Svoboda slavonic edition 1909, No.30

A-fa *
SLAVONIC * > EDITION
Casopis dl’a gr. kat. ruskoho naroda v Ameryki i organ „Ruskoho Narodnoho Sojuza".
Rok X V II. New York, Cetver, Augusta 5, 1909. Ćislo 30. Vol. X V II. New York, N. Y. Thursday, August 5, 1909. No. 30.
O d Holovnoho Uriadu R. N. Sojuza v Ameryki.
Rozmet za misiac July 1909.
Vid. 123. Moroz Fed’ko, um. 26,6 ’09. $1000.00
„ 52. Nedbala Michaił, um. 7,7 ’09. 1000.00
„ 123. Vasylyk Vasil, um. 15,7 ’09.' 1000.00
„ 25. Spin Tryfon, um. 20,7 ’09. 1000.00
,, 9. Paficzyszyn Anton, um. 22,7 ’09. 1000.00
„ 40. Fecycz Anna, ż. Mich., um. 14,5 ’09. 400.00
„ 136. Hojsan Efroz., ż. Jakova, um. 4,7 ’09. 400.00
., 231. Vasylyk Vasil, m. Marii, um. 1 2 ,5 ’09. 400.00
„ 21. Sabat Anast., z. Petra, um. 12,7 ’09. 400.00
- „ 2. Gambal Mel., ż. Havr., um. 18,7 ’09 400.00
,, 4. Lyga Michaił, za utratu n o h y ______ 200.00
Vyplaceno zapomoliy na sumu $7,200.00
Platfia hol. uriadnikov za m. Julij 190.00
Admifiistracia Sojuza za Julij 170.48
Cilyj rozchod je $7.560.48
Rozmet platit 10,180 Cl. na cile posmertne (kazdyj
po 70 cnt.) i 1515 61. na pol. posm. (kazdyj po 35
centov.)
Okrem toho kazdyj 61en platit za organ Sojuza po
10 ct., na Fond Rezervovyj po 2 ct., na Fond Narodnyj
po 1 ct. i na Fond bidnych (chudobnych) po 1 ct.
Ćlen na cile posmertne platit 84 cnt., a na pol
posmertnoho 49 ct.
D. K a p i t u ł a , predsidatel’. S. J a d l o v s k y , sekretar.
A. ŚarSofi, kasier.
Od Holovnoho Uriadu R,
N. Sojuza v Ameryki.
Sohlasno zo statutami R. N. Sojuza § 7 tymto
podaje sja do zahal’noj vidomosti vsim Vp. pp.
Holovnym Uriadnikam, Vyd’ilovym i Uriadnikam
drukarni Svobody, ze „Rocne zasidańe
(schudza) Holovnoho Uriadu R. N. Sojuza" od- j
bude sja v mist’i Chicago, 111. na dnach 8, 9
i 10-ho Septembra t. r.
-Na toto zasidafie sut oboviazani pojaviti sja: Holovnyj
Duchovnyj Upravitef, Hol. Presidatel’, Holov.
Podpredsidatel’, Holovna Podpredsidatel’ka,
Kasier, Holovni Sekretari, Radni, Holov. Kontrol’na
Komlsia, Direktor drukarni, lledaktory, Menadżer drukarni
i Holovnyj Organizator.
s p r a v o z d a fie .
S p r a v o z d a n e Holov. Duch. Upravitel’a.
Holovnych Sekretarov.
Holov. Kasiera.
Holov. Organizatora.
}J Holov. Kontrol’noj Komisii.
Diskusia nad spravozdafiem Holov. Uriadu R. N. S.
S p r a v o z d a fie Direktora Drukarfii.
J} Menadżera drukarfii.
Itedaktorov.
J J
Kontrol’noj Komisii.
Diskusiu nad spravozdafiami zariadu drukarni.
Uchvaly v koryst Organizacii.
Zamknefie zasidania.
Holovni Uriadniki R. N. Sojuza, a imenno; hol.
predsidatel’, hol. kasier, hol. sekretari, hol. kontrol’na
koinisia, menadżer drukarni i hol. organizator v cily
pereprovadźefia kontrol’i ich d’ilovodstva majut buti
v Chicago uźe dfia 6-ho Septembra t. r. o hod. 9-oj
rano v hally priznaCenoj na zasidafie.
Dano v Mc Adoo, Pa. dfia 26-ho Julia 1909.
D. Kapituła, T. Labovsky,
holovnyj predsidatel’
holovnyj sekretar.
OHOLOSEŃE
do vsich pp. mistcevych Sekretarov i Organizatorov
R. N. Sojuza.
Tymto povidoml’ajemo Vas, źe g poCatkom toho
misiaca vysilajemo do każdoho' Vidd’ilu jeden zoSit
novych dekl’aracij, na kotrych to na odvorotnoj storofii
nadrukovane je svidoctvo l’ikarske. Proto prosu
pp. Sekretarov i Organizatorov zniSCiti vsi poperedni
dekl’aracii a użivati lem novych. Kaźdyj chofa6ij pristupiti
v deny R. N. Sojuza maje vypovniti' svoju
dekl’araciju sam abo ćerez sekretara na mitingu a
okrem toho maje javiti sja u l’ikara (doktorat i vypovniti
odvorOtnu storonu dekl’aracii (svidoctvo l’ikarske).
Dekl’aracia, to najvaźfiijSij dokument tak dl’a
Clena jak i organizacii R. N. Sojuza. Je to kontrakt,
na podstavi (zakladze) kotroho prinimaje sja 61ena i
na podstavi kotroho vyplatit sja podpora po Clenu.
Proto prosit sja pp. Sekretarov o jak najtoCnijSe vypovnefie
vsich rubryk (otazok), podanych na dekl’aracii.
Okrem dekl’aracij posylajemo takoż druki na „perestupni
l’istiny“, „zminy spadkojemcov“, „zminy sumy
posmertnoj podpory1' i t. d. Na kaźdoj kartki dołu,
je nadrukovana „U v a h a,“ kotra pouCaje sekretara
do Coho dana kartka maje buti pouźita. Najźe każdyj
sekretar dokl’a ne zacne vypovfiovati kotru nebud’
kartku, proc i taje najperSe „ u v a h u " a potom
H olov.!
jesli kartka odpovidna, vypovnit ju. Kartok zelenych
uzivaje sja'tohdy, koli ('len zmifiaje posmertne na 1000
abo na 500 dolarov, a do zminefia spadkojemcov użivaje
sja karki biłoj.
Poriadok Zasidańa:
Vsi dekl’aracii, zminy spadkojemcov i posmertnoho,
Dfia 8-ho Septembra, toćno o liod. 10-oj rano nepravil’no vypovneni budut zvemeni nazad Sekretabude
Służba Boża i Panachida za pomersich Clenov, rovi i ne budut uvzhl’adneni (t. j. ne budut vziati
R. N. Sojuza, odsluzit Holovnyj Duchovnyj Upravitel’ , do povaliy).
v gr. kat. Cerkvi sv. o. Nikołaja. (Mistce cerkvy i Prihaduje sja takóż, że Sekretar Vidd’ilu maje
hally oholosit sja pozdfiijSe).
każdoho misiaca poslati „misiaCne spravozdane do
Po Slużbi Bożoj vsi pritomni uriadniki udadut sja Holovnoho Uriadu R. N. Sojuza.“ V toj cily mv podo
hally, de odbude sja zasidanie zo sl’iduju6im denn
y m ^ p o r i a d k o m :
O tv o re fie zasidafia Holovnym Predsidatelem i jeho
silajemo vjedno z rozmetom żovtu karku do vidd’ilu
kotru Sekretar povinen vypovniti bez vzhladu nato
Ci zajfila jaka zmina v bractvi Ci fii i pryslati vjedno
z dekl’araciami i rozmetom do Holovnoho Uriadu.
Vsi povysse navedeni uvahy sut prypisani statutam
i R. N. Sojuza i Cim stisl’ijSe budut priderzovati
sja ich Sekretari, tym bolśe praci zaoSCad’at sobi' i
mefii, a SCo najvaźnijSe,. zaoSCad’at nepotrebnych vydatkov
poCtovych na zvorot nepravil’no vypovnenych
dokumentov.
T. LABOVSKY,
Holov. Rekordovyj Sekretar.
S v ia tk o v a n e P r a z d n ik a sv. V o lo d y m ira,
Patrona i Pokrovitela R. N. Sojuza
v Jersey City, N. J.
MinuvSoj ned’il’i odbulo sja v gr. kat. Cerkvi v
Jersey City ,torźestvenne sviatkovane Patrona i Pokrovitel’a
naSoj gr. kat. ruskoj Organizacii R. N. Sojuza.
-
Prazdnik tot odbuv sja z bol’sim torźestvonr a
na Sluźbu Bożu, kotru slużiv mistcevyj duchovnik o.
A. Ulicky, pribuli sl’idujuCi Holovni Uriadniki R. N.
Sojuza: PP. S. Jadlovsky, sekretar finansovyj, Teod.
Labovsky, sekr. rekordovyj, K. KirCov, menadżer,
A. Curkovsky, A. Gela redaktory, a takoż A. Savka,
forman, M. MykitySin, expeditor i cilyj personal drukarfii
,,Svobody".
Służba Boża poCala sja o hod. 10-30. PodCas SI.
Bożoj stojali v riadach z horijucimi svickaini i zastavami
mistcevi Bractva prinależaCi do R. N. Sojuza a
choral’nyj spiv pod dirigenturoju p. A. Gela, redaktora
slov. ,,Svobody" spivav tak prekrasho, źe ne
moż bulo tomu tak dobre vySkolenomu spivu naCudovati
sja.
Po Sv. Lvanheliu o. Ulicky vyholosiv prekrasnu
sv. propovid’, v kotroj objasniv znaCene dneSnoho
prazdnika i opoviv żivot sv. Volodymira jak takoż i
Jeho zasluhy dl’a ruskoho naroda. Dal’Se zavzyvav
tych. kotri jeSCe ne stojat v naSoj odinokoj SCiroruskoj
oiganizacii R. N. Sojuza, aby to Cim skorSe urobili,
bo jak każe sja : nikto neznaje hodiny smerti
svojej. Nejednoj vdovici i sirotam uterla tota naSa
slavna i mohutna Organizacia slezy i popravila ich
smutnu dol’u. Otoż ne lem povinnostiu ale i oboviazkom
każdoho SCiroho Rusyna je prinaleźati do toj
Organizacii na Col’i kotroj stoit nas najvysSij Dostojnik
gr.-kat. Cerkvy v Ameryki Episkop S. S. Ortynsky,
a kotra to Organizacia stoit na storożi prav
naSoho rusKoho naroda. Dal’Se zaochoCuvav o. Ulicky
takoż i nasi ruski żeny i d’ivCata do vstuplena v Cleny
R. N. Sojuza, ukazujuei za priklad żeny pochod’aCi
z UhorSCiny, kotri organizujut sja v Sestrictva i pristupajut
do organizacij.
Pered ,,Blaliosloveniem“ o. Ulicky zaintoauvav
„Mnohaja l’ita “ Sv. Otcu Pa])u riinskomu, i ’reosvia-
SCennomu Episkopu riaSainu Kyr Soteni, Holovnvm
Uriadnikam R. N. Sojuza, kotri to tak usilovno pracuj
ut na slavu i rozvoj nasoj Organizacii, dal’Se vsim
prosvititel’am i predvoditel’a.m Ruskoho Naroda v
Ameryki, kotri provad’at ruski] narod do prosvitv i
zdorovoj nauki i starajut sja podriesti naśich (.migrantov
na 1’ipSij stepefi prosvitania i buduCnosti na
toj Cużoj zemli.
Po Slużbi Bożoj bula odkonCena Panachida za
vsich pomerSich Clenov R. N. Sojuza, podCas kotroj
vsi hol. uriadniki i personal „Svobody“ derżali hori-
juCi sviCki a mużeskij chor odspivav żalobno Hospodi
pomiluj11 i „ViCriaja pamiati" a to tak tróhatel’no,
że ne odnomu (jokotila sja horiaCa sleza.
Po Bohosluźefiu Uriadniki buli zaproSeni do domu
p. A. Gely, redaktora ,,Svobody“ de pri skromnoj
perekuski i rusko-narodnych pisfiach provel’i paru hodin,
obhovorjujuCi vaźfiijSi spravy dotykajuCi sja rozvoju
i procvitania tak naSoj Organizacii, jak i pr0-
svititel’no-kul’turnych sprav, osobenno naSoho Skol’-
nictva v Ameryki.
# # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # ^
Vstupajte v ćleny R . N. Sojuza!
R. N. Sojuz platit 1000 dolarov posmertnoho

St. 2. S V O B O D A Cislo 30.
„Svoboda

Cisło 30. 8 V O B O D A St. 3
SPRAVY SOJU ZA . j- Buśmenska moral’. .Dńa . 13-ho.. m. ni, vne-jeden odinokij „Sojuz" o.
sla „Am. Feder^cia Zidpv" pravduje komisara, zajaikrovytel’
i poCetnyj (ho- (Mai o mu Colovikovi do pismennyj protest do prer vl’ajuCi kategoriĆno, że jemu
to svobodno robiti, bo:
[rovyj) Clen R. N. Sojuza veiikich interesov). zidenta Tafta, protiv 25
I Jeho PreosviaSCenstvo
dolarovoho ukazu. I pro se ,,v svojej chiżi svoja pravda
i siła i vol’a!“ Cilkovi-
[efan Soter Ortynsky Stara to uże anegdota
pisali vsi tuteSni dnevniki
Srskop
v Ameryki. zapytanyj, jaka je rozluka'kij 2e nerepoi,a ne
cat. ruskyj eP1- pro toho BuSmena, kotryj _ ^ jedeu odino.
ta racia. Ale bud’ laska,
meżi dobrom i zlom, b f 25.00 dolarov."
namysłu odpoviv: zlo je M a 15.ho m m odbula
tohdy, koli moj susid zan- . y New York8kom sud,j
że moju żenu i z’jisC, a do- fiiroko profahom paru dni
bro je tohdy, koli ja zanźu obhovoriuvana po dnevni.
1 z’jim żenu moho sus.da. kach rozpmva v spravi
pk)vnyj Uriad R. N. S-o
pa na Cas od 1908—1910
roku:
. Duchovnyj upravytel’ :
Michael Balogh,
i n Carson Str.,
S. Pittsburg, Pa.
bl. Predsidatel’ :
Dymytrij Kapituła,
tcAdoo, Pa.
|ol. Podpredsidatel’ka:
|Maria Ćeremśak,
j Trenton, N. J.
|ol. Podpredsidatel’ :
j Teodor Gut Kulćycky,
tol. Kasier:
Alexij Sharshon,
I 524 Pine & Franklin Str.
j Shamokin, Pa.
jol. Sekretar finansowyj:
f Semen Jadlovsky,
) Box 76, Jersey City, N. J.
|ol. Sekretar rekordovyj:
Thedozij Labovsky,
Box 76, Jersey City, N. J.
fcadni (Ho*. Nadzeratel’na
Komisija):
Jich. Biel’a, Holyoke, Mass.
'etro Jarema, New York, N. Y.
Clova, Shamokin, Pa.
jdr. Stefanovic, Pittsburg, Pa.
iex Horbal’ Ansonia, Conn
[ięh. Cegin, Cleveland, O.
Sol. Kontrol’na Komisija:
D. Dobrotvor,
SS Chesnut Str., Yonkers, N Y.
fas. Hrishko, Scranton, Pa.
flich. Babij, Chicago, 111.
Direktor Drukami:
P. Pońatyśin,
324 Washington Ave.,
Elizabeth, N. J.
Redaktor:
f^ndr. Gela,
Box 76, Jersey City, N. J.
Menadżer Drukarńi:
K. Kircov,
184 Hudson St., New York, Nil
Holovnyj Organizator:
Mich. Biela,
56 Hamilton St.
Holyoke, Mass.
! Holovnyj office R. N. Sojuza:
' 123 Sussex St.,
Jersey City, N. J.
Pristupajte do Sojuza!!!
,,Sojuz“ — jedina gr. cat.
ruska organizacija v Ameryki.
Piynimaje Clenov od 1—
45 rokov.
Vstupne vedl’a rokov.
Sojuz platit:
Na vypadok smerty clena kl’asy
„A” (cile posmertne) $1000.00.
” Na vypadok smerty ćlena kl’asy
„B” (pol posmertnoho) $500.00.^
Posipertne za źenu abo muźa
ćlena k l „A” $400.00.
Posmertne za źenu abo
ćlena kl. „B” $200.00.
muza
Posmertne za dity od $15*00 00
$300.00.
Na vypadok utraty: a) obocn
oćej, noh abo ruk $1000.00,
Vazne
dla P. P. Sekretarov R. N.
Sojuza.
Povidoml’aju raz na vse, śćo vsi
hrośi prinaleźni do kasy R. N. Sojuza,posylaty
treba tak:na money
order-ach abo ćekach vypisuje sja
imia Alex Sharshon, Shamokin,
Pa. a tak vypy:- yj money-order
abo cek ne posilaje sja do Hol.
Kasijera, ale vjedno z vykazami
do HoL Sekretara. Hol. Sekretar
,^tom odsylaje ich do Hol. Kariera.
S. Jadlovsky,
HoL fin. sekretar.
Tota buSmenska moral 4_och deportovanych lem
vylizla znov v jednoj prez- zadj>a toj priCiny, że oni
biterianskoj gazeti kotra ne majj
v hotovki 25.00
P° dolarov. Ale ,,Sojuz“ znov
nazyvaje sja „Sojuz"
povodu naSoj statii Pro pro se niC ne znaje, piSuCi,
zaostrefia emigracijnych
prypisov. NaSCo „Svoboda
Cipl’aje sja emigr. komisara
że „perepona ne 25.00 dolarov."
Na toj rozpravi sam emirepetuje
malyj Colovik do gracijnyj komisar boroniv
veiikich interesov. „V ostat- sja tak: „Priznaju, że ta-
nych Casach o malo SCo k0h0 prava fiit, kotre bj
bol Se Cislo buło deporto- badało, aby emigrant muvanych
emigrantov jak per- gjv may 25.00 dol. hotov
Se.“ Tak każe „Sojuz," a kj_ j a a i e dumaje, że
tym Casom vsi anglicki ka-! j e s t e m ci]k oin uprav:
pitalistiCni i social istiCni nenyj taku postanovii
Casopisy jednoduSno poda- yprovaditi vźivot. Chojut
że: od dńa 24-ho juni^ strimati tym podo
1-ho julia t. j. za 7 dńi gtanovlefiem zapliv A-
deportovano 700, .a od 2-ho meryki gerez nu2da_
do 9-ho julia (t. j. znov za rov!“... Sut to vlastni
7 dńi) deportovano 606 slova samoho emigr. komiemigrantov
i t. d. jsara) podani vo vgich tu-
Dl’a prezbiteriansko-soju-jte§nych Casopisach. Z nich
zovoho patentovanoho pa-^ nahl’adno vyzyraje odino'
triotizmu to Cislo deportovanych
je jednak „o malo masovych deportovafi. „Soka
i jedina priCina vsich
SCo bol’Se jak pered tym.“ juz“ ale pomimo tych ne-
Velikanske Cislo deportovafi
i spoluCeni z tym ti-
komisara tverdit, że
dvoznaCnych slov emigr.
,,pe-
siaCni appelacii zvernuli na repona ne 25.00 dolarov
hospodarku na Elis Island Jaka otoż priCina, że
uvahu ministerstva torhov- „Sojuz" v rozriz vsim nal’i.
Minuvsoho tiżdńa prij- vedenym faktam napav na
Sov nespod’ivano na inSpek- „Svobodu" i zakidaje' jej
ciu minister Nagel a vysl’i- nepravdu. Vytolkovati tot
dom toho bulo
ministerstva pod datoju 27.
m. m.
DotyCnyj ustup v doslcrvnom
pereklad’i zvuCit: „0
statnymi Casami Cislo uviaz
neń i deportovafi emigran-
tov v takom stepeni vzbol’-
Silo sja, źe vidno tendenciu,
de zmahajut sja Cislo
emigrantov cilkom obmeżiti.
To nesmije d’ijati sja.
Na vsiakij vypadok poverchovnyj
ispyt emigrantov
je bezuslovno nedozvolenyj“...
Otoż samo ministerstvo
priznaje, że Cislo deportovafi
vzbol’Silo sja ,,v
takom stepeni, że...‘- ,,So-
juz“ ale tverdit, że deportovafi
taktyki można uchoditi
je „ 0 malo SCo bol’- meżi malokrytiCnym naro­
Se, jak pered tym“...
Dfia 4-ho m. m. po
dom za „vel’mi mudroho
povodu
i velikoho patriota"...
tych deportovafi ja-
vili sja u emigr. komisara:
predstavitel’ „Russian East
Za napast „Sojuza" na
b) jednej ruki, nohi a abo oka Asiatic" linii, M. Straus,
$200.00.
dal’Se Sef tuteSnoho biura
Jesli otec familiji v spital’u cholinii
„Cunard" i predstaviromysel’nych,Sojuz
platyt familiji
roćno $150.00.
tel’ linii „North German
Kto choće vstupiti do Sojuza, Lloyd," E. Springer z protestom
protiv deportovafia
musyt vpysaty sja takoż do bratstvą
(spolku), ’ kotre naleźit ’ ‘ "'Ł do A~
Sojuza.
tych emigrantov, kotri pomimo
toho, że mali akuratni
adresy, buli zdorovi
fiziCno i umyslovo, mali
zaplaCeni napered żePizniCni
tikety, a lem ne mohli vykazati
sja hotovkoju 25.00
dolarov buli odoslani z povorotom
nazad do Europy.
Pro toto takoż pisali vsi
pismo z fakt możno dvojako: na^
vedenoju na poCatku toj
statii buSmenskoju moraleju
redaktorov od „Sojuza"
abo ich cilkovitoju
ignoracieju Vseho toho, SCo
tuteSni dnevniki, lem „Sojuz"
pro se fiiCo ne znaje, dakcio prezbiterianskoho
jak dumajete, schval’na repiSuCi,
że perepona (prekaż- „Sojuza"...
ka) ne 25.00 dpi. ale cilkom
inni priCiny."
chod’aCich v New
Zo vsich Casopisov, vy-
Yorku
chval’na redakcie „Sojuza11;
Casopisy „dl’a ruskoho naroda
v Ameryki" prostiti
nam jednu hriSnu smilost:
jakim Cinoin vy vysSe skazane
zastosujete z holoSenyini
Cerez vas slovami, że
vy jeste odinoki v Ameryki
SCiri zastupniki i oboronci
robotnoho naroda Darujte
nam naSe neviżestvo i prostit
nam prohriSenie, ale —
vidite — my v ciloj vaSoj
statii ne hodni niak zbaCiti
toho „SCiroho zastupnictva
interesov robotnoho
naroda“, a vaSi slova
opravdafia dl’a emigr. komisam
po povodu toj
straSnoj rozpuki, tych narikań,
slez i plaCu tychto
tisiaCi deportovanych, kotrych
zniSCeno material’no
a i moral’no, my uvażajemo
vyrazom skrajnoho cińizmu
i podlosti, a SCo
bol’Se: varvarstva!
Caroslavno-tel’acij
,,yostprfr“f
I tak od jakohosj Casu
iz Spal’t „Postupa" i „Svieta
" duje pravdivym tel’a-
Cim vostorhom po priCifii
— lem proSu ne smijati sja
— pikniku. Paru zamoteli-
Cenych caroslavnych v Jersey
City ustroiło sobi cilkom
naokoło nich d’ije sja, a
zvyCajnu „popojku".
SCo ne maje zviazy z prez- Każda kul’turna Casopis
biterianskimi dolarami. Pi­ bula by podala pro se najbol’Se
korotefiku vistku v
Se sja aby pisało sja, aby
storony ne svitili pustkoju, novinkach (nakoli by uvaa
to proto, że „Svoboda" żala vzahal’i pochval’nym
napisała „tak" — „postu- veliCati piatiku) i uvazala
povost" vymahaje sejĆi by spravu dokonCenoju. Ą-
napisati „iii", chotajby redaktor
le he tak naSi caroslavy. U
buv i 'sviato pere- nich — vidno — każda „boP-
konanyj, że toto „fii" je Saja popojka"
Cista loż. Ale zavd’aki takoj
pervostepennoho
to sprava
znaCefia,
buSmenskoj morali
i
„Svobodu" za statiu „Car
samoderżec na Elis Island",
podyktovana niCim innym,
jak lem vykl’uCno buSmenskoju
moraleju, vidno naj-
1’ipSe sejcas z sl’idujuCoho
(29-ho) Cisla „Sojuza", de
Mr. redaktor zarovnoż na
pervoj storofii, vybiv sebe
po tvari, zadav brechfiu
vsim svoim mozgovym e-
l’okubraciam z poperednoho
Cisla bo zaraz fii silo
fii palo piSe pro „Zaostrefie
zakonov emigracijnych".
I Ciż tak postupajuCich
l’udej ne treba uvaiati za
moral’nych BuSmenov —
Uże to fiit bolSich maj
strov v robłefiu vsil’akich
„humbogov", jak hdSi ca-
roslavy. Oni jak Ćoho Cepiat
sja — to budut se veliim
hlasom veliCati, ne zastanovivSi
sja, że sprava
niini vozveliCuvana neraz i
fiucha tabaki ne stoit.
pro kotru malo spomianuti
jeden raz, ale pro kotru
treba trubiti vo> vseuslySanije
Cerez cilyj misiac. I ot
CitajuCi toti vsi bombasty-
Cni pochvaly majeS vrażene
(dojem), że dżerzi-sitska popojka
to v kacapskom żitiu
pod’ia (udalosc) vażna
i velika jak napr. „pobida
russkoho flota".
To zastavilo takoż i mene
skazati paru slov do
vytolkovafia, ci d’ijstno to ­
ta popojka bula Cimsj takim
nezvyCajnym, jak ju
uvażaje „Sviet" i „Postup".
IduCi 12-ho m. m. Grand
uliceju v Jersey City vidżu
SCosj hejby jarmarok, hejby
cigana z medvedem —
na' vsiakij vypadok sud’aCi
z smichu i radosti bojsov,
jakijsj velikij „show". Zacikavlenyj
(zvedavy) pristupaju
blizSe. Idut jakisj Cudaki,
v kotrych to navet
i neobznakomlenyj z zoologieju
sejCas po pyskach i
Cervonych. nosach . poznavby
na pervyj pohl’ad na­
Sich kacapov. Ćerez pleCi
ponaviazovani u nich ko-
Porovi pasy a v rukach
zdorovi palki (kije). Dal’Se
balaguloju idut muzykanty
a za nimi jakijsj rabin
dvoma chusytami a na o
statku jakijsj „Slachcic"
biloj Capki, kotryj provadiv
za soboju 10—15 bojsov
i 3 abo 4 d’ivCat.
Z poCatku dumav ja, że
to do Jersey City pribula
jakasj menażeria i v tot
sposob obchod’aCi ulici robit
sobi advertajzment. Doperva
bol’Se obznakomleni
skazali meńi, źe v kereCu
voziat careslavnoho batu-
Sku a to vse, to torźestvennyj
pochod moskal’ov
iz pod Gorlic na veliku,
abSCerusskuju popojku.
Nu, jesli tak, to pojdu
ja, aby do końca posmotriti
na totu komediu.
Prichodit cila banda do
parku. Muzyka riże żidov
skij „majufes" a psalovCik
reve tel’aCim hlasom „Caria
v mordu vali!‘* Pod
zyuk tych kacapskich vo
jennych hymnov vse maSeruje
do parku.
Tut Siroką zabava. Jeden
1’ize na kolisanku i za chvi
lu kriCit. że jemu v holovi
krutit sja. Druhij — upav
sered parku, i... bo kiSki
1’izut jemu do horla, tretij
repetuje aby platili za „Postup",
bo ne maje za SCo
Jevki piva zafundovati, Cetvertyj
lupit po zubach
piatoho, bo tot za mnoho
pereyertaje i rozkidaje „ba
riSfiami" i każdoj obiciuje,
źe bude z neju żeniv sja-
K rutit sja takoż paru jakichsj
obtorhancov, kotri
za chvil’u poCinajut za po
riadkom rozbivati nosy l’ud’am.
Popoloch. Vsi Utikajut.
PojSov i ja do domu
i buv by navet i nespominav
nikomu pro totu slav
nu caroslavnu popojku, jeśliby
ne beznastanni chval’-
by i vostorh „Postupa"
„Svieta".
Blażenni niSCii duchom,
kotryni tak malo treba do
vostorhu. J o h n .
U VAHY.
Cudo, Cudes! „NaS miły a
obl’ubeny organ, od naSeho
slavneho a mileho „Sojedinenia",
od jakohosj Casu
jak by nabrav vody do
ust i pro Episkopa S. S.
Ortynskoho ani ne spomne.
Interesno je, źe SCo pravi
za priCina takoho nahloho
zamovknefia Ći uże v
„mudroj" holovi „pana dożivotnoho
redaktora" nestalo
konceptu, Ci może uźe
nakonec i jeho Citatel’am
zmerzilo sja Citati taki
pl’uhavstva na jednoho Cerkovnoho
Dostojnika i toti
zażadali aby ich „Viestnik"
perestav takimi svifistvami
kormiti A Ci może nakonec
jeSCe i dajaka inna
priCina nepridvidźena zastavila
pana redaktora tak
nahlo zamovCati! Na vsiakij
vypadok, my buli by
vel’mi povd’aCni tomu, kto
by nam totu zahadku rozviazav.
V C. 7-om cerkovnoj gazety
„DuSpastyr" na stor.
112-oj meźi uriadovymi. o-
holoSefiami gr. kat. Episkopskoj
Kancelarii v Philadelphia,
Pa. znachodimo take
oholoSeńe: „Ć. 450, 1^09.
Tymto podaje sja do vidomqsti
vsim gr. kat. Rysynain
v Zlucenych Stejtach
sivernoj Ameryki, źe suspendovanyj
nami o. loan Hrabar
zostav odklikanyj (odvolany)
do staroho kraju na
podstavi riSefia sv. Kongre-
gacii RozSirena viry (Propaganda)
z dńa 30-ho junia
1909, C. 26,294 jak takoż
i riSefiem Jeho Excelencii
Juliana Fircaka, Episkopa
v MunkaCovi. z dńą 30-ho
junia 1909, ć. 4,742.
Tym sposobom sporoianutyj
duchovnik je cilkom
vykl’uCenyj (vytvoreęy|. iz
zviazy gr.-kat. amęrykanskoho
klyru(duchoveąsi,va.“
Dal’Se Citajemo, źę _na
podstavi takoho e^moho
riSefia sv. Peopaganda jak
takoż i Jeho Excel. Julian
Fircak odklikali do staroho
kraju o. Kopst. RoSkpyiCa
z Homestead, Pa.
Z toho vseho vidno, źe
rebelantam, kotri majże za
dva roki robili balaipujvi v
naSoj gr.-kat. Cerkvi v Ameryki
i bojovali protiv zakonnoho
Episkopa, priphodit
konec, a piajemo n^d’iju,
że neodovha ktosj znov
bude „next"!
Spravy Bractv R. N.
Sojuza.
Br. sv. Archanhela Michaiła
Vid. 23 v Homestead,
Pa. podaje na tomto
mistci spravozdafie kasove
z roku 1909 za ostatnych
6 misiaci i tak:
Dochod: Rozchpd:
Januar $104.25 $41.00
Februar 53.85 85.46
Marec 60.35 57.80
April’ 99.30 93.90
Maj - 60.35 106.75
June 106.60 65.60
Razom 484-70 460.41
Ostaje v kasi Cisto- ,.. ■,
ho dochodu za 6 mis.
r. 1909. Suma $34.29
Z roku 1908 ostało
v kasi - - - - 63.85
Ćleny dovhujut -139.60
Otoź vseho majetku
v kasi spolk. je: $237.74
Jo a n H a jd u c k , preds.,
A n d r . R e S e t a r , sekr.,
G e o . B i l l y , zapisnik,
M ic h . K o z a k , kasier.
M l
580 SOUTH CENTER AVE.
C H IC A G O
Najbol’Sa cesko-slovenska
i christianska firna (obchod)
kotra vyhotovl’aje zastavy, ruaśM
(b^gee), spolkovi odznaki, Sapki
vsiaki rićy potrebni d’la Bpwkov
v Ameryki.
E M IL B A C H M A N
580 So. Centre Ave, Chicago, 11],
Piśit po naś velikij, 60 storon
obnimajućij katal’og, v kotroin imV
umiśieni takoz’ sotki poehval’nych
jisem od vsich slavianskich spoli
o v v Ameryki. Pińit do na« po
slovenski abo po ruski — jak kto
znaje. Znajemo po ruski ćitati ale
odpovidati budemo po slovenski
l

S V O B O D A Cisl* 30
,
I. N .S
1909.
3 S M
Ż8. 2 %.
63 23
31 2
■28 —
5 6
5 2
41 —
42 —
32 —
12 4
35 9
6 6
34 —
51 1
150 1
55 3
162 18
23 7
— 12
37
Hi —
13 1
49 —
18 5
4 —
36 8
6 15
32 —
132 —
24
12 1
7 5
28 —
41 —
19 3
12 37
58 — ■
15 12
15 — ■
36 — ■
28 1
23 2 -
23 — -
17 — -
1 10 -
39 — -
19 8 -
29 — -
13 11 -
22 — -
47 3
27 4 -
26 7 -
17 7 -
23 — -
51 13 -
18 2 -
14 4 -
41 3 -
45 — -
17 3 -
10 8 -
31 1
11 16-
4 8 -
8 —
20 2 -
34 — -
9 1 -
13 — -
8 — -
7 8 -
37 3 -
1 6 ---
7 10 -
18 5 -
14! 2 -
4«i -r -
54 j ---
3 3 --
i r 8 -
22' 5
31 o -
10: 22 -
41 1 -
12 9-
1 0 !---
g! 8 -
15 2 -
39 — -
43 4
28 17 -
26 2 -
2 30-
14 1
8 39 -
5 33 -
2 15-
23 11 -
9 — -
50 5 -
57 2 -
66 — -
10 6 -
9 15 -
20 — -
15 5
26 9 -
515
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
I!.PP!A
V
Na poi.
posm. |
!■
Z O.¥ Z oj l l s a a
49 234 9 26 —
39 235 21 1 —
- 30- 236 1 15 —
- — - 237 24 19 —
- 238 9 1 —
6 7 1 239 42 22 1
13 36 ----- 240 19 2 1
42 11 18 241 — 20 —
37 15 — 242 11 — —
23 1 — 243 5 13 —
29 3 — 244 22 2 6
16 — — 245 21 — —
25 — — 246 8 4 —
16 1 — 247 11 14 —
102 5 15 248 18 5 —
19- 3 — 249 19 1 —
41 5 — 250 27 — —
30 — 3 251 12 21 —
39 2 —
Razom 10.024|1462jl437
Vsich Cleniv pri konci mi-
jacia Julia bulo v „R. N.
3ojuzi“ 12.923.
T. Labovski,
hol. rekord, sekretar.
NOVYNKL
KALENDAR.
A u g u s t.
Teofil’a, Trof.
-j-Borysa i H l’iba
S. |f Usp. sv. Anny
8 N. Jermol., Par.
9 P. Pantelejmona
LO V. Prochora, Inok.
.1 S. |Kaliny ka,
Dfia 23-ho junia pod
amym New York-om stala
ja pod’ija (udalosc), jaka
irihaduje chyba na [daleki
vesty‘. Trenom zvanym
Southern Tier Limited'S
otryj odchodit z Jersey
ity o hod. 12-20 popol.
chalo parusot emigrantov,
otri SCo-ino vysili z koral’a
(Sify). Oni zajmali dva
statni vozy (kary). Na
rostoroni meżi tunel’om
lergen i Paterson-om naiz
javilo sja v vozach, de
chali emigranty. dvoch
a.ndytov i z vymirenyli
revol’verami obrabovali
sich emigrantov. Zabrali
n hroSi, hodinki, persteni,
lhalom vse vartostne. E-
ligranty buli tak perel’a-
ani, ze navet ne stavili
poru, a dejaki znova durnli,
źe to je nova konrola
Ci kto maje hroSi,
ik na Elis Island. Tren
erechod’aCi staciu Paterdii
zvolniv bih i tut banyti
vyskoCili. Perva stacia,
a kotroj tren stanuv,
ulo Midletown i tut doerva
udało sja emigranliii
rozpovisti o tom priadku.
TotCas vyslanp poofi
za bandytami, jednak
ezuspiśno.
Dńa O-ho junia zalo-
3i)o v Grand Rapids, Mich.
itaPfiu imeni Miroslava
iCinskoho.
«j| Jak donosit l’vovske
L)ilo“, dńa 15-ho m. m.
ribula do Krakova grupa
migrantov z sivemoj A-
leryki v cisl’i 20 osob.
eh vsich vydalilo praviel’stvo
SpoluC. Derzav zaaz
po prybutu do bereha,
o nikto z nich ne mav
adanych teper zakonom
5 dolarov (125 koron),
ut to bidfii sel’ane z Buoviny,
SCo zadovzili sja i
oprodali svoi hospodartva,
aby zakupiti dorohi
korabel’ni tikety, kotri stojat
po 350 koron.
Skarby (majetki) davfiijsoho
tureckoho sultana
Abdul’a Hamida. Iz Solufia
donosiat, źe direktor
ńimeckoho banku Nif v tovarystvi
dragomana fiimec-
koj [ambasady, kuriera i
paru vysSich ńimeckich u-
riadnikov, pod sil’noju vojskovoju
eskortoju pribuv
tam zo skarbami Abdul’a
Hamida! 14 tażkich vozov
z hroSama i cinnymi'riCami
pod ochoronoju vojska prineseno
do otomafiskoho
banku. §Co mistit sja v michach-neznano.
Michi budut
otvoreni aż po odpovidnom
zajavlefiu sultana. Zahal’
na vaha to tych micho v
vynosit vySe 500 kl., proto
ich vartost ocińujut na 7
do 8 milionov frankov v
hotovych hroSach, zoloti i
paperach.
P. loan Svala, Rusyn,
U Krovava statisitka. otvoriv pohrebove podpri-
V misiach juniu vojenni su jemstvo v Northampton,
dy v Rossi vydali 121 vy- Pa. pod C. 1340 Newport
rokov smerti. V tom samom
Casi na podstavi tych ninni pri v każdoj potrebi
Ave. DookoliCni Rusyni povyrokov
poviSeno 25 osob podporovati svoho Colovika.
Zahalom v perSoj polovifii
toho roku zasudżeno v Rosii
na smert 721 osob, a
poviseno okolo 310.
Tf V ciloj HiSpafiii minuvSoho
tiżńa vybuchnula
straSna revol’ucia. PriCinoju
bulo velike nezadovolene
narodu po povodu vojny,
jaku rozpoCav uriad z A-
rabami v Marokko. Vojna
tota ne lem, źe ne prinosit
narodovi najtnenSoj korysti,
ale protivno spriCinaje
veliki straty material’ni i
v l’ud’ach. Ot minuloho
tiżdfia Araby pobili hiSpanski
vojska na holovu, ubivajuCi
parusot oficirov i
3000 vojakov. To vyzvalo
meżi narodom velike
obu refie na uriad, a koli
uriad użiv ostrijśich represijnych
sredstv, vyrodila sja
formal’na revolucia. Ciii tri
siverni provincii je v rukach
revolucionerov. Zaviazav
sja osobnyj komitet, jakij
oholosiv detrofiizaciu
korol’a Al’fonsa i vyholosiv
republiku. Protiv revol’ucionerov
vyslano vojsko, kotre
staraje sja zatopiti povstafie
v potokach krovi.
ciloj derżavi zaviSeno
konstituciu i proholoSeno
vojennyj stan. Jak to vse
okonCit sja — trudno na
■azi skazati, poneże visti
sut vel’mi skupi, _bo uriad
ne puskaje fiijakich
ni tel’egram.
Vedl’a naspivSicli tel’egrani
navistiv 2-lio t. m.
straSnyj pożar japońske
nyj strajk u vsich fabrykach
rozliCnych haluzej promyslu.
Vedl’a tel’egram z 1-ho
t. m. zemletriasefie narobiło
straSnoho spustoSefia v
cilom Meksiku. Mista Akapul’ko
i Cil’pancingo cilkom
zniSCeni. Vsi budovl’i pova-
leni. PodCas zemletrusu v
porti voda naremno podnesla
sja 33 stop (Suchov)
i zalivSi misto a potom naraz
opadajuCi, dokoncila
d’ilo zniSCena. Po cilom Meksiku
zbirajut sja datki
dl’a zertv zemretriasefia.
Od perSoho podzemnolio u-
daru, jakij poculi v piatnicu,
to je 30 m. m. do
1-ho t. m. bulo razom 73
podzemnych udarov.
2-vo t. m. poCuli dva
silni udary zemletriasenia
v Portugalii.
Dfia 31-ho julia udalo
sja v La Groose, Wash,
zbitie (srażka) dvoch pouliCnych
elektriCnych vozov,
pri Com bulo 20 osob ubito
na mistci a bol’se jak
sto osob poraneno. Z tych
mnohi ufcerpili tak tażki
poranena, że napevno im
podl’ahnut. Motormeny o-
boch vozov buli na mistci
usmertneni. Zbitie bulo zapriCinene
nasl’idkom myl’-
noho signalu. V Casi zbitia,
kary i§li z veliCeznoju skorostiu.
Atentat na chinskoho
podkonzula. Dfia 31-ho julia
po poludnu v New Yorku
buv zrobenyj napad na
chinskoho podkonzula Chuan
Lok Winga. Napadenyj
buv jednym chincem po
imeni Wong Bow ćing. Napastnik
prijSov do ofisu
podkonzula a poźadav od
neho, aby tot dav jemu
pracu, abo SCoby jemu poźiCiv
bol’fsu sumu hroSej.
Koli podkonzul to jemu
odkazav, Cing vyfahnuv revolver
i vystriliv do neho.
Na sCast’e netrafiv, na SCo
podkonzul’ verh sja na napastnika
i usilovav sja
vyrvati jemu z ruk revolver.
V borbi (zapase) obydvomi
popadali na źeml’u
a v tom Cingovi podarilo
sja vyprostiti ruku, v ko-j
pisem troj mav revolver a prilo-j
żivśi jeho podkodzulovi doj
I
persej, vystriliv. Podkonzul
smertel’no ranenyj zostav
leżati, a ubijnik poCav
ufikati. Buv peresl’idova-
misto Osaka. 11.368 domov
zovsem zhorilo. nyj paru robotnikami, kotri
jeho chvatili a oddali
V ciloj Svecii v nasl’ipolicii.
Smertel’no ranenyj
dok neporozumińa SCo do podkonzul buv odvezenyj
platfii meżi bosami a robotnikami
vybuch strajk. I
do spital’u, de ale uże ne
priSov ku pamiati, i jeSCe
Z samoho poCatku strajkutoj
samoj noCi umer.
valo lem 13.000 robotni-1
kov v priad’il’fiach vovni.j ^ Na dfiach v chotaru
V korotci priluCilo sja do SpiSskoj Staroj Vesi najSli
nich 30.000 rob. v fabry-| trupa (mertvolu) Juria Be-
kach żel’iza a potom i z loneka. Smert jeho zdaje sja
druhich haluzej promyslu, j buti podozriloju a proto
tak, że Cislo strajkujuCich vlasti nariadili sl’idstvo.
vynosit uże dnesj 80.000.
Na den 4-ho augusta proholosili
robotnikl general’-!
Ć I T A J T E.
Na podstavi uchvaly Konvencii „R. N. Sojuza",
kożde bratstvo prinależne do „Sojuza", povinni mati
sl’edujuCi kniżki:
1) Kniźku Clenov (imenoslov).
2) Kniżku misiaCnych skladok.
3) Kniżku kasovu i protokolovu.
Na ti kniżki povinno kożde bratstvo zaslati 5 dolarov
do kasy „R. N. Sojuza".
v
mic DACTYP“to prekrasna, SCiro-ruska
„ U U t f l n u l I l\ cerkovno-narodnagazeta
vychodit v New York-u koźdoho misiaca, podaje
kraśni nauki duchovni i vidomosti zo svita.
V ,,DuSpastyr-i“ drukujut sia vaźni dl’a vsich
oholoSefia gr. k. kancelarii Episkopskoi. Ne brak
tam i żartov veselycli ta smiśnych, i krasnych
obrazkov. ,,Du§pastyr“ vsim podobaje sja.
Stoit na cilyj rok tak tut v Ameryki jak i
do starolio kraju vseho lem $1.20.
HroSi treba posylati na adres:
Rev. N. Pidhorecky, 184 Hudson St., New York.
ĆITALI V Y UŻE NOVU GAZETU
: . „Ś E R Ś E N“ =
TO JE SMIŚNA, HUMORISTIĆNA GAZETA.
10-te cislo vyjde na dnach
Obrazkov povno, a Ceśe vsich nepriatel’ov
Rusy zavziato, bez strachu...
Predplata na 12 misiacov koStuje $1-50. —
Novi predplatniki dostanut na żadafie vsi Cisla.
v Navet do vlastnoho brata ne priletit „ŚER-
SEN“ bez hroSej. Proto ponahPajte sja i prisilajte
zamovlefia i hroSi na taku adresu:
„SZERSZEŃ",
184 Hudson Street, New York, N. Y.
I
#
*
Ruska
Agentura
Korabel’na
(PAROPLAVNA)
i Posyłka Hrosei
z kavcieju 15.000*00 dol.
i pod Uniroieju Ślatii New York.
184 Hudson Str., New York, N. Y.
Tota Kontora polahodźuje sl’idujuCi spravy:
PERESYLAJE HROŚI do vsich krajov po cinach
moźlivo najtafiSich i jak najskorSe.
PRODAJE SlFKARTY na rozliCni korabel’ni linii do
staroho kraju i z kraju do Ameryki po najtafiSich cinach.
VYHOTOVL’AJE POVNOVLASTI, kontrakty kupna i
prodażi zaosmotreni podpisom konzula; pereprovadźuje
vsiaki fnSi spravy z sudami i starokrajovymi vlastami.
POLAHODŹUJE SPRAVY VOJSKOVI, jak uvol’nenie
od asentirunku, vojskovoj kontroli, uvolnenia od vprav
(cveCeu) i t. d.
VYM1X TJE HROŚI — starokrajevi na amerykański
i amerykański na krajovi vedPa biźuCoho kursu.
Adres:
RUTHENIAN EXCHANGE CO.
c N
Erom jx) slovensk^ a zaraz.
L E T N IA
H OBUĆO ST je inezileżi
N A JH O R Ś iM
ĆASOM
P R E M A L E
D E T I .
Nenechajte m alu6kś, ktore
1 8 4 H I ' I >>** S i it .. N W Y ( ) ] { K . N . Y .
i — - . i. CHOROBA Z HORUĆOSTI LETNEJ. 9
i ^ M ajte sa na pozore pred letnou chorobou. £
Toto je ćas v roku, kedy 1’udske telo n^le dkom
tepla je oslabenś, telesuy eystóm a źiyotnć organy
vystaven6 różnym krut m choroMm. -a
Neodkladajte s liećcnim na potom, ked’ Y am je ^
m ilnjete nadavsetko vy9tavi€
tryzni a oslabeniu letnej Iioró-
5avy skrze nedbalost
Prinest ich k u nźm , alebo
piSte o porada [>o slovensk^ a
bndete Siastni vidiac svoje deti
silne a zdrave skrze podivnliodne
lieky naśich lekarov — Profesorov.
trebno lined1. Piste naśim sveto cb^rn^m le- J
yt
To Yds móźe zaohrdnif pred ń
vdźnou chorobou budócej zimy. 5
UL’AHCENO. 8
Tisice trpiadcli, ktorf vzdali 5
sa nddeje na uzdravcnic, boli S
- ---- yyliućeui nam i. /
rV Y L IE Ć IM E \
a j yAs. i
w
PoSLite 10 centot v znim kacli
_I
— na po6tovó dopravn eSte dnes a
Nr
obdrżite od Dra Collinsa lieSebnd knilm
zvand “ VODCA K U Z D R A V IU ” tlaćenu
, v slovenskej reii. K nilia V im povie, jako
: udrźaf dobrś zdravie a jako sa Tyliećif v
p ide choroby.
C O L L IN S N E W Y O R K IM E D IC A L INSTITUTE
140 WEST 34th STREET, NEW YO R K CITY.
; TT^r; i ; ^ ^ Glade’ Dr-xp-c°yle' lek^ « ^ „ c o .
: U R A D N E H O D IN Y : Od 10 róno do 1 pop. Od 2 do 5 pop
: od 7 do 8 veier. V nedel’a a sviatok od 10