportowa 

stanowi tu bowiem usługę 

pomocniczą do świadczenia głównego, 

jakim jest dostawa mebli. 

Koszty transportu, a wewnątrzwspólnotowe 

nabycie towarów 

Koszty dodatkowe, takie jak 

koszty transportu, zwiększają również 

podstawę opodatkowania wewnątrzwspólnotowego 

nabycia towarów. 

O powyższym ustawodawca 

przesądził bezpośrednio w treści samej 

ustawy. Jak stanowi art. 31 ust. 2 

pkt 2 ustawy o VAT, podstawa opodatkowania 

z tytułu wewnątrzwspólnotowego 

nabycia towarów obejmuje 

wydatki dodatkowe, takie jak prowizje, 

koszty opakowania, transportu 

oraz ubezpieczenia, pobierane przez 

dostawcę od podmiotu dokonującego 

wewnątrzwspólnotowego nabycia. 

W odniesieniu do kosztów transportu, 

które zwiększają podstawę opodatkowania 

WNT należy zauważyć, 

iż powyższe odnosi się wyłącznie do 

takich kosztów, które są pobierane 

przez dostawcę, który jednocześnie 

organizuje transport. W przeciwnym 

wypadku, gdy transport zapewnia 

podmiot inny niż dostawca podatnik 

zobowiązany jest do rozpoznania 

importu usług (jeżeli usługa transportowa 

świadczone jest przez podmiot 

trzeci, który ma siedzibę poza 

terytorium Polski) lub podatnik nabywa 

usługę transportową (jeżeli 

usługa świadczona jest przez przedsiębiorcę 

mającego siedzibę na terytorium 

Polski). 

Natomiast, jeżeli transport związany 

z wewnątrzwspólnotowym nabyciem 

towarów zapewniany jest przez dostawcę, 

wówczas koszty transportu 

zwiększają podstawę opodatkowania 

WNT i to bez względu na to, czy 

koszty transportu zostały wkalkulowane 

w cenę towarów, czy też wykazane 

zostały jako odrębna pozycja 

na fakturze dokumentującej WNT. 

W ocenie ECDDP, koszty transportu 

zwiększają podstawę opodatkowania 

WNT także w sytuacji, gdy dostawca 

wystawił odrębną fakturę na rzecz 

podmiotu dokonującego wewnątrzwspólnotowego 

nabycia towarów,


dotyczącą świadczonych usług transportu 

związanych z WNT. 

Przykład: 

Spółka nabywa wewnątrzwspólnotowo 

od francuskiego podatnika 

podatku od wartości dodanej 

elementy do maszyn. Z umowy wynika, 

iż francuska Spółka zobowiązana 

jest również do zapewnienia transportu 

wskazanych elementów do maszyn 

do Polski. Francuska Spółka 10 

sierpnia 2010 r. wystawiła fakturę 

dokumentującą sprzedaż elementów 

do maszyn, na podstawie, której polski 

podatnik rozpoznaje WNT, natomiast 

25 sierpnia 2010 r. Spółka ta 

wystawiła fakturę dotyczącą świadczenia 

usługi transportowej, dotyczącej 

przedmiotu WNT (elementów 

do maszyn). Spółka zobowiązana jest 

zwiększyć podstawę opodatkowanie 

wewnątrzwspólnotowego nabycia 

elementów do maszyn o wartość nabytej 

usługi transportowej. Spółka 

nie rozpoznaje natomiast w takim 

przypadku importu usług. 

Koszty transportu, a import towarów 

Również określając podstawę 

opodatkowania importu towarów 

podatnik powinien, w niektórych sytuacjach, 

zwiększyć ją o poniesione 

koszty transportu. Jak wynika z art. 

29 ust. 15 ustawy o VAT, podatnik 

powinien zwiększyć podstawę opodatkowania 

z tytułu importu usług, 

o koszty transportu, które już zostały 

poniesione albo będą poniesione do 

pierwszego miejsca przeznaczenia 

na terytorium kraju (miejsce wymienione 

w dokumencie, na podstawie 

którego towary są importowane). 

Ponadto podstawa opodatkowania w 

przypadku importu towarów może 

zostać zwiększona o koszty transportu 

poniesione do innego miejsca 

przeznaczenia na terytorium Unii 

Europejskiej, jeżeli było ono znane 

już w chwili dokonania importu. 

Przykład: 

Spółka importuje żywność z 

Ukrainy. Spółka oprócz ceny nabycia 

żywności jest zobowiązana opłacić 

koszty transportu. Koszty te dotyczą 

transportu do magazynu w Rzeszowie, 

który to magazyn jest miejscem 

dostarczenia towarów określonym w 

liście przewozowym (CMR). Rzeszów 

jest zatem pierwszym miejscem przeznaczenia 

wyrobów na terytorium 

kraju. Koszty transportu zwiększają 

podstawę opodatkowania importu 

towarów. 


Doradca Podatkowy, Dyrektor Departamentu 

Podatków Pośrednich 

ECDDP Sp. z o.o. 

ewa.sokolowska@ecddp.pl 

Anna Resiak 

Ekspert ECDDP Sp. z o.o. 

anna.resiak@ecddp.pl 


Instytut Monitorowania Ubezpieczeń 

i Zarządzania Ryzykiem oraz Grupa ECDDP 

w ramach cyklu szkoleń zapraszają na 1 lub 2 - dniowe szkolenie 

z zakresu 

ZARZĄDZANIA RYZYKIEM W PRZEDSIĘBIOR- 

STWIE 

oraz ZARZĄDZANIA RYZYKIEM PODATKOWYM 

WARSZAWA, 06. - 07. grudnia 

2010 r. godz. 10:00 - 16:00 

1 - dniowe - 540 zł każdy 

dzień, 2 - dniowe - 950 zł 

ZGŁOSZENIA: 

ECDDP Szkolenia 

kom.: +48 515 031 879 

tel. +48 12 622 86 05 

faks: +48 12 622 86 66 

e-mail: ewa.zatorska@ecddp.pl


Moment skorzystania z ulgi za złe długi, gdy 

brak jest zaświadczenia z US o rejestracji 

kontrahenta jako podatnika VAT czynnego 

W obrocie gospodarczym 

często zdarzają się sytuacje, gdy 

kontrahent pomimo wcześniejszego 

zobowiązania nie uiszcza zapłaty 

za dostarczony towar czy też 

wykonaną usługę. Jest to sytuacja 

wyjątkowo niekorzystna dla sprzedawcy, 

ponieważ nie tylko traci 

pieniądze ale również jest zobowiązany 

do zapłaty należnego VAT, 

jaki powstał z tytułu dokonanej 

transakcji. Jednocześnie nabywca 

towaru lub usługi ma możliwość 

odliczenia podatku naliczonego. 

Wynika to z tzw. zasady memoriałowej 

zapłaty podatku VAT. Polega 

ona na tym, że w momencie gdy 

zaszło zdarzenie podlegające opodatkowaniu, 

podatek staje się należny 

i wymagalny względem fiskusa. 

Nie ma znaczenia dla celów 

poboru VAT kwestia, czy podatnik 

otrzymał zapłatę za dostarczony 

nabywcy towar lub wykonaną na 

jego rzecz usługę. Takie nieuregulowane 

wierzytelności określa się 

w literaturze mianem „złych długów”. 

Ustawodawca wprowadził 

jednakże regulację prawną pozwalającą 

na zminimalizowanie negatywnych 

skutków jakie powstają 

dla sprzedawcy, w sytuacji gdy nierzetelny 

nabywca nie zapłaci za towar 

lub też wykonaną usługę. Mowa 

tu o instytucji noszącej nazwę „ulga 

za złe długi”. 

Pod nazwą tą kryje się możliwość 

skorygowania wykazanego z 

fakturze sprzedaży podatku należnego 

VAT. Możliwość ta przysługuje w 

sytuacji, gdy nabywca towaru/usługi 

nie uiścił na rzecz sprzedawcy kwoty 

na jaką opiewa ta faktura. Korekta 

jest dokonywana poprzez pomniejszenie 

bieżącego podatku należnego. 

Korekty można dokonać w sytuacji, 

gdy wierzytelność jakiej dochodzimy 

jest uprawdopodobniona. Podatnik 

może uznać wierzytelność za uprawdopodobnioną 

wyłącznie w sytuacji 

gdy nie została ona uregulowana w 

ciągu 180 dni od upływu terminu jej 

płatności określonego w umowie lub 

na fakturze. Zatem zasadniczą przesłanką, 

która de facto umożliwia dokonanie 

korekty jest nieuregulowanie 

wierzytelności przez kontrahenta 

w przeciągu 180 dni od dnia wymagalnej 

zapłaty określonej w umowie 

bądź na fakturze. 

Warunki skorzystania z „ulgi za 

złe długi”... 

Poza samą kwestią braku zapłaty 

za fakturę ustawodawca przewidział 

katalog warunków, jakie Podatnik 

winien spełnić w celu dokonania 

przedmiotowej korekty. I 

tak, skorzystanie z uprawnienia do 

korekty podatku należnego może dotyczyć 

sytuacji, gdy: 

• dostawa towaru lub świadczenie 

usług była dokonana na rzecz podatnika, 

zarejestrowanego jako podatnik 

VAT czynny, niebędącego w 

trakcie postępowania upadłościowego 

lub w trakcie likwidacji; 

• wierzyciel i dłużnik na dzień dzień 

dokonania korekty, są podatnikami 

zarejestrowanymi jako podatnicy 

VAT czynni; 

• wierzytelności nie zostały zbyte; 

• wierzytelności zostały uprzednio 

wykazane w deklaracji jako obrót 

opodatkowany i podatek należny; 

• od daty wystawienia faktury dokumentującej 

wierzytelność nie upłynęły 

2 lata licząc od końca roku w 

którym została wystawiona; 

• pomiędzy dłużnikiem, a wierzycielem 

nie istnieje związek (rodzinny do 

drugiego stopnia, przysposobienia, 

kapitałowy – co najmniej 5% praw 

głosu w posiadaniu bezpośrednim


lub pośrednim, majątkowy). 

Dodatkowo, poszkodowany podatnik 

winien zawiadomić dłużnika o 

zamiarze dokonania takiej korekty. 

W sytuacji gdy dłużnik w ciągu 14 

dni od dnia otrzymania zawiadomienia 

nie ureguluje należności w jakiejkolwiek 

formie, podatnik może 

dokonać korekty w rozliczeniu za 

okres, w którym upłynął termin 14 

dni od dnia otrzymania zawiadomienia 

przez dłużnika, z tym że nie 

wcześniej niż w rozliczeniu za okres, 

w którym wierzyciel uzyskał potwierdzenie 

odbioru przez dłużnika 

zawiadomienia o zamiarze skorygowania 

podatku należnego. 

Podatnicy VAT czynni... 

Ze względu na fakt, że tylko podatnicy 

VAT czynni mogą dokonywać korekty, 

zastosowanie ulgi wymaga posiadania 

odpowiedniego statusu po 

stronie wierzyciela (sprzedawcy) i 

dłużnika (nabywcy) w dniu dokonywania 

korekty. Wierzyciel musi więc 

mieć pewność, że na dzień dokonania 

korekty jego kontrahent jest zarejestrowanym 

czynnym podatnikiem 

podatku VAT. W praktyce oznacza 

to, że powinien zwrócić się z wnioskiem 

o udzielenie informacji czy 

dłużnik pozostaje podatnikiem VAT 

czynnym do właściwego miejscowo 

dla dłużnika naczelnika urzędu skarbowego. 

Jeśli z powziętych informacji 

wynikać będzie, że dłużnik utracił 

status czynnego podatnika VAT dokonanie 

korekty nie będzie możliwe. 

Wątpliwości budzi kwestia 

jak rozumieć zapis „na dzień dokonania 

korekty”. Status dłużnika badany 

jest przed podjęciem decyzji 

o dokonaniu korekty i jednocześnie 

dłużnik ma informacje, że wierzyciel 

ma zamiar dokonać korekty. A zatem 

pojawia się problem, czy wierzyciel 

będzie uprawniony do dokonania 

korekty, w sytuacji gdy dłużnik po 

otrzymaniu informacji o zamiarze 

skorzystania z ulgi (a zatem jeszcze 

przed dokonaniem korekty) zmieni 

status podatkowy i nie będzie czynnym 

podatnikiem VAT. Posługując 

się wykładnią literalną brzmienia 

przepisu art. 89a ust. 2 pkt 3 ustawy o 

VAT, należy stwierdzić wyraźnie, że 

status dłużnika jako podatnika czynnego 

VAT musi być ściśle określony 

na dzień składania przez wierzyciela 

korekty deklaracji VAT-7. Wynika z 

tego, że utrata przez dłużnika statusu 

podatnika VAT czynnego, która nastąpi 

przed dniem złożenia korekty, 

wyklucza możliwość dokonania korekty 

przez wierzyciela. 

Przykład: 

Spółka A wykonała usługę 

na rzecz Spółki B. Spółka B nie uiściła 

należności za otrzymaną usługę. 

Ze względu na fakt iż upłynął 180- 

dniowy termin od upływu terminu 

płatności (a zatem nieściągalność 

Jak wskazano powyżej, zarówno 

wierzyciel jak i dłużnik na 

dzień dokonania korekty muszą być 

podatnikami zarejestrowanymi jako 

podatnicy VAT czynni. 

10


została uprawdopodobniona) Spółka 

A postanowiła skorzystać z ulgi na 

złe długi. W tym celu złożyła wniosek 

o udzielenie informacji do właściwego 

urzędu skarbowego, z pytaniem 

czy Spółka B jest czynnym podatnikiem 

VAT. Dnia 5 lutego 2010 

r. Spółka A otrzymała odpowiedź potwierdzającą 

status Spółki B jako podatnika 

VAT czynnego. Dnia 27 lutego 

2010 r. Spółka dokonała korekty 

deklaracji VAT-7. Jednak okazało 

się, że dnia 15 lutego 2010 r. Spółka 

B utraciła status czynnego podatnika 

VAT. W wyniku powyższego dokonanie 

korekty było niedopuszczalne, ze 

względu na brak spełnienia warunku 

rejestracji dłużnika jako czynnego 

podatnika VAT. 

Problem ten budzi wiele wątpliwości. 

Niektóre organy podatkowe stwierdzają 

wprawdzie, że należy odejść 

od wykładni literalnej wyżej analizowanego 

przepisu, a przez dzień 

dokonania korekty rozumieć należy 

„dzień sporządzenia odpowiedniego 

dokumentu wewnętrznego” (postanowienie 

Naczelnika Pierwszego 

Mazowieckiego Urzędu Skarbowego 

w Warszawie z dnia 5 listopada 2007 

r., sygn. 1471/VUR1/443-106/4/07/ 

MO). Jednakże powyższego nie 

można wywieść wprost z ustawy, a 

wykładnia gramatyczna jest podstawowym 

sposobem interpretacji przepisów. 

Co gdy są spełnione warunki a 

jeszcze brak zaświadczenia... 

Zastanowić się również należy 

co zrobić w sytuacji, gdy gdy 

wierzyciel spełnił już wszystkie warunki 

uprawniające do skorzystania z 

ulgi za złe długi, ale nie ma jeszcze 

zaświadczenia z urzędu skarbowego, 

że dłużnik jest podatnikiem VAT 

czynnym. 

Podatnicy mają wówczas wątpliwości 

czy tracą w ogóle prawo do skorygowania 

podatku należnego czy 

też może przechodzi ono na następne 

okresy rozliczeniowe (miesiące/ 

kwartały). 

Przykład: 

W styczniu 2010 r. Spółka 

dokonała sprzedaży 100 t. cementu. 

Kontrahent do lipca 2010 r. nie uregulował 

należności za towar. Spółka 

zamierza skorzystać z instytucji 

ulgi za złe długi. Spółka w miesiącu 

sierpniu 2010 r. praktycznie wszystkie 

przesłanki uprawniające do skorzystania 

z ulgi (zawiadomiła kontrahenta, 

jest pewna, iż upłynął okres 

180 dni od daty upływu terminu zapłaty 

za towar, upłynął również termin 

14 dni od zawiadomienia dłużnika 

o planowanej korekcie). Spółka 

nie otrzymała jednakże jeszcze 

zaświadczenia z urzędu skarbowego 

wskazującego czy kontrahent jest 

jeszcze obecnie czynnym zarejestrowanym 

podatnikiem VAT. Czy ma 

prawo do skorygowania podatku 

należnego w rozliczeniu za sierpień 

2010 r. czy też może powinna poczekać 

i korekty dokonać w rozliczeniu 

za kolejne miesiące (wrzesień, październik 

2010 r.) 

Odpowiadając na tą wątpliwość 

wskazać należy, iż zgodnie z art. 89a 

ust. 3 w zw. z ust. 2 pkt 6 ustawy o 

VAT, korekta korekta podatku należnego 

z tytułu ulgi za złe długi może 

nastąpić w deklaracji za miesiąc/ 

kwartał, w którym upłynął termin 14 

dni na uregulowanie zaległości przez 

dłużnika (liczony od dnia odebrania 

przez niego pisma wierzyciela). 

Ustawodawca przewiduje, że 

korekty można dokonać w rozliczeniu 

za okres, w którym upłynął ten 

termin 14-dniowy, jednak nie wcześniej 

niż w rozliczeniu za okres, w 

którym wierzyciel uzyskał potwierdzenie 

odbioru zawiadomienia przez 

dłużnika. To w gruncie rzeczy oznacza, 

że mamy do czynienia z dwoma 

różnymi okresami rozliczeniowymi, 

w których korekta może być dokonana, 

a to, który z tych okresów znajdzie 

w konkretnej sytuacji podatni- 

11


ka, uzależnione jest od terminu, w 

którym podatnik-wierzyciel uzyska 

potwierdzenie odbioru przez dłużnika 

zawiadomienia o zamiarze dokonania 

korekty. Ustawodawca nie 

tworzy żadnej alternatywy - wierzyciel 

może dokonać korekty podatku 

należnego jedynie w rozliczeniu za 

okres, w którym otrzymał potwierdzenie 

odbioru zawiadomienia przez 

dłużnika, przy czym może to się stać 

nie wcześniej niż w rozliczeniu za 

okres, w którym upłynął termin 14- 

dniowy, o którym mowa powyżej. 

Użycie sformułowania „może nastąpić” 

należy rozumieć jako możliwość 

dokonania korekty stworzoną 

przez ustawodawcę podatnikowi, a 

nie możliwość dokonania korekty 

także w późniejszych okresach rozliczeniowych. 

Jeżeli podatnik nie dokona 

korekty w rozliczeniu za wskazane 

w omawianym przepisie okresy 

- nie może jej dokonać w okresach 

późniejszych. 

Podatnik może jednak, w razie 

niewykorzystania tej możliwości, 

powrócić w późniejszym czasie do 

rozliczenia za okres uprawniający 

do skorzystania z ulgi i stosownie 

je skorygować. Zgodnie bowiem z 

brzmieniem art. 81 Ordynacji podatkowej, 

jeżeli odrębne przepisy 

nie stanowią inaczej, podatnicy, płatnicy 

i inkasenci mogą skorygować 

uprzednio złożoną deklarację. Skorygowanie 

deklaracji następuje przez 

złożenie korygującej deklaracji wraz 

z dołączonym pisemnym uzasadnieniem 

przyczyn korekty. 

Podatnicy mogą więc w opisanej powyżej 

sytuacji dokonać 2 rzeczy: 

1. zaryzykować i ująć „ulgę” w 

bieżącym rozliczeniu za sierpień 

2010 r. (jednakże ewentualny brak 

rejestracji kontrahenta będzie powodował 

konieczność skorygowania 

deklaracji i uiszczenia odsetek 

za zwłokę – wykażemy bowiem zobowiązanie 

niższe niż należne), 

2. poczekać na zaświadczenie wydane 

przez organ podatkowy i 

wówczas skorygować deklarację 

za miesiąc sierpień 2010 r. 


Doradca Podatkowy 

Prezez Zarządu 


krzysztof.komorniczak@ecddp.pl 

Karolina Gierszewska 

Doradca Podatkowy, Z-ca Dyrektora 

Departamentu Podatków Pośrednich 


karolina.gierszewska@ecddp.pl 

Świąteczne paczki a prawo do odliczenia podatku 

naliczonego 

Zbliżają się święta Bożego 

Narodzenia, więc jak co roku pojawia 

się problem związany ze skutkami 

podatkowymi organizacji 

tzw. Wigilii dla pracowników. Ponieważ 

tematyka ta na przełomie 

roku jest w publikacjach księgowych 

dość „modna” i nawet szeroko 

omówiona, warto przeanalizować 

problemy raczej nie poruszane. 

Otóż zwykle przedsiębiorcy kupują 

artykuły spożywcze, które kolejno 

przekazują pracownikom w 

formie tzw. paczek świątecznych. 

Często przedmiotowe zakupy finansowane 

są z Zakładowego Funduszu 

Świadczeń Socjalnych. Pozostała 

część przedsiębiorców w 

ogóle takie funduszu nie prowadzi, 

dlatego w tym celu wykorzystują 

własne środki obrotowe. W związku 

z powyższym mają wątpliwość 

czy przy zakupie takich art. spożywczych 

przysługuje im prawo 

do odliczenia kwoty podatku naliczonego, 

oraz czy ewentualnie istnieje 

konieczność opodatkowania 

nieodpłatnego przekazania paczek 

na gruncie VATU. 

Prawo do odliczenia 

W tym miejscu warto powołać 

przepis art. 86 ust. 1 ustawy o 

VAT, w którym czytamy, że w zakresie 

w jakim nabywane przez podatnika 

towary i usługi służą lub będą służyć 

wykonywaniu działalności opodatkowanej, 

podmiot ten ma prawo 

do obniżenia kwoty podatku należnego 

o kwotę podatku naliczonego. 

Jak wynika z cytowanego wyżej 

przepisu, w chwili dokonania naby- 

12


cia towarów bądź usług Podatnik zobowiązany 

jest ocenić, czy nabywane 

przez niego towary i usługi będą wykorzystywane 

w prowadzonej przez 

niego działalności opodatkowanej. 

W konsekwencji, Podatnik może obniżyć 

kwotę podatku należnego o 

kwotę podatku naliczonego jedynie 

w sytuacji, gdy występuje związek 

pomiędzy poniesionymi wydatkami 

a wykonywanymi z tytułu prowadzonej 

działalności czynnościami 

opodatkowanymi. 

Jednocześnie należy zauważyć, 

iż ustawodawca nie precyzuje w 

jaki sposób i w jakim zakresie towary 

i usługi muszą być wykorzystywane 

do wykonywania czynności opodatkowanych, 

aby możliwym było dokonanie 

odliczenia podatku naliczonego. 

W związku z powyższym podkreślenia 

wymaga, iż związek ten nie 

musi być ściśle bezpośredni i natychmiastowy. 

Z całokształtu działalności 

podatnika musi wynikać, iż finalnym 

elementem i celem jego nabycia był 

związek z prowadzoną działalnością 

i czynnościami opodatkowanymi. 

Stanowisko to potwierdza orzecznictwo 

Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. 

Wprawdzie w opinii 

ETS związek między dokonanymi 

zakupami a prawem do odliczenia 

podatku naliczonego powinien być 

co do zasady bezpośredni. Niemniej 

jednak w niektórych przypadkach 

prawo do odliczenia może przysługiwać 

również w sytuacji braku konkretnej, 

bezpośrednio związanej z 

zakupem czynności opodatkowanej, 

jeśli zakup związany jest z działalnością 

opodatkowaną podatnika (vide 

wyrok z dnia 8 czerwca 2000 r., w 

sprawie C-98/98 pomiędzy Midland 

Bank a Commisioner of Customs 

and Excise). 

Mając powyższe na uwadze 

należy zatem rozstrzygnąć kwestię, 

czy nabycie przez podatnika artykułów 

spożywczych, które kolejno 

zostaną nieodpłatnie przekazane w 

formie paczek świątecznych wykazuje 

wymagany (chociażby pośredni) 

związek z działalnością opodatkowaną 

przedsiębiorstwa. 

Zdaniem Autora, przedmiotowe nabycie 

artykułów spożywczych nie 

wykazuje wskazanego, pośredniego 

związku z działalnością opodatkowaną. 

Co więcej podatnik z chwilą 

dokonania zakupu zakłada, że artykuły 

spożywcze kupuje w celu 

nieodpłatnego przekazania pracownikom. 

Warto również zaznaczyć, iż 

zdaniem Autora przekazanie pracownikom 

paczek świątecznych, choć 

może wpłynąć na polepszenie relacji 

wewnątrz organizacji, to jednak 

związek z prowadzoną działalnością 

opodatkowaną podatnika trudno w 

takim przypadku wskazać. Należy 

zaznaczyć, że podatnik de facto nabywa 

artykuły spożywcze jedynie w 

celu zaspokojenia prywatnych (konsumenckich) 

potrzeb pracowników. 

W tym zakresie ewentualne korzyści 

po stronie podatnika są niewątpliwie 

mniej dostrzegalne niż leżące po 

stronie pracowników. 

W konsekwencji, podatnikowi który 

dokonał zakupu artykułów spożywczych 

nie przysługuje prawo do odliczenia 

kwoty podatku naliczonego 

z faktur VAT dokumentujących nabycie 

tych towarów. 

Nieodpłatne przekazanie towarów 

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 

ustawy o VAT opodatkowaniu tym 

podatkiem podlega m.in. odpłatna 

dostawa towarów oraz odpłatne 

świadczenie usług dokonane na te- 

13


rytorium kraju. W tym miejsce należy 

zdefiniować co należy rozumieć 

przez odpłatną dostawę towarów. I 

tak zgodnie z treścią art. 7 ust. 1 ustawy 

o VAT, przez dostawę towarów 

należy rozumieć przeniesienie prawa 

do rozporządzania towarem jak właściciel. 

Należy również wskazać, iż 

zgodnie z obecnym brzmieniem ust. 

2 analizowanego artykułu, przez dostawę 

towarów, o której mowa w 

art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również 

przekazanie przez podatnika towarów 

należących do jego przedsiębiorstwa 

na cele inne niż związane 

z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem, 

w szczególności: 

1. przekazanie lub zużycie towarów 

na cele osobiste podatnika lub jego 

pracowników, w tym byłych pracowników, 

wspólników, udziałowców, 

akcjonariuszy, członków spółdzielni 

i ich domowników, członków organów 

stanowiących osób prawnych, 

członków stowarzyszenia, 

. wszelkie inne przekazanie towarów 

bez wynagrodzenia, w szczególności 

darowizny 

– jeżeli podatnikowi przysługiwało 

prawo do obniżenia kwoty podatku 

należnego o kwotę podatku naliczonego 

od tych czynności, w całości 

lub w części. 

W konsekwencji aby nieodpłatne 

przekazanie towarów podlegało opodatkowaniu 

podatkiem VAT, konieczne 

jest spełnienie łącznie dwóch 

przesłanek: 

• przekazanie nie jest związane z 

prowadzonym przedsiębiorstwem, 

oraz 

• podatnikowi przysługiwało prawo 

do odliczenia kwoty podatku naliczonego 

w zakresie nabytych towarów/usług. 

Skoro podatnik nie spełnia drugiej z 

ww. przesłanek (bowiem ustaliliśmy 

już że prawo to nie będzie mu przysługiwało), 

nieodpłatne przekazanie 

paczek świątecznych pracownikom 

nie będzie opodatkowane na gruncie 

przepisów ustawy o VAT. 

Paweł Barnik 


pawel.barnik@ecddp.pl 


Doradca Podatkowy 

Prezez Zarządu 


krzysztof.komorniczak@ecddp.pl 

Rozliczenie dochodów z Czech 

Polska jest jednym z najważniejszych 

partnerów handlowych 

Republiki Czeskiej. W związku 

z tak rozwiniętą wymianą handlową 

naturalnie powstaje też duża 

ilość czeskich spółek z polskim kapitałem 

i siłą rzeczy często zdarza 

się, że pracownicy zatrudnieni w 

spółkach polskich (matkach), wykonują 

też pracę w spółce czeskiej. 

W dodatku czeskie prawo umożliwia 

zawarcie z pracownikiem nie 

umowy o pracę, lecz porozumienia 

o wykonaniu pracy (czes. DPP) w 

zakresie nie przekraczającym 150 

godzin w danym roku kalendarzowym 

– co idealnie sprawdza się w 

takich właśnie przypadkach. Kodeks 

pracy nie wyklucza także 

zawarcia kolejnych porozumień 

„DPP” dotyczących innego przedmiotu 

pracy. 

Główną zaletą porozumienia jest, że 

pracodawca nie ma obowiązku zapłaty 

składek ubezpieczenia społecznego 

za pracownika zatrudnionego 

na podstawie „DPP”. Obowiązek 

rozliczenia podatkowego obciąża jedynie 

pracownika w formie podatku 

dochodowego od osób fizycznych 

(15%). Koszt wynagrodzenia takiego 

pracownika jest więc przykładowo 

1150 zł dla wynagrodzenia netto 

1000 zł. Dla porównania, koszt wynagrodzenia 

netto w wysokości 1000 

14


zł dla pracownika zatrudnionego na 

umowę o pracę w Polsce to ok. 1590 

zł. 

Rozwiązanie to pozwala w 

przypadku spółek zatrudniających w 

Czechach większą ilość osób na bardzo 

istotne oszczędności, względnie 

na znaczące podwyższenie wynagrodzeń 

przy zachowaniu poziomu obciążenia 

budżetu spółki. Powstaje 

jednak pytanie, w jaki sposób rozliczyć 

dochody osiągnięte w Czechach. 

Ustalenie, w którym kraju 

oraz od jakich dochodów należy zapłacić 

podatek pracując w Republice 

Czeskiej, powinno rozpocząć się od 

określenia zakresu obowiązku podatkowego 

danej osoby (a więc tzw. rezydencji 

podatkowej). 

Obowiązki podatkowe 

Osoba, która jest uznawana 

za rezydenta podatkowego w danym 

kraju, jest zobowiązana do zapłaty 

w tym kraju podatku obliczonego 

od całości swoich dochodów (bez 

względu na miejsce uzyskania tych 

dochodów). Zgodnie z czeskimi 

przepisami, Polak podejmujący pracę 

w Czechach będzie uznany za czeskiego 

rezydenta podatkowego, jeśli 

posiada on w tym kraju stałe miejsce 

zamieszkania (tj. miejsce, gdzie 

przebywa z zamiarem stałego pobytu) 

bądź też przebywa w Czechach 

w danym roku kalendarzowym przez 

przynajmniej 183 dni. 

Jeśli nie będzie spełniony żaden z 

warunków, wówczas Polak będzie 

uznany za czeskiego nierezydenta 

podatkowego i, w konsekwencji, 

opodatkowaniu w Czechach będzie 

podlegał tylko jego dochód pochodzący 

ze źródeł położonych w Czechach. 

Może się zdarzyć, że na podstawie 

wewnętrznych przepisów polskich 

i czeskich Polak będzie uznawany 

za rezydenta podatkowego obu 

krajów (np. gdy będzie przebywał w 

Czechach przez więcej niż 183 dni, 

ale w Polsce będzie nadal posiadał 

centrum interesów osobistych). 

Taki przypadek określany jest mianem 

konfliktu rezydencji i do jego 

rozstrzygnięcia służą przepisy polsko-czeskiej 

umowy o unikaniu podwójnego 

opodatkowania. Stosownie 

do jej zapisów, Polak uznany na 

podstawie przepisów umowy za rezydenta 

podatkowego jednego z krajów 

(np. Czech) powinien być traktowany 

w drugim z tych krajów (np. 

w Polsce) jako nierezydent. Jak jest 

na więc podstawie umowy o unikaniu 

podwójnego opodatkowania 

rozstrzygany konflikt rezydencji W 

przypadku takiego konfliktu przyjmuje 

się, że dana osoba będzie uważana 

za rezydenta podatkowego tego 

kraju, w którym posiada ona stałe 

miejsce zamieszkania. Jeśli posiada 

ona stałe miejsce zamieszkania w 

obu krajach, wówczas należy rozpatrzyć, 

w którym kraju ma ona ośrodek 

interesów życiowych. Jeśli nie 

można ustalić, w którym kraju dana 

osoba ma ośrodek interesów życiowych, 

wówczas decydujące jest to, 

w którym kraju Polak zwykle przebywa. 

Ostatecznym kryterium jest 

kryterium obywatelstwa. 

Obowiązki czeskiej spółki zatrudniającej 

polskiego pracownika 

W przypadku Polaka zatrud- 

15


Po zakończeniu roku Polak 

pracujący w Czechach, który pozostał 

polskim rezydentem podatkowym, 

będzie zobowiązani, do złożenia 

w Polsce rocznego zeznania 

podatkowego (na formularzu PIT- 

36). 

W zeznaniu tym powinien on 

uwzględnić również dochody uzyskane 

za pracę na terytorium Czech. 

Zgodnie z postanowieniami polsko-czeskiej 

umowy o unikaniu podwójnego 

opodatkowania dochody 

te są wprawdzie zwolnione z opodatkowania 

w Polsce, ale powinny 

one zostać uwzględnione w zeznaniu 

podatkowym w celu obliczenia tzw. 

efektywnej stawki podatkowej, czyli 

stawki, która będzie miała zastosowanie 

do innych dochodów tej osoby, 

które podlegają opodatkowaniu 

w Polsce - o ile oczywiście w ogóle 

takie dochody występują. W przypadku 

Polaka, który w związku z 

wyjazdem do Czech stał się nierezydentem 

podatkowym w Polsce, obowiązek 

złożenia polskiego zeznania 

podatkowego będzie istniał w zasadzie 

tylko wówczas, gdy w danym 

roku osoba ta uzyskała dochody podlegające 

opodatkowaniu w Polsce (a 

więc dochody z polskich źródeł). 

Jaką metodę zastosować 

nionego bezpośrednio przez czeską 

spółkę (lub przez czeski oddział spółki 

zagranicznej) czeski pracodawca 

jest zobowiązany do zarejestrowania 

pracownika w czeskim systemie podatkowym, 

a także do poboru miesięcznych 

zaliczek na podatek od 

wypłacanego wynagrodzenia oraz 

do odprowadzania ich na konto czeskich 

władz skarbowych. 

Dodatkowo, jeśli pracownik 

nie uzyska w trakcie roku innego dochodu 

podlegającego opodatkowaniu 

w Czechach, wówczas czeska spółka 

jest zobowiązana (na prośbę pracownika) 

do przygotowania jego rocznego 

rozliczenia podatkowego. 

W innej sytuacji znajdzie się Polak, 

który pracuje w Czechach na podstawie 

umowy o pracę zawartej z polską 

spółką i nie wykonuje usług na rzecz 

czeskiej spółki - będzie on zobowiązany 

do samodzielnego wywiązywania 

się z obowiązków podatkowych 

ustanowionych przez czeskie prawo. 

W szczególności pracownik ten będzie 

zobowiązany do zarejestrowania 

się w czeskim systemie podatkowym 

i uzyskania czeskiego numeru identyfikacji 

podatkowej (tzw. DIC) oraz 

do odprowadzania miesięcznych zaliczek 

podatkowych. Będzie on również 

musiał samodzielnie przygotować 

i złożyć roczne zeznanie podatkowe 

w Czechach. 

Zeznanie podatkowe w Polsce 

W celu uniknięcia podwójnego 

opodatkowania stosowana 

jest metoda wyłączenia z progresją. 

Oznacza ona, że dochody z czeskiej 

umowy o pracę są wyłączone 

z opodatkowania w Polsce, ale mają 

wpływ na obliczenie stopy procentowej 

zastosowanej następnie od obliczenia 

podatku do dochodów opodatkowanych 

w Polsce. 

Przy obliczaniu dochodu za pracę 

w Czechach zwolnionego z opodatkowania 

w Polsce nie uwzględnia 

się kosztów uzyskania przychodów. 

Podatnik ma prawo pomniejszyć 

przychód o równowartość 30% diety 

za każdy dzień pobytu poza granicami 

kraju, w którym podatnik pozostawał 

w stosunku pracy (w przypadku 

Czech dieta wynosi 33 euro za 

dzień). 

Podatnik (jeżeli osiągnął dochody z 

polskich źródeł opodatkowanie PIT) 

może korzystać z ulg i zwolnień. 

Składki na ubezpieczenia społeczne 

odprowadzone w Czechach nie mogą 

być odliczone w Polsce. 

Branislav Gvozdiak 

Dyrektor Zarządzający 

ECDDP s.r.o. Czechy 

branislav.gvozdiak@ecddp.com 

16


Benefity dla pracowników w 2011 r. : Czy w 

przypadku odsprzedaży usług medycznych 

oraz nauki języków obcych nadal skorzystamy 

ze zwolnienia przedmiotowego w VAT 

Przedsiębiorcy umożliwiają 

własnym pracownikom korzystanie 

z określonych benefitów, 

za które pobierają należne wynagrodzenie 

(w wielu przypadkach 

niższe niż obowiązujące w normalnym 

obrocie gospodarczym). 

Często spotykanym i wykorzystywanym 

w firmach benefitem są 

tzw. pakiety medyczne. Pracownik 

wykupując określone usługi może 

korzystać z prywatnych klinik, porad 

medycznych (nie tylko z zakresu 

medycy pracy, ale także z pozostałych 

świadczeń medycznych, 

w tym również z medycyny rodzinnej). 

Innym benefitem o jakim 

warto wspomnieć jest korzystanie 

z nauki języków obcych, za które 

pracownicy płacą znacznie niższe 

wynagrodzenie od zwykłego Kowalskiego. 

W sytuacji, gdy przedsiębiorca 

nabywa przedmiotowe usługi 

(tut. pakiety medyczne jak i naukę języków 

obcych) we własnym imieniu, 

ale na rzecz określonych pracowników, 

uznaje się że na potrzeby VATU 

sam nabył, a kolejno wyświadczył 

te świadczenia. Powyższe wynika z 

treści art. 30 ust. 3 VATU, w którym 

czytamy, że w przypadku gdy podatnik, 

działając we własnym imieniu 

ale na rzecz osoby trzeciej bierze 

udział w świadczeniu usług, podstawą 

opodatkowania jest kwota należna 

z tytułu świadczenia usług, pomniejszona 

o kwotę podatku. Przepis 

powyższy stanowi implementację art. 

28 Dyrektywy 206/112/WE, zgodnie 

z którym w przypadku gdy podatnik 

we własnym imieniu lecz na 

rzecz innego podatnika bierze udział 

w świadczeniu usług, uznaje się, że 

sam nabył i wyświadczył te usługi. 

W takich sytuacjach uznaje się, 

że dla celów podatku od towarów i 

usług zleceniobiorca nabył usługę od 

faktycznego wykonawcy, a następnie 

wyświadczył usługę zleceniodawcy. 

W konsekwencji, przedsiębiorca (podatnik) 

odsprzedając przedmiotowe 

usługi na rzecz pracowników powinien 

w szczególności zastanowić się 

nad sposobem ich opodatkowania na 

gruncie przepisów VATU. 

Jak jest obecnie... 

Podatnicy, którzy nabywają 

przedmiotowe świadczenia we własnym 

imieniu, ale na rzecz pracowników, 

co do zasady otrzymują faktury 

VAT, w których nie występuje kwota 

podatku naliczonego. Powyższe wynika 

z faktu, iż podmiot świadczący 

te usługi (faktyczny usługodawca) 

korzysta ze zwolnienia przedmiotowego 

w VAT. Jak czytamy bowiem 

w treści art. 43 ust. 1 pkt 1 VATU, 

zwalnia się od podatku usługi wymienione 

w załączniku nr 4 do ustawy. 

Natomiast w poz. 7 i 9 tego załącznika, 

zwolnieniu podlegają m.in. 

szeroko rozumiane usługi w zakresie 

edukacji (ex 80 PKWiU) oraz usługi 

w zakresie ochrony zdrowia i opieki 

społecznej, z wyłączeniem usług we- 

17


terynaryjnych (ex 85 PKWiU). 

W konsekwencji, przedsiębiorca 

(podatnik), który odsprzedaje przedmiotowe 

usługi na rzecz własnych 

pracowników, również uprawniony 

jest do skorzystania z ww. zwolnienia 

przedmiotowego w VAT. Tym samym, 

obciążając pracowników za 

pakiety medyczne oraz usługi w zakresie 

edukacji stosuje zwolnienie z 

opodatkowania w VAT. 

...a jak będzie w 2011 r. 

Ustawa z dnia 29 października 

2010 r. o zmianie ustawy o podatku 

od towarów i usług (która to 

nowelizacja została już uchwalona 

przez obie Izby Parlamentu i trafiła 

do podpisu Prezydenta RP) zmienia 

uprawnienia w zakresie korzystania 

ze zwolnień przedmiotowych w 

VAT. 

Jak wynika z przepisów tej nowelizacji, 

całkowicie zostanie uchylony 

art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT 

wraz z odwołującym się do niego 

załącznikiem nr 4. Jednocześnie do 

analizowanego art. 43 ust. 1 zostaną 

wprowadzone w pkt 17 – 41, nowe 

przepisy warunkujące korzystanie ze 

zwolnień przedmiotowych w VAT. 

Co więcej, w zakresie klasyfikacji 

usługi Podatnik nie będzie już miał 

prawa odwoływać się do klasyfikacji 

statystycznych (tutaj do PKWiU). 

Zwolnieniem zostaną objęte usługi, 

które gospodarczo oraz słownikowo 

wypełniają zakres czynności wymienionych 

w art. 43 ustawy o VAT. 

Tym samym warto przeanalizować 

najbardziej interesujące podatników 

zmiany w tym zakresie. 

Z analizy pkt 18 oraz pkt 19 art. 43 

ustawy o VAT wynika, że zwolnieniu 

podlegać będą: 

• usługi w zakresie opieki medycznej, 

służące profilaktyce, zachowaniu, 

ratowaniu, przywracaniu i poprawie 

zdrowia oraz dostawę towarów i 

świadczenie usług ściśle z tymi usługami 

związane, wykonywane przez 

zakłady opieki zdrowotnej; 

• usługi w zakresie opieki medycznej, 

służące profilaktyce, zachowaniu, 

ratowaniu, przywracaniu i poprawie 

zdrowia, świadczone przez: 

lekarzy i lekarzy dentystów, pielęgniarki 

i położne, osoby wykonujące 

inne zawody medyczne, o których 

mowa w art. 18d ust. 1 pkt 1 ustawy 

z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach 

opieki zdrowotnej (Dz. U. z 

2007 r. Nr 14, poz. 89, z późn. zm.) 

oraz psychologów. 

Natomiast w pkt 26-29 tego przepisu 

prawa podatkowego czytamy, że 

zwolnieniu przedmiotowemu podlegają 

usługi: 

• świadczone przez jednostki objęte 

systemem oświaty w rozumieniu 

przepisów o systemie oświaty, w zakresie 

kształcenia i wychowania, 

uczelnie, jednostki naukowe Polskiej 

Akademii Nauk oraz jednostki 

badawczo-rozwojowe, w zakresie 

18


Z kolei, jeśli chodzi o świadczenia 

usług nauczania języków obcych, 

i w tym przypadku podatnik 

nabywając przedmiotowe świadczenia 

otrzyma fakturę VAT bez kwoty 

podatku. Jednocześnie odsprzedając 

te usługi na rzecz faktycznych beneficjentów 

(pracowników) uprawniony 

będzie do skorzystania ze 

zwolnienia podmiotowego, bowiem 

nauczanie języków obcych nie zostało 

objęte obowiązkiem spełnienia 

innych warunków podmiotowych. 

Niemniej należy pamiętać, iż świadczenia 

te dotyczą jedynie usług edukacyjnych 

w zakresie nauki języków 

obcych. 

kształcenia na poziomie wyższym, 

oraz dostawę towarów i świadczenie 

usług ściśle z tymi usługami związane; 

• usługi prywatnego nauczania na 

poziomie przedszkolnym, podstawowym, 

gimnazjalnym, ponadgimnazjalnym 

i wyższym, świadczone 

przez nauczycieli, a także 

• usługi nauczania języków obcych 

oraz dostawę towarów i świadczenie 

usług ściśle z tymi usługami związane, 

inne niż wymienione w pkt 26, 

pkt 27 i pkt 29 . 

W konsekwencji, od 2011 

r. w przypadku nabycia tzw. pakietów 

medycznych podatnik otrzyma 

fakturę VAT, w której podobnie jak 

obecnie nie będzie widniała kwota 

naliczonego podatku VAT. Usługi te 

nadal będą korzystały ze zwolnienia 

z opodatkowania. Niemniej, w przypadku 

gdy następnie przedsiębiorca 

zechce obciążyć pracowników kosztem 

tych pakietów, z takiego zwolnienia 

już nie skorzysta. Należy bowiem 

pamiętać, iż zwolnienie to 

może być zastosowane jedynie przez 

podmioty profesjonalnie wykonujące 

praktykę medyczną. Skoro zwykły 

przedsiębiorca nie wypełnia tego 

warunku podmiotowego, świadczenia 

medyczne będzie zobowiązany 

opodatkować wg podstawowej stawki 

podatku VAT (tut. stawki 23% ). 

Przykład: 

Spółka w 2011 r. nabyła we 

własnym imieniu, lecz na rzecz sowich 

pracowników pakiety medyczne 

oraz usługi nauki języka rosyjskiego. 

Odsprzedając przedmiotowe świadczenia 

na rzecz pracowników powinna: 

• zastosować podstawową stawkę 

podatku VAT – w przypadku odsprzedaży 

usług medycznych, 

• skorzystać ze zwolnienia z opodatkowania 

– gdy przedmiotem transakcji 

jest nauka języków obcych. 






Paweł Barnik 


pawel.barnik@ecddp.pl 


BDO oraz Grupa ECDDP 

zapraszają na 

Seminarium Biznesowe 2010 

Rachunkowe i podatkowe zamknięcie roku oraz 

projektowane zmiany 

Seminarium odbędzie się 29-30.11.2010 w hotelu Andel’s w 

Krakowie 

Koszt dwudniowego uczestnictwa 

to jedynie 990 zł 

ZGŁOSZENIA: 

ECDDP Szkolenia 

kom.: +48 515 031 879 

tel. +48 12 622 86 05 

faks: +48 12 622 86 66 

e-mail: ewa.zatorska@ecddp.pl 

19


Jak należy rozliczyć zakup sprzętu ze środków 

z dotacji 

Ustawa o o PDOP wyłącza 

z pojęcia kosztów uzyskania 

przychodów odpisy z tytułu zużycia 

środków trwałych oraz wartości 

niematerialnych i prawnych 

dokonywanych, od tej części ich 

wartości, która odpowiada poniesionym 

wydatkom na nabycie lub 

wytworzenie we własnym zakresie 

tych środków lub wartości niematerialnych 

i prawnych, odliczonym 

od podstawy opodatkowania podatkiem 

dochodowym albo zwróconym 

podatnikowi w jakiejkolwiek 

formie (art. 16 ust. 1 pkt 48). 

Począwszy od miesiąca, w 

którym nabyty środek trwały zostanie 

wprowadzony do ewidencji, podatnik 

będzie mógł dokonywać odpisów 

amortyzacyjnych od wartości 

początkowej nabytego sprzętu zgodnie 

z przyjętą przez siebie metodą 

amortyzacji. Dokonywane odpisy 

będą stanowić koszt uzyskania przychodu 

w pełnej wysokości, aż do momentu 

w którym nastąpi zwrot wydatkowanych 

środków. W miesiącu 

wpływu dotacji odpisy amortyzacyjne 

od zakupionego środka trwałego 

w tej części, w której podatnik otrzyma 

zwrot, nie będą stanowiły jego 

kosztów uzyskania przychodów. 

W przypadku uzyskania dotacji 

na środek trwały przyjęty do 

używania i amortyzowany, ustalenie 

tej części odpisów, które podlegać 

będą wyłączeniu z kosztów uzyskania 

przychodów winno nastąpić poprzez 

ustalenie proporcji zwróconej kwoty 

w stosunku do nieumorzonej jeszcze 

wartości środka trwałego. W wyniku 

powyższego działania, ta część aktualnych 

i przyszłych odpisów amortyzacyjnych, 

która proporcjonalnie 

przypada na kwotę uzyskanej dotacji, 

podlegać będzie wyłączeniu 

z kosztów uzyskania przychodów. 

Opisany sposób postępowania wydaje 

się najbardziej właściwy, ale możliwe 

są w tym względzie także inne 

rozwiązania. Przykładowo podatnik 

może przyjąć metodę, na podstawie 

której od momentu otrzymania dotacji 

całość odpisów do wysokości 

kwoty dotacji wyłączy z kosztów 

uzyskania przychodów, bądź też zakwalifikuje 

tak kilka ostatnich odpisów 

stanowiących łącznie określony 

procent wartości środka trwałego 

jaka została pokryta dotacją. 

Równocześnie wskazać należy, 

że z momentem otrzymania dotacji 

na Podatniku nie będzie ciążył 

obowiązek skorygowania kosztów 

odpisów amortyzacyjnych dokonanych 

do chwili otrzymania środków 

z dotacji. Odpisy te będą bowiem 

dokonywane zgodnie z regulacjami 

wskazanymi w art. 16a-16m ustawy 

o PDOP, a zatem będą stanowić 

koszt dla celów podatkowych w pełnej 

wysokości. 

Dorota Olesiak-Gaweł 

Ekspert ds. PDOP 


dorota.olesiak@ecddp.pl 

20


Konsekwencje braku zapłaty wynagrodzenia 

lub też jej nieterminowości w stosunku do 

podmiotu powiązanego. 

Istotą efektywnego funkcjonowania 

przedsiębiorstwa na 

rynku jest między innymi płynność 

finansowa. Często jednak o 

kondycji firmy nie decyduje wyłącznie 

właściciel i kadra nią zarządzająca, 

lecz także kontrahenci, 

którzy zwlekają z uregulowaniem 

ciążących na nich zobowiązań. Naturalnie, 

bez względu na czynniki 

uniemożliwiające dłużnikowi spłatę 

należności, wierzycielowi przysługuje 

możliwość skorzystania z 

usług firmy windykacyjnej. Skorzystanie 

z takiej alternatywy jest 

jednak niestety czasochłonne i niekoniecznie 

opłacalne. Rozwiązaniem 

optymalnym okazuje się w 

takich wypadkach nierzadko instytucja 

zwolnienia z długu. 

Zwolnienie z długu może 

nastąpić w sposób określony w przepisach 

prawa (art. 508 Kodeksu Cywilnego). 

Zgodnie ze wskazaną regulacją 

zwolnienie z długu ma miejsce, 

gdy wierzyciel zwalnia z długu 

dłużnika, a dłużnik zwolnienie przyjmuje, 

w wyniku czego zobowiązanie 

wygasa. W związku z powyższym 

dla skuteczności takiej operacji, nie 

wystarczy działanie tylko jednej ze 

stron umowy - wierzyciela. Również 

dłużnik musi podjąć decyzję, czy w 

jego interesie leży wyrażenie zgody 

na zwolnienie go z długu, jaki ma 

w stosunku do wierzyciela. Warto w 

tym miejscu wspomnieć o zasadności 

zachowania pisemnej formy dla 

takiego oświadczenia dłużnika w celach 

dowodowych. 

Opisane powyżej zwolnienie z długu 

rodzi określone skutki w obszarze 

podatku dochodowego. Konsekwencje 

te mogą być szczególnie istotne 

w przypadku, gdy stroną umowy 

będą podmioty powiązane. 

Niemniej jednak, jak wskazuje 

Dyrektor Izby Skarbowej w 

Poznaniu w interpretacji indywidualnej 

z dnia 8 grudnia 2009 r. 

(sygn: ILPB3/423-780/09-2/HS) 

podzielając w całości stanowisko podatnika, 

w sytuacji umorzenia wierzytelności 

z tytułu dostawy towarów 

i usług (poprzez zwolnienie z 

długu) przepisy dotyczące cen transferowych, 

tj. art. 9a oraz art. 11 ustawy 

o podatku dochodowym od osób 

prawnych (dalej ustawa o PDOP) nie 

będą miały zastosowania. Podobny 

pogląd zaprezentował, w odniesieniu 

do umorzenia wierzytelności z 

tytułu sprzedaży leków, Dyrektor 

Izby Skarbowej w Warszawie (interpretacja 

indywidualna z dnia 19 

grudnia 2008 r., sygn: IPPB3-423- 

1471/08-2/JB). 

Warto jednak nadmienić, iż 

przykładowo Świętokrzyski Urząd 

Skarbowy (postanowienie w sprawie 

interpretacji prawa podatkowego 

z dnia 21 lipca 2006 roku, sygn. 

RO/423-45/06), zwraca uwagę na 

fakt, iż warunki ewentualnego umorzenia 

wierzytelności przysługujących 

podatnikowi wobec spółek 

powiązanej, winny być oceniane 

w szczególności przez pryzmat celowość 

takiej operacji oraz kwestii, 

21


Warto odnotować, iż Dyrektor UKS 

w Warszawie nie zakwestionował 

warunków na jakich udzielone były 

pożyczki, ani wysokości ich oprocentowania, 

lecz brak egzekucji zobowiązań 

z tego tytułu. Co ciekawe, 

w odpowiedzi na zarzuty Dyrektora 

UKS, spółka wskazała, iż gdyby w 

kwestionowanej sprawie dokonała 

umorzenia odsetek od udzielonych 

pożyczek, umorzone odsetki nie byłyby 

jej przychodem podatkowym. 

czy nie jest ona ukierunkowana wyłącznie 

na zaniżenie dochodu wykazywanego 

przez wierzyciela. Zwolnienie 

z długu (czego konsekwencją 

będzie umorzenie wierzytelności) 

może zostać zakwestionowane w sytuacji, 

gdy efektem istniejących pomiędzy 

stronami transakcji powiązań 

jest ustalenie bądź narzucenie 

warunków, wynikiem których jest 

niewykazanie przez podatnika dochodów 

albo też wykazanie ich w 

niższej wysokości, niż w przypadku, 

gdyby nie istniały przedmiotowe powiązania. 

Taka sytuacja ma, według 

organu podatkowego, miejsce w 

przypadku nieuzasadnionego umarzania 

wierzytelności. 

W kontekście omawianego 

problemu interesującym jest przypadek 

firmy Netia, która udzieliwszy 

pożyczek spółkom zależnym, nie 

prowadziła egzekucji zobowiązań z 

tego tytułu (w zakresie udzielonych 

pożyczek oraz naliczonych odsetek). 

w przypadku wystąpienia powiązań 

kapitałowych lub osobowych, jeżeli 

w następstwie takich powiązań 

podatnik wykonuje świadczenia na 

warunkach korzystniejszych, odbiegających 

od warunków ogólnie stosowanych 

w czasie i miejscu wykonania 

świadczenia i w wyniku tego 

podmiot nie wykazuje dochodów 

albo wykazuje dochody niższe od 

tych jakich należałoby oczekiwać, 

gdyby wymienione powiązania nie 

istniały. 

Niekiedy kooperujące w ramach grupy 

kapitałowej podmioty, widząc 

szansę na rozliczenie danej transakcji, 

nie podejmują działań mających 

na celu zwolnienie z długu kontrahenta, 

natomiast decydują się na prolongatę 

terminu płatności. 

W przypadku istniejących 

pomiędzy stronami umowy powiązań, 

szczególnie istotnym jest treść 

§ 9 ust. 2 pkt 1 Rozporządzenia Ministra 

Finansów z dnia 10 września 

2009 r. w sprawie sposobu i trybu 

określania dochodów osób prawnych 

w drodze oszacowania oraz sposobu 

i trybu eliminowania podwójnego 

opodatkowania osób prawnych w 

przypadku korekty zysków podmiotów 

powiązanych (Dz.U. Nr 160, 

poz.1268), zgodnie z którym do warunków 

transakcji mogących mieć 

wpływ na cenę rynkową przedmiotów 

porównywanych transakcji zaliczyć 

można w szczególności ter- 

Według Dyrektora Urzędu 

Kontroli Skarbowej w Warszawie takie 

działanie daje podstawę do szacowania 

przychodu podatnika w trybie 

art. 11 ustawy o PDOP, tj. przepisu 

umożliwiającego organom podatkowym 

szacowanie przychodów 

22


miny, warunki i formy płatności. 

W związku z powyższym 

należy wskazać na istotne ryzyko 

wynikające z ewentualnego zróżnicowania 

terminów płatności, w zależności 

od tego czy odbiorcą świadczonych 

przez podatnika usług czy 

też dostarczanych przez niego towarów 

jest podmiot powiązany z dostawcą, 

czy też nie. 

Wydłużenie terminu płatności 

dla określonego odbiorcy powinno 

znajdować odzwierciedlenie 

w zastosowanej w transakcji z nim 

cenie usługi lub towaru, która – z racji 

udzielenia de facto kredytu kupieckiego 

– powinna być wyższa, niż 

w przypadku kontrahentów, którzy 

zobligowani są dokonać płatności na 

rzecz podatnika w standardowo stosowanym 

(krótszym) terminie. Odmienne 

ukształtowanie warunków 

kooperacji może budzić zastrzeżenia 

ze strony organów podatkowych, 

jako odbiegające od powszechnie 

stosowanych przez podmioty niezależne 

modeli współpracy. Istotą tzw. 

kredytu kupieckiego jest bowiem 

ustalenie w umowie odroczenia płatności 

za towar lub usługę. W warunkach 

wolnego rynku zawarcie transakcji 

z wykorzystaniem instytucji 

kredytu kupieckiego rodzi po stronie 

dostawcy (sprzedającego) roszczenie 

o zapłatę za towar lub usługę wraz z 

określoną w umowie kwotą - stanowiącą 

odsetki za odroczenie terminu 

płatności. 

Analiza opisanych powyżej 

przypadków wskazuje, iż w transakcjach 

pomiędzy podmiotami powiązanymi, 

w których ma miejsce 

nieterminowe regulowanie wzajemnych 

zobowiązań albo też zachodzi 

wysokie prawdopodobieństwo, iż 

nie zostaną one w ogóle rozliczone, 

ostateczną decyzję co do sposobu 

rozwiązania tych problemów podjąć 

należy z uwzględnieniem ewentualnych 

konsekwencji podatkowych. 

Celowość umorzenia istniejących 

wierzytelności (w drodze 

zwolnienia z długu), prolongaty terminów 

płatności, naliczania bądź 

też nienaliczania odsetek za opóźnienie 

powinna być determinowana 

uzasadnionymi ekonomicznie przesłankami, 

a nie wynikać tylko z faktu 

istnienia powiązań pomiędzy wierzycielem 

i dłużnikiem. Ryzyko 

związane ze stosowaniem cen transferowych 

może ograniczyć rzecz jasna 

przyjęcie w takich przypadkach 

– niezależnie od tego czy kontrahent 

należy do grupy kapitałowej, czy też 

mamy do czynienia z podmiotem 

niepowiązanym – analogicznej praktyki. 

Paweł Babicz 

Z-ca Dyrektora Departamentu Cen 

Transferowych ECDDP Sp. z o.o. 

pawel.babicz@ecddp.pl 

Mateusz Babicz 


mateusz.babicz@ecddp.pl 

23


Czy można wystawić zbiorczą e-fakturę 

korygującą 

Przykład: 

Spółka testuje system EDI, 

w którym zamierza wystawiać kontrahentom 

faktury elektroniczne. 

Spółka wystawia dwa rodzaje faktur 

korygujących. Pierwszy, to faktury 

cenowe/ilościowe udzielane w przypadku 

uznania np. reklamacji, zwrotu 

towaru itp. Drugi natomiast, to 

faktury korygujące dokumentujące 

udzielenie tzw. rabatów. Są to rabaty 

posprzedażowe dotyczące znacznej 

ilości transakcji. W tym przypadku 

faktura korygująca zawiera 

samą kwotę udzielonego rabatu. Nie 

zawiera zaś wszystkich niezbędnych 

cech faktury korygującej, o których 

mowa w rozporządzeniu w sprawie 

m.in. wystawiania faktur VAT (np. 

numerów pierwotnych faktur, do 

których się odnosi itp.). Informacje 

te (transakcje pierwotne jakich 

rabat dotyczy) zostają ujęte w załączniku 

do faktury. Załącznik stanowi 

wówczas integralną część faktury 

i jest traktowany jako jedna całość. 

W obsługiwanym systemie EDI 

nie ma możliwości przesyłania przywołanych 

powyżej załączników do 

faktur korygujących (system przetwarza 

w odpowiedni sposób jedynie 

samą fakturę korygującą). 

W związku z powyższym 

powstaje pytanie, czy w przypadku 

faktur korygujących dokumentujących 

rabaty retrospektywne podatnik 

jest uprawniony: 

• do wysyłania samej faktury korygującej 

w systemie EDI, sporządzonego 

zaś do niej załącznika pocztą 

lub drogą e-mailową, 

• do wysyłania wszystkich faktur 

dokumentujących udzielenie rabatu 

za pośrednictwem poczty (mimo, 

że pierwotne faktury oraz pozostałe 

faktury korygujące będą wystawiane 

oraz wysyłane za pomocą systemu 

EDI). 

Zbiorcze faktury korygujące 

Przepisy ustawy o podatku 

od towarów i usług oraz rozporządzenia 

w sprawie m.in. wystawiania 

faktur VAT nie rozstrzygają o możliwości 

wystawiania tzw. zbiorczych 

faktur korygujących, a także nie posługują 

się tym terminem. W praktyce 

sporządzenie korekt łącznych dla 

grupy faktur sprzedażowych jest jednak 

powszechnie dopuszczane i stosowane. 

Wskazuje się jedynie, aby 

faktura korygująca zbiorcza spełniała 

wszystkie wymogi formalne określone 

dla zwykłych faktur korygujących. 

W konsekwencji, tego rodzaju 

faktura powinna zawierać, w szczególności: 

• numer kolejny oraz datę jej wystawienia; 

• informacje zawarte w fakturach, 

których dotyczy w zakresie personaliów 

sprzedawcy i nabywcy, a także 

numery oraz daty wystawienia faktur 

pierwotnych (dane z § 5 ust. 1 pkt 

1-4 rozporządzenia w sprawie wystawiania 

faktur VAT) 

• nazwę (rodzaj) towarów lub usług 

w stosunku do których dokonywana 

jest korekta; 

• kwotę obniżenia/podwyższenia 

ceny bez podatku; 

• kwotę obniżenia/podwyższenia podatku 

należnego. 

Podkreślić trzeba, że zbiorcze 

faktury korygujące powinny być 

jednolite podmiotowo, tj. dotyczyć 

sprzedaży dokonanej dla tego same- 

24


go kontrahenta. 

Możliwość wystawiania zbiorczych 

faktur korygujących znajduje potwierdzenie 

w interpretacjach organów 

podatkowych. Tytułem przykładu 

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu 

w interpretacji indywidualnej 

z dnia z dnia 6 kwietnia 2009 r. (sygn. 

ILPP2/443-75/09-3/GZ) stwierdził, 

że: „Przepisy (...) nie wyłączają jednak 

możliwości jej (tj. zbiorczej faktury 

korygującej) wystawiania. Należy 

zatem przyjąć, że w przypadku, 

w którym faktura zbiorcza spełnia 

wszystkie wymagania określone w 

rozporządzeniu, wystawienie faktury 

zbiorczej jest dopuszczalne. Co więcej, 

nie ma żadnych przeciwwskazań 

do tego, aby w myśl uregulowań rozporządzenia 

Wnioskodawca miał 

możliwość wystawienia faktury korygującej 

w stosunku do faktur dokumentujących 

dostawy w ramach 

okresu obejmującego np. kilka miesięcy”. 

Za dokumentacją kilku korekt 

w formie jednego dokumentu 

opowiedziały się także sądy administracyjne 

(vide: m.in. wyrok WSA 

w Poznaniu z dnia 15 maja 2009 r., 

sygn. I SA/Po 392/09). 

Oddzielne wysyłanie faktury korygującej 

oraz załącznika do niej 

sporządzonego 

W opinii autora, nie będzie 

prawidłowym postępowaniem wysłanie 

do kontrahenta samej faktury 

korygującej w elektronicznym systemie 

EDI, sporządzonego zaś do niej 

załącznika pocztą lub drogą e-mailową. 

Powyższe może narazić podatnika 

na konsekwencje karno-skarbowe 

(postępowanie mandatowe). 

Skoro sama faktura korygująca dokumentująca 

udzielenie kontrahentowi 

rabatu nie zawiera wszystkich 

elementów faktury korygującej, o 

których mowa w rozporządzeniu w 

sprawie m.in. wystawiania faktur 

VAT (np. nr pierwotnych faktur, do 

których się odnosi), elementy te zostają 

ujęte w załączniku do faktury. 

Załącznik stanowi wówczas integralną 

część faktury i całość spełnia wymogi 

wynikające z rozporządzenia. 

W opisywanej sytuacji należy zatem 

uznać, że oba sporządzone elementy 

składają się na jeden dokument: fakturę 

korygującą VAT. Skoro zaś załącznik 

stanowi integralną część faktury 

musi on podzielać jej los. Po 

podpisaniu z kontrahentem umowy 

o przesyłaniu faktur/faktur korygujących 

drogą elektroniczną całość integralnych 

dokumentów winna być 

traktowana jako jedna faktura korygująca 

VAT i wszystkie elementy 

składające się na jej całość przesyłać 

drogą elektroniczną. W przeciwnym 

wypadku, organ podatkowy może 

uznać, że wysłana drogą elektroniczną 

faktura korygująca nie zawiera 

wszystkich elementów, o których 

mowa w § 13 ust. 2 rozporządzenia 

w sprawie m.in. wystawiania faktur 

VAT i jest dokumentem wadliwym 

(niezgodnym z przepisami prawa). 

Wysyłanie wszystkich faktur do- 

25


kumentujących udzielenie rabatu 

za pośrednictwem poczty 

Nie ma natomiast przeciwwskazań, 

aby wysyłać wszystkie 

faktury dokumentujące udzielenie 

rabatu za pośrednictwem poczty 

(mimo, że pierwotne faktury stanowiące 

podstawę udzielenia rabatu 

oraz pozostałe faktury korygujące 

są/będą wystawiane oraz wysyłane 

za pomocą systemu EDI). 

Zgodnie z § 5 ust. 1 rozporządzenia 

w sprawie wystawiania 

oraz przesyłania faktur w formie 

elektronicznej (dalej rozporządzenie), 

faktury korygujące oraz duplikaty 

faktur do faktur wystawianych i 

przesłanych w formie elektronicznej 

przesyła się w tej samej formie. Jednakże 

w myśl ust. 2 tego przepisu, 

w przypadkach gdy przeszkody formalne 

lub techniczne uniemożliwiają 

wystawianie i przesłanie dokumentu, 

o którym mowa w ust. 1, w 

formie elektronicznej (...) podatnik 

wystawia ten dokument w formie papierowej, 

zamieszczając na nim adnotację, 

że odpowiednio faktura korygująca 

lub duplikat faktury dotyczy 

faktury wystawionej w formie 

elektronicznej. 

W analizowanej sytuacji 

mamy do czynienia z przeszkodą 

techniczną, która nie pozwala na 

wysłanie faktury korygującej (wystawionej 

do faktur wystawianych i 

przesłanych w formie elektronicznej) 

poprzez elektroniczny system EDI. 

W takim przypadku podatnik ma 

prawo wystawić fakturę korygującą 

w formie papierowej zamieszczając 

w jej treści adnotację, iż dotyczy ona 

faktury wystawionej w formie elektronicznej. 

Z § 5 ust. 2 rozporządzenia 

nie wynika, aby możliwość wystawiania 

faktury korygującej w wersji 

papierowej była uzależniona od momentu 

powstania przeszkody technicznej 

uniemożliwiającej dokonanie 

tego w formie elektronicznej. Z 

przepisu tego nie wynika wymóg, 

aby przeszkoda techniczna wystąpiła 

lub ujawniła się w okresie późniejszym 

niż miało miejsce wystawienie 

faktury pierwotnej sprzedaży w formie 

elektronicznej. Nie musi być to 

również przeszkoda wyjątkowa. Dla 

uprawnienia do wystawiania faktur 

korygujących w wersji papierowej 

istotne znaczenie ma bowiem sam 

fakt zaistnienia przeszkody technicznej 

uniemożliwiającej mu wystawienie 

faktury korygującej w formie 

elektronicznej. Co ma, naszym 

zdaniem, miejsce w przypadku opisanym 

przez Spółkę. 

Jak wskazał Naczelny Sąd 

Administracyjny, w wyroku z dnia 

18 września 2008r. (sygn. akt: I 

FSK 163/08), „przepis § 5 ust. 2 rozporządzenia 

nie odnosi się tylko do 

przeszkód przemijających, o czym 

świadczy jego wykładnia gramatyczna. 

W przepisie tym bowiem użyto 

sformułowania „wystawianie”, a 

nie „wystawienie”. „Wystawianie” 

jest zaś czynnością mnogą, nie odnoszącą 

się do pojedynczego przypadku. 

Przepis ten nie wymienia 

przeszkód technicznych, wobec czego 

należy w tym zakresie odnieść się 

do znaczenia tego pojęcia w języku 

26


potocznym. Według Słownika Języka 

Polskiego pod redakcją M. Szymczaka 

PWN 1995r. „przeszkoda - to 

co przeszkadza, utrudnia, uniemożliwia 

osiągnięcie celu”, a „techniczny 

- to odnoszący się do techniki, stosowany 

w technice”. 

Powyższe potwierdzają 

również organy podatkowe w wydawanych 

interpretacjach indywidualnych. 

Przykładowo, Dyrektor 

Izby Skarbowej w Rzeszowie w decyzji 

z dnia 21 maja 2007r. (sygn. 

IS II/2-443/33/07), Dyrektor Izby 

Skarbowej w Katowicach w interpretacji 

indywidualnej z dnia 

18.06.2010 r. (sygn. IBPP3/443- 

387/09/PH), Dyrektor Izby Skarbowej 

w Poznaniu w interpretacji 

indywidualnej z dnia 05.02.2010 r. 

(sygn. ILPP2/443-1646/09-2/ISN), 

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie 

w interpretacji indywidualnej 

z dnia 24.08.2009 r. (sygn. 

IPPP2/443-655/09-2/IK). 






Iwona Obodecka 

Dyrektor Departamentu Audytu 

Podatkowego 


iwona.obodecka@ecddp.pl 

Projekt Podatkowego Kodeksu Ukrainy 

Ukraiński rząd wyznacza 

sobie ambitne cele rozwoju ekonomicznego 

Ukrainy poprzez wprowadzenie 

znaczących reform. W 

chwili obecnej Gabinet Ministrów 

Ukrainy intensywnie pracuje nad 

wprowadzeniem Kodeksu Podatkowego. 

Projekt Kodeksu Podatkowego 

na Ukrainie to nie tylko 

zebranie większości aktów ustawodawczych 

w sferze opodatkowania 

w jeden akt prawny ale przede 

wszystkim znacząca reforma systemu 

podatkowego na Ukrainie. 

Zasadniczą przyczyną wprowadzenia 

Kodeksu Podatkowego na 

Ukrainie jest potrzeba zreformowania 

systemu podatkowego, gdzie niektóre 

instytucje niezmienne od wielu 

lat nie dotrzymują kroku współczesnym 

zmianom społeczno-gospodarczym. 

Potrzeba kodyfikacji 

ustawodawstwa podatkowego, jako 

jednej z podstawowych gałęzi prawa, 

istnieje prawie od momentu nabycia 

przez Ukrainę niezależności. 

Należy również zwrócić uwagę na 

fakt, iż państwa takie jak np. Rosja, 

Białoruś, Kazachstan, Kirgizja, 

Mołdawia, Uzbekistan należące do 

Wspólnoty Niepodległych Państw, 

której Ukraina jest jednym z założycieli, 

regulują kwestie podatkowe 

jednolitym aktem prawnym - Kodeksem 

Podatkowym. Kolejnym czynnikiem 

są także wymogi reformy 

narzucone przez Międzynarodowy 

Fundusz Walutowy, który na bieżąco 

przygląda się wprowadzanym zmianom 

do Kodeksu, a także wykazuje 

się sporą inicjatywą w zakresie treści 

proponowanych zmian. 

W dniu 7 października Rada 

Najwyższa Ukrainy uchwaliła w 

pierwszemu czytaniu projekt Kodeksu 

Podatkowego, który był wniesiony 

przez Gabinet Ministrów Ukrainy. 

Za taką decyzją głosowało 258 

deputatów na 420 zarejestrowanych 

na sesji. 

Projekt podatkowego Kodeksu 

przewiduje, iż od stycznia 

2011 roku będzie stopniowo obniżana 

stawka podatku od dochodu 

przedsiębiorstw; na chwile obecną 

jest ona relatywnie wysoka i wynosi 

25%. Zaproponowano także wprowadzenie 

dwóch stawek podatku od 

27


ka transportu. 

Jedną z najbardziej znaczących i w 

dużej mierze kontrowersyjnych reform 

będzie zmiana w obszarze 

uproszczonego systemu opodatkowania, 

nie tylko w zakresie zmiany 

stawki podatku ale również ograniczeń 

w sferze podmiotowej, a także 

przedmiotowej dla zastosowania 

uproszczonego systemu opodatkowania. 

Z uproszczonego systemu opodatkowania 

korzysta przede wszystkim 

znaczna część małych i średnich 

przedsiębiorstw na Ukrainie. Pozostaje 

jeszcze spora grupa podmiotów 

posiadająca statut fizycznych osóbprzedsiębiorców, 

płatników tzw. jedynego 

podatku - stanowią one na 

Ukrainie grupę 1,5 mln osób - zostaną 

objęci jednymi z bardziej znaczących 

zmian. 

dochodu osób fizycznych – 15% od 

dochodu dla osób uzyskujących dochody 

mniejsze niż 10 minimalnych 

wynagrodzeń miesięcznie oraz stawka 

podatku 17% - dla osób uzyskujących 

dochody większe niż 10 minimalnych 

wynagrodzeń na miesiąc. 

Projekt Kodeksu przewiduje również 

opodatkowanie depozytów wyższych 

niż 200 tysięcy UAH, stawką podatku 

5%. 

Istotna zmiana stawki podatku odnosi 

się również do podatku VAT, poprzez 

zmienjszenie jej wysokości z 

20% do 17%. 

Projekt Kodeksu Podatkowego 

wprowadza podatek od nieruchomości 

w wysokości 10 UAH za 

1m² na rok. Opodatkowana będzie 

powierzchnia jaka przewyższa 40 m² 

na jedną osobę, ale minimalna nieopodatkowana 

powierzchnia będzie 

wynosić 100 m² na rodzinę w mieście 

oraz 200 m² na wsi. 

Przewiduje się również, iż 

do systemu opodatkowania samorządów 

miejskich wejdą 4 podatki, które 

sformułują podstawę finansowej niezależności 

miejscowych budżetów. 

Projekt Kodeksu przewiduje, iż podatek 

transportowy będzie opłacany 

tylko przy pierwszej rejestracji środ- 

W przypadku przyjęcia Kodeksu 

Podatkowego w drugiej połowie 

listopada, niniejszy dokument będzie 

opublikowany nie wcześniej niż 

w pierwszych dniach grudnia 2010 r. 

Kodeks, w założeniu powinien wejść 

w życie z dniem 1 stycznia 2011 r. 

Może to spowodować sporą destabilizację 

pracy przedsiębiorstw, przede 

wszystkim w zakresie prowadzenia 

księgowości oraz sprawozdawczości 

podatkowej. Z dniem 1 stycznia organy 

podatkowe otrzymałyby możliwość 

nakładania kar administracyjnych 

na nowych zasadach. W tym 

miejscu należy podkreślić, iż projekt 

przewiduje znaczne zwiększenie 

kar finansowych za naruszenia ustawodawstwa 

podatkowego. 

Ponadto istotnym problemem 

na chwilę obecną jest brak 

przejrzystości podatkowej aktów 

prawnych, co daje sporą swobodę 

decyzyjną urzędnikom, którzy w 

znacznej mierze podejmują decyzję 

nieprzychylne podatnikom. Zaproponowany 

projekt nie do końca radzi 

sobie z tym problemem, pozostawiając 

pewne luki, które nie zapewniają 

stworzenia bezpieczeństwa prawnego 

podatnika. 

Przedstawiamy powyżej wy- 

28


PODATEK ISTNIEJĄCA STAWKA NOWA STAWKA 

VAT 20% 17% 

PODATEK OD DOCHODU 

PRZEDSIĘBIORSTW 

25% 

2011 r. 2012 r. 2013 r. 2014 r. 

20% 19% 18% 17% 

PODATEK OD DEPOZYTÓW 0% 5% 

PODATEK OD DOCHODU 

OSÓB FIZYCZNYCH 

PODATEK OD 

NIERUCHOMOŚCI 

15% 

0% 

15% (do 10 minimalnych wynagrodzeń na miesiąc) 

17% (powyżej 10 minimalnych wynagrodzeń na 

miesiąc) 

10 UAH za każdy m2, gdy powierzchnia przewyższa100 

m2 w mieście oraz 200 m2 na wsi. 

łącznie zasadnicze planowane modyfikacje, 

które wskazują jedynie 

kierunek zmian w ustawodawstwie 

podatkowym Ukrainy. Należy dodatkowo 

zaznaczyć, iż do pierwszego 

wariantu Kodeksu Podatkowego jaki 

zaakceptowano w czerwcu 2010 r. 

zaproponowano blisko 5000 poprawek, 

w konsekwencji przyjęty projekt 

w październiku różnił się znacznie 

od poprzedniego tekstu. Do październikowego 

tekstu projektu zarejestrowano 

ponad 4000 propozycji, 

więc ostateczną wersję Kodeksu Podatkowego 

poznamy być może w 

drugiej połowie listopada. 

Pozostaje mieć nadzieję, iż 

ostateczna wersja Kodeksu Podatkowego 

będzie bliska 4 zasadom opodatkowania 

sformułowanym przez 

Adama Smitha w 1776 roku, które 

będą bazować na równości, pewności, 

dogodności i oszczędności opodatkowania. 

Podstawowe stawki podatku zaproponowane 

w projekcie Kodeksu 

Podatkowego przedstawiamy w powyższej 

tabeli. 

Justyna Papizh 


ECDDP Ukraina 

justyna.gaj@ecddp.pl 

Z myślą o wszystkich, którzy na co dzień dokonują rozliczeń transakcji gospodarczych w zakresie VAT Zespół 

ECDDP przygotował niezastąpioną pomoc: opracowanie, w którym znajdą Państwo odpowiedzi 

na wszystkie nurtujące pytania jakie pojawiają się w bieżących rozliczeniach podatkowych. „Antologia 

VAT. Teoria. Praktyka. Orzecznictwo” to pozycja, która stanowi profesjonalne i wyczerpujące kompendium 

wiedzy o VAT. Opracowanie zawiera praktyczne rozwiązania dotyczące konkretnych transakcji 

gospodarczych. Rozwiązania te zostały poparte przykładami z jakimi Zespół ECDDP spotkał się 

w toku wieloletniej współpracy z podmiotami gospodarczymi wielu branż. Co więcej, w każdym z omawianych 

tematów znajdą Państwo również stanowisko jakie w konkretnej materii zajmują organy podatkowe 

oraz sądy administracyjne. 

„Antologia VAT. Teoria. Praktyka. Orzecznictwo” zawiera wszystkie istotne zagadnienia jakie mogą 

wystąpić na gruncie VAT w ramach profesjonalnego obrotu gospodarczego. Jest to komplet informacji, 

dzięki którym podatek ten stanie się bardziej przejrzysty, czytelny a tym samym i bardziej przyjazny dla 

każdego przedsiębiorcy. 

29


Na czym polega problem z rozliczeniem 

podatkowym opcji walutowych 

Rozmowa z Waldemarem Knapem 

- Kierownikiem Zespołu ds. PDOP 


W.K.: Przypomnijmy, co rozumiemy 

pod pojęciem opcji walutowych. 

Wyobraźmy sobie, że polski 

przedsiębiorca sprzedaje poza granicę 

kraju produkowane przez siebie 

produkty. Zapłata ustalona jest w 

euro, przy czym płatność nastąpi nie 

w dniu zawarcia umowy ale za określony 

czas. Nie sposób przewidzieć 

kursu waluty z dnia wpływu waluty 

do przedsiębiorcy, a w efekcie wartości 

należności w przeliczeniu na 

złotówki, co powoduje u sprzedawcy 

stan niepewności. Taki stan rzeczy, w 

dużym uproszczeniu, nazwiemy ryzykiem 

walutowym. W celu zabezpieczenia 

się przed takim ryzykiem 

przedsiębiorcy zawierają z bankami 

umowy na tzw. opcje walutowe. W 

ramach takich umów, bank zobowiązuje 

się kupić od przedsiębiorcy określoną 

kwotę waluty stosując ustalony 

przez strony w momencie zawarcia 

umowy kurs (tzw. opcja put). Tym 

samym przedsiębiorca zabezpiecza 

się przed wahaniami kursów walut, 

sprzedaje bankowi uzyskaną od kontrahenta 

walutę, stosując znany, uniezależniony 

od wahań, kurs umowny. 

Takie zabezpieczenie jednak kosztuje. 

Z reguły albo płacimy prowizję 

albo przyjmujemy od banku ofertę 

na opcję odwrotną. 

L.J.: Tzw. opcję call 

W.K.: Dokładnie. Polega 

to na tym, że przedsiębiorca zobowiązuje 

się, na wezwanie banku, do 

sprzedaży bankowi, po ustalonym w 

umowie kursie określonej kwoty waluty, 

często dwukrotnie wyższej niż 

przy opcji put. To tzw. opcja walutowa 

asymetryczna. Jak nie trudno 

się domyślić, banki mogą wykorzystać 

umowę i wezwać przedsiębiorcę 

do sprzedaży waluty, gdy kurs ustalony 

w umowie jest niższy niż kurs 

rynkowy. Dla przedsiębiorcy, szczególnie 

gdy nie posiada on waluty, pojawia 

się istotny problem. De facto 

musi kupić walutę na rynku po kursie 

wyższym i sprzedać ją bankowi 

po kursie niższym. Tak pojawia się 

strata. 

L.J.: Czy stratę z opcji można rozpoznać 

jako koszt podatkowy 

W.K.: Zasadniczo tak. Wydaje 

się, że są na to dwa sposoby. W 

przypadku gdy przedsiębiorstwo kupuje 

walutę aby ją następnie sprzedać 

na rzecz banku, należałoby sięgnąć 

do przepisów o różnicach kursowych 

(tzw. różnice kursowe od środków 

własnych). Przepisy, zarówno ustawy 

o CIT jak i ustawy o PIT mówią, 

że dodatnie różnice kursowe (stanowiące 

przychód) powstają, jeżeli 

wartość otrzymanych lub nabytych 

środków lub wartości pieniężnych 

w walucie obcej w dniu ich wpływu 

jest niższa od wartości tych środków 

lub wartości pieniężnych w dniu zapłaty 

lub innej formy wypływu tych 

środków lub wartości pieniężnych, 

według faktycznie zastosowanego 

kursu waluty z tych dni. Natomiast 

ujemne różnice kursowe (stanowiące 

koszty uzyskania przychodów) powstają, 

jeżeli wartość otrzymanych 

lub nabytych środków lub wartości 

pieniężnych w walucie obcej w dniu 

ich wpływu jest wyższa od wartości 

tych środków lub wartości pieniężnych 

w dniu zapłaty lub innej formy 

wypływu tych środków lub wartości 

pieniężnych, według faktycznie 

zastosowanego kursu waluty z tych 

dni. Czyli np. gdy wartość zakupionej 

na rynku przez przedsiębiorcę 

30


waluty jest wyższa (waluta kupiona 

po kursie rynkowym) niż wartość 

waluty sprzedanej bankowi (sprzedanej 

po niższym kursie umownym), 

powstają dla podatnika koszty uzyskania 

przychodów. 

Z reguły opcje put będą prowadzić 

do powstania dodatnich, a opcje call 

do ujemnych różnic kursowych po 

stronie przedsiębiorców. 

L.J.: A drugi sposób rozliczenia 

straty na opcjach walutowych 

W.K.: Często zdarza się, że 

w ramach umowy opcji walutowych, 

bank nie żąda sprzedaży waluty, a 

rozliczenie opcji ma miejsce poprzez 

wpłatę przez przedsiębiorcę na rzecz 

banku różnicy pomiędzy rynkową 

wartością waluty a wartością tej waluty 

wynikającą z umowy opcji. Dla 

zastosowania rozliczeń w oparciu o 

przepisy o różnicach kursowych konieczne 

są przepływy waluty (wpływ 

i wypływ). W przypadku, o którym 

mówimy takich ruchów waluty nie 

ma. Rozliczenia są niejako uproszczone, 

w przypadku żądania banku 

przedsiębiorca po prostu musi wpłacić 

na jego rzecz określoną kwotę. 

L.J.: Czy tak zapłacona kwota 

może stanowić koszt uzyskania 

przychodów 

W.K.: Powinna, przynajmniej 

w przypadku podatników CIT. 

Jako koszty uzyskania przychodów 

traktuje się m.in. koszty poniesione 

w celu zabezpieczenia źródła przychodów. 

W tej sytuacji, płacona 

przez podatników kwota na rzecz 

banku („strata” o której mówimy), 

jest obowiązkiem wynikającym z zawartej 

z bankiem umowy. A sama 

umowa podpisywana była w celu zabezpieczenia 

przedsiębiorcy przed 

ryzykiem walutowym, a więc można 

powiedzieć, że koszt ten spełnia 

ustawową przesłankę poniesienia w 

celu zabezpieczenia źródła przychodów. 

Dla uściślenia warto dodać, że 

przy zaliczaniu wydatku do kosztów 

należałoby mieć na uwadze przepisy 

przesuwające moment ujęcia wydatku 

w kosztach do czasu realizacji 

praw wynikających z opcji albo rezygnacji 

z realizacji tych praw albo 

ich odpłatnego zbycia. 

L.J.: A w przypadku osób fizycznych 

prowadzących działalność 

gospodarczą lub spółek osobowych, 

w których wspólnikami są 

osoby fizyczne 

W.K.: W tym przypadku 

sprawa się komplikuje. Organy podatkowe 

z reguły odmawiają podatnikom 

podatku dochodowego od 

osób fizycznych możliwości rozliczenia 

opcji walutowych w ramach 

działalności gospodarczej. Zdaniem 

administracji podatkowej, taką możliwość 

mają jedynie osoby fizyczne, 

których działalność obejmuje pośrednictwo 

finansowe. Jest to więc 

niewielka grupa podatników. W pozostałych 

przypadkach, przychody i 

koszty z tytułu umów opcji walutowych 

należy kwalifikować jako przychód 

(i koszt) ze źródła kapitały pieniężne. 

Skutkiem takiej kwalifikacji 

jest brak możliwości ujęcia w kosztach 

uzyskania przychodów z działalności 

gospodarczej strat z tytułu 

opcji walutowych. Zdarzają się również 

poglądy, które uniemożliwiają 

rozliczenie opcji w ramach wspomnianych 

wcześniej różnic kursowych. 

L.J.: To jak można by rozliczyć 

taką stratę, przyjmując pogląd organów 

podatkowych 

W.K.: Dochodem ze źródła 

przychodów (np. kapitałów pieniężnych) 

jest nadwyżka sumy przychodów 

z tego źródła nad kosztami 

ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. 

Jeżeli koszty uzyskania 

przekraczają sumę przychodów, różnica 

jest stratą ze źródła przychodów. 

31


Przepisy mówią, że 

o wysokość straty ze źródła przychodów, 

poniesionej w roku podatkowym, 

można obniżyć dochód uzyskany 

z tego źródła w najbliższych 

kolejno po sobie następujących pięciu 

latach podatkowych, z tym że 

wysokość obniżenia w którymkolwiek 

z tych lat nie może przekroczyć 

50% kwoty tej straty. 

Jak więc widać, taką stratę można by 

odliczyć tylko od dochodów z tego 

samego źródła (kapitały pieniężne) 

i to w limitowanym okresie. Jest to 

podejście wyraźnie dla podatników 

niekorzystne. 

L.J.: A co na to sądy 

W.K.: Sądy administracyjne 

w tym temacie stoją z reguły na stanowisku 

przeciwnym do organów 

podatkowych (są jednak wyjątki). 

Spór dotyczy głównie jednego przepisu, 

tj. art. 30b ust. 4 ustawy o PIT, 

który stanowi, że wspomnianych zasad 

(przyjmowanych przez organy 

podatkowe) nie stosuje się, jeżeli odpłatne 

zbycie papierów wartościowych 

i pochodnych instrumentów finansowych 

(opcje walutowe są takim 

instrumentami) oraz realizacja 

praw z nich wynikających następuje 

w wykonywaniu działalności gospodarczej. 

Jak wspomnieliśmy, zdaniem organów 

podatkowych, „wykonywanie 

działalności gospodarczej” w przytoczonym 

przepisie powinno rozumieć 

się w sposób ścisły. Tym samym 

rozliczenie opcji walutowych 

w ramach działalności gospodarczej 

może mieć miejsce tylko u przedsiębiorców, 

których działalność obejmuje 

pośrednictwo finansowe. 

Zdaniem części sądów, „wykonywanie 

działalności gospodarczej” należy 

rozumieć szeroko, w pojęciu 

tym mieści się zdarzenie polegające 

na zawarciu umowy opcji walutowej 

w celu zabezpieczenia ryzyka walutowego, 

związanego z prowadzeniem 

jakiejkolwiek działalności gospodarczej. 

W efekcie, każde umowy 

opcji walutowych zawierane w celu 

zabezpieczenia ryzyka walutowego, 

należałoby rozliczać w ramach działalności 

gospodarczej. Wydaje się, 

że takie podejście sądów administracyjnych 

w większym stopniu oddaje 

znaczenie gospodarcze omawianego 

zdarzenia, przez co zasługuje na 

aprobatę. 

Waldemar Knap 

Kierownik Zespołu ds. PDOP 


waldemar.knap@ecddp.pl 

Co spółka cypryjska może zaoferować 

polskim prezesom 

Czym każdemu z nas najcięższej 

przychodzi się dzielić z fiskusem 

Oczywiście, ciężko zarobionym 

wynagrodzeniem poprzez 

obowiązek płacenia podatku dochodowego. 

Ale i w tym przypadku 

można znaleźć legalne sposoby 

na zmniejszenie tej daniny publicznej. 

Jedną z takich możliwości 

daje spółka cypryjska, idealne narzędzie 

do wykorzystania w celu 

optymalizacji wynagrodzenia. Mechanizm 

takiej optymalizacji jest 

bardzo prosty. 

Pierwszy krok to, rzecz 

oczywista, założenie spółki kapitałowej 

(limited) na prawie Republiki 

Cypru, nad którą kontrolę w pełni 

będzie sprawować osoba fizyczna 

- nierezydent cypryjski - jako dyrektor 

(powołany na stanowisko na 

podstawie stosownej uchwały) i z 

tego tytułu będzie otrzymywać wynagrodzenie 

(tzw. Director’s Fee). 

Korzyść jest jednoznaczna - wypłata 

wynagrodzenia Directors fee jest nieopodatkowana 

ani Polsce ani na Cyprze. 

Do takich wniosków prowadzi 

analiza przepisów dotyczących opodatkowania 

wynagrodzeń dyrektorów 

cypryjskich. 

32


Analogicznie jak większość 

krajów również i Cypr stosuje zasadę 

nieograniczonego obowiązku podatkowego. 

W myśl tej zasady opodatkowaniu 

podlegają dochody rezydentów 

cypryjskich, bez względu 

na to czy zostały osiągnięte na Cyprze 

czy też za granicą. Rezydentem 

z kolei jest każda osoba, która przebywa 

na Cyprze łącznie w ciągu roku 

kalendarzowym co najmniej 183 dni. 

Zatem dochód dyrektora spółki cypryjskiej 

osiągnięty tytułem wynagrodzenia 

za pełnioną funkcję będzie 

opodatkowany na Cyprze według 

skali podatkowej. Jednocześnie 

powstaje pytanie w jaki sposób będzie 

opodatkowane wynagrodzenie 

dyrektora, który nie ma statusu rezydenta 

cypryjskiego. Tutaj trzeba 

przyjrzeć się wewnętrznym cypryjskim 

przepisom podatkowym. 

Cypryjskie prawo podatkowe 

respektuje także zasadę ograniczonego 

obowiązku podatkowego, 

co znaczy, że opodatkowaniu podlegają 

także dochody uzyskane na 

Cyprze przez nierezydentów. Jednakże 

nie wszystkie dochody są opodatkowane, 

a jedynie te które są wyraźnie 

określone przez obowiązujące 

przepisy. Z ustawy o podatku dochodowym 

wynika, że opodatkowane są 

dochody nierezydenta uzyskane z tytułu 

świadczonej pracy lub pełnionej 

funkcji. Przy czym należy zwrócić 

uwagę, że praca jak i pełniona funkcja 

mają być faktycznie wykonywane 

na terytorium Cypru. Jednym słowem, 

wynagrodzenie dyrektora, który 

nie jest rezydentem, zostanie opodatkowane 

tylko wtedy, gdy dyrektor 

będzie rzeczywiście wykonywał 

swoje obowiązki na Cyprze. Tym samym 

fiskus cypryjski nie będzie rościł 

sobie żadnych pretensji do uzyskanego 

wynagrodzenia, bez względu 

na jego wysokość. Należy jednak 

pamiętać, że wynagrodzenie dyrektora 

w spółce cypryjskiej nie pozostaje 

zupełnie obojętnie – uzyskany 

dochód jest opodatkowany 

w kraju rodzimej rezydencji – czyli 

np. w Polsce. W tym miejscu należy 

sięgnąć po umowę między Rządem 

Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem 

Republiki Cypru w sprawie unikania 

podwójnego opodatkowania w zakresie 

podatków od dochodu i majątku 

z dnia 4 czerwca 1992 r. Stosownie 

do art. 16 ,,wynagrodzenia 

dyrektorów i inne podobne należności, 

które osoba mająca miejsce zamieszkania 

w Umawiającym się Państwie 

osiąga z tytułu członkostwa w 

radzie nadzorczej spółki mającej siedzibę 

w drugim Umawiającym się 

Państwie mogą być opodatkowane 

w tym drugim Umawiającym się 

Państwie’’. Inaczej mówiąc, umowa 

przypisuje w tym konkretnym przypadku 

opodatkowanie dochodów z 

tytułu pełnienia funkcji dyrektora 

prawnemu reżimowi Republiki Cypru, 

gdzie takie dochody nie podlegają 

opodatkowaniu, gdy stosunek 

pracy świadczony jest na rzecz spółki 

cypryjskiej, ale poza granicami terytorium 

Cypru. Tym samym dochód 

jest zwolniony od opodatkowania w 

Polsce, przy czym jeżeli podatnik 

uzyska inne dochody w danym roku 

podatkowym podlegające opodatkowaniu 

na zasadach ogólnych w Polsce 

wówczas zgodnie z mającą w 

tym przypadku zastosowanie metodą 

wyłączenia z progresją, dochód 

uzyskany na Cyprze powinien zostać 

uwzględniony dla potrzeb obliczania 

stopy procentowej podatku od pozostałego 

dochodu podlegającego 

opodatkowaniu w Polsce. W sytuacji 

jednak, gdy podatnik nie osiągnie 

żadnych dochodów „krajowych”, to 

uzyskane dochody zagraniczne będą 

mieć charakter neutralny dla polskiego 

podatku dochodowego. 

Monika Skuba 


ECDDP Cyprus LTD. 

monika.skuba@ecddp.pl 

Joanna Litwińska 

Ekspert ECDDP Cyprus Ltd. 

joanna.litwinska@ecddp.pl 

33

Szkolenia 

ECDDP Szkolenia Sp. z o.o. jako członek Grupy ECDDP jest spółką oferującą pełny zakres usług 

szkoleniowych na terenie całego kraju. Od 2005 roku czerpiąc doświadczenie i zaplecze merytoryczne z pozostałych 

spółek Grupy ECDDP oferujemy wiedzę i doświadczenie z szeroko rozumianej dziedziny prawa podatkowego, 

księgowości, rachunkowości, prawa pracy, KSH. 

Przedkładając niniejszą ofertę chcemy Państwa zaprosić na szkolenia otwarte. Pełna oferta wraz z zakresem 

programowym znajduje się na naszej stornie internetowej www.ecddp.pl/szkolenia 

GRUDZIEŃ 2010 

PODATKI 

NAZWA SZKOLENIA DATA MIEJSCE CENA EKSPERT 

Podatek VAT od podstaw - warsztaty praktyczne 

dla osób początkujących 

7.12 

17.12 

Warszawa 

Katowice 490 Anna Resiak 

Zmiany wprowadzone nowelizacją ustawy o 

VAT - obowiązujące od stycznia 2011 r. oraz 

planowane zmiany – projekty aktów prawnych 

9.12 

14.12 

17.12 

Kraków 

Gdańsk 

Poznań 

520 

Paweł Łabno/ 

Karolina Gierszewska/ 


Certyfikowany Kurs Specjalisty Podatku VAT i CIT 

z uwzględnieniem zmian w 2010 - cz. I i cz. II 

13-14.12 VAT 

15-16.12 CIT 

Poznań 820 

Dawid Zarębski/ 

Adrian Artowicz 

Ceny transferowe w ujęciu praktycznym 

9-10.12 

14-15.12 

Poznań 

Katowice 

890 

Krzysztof Janusz 

Ewa Ścierska 

Prawne i podatkowe aspekty prowadzenia 

działalności gosp. na terenie SEE 

2-3.12 

13-14.12 

Katowice 

Warszawa 850 Anna Kiereś 

Nowelizacja akcyzy 2010 

13.12 

17.12 

Lublin 

Gdańsk 

440 Piotr Paszek 

Zarządzanie ryzykiem w przedsiębiorstwie 6-7.12 Warszawa 

540 

(1 dzień) 

950 (2 dni) 

JustynaGrabkowska/ 


Kontakt w sprawie szkoleń ECDDP: 

Ewa Zatorska-Kuś 

Specjalista ds. szkoleń 

tel. (012) 622 86 05 

kom. 515 031 879 

e-mail: ewa.zatorska@ecddp.pl 

34

Szkolenia 

RACHUNKOWOŚĆ 


Zamknięcie roku 2010 w aspekcie bilansowym 

i podatkowym 

6-7.12 

16-17.12 

Wrocław 

Lublin 

850 Iwona Obodecka 

BRANŻOWE 


CIT w szkolnictwie wyższym 

16.12 Warszawa 

360 Adrian Artowicz 

VAT w szkolenictwie wyższym 10.12 

Katowice 

360 Karolina Gierszewska 

STYCZEŃ 2011 

PRAWO 


Prawa i obowiązki podatnika w trakcie kontroli 

skarbowej 

11.01 

18.01 

Warszawa 

Katowice 

450 

Katarzyna Wojtowicz- 

Janicka 

Wynagrodzenie 2010 20.01 

Warszawa 

450 Joanna Zbyrasz 

Prawne i podatkowe aspekty windykacji 

należności 

14.01 Wrocław 490 Jakub Grzegorzek 

Zatrudnianie obcokrajowców 24.01 Kraków 450 Jakub Grzegorzek 

Zasady rozliczania krajowych i zagranicznych 

podróży służbowych 

26.01 Katowice 450 Jakub Grzegorzek 

PODATKI 


Zmiany wprowadzone nowelizacją ustawy o 

VAT - obowiązujące od stycznia 2011 r. oraz 

planowane zmiany – projekty aktów prawnych 

10.01 

17.01 

18.01 

24.01 

Warszawa 

Kraków 

Gdańsk 

Wrocław 

520 




Paweł Łabno 

35

Szkolenia 

Certyfikowany Kurs Specjalisty Podatku VAT i CIT 

z uwzględnieniem zmian w 2010 - cz. I i cz. II 

11-12.01.VAT 

13-14.01.CIT 

25-26.01.VAT 

27-28.01.CIT 

Lublin 

Łódź 

820 

Paweł Łabno/ 

Waldek Knap 

Iwona Obodecka/Adrian 

Artowicz 

Nowelizacja akcyzy 2010 

19.01 

26.01 

Katowice 

Poznań 440 Piotr Paszek 

Podatek VAT od podstaw - warsztaty praktyczne 

dla osób początkujących 

14.01 

21.01 

28.01 

Lublin 

Kraków 

Poznań 

490 Anna Resiak 

Prawne i podatkowe aspekty prowadzenia 

działalności gosp. na terenie SEE 

12-13.01 

25-26.01 

Wrocław 

Warszawa 

850 Anna Kiereś 

Ceny transferowe w ujęciu praktycznym 

17-18.01 

20-21.01 

27-28.01 

Lublin 

Łódź 

Wrocław 

890 

Paweł Babicz/ 

Krzysztof Janusz/ 

Ewa Ścierska 

RACHUNKOWOŚĆ 


MSR/MSSF w praktyce 

20.01 Warszawa 

760 Agnieszka Kowalczuk 

Zamknięcie roku 2010 w aspekcie bilansowym 

i podatkowym 

20-11.01 

24-25.01 

27-28.01 

Kraków 

Warszawa 

Poznań 

850 Iwona Obodecka 

BRANŻOWE 


Sprawozdania finansowe w szkolnictwie 

wyższym 

24.01 Warszawa 360 Iwona Obodecka 

CIT w szkolnictwie wyższym 

21.01 

24.01 

Gdańsk 

Katowice 

360 Karolina Gierszewska 

Serdecznie zapraszamy do udziału w licznych 

szkoleniach organizowanych przez naszą 

firmę. Ich wysoki poziom oraz bardzo praktyczny 

charakter gwarantują najlepsi eksperci 

Grupy ECDDP 

Małgorzata Pelczar 

Prezes Zarządu 

ECDDP Szkolenia Sp. z o.o. 

malgorzata.pelczar@ecddp.pl 

Ewa Zatorska-Kuś 

Specjalista ds. szkoleń 

ECDDP Szkolenia Sp. z o.o. 

ewa.zatorska@ecddp.pl 

36


Wewnątrzwspólnotowe transakcje trójstronne 

(WTT) – procedura uproszczona 

W ramach łańcuchowych 

transakcji towarowych wyróżnia 

się szczególną kategorię, określaną 

mianem wewnątrzwspólnotowych 

transakcji trójstronnych. Warto 

na samym wstępie wyjaśnić, iż 

o ile każda wewnątrzwspólnotowa 

transakcja trójstronna spełnia definicję 

transakcji łańcuchowej (o 

której mowa w art. 7 ust. 8 VATU 

) to nie ma już zależności odwrotnej, 

a więc nie każdy łańcuch dostaw 

towarów może być uznany za 

wewnątrzwspólnotową transakcję 

trójstronną (WTT). 

Należy zaznaczyć, że wewnątrzwspólnotowa 

transakcja trójstronna 

to termin używany dla określenia 

takiego łańcucha dostaw, w 

którym: 1. uczestniczą trzy podmioty, 

2. podmioty są z trzech różnych 

państw UE, 3. przedmiot dostawy 

przemieszczany jest tylko raz bezpośrednio 

od pierwszego do ostatniego 

podmiotu. 

O ile zatem w dostawie łańcuchowej 

uczestniczyć może nieograniczona 

liczba podmiotów gospodarczych 

to w WTT liczba ta jest 

ograniczona do trzech. Kolejna cecha 

wyróżniająca transakcje WTT 

od dostaw szeregowych wynika już z 

samej nazwy tych pierwszych. Otóż, 

omawiane dostawy trójstronne mogą 

być realizowane wyłącznie pomiędzy 

podatnikami z UE. Natomiast 

definicja sprzedaży łańcuchowej nie 

stawia takiego wymogu. 

Najważniejszą konsekwencją 

zakwalifikowania określonego 

łańcucha dostaw jako WTT jest możliwość 

jej rozliczenia według uproszonych 

zasad. 

Definicja WTT 

Definicję WTT zawiera art. 135 ust. 1 

pkt 2 VATU, zgodnie z którym przez 

WTT rozumie się transakcję, w której 

spełnione są łącznie następujące 

warunki: 

a) trzech podatników VAT zidentyfikowanych 

na potrzeby transakcji 

wewnątrzwspólnotowych w trzech 

różnych państwach członkowskich 

uczestniczy w dostawie towaru w ten 

sposób, że pierwszy z nich wydaje 

ten towar bezpośrednio ostatniemu w 

kolejności, przy czym dostawa tego 

towaru jest dokonana między pierwszym 

i drugim oraz drugim i ostatnim 

w kolejności, 

b) przedmiot dostawy jest wysyłany 

lub transportowany przez pierwszego 

lub też transportowany przez drugiego 

w kolejności podatnika VAT 

lub na ich rzecz z terytorium jednego 

państwa członkowskiego na terytorium 

innego państwa członkowskiego. 

Przykład: 

Spółka A z siedzibą w Niemczech 

sprzedaje towary dla Spółki 

B z siedzibą w Czechach. Nabyte 

od Spółki A towary Spółka B sprzedaje 

ostatecznemu nabywcy – Spółce 

C z siedzibą w Holandii. Towar jest 

transportowany bezpośrednio z magazynu 

Spółki A do magazynu Spółki 

C (a więc bezpośrednio z Niemiec 

do Holandii). Za transport towarów 

odpowiedzialny jest niemiecka Spółka 

A. Każdy z ww. podmiotów jest zidentyfikowany 


wewnątrzwspólnotowych w państwie 

członkowskim swojej siedziby. 

Wskazane w powyższym 

przykładzie transakcje spełniają definicję 

transakcji łańcuchowej, o której 

mowa w art. 7 ust. 8 VAT. Z uwagi 

jednak na fakt, iż każdy z biorących 

w niej udział podmiotów jest zidentyfikowany 

na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych 

w trzech różnych 

państwach członkowskich a to- 

37


war wysyłany jest przez pierwszego 

w kolejności podatnika z terytorium 

jednego na terytorium innego państwa 

UE, to transakcja ta może być 

uznana za WTT. 

Warto w tym miejscu wyjaśnić, 

iż transakcje łańcuchowe, które 

spełniają wskazaną wyżej definicję z 

art. 135 ust. 1 pkt 2 VATU, a więc 

trójstronnych stanowią WTT, mogą 

być rozliczone w dwojaki sposób: 

• na zasadach ogólnych, 

• według zasad uproszczonych 

Ponieważ rozliczenie omawianej 

transakcji na zasadach ogólnych jest 

bardzo często niekorzystne dla jej 

uczestników (w szczególności dla 

drugiego podmiotu w łańcuchu) warto 

omówić warunki potrzebne do zastosowania 

procedury uproszczonej 

(znacznie korzystniejszej dla uczestników 

WTT). 

Rozliczenie WTT na zasadach 

ogólnych 

W sytuacji, gdy uczestniczący 

w łańcuchu podatnicy nie będą 

spełniali warunków pozwalających 

na zastosowanie zasad uproszczonych 

bądź też nie skorzystają z takiej 

formy rozliczeń (skorzystanie z niej 

stanowi prawo a nie obowiązek) rozliczenie 

omawianej transakcji winno 

zostać dokonane na zasadach ogólnych, 

zgodnie z regułami wyznaczającymi 

miejsce świadczenia (kraj 

opodatkowania) dostawy towarów. 

Reguły te wynikają natomiast z art. 

22 ust. 2 i ust. 3 VATU. 

Jak wskazuje art. 22 ust. 2 

VATU, w przypadku gdy kilka podmiotów 

dokonuje dostawy tego samego 

towaru w ten sposób, że pierwszy 

z nich wydaje ten towar bezpośrednio 

ostatniemu w kolejności 

nabywcy, przy czym towar ten jest 

wysyłany lub transportowany, to wysyłka 

lub transport tego towaru jest 

przyporządkowana tylko jednej dostawie. 

Jednocześnie ustawa określa 

sposób takiego wyznaczenia w sytuacji, 

gdy towar jest wysyłany lub 

transportowany przez nabywcę, który 

dokonuje również jego dostawy. 

W takim przypadku przyjmuje się, 

że wysyłka lub transport jest przyporządkowana 

dostawie dokonanej dla 

tego nabywcy, chyba że nabywca ten 

udowodni, że wysyłkę lub transport 

towaru należy zgodnie z zawartymi 

przez niego warunkami dostawy 

przyporządkować jego dostawie. 

W pierwszej kolejności koniecznym 

zatem jest wyznaczenie 

dostawy, której przepisać można 

transport (tzw. dostawy ruchomej). 

Pozostałe dostawy w łańcuchu określa 

się mianem dostaw nieruchomych, 

a zasady ich opodatkowania 

uzależnione są od ustalenia, czy zostały 

zrealizowane przed wysyłką 

lub transportem towarów, czy też po 

tej dacie. I tak, wszystkie dostawy 

(nieruchome) poprzedzające transport 

lub wysyłkę opodatkowane są w 

państwie rozpoczęcia transportu lub 

wysyłki (art. 22 ust. 3 pkt 1 VATU), 

natomiast wszystkie dostawy następujące 

po wysyłce lub transporcie, 

opodatkowane są w państwie zakończenia 

tego transportu lub wysyłki 

(art. 22 ust. 3 pkt 2 VATU). Zatem 

dla dostaw, które nie skutkują transportem 

ani wysyłką, miejscem ich 

opodatkowania będzie państwo, w 

którym znajdują się one w momencie 

dokonania dostawy. 

Przykład: 

Włoski producent (A) produkuje 

towary dla firmy z siedzibą w 

Polsce (B). Nabyte od podwykonawcy 

towary firma podmiot B sprzedaje 

ostatecznemu nabywcy z siedzibą w 

Niemczech (C). Towar jest transportowany 

bezpośrednio od podmiotu A 

do podmiotu C (a więc bezpośrednio 

z Włoch do Niemiec). Za transport 

towarów odpowiedzialny jest włoski 

producent (A). Każdy z wskazanych 

wyżej podmiotów jest zidentyfikowany 

na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych 

w państwie członkowskim 

swojej siedziby. 

Zasady ogólne rozliczenia 

powyższej transakcji łańcuchowej 

przedstawiają się w sposób następujący. 

Dostawa pomiędzy podmiotem 

A i podmiotem B stanowić będzie 

dostawę ruchomą (do której przyporządkowany 

jest transport). W 

wyniku tej transakcji następuje bowiem 

przemieszczenie towaru między 

dwoma krajami UE. W konsekwencji, 

dostawa ta stanowić będzie 

dla podmiotu A transakcję WDT 

38


z terytorium Włoch do Niemiec, natomiast 

dla polskiej spółki (B) transakcje 

WNT na terenie Niemiec. Natomiast 

dostawa pomiędzy spółką 

B a niemieckim podmiotem C stanowić 

będzie dostawę nieruchomą 

(następującą po transporcie/wysyłce 

towarów do nabywcy), która opodatkowana 

będzie w państwie zakończenia 

transportu tj. w Niemczech. W 

konsekwencji dla kontrahenta z Polski 

(B) transakcja ta stanowiła będzie 

„niemiecką” dostawę krajową a dla 

kontrahenta C nabycie na terytorium 

jego państwa członkowskiego. 

Przykład: 

Załóżmy natomiast, że we 

wskazanym wyżej przykładzie za 

transport towarów odpowiedzialny 

jest trzeci podmiot w łańcuchu tj. będący 

ostatecznym odbiorcą towarów 

niemiecki podmiot C. W takim przypadku 

ogólne zasady rozliczenia opisanej 

powyżej transakcji łańcuchowej 

przedstawiają się w sposób następujący. 

Transakcja dostawy pomiędzy 

podmiotem A i podmiotem B 

stanowić będzie dostawę nieruchomą 

(następującą przed transportem towarów), 

której miejsce opodatkowania 

znajduje się na terytorium Włoch. 

Zatem dla kontrahenta z Włoch 

(podmiot A) transakcja ta będzie stanowiła 

„włoską” dostawę krajową, 

natomiast dla polskiego podmiotu 

(B) będzie to nabycie na terytorium 

Włoch. Z kolei dostawa pomiędzy 

spółką B a niemieckim podmiotem C 

uznana zostanie za dostawę ruchomą 

(do której przyporządkowany jest 

transport). W konsekwencji dostawa 

ta stanowić będzie dla podmiotu B 

transakcję WDT z terytorium Włoch 

do Niemiec, natomiast dla niemieckiej 

spółki C transakcję WNT na terenie 

Niemiec. 

Analiza przedstawionych 

schematów pokazuje, że system rozliczenia 

transakcji łańcuchowej jest 

szczególnie niekorzystny dla drugiego 

podmiotu w łańcuchu dokonanych 

zdarzeń. Podmiot ten jest bowiem 

zobowiązany do rejestracji dla celów 

podatku od wartości dodanej na 

terytorium innego niż kraj jego siedziby 

państwa członkowskiego. W 

pierwszym z opisanych przykładzie 

polska spółka (B) będzie bowiem zobowiązana 

do rejestracji w Niemczech 

celem rozliczenia tam transakcji 


oraz krajowej („niemieckiej”) 

transakcji sprzedaży. Natomiast w 

drugim przykładzie spółka ta podlegać 

będzie obowiązkowi rejestracji 

we Włoszech (to bowiem umożliwi 

jej prawidłowe rozliczenie transakcji 

WDT i bezpośrednie odliczenie 

podatku z otrzymanej od włoskiego 

producenta (A) faktury VAT. 

Procedura uproszczona 

Jak już wyżej zasygnalizowaliśmy, 

niewątpliwie najważniejszą 

konsekwencją zakwalifikowania 

określonego łańcucha dostaw jako 

WTT jest możliwość jej rozliczenia 

w uproszczony sposób. Oczywiście 

możliwość ta istnieć będzie w przypadku 

spełnienia przez uczestników 

transakcji ściśle określonych przesłanek. 

Warunki formalne zastosowania 

procedury uproszczonej określa 

art. 135 ust. 1 pkt 4 VATU. Zgodnie 

z jego treścią, procedura uproszczona 

będzie mieć miejsce w sytuacji, 

gdy łącznie spełnione zostaną 

następujące warunki: 

39


a. dostawa na rzecz ostatniego 

w kolejności podatnika VAT była 

bezpośrednio poprzedzona wewnątrzwspólnotowym 

nabyciem 

towarów u drugiego w kolejności 

podatnika VAT, 

b. drugi w kolejności podatnik 

VAT dokonujący dostawy na rzecz 

ostatniego w kolejności podatnika 

VAT nie posiada siedziby lub 

miejsca zamieszkania w państwie 

członkowskim, w którym kończy 

się transport lub wysyłka, 

c. drugi w kolejności podatnik 

VAT stosuje wobec pierwszego i 

ostatniego w kolejności podatnika 

VAT ten sam numer identyfikacyjny 

na potrzeby VAT, który został 

mu przyznany przez państwo 

członkowskie inne niż to, w którym 

zaczyna się lub kończy transport 

lub wysyłka, 

d. ostatni w kolejności podatnik 

VAT stosuje numer identyfikacyjny 

na potrzeby VAT państwa 

członkowskiego, w którym kończy 

się transport lub wysyłka, 

e. ostatni w kolejności podatnik 

VAT został wskazany przez drugiego 

w kolejności podatnika VAT 

jako obowiązany do rozliczenia 

podatku VAT od dostawy towarów 

realizowanej w ramach procedury 

uproszczonej. 

Dopiero łączne spełnienie wskazanych 

przesłanek upoważnia stro- 

ny transakcji do rozliczenia jej na zasadzie 

procedury uproszczonej. 

W przypadku spełnienia 

wskazanych wyżej warunków, rozliczenie 

transakcji łańcuchowej (będącej 

jednocześnie WTT) nastąpi 

według uproszczonych zasad. Przy 

czym szczegółowe zasady takich 

uproszczonych rozliczeń przewidują 

odpowiednie przepisy państw członkowskich, 

w których podatnicy będący 

środkowym podmiotem w łańcuchu 

posiadają siedzibę. W przypadku 

ustawodawstwa polskiego, a 

więc w sytuacji gdy drugim podmiotem 

w łańcuchu jest podmiot polski, 

zasady zastosowania omawianego 

uproszczenia określa art. 136 VATU. 

I tak, zgodnie z treścią art. 

136 VATU, aby skorzystać z uproszczonej 

formy rozliczeń, a więc aby 

wewnątrzwspólnotwe nabycie nie 

musiało być uznane za opodatkowane 

przez drugiego w kolejności podatnika 

polskiego (czyli nie będzie 

na nim ciążył obowiązek opodatkowania 


mimo posłużenia się polskim 

NIP) podatnik ten obowiązany jest 

wystawić ostatniemu w kolejności 

podmiotowi fakturę zawierającą: 

1. dane określone w art. 106 VATU, 

poza stawką podatku, kwotą podatku 

i kwotą należności wraz z podatkiem 

(czyli datę dokonania sprzedaży, 

cenę jednostkową, podstawę opodatkowania, 

kwotę należności oraz dane 

dotyczące podatnika i nabywcy), 

. adnotację „VAT: Faktura WE 

uproszczona na mocy art. 135 – 138 

ustawy o ptu” lub „VAT: Faktura WE 

uproszczona na mocy artykułu 141 

dyrektywy 2006/112/WE”, 

3. stwierdzenie, że podatek z tytułu 

dokonanej dostawy, zostanie rozliczony 

przez ostatniego w kolejności 

podatnika podatku od wartości dodanej, 

4. numer, pod którym jest zarejestrowany 

dla transakcji wewnątrzwspólnotowych 

(NIP-PL), który jest stosowany 

przez niego wobec pierwszego 

i ostatniego w kolejności podatnika 

podatku od wartości dodanej, 

5. numer identyfikacyjny stosowany 

na potrzeby podatku od wartości 

dodanej ostatniego w kolejności podatnika. 

Przykład: 

Włoski producent (A) produkuje 

towary dla firmy z siedzibą w 

Polsce (B). Nabyte od podwykonawcy 

towary firma podmiot B sprzedaje 

ostatecznemu nabywcy z siedzibą w 

Niemczech (C). Towar jest transportowany 

bezpośrednio od podmiotu A 

do podmiotu C (a więc bezpośrednio 

z Włoch do Niemiec). Każdy z wskazanych 

wyżej podmiotów jest zidentyfikowany 


wewnątrzwspólnotowych w państwie 

członkowskim swojej siedziby. 

Transakcja dostawy pomiędzy 

podmiotem A i B nadal stanowić 

będzie dla podmiotu A wewnątrzwspólnotową 

dostawę towarów z terenu 

Włoch. Natomiast dla polskiej 

40

Spółka B transakcja ta stanowić będzie 

wewnątrzwspólnotowe nabycie 

towarów (bez kwoty podatku VAT). 

Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów 

(bez kwoty podatku) wykazać 

należy w kwocie netto w deklaracji 

podatkowej VAT-7 w części 

C w poz. 32. Natomiast dostawa 

realizowana pomiędzy polską spółką 

B a finalnym nabywcą C będzie 

kwalifikowana jako dostawa poza terytorium 

Polski (na terenie Niemiec) 

z tytułu której podatek VAT zostanie 

rozliczony przez ostatniego w kolejności 

podatnika podatku od wartości 

dodanej. Polska spółka B powinna 

wykazać przedmiotową dostawę w 

poz. 21 deklaracji VAT-7 jako „dostawa 

towarów poza terytorium kraju”. 

Szczegółowe zasady rozliczenia 

tej transakcji przewidują niemieckie 

przepisy z zakresu podatku od wartości 

dodanej. 












Problemy podatkowe związane z rozliczeniem 

przychodu osiąganego przez „cichego wspólnika” 

spółki 

Ważny jest również status 

prawny spółki oraz cichego wspólnika 

tzn. czy są to osoby prawne czy 

też fizyczne. Każdorazowo należałoby 

także zastanowić się, czy przychody 

cichego wspólnika nie będą 

przychodami ze wspólnego przedsięwzięcia, 

o którym mowa w ustawach 

podatkowych (art. 8 ustawy o 

PIT oraz art. 5 ustawy o CIT). Rozważyć 

należałoby również, czy umowa 

zawierana pomiędzy spółką a cichym 

wspólnikiem nie nosi cech 

umowy pożyczki. 

Instytucja cichego wspólnika 

nie jest uregulowana w przepisach 

prawa. Przystąpienie takiego 

wspólnika do spółki osobowej 

lub kapitałowej odbywa się na zasadzie 

swobody zawierania umów 

zdefiniowanej w kodeksie cywilnym. 

Udział cichego wspólnika w 

spółce sprowadza się do wniesienia 

przez niego wkładu majątkowego, 

za co w zamian otrzymuje on daną 

część zysku. 

Zasadniczo nie pełni on w 

spółce żadnych funkcji zarządczych 

czy też reprezentacyjnych, może 

mieć zaś uprawnienia kontrolne. W 

przeciwieństwie do zwykłego wspólnika, 

może być on na podstawie umowy 

wyłączony z udziału w stratach 

spółki. Ze względu na fakt, iż stosunki 

między spółką a cichym wspólnikiem 

regulowane są każdorazowo 

w indywidualnie zawieranej umowie 

cywilnoprawnej, zakres obowiązków 

podatkowych będzie wynikał z treści 

takiej umowy. Tym niemniej jest to 

przychód cichego wspólnika, którego 

źródłem jest zawarta przez niego 

umowa spółki cichej. 

Jedyne, co można stwierdzić 

ponad wszelką wątpliwość to 

fakt, iż udział cichego wspólnika w 

przedsiębiorstwie spółki kapitałowej 

nie będzie przychodem (dochodem) 

z udziału w zyskach osób prawnych, 

opodatkowanym 19 % stawką ryczałtową. 

Tytułem prawnym uzyskania 

korzyści majątkowej przez 

cichego wspólnika nie jest bowiem 

posiadany udział w kapitale spółki 

kapitałowej, lecz umowa cywilnoprawna. 

Zatem w przeciwieństwie 

do dywidendy, która wypłacana jest 

wspólnikom w spółkach kapitałowych, 

dochód cichego wspólnika 

opodatkowany jest wyłącznie raz, na 

poziomie tego wspólnika. 

Agnieszka Sakowska 

Ekspert ds. PDOP 


agnieszka.sakowska@ecddp.pl 

41

Prawo Pracy 

Najnowsze zakazy dotyczące palenia 

wyrobów tytoniowych w zakładach pracy 

Na wstępie warto przypomnieć, 

że od 14 lipca 2010 r. funkcjonariusze 

Państwowej Inspekcji 

Sanitarnej mają prawo karać pracowników, 

którzy palą wyroby tytoniowe 

w miejscach objętych zakazem, 

oraz pracodawców, którzy 

dopuszczają na podległym im terenie 

do palenia tych wyrobów wbrew 

zakazowi. Jednocześnie zmieniono 

też kompetencję Sanepidu w zakresie 

karania za naruszenie przepisów 

ustawy o substancjach i preparatach 

chemicznych oraz zapobieganiu 

chorobom zakaźnym. 

Funkcjonariusze organów 

Państwowej Inspekcji Sanitarnej 

otrzymali uprawnienia do nakładania 

grzywien w drodze mandatu karnego. 

Zmiany dotyczą głównie § 2 tego 

rozporządzenia, który wskazuje, za 

jakie wykroczenia funkcjonariusze 

organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej 

mają uprawnienia do nakładania 

mandatów. 

Mandaty za palenie papierosów 

Nową kompetencją funkcjonariuszy 

organów Państwowej 

Inspekcji Sanitarnej jest nadanie im 

uprawnienia do karania mandatem 

karnym na podstawie art. 13 ust. 1 

pkt 2 i 3 ustawy o ochronie zdrowia 

przed następstwami używania tytoniu 

i wyrobów tytoniowych (dalej 

ustawa o ochronie zdrowia). W 

tym przypadku chodzi o osoby palące 

wyroby tytoniowe w miejscach 

objętych zakazami oraz osoby dopuszczające 

na podległym im terenie 

do palenia tych wyrobów. Zakres zakazu 

palenia reguluje art. 5 ustawy o 

ochronie zdrowia. Przepis ten zabrania 

palenia wyrobów tytoniowych 

poza wyodrębnionymi i odpowiednio 

przystosowanymi pomieszczeniami: 

• w zakładach opieki zdrowotnej, 

• w szkołach i placówkach oświatowo-wychowawczych, 

• w zakładach pracy oraz innych 

obiektach użyteczności publicznej, a 

w małych, jednoizbowych lokalach 

gastronomicznych – poza wyraźnie 

wyodrębnionymi miejscami. 

Oznacza to, że funkcjonariusze Sanepidu 

będą mogli ukarać mandatem 

np. pracowników, którzy palą papierosy 

na terenie zakładu w miejscach 

niedozwolonych. Mandatem 

będzie można również ukarać pracodawców, 

którzy dopuszczają do 

palenia tytoniu w miejscach niedozwolonych 

na terenie zakładu pracy, 

którym zarządzają. Wysokość mandatu 

za te naruszenia przepisów wynosi 

do 500 zł. 

Rygorystyczne zmiany od 15 listopada 

2010 r. 

15 listopada 2010 r. nastąpiła 

kolejna zmiana możliwości karania 

przez Sanepid mandatami w związku 

z paleniem papierosów w miejscach 

niedozwolonych. Tego dnia weszła 

w życie zmiana ustawy o ochronie 

zdrowia. W wyniku tej nowelizacji 

zostały rozszerzone ograniczenia w 

paleniu papierosów. Ta nowelizacja 

wprowadza przepisy zabraniające 

palenia wyrobów tytoniowych m.in.: 

42

Prawo Pracy 

Mandaty za źle oznaczone detergenty 

udostępnia wymaganych informacji 

na stronie internetowej. 

1. na terenie zakładów opieki zdrowotnej 

i w pomieszczeniach innych 

obiektów, w których są udzielane 

świadczenia zdrowotne, 

. na terenie jednostek organizacyjnych 

systemu oświaty, o których 

mowa w przepisach o systemie 

oświaty, oraz jednostek organizacyjnych 

pomocy społecznej, o których 

mowa w przepisach o pomocy społecznej, 

3. na terenie uczelni, 

4. w pomieszczeniach zakładów 

pracy innych niż wymienione w pkt 

1 i 2, 

5. w pomieszczeniach obiektów kultury 

i wypoczynku do użytku publicznego, 

6. w lokalach gastronomiczno-rozrywkowych. 

Warto dodać, że Sanepid uzyskał 

także kompetencje do wymierzenia 

mandatu w przypadku naruszenia art. 

34e ustawy o substancjach i preparatach 

chemicznych. Przepis ten dotyczy 

producenta, w rozumieniu art. 

2 pkt 10 rozporządzenia nr 648/2004 

(chodzi o osobę fizyczną lub prawną 

odpowiedzialną za wprowadzenie 

do obrotu detergentu bądź środka 

powierzchniowo czynnego do detergentów), 

który: 

• wbrew przepisom art. 11 ust. 2–6 

rozporządzenia nr 648/2004 wprowadza 

do obrotu detergent bez wymaganego 

oznakowania albo niewłaściwie 

oznakowany, w szczególności 

nie umieszcza wymaganych informacji 

na opakowaniach detergentów 

lub w dokumentacji towarzyszącej 

detergentom transportowanym luzem, 

• wbrew przepisowi art. 9 rozporządzenia 

nr 648/2004 nie udostępnia na 

żądanie Inspektora do Spraw Substancji 

i Preparatów Chemicznych 

albo personelu medycznego wymaganych 

informacji, 

• wbrew przepisowi załącznika VII 

D do rozporządzenia nr 648/2004 nie 

Mandaty za złamanie przepisów 

chroniących przed chorobami zakaźnymi 

Zasadnym będzie również 

przypomnienie, że Sanepid ma także 

kompetencje do karania mandatami 

naruszeń art. 50–53 ustawy z 5 grudnia 

2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu 

zakażeń i chorób zakaźnych u 

ludzi. Dotyczy to m.in.: 

• nieprzestrzegania procedur zapewniających 

ochronę przed zakażeniami 

oraz chorobami zakaźnymi, 

• niedotrzymywania wymagań higieniczno-sanitarnych, 

• niepodejmowania działań przeciw 

szerzeniu się zakażeń szpitalnych, 

• przeprowadzania szczepień 

ochronnych bez uprawnień. 

Lech Janicki 


lech.janicki@ecddp.pl 

Wydawca: 


31-351 Kraków, ul. Zielony Most 8 

Tel.: +48 12 622 86 00 

Fax: +48 12 622 86 66 

biuro@ecddp.pl 

Redaktor Naczelny: Lech Janicki 

lech.janicki@ecddp.pl 

Projekt i skład: Lech Janicki 

43

o godziach 

Najdziwniejsze podatki cz.1 

po godzinach 

Podatek od kart - w stanie Alabama obowiązuje 

dosyć dziwne prawo, według którego 

każda zawierająca nie więcej niż 54 

karty talia jest obciążona podatkiem wynoszącym 

10 centów. Nie trudno zgadnąć, że niektórzy 

producenci kart do gry wprowadzili 

do sprzedaży podwójne talie zawierające w 

jednym opakowaniu 108 kart podzielonych 

na dwa różniące się kolorystycznie zestawy. 

Podatek od pączków - obowiązujący dziś w 

Kanadzie podatek od dóbr i usług (GST) wprowadzono 

w 1991. Objęto nim sporo produktów 

spożywczych, na przykład pączki - ale tylko 

jeśli sprzedawane są w zestawie po sześć lub 

więcej. Kupujących pięć bomb kalorycznych 

GST już nie obowiązuje. Sprytni producenci 

pączków pakują je najczęściej po 4 sztuki. 

Podatek od kapeluszy - w XVIII wieku w 

Wielkiej Brytanii starano się wprowadzić kolejny 

podatek, mający na celu podreperowanie 

budżetu. Według urzędników należało opodatkować 

nakrycia głowy zależnie od ich ceny. 

Szybko okazało się, że Brytyjczycy potrafią 

bardzo racjonalnie dowodzić, że owszem: 

jest im znany podatek od kapeluszy, ale to co 

oni noszą na głowach, to coś zupełnie innego. 

Dzięki temu w 1804 roku Wielka Brytania 

jako prawdopodobnie jedyne państwo świata, 

doczekała się ustawowej definicji kapelusza. 

Podatek od nagości - w konserwatywnym 

stanie Utah w lipcu 2005 roku wprowadzono 

dodatkową opłatę od każdej usługi, która jest 

świadczona przez nagich lub częściowo nagich 

ludzi. Docelowo miało to posłużyć ściąganiu 

wyższych sum od klubów ze striptizem, jednak 

niekiedy nadgorliwi urzędnicy byli zdania, że 

np. ratownicy na basenie czy ogrodnicy pracujący 

bez koszulek także „podpadają” pod definicję 

„częściowo nagich ludzi”. Po kilku latach 

usunięto niejasności w przepisach.(L.J.)

Podatki - Comarch

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?