Sic ci tat 1

188 Prevod
Iz o~aja zbog neozbiljnosti pjesni ~kog postojanja, stvara poemu
upra vo od tog o~a ja. Umjes to rje {e nja pro ble ma, on nam
taj pro blem pred stav lja u lir skoj for mi. – Sli ~nost sa he ideg ge -
rovskom filozofijom egzistencije (pod ~ijim je ~inima o~igledno
i Broch) je frapiraju }a. Heideggerovo pobijanje akademske
filozofije do {lo je na svijet u vidu nove akademske filozofi
je o~a ja, ta ko je na svi jet do {ao i Broc hov uvid u ne dos tat ke
pjesni ~ke egzistencije, u obliku pjesme o o~ajnom pjesniku.
Obojica – i Heidegger i Broch – o~ito radikalno napu {taju svoj
pu ki fah: ali ne da bi pro na {li pra vi put pra kti ~nog di je la, ve}
da bi se postrance probijali kroz {iblje metafizike. Tamo sada
~ekaju i defini {u smrt kao smisao `ivota.
Ver gi li je vo ka ja nje je neo zbi ljno, jer `a li zbog pre vi {e stva -
ri. Ali jo{ ma nje ozbi ljan je nje gov po ku {aj da svo je ka ja nje
pre tvo ri u dje lo: svo ju `rtvu. Nje go ve dis ku si je iz smrtne
pos te lje vrte se is klju ~i vo oko na mje re da uni {ti svo je (ka ko
on upor no tvrdi) ne pje sni ~ko i be zbi tno `i vo tno dje lo, Ene -
idu, {to je po ima nje nje go vog pro ma {a ja. S je dne stra ne pu -
ki es tet; s dru ge ce zar ski pra gma ti ci, s ko ji ma se Ver gi li je pre -
pi re oko op stan ka, odno sno ne op stan ka nje go vog dje la, si -
gur no ne shva }a ju po en tu ko ju pje snik `e li pos ti }i svo jom
`rtvom. I ~i ta ocu os ta je ne ja sno ka ko bi nes ta nak ovog dje la
mo gao is pra vi ti ili ~ak ra zri je {i ti je dan pro ma {en `i vot, ili mo -
`da i pro ma {en svi jet u ko jem je taj `i vot te kao. U sva kom
slu ~a ju, Broc hov Ver gi li je je pri li ~no ozbi ljan ka da je u pi ta -
nju ova ne vje ro va tna, do ne kle ne ga ti vna, pre ci je nje nost
knji `e vnos ti: on svo ju knji gu sma tra to li ko zna ~aj nom da sa -
mo nje no uni {te nje pred stav lja je dnu po zi ti vnu vri je dnost,
te mo `e uves ti no vo svjet sko raz do blje. Jer i kod nje ga se te -
ori ja `rtvo va nja jav lja u sve zi sa ide jom `rtve u kr{}an stvu,
za ko ju se pre ko Ver gi li je ve `rtve tre bao pri pre mi ti te ren.
Ver gi li je va ~et vrta eklo ga, ko ja je kon stan tno ne pra ve dno
shva }a na kao me si jan ska, da je ovim di je lo vi ma pro ro ~an ski
pri zvuk. – To da na kra ju ipak ne do |e do `rtvo va nja, pred -
stav lja po ma lo te `ak re li gio zni an ti kli maks.
Ipak, Ver gi li je bi va oslo bo |en. Sa mo oslo ba |a nje (cio po -
slje dnji dio knji ge) odvi ja se, me |u tim, po put je dnog izvan -
mo ral nog pro ce sa, kao pro la `e nje kroz `i vo tinj sko, bi ljno i
mi ne ral no pos to ja nje, sve do smrtnog sje di nje nja bit ka i ni -
{ta vi la – {to zna ~i: Broch u sti lu 19. vi je ka obnav lja taj, ~is to
ko smi ~ki, oslo ba |a ju }i happy en ding i ta ko spro ve de vra }a nje
u ka sni ro man ti zam. Is ti na je da se i Wa gner `e lio iz di }i iznad