Preuzmite peti broj (sic!)

!stav
Također, Majkićeva baštini političku praksu svojih ženskih prethodnica; Biljana Plavšić devedesetih godina
ulazi u politiku kao inačica balkanske Čelične Lady - preuzimajući dominatnu nacionalističku retoriku
i savršeno baratajući jezikom balkanskih podjela, uspijeva postati predsjednicom Republike Srpske, a
kasnije i otcijepiti se od matičnih političkih stajališta kada je osjetila da je vrijeme za povlačenje. 21 Tako
se ova ženska politička perspektiva proteže u historiju, objedinjujući političke aktivistice (kraljicu Elizabetu
I, spomenutu Margaret Thatcher itd.), nudeći mogućnost ženske političke prakse, ali isključivo
kroz preuzimanje modusa patrocentično kodirane kulture, te muških političkih modela - tako je žena
prisiljena na kodeks predominantne političke prakse; prisiljena je da promijeni spol (Sonja Lokar). Dakle,
ulazak žene u politiku je moguć, ali pod cijenu odricanja i preorijentiranja na stereotipizaciju patro-sistema;
mogućnost subverzivnog djelovanja moguća je tek po ulasku u sami centar proizvodnje matrice
(međutim, takvi su primjeri rijetki). Tako je indikativna izjava Ronalda Reagana, koji je Margaret Thatcher
svojevremeno nazvao najvažnijim muškarcem u Engleskoj.
Zanimljiv je slučaj kraljice Elizabete I, čije je doba nazivano “Zlatnom Elizabetinom erom” 22 ; međutim,
pravi kuriozitet Elizabetine vladavine je Kult djevičanstva (Elizabeta se nikad nije udavala niti je rađala,
te je samim tim potirala tezu o majci-roditeljki i njenom biološkoj prokreativnoj funkciji). Na taj je način
bila “trn u oku” baštinicima patrijarhalne kulture. 23
4. Okviri medijske reprezentacije: Carpe feminam!
Uspješne, moćne i šarmantne: Politiku neki smatraju monotonom, a zasjedanja u parlamentu dosadnim.
Međutim, poslanička mjesta nerijetko zauzimaju prave ljepotice (...). 24
Na ovaj način počinje jedan prosječan tekst o ženama u politici; naime, njihova egzotična Drugost pojačava
svoju privlačnost činjenicom da su zastupljene kroz centre Moći, ali je istovremeno njihova politička
persona zaklonjena iza domena fizičke ljepote. Kako se epiteti redaju, vidljivo je da bi bez doze šarma,
odnosno vizuelne energije koja predstavlja x-factor reprezentacije, politička (re)akcija bila sasvim
zamorna i suvišna. Ovim vidom (seksističkih) medijskih transmitera dolazi do postmoderne dihotomije
lica i tijela: Kada ženu određujemo isključivo njenim telom (što, na primer, čini modna fotografija,
reklamno-propagandni materijal itd.) mi joj istovremeno oduzimamo lice, koje je simbol različitosti i
subjektiviteta. 25 Istovremeno, kada se politička kanidatkinja predstavlja javnosti preko propagandnog
materijala, njen se vizuelni potencijal troši kroz interakciju preko Onog koji gleda, odnosno mentalnog
potrošača vizuelnog potencijala kao konzumerističkog produkta. Ukoliko je taj i takav vizuelni potencijal
u suglasju sa dominantnim estetskim mjerilima, politička kandidatkinja opslužuje maštu posmatrača, a
partijsko rukovodstvo nerijetko iskorištava produktivnost tog potencijala u svrhu vlastite propagande,
često na iznimno seksistički način (tako je prije par godina organizovan izbor ljepote, odnosno biranje
najljepšeg ženskog lica na izbornom plakatu, sve pod pokroviteljstvom ovdašnje vodeće partije).
Kako se izbori 2010. godine bliže, potrebno je sagledati aspekte aktuelnih medijskih kampanja koje u
centru zanimanja imaju upravo žensko uključivanje u političke tokove. Takva je i kampanja Osnaživanje
uloge žena -101 razlog zašto glasati za ženu 26 , pokrenuta od strane nevladinih organizacija i udruženja,
a nudi 101 mišljenje javnih ličnosti zašto bi žena trebala biti njihov politički izbor za sljedeće godine.
21
Slavenka Drakulić u eseju Preobražaj Biljane Plavšić u: Oni ne bi ni mrava zgazili, Samizdat B92, Beograd, 2004, govori o istupima
i priznanju Biljane Plavšić nakon predaje Haškom tribunalu za ljudska prava, te njenoj militantnoj pozicioniranosti unutar
patrijarhalno orijentiranog kulturološkog balkanskog sistema devedesetih kao uslovu samoodržanja u dominatnom maskulinom
političkom režimu.
22
Ona je jednom zauvijek vratila Englesku protestantizmu. Vrijeme njene vladavine prozvano je “Zlatnom Elizabetinom erom”, u
kojoj je rasla ekonomska moć Engleske, cvjetala nauka, filozofija i kultura. Tokom njene “zlatne vladavine” započinje kolonizacija
Sjeverne Amerike i osniva se Britanska istočnoindijska kompanija, preuzeto sa: http://bs.wikipedia.org/wiki/Elizabeta_I,_
kraljica_Engleske.
23
U eseju Novi historicizam i kulturni materijalizam, Zdenko Lešić skreće pažnju na tumačenja renesansne, poglavito šekspirijanske
drame kroz interpretaciju Louisa Montrosea. U fokusu je upravo Šekspirova komedija “San ljetne noći” kroz koju se
uočava subverzivni potencijal književnosti putem implicitnog afirmiranja patrijarhalne kulture, što je tada bilo obrnuto proporcionalno
viziji Kraljice kao ambivalentne figure Djevice i Majke (Zdenko Lešić).
24
Članak Uspješne, moćne i šarmantne u: Glas Srpske, 28. 5. 2009, preuzeto sa: http://www.glassrpske.com/vijest/7/
plus/26784/lat/Uspjesne-mocne-i-sarmantne.html
25
Jelena Višnjić, Mirjana Mirosavljević: Problem reprezentacije roda u medijima u: Neko je rekao feminizam (priredila Adriana
Zaharijević), Heinrich Böll Stiftung, Beograd, 2008, 251. str.
26
Spomenutu publikaciju je moguće preuzeti na: www.101razlog.ba
(sic!)
27