Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
na i kroz normiranje pojavnosti žena. Dakako, da<br />
i dalje govorimo o ženi koja nam pomodno rečeno<br />
na zapadu dolazi sa istoka, odiše egzotikom,<br />
i seksusom. Zagospodarimo tijelom da bismo<br />
zagospodarili zemljom!!!<br />
Priskrbljivanje Šeherzadine moći<br />
U orginalnim pričama, Šeherzadino telo se jedva<br />
i spomenulo, ali njena učenost se stalno naglašavala.<br />
Jedini ples koji izvodi jeste igra rečima do<br />
kasno u noć u maniru znanom kao samar.<br />
F.Mernisi<br />
Ono što svojom briljantnom studijom pokazuje<br />
Mernisijeva, jest upravo snaga jednog fiktivnoga<br />
lika usmene arapske tradicije zaodjenutog u ženski<br />
spolno-rodni identitet (Šeherzada), da upravo<br />
i svojim subverzivnim karakterom postanka,<br />
pretpostavljeno u ženskoj mašti, umu, tako moćno<br />
pronosi i transformira ideju ‘’kako se seks i<br />
politika prepliću u pričama Hiljadu i jedne noći’’,<br />
konstituirajući svoj identitet ‘’političke heroine’’<br />
(F.Mernisi) koja umom gradi erotsko oruđe potiskujući<br />
zapadnjački model razodjevene haremske<br />
plesačice sa prevashodnim naglaskom na<br />
njeno ‘’telo’’ i seksualnu zarobljenost u ‘’fantaziji<br />
zapadnoga muškarca’’. Ženstvenost koju je<br />
ona reprezentirala u pričama iz Hiljadu i jedne<br />
noći, poziv je ka umnoj Moći kojom žene trebaju<br />
nadjačati svoje muške rivale i potencijalne zarobljivače.<br />
Iz ovoga arhetipskoga lika arapskih priča<br />
izrodila se škakljiva igra sa erosom koju nose<br />
arapske i muslimanske žene sa sobom. Njeno<br />
viđenje kao ravnopravnoga seksualnoga partnera<br />
u ovim pričama, što i analizira Mernisijeva,<br />
daleki su pokretač onoga što misteriozna veza<br />
koja postoji između pluralizma i feminizma nalazi<br />
se u sadašnjem problematičnom islamskom<br />
svetu, a koju su tako čudesno i živopisno predvidele<br />
priče ispričane od strane Šeherzade i Šahrijara.<br />
4 Šeherzadine priče koje čine dio kulturnoga<br />
identiteta arapskoga svijeta, prevashodno žena,<br />
nisu izvor strogog religijskoga ili pak sekularnoga<br />
zakona široko rasprostranjenoga islamskoga svijeta.<br />
Upravo moć usmene ženske naracije, a ne<br />
pisanoga šerijatskoga zakona, izgrađuje raznolik<br />
kulturološki identitet mualimana/ki, ali i otvara<br />
sljedeća pitanja:<br />
Zašto se mora poštovati nepravičan zakon Samo<br />
zato što su ga muškarci napisali<br />
Ukoliko je istina toliko evidentna, zašto fikciji ne<br />
dozvoliti da se razvija 5<br />
To simbolično putovanje Šeherzade u umjetničke<br />
fantazmatske realizacije zapada, zapadnih muškaraca<br />
je radikalni pomak od prethodno navedenoga<br />
stajališta. Tu je ona umno zarobljena,<br />
osakaćena svog najvećeg saveznika, i zarobljena<br />
u već izlišno ponavljane seksualnih fantazija<br />
muškaraca. Lišavanjem uma, ona je od ‘’političke<br />
heroine’’ svedena na nijemoga seksualnoga partnera,<br />
stoga lišena i svoga erotskoga potencijala.<br />
Upravo u ovim oprečnostima kojima se bavi Fatima<br />
Mernisi, izvire najveći kulturološki pa i politčki<br />
boj zapada i istoka. Da li sam upravu ukoliko pretpostavim,<br />
da je duboka veza jednoga povijesnoga<br />
trenutka u kojem je Šeherzada prvi ‘’put prešla<br />
granice prema zapadu’’, a bilo je to ‘’1704. godine<br />
i njeno prvo odredište je bio Pariz’’ 6 , onaj trenutak<br />
u kojem se oblikovala umjetnička i filozofska koncepcija<br />
i današnjeg pogleda Zapada spram žene<br />
Istoka (preciznije rečeno muslimanke). Uskraćuje<br />
joj se njeno najveće pravo i izvor njene moći, pravo<br />
da umuje i da tvori svoj identitet ne u seksualnom<br />
nego jednako umnom zakonu koji je nedvojbeno,<br />
u oprečnoj svezi zapadnoga filozofskoga<br />
mišljenja. Dapače riječ je o onoj binarnoj opoziciji<br />
i isključivosti um-tijelo, odnosno, muško-žensko.<br />
Ovdje je dakako pomen o političkim konstrukcijama<br />
i intervencijama preko tijela i ‘’u’’ tijelo, tvorbom<br />
jednoga političkoga načela re-prezentacije.<br />
Šeherzada nas uči da muškarci ne imenuju ženski<br />
pol i rod. 7<br />
Reinterpretativna linija opravdavanja<br />
novonastalih praksi očigledno nema pravolinijski<br />
kontinuum u izvođenju argumenata<br />
za i protiv. No, da je ovo pitanje ponovno<br />
pitanje politike a ne pitanje samoprodavane<br />
emancipacije žena jesu učestali natpisi<br />
u novinama kojim se ženom u nikabu<br />
pokušava iskonstruirati neopravdani strah<br />
od Drugog, terorizma, državne nesigurnosti,<br />
pokreta za emancipaciju i slično. I<br />
ponovno se potiskuje napor nje same da i<br />
u tijelu koje je pokriveno, i neidentifikovano<br />
ne bude samo upis muške moći nego<br />
i glas samovoljne političke pobune protiv<br />
svih mehanizama kojima se produciraju te<br />
i slične aktivnosti zastrašivanja.<br />
4<br />
Ibid, str. 56.<br />
5<br />
Ibid, str.62.<br />
6<br />
Ibid, str.63.<br />
7<br />
Isp. U: Šeherzada, str.72.<br />
38<br />
(<strong>sic</strong>!)
Change language