de minimis

2012
Reguły udzielania pomocy de minimis
w ramach PO RPW
Arkadiusz Pazura
17 – 18 września 2012 r., Warszawa

Pojęcie pomocy publicznej w prawie unijnym
art. 107 ust. 1 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej
„Z zastrzeżeniem innych postanowień przewidzianych w Traktatach, wszelka
pomoc przyznawana przez Państwo Członkowskie lub przy użyciu zasobów
państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi zakłóceniem
konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji
niektórych towarów, jest niezgodna z rynkiem wewnętrznym w zakresie, w
jakim wpływa na wymianę handlową między Państwami Członkowskimi”

Pojęcie pomocy publicznej w prawie wspólnotowym
art. 107 ust. 1 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej
przedsiębiorstwo – beneficjent pomocy
selektywność
środki publiczne – środki państwa
korzyść (uprzywilejowanie)
zakłócenie lub groźba zakłócenia konkurencji
wpływ na wymianę handlową między państwami członkowskimi
wsparcie finansowe stanowi pomoc publiczną tylko, jeżeli spełnione są
wszystkie ww. przesłanki

• przedsiębiorstwo – beneficjent pomocy
każdy podmiot prowadzący działalność gospodarczą
w rozumieniu prawa wspólnotowego (bez względu na formę organizacyjnoprawną
oraz sposób finansowania)
działalność gospodarcza to każda działalność polegająca na oferowaniu
towarów lub usług na danym rynku – orzeczenia ETS z dnia 18 czerwca 1998
r. w sprawie C - 35/96 Komisja przeciwko Włochom (Zb. Orz. 1998, str. 3851)
oraz w sprawach C 180/98 – 184/98 Pavlov (Zb. Orz. 2000,
str. I-6451)

środki publiczne (środki państwa)
źródło pochodzenia:
- budżet państwa lub jednostek samorządu terytorialnego
- przedsiębiorstwa publiczne
- fundusze pozabudżetowe
- podmioty niepubliczne, którym powierzono
dysponowanie środkami publicznymi
- środki prywatne pozostające pod kontrolą Państwa

• korzyść (uprzywilejowanie)
niemożliwa do uzyskania w normalnych warunkach rynkowych:
- zwolnienia z ponoszonych opłat (charakter zwalniający)
- przysporzenia na warunkach korzystniejszych od rynkowych
(charakter przysparzający)
świadczenie nieodpłatne (np. zwolnienie z podatku, umorzenie całości zaległości
podatkowej)
świadczenie odpłatne, ale na warunkach korzystniejszych od rynkowych (np. zakup
nieruchomości poniżej jej ceny rynkowej, kredyt preferencyjny)

selektywność
wsparcie jest udzielane jedynie dla:
- określonych przedsiębiorstw
- niektórych gałęzi produkcji (sektorów gospodarki)
- wszystkich przedsiębiorców w określonych regionach kraju
- przedsiębiorstw o pewnych cechach (np. o określonej
wielkości)
wsparcie nie jest dostępne w równym stopniu dla wszystkich zainteresowanych
przedsiębiorców:
- występuje element uznaniowości podmiotu udzielającego
pomocy
- same przepisy prawa określają krąg potencjalnych
beneficjentów

zakłócenie lub groźba zakłócenia konkurencji
– przesłanka może być spełniona tylko jeżeli istnieje rynek
– w przypadku monopolu (naturalnego lub prawnego)
przesłanka nigdy nie będzie spełniona
zakłócenie konkurencji
dotyczy zarówno aktualnie istniejącej konkurencji, jak i zakłóceń w zakresie
konkurencji potencjalnej – skutkujących istotnymi trudnościami w wejściu na rynek
dla przedsiębiorstw, które dopiero zechcą w nim uczestniczyć
groźba zakłócenia konkurencji
potencjalna możliwość wystąpienia zmiany warunków konkurowania na rynku –
samo wzmocnienie pozycji konkurencyjnej przedsiębiorstwa poprzez dostarczanie
mu korzyści gospodarczych, których nie uzyskałoby przy zwykłym toku
prowadzenia działalności, wskazuje na możliwe zakłócenie konkurencji

wpływ na wymianę handlową między państwami członkowskimi
– przesłanka jest spełniona jeżeli beneficjent prowadzi
działalność na rynku otwartym na wewnątrzwspólnotową wymianę handlową
– pojęcie wymiany handlowej obejmuje nie tylko przepływ
towarów, ale również przepływ usług
orzeczenie ETS z dnia 13 lutego 2003 r. w sprawie C-409/00 Hiszpania przeciwko
Komisji (Zb. Orz. z 2003, I-1487)
orzeczenie ETS w sprawie C-280/00 Altmark Trans GmbH
Decyzja KE N 258/2000 – Niemcy z dnia 12 stycznia 2001 r. w sprawie Parku
Wodnego w Dorsten,
Decyzja KE NN50/2007 – Austria – Indemnity scheme for federal museums
Decyzja KE N 497/2006 – Czechy - Přerov Municipal Hall (Přerov Městskŷ Dům)
inne

Art. 107 ust. 2 TFUE
Zgodna z rynkiem wewnętrznym jest:
a) pomoc o charakterze socjalnym przyznawana indywidualnym
konsumentom, pod warunkiem że jest przyznawana bez dyskryminacji
związanej z pochodzeniem produktów
b) pomoc mająca na celu naprawienie szkód spowodowanych klęskami
żywiołowymi lub innymi zdarzeniami nadzwyczajnymi;
c) pomoc przyznawana gospodarce niektórych regionów Republiki
Federalnej Niemiec dotkniętych podziałem Niemiec

Art. 107 ust. 3 TFUE
Za zgodną ze wspólnym rynkiem może zostać uznana:
a) pomoc przeznaczona na sprzyjanie rozwojowi gospodarczemu
regionów, w których poziom życia jest nienormalnie niski lub regionów, w
których istnieje poważny stan niedostatecznego zatrudnienia;
b) pomoc przeznaczona na wspieranie realizacji ważnych projektów
stanowiących przedmiot wspólnego europejskiego zainteresowania lub
mająca na celu zaradzenie poważnym zaburzeniom w gospodarce
Państwa Członkowskiego;

Art. 107 ust. 3 TFUE
Za zgodną ze wspólnym rynkiem może zostać uznana:
c) pomoc przeznaczona na ułatwianie rozwoju niektórych działań
gospodarczych lub niektórych regionów gospodarczych, o ile nie zmienia
warunków wymiany handlowej w zakresie sprzecznym ze wspólnym
interesem;
d) pomoc przeznaczona na wspieranie kultury i zachowanie dziedzictwa
kulturowego, o ile nie zmienia warunków wymiany handlowej i konkurencji w
Unii w zakresie sprzecznym ze wspólnym interesem;
e) inne kategorie pomocy, jakie Rada może określić decyzją, stanowiąc na
wniosek Komisji.

Główne kategorie pomocy publicznej
• Pomoc regionalna
• Pomoc horyzontalna
• Pomoc sektorowa
• Pomoc de minimis – jako kategoria pomocy publicznej, czy pojęcie odrębne
od pomocy publicznej (niespełniająca wszystkich przesłanek art. 107 ust. 1
TFUE)

Prawo pomocy publicznej
Prawo wspólnotowe (Unii Europejskiej)
(określa zasady i warunki dopuszczalności pomocy)
- Traktat o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej
- Rozporządzenia, Komunikaty, Wytyczne, Zasady Ramowe, Obwieszczenia
- Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości i Sądu I Instancji.
Prawo polskie
(reguluje kwestie proceduralne, sprawozdawczość)
- Ustawa z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach
dotyczących pomocy publicznej
- rozporządzenia

System źródeł unijnego prawa pomocy publicznej
przepisy proceduralne
•Traktat FUE
•rozporządzenie Rady nr 659/1999 z dnia 22 marca 1999 r. ustanawiające
szczegółowe zasady stosowania art. 93 Traktatu WE
•rozporządzenie Komisji nr 794/2004 z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie
wykonania rozporządzenia Rady nr 659/1999 ustanawiającego szczegółowe
zasady stosowania art. 93 Traktatu WE
przepisy materialne
Traktat FUE, rozporządzenia, komunikaty, obwieszczenia, zasady ramowe,
decyzje

Postępowanie w przedmiocie udzielania pomocy publicznej
prawo krajowe
– ustawa z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu
w sprawach dotyczących pomocy publicznej (Dz. U. z
2007 r. Nr 59, poz. 404)
– rozporządzenia wykonawcze do ustawy
prawo wspólnotowe
– rozporządzenie Rady nr 659/1999 ustanawiające
szczegółowe zasady stosowania art. 93 Traktatu WE
– rozporządzenie Komisji nr 794/2004 w sprawie wykonania
rozporządzenia Rady nr 659/1999 zmienione
rozporządzeniem Komisji nr 1935/2006

Organy właściwe w sprawach pomocy publicznej
i ich główne kompetencje
- opiniowanie projektów pomocy
- przygotowywanie i notyfikowanie pomocy do KE
- reprezentowanie RP w postępowaniach przed KE
oraz ETS i SPI
- monitorowanie pomocy
pomoc publiczna
w rolnictwie lub rybołówstwie
pomoc publiczna
w pozostałym zakresie
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi
(minister właściwy do spraw rolnictwa)
Prezes UOKiK

pomoc indywidualna
art. 2 pkt 5 ustawy o postępowaniu…
„pomoc, o której mowa w art. 1 lit. e rozporządzenia Rady”
art. 1 lit. d rozporządzenia Rady nr 659/1999
„pomoc, która nie jest przyznawana na podstawie programu pomocowego
oraz podlegająca obowiązkowi zgłoszenia pomoc przyznawana na podstawie program
pomocowego”
pomocy indywidualna na restrukturyzację
art. 2 pkt 6 ustawy o postępowaniu…
„pomoc indywidualna przewidziana w planie restrukturyzacyjnym określającym
działania mające na celu przywrócenie przedsiębiorcy długookresowej zdolności
do konkurowania na rynku, w szczególności sposób finansowania tych działań, w tym
również przez udzielanie pomocy publicznej”

program pomocowy
art. 2 pkt 7 ustawy o postępowaniu…
„akt normatywny spełniający przesłanki, o których mowa w art. 1 lit. d
rozporządzenia Rady nr 659/1999”
art. 1 lit. d rozporządzenia Rady nr 659/1999
„każde działanie, na podstawie którego, bez dalszego wprowadzania w życie
wymaganych środków, można dokonać wypłat pomocy indywidualnej na rzecz
przedsiębiorstw określonych w ustawie w sposób ogólny i abstrakcyjny oraz każde
działanie, na podstawie którego pomoc, która nie jest związana z konkretnym
projektem może zostać przyznana jednemu lub kilku przedsiębiorstwom na czas
nieokreślony lub w nieokreślonej kwocie”

podmioty uprawnione do złożenia wniosku o wydanie opinii
organ administracji publicznej opracowujący projekt programu pomocowego
podmiot udzielający pomocy indywidualnej
podmiot ubiegający się o pomocy indywidualną na restrukturyzację
Marszałek Sejmu
do wniosku o wydanie opinii dołącza się
• projekt programu pomocowego lub projekt aktu, na
podstawie którego ma być udzielana pomoc indywidualna
(np. projekt decyzji lub umowy)
• informacje niezbędne do wydania opinii
(adresaci planowanej pomocy, jej przeznaczenie, forma,
wielkość i czas trwania)

Pomoc indywidualna na restrukturyzację
Do wniosku o wydanie opinii dołącza się dodatkowo
• plan restrukturyzacyjny
• opinie podmiotu lub podmiotów udzielających pomocy
o możliwości jej udzielenia na zasadach określonych
w tym planie
szczegółowy zakres informacji oraz niezbędne elementy planu
restrukturyzacyjnego określone są w rozporządzeniu RM
wnioski o wydanie opinii i załączone do nich projekty, informacje lub plan
restrukturyzacyjny przekazuje się
w formie papierowej i elektronicznej

Opinia zawiera (w szczególności)
stanowisko czy projekt przewiduje udzielanie pomocy publicznej
stanowisko w sprawie zgodności pomocy publicznej ze wspólnym rynkiem
ewentualne propozycje zmian przedstawione w celu zapewnienia zgodności
postanowień projektu ze wspólnym rynkiem
stanowisko w sprawie obowiązku notyfikacji projektu
– MRiRW nie opiniuje własnych projektów programów
pomocowych i pomocy indywidualnej (art. 12 ust. 3 ustawy
o postępowaniu…)
– do opinii nie stosuje się przepisów Kodeksu postępowania
administracyjnego (art.12 ust. 5 ustawy o postępowaniu…)

Wspólnotowe instytucje właściwe w sprawach pomocy publicznej
Komisja Europejska
Dyrekcja Generalna do spraw Konkurencji
Dyrekcja Generalna do spraw Transportu i Energii
Dyrekcja Generalna do spraw Rolnictwa
Dyrekcja Generalna do spraw Rybołówstwa
i Gospodarki Morskiej
organy sądowe
Sąd Pierwszej Instancji
Europejski Trybunał Sprawiedliwości

Postępowanie przed Komisją Europejską
postępowanie wstępne
wsparcie nie jest
pomocą publiczną
wsparcie jest
pomocą publiczną
decyzja o niestosowaniu
prawa pomocy publicznej
pomoc zgodna
ze wspólnym rynkiem
decyzja o niewnoszeniu
zastrzeżeń
decyzja
warunkowa
decyzja o otwarciu formalnej
procedury dochodzenia
decyzja o niestosowaniu
prawa pomocy publicznej
decyzja
pozytywna
decyzja
negatywna

Zakaz udzielania pomocy publicznej
i jego konsekwencje
Art. 107 ust. 1 TFUE wprowadza generalny zakaz udzielania pomocy
publicznej o charakterze względnym
wyłączenia spod zakazu w art. 14, art. 42, art. 93, art. 106 ust. 2, art. 107 ust.
2 i 3 Traktatu FUE i prawie wtórnym
pomoc może wymagać zatwierdzenia przez KE albo być zwolniona z
obowiązku notyfikacji i zatwierdzania

obowiązek notyfikacji (art. 108 ust. 3 TFUE)
„Komisja jest informowana, w czasie odpowiednim do przedstawienia swych uwag,
o wszelkich planach przyznania lub zmiany pomocy. (...) Dane Państwo
Członkowskie nie może wprowadzać w życie projektowanych środków dopóki
procedura ta nie doprowadzi do wydania decyzji końcowej”
klauzula zawieszająca (art. 3 rozporządzenia nr 659/1999)
„żadna nowa pomoc nie może zostać wdrożona do czasu podjęcia przez Komisję
Europejską decyzji zezwalającej na taką pomoc lub do czasu uznania takiej decyzji
Komisji za podjętą” – ze względu na upływ terminu do wydania decyzji przez KE

pomoc bezprawna (art. 1 lit. f rozporządzenia nr 659/1999)
nowa pomoc, wprowadzona w życie z naruszeniem art. 108 ust. 3 TFUE
pomoc bezprawna
pomoc nienotyfikowana
pomoc notyfikowana
ale udzielona przed uzyskaniem
akceptacji KE
Sankcje związane z udzieleniem bezprawnej pomocy
publicznej (działania KE przed merytorycznym
zbadaniem pomocy)
decyzja stanowiąca nakaz
zawieszenia udzielania pomocy
decyzja o tymczasowej windykacji
pomocy

pomoc niezgodna z zasadami wspólnego rynku – pomoc w odniesieniu do
której KE wydała decyzję negatywną (pomoc taka nie może zostać udzielona)
pomoc świadczona (wykorzystana) niezgodnie z przeznaczeniem - pomoc,
wykorzystana przez beneficjenta z naruszeniem decyzji KE
Sankcje związane z udzieleniem pomocy niezgodnej z zasadami wspólnego rynku
lub wykorzystanej niezgodnie z przeznaczeniem
Komisja wydaje decyzję o windykacji pomocy od beneficjenta (zwrot obejmuje
kwotę pomocy i odsetki płatne od momentu jej udzielenia do czasu zwrotu)

ZWROT POMOCY
Rozporządzenie Rady nr 659/1999 z dnia 22 marca 1999 r. ustanawiające
szczegółowe zasady stosowania art. 93 TWE
Negatywna decyzja Komisji w sprawie pomocy przyznanej bezprawnie →
Komisja zobowiązuje państwo członkowskie do podjęcia wszelkich
koniecznych środków w celu windykacji pomocy od beneficjenta →
windykacja obejmuje kwotę pomocy i odsetki naliczone według właściwej
stopy referencyjnej → odsetki są płatne od dnia, w którym pomoc została
udostępniona beneficjentowi do daty jej windykacji
Windykacja jest bezzwłocznie i następuje zgodnie z procedurami prawa
krajowego → w tym celu oraz w wypadku postępowania przed sądami
krajowymi państwa członkowskie podejmują wszelkie konieczne kroki, jakie
dostępne są w ich systemach prawnych, włącznie ze środkami
tymczasowymi, bez uszczerbku dla prawa wspólnotowego

Konsekwencje w stosunku do państwa członkowskiego naruszającego
przepisy o pomocy publicznej
wniesienie przeciwko państwu członkowskiemu sprawy przez KE lub inne
państwo członkowskie do ETS
(art. 258 i 259 Traktatu FUE)
ETS może wydać orzeczenie stwierdzające naruszenie prawa wspólnotowego
(państwo członkowskie jest zobowiązane zastosować się do orzeczenia
ETS i usunąć uchybienie)
jeżeli państwo nie respektuje wyroku ETS wydanego na postawie art. 258 lub
259 Traktatu FUE, KE może złożyć skargę, w wyniku której ETS może
nałożyć na państwo karę pieniężną (art. 260 Traktatu FUE)
ww. skargi należą do rzadkości i były stosowane dotychczas jedynie w
wyjątkowych sytuacjach

Art. 21 ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju
1. W zakresie, w którym finansowanie projektów w ramach programów stanowi pomoc
spełniającą przesłanki określone w art. 87 ust. 1 Traktatu ustanawiającego
Wspólnotę Europejską albo pomoc de minimis, do tego finansowania mają
zastosowanie szczegółowe warunki i tryb udzielania pomocy.
2. Podmiotami udzielającymi pomocy, o której mowa w ust. 1, są instytucje
zarządzające, instytucje pośredniczące, instytucje wdrażające lub beneficjenci.
3. Właściwy minister albo minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego – w
zakresie programów operacyjnych, w ramach których zarząd województwa pełni
funkcję instytucji zarządzającej lub instytucji pośredniczącej, określi, w drodze
rozporządzenia, szczegółowe przeznaczenie, warunki i tryb udzielania pomocy, o
której mowa w ust. 1, mając w szczególności na uwadze konieczność
zapewnienia zgodności udzielanej pomocy z warunkami jej dopuszczalności, w
przypadku gdy odrębne przepisy nie określają szczegółowych warunków i trybu
udzielania tej pomocy.
4. Pomoc, o której mowa w ust. 1, nieobjęta przepisami, o których mowa w ust. 3,
lub innymi przepisami wydanymi na podstawie odrębnych ustaw, stanowi pomoc
indywidualną, a jej przeznaczenie i szczegółowe warunki udzielania określa
decyzja lub umowa o dofinansowanie projektu.

Pomoc de minimis
rozporządzenie Komisji nr 1998/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie zastosowania art.
87 i 88 Traktatu WE w odniesieniu do pomocy w ramach zasady de minimis
rozporządzenie Komisji nr 1535/2007 z dnia 20 grudnia 2007 r. w sprawie zastosowania art.
87 i 88 Traktatu WE w odniesieniu do pomocy de minimis w sektorze produkcji rolnej
rozporządzenie Komisji nr 360/2012 z 5 kwietnia 2012 r. w sprawie stosowania art. 107 i
108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis przyznawanej
przedsiębiorstwom wykonującym usługi świadczone w ogólnym interesie gospodarczym
rozporządzenie Komisji nr 875/2007 z dnia 24 lipca 2007 r. w sprawie stosowania art. 87 i
88 Traktatu WE w odniesieniu do pomocy w ramach zasady de minimis dla sektora
rybołówstwa

Podstawowe zasady pomocy de minimis
w ograniczonej wysokości w określonym okresie
pomoc de minimis nie narusza wymiany handlowej między państwami
członkowskimi oraz nie zakłóca ani też nie grozi zakłóceniem konkurencji
brak określonego przeznaczenia
• wykluczone nieprzejrzyste formy pomocy

ozporządzenie Komisji nr 1535/2007
• do 7,5 tys. euro w okresie trzech lat obrotowych
• dodatkowy limit krajowy
• zastosowanie do produkcji pierwotnej produktów rolnych wymienionych w
Załączniku I do Traktatu, z wyłączeniem produktów rybołówstwa
• zawiera ograniczenia analogiczne jak rozporządzenie Komisji nr 1998/2007
(m. in. nie można udzielać przedsiębiorstwom zagrożonym, nie należy łączyć z
inną pomocą w odniesieniu do tych samych kosztów kwalifikowanych)
rozporządzenie Komisji nr 875/2007
• do 30 tys. euro w dowolnie ustalonym okresie trzech lat budżetowych
• dodatkowy limit krajowy
• zastosowanie do produkcji pierwotnej produktów rybołówstwa oraz do
przetwarzania produktów rybołówstwa
• zawiera ograniczenia analogiczne jak rozporządzenie Komisji nr 1998/2007

de minimis
1535/2007
de minimis
875/2007
de minimis
1998/2006
pomoc
dla rolników
pomoc dla rybaków
i przetwórstwa
rybnego
pomoc dla
przetwórców
rolnych
pomoc poza
rolnictwem
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Prezes
UOKiK

pomoc de minimis udzielana na podstawie
rozporządzenia 1535/2007
ogólna kwota dla
beneficjenta w okresie
trzech lat – 7,5 tys. euro
krajowy limit w okresie trzech lat
rolnictwo – 119 542,5 tys. euro
zaświadczenia
o pomocy de minimis
sprawozdania podmiotów
udzielających pomocy
obwieszczenie MRiRW
w przypadku przekroczenia
krajowego limitu

pomoc de minimis udzielana na podstawie rozporządzenia 875/2007
ogólna kwota dla
beneficjenta w okresie
trzech lat budżetowych –
30 tys. euro
krajowy limit w okresie
trzech lat budżetowych
rybołówstwo
– 21 125 tys. euro
zaświadczenia
o pomocy de minimis
sprawozdania podmiotów
udzielających pomocy
obwieszczenie MRiRW
w przypadku przekroczenia
krajowego limitu

Podstawowe ograniczenia możliwości udzielania pomocy de minimis
zakaz udzielania pomocy na działalność związaną z wywozem (pomocy związanej
bezpośrednio z ilością wywożonych produktów, z tworzeniem i funkcjonowaniem
sieci dystrybucyjnej lub wydatkami bieżącymi związanymi z prowadzeniem
działalności wywozowej)
zakaz udzielania pomocy uwarunkowanej użyciem towarów produkcji krajowej kosztem
towarów przywożonych
zakaz udzielania kiedy wysokość pomocy ustalana jest na podstawie ceny lub ilości
takich produktów zakupionych od producentów surowców lub wprowadzonych na
rynek przez podmioty gospodarcze objęte pomocą

ozporządzenie Komisji nr 1998/2006
do 200 tys. euro w dowolnie ustalonym okresie trzech lat budżetowych (brak
limitu krajowego)
do 100 tys. euro w sektorze transportu drogowego

ozporządzenie Komisji nr 1998/2006
wyłączono możliwość udzielania w odniesieniu do:
• sektora rybołówstwa i akwakultury
• sektora produkcji pierwotnej produktów rolnych
• sektora przetwarzania i obrotu produktami rolnymi, jeżeli wysokość
pomocy ustalana jest na podstawie ich ceny lub ilości
• sektora górnictwa węgla w rozumieniu rozporządzenia Rady (WE) nr
1407/2002 z dnia 23 lipca 2002 r. w sprawie pomocy państwa dla
przemysłu węglowego
• pomocy uwarunkowanej pierwszeństwem użycia towarów krajowych
względem towarów sprowadzanych z zagranicy

ozporządzenie Komisji nr 1998/2006
Kolejne ograniczenia:
- nie może być uzależniona od jej przekazania w części lub w całości
producentom surowców
- nie może być przeznaczona na nabycie pojazdów transportu drogowego
przez podmioty prowadzące działalność w zakresie towarowego
transportu drogowego
- nie można udzielać pomocy związanej z wywozem, tj. bezpośrednio
związanej z ilością wywożonych produktów, tworzeniem i
funkcjonowaniem sieci dystrybucyjnej lub innymi wydatkami bieżącymi
związanymi z prowadzeniem działalności wywozowej
- nie można udzielić wnioskodawcy, na którym ciąży obowiązek zwrotu
pomocy wynikający z decyzji Komisji Europejskiej uznającej pomoc za
niezgodną z prawem oraz wspólnym rynkiem

ozporządzenie Komisji nr 1998/2006
nie można udzielać przedsiębiorstwom:
• „zagrożonym” - spełniającym kryteria przedsiębiorcy w trudnej sytuacji
ekonomicznej określone w przepisach wspólnotowych dotyczących
pomocy publicznej
Kryteria te są określone są w pkt 9-11 Wytycznych wspólnotowych
dotyczących pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji
zagrożonych przedsiębiorstw (Dz. Urz. UE C 244 z 01.10.2004, str. 2).
• znajdującym się w okresie restrukturyzacji przeprowadzanej z
wykorzystaniem pomocy publicznej.

Wytyczne wspólnotowe dotyczące pomocy państwa
w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw
przedsiębiorstwo zagrożone (pkt 9 wytycznych) – przy pomocy środków
własnych, ani środków, które mogłoby uzyskać od właścicieli (akcjonariuszy) lub
wierzycieli, nie jest w stanie powstrzymać strat, które bez zewnętrznej interwencji
władz publicznych prawie na pewno doprowadzą do zniknięcia z rynku
przedsiębiorstwa w perspektywie krótko- lub średnioterminowej
sztywne przesłanki przedsiębiorstwa zagrożonego (pkt 10 wytycznych)
• ponad połowa kapitału spółki została utracona, w tym ponad ¼ w okresie
ostatnich 12 miesięcy
• spółka spełnia przesłanki upadłości
miękkie przesłanki przedsiębiorstwa zagrożonego (pkt 11 wytycznych)
przedsiębiorstwo może zostać uznane za zagrożone kiedy występują: rosnące
straty, malejący obrót, zwiększanie się zapasów, nadwyżka produkcji,
zmniejszający się przepływ środków finansowych, rosnące zadłużenie, rosnące
kwoty odsetek, zmniejszająca się lub zerowa wartość aktywów netto

Przedsiębiorca jest w trudnej sytuacji ekonomicznej,
w szczególności gdy:
w przypadku spółki kapitałowej - wielkość niepokrytej straty z lat ubiegłych
łącznie z wynikiem finansowym roku bieżącego przewyższa 50% wartości
kapitału zakładowego i wielkość straty w ostatnim roku obrotowym
przewyższa 25% wartości kapitału zakładowego,
w przypadku spółki nie będącej spółką kapitałową - wielkość straty przewyższa
50% wartości majątku spółki, stanowiącego mienie wniesione jako wkład lub
nabyte przez spółkę i wielkość straty w ostatnim roku obrotowym przewyższa
25% wartości tego majątku,
są spełnione kryteria kwalifikujące przedsiębiorcę do wszczęcia wobec niego
postępowania upadłościowego.

Produkty rolne
(rozporządzenie Komisji nr 800/2008)
● produkty wymienione w Załączniku I do TFUE, z
wyjątkiem produktów rybołówstwa i akwakultury objętych
rozporządzeniem nr 104/2000
● produkty objęte kodami CN 4502, 4503 i 4505
(korek i artykuły z korka)
● produkty mające imitować lub zastępować mleko
i przetwory mleczne
produkty mające imitować lub zastępować mleko i przetwory mleczne (art. 3 ust. 2
rozporządzenia nr 1898/87)
● produkty, które mogłyby zostać uznane za mleko lub przetwory
mleczne, ale których skład różni się od takich produktów,
ponieważ zawierają tłuszcz lub białko niepochodzące z mleka,
zawierając lub nie białko pochodzące z mleka

produkty rybołówstwa i akwakultury
(rozporządzenie Rady nr 104/2000 z dnia 17 grudnia 1999 r. w sprawie
wspólnej organizacji rynków produktów rybołówstwa i akwakultury)
produkty pochodzące z połowów na morzu bądź na wodach śródlądowych oraz
produkty akwakultury wymienione
w załączniku do rozporządzenia
pierwotne i
przetworzone
produkty rolnicze
(rozporządzenia nr
1857/2006 oraz nr
800/2008)
produkty rolne
(art. 38 TFUE)
produkty
rybołówstwa i
akwakultury
(rozporządzenie
nr 104/2000)

Numer działu
nomenklatury
brukselskiej
Załącznik I do TFUE
Opis produktów
DZIAŁ 1
DZIAŁ 2
DZIAŁ 3
DZIAŁ 4
(…)
DZIAŁ 6
DZIAŁ 7
DZIAŁ 8
DZIAŁ 9
DZIAŁ 10
DZIAŁ 11
DZIAŁ 12
(…)
Zwierzęta żywe
Mięso i podroby jadalne
Ryby, skorupiaki, mięczaki i inne bezkręgowce wodne
Produkty mleczarskie; jaja ptasie; miód naturalny; jadalne
produkty pochodzenia zwierzęcego, gdzie indziej niewymienione
Żywe drzewa i inne rośliny; bulwy, korzenie i podobne; cięte i
ozdobne liście
Warzywa oraz niektóre korzenie i bulwy jadalne
Owoce i orzechy jadalne; skórki owoców cytrusowych
Kawa, herbata i przyprawy, z wyjątkiem herba mate
Zboża
Produkty przemysłu młynarskiego; słód; skrobie; inulina;
gluten pszenny
Nasiona i owoce oleiste; ziarna, nasiona i owoce różne;
rośliny przemysłowe i lecznicze; słoma i pasza

Sposoby identyfikowania rolnego lub nierolnego
charakteru produktu
Produkt (kod CN XY)
dział Nomenklatury Scalonej
dział Nomenklatury Brukselskiej
produkt (kod XY.XY.)
Załącznik 1 do TWE
Załącznik 1 do TWE produkt (kod XY.XY.) dział
Nomenklatury Brukselskiej
dział Nomenklatury Scalonej
produkt (kod CN XY)

wytwarzanie produktów rolnych
rolnicy
rybacy
przetwarzanie produktów rolnych
przedsiębiorstwa przetwórstwa rolnego
wprowadzanie do obrotu produktów rolnych
hurtownicy pośrednicy sklepy
przedsiębiorstwa świadczące usług na rzecz rolnictwa nie działają
w sektorze rolnym w rozumieniu art. 38 TFUE

olnicza produkcja pierwotna
(wytwarzanie produktów rolnych)
uprawianie, zbieranie, poławianie nieprzetworzonych produktów rolnych, w tym
czynności wykonywane w gospodarstwach rolnych:
• czynności niezbędne do przygotowania produktów zwierzęcych lub roślinnych
do pierwszej sprzedaży
• pierwsza sprzedaż przez producenta surowców na rzecz podmiotów
zajmujących się odsprzedażą lub przetwórstwem

olnicza produkcja wtórna
przetwarzanie – wszelkie czynności wykonywane na produkcie rolnym, w wyniku
których powstaje produkt będący również produktem rolnym (wyjątek:
przygotowywanie produktów zwierzęcych lub roślinnych do pierwszej sprzedaży
wykonywane w gospodarstwach rolnych)
wprowadzanie do obrotu – posiadanie lub wystawianie produktu w celu
sprzedaży, oferowanie go na sprzedaż, dostawę lub każdy inny sposób
wprowadzania produktu na rynek, (wyjątki: pierwsza sprzedaż przez producenta
surowców na rzecz podmiotów zajmujących się odsprzedażą lub przetwórstwem;
czynności przygotowujące produkt do pierwszej sprzedaży)
sprzedaż produktu przez producenta surowców konsumentowi końcowemu
uznaje się za wprowadzanie produktów rolnych do obrotu, jeśli odbywa się to w
wydzielonym do tego celu miejscu

pomoc de minimis dla przedsiębiorców prowadzących działalność w
sektorze transportu zgodnie z przepisami rozporządzenia Komisji nr
1998/2006 (od 1.01.2007 r.)
● całkowita wartość pomocy de minimis przyznanej jednemu
podmiotowi gospodarczemu działającemu w sektorze
transportu drogowego przez dowolny okres trzech lat
budżetowych może wynieść 100.000 euro (art. 2 ust. 2
rozporządzenia)
● pomoc de minimis nie może być udzielana na nabycie
pojazdów przeznaczonych do transportu drogowego
podmiotom gospodarczym prowadzącym działalność
zarobkową w zakresie drogowego transportu towarowego
(art. 1 ust. 1 lit. g rozporządzenia)

Reguły kumulacji pomocy de minimis
• z każdą pomocą de minimis, otrzymaną w okresie 3 ostatnich lat podatkowych,
niezależnie od formy i źródła – pułap 200 tys. euro
• z każdą pomocą, inną niż de minimis, otrzymaną w odniesieniu do tych
samych kosztów kwalifikowanych – intensywność pomocy innej niż de
minimis

Pomoc de minimis w ramach działania 1.4 PO RPW
Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 1 kwietnia 2009 r. w
sprawie udzielania przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości
pomocy finansowej na promocję gospodarczą Polski Wschodniej, stworzenie
sieci współpracy centrów obsługi inwestora, tworzenie i rozwój klastrów,
tworzenie polityki rozwoju regionalnego w ramach Programu Operacyjnego
Rozwój Polski Wschodniej 2007-2013 (Dz. U. nr 61 poz. 503)

Pomoc de minimis w ramach działania 1.4 PO RPW
pomoc de minimis jest udzielana zgodnie z warunkami określonymi w
rozporządzeniu Komisji (WE) nr 1998/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. w
sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu do pomocy de minimis
pomoc de minimis polega na korzystaniu z usług, materiałów, wartości
niematerialnych i prawnych oraz środków trwałych nabytych lub
wytworzonych przez podmioty otrzymujące wsparcie, w ramach projektów
dotyczących:
• wsparcia na promocję gospodarczą Polski Wschodniej
• wsparcia na tworzenie i rozwój klastrów
.

Procedura udzielania pomocy
Wypełnienie i złożenie wniosku o udzielenie pomocy de minimis
Analiza wniosku i złożonego formularza
Udzielenie pomocy publicznej – podpisanie umowy z przedsiębiorcą
Wystawienie zaświadczenia o udzieleniu pomocy de minimis

Procedura udzielania pomocy
Formularz informacji przedstawianych przy ubieganiu się o pomoc de
minimis – obligatoryjny w każdym przypadku udzielania pomocy de
minimis
wzór formularza został określony w załączniku do rozporządzenia Rady
Ministrów z dnia 29 marca 2010 r. w sprawie zakresu informacji
przedstawianych przez podmiot ubiegający się o pomoc de minimis (Dz.
U. Nr 53 poz. 311)

Definicja MSP
Załącznik nr 1 do rozporządzenia KE nr 800/2008 z dnia 6 sierpnia 2008 r.
uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne ze wspólnym rynkiem w
zastosowaniu art. 87 i 88 Traktatu (ogólne rozporządzenie w sprawie
wyłączeń blokowych)

Kryterium niezależności
Suma bilansowa
Roczne jednostki robocze
Roczny obrót

Progi i pułapy MSP
Kategoria
firmy
RJR
Roczny
obrót
Bilans
roczny
Średnie
< 250
≤ 50 mln €
≤ 43 mln €
Małe
< 50
≤ 10 mln €
≤ 10 mln €
Mikro
< 10
≤ 2 mln €
≤ 2 mln €

Przedsiębiorstwa niezależne
Beneficjent pomocy
posiada mniej niż 25%
kapitału lub głosów w
innym przedsiębiorstwie.
< 25%
Beneficjent pomocy
Inne przedsiębiorstwo
Inne przedsiębiorstwo
posiada mniej niż 25%
kapitału lub głosów w
beneficjencie pomocy.
< 25%

Przedsiębiorstwa partnerskie
Beneficjent pomocy
posiada co najmniej 25%,
lecz nie więcej niż 50%
kapitału lub głosów w
innym przedsiębiorstwie.
25%-50%
Beneficjent pomocy
Inne przedsiębiorstwo
Inne przedsiębiorstwo
posiada co najmniej 25%,
lecz nie więcej niż 50%
kapitału lub głosów w
beneficjencie pomocy.
25%-50%

Obliczanie danych przedsiębiorstw partnerskich
Aby obliczyć liczbę
zatrudnionych (RJR) i dane
finansowe beneficjenta pomocy
(A), dodajemy odpowiednie
procenty danych dla
przedsiębiorstw partnerskich B,
C i D.
Dane beneficjenta pomocy
100% A + 25% B + 33% C + 49
% D
25%

Przedsiębiorstwa związane
Beneficjent pomocy posiada
ponad 50% głosów
udziałowców w innym
przedsiębiorstwie.
> 50%
Beneficjent pomocy
Inne przedsiębiorstwo
Inne przedsiębiorstwo posiada
ponad 50% głosów
udziałowców w beneficjencie
pomocy.
> 50%

Obliczanie danych przedsiębiorstw związanych
Ponieważ w każdym z przypadku
udział wynosi powyżej 50%, przy
obliczaniu liczby zatrudnionych
(RJR) i pułapów finansowych
beneficjenta pomocy (A) należy
wziąć 100% danych z
przedsiębiorstw związanych B, C, D.
Dane beneficjenta pomocy
100% A + 100% B + 100% C +
100% D
60%

Procedura udzielania pomocy
Przykładowe sposoby ustalania wartości udzielanej pomocy de minimis
• cennik
• badanie rynku
• ustalanie wartości w odniesieniu do wydatków kwalifikowanych
projektu

Procedura udzielania pomocy
Poinformowanie beneficjenta o rodzaju
udzielonej pomocy
Zaświadczenie
o udzielonej
pomocy de minimis
Pisemna informacja
o udzielonej
pomocy w ramach
wyłączeń grupowych

Procedura udzielania pomocy
Zaświadczenie o udzielonej pomocy de minimis
Aktualny wzór zaświadczenia określiło rozporządzenie Rady Ministrów z
dnia 26 stycznia 2011 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie
zaświadczeń o pomocy de minimis i pomocy de minimis w rolnictwie lub
rybołówstwie (Dz. U. nr 34, poz. 174)

Zaświadczenia o pomocy de minimis
organ udzielający pomocy wydaje je z urzędu
wydanie zaświadczenia następuje w dniu udzielenia pomocy; wyjątek –
pomoc automatyczna w formie ulgi podatkowej – zaświadczenie w
terminie 2 miesięcy od dnia udzielenia pomocy
brak opłaty skarbowej od wydawanych zaświadczeń
obowiązek wydawania zaświadczeń korygujących

Zaświadczenia o pomocy de minimis
pomoc de minimis
1998/2006
zaświadczenie o pomocy de
minimis
pomoc de minimis
1535/2007
pomoc de minimis
875/2007
zaświadczenie o pomocy de
minimis w rolnictwie lub
rybołówstwie

Sprawozdawczość z udzielonej pomocy publicznej
organem monitorującym pomoc publiczną w rolnictwie lub rybołówstwie jest
minister właściwy do spraw rolnictwa (Minister Rolnictwa i Rozwoju
Wsi), a w pozostałym zakresie Prezes UOKiK
obowiązek sprawozdawczy ciąży jedynie na podmiotach udzielających
pomocy publicznej
zakres i wzory sprawozdań z pomocy publicznej zawarte w rozporządzeniach
wydanych do ustawy o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy
publicznej
system SHRIMP

obowiązek sprawozdawczy
obowiązek przesłania
sprawozdań o
udzielonej pomocy
obowiązek przesłania
informacji o nieudzieleniu
pomocy publicznej
w okresie sprawozdawczym

● sprawozdanie o udzielonej pomocy publicznej
● sprawozdanie o udzielonej pomocy publicznej w rolnictwie
lub rybołówstwie
● sprawozdanie o udzielonej pomocy publicznej na duże
projekty inwestycyjne
● sprawozdanie o udzielonej pomocy de minimis w
rolnictwie lub rybołówstwie
● informacja o nieudzieleniu pomocy publicznej

Terminy przesyłania sprawozdań i informacji o nieotrzymaniu pomocy do
UOKiK
• sprawozdania kwartalne – 30 dni od dnia
zakończenia danego kwartału
• sprawozdanie roczne – 60 dni od dnia
zakończenia roku kalendarzowego
• sprawozdanie o udzielonej pomocy publicznej na duże
projekty inwestycyjne - 7 dni od dnia udzielenia pomocy
• 30 dni od dnia udzielenia pomocy – system SHRIMP

Informacje zamieszczane w sprawozdaniach
Nazwa i siedziba podmiotu udzielającego pomocy.
NIP podmiotu udzielającego pomocy.
Kategoria podmiotu udzielającego pomocy
Podstawa prawna udzielonej pomocy – informacje podstawowe:
• 2a – 1.76 - kod ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju,
• 2b – pole puste,
• 2c – 21, 3 – artykuł i ustęp ustawy będący podstawą prawną do
wydania rozporządzenia.

Informacje zamieszczane w sprawozdaniach
Podstawa prawna udzielnej pomocy – informacje szczegółowe:
• 3a – metryka rozporządzenia,
• 3b – właściwy paragraf i punkt,
• 3c – nr, przedmiot oraz strony umowy.
Oznaczenie programu pomocowego
Dzień udzielenia pomocy.
Nazwa beneficjenta.

Informacje zamieszczane w sprawozdaniach
Identyfikator gminy właściwy dla siedziby beneficjenta - rozporządzenie w
sprawie szczegółowych zasad prowadzenia, stosowania i udostępniania
krajowego rejestru urzędowego podziału terytorialnego kraju oraz
związanych z tym obowiązków organów administracji rządowej i
jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. Nr 157, poz. 1031, z późn.
zm.).
NIP beneficjenta
Forma prawna beneficjenta:
• 1.A – przedsiębiorstwo państwowe,
• 1.B – jednoosobowa spółka Skarbu Państwa,
• 1.C – jednoosobowa spółka JST,
• 1.D – sp. akcyjna lub sp. z o.o. z dominującym udziałem Skarbu
Państwa lub JST lub przedsiębiorstwa państwowego,
• 2 – inny beneficjent.

Informacje zamieszczane w sprawozdaniach
Wielkość beneficjenta:
• 0 – mikro,
• 1 – mały,
• 2 – średni,
• 3 – inny.
Główna klasa PKD beneficjenta.
Wartość pomocy:
• nominalna – całkowita wielkość przekazanych środków
finansowych,
• brutto – przedstawiona jako EDB.
Forma pomocy – np.:
• A1.1 – dotacja,
• A1.4 – refundacja.

Informacje zamieszczane w sprawozdaniach
Przeznaczenie pomocy – np.:
• a5 – pomoc na usługi doradcze dla MŚP,
• a14 – pomoc na szkolenia,
• b1 – pomoc na wspieranie nowych inwestycji,
• b2 – pomoc na tworzenie nowych miejsc pracy związanych z
daną inwestycją,
• e1 – pomoc de minimis.
Źródło pochodzenia pomocy.
• A – krajowe.
• B – zagraniczne.

Dyskontowanie pomocy publicznej
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 2004 r. w sprawie
szczegółowego sposobu obliczania wartości pomocy publicznej udzielanej
w różnych formach (Dz. U. nr 194, poz.1983, z późn. zm.)
§ 5. ust. 1 - W przypadku gdy pomoc jest rozłożona w czasie, w
szczególności gdy pomoc jest udzielana w formie pożyczki lub kredytu
preferencyjnego, a także dotacji przekazywanej w transzach, przy
obliczaniu EDB uwzględnia się zdyskontowaną kwotę tej pomocy.

Dyskontowanie pomocy publicznej
czynnik dyskontujący
1
1 r d
n
bieżąca wartość płatności
PV
1
F
r d
n
,
PV -
wartość bieżącą płatności
F - wartość płatności dokonywanej w okresie, dla którego dokonuje się
dyskontowania
rd - stopa dyskontowa wyrażoną w ułamku dziesiętnym obowiązującą w dniu
udzielenia pomocy,
n - numer okresu, dla którego dokonuje się dyskontowania

Stopa referencyjna i dyskontowa
Komunikat Komisji Europejskiej w sprawie zmiany metody ustalania stóp
referencyjnych i dyskontowych (Dz. U. C 14 z 19.1.2008, str. 6).
Od dnia 1 lipca 2008 r. - nowa metoda ustalania wysokości – podstawą ustalania
stopy referencyjnej jest tzw. stopa bazowa.
Wysokość stopy bazowej jest ogłaszana przez Komisję Europejską
Od dnia 1 lipca 2008 r. w Polsce zgodnie z Zawiadomieniem Komisji w sprawie
bieżących stóp procentowych od zwracanej pomocy państwa oraz stóp
referencyjnych/dyskontowych obowiązujących 27 państw członkowskich od dnia 1
stycznia 2012 roku obowiązuje stopa bazowa w wysokości 4,91%.

Stopa referencyjna - suma stopy bazowej (4,91%) i odpowiedniej marży wyrażonej
w punktach bazowych.
Wysokość marży, ustalana jest w oparciu o dwa kryteria:
• tzw. rating, który może być ustalony w oparciu o sytuację
ekonomiczno-finansową przedsiębiorcy (w szczególności
jego zdolność kredytową, wypłacalność) oraz
• poziom zabezpieczeń związanych z udzieleniem pomocy w
formie kredytowej
Rating CCC i poniżej (Zły/Trudności finansowe) – przedsiębiorstwo w trudnej kondycji
ekonomiczno-finansowej
bardzo wysokie ryzyko kredytowe, bardzo niska zdolność do płynnej obsługi
zobowiązań nawet w przypadku sprzyjających warunków gospodarczych, niski lub
bardzo niski poziom odzyskania wierzytelności w przypadku wystąpienia
niewypłacalności (w skrajnych przypadkach - niewypłacalność lub toczące się
postępowanie upadłościowe, bez dodatkowego wsparcia z zewnątrz poziom
odzyskania wierzytelności bardzo niski lub bliski zeru

Ustalanie marży
Poziom zabezpieczeń
Kategoria ratingu | Wysoki | Standardowy | Niski |
Wysoki (AAA-A) | 60 | 75 | 100 |
Dobry (BBB) | 75 | 100 | 220 |
Zadowalający (BB) | 100 | 220 | 400 |
Niski (B) | 220 | 400 | 650 |
Zły (CCC i poniżej) | 400 | 650 | 1000 |

PODSUMOWANIE
Dziękuję za uwagę
Arkadiusz Pazura
apazura@grupasienna.pl