весник царина број 7 - Царинска управа на Република Македонија
весник царина број 7 - Царинска управа на Република Македонија
весник царина број 7 - Царинска управа на Република Македонија
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>цари<strong>на</strong></strong><br />
/ Гласило <strong>на</strong> <strong>Царинска</strong>та <strong>управа</strong> <strong>на</strong> <strong>Република</strong> <strong>Македонија</strong> / февруари 2009 / <strong>број</strong> 7 /<br />
– EXIM<br />
,<br />
E<br />
НОВИ ПРАВИЛА ВО ПАТНИЧКИОТ ПРОМЕТ ВО ЕВРОПСКАТА УНИЈА
Содржи<strong>на</strong><br />
НОВОСТИ<br />
ЦАРИНСКИ<br />
ПРЕКРШОЦИ<br />
39 -<br />
ФОРМИРАНО<br />
СОВЕТОДАВНО ТЕЛО<br />
ЗА СОРАБОТКА<br />
СО ДЕЛОВНАТА ЗАЕДНИЦА<br />
ИЗБРАНИ НАЈДОБРИ<br />
ЦАРИНСКИ ИСПОСТАВИ<br />
ЕДНОШАЛТЕРСКИ СИСТЕМ<br />
ЗА УВОЗ,<br />
ИЗВОЗ И ТРАНЗИТ<br />
НА СТОКИ И ТАРИФНИ<br />
КВОТИ – EXIM - ЧЕКОР<br />
КОН БЕЗХАРТИЕНО<br />
ЦАРИНСКО РАБОТЕЊЕ<br />
НОВО УПАТСТВО<br />
ЗА ВРШЕЊЕ СЕЛЕКТИВНИ<br />
КОНТРОЛИ<br />
ВО ЦАРИНСКОТО<br />
РАБОТЕЊЕ<br />
ЦАРИНСКАТА<br />
ЛАБОРАТОРИЈА<br />
И НЕЈЗИНАТА<br />
УЛОГА ВО ЦАРИНСКОТО<br />
РАБОТЕЊЕ<br />
3<br />
5<br />
7<br />
12<br />
14<br />
ЗАКОНОДАВСТВО<br />
НА ЕВРОПСКАТА<br />
УНИЈА ВО ВРСКА<br />
СО ИНИЦИЈАТИВАТА<br />
ЗА ЕЛЕКТРОНСКА ЦАРИНА<br />
ИЗВЕСТУВАЊЕ<br />
ОД МЕЃУНАРОДНАТА<br />
ЦАРИНСКА ЗАЕДНИЦА<br />
НОВИ ПРАВИЛА<br />
ВО ПАТНИЧКИОТ<br />
ПРОМЕТ<br />
ВО ЕВРОПСКАТА УНИЈА<br />
21<br />
25<br />
27<br />
32<br />
ЦАРИНСКИ<br />
ПРОПИСИ<br />
ЦАРИНСКИ<br />
ПРЕКРШОЦИ<br />
Теми <strong>на</strong> <strong>број</strong>от<br />
НОВОСТИ<br />
МЕЃУНАРОДНА СОРАБОТКА<br />
И ЕВРОПСКИ ИНТЕГРАЦИИ
SLIKA 2<br />
pratete<br />
mi pa po<br />
ПРОГЛАСЕН ШПЕДИТЕР<br />
НА ГОДИНАТА
ЕДНОШАЛТЕРСКИ СИСТЕМ ЗА УВОЗ,<br />
ИЗВОЗ И ТРАНЗИТ НА СТОКИ И ТАРИФНИ<br />
КВОТИ – EXIM - ЧЕКОР КОН БЕЗХАРТИЕНО<br />
ЦАРИНСКО РАБОТЕЊЕ
EXIM<br />
<br />
<br />
EXIM
НОВИНИ ВО СЕКТОРОТ ЗА ИНФОРМАТИЧКО<br />
КОМУНИКАЦИСКА ТЕХНОЛОГИЈА ( ИКТ)<br />
Главни <strong>на</strong>соки во работата <strong>на</strong> Секторот за ИКТ се<br />
исполнување <strong>на</strong> стратешките определби <strong>на</strong> <strong>Царинска</strong>та<br />
<strong>управа</strong> во врска со развој <strong>на</strong> ИКТ системите кој<br />
се засновува <strong>на</strong> два основни принципа<br />
- Постојано осовременување <strong>на</strong> системот и организацијата<br />
<strong>на</strong> работење преку <strong>на</strong>доградување и<br />
развој <strong>на</strong> системот во согласност со постојаниот<br />
развој <strong>на</strong> ИКТ технологијата посебно во областа <strong>на</strong><br />
приме<strong>на</strong> <strong>на</strong> безхартие<strong>на</strong> околи<strong>на</strong> приме<strong>на</strong> <strong>на</strong> сигурносни<br />
елементи приме<strong>на</strong> <strong>на</strong> ИКТ проектни методологии<br />
приме<strong>на</strong> <strong>на</strong> методологии за управување со<br />
квалитетот<br />
- Постигнување интероперабилност и интерконекцијасоевропскитецаринскисистеми<br />
и реализација<br />
<strong>на</strong> проектите за поврзување со транзитниот<br />
систем <strong>на</strong> Заедницата - , Системот <strong>на</strong><br />
ТАРИК ( ), Системи за извоз и увоз <strong>на</strong> Заедницата -<br />
, , и со системите кои Европската унија ги<br />
планира како долгорочен приоритет<br />
ИКТ системот <strong>на</strong> <strong>Царинска</strong>та <strong>управа</strong> се базира <strong>на</strong><br />
три системски столба Во текот <strong>на</strong> годи<strong>на</strong> имп<br />
лементирани се нови решенија за два од трите системски<br />
столба<br />
Интегриранинформационенсистем ИИС<br />
Системот опфаќа автоматизација <strong>на</strong> процесите<br />
<strong>на</strong> работа во административните служби преку управувањето<br />
со документи системот за планирање и<br />
управување со човечки ресурси фи<strong>на</strong>нсовото работење<br />
обуките како и комплетното канцелариското<br />
работење и работењето <strong>на</strong> архивата Во соработка<br />
со изведувач изврше<strong>на</strong> е инсталацијата <strong>на</strong> софтверот<br />
и спроведени се обуки <strong>на</strong> вработените Системот<br />
започ<strong>на</strong> да се применува од јануари годи<strong>на</strong><br />
и истиот ќе се <strong>на</strong>доградува со нови функцио<strong>на</strong>лности<br />
а крај<strong>на</strong> цел е постигнување <strong>на</strong> комплетно<br />
безхартиено работење во административните служби<br />
<strong>на</strong> <strong>Царинска</strong>та <strong>управа</strong><br />
Поддршка<strong>на</strong>работењето<strong>на</strong>секторотзаконтролииистраги<br />
Во соработка со Crown Agents во тек е пуштање<br />
во функција <strong>на</strong> апликација , <strong>на</strong>менета за обработка<br />
<strong>на</strong> разуз<strong>на</strong>вачки информации заплени прекршоци<br />
претреси и податоци од претреси Спроведени<br />
се почетните обуки за администратори и корисници<br />
<strong>на</strong> апликацијата и извршено е иницијалното<br />
тестирање<br />
Третиот и <strong>на</strong>јважен столб <strong>на</strong> ИКТ системот <strong>на</strong> <strong>Царинска</strong>та<br />
<strong>управа</strong> е системот за обработка <strong>на</strong> царинскидекларации<br />
СОЦД<br />
<strong>Царинска</strong>та <strong>управа</strong> <strong>на</strong> <strong>Република</strong> <strong>Македонија</strong> согласно<br />
заложбите за обезбедување <strong>на</strong> квалитет<strong>на</strong><br />
информатичка поддршка <strong>на</strong> обработка <strong>на</strong> царинските<br />
декларации при увоз извоз и транзит и сог-<br />
ласно функцио<strong>на</strong>лните и техничките барања во<br />
врска со евроинтергативните процеси по однос <strong>на</strong><br />
интероперабилноста и интерконекциите со европските<br />
царински системи ја согледа потребата и донесе<br />
одлука за заме<strong>на</strong> <strong>на</strong> постоечкото софтверско<br />
решение со нов систем за процесирање <strong>на</strong> царинските<br />
декларации<br />
Со цел изготвување <strong>на</strong> сеопфат<strong>на</strong> и релевант<strong>на</strong><br />
спецификација за потребниот систем <strong>Царинска</strong>та<br />
<strong>управа</strong> се обрати и побара од ЕАР ЕК соодвет<strong>на</strong> техничка<br />
асистенција за изготвување <strong>на</strong> истата Притоа<br />
беа ангажирани консултанти кои во соработка со<br />
оформе<strong>на</strong>та работ<strong>на</strong> група во <strong>Царинска</strong>та <strong>управа</strong><br />
во периодот мај јули годи<strong>на</strong> го изготвија документот<br />
Корисничка и техничка спецификација <strong>на</strong><br />
системот за обработка <strong>на</strong> царински декларации<br />
Документот представуваше основа за постапката за<br />
<strong>на</strong>бавка која отпоч<strong>на</strong> во септември Во текот <strong>на</strong><br />
јануари беше потпишан договор со изведувачот <strong>на</strong><br />
системот <strong>Царинска</strong>та <strong>управа</strong> <strong>на</strong> <strong>Република</strong> Италија<br />
за имплементација <strong>на</strong> системот АИДА Главните<br />
карактеристики <strong>на</strong> системот се<br />
1. Компатибилност <strong>на</strong> царинските постапки и режими<br />
со ЕУ потребите<br />
2. Покриевање <strong>на</strong> системите за увоз извоз транзит<br />
контролен извозен увозен и подсистемите<br />
ТАРИМ ТАРИК управување со <strong>на</strong>плата и гаранции<br />
управување со ризик царински одобренија<br />
3. Решение <strong>на</strong> <strong>на</strong>цио<strong>на</strong>лниот домен како и <strong>на</strong> екстерниот<br />
домен <strong>на</strong> <strong>на</strong>цио<strong>на</strong>лно ниво за делов<strong>на</strong>та<br />
заедницата и владините институции<br />
Имплементацијата <strong>на</strong> комплексен систем како<br />
што е СОЦД мора да биде пратен со следните проекти<br />
активности<br />
Променивоцаринскотозаконодавство<br />
- Поставувањето <strong>на</strong> системот мора да биде пратено<br />
со неопходните легислативни промени и истите<br />
ќе представуваат приближување кон европското<br />
царинско законодавство<br />
Воведување<strong>на</strong>Електронскадекларација<br />
- <strong>Царинска</strong> <strong>управа</strong> и другите <strong>на</strong>длежни министерства<br />
и владини агенции ќе ги иницираат проектот<br />
активностите за воспоставување <strong>на</strong> безхартие<strong>на</strong><br />
околи<strong>на</strong> електронски документи од законодавен<br />
и технички аспект<br />
Дефинирање <strong>на</strong> правила за <strong>на</strong>стап <strong>на</strong> бизнис<br />
заедницата<br />
- <strong>Царинска</strong> <strong>управа</strong> согласно фазите <strong>на</strong> имплементација<br />
<strong>на</strong> проектот соодветно ќе ги вклучи представниците<br />
од делов<strong>на</strong>та заедницата со цел да се<br />
подготват за поднесување <strong>на</strong> електронски царински<br />
декларации
УПОТРЕБУВАНО ВОЗИЛО СО ВГРАДЕНА<br />
БЕТОНСКА МЕШАЛКА - 8705 40 00 00
-<br />
-<br />
-<br />
-<br />
-<br />
-
АКТИВНОСТИ ЗА СПРЕЧУВАЊЕ НА ШВЕРЦ,<br />
КРИУМЧАРЕЊ И ЕКОНОМСКИ КРИМИНАЛ<br />
2007 2008<br />
Вкупно кривични пријави 163 164<br />
Кривични пријави против правни лица 67 81<br />
Кривични пријави против физички лица 206 209<br />
Вредност <strong>на</strong> стоки 57.390.900 113.947.857<br />
Избег<strong>на</strong>ти давачки 70.585.809 126.492.205<br />
2007 2008<br />
Внесување опасни материи 0 1<br />
Даночно затајување 10 5<br />
Закон за акцизи и лажно пријавув. <strong>на</strong> кривично дело 0 1<br />
Кражба 0 1<br />
Криумчарење 35 38<br />
Недозволе<strong>на</strong> изработка, чување и тргув.со оружје 1 1<br />
Недозволено производство 2 1<br />
Неовластено производство и промет со <strong>на</strong>ркотици 3 2<br />
Неовластено производство и промет со оружје 1 3<br />
Промет со акцизни стоки без бандероли 55 35<br />
Спречување <strong>на</strong> службено лице во врш.<strong>на</strong> сл. дејствија 0 1<br />
Транспорт со акцизни стоки од акциз.склад 1 3<br />
Фалсификување и употреба <strong>на</strong> исправа 7 20<br />
Фалсификување пари 0 1<br />
<strong>Царинска</strong> измама 48 51<br />
Вкупно 163 164<br />
Вид <strong>на</strong> дрога 2007 2008<br />
Кокаин 486.705,00 гр. 1.325,00 гр.<br />
Марихуа<strong>на</strong> 15.802,00 гр. 0,00 гр.<br />
Морфин 0,00 гр. 12.119,00 гр.<br />
Семе за ка<strong>на</strong>бис 0,00 гр. 49,00 гр.<br />
Хероин 46.648,00 гр. 37.695,00 гр.
Валута 2007 2008<br />
AUD 21.000 32.000<br />
DKK 16.000<br />
CHF 85.600 19.300<br />
EUR 757.605 836.404<br />
MKD 166.700 155.700<br />
USD 54.750 187.450<br />
SEK 240.00<br />
2007 2008<br />
Цигари 21.712.435 парче 946.305 парче<br />
Алкохол 984 литар 339 литар<br />
2007 2008<br />
Вкупно заплени 4.028 4.395<br />
По основ <strong>на</strong> интелектуал<strong>на</strong> сопственост 314 269<br />
По основ <strong>на</strong> непријаве<strong>на</strong> стока 1.473 2.820
Активност 2008 2007<br />
Извршени дополнителни контроли по разни основи во<br />
244 187<br />
трговски друштва<br />
Извршени документарни контроли 2 4<br />
Вкупно изготвени предлози за дополнител<strong>на</strong> <strong>на</strong>плата <strong>на</strong><br />
1189 1.655<br />
помалку пресметан царински долг<br />
Виси<strong>на</strong> <strong>на</strong> давачки во де<strong>на</strong>ри (вкупно со предлози за <strong>на</strong>плата 46.026.181 202.693.201<br />
по укинување <strong>на</strong> слобод<strong>на</strong> зо<strong>на</strong> Фени Индустри)<br />
Виси<strong>на</strong> <strong>на</strong> давачки во де<strong>на</strong>ри (вкупно без <strong>на</strong>плати по<br />
38.710.938 12.493.038<br />
укинување <strong>на</strong> слобод<strong>на</strong> зо<strong>на</strong> Фени Индустри)<br />
Предлози за враќање <strong>на</strong> повеќе платен царински долг 2 121<br />
Виси<strong>на</strong> <strong>на</strong> давачки во де<strong>на</strong>ри 24.439 523.914<br />
Предлози за дополнител<strong>на</strong> проверка <strong>на</strong> комерцијални<br />
59 53<br />
фактури, Атести и ЕУР-1;<br />
Заеднички контроли со други организациони единици <strong>на</strong> ЦУ<br />
<strong>на</strong> <strong>Република</strong> <strong>Македонија</strong><br />
14 18
-<br />
<br />
-<br />
<br />
-<br />
-
МЕЃУНАРОДНА СОРАБОТКА И ЕВРОПСКИ ИНТЕГРАЦИИ<br />
ЗАКОНОДАВСТВО НА ЕВРОПСКАТА УНИЈА<br />
ВО ВРСКА СО ИНИЦИЈАТИВАТА<br />
ЗА ЕЛЕКТРОНСКА ЦАРИНА<br />
Иницијативата за електронска <strong>цари<strong>на</strong></strong> во основа<br />
се базира <strong>на</strong> следните три законски акти:<br />
<br />
<br />
<br />
Измените <strong>на</strong> Царинскиот закон <strong>на</strong> ЕУ за безбедност<br />
и сигурност, кои предвидуваат целос<strong>на</strong><br />
компјутеризација <strong>на</strong> сите постапки во врска<br />
со безбедносни и сигурносни прашања;<br />
Одлука за безхартиено опкружување во <strong>цари<strong>на</strong></strong>та<br />
и трговијата (Одлука за електронска <strong>цари<strong>на</strong></strong><br />
<strong>на</strong> ЕУ) која ја поставува основ<strong>на</strong>та рамка<br />
и главните рокови за реализација <strong>на</strong> проектите<br />
за електронска <strong>цари<strong>на</strong></strong>;<br />
Модернизираниот царински закон кој обезбедува<br />
спроведување <strong>на</strong> компјутеризација <strong>на</strong> <strong>цари<strong>на</strong></strong>та.<br />
Одлуказаелектронска<strong>цари<strong>на</strong></strong><br />
Како што е <strong>на</strong>ведено во Одлука за безхартиено<br />
царинско и трговско опкружување „Одлука за<br />
електронска <strong>цари<strong>на</strong></strong> “ (Одлука бр. 70/2008/ЕЗ), иницијативата<br />
за електронска <strong>цари<strong>на</strong></strong> има за цел воспоставување<br />
<strong>на</strong> безбедни, интероперабилни<br />
електронски царински системи за разме<strong>на</strong> <strong>на</strong><br />
податоци што ќе овозможи:<br />
Олеснување <strong>на</strong> постапките при увоз и извоз;<br />
Намалување <strong>на</strong> административните трошоци<br />
и трошоците за сообразност;<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Скратување <strong>на</strong> времето <strong>на</strong> царинење;<br />
Коорди<strong>на</strong>ција <strong>на</strong> пристапот за контрола <strong>на</strong><br />
стока и приме<strong>на</strong> <strong>на</strong> законските прописи;<br />
Адекват<strong>на</strong> <strong>на</strong>плата <strong>на</strong> царински и други давачки<br />
во Заедницата;<br />
Непречен проток <strong>на</strong> податоци помеѓу страните<br />
учеснички и овозможување <strong>на</strong> повторно користење<br />
<strong>на</strong> тие податоци.<br />
Одлуката за електронска <strong>цари<strong>на</strong></strong> детално ги<br />
разработува интероперабилните системи што<br />
треба да бидат воведени, роковите за нивно воведување<br />
и обврските кои се однесуваат <strong>на</strong> човечките,<br />
буџетските и техничките ресурси <strong>на</strong> Зедницата<br />
и земјите членки, како и земјите<br />
кандидати.<br />
Измени<strong>на</strong>Царинскиотзакон<br />
забезбедностисигурност<br />
Уредбата <strong>на</strong> Европската заедница бр. 648/2005<br />
и нејзините одредби за спроведување <strong>на</strong>лага<br />
електронско поднесување <strong>на</strong> информации пред<br />
пристигнување и пред поаѓање ( pre-arrival and<br />
pre departure information - информации во вид <strong>на</strong><br />
збир<strong>на</strong> декларација кои се поднесуваат пред внесување<br />
во или изнесување <strong>на</strong> стоката од царинското<br />
подрачје <strong>на</strong> Заедницата)<br />
и истата предвидува<br />
мож<strong>на</strong> разме<strong>на</strong> <strong>на</strong> информации помеѓу царинските<br />
служби <strong>на</strong> земјите членки.<br />
МодернизиранЦаринскизакон<br />
Модернизираниот царински закон (Уредба <strong>на</strong><br />
ЕЗ бр. 450/08) го поедноставува законодавството<br />
и ги преструктурира царинските постапки и процеси<br />
во корист <strong>на</strong> царинските органи и делов<strong>на</strong>та<br />
заедницата. Освен тоа, Модернизираниот царински<br />
закон:<br />
Воведува електронско поднесување <strong>на</strong> царинските<br />
декларации и пропрат<strong>на</strong>та документација;<br />
Го промовира концептот за централизирано<br />
царинење со кое овластените економски оператори<br />
можат да ја пријавуваат стоката електронски<br />
и да ги плаќаат царинските и други давачки<br />
во местото кадешто се основани, без<br />
разлика преку која земја членка стоката била<br />
внесе<strong>на</strong> во или изнесе<strong>на</strong> од царинското подрачје<br />
<strong>на</strong> ЕУ или каде ќе биде пуште<strong>на</strong> во слободен<br />
промет.<br />
21
МЕЃУНАРОДНА СОРАБОТКА И ЕВРОПСКИ ИНТЕГРАЦИИ<br />
<br />
Нуди основа за развој <strong>на</strong> концептот за едношалтерски<br />
систем и контрола при единствено<br />
застанување. Концептот за едношалтерски<br />
систем им овозможува <strong>на</strong> економските оператори<br />
да доставуваат информации кои ги <strong>на</strong>лага<br />
царинското и другото законодавство за<br />
увоз и извоз <strong>на</strong> едноставен и ефикасен <strong>на</strong>чин –<br />
<strong>на</strong> едно место – дури и кога информациите им<br />
се потребни и <strong>на</strong> други управи и служби. Така,<br />
контролите <strong>на</strong> стоката за различни цели (царински,<br />
фитосанитарни,...) можат да се вршат<br />
истовремено и <strong>на</strong> едно место (концепт „контрола<br />
при единствено застанување”).<br />
Посебнипроекти<br />
Во овој дел е даден краток преглед <strong>на</strong> главните<br />
проекти во основата <strong>на</strong> иницијативата за електронска<br />
<strong>цари<strong>на</strong></strong> <strong>на</strong> ЕУ. Детални информации за истите<br />
можат да се <strong>на</strong>јдат во Повеќегодишниот стратешки<br />
план. Проектите служат за потребите <strong>на</strong> делов<strong>на</strong>та<br />
заедницата и/или царинските управи и истите<br />
се <strong>на</strong>дополнуваат еден со друг по обемот и целите.<br />
Автоматизиран систем за увоз и автоматизираниот<br />
систем за извоз, заедно со Новиот компјутеризитран<br />
транзитен систем - НКТС ( NCTS) имаат за<br />
цел олеснување <strong>на</strong> царинските постапки (при<br />
извоз, увоз и транзит), при што се избегнува дуплирање<br />
<strong>на</strong> постапките <strong>на</strong> ниво <strong>на</strong> ЕУ. Единствениот<br />
електронски пристап и едношалтерскиот систем,<br />
соодветно, <strong>на</strong> трговците им обезбедуваат<br />
придобивки <strong>на</strong> единствен пазар <strong>на</strong>јпрвин од царинска,<br />
како и од поопшта глед<strong>на</strong> точка. Системот<br />
за Овластен економски оператор <strong>на</strong> доверливите<br />
бизниси им овозможува шанса за користење <strong>на</strong><br />
поедноставени постапки во доменот <strong>на</strong> безбедноста<br />
и сигурноста. Системот за регистрација и<br />
идентификација <strong>на</strong> економските оператори ќе<br />
воспостави единствен систем за регистрација и<br />
идентификација <strong>на</strong> економските оператори во ЕУ.<br />
Единствените овластувања за поедноставени постапки<br />
(доколку бидат усвоени) ќе користат европска<br />
димензија за елиминирање <strong>на</strong> канцелариските<br />
и бирократски бариери. И за крај, иницијативата<br />
за електронска <strong>цари<strong>на</strong></strong> ќе биде потпомог<strong>на</strong>та<br />
од информациски алатки кои ќе обезбедуваат податоци<br />
<strong>на</strong> специфично место како што е царинскиот<br />
информатички портал <strong>на</strong> ЕУ.<br />
Проектот за интегрира<strong>на</strong> тарифа, рамката за управување<br />
со ризик и системот за регистрирани извозници<br />
ќе овозможи достапност <strong>на</strong> информации<br />
кои и се потребни <strong>на</strong> учесниците во царинската<br />
постапка.<br />
22<br />
Нов компјутеризиран транзитен систем<br />
(НКТС)–безбедносниисигурносниаспекти<br />
НКТС е првиот и во моментов единствен компјутеризиран<br />
и оперативен царински систем кој е<br />
во функција во сите земји членки (како и ЕФТА земјите<br />
– Исланд, Норвешка, Лихтенштајн и Швајцарија).<br />
Согласно Уредбата <strong>на</strong> ЕЗ 648/05 и нејзините<br />
одредби за спроведување сите делови <strong>на</strong> НКТС<br />
треба да бидат <strong>на</strong>дградени. Едно од основните<br />
прилагодувања, пропишани во Уредбата, а кое<br />
треба да биде <strong>на</strong>правео е внесувањето <strong>на</strong> нови податоци.<br />
НКТС–ТИР<br />
Целта <strong>на</strong> оваа апликација (моментално во пилот<br />
фаза) е обезбедување <strong>на</strong> целос<strong>на</strong> контрола <strong>на</strong><br />
европските фази за движење врз основа <strong>на</strong> ТИР и<br />
олеснување <strong>на</strong> завршувањето /раздолжувањето<br />
<strong>на</strong> ТИР постапките во Заедницата, со што <strong>на</strong>место<br />
Ваучерот бр. 2 да се врати, ќе се испраќаат пораки<br />
преку НКТС.<br />
Автоматизирансистемзаувоз<br />
Целта <strong>на</strong> автоматизираниот систем за увоз е да<br />
се овозможи увозните постапки отпоч<strong>на</strong>ти во<br />
ед<strong>на</strong> да можат да се завршат во друга земја членка,<br />
без притоа да мора повторно да се поднесат истите<br />
информации. Ова вклучува и разме<strong>на</strong> <strong>на</strong><br />
електронски пораки за различните стадиуми <strong>на</strong><br />
постапките кај различните актери (<strong>цари<strong>на</strong></strong>, трговци<br />
и други институции). Со првата фаза <strong>на</strong> имплементацијата,<br />
Системот за контрола <strong>на</strong> увоз,<br />
се планира<br />
овозможување <strong>на</strong> управување со декларациите<br />
пред пристигнување (согласно Уредбата<br />
бр. 648/2005) и врска <strong>на</strong> тие информации со а<strong>на</strong>лиза<br />
<strong>на</strong> ризик.
МЕЃУНАРОДНА СОРАБОТКА И ЕВРОПСКИ ИНТЕГРАЦИИ<br />
Автоматизирансистемзаизвоз(АСИ)<br />
Целта <strong>на</strong> автоматизираниот систем за извоз е<br />
да се овозможи извозните постапки кои се отпоч<strong>на</strong>ти<br />
во ед<strong>на</strong> да можат да бидат завршени во друга<br />
земја членка, без притоа да мора повторно да се<br />
поднесат истите информации. Ова вклучува и разме<strong>на</strong><br />
<strong>на</strong> електронски пораки за различните стадиуми<br />
<strong>на</strong> постапките кај различните актери (<strong>цари<strong>на</strong></strong>,<br />
трговци и други институции). Проектот е поделен<br />
<strong>на</strong> 3 фази:<br />
<br />
<br />
<br />
Систем за контрола <strong>на</strong> извоз (СКИ), фаза 1 –„даноч<strong>на</strong>”<br />
контрола <strong>на</strong> излез – обезбедува целос<strong>на</strong><br />
контрола <strong>на</strong> завршувањето <strong>на</strong> извозните<br />
постапки преку електронска разме<strong>на</strong> <strong>на</strong> информации<br />
за извоз/излез помеѓу царинските<br />
испостави <strong>на</strong> излез, особено кога се вклучени<br />
повеќе земји. Со ова се заменува досегашното<br />
враќање <strong>на</strong> хартие<strong>на</strong>та копија бр. 3 од извоз<strong>на</strong>та<br />
декларација (стапи во сила во јануари<br />
2007 годи<strong>на</strong> и е целосно достапен во сите земји<br />
членки од јули 2007 годи<strong>на</strong>);<br />
СКИ фаза 2 –„безбеднос<strong>на</strong>”<br />
контрола <strong>на</strong> излез –<br />
обезбедува електронско управување со излезни<br />
збирни декларации, согласно Уредбата<br />
<strong>на</strong> ЕЗ 648/2005 и меѓу другото, ќе <strong>на</strong>ложи потреба<br />
од обезбедување <strong>на</strong> дополнителни податоци<br />
во извозните декларации од безбедносни<br />
и сигурносни причини. Фаза 2 е изграде<strong>на</strong><br />
врз основа <strong>на</strong> фаза 1 и претставува продолжување<br />
<strong>на</strong> функциите <strong>на</strong> фаза 1;<br />
АСИ – целос<strong>на</strong> имплементација – изграде<strong>на</strong><br />
врз основа <strong>на</strong> претходните фази и ги содржи<br />
функцио<strong>на</strong>лностите <strong>на</strong> СКИ фазите 1и2игововедува<br />
пристапот за централизирано царинење.<br />
Системзарегистрацијаиидентификација<br />
<strong>на</strong>економскитеоператори<br />
Целта <strong>на</strong> системот за регистрација и идентификација<br />
<strong>на</strong> економските оператори е воспоставување<br />
<strong>на</strong> единствен систем за регистрација и<br />
идентификација за економските оператори <strong>на</strong> ЕУ.<br />
Системот ќе овозможува и приз<strong>на</strong>вање <strong>на</strong> сите овластувања<br />
кои им се доделени <strong>на</strong> економските<br />
оператори.<br />
Овластенекономскиоператор<br />
Овластениот економски оператор (дефиниран<br />
во Уредбата <strong>на</strong> ЕЗ 648/2005) ќе користи олеснувања<br />
во однос <strong>на</strong> безбедносните и сигурносните царински<br />
контроли и/или поедноставувања, предвидени<br />
со одредбите за спроведување <strong>на</strong> Уредбата<br />
(ЕЗ) 648/2005. Одредбите за спроведување детално<br />
ги <strong>на</strong>ведуваат критериумите за доделување<br />
<strong>на</strong> статусот, приз<strong>на</strong>ен од сите Земји Членки.<br />
Информациските и комуникациските системи<br />
кои го поддржуваат концептот Овластен економски<br />
оператор, ќе им овозможат <strong>на</strong> Царинските управи,<br />
<strong>на</strong> пример, да доделуваат статус ОЕО (вклучувајќи<br />
и on-line консултации) и ќе обезбеди<br />
пристап до списокот <strong>на</strong> ОЕО за деловни цели.<br />
Единственоовластување<br />
запоедноставенипостапки<br />
Согласно предложе<strong>на</strong>та прав<strong>на</strong> основа, целта<br />
е воспоставување <strong>на</strong> единствено овластување за<br />
поедноставени постапки во ЕУ кога повеќе Царински<br />
управи применуваат такво овластување и<br />
создавање <strong>на</strong> ИКТ систем за проток <strong>на</strong> барања,<br />
одлуки и информации за управување со единствено<br />
овластување за поедноставени постапки.<br />
Регистрираниизвознициосновани<br />
вотретиземји<br />
Целта <strong>на</strong> системот за регистрирани извозници<br />
е да обезбеди ажурирани и целосни информации<br />
за регистрирани извозници, основани во трети<br />
земји кои извезуваат стока во ЕУ со преференцијал<strong>на</strong><br />
царинска стапка, врз основа <strong>на</strong> исполнување<br />
<strong>на</strong> важечките правила за преференцијално потекло.<br />
Регистрираните извозници се сметаат како<br />
поз<strong>на</strong>ти партнери од доверба за одередени правила<br />
за потекло.<br />
Европската комисија ја разгледува можноста<br />
за воспоставување <strong>на</strong> систем за распределба <strong>на</strong><br />
информации за регистрирани извозници кои ќе<br />
бидат достапни низ цела ЕУ за овластени корисници.<br />
Единственелектронскипристап<br />
Единствениот електронски пристап и овозможува<br />
<strong>на</strong> претставниите <strong>на</strong> бизнис заедницата да<br />
23
МЕЃУНАРОДНА СОРАБОТКА И ЕВРОПСКИ ИНТЕГРАЦИИ<br />
поднесува декларации пред пристигнување и<br />
пред поаѓање <strong>на</strong> стоката, збирни и целосни декларации<br />
преку единствени интерфејс по нивен избор,<br />
кој преку нивниот систем е поврзан со царинските<br />
системи <strong>на</strong> земјите членки. Податоците автоматски<br />
им стануваат достапни <strong>на</strong> сите царински<br />
испостави кои се <strong>на</strong>длежни за местата каде стоката<br />
била, е или ќе биде ставе<strong>на</strong> <strong>на</strong> увид, без разлика<br />
<strong>на</strong> тоа за која земја членка станува збор.<br />
Интегрира<strong>на</strong>тарифа<br />
Целта <strong>на</strong> проектот е подобрување <strong>на</strong> интерконективноста<br />
помеѓу постоечките ИКТ системи за<br />
тарифа, со цел овозможување <strong>на</strong> повторно користење<br />
<strong>на</strong> податоци и/или функцио<strong>на</strong>лност <strong>на</strong> еден<br />
систем со друг (пример, описи <strong>на</strong> шифри од Комбинира<strong>на</strong>та<br />
номенклатура (КН), кои припаѓаат <strong>на</strong><br />
системот за КН, ќе се искористат за TARIC) и усогласување<br />
<strong>на</strong> интерфејсите <strong>на</strong> различните тарифни<br />
системи кои се поврзани меѓу себе со земјите<br />
членки,<br />
без притоа да се појави вишок/дуплирање<br />
<strong>на</strong> податоци.<br />
Рамказауправувањесоризик(РУР)<br />
Целта <strong>на</strong> Рамката за управување со ризик е да<br />
обезбеди брза, директ<strong>на</strong> и безбеде<strong>на</strong> разме<strong>на</strong> <strong>на</strong><br />
ризични информации кои би помог<strong>на</strong>ле при таргетирањето<br />
<strong>на</strong> пратки за царинска контрола и со<br />
цел Европската комисија да може да пренесува информации<br />
кои се однесуваат <strong>на</strong> закани по Заедницата.<br />
Првата фаза од РУР, електронскиот систем за<br />
Формуларот за ризични информации, поч<strong>на</strong> во<br />
април 2005 годи<strong>на</strong>. Втората фаза вклучува <strong>на</strong>дградба<br />
<strong>на</strong> ФРИ системот, при што ќе се воведат<br />
нови барања кои произлегуваат од стек<strong>на</strong>тото<br />
практичното искуство <strong>на</strong> корисниците.<br />
Во след<strong>на</strong>та фаза ќе се зајакнува ФРИ системот<br />
со што ќе се обезбеди безбеден електронски пренос<br />
и управување <strong>на</strong> заедничките ризични профили<br />
<strong>на</strong> Заедницата, за кои земјите членки мораат<br />
да превземат задолжителни контролни мерки.<br />
Овие ризични профили се поврзани со приоритетни<br />
области за контрола, што е предвидено во<br />
новите прописи за Рамката за управување со<br />
ризик <strong>на</strong> Заедницата, пропишани со Уредбата<br />
648/2005 и соодветните одредби за спроведување.<br />
Информацискицаринскипортал<strong>на</strong>ЕУ<br />
Информацискиот царински портал <strong>на</strong> ЕУ ќе им<br />
обезбеди пристап <strong>на</strong> економските оператори до<br />
информации во врска со барањата за увоз и извоз,<br />
како и информации за оперативниот статус <strong>на</strong> движењето<br />
кои ќе бидат достапни преку царински информациски<br />
портал. Таков портал би содржел информации<br />
за правилата за пренос <strong>на</strong> стока преку<br />
границите и важни информации од други релевантни<br />
области (<strong>на</strong> пример. законска регулатива<br />
која се однесува <strong>на</strong> земјоделството, живот<strong>на</strong>та<br />
среди<strong>на</strong>). Ќе постојат линкови за пристап до подетални<br />
информации и/или информации од <strong>на</strong>цио<strong>на</strong>лен<br />
интерес кои ќе бидат достапни <strong>на</strong> информациските<br />
царински портали <strong>на</strong> државните царински<br />
управи.<br />
Едношалтерскисистем<br />
Целта <strong>на</strong> едношалтерскиот систем е да им<br />
овозможи <strong>на</strong> економските оператори електронско<br />
поднесување <strong>на</strong> сите потребни информации<br />
само ед<strong>на</strong>ш, согласно царинските и другите прописи<br />
за прекугранично движење <strong>на</strong> стоката во ЕУ.<br />
Планираните <strong>на</strong>цио<strong>на</strong>лни едношалтерски системи<br />
ќе бидат меѓусебно поврзани и ќе бидат потпомог<strong>на</strong>ти<br />
од единствен електронски пристап.<br />
24
МЕЃУНАРОДНА СОРАБОТКА И ЕВРОПСКИ ИНТЕГРАЦИИ<br />
ИЗВЕСТУВАЊЕ ОД МЕЃУНАРОДНАТА<br />
ЦАРИНСКА ЗАЕДНИЦА<br />
60-та седница <strong>на</strong> Комисијата за политички прашања<br />
<strong>на</strong> Светската царинска организација,<br />
декември 2008 годи<strong>на</strong>, Буенос Аирес<br />
Светска фи<strong>на</strong>нсиска криза 2008<br />
1. Комисијата за политички прашања <strong>на</strong> Светската<br />
царинска организација (СЦО) ја одржа својата<br />
60-та седница во Буенос Аирес, Аргенти<strong>на</strong><br />
од 9-11 декември 2008 годи<strong>на</strong>. Се среќаваме<br />
во време <strong>на</strong> голема финсиска криза која почнува<br />
да ги погодува и меѓу<strong>на</strong>род<strong>на</strong>та трговија<br />
и царинското работење. Како ед<strong>на</strong> од главните<br />
алки во меѓу<strong>на</strong>родниот синџир <strong>на</strong> трговија,<br />
секоја <strong>Царинска</strong> <strong>управа</strong> може <strong>на</strong> терен да ги<br />
увиди ефектите <strong>на</strong> фи<strong>на</strong>нсиската криза <strong>на</strong> самите<br />
гранични премини.<br />
2. Сведоци сме дека состојбата <strong>на</strong> трговскофи<strong>на</strong>нсискиот<br />
пазар е влоше<strong>на</strong>; извозот/увозот<br />
<strong>на</strong> одредени земји опаѓа; предвидувањата<br />
за меѓу<strong>на</strong>род<strong>на</strong>та трговија нема да<br />
се остварат; Царинските управи се под притисок<br />
да продолжат да ги исполнуваат плановите<br />
за <strong>на</strong>плата <strong>на</strong> давачките, и покрај моментал<strong>на</strong>та<br />
состојба. Освен тоа, загрижува и фактот<br />
од можен нов бран протекционизам кој <strong>на</strong>место<br />
да ја олесни може да ја влоши кризата.<br />
3. Членките <strong>на</strong> СЦО информираат за благ пад <strong>на</strong><br />
<strong>на</strong>платата <strong>на</strong> давачките во ноември 2008. Постојат<br />
показатели дека компаниите се соочуваат<br />
со проблеми при обезбедувањето <strong>на</strong> осигурување<br />
<strong>на</strong> извозот. Нашите партнери од Консултатив<strong>на</strong>та<br />
групација <strong>на</strong> приватниот сектор<br />
при СЦО, составе<strong>на</strong> од компании или здруженија<br />
кои имаат фи<strong>на</strong>сиски или сопственички<br />
интерес во производството или доставувањето<br />
<strong>на</strong> стоката, воочија дека кризата почнува да<br />
и задава удар <strong>на</strong> меѓу<strong>на</strong>род<strong>на</strong>та трговија. Членовите<br />
<strong>на</strong> Консултатив<strong>на</strong>та групација забележаа<br />
<strong>на</strong>малување <strong>на</strong> купопродаж<strong>на</strong>та моќ потрошувачите,<br />
што доведува до <strong>на</strong>мален извоз,<br />
што пак од друга стра<strong>на</strong> предизвикува вериж<strong>на</strong><br />
реакција низ целиот синџир <strong>на</strong> с<strong>на</strong>бдување.<br />
4. Мисијата <strong>на</strong> Царинските управи е да обезбедат<br />
безбедност, сигурност и ефикас<strong>на</strong> <strong>на</strong>плата<br />
<strong>на</strong> давачките, како и да тежнеат кон олеснување<br />
<strong>на</strong> трговијата за доверливите економски<br />
оператори со крај<strong>на</strong> цел промовирање <strong>на</strong><br />
државата за инвестиции и <strong>на</strong>малување <strong>на</strong> сиромаштијата.<br />
Наплатата <strong>на</strong> давачките може да<br />
биде загрозе<strong>на</strong> од комерцијални измами, а во<br />
фи<strong>на</strong>нсиска криза постои зголемен ризик за<br />
затајување <strong>на</strong> данок. Затоа, за време <strong>на</strong> кризи<br />
Царините мора да оста<strong>на</strong>т сосредоточени и <strong>на</strong><br />
<strong>на</strong>платата <strong>на</strong> давачките, олеснувањето <strong>на</strong><br />
трговијата и соодветно да одговорат при можни<br />
комерцијалните измами.<br />
5. <strong>Царинска</strong>та заедница верува дека треба да и<br />
одговори <strong>на</strong> фи<strong>на</strong>нсиската криза со заеднички<br />
<strong>на</strong>пори <strong>на</strong> светско ниво со цел задржување<br />
<strong>на</strong> довербата во трговскиот систем. Треба да<br />
се избегнува воведување <strong>на</strong> нови трговски бариери<br />
или мерки кои ги зголемуваат трошоците<br />
и предизвикуваат дополнителни задржувања<br />
<strong>на</strong> границите. Во таа <strong>на</strong>сока, користење-<br />
25
МЕЃУНАРОДНА СОРАБОТКА И ЕВРОПСКИ ИНТЕГРАЦИИ<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
то <strong>на</strong> управување со ризик е клучниот елемент.<br />
Затоа, СЦО превзема серија мерки, при<br />
што:<br />
преку развој <strong>на</strong> пакет инструменти и техничка<br />
помош кои поддржуваат управување <strong>на</strong> ризик<br />
и ревизорски контроли и користење <strong>на</strong> технологија<br />
ќе ја поддржува безбедноста, сигурноста<br />
и <strong>на</strong>платата <strong>на</strong> давачките, без притоа да ја<br />
кочи трговијата;<br />
ќе продолжи да ја поддржува Светската трговска<br />
организација (СТО) за олеснување <strong>на</strong> трговијата;<br />
ќе ја зајакне модернизацијата <strong>на</strong> <strong>цари<strong>на</strong></strong>та<br />
преку зајакнување <strong>на</strong> капацитетите;<br />
ќе продолжи да работи <strong>на</strong> системот Овластен<br />
економски оператор (ОЕО) и аранжманите за<br />
взаемно приз<strong>на</strong>вање, со цел одржување <strong>на</strong><br />
конзинстентност и нив<strong>на</strong> широка приме<strong>на</strong>;<br />
ќе води сметка предностите и погодностите<br />
од безбедносните аранжмани <strong>на</strong> трговскиот<br />
синџир да бидат во согласност со моментал<strong>на</strong>та<br />
фи<strong>на</strong>нсиска клима и исто така, во време <strong>на</strong><br />
<strong>на</strong>мале<strong>на</strong> <strong>на</strong>плата <strong>на</strong> давачки, ќе ја препоз<strong>на</strong>е<br />
важноста <strong>на</strong> буџетска сигурност особено <strong>на</strong><br />
земјите во развој;<br />
ќе промовира спроведување <strong>на</strong> Законот за<br />
заштита <strong>на</strong> правата <strong>на</strong> интелектуал<strong>на</strong> сопственост<br />
со цел заштита <strong>на</strong> здравјето и безбедноста<br />
<strong>на</strong> граѓаните и олеснување <strong>на</strong> трговијата.<br />
6. Сите горе-<strong>на</strong>ведени мерки се вклучени во Ревидира<strong>на</strong>та<br />
Кјото конвенција <strong>на</strong> СЦО. Светската<br />
царинска организација ќе продолжи да промовира<br />
пристапување кон Ревидира<strong>на</strong>та<br />
Кјото конвенција и нејзи<strong>на</strong> приме<strong>на</strong> и имплементација.<br />
7. За да се оствари сево ова потребно е сеопфатно<br />
градење <strong>на</strong> капацитетите. СЦО има потреба<br />
од поддршката од до<strong>на</strong>тори, <strong>на</strong>цио<strong>на</strong>лни институции<br />
и меѓу<strong>на</strong>родни организации. СЦО е спрем<strong>на</strong><br />
да работи со релевантните субјекти за<br />
да се создаде соодветен одговор <strong>на</strong> заканите<br />
со кои се соочува меѓу<strong>на</strong>род<strong>на</strong>та трговија.<br />
8. Партнерството помеѓу Цари<strong>на</strong>та и делов<strong>на</strong>та<br />
заедница е исто така многу важен елемент за<br />
справување со фи<strong>на</strong>нсиската криза. Преку силното<br />
партнерст <strong>на</strong> двете страни, тие имаат меѓусебно<br />
разбирање од што ќе произлезе исход<br />
од взаем<strong>на</strong> корист за двете страни.<br />
9. Согласно <strong>на</strong>веденото, ние членките <strong>на</strong> Комисијата<br />
за политички прашања при СЦО:<br />
а. Ја искажуваме загриженоста од ударот предизвикан<br />
од светската фи<strong>на</strong>нсиска криза врз<br />
меѓу<strong>на</strong>род<strong>на</strong>та трговија и царинското работење;<br />
б. Им препорачуваме <strong>на</strong> до<strong>на</strong>торите, институции<br />
<strong>на</strong> државите и меѓу<strong>на</strong>родните организации<br />
да го зајак<strong>на</strong>т градењето <strong>на</strong> капацитетите <strong>на</strong> Царините<br />
во земјите во развој;<br />
в. Ги советуваме сите Царински управи да из<strong>на</strong>јдат<br />
<strong>на</strong>чини за <strong>на</strong>малување <strong>на</strong> административните<br />
оптоварувања за законската трговија;<br />
г. Го очекуваме потпишувањето <strong>на</strong> Доха равој<strong>на</strong>та<br />
агенда;<br />
д. Предлагаме да се внимава со <strong>на</strong>цио<strong>на</strong>лните,<br />
регио<strong>на</strong>лните и глобаните акции за протекционизам;<br />
ѓ. Ги промовираме активностите <strong>на</strong> СЦО за по<strong>на</strong>тамошно<br />
олеснување <strong>на</strong> трговијата;<br />
е. Инсистираме влијанието <strong>на</strong> фи<strong>на</strong>нсиската<br />
криза да остане <strong>на</strong> агендата <strong>на</strong> СЦО за тековни<br />
дискусии, дури и <strong>на</strong> регио<strong>на</strong>лно ниво;<br />
ж. Му <strong>на</strong>лагаме <strong>на</strong> Секретаријатот <strong>на</strong> СЦО да<br />
координира идни истражувања за влијанието <strong>на</strong><br />
фи<strong>на</strong>нсиската криза врз Царинските управи; и<br />
з. Бараме од Секретаријатот <strong>на</strong> СЦО да ја олесни<br />
разме<strong>на</strong>та <strong>на</strong> информации за превземените<br />
мерки од стра<strong>на</strong> <strong>на</strong> Членките, за да им се помогне<br />
<strong>на</strong> доверливите трговци во време <strong>на</strong> светска фи<strong>на</strong>нсика<br />
криза.<br />
CARINSKA UPRAVA<br />
REPUBLIKA MAKEDONIJA<br />
26
МЕЃУНАРОДНА СОРАБОТКА И ЕВРОПСКИ ИНТЕГРАЦИИ<br />
НОВИ ПРАВИЛА ВО ПАТНИЧКИОТ ПРОМЕТ<br />
ВО ЕВРОПСКАТА УНИЈА<br />
Од 1 декември 2008 годи<strong>на</strong> стапија во сила и се<br />
применуваат нови правила за ослободување од плаќање<br />
<strong>на</strong> увозни давачки во патничкиот промет со<br />
кои патниците кои влегуваат во Европската унија<br />
(ЕУ) добиваат поволности (во поглед <strong>на</strong> заштеда <strong>на</strong><br />
трошоци) кога внесуваат стока во нивниот личен<br />
багаж. Во исто време, земјите членки <strong>на</strong> Европската<br />
унија ги избегнуваат административните трошоци<br />
поврзани со <strong>на</strong>платата <strong>на</strong> мали износи <strong>на</strong> увозни<br />
давачки.<br />
Со новите правила се вршат корекции <strong>на</strong> вредносните<br />
и количинските ограничувања според кои<br />
патниците кои влегуваат во Европската унија од<br />
трети земји може да внесуваат слободно (без давачки)<br />
предмети во нивниот личен багаж.<br />
феми, тоалетни води, кафе и чај, што з<strong>на</strong>чи дека за<br />
овие артикли ќе се применува вредносното ограничување;<br />
се зголемува количинското ограничување за<br />
вино од 2 <strong>на</strong> 4 литри;<br />
се воведува количинско ограничување за внесување<br />
<strong>на</strong> пиво во износ од 16 литри;<br />
се дава можност <strong>на</strong> земјите членки <strong>на</strong> ЕУ за <strong>на</strong>малување<br />
<strong>на</strong> количинското ограничување <strong>на</strong> тутунските<br />
добра (<strong>на</strong> пример, за цигарите од 200 <strong>на</strong> 40<br />
парчиња) како поддршка <strong>на</strong> здравстве<strong>на</strong>та<br />
политика.<br />
На пример, во <strong>на</strong>јдобар случај, патниците во воздушниот<br />
сообраќај може да увезат без давачки 200<br />
цигари, 1 литар алкохолни пијалоци, 4 литри вино,<br />
16 литри пиво и 430 евра друга стока (играчки,<br />
парфеми, електрични уреди). Увозни давачки ќе се<br />
применуваат за вредноста <strong>на</strong> стоката која ги<br />
<strong>на</strong>дминува овие граници. Меѓутоа, вредноста <strong>на</strong><br />
поединечниот предмет не може да биде поделе<strong>на</strong>.<br />
Ослободувањата за тутунски добра и алкохолни<br />
пијалоци не важат за патници кои се <strong>на</strong> возраст помала<br />
од 17 години. Цигарилосите претставуваат<br />
цигари со максимал<strong>на</strong> тежи<strong>на</strong> од 3 грама по парче.<br />
Увоз од некомерцијал<strong>на</strong> природа е увоз кој се одвива<br />
повремено и се состои од стока за лич<strong>на</strong> употреба<br />
<strong>на</strong> патникот или неговото семејство или стока<br />
<strong>на</strong>менета за подарок.<br />
Ограничувањата <strong>на</strong>ведени во табелата се применуваат<br />
и кога патниците доаѓаат од: Ка<strong>на</strong>рските острови,<br />
Ка<strong>на</strong>лските острови, Француските преку-<br />
Со ноните правила:<br />
- се зголемува вредноста <strong>на</strong> предметите кои патниците<br />
ги внесуваат, и тоа досегашниот износ од 175 Хелголанд, Бизинген, Цеута и Мелила, Ливињо и<br />
морски територии, Аландските острови, Гибралтар,<br />
евра се зголемува <strong>на</strong> 430 евра за патници во други територии каде одредбите <strong>на</strong> Европската<br />
воздушниот и поморскиот превоз и 300 евра за унија за данок <strong>на</strong> додаде<strong>на</strong> вредност и акциза не се<br />
патници во копнениот и превозот по в<strong>на</strong>трешни применуваат.<br />
пловни патишта; Драган Ивановски,<br />
- се укинува количинското ограничување за пар-<br />
Одделение за царински и даночни постапки<br />
-<br />
-<br />
-<br />
Прва опција<br />
Втора опција<br />
Тутунски добра<br />
200 цигари или<br />
100 цигарилоси или<br />
50 пури или<br />
250 грама тутун<br />
40 цигари или<br />
20 цигарилоси или<br />
10 пури или<br />
50 грама тутун<br />
Алкохолни пијалоци - Вкупно 1 литар алкохол и алкохолни пијалоци со процент <strong>на</strong> алкохол <strong>на</strong>д<br />
22 %, или неде<strong>на</strong>туриран етил алкохол со процент <strong>на</strong> алкохол од 80% или<br />
повеќе или<br />
Вкупно 2 литри алкохол и алкохолни пијалоци со процент <strong>на</strong> алкохол<br />
што не <strong>на</strong>дминува 22 %.<br />
Гориво<br />
Друга стока, вклучувајќи парфеми,<br />
кафе или чај<br />
- Дополнително, вкупно 4 литри вино и <strong>на</strong>јмногу 16 литри пиво (само за<br />
ДДВ и акцизни давачки)<br />
За сиет видови <strong>на</strong> транспорт со моторни возила, горивото кое се <strong>на</strong>оѓа во<br />
стандарден резервоар и количи<strong>на</strong> <strong>на</strong> гориво која не <strong>на</strong>дминува 10 литри<br />
содржани во канистри<br />
До 430 евра за патници во воздушен и поморски транспорт<br />
До 300 евра за патниците кои патуваат со друг вид <strong>на</strong> транспорт<br />
27
МЕЃУНАРОДНА СОРАБОТКА И ЕВРОПСКИ ИНТЕГРАЦИИ<br />
ЦАРИНСКИТЕ АДМИНИСТРАЦИИ<br />
СЛИЧНИ ИЛИ РАЗЛИЧНИ<br />
<strong>Царинска</strong> администрација<br />
<strong>на</strong> Кралството Шведска<br />
Шведската <strong>цари<strong>на</strong></strong> утврдува и <strong>на</strong>платува царински<br />
давачки, даноци и други <strong>на</strong>доместоци поврзани<br />
со увозот и извозот <strong>на</strong> стока. Во 2007 годи<strong>на</strong><br />
Шведската <strong>цари<strong>на</strong></strong> <strong>на</strong>платила околу 58 SEK (билиони<br />
шведски круни) <strong>на</strong> име даноци -приход кој<br />
оди директно во владините куфери.<br />
Обработката <strong>на</strong> голем дел од трансакциите<br />
електронски помага во спроведување <strong>на</strong> мудри и<br />
рентабилни операции. Најголемиот трансакциски<br />
прилив, царински декларации при увоз и извоз,<br />
се обработуваат електронски преку Царинскиот<br />
ИТ систем и со пријавување <strong>на</strong> стоката електронски<br />
преку веб стра<strong>на</strong>та <strong>на</strong> Шведска <strong>цари<strong>на</strong></strong>.<br />
До крајот <strong>на</strong> 2007 годи<strong>на</strong>, 98 проценти од ваквите<br />
трансакции се обработуваа електронски.<br />
Шведската <strong>цари<strong>на</strong></strong> ги <strong>на</strong>сочува активностите за<br />
борба против крими<strong>на</strong>лот кон ограничување <strong>на</strong><br />
организираните и растечки крими<strong>на</strong>лни активности<br />
и има помог<strong>на</strong>то во <strong>на</strong>малување <strong>на</strong> <strong>број</strong>от<br />
<strong>на</strong> крими<strong>на</strong>лни мрежи. Во 2007 Шведската <strong>цари<strong>на</strong></strong><br />
елиминирала или сериозно попречила 17 крими<strong>на</strong>лни<br />
мрежи.<br />
Бројот <strong>на</strong> заплени <strong>на</strong> дрога се зголемил од<br />
1.500 во 2006 годи<strong>на</strong> <strong>на</strong> 2.300 во 2007 годи<strong>на</strong>. Борбата<br />
против организираниот крими<strong>на</strong>л резултирала<br />
со три големи заплени во 2007 годи<strong>на</strong>: 340 кг<br />
ка<strong>на</strong>бис, 30кг амфетамини и 160 милиони цигари.<br />
Ефикас<strong>на</strong>имодер<strong>на</strong>институција<br />
Шведската царинска служба поседува уникатни<br />
експерти кога станува збор за проток <strong>на</strong> стока,<br />
затоа што им е даде<strong>на</strong> важ<strong>на</strong> задача да управуваат<br />
со протокот <strong>на</strong> стока, обезбеувајќи конкурент<strong>на</strong><br />
неутралност во трговијата и придонесувајќи кон<br />
сигурно и безбедно општество. Нив<strong>на</strong>та работа е<br />
поедноставување <strong>на</strong> о<strong>на</strong> што е легално и спречување<br />
<strong>на</strong> илегалното.<br />
Стотици илјади луѓе и производи ги минуваат<br />
границите <strong>на</strong> Шведска секој ден. Шведска извезува<br />
блиску две третини од своето индустриско производство.<br />
Секојдневно, компаниите и физичките<br />
лица увезуваат производи кои ги сметаат за дневни<br />
потреби -дома, работа и училиште. Со други<br />
зборови сите зависат од доброто функционирање<br />
<strong>на</strong> увозот и извозот. Тоа е причи<strong>на</strong>та поради<br />
28<br />
која Шведска работи отворено, едноставно и со<br />
разумни услови за меѓу<strong>на</strong>род<strong>на</strong>та трговија и инвестиции.<br />
Ова допринесува кон економскиот развој,<br />
вработувањето и одржливиот развој.<br />
Шведската <strong>цари<strong>на</strong></strong> има мандат од Шведскиот<br />
парламент и влада. Мандатот е даден за да управува<br />
со протокот <strong>на</strong> стока, обезбеувајќи конкурент<strong>на</strong><br />
неутралност во трговијата и придонесувајќи<br />
кон сигурно и безбедно општество. Можат<br />
да ви обезбедат информации за законите кои се<br />
применуваат во трговијата во или со другите земји<br />
<strong>на</strong>двор од ЕУ и собираат царински давачки, даноци<br />
и други <strong>на</strong>доместоци. Со помагањето да ги<br />
вршите работите од почеток го поедноставуваат<br />
протокот <strong>на</strong> стока. Нив<strong>на</strong>та цел е да ги спроведуваат<br />
своите овластувања <strong>на</strong> ефективен, правичен<br />
и безбеден <strong>на</strong>чин. Воедно, да бидат достапни за давање<br />
<strong>на</strong> информации и услуги, едноставни за контактирање<br />
и лесно разбирливи и јасни.<br />
Сепак голем дел од протокот <strong>на</strong> дозволе<strong>на</strong>, легитим<strong>на</strong><br />
стока се користи за криумчарење <strong>на</strong><br />
нелегал<strong>на</strong>та стока која може да <strong>на</strong>штети и да го<br />
<strong>на</strong>прави општеството несигурно. Шведката <strong>цари<strong>на</strong></strong><br />
не <strong>на</strong>стојува да ги спречи само <strong>на</strong>ркотиците да<br />
ги поми<strong>на</strong>т шведските граници, но исто и работи<br />
како што се оружје, ризични хемикалии, заразни<br />
животни и фалсификува<strong>на</strong> стока.<br />
Повеќеефикасниметоди-подобрирезултати<br />
Заради реализација <strong>на</strong> целите <strong>на</strong> парламентот<br />
и владата поставени за Шведската <strong>цари<strong>на</strong></strong> тие постојано<br />
<strong>на</strong>стојуваат да развиваат свои работни методи.<br />
Постојано ги <strong>на</strong>сочуваат разуз<strong>на</strong>вањето,<br />
а<strong>на</strong>лизата <strong>на</strong> ризик и превентив<strong>на</strong>та работа <strong>на</strong> <strong>на</strong>чин<br />
да не го попречува протокот <strong>на</strong> стока непотребно.<br />
Примери <strong>на</strong> превентивни <strong>на</strong>пори вклучуваат<br />
информации, образование, електронски услуги<br />
за работа со царинските постапки и сертифицирање<br />
<strong>на</strong> компании.<br />
Скалило ( The Stairway), е царински систем кој<br />
Шведската <strong>цари<strong>на</strong></strong> го има од почетокот <strong>на</strong> милениумот,<br />
обезбедувајќи услуги, добар квалитет,<br />
ефикасност и безбедност за трговијата со земјите<br />
<strong>на</strong>двор од ЕУ. Во партнерство со приватните фирми<br />
и другите ЕУ земји, Шведската <strong>цари<strong>на</strong></strong> разви метод<br />
за сертификација кој е заснован врз самостојното<br />
спроведување <strong>на</strong> сертификација за квалитет<br />
од стра<strong>на</strong> <strong>на</strong> фирмите за нивните царински и без-
МЕЃУНАРОДНА СОРАБОТКА И ЕВРОПСКИ ИНТЕГРАЦИИ<br />
бедносни процедури. Со сертифицирање <strong>на</strong><br />
компаниите и приз<strong>на</strong>вање <strong>на</strong> висок квалитет <strong>на</strong><br />
нив<strong>на</strong>та стока и протокот <strong>на</strong> информации, Шведската<br />
<strong>цари<strong>на</strong></strong> ги поедноставува царинските процеси<br />
и протокот <strong>на</strong> информации за компаниите и<br />
преминување преку граница полесно. ОЕО, Овластен<br />
економски оператор беше воведен во јануари<br />
2008 годи<strong>на</strong>. Ова з<strong>на</strong>чи дека сите земји членки<br />
можат да користат иста програма за сертификација<br />
за осигурување <strong>на</strong> висок квалитет <strong>на</strong> царинските<br />
процедури и сигурност <strong>на</strong> Европските<br />
компании. Сертификацијата ќе се применува во<br />
сите земји членки <strong>на</strong> ЕУ.<br />
Како дел од постојаното у<strong>на</strong>предување <strong>на</strong><br />
работните методи, Шведската <strong>цари<strong>на</strong></strong> примени<br />
технологија за контрола и истраги, како што се<br />
рендгенска опрема и оптички влак<strong>на</strong>. Постојано<br />
бараат нови <strong>на</strong>чини за развој <strong>на</strong> нови и ефективни<br />
<strong>на</strong>чини за работа со кучињата за откривање <strong>на</strong><br />
дрога.<br />
Кампањизаинформирањезадрогата<br />
Шведската <strong>цари<strong>на</strong></strong> работи со информации за<br />
дрога заради превенција. Се одржуваат состаноци<br />
со возрасни, кои работат со млади, како што е<br />
школски персо<strong>на</strong>л, спортски тренери и ме<strong>на</strong>џери<br />
<strong>на</strong> младински клубови, за да дискутираат за ставот<br />
кон дрогата и како може да се откријат з<strong>на</strong>ци <strong>на</strong> зависност.<br />
Со задоволство присуствуваат <strong>на</strong> денови<br />
посветени<strong>на</strong> информации за дрогата или еквиваленти<br />
<strong>на</strong> истатата и држат предавања.<br />
Шведската <strong>цари<strong>на</strong></strong> исто така работи со другите<br />
институции <strong>на</strong> <strong>на</strong>цио<strong>на</strong>лно, регио<strong>на</strong>лно и локално<br />
ниво за превентив<strong>на</strong> работа. Пример за регио<strong>на</strong>л<strong>на</strong><br />
соработка во која е вклуче<strong>на</strong> Шведската <strong>цари<strong>на</strong></strong><br />
е<br />
кампања во Малме.<br />
Исто така посетуваат школи и среќаваат млади<br />
луѓе за да разговараат за прашања поврзани со<br />
само довербата, вредностите и способноста да се<br />
<strong>на</strong>дмине групниот притисок со кажување не <strong>на</strong><br />
дрогата.<br />
Достап<strong>на</strong>институција<br />
Лесно е да се дојде до информации за законите<br />
кои се применуваат кога се патува <strong>на</strong>двор или во<br />
<strong>на</strong>двореш<strong>на</strong>та трговија.<br />
Шведката <strong>цари<strong>на</strong></strong> може да биде контактира<strong>на</strong><br />
во време кое <strong>на</strong>јмногу му одговара <strong>на</strong> клиентот.<br />
Постојано ги подобруваат и развиваат електронските<br />
услуги правејќо ги достапни 24/7. Ова вклучува<br />
листа <strong>на</strong> услуги за ажурирање и следење <strong>на</strong><br />
новините и други битни информации.<br />
Почет<strong>на</strong> точка при <strong>на</strong>стојувањето да се подобрат<br />
информациите и е-услугите се потребите <strong>на</strong><br />
физичките и правни лица.<br />
Треба да е многу едноставно да се поврзиш со<br />
Шведската <strong>цари<strong>на</strong></strong>. Заради работење блиску со<br />
бизнис заедницата тие спроведуваат иницијативи,<br />
како што е царински студии, из<strong>на</strong>оѓање <strong>на</strong> <strong>на</strong>чини<br />
за развој <strong>на</strong> помошта и подобрување <strong>на</strong> <strong>на</strong>шите<br />
услуги.<br />
Тие имаат за цел да бидат достап<strong>на</strong> институција<br />
за физички лица и фирми кои сакаат да информираат<br />
или поткажат за криумчарење или други<br />
крими<strong>на</strong>лни активности поврзани со царинското<br />
работење. 112 е отворе<strong>на</strong> линија за дрога (за<br />
давање информации за сомневање во постоење<br />
<strong>на</strong> криумчарење <strong>на</strong> дрога).<br />
Исправниодпочеток<br />
Работата <strong>на</strong> Шведската <strong>цари<strong>на</strong></strong> во процесот <strong>на</strong><br />
управување со трговијата започнува пред стоката<br />
да ја помине границата, кога обезбедуваат информации<br />
и држат курсеви за луѓе кои сакаат да<br />
увезуваат или извезуваат. Издаваат дозволи кои<br />
се барани за определени стоки и спроведуваат<br />
а<strong>на</strong>лиза <strong>на</strong> ризик <strong>на</strong> протокот <strong>на</strong> стока. Кога стоката<br />
пристига <strong>на</strong> граничниот премин, нив<strong>на</strong> работа<br />
е да ја евидентираат, да ја проследат за транзит<br />
и да ја прегледат стоката. Подоц<strong>на</strong> ја прегледуваат<br />
цариската декларација и вршат цариска контрола.<br />
Во рамките <strong>на</strong> управување со трговијата ра-<br />
Без разлика дали е претприемач кој увезува<br />
контејнер со бела техника или турист кој купува<br />
камера <strong>на</strong> одмор мора да се плати <strong>цари<strong>на</strong></strong>, даноци<br />
и други <strong>на</strong>доместоци, кои Шведската <strong>цари<strong>на</strong></strong> со<br />
сигурност ги <strong>на</strong>платува. Заедно со остатокот од<br />
ЕУ, Шведска е дел од царинската унија. Во рамките<br />
<strong>на</strong> унијата, царинските давачки и другите трговски<br />
бариери се отстранети и заеднички царински<br />
давачки се воведени за стоката во или од земјите<br />
<strong>на</strong>двор од ЕУ. Исклучоците се спроведуваат врз<br />
основа <strong>на</strong> специфични спогодби.<br />
ЕУ може да воведе трговски спогодби со земјите<br />
<strong>на</strong>двор од унијата и да воведе казнени давачки<br />
за компензирање <strong>на</strong> дампинг цените и држав<strong>на</strong>та<br />
помош. Да обезбедат дека сé<br />
работи без<br />
пречки кога е во прашање трговијата во или со<br />
другите земји <strong>на</strong>двор од ЕУ.<br />
Поедноставување<strong>на</strong>легалното<br />
29
МЕЃУНАРОДНА СОРАБОТКА И ЕВРОПСКИ ИНТЕГРАЦИИ<br />
ботат во неколку области за поедноставувања за<br />
легитимните бизниси:<br />
Олеснување <strong>на</strong> трговијата <strong>на</strong> <strong>на</strong>цио<strong>на</strong>лно и меѓу<strong>на</strong>родно<br />
ниво, со поедноставување <strong>на</strong> правилата<br />
и законите од областа <strong>на</strong> <strong>на</strong>двореш<strong>на</strong>та<br />
трговија;<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Се работи со другите органи и приватни фирми<br />
<strong>на</strong> поедноставувањето <strong>на</strong> процедурите поврзани<br />
со царинските постапки и нивното правење<br />
поефикасни;<br />
Им помагаат <strong>на</strong> компамиите со информации<br />
кои ги бараат за да обезбедат точност од почеток;<br />
Развиваат нови услуги во линија со потребите<br />
<strong>на</strong> физичките лица и компании;<br />
Нудат можности за сертифицирање <strong>на</strong> компаниите<br />
за поедноставени царински постапки.<br />
Спречување<strong>на</strong>илегалното<br />
Работата <strong>на</strong> Шведската <strong>цари<strong>на</strong></strong> во рамките <strong>на</strong><br />
процесот <strong>на</strong> спроведување <strong>на</strong> законот се протега<br />
низ целиот синџир <strong>на</strong> истраги, од разуз<strong>на</strong>вање и<br />
контрола <strong>на</strong> царинскиот ка<strong>на</strong>л за целос<strong>на</strong> прелими<strong>на</strong>р<strong>на</strong><br />
истрага. Службениците <strong>на</strong> граница, царинските<br />
инспектори и цариските обвинители работат<br />
заедно <strong>на</strong> борба против крими<strong>на</strong>лните активности<br />
колку што е можно поефикасно. Во рамките<br />
<strong>на</strong> контрола и истраги работат <strong>на</strong> неколку области<br />
за спречување <strong>на</strong> илегалните активности:<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Стопирање или сериозно прекинување <strong>на</strong><br />
организираниот крими<strong>на</strong>л и спречување <strong>на</strong><br />
илегалниот увоз <strong>на</strong> <strong>на</strong>ркотици, алкохол, тутун<br />
и друга опас<strong>на</strong> стока;<br />
Спроведување <strong>на</strong> акцизни проверки, што з<strong>на</strong>чи<br />
испитување дали акцизните давачки се платени<br />
за алкохол, тутн и енергетски производи<br />
донесени во земјата;<br />
Користење <strong>на</strong> разуз<strong>на</strong>вањето за правење <strong>на</strong><br />
вистински селекции за царински преглед.<br />
Важен извор за информации е соработката со<br />
другите институции, како <strong>на</strong>цио<strong>на</strong>лни така и<br />
меѓу<strong>на</strong>родни;<br />
Царинските службеници во секторот за контрола<br />
и истраги имаат право да застануваат и<br />
Соработкатагиправипосилни<br />
Шведската <strong>цари<strong>на</strong></strong> е дел од општеството и работи<br />
блиску со приватните претпријатија и други<br />
институции во Шведска и странство. Користење<br />
<strong>на</strong> експертиза, контакти со мрежи и искуството <strong>на</strong><br />
другите институции им помага во постојаното подобрување<br />
и остварување <strong>на</strong> подобри резултати<br />
во заедничката цел борба против крими<strong>на</strong>лот.<br />
В<strong>на</strong>треш<strong>на</strong>соработка<br />
На <strong>на</strong>цио<strong>на</strong>лно ниво, Шведската <strong>цари<strong>на</strong></strong> работи<br />
со Шведскиот одбор за земјоделие, Шведската<br />
даноч<strong>на</strong> агенција, Нацио<strong>на</strong>л<strong>на</strong>та администрација<br />
за хра<strong>на</strong>, Нацио<strong>на</strong>лниот одбор за трговија, стопанските<br />
комори и други институции.<br />
Како граничен орган, Шведската <strong>цари<strong>на</strong></strong> е овласте<strong>на</strong><br />
да ја проверува точноста <strong>на</strong> документите<br />
барани и од другите органи за премин <strong>на</strong> границата.<br />
Нив<strong>на</strong>та цел е компаниите и физичките лица<br />
да можат да се справат со работите поврзани со<br />
<strong>цари<strong>на</strong></strong>та се во едно без да контактираат неколку<br />
органи. Шведската <strong>цари<strong>на</strong></strong> работи со трговските<br />
компании, шпедитери, превозници и други вклучени<br />
во трговијата со земјите <strong>на</strong>двор од ЕУ. Всушност,<br />
<strong>на</strong>стојуваат да ги запоз<strong>на</strong>ат со процесите поврзани<br />
со царинските процедури и да ги прават<br />
поефикасни. Скалило е царински систем развиен<br />
од Шведската <strong>цари<strong>на</strong></strong> во соработка со приватните<br />
претпријатија и трговски организации. Во рамките<br />
<strong>на</strong> Борба против царинскиот крими<strong>на</strong>л се склучуваат<br />
спогодби со компаниите со цел спречување<br />
<strong>на</strong> царинскиот крими<strong>на</strong>л. Како дел од спогодбата,<br />
им дават <strong>на</strong> компаниите информации како<br />
да ги спречат своите товари да бидат предмет <strong>на</strong><br />
трговска активност, како што е криумчарењето.<br />
Ова им помага <strong>на</strong> компаниите да можат да ги<br />
утврдат сомнителните активности.<br />
Шведската <strong>цари<strong>на</strong></strong> работи блиску со другите<br />
органи за борба со крими<strong>на</strong>лот како што се Шведската<br />
<strong>цари<strong>на</strong></strong>, Крајбреж<strong>на</strong> стража, Даноч<strong>на</strong> агенција,<br />
Обвинителство и Шведското <strong>на</strong>цио<strong>на</strong>лно биро<br />
за економски крими<strong>на</strong>л со цел <strong>на</strong> оперативно<br />
и стратешко ниво да се води ефикас<strong>на</strong> борба против<br />
крими<strong>на</strong>л.<br />
Меѓу<strong>на</strong>род<strong>на</strong>соработка<br />
Шведската <strong>цари<strong>на</strong></strong> е з<strong>на</strong>чаен учесник во меѓу<strong>на</strong>родните<br />
трговски прашања, не само во рамки-<br />
30
МЕЃУНАРОДНА СОРАБОТКА И ЕВРОПСКИ ИНТЕГРАЦИИ<br />
те <strong>на</strong> работата која се спроведува во ЕУ. На меѓу<strong>на</strong>родно<br />
ниво, Шведската <strong>цари<strong>на</strong></strong> се стреми за<br />
поедноставување <strong>на</strong> правилата и законите кои се<br />
применуваат во трговијата. Главно преку разни<br />
комитети во ЕУ Комисијата обработувајќи области<br />
како што се тарифа и трговија каде што е можно<br />
<strong>цари<strong>на</strong></strong>та да влијае во донесувањето <strong>на</strong> одлуки.<br />
Во рамките <strong>на</strong> ЕУ, се спроведуваат екстензивни<br />
активности за развој во цариснкото работење, така<br />
<strong>на</strong>речен Проект е-Цари<strong>на</strong>, за модернизирање<br />
и усогласување <strong>на</strong> легислативата со работните<br />
методи.<br />
Шведската <strong>цари<strong>на</strong></strong> е завис<strong>на</strong> од добро развие<strong>на</strong>та<br />
меѓу<strong>на</strong>род<strong>на</strong> соработка во борбата против<br />
крими<strong>на</strong>л. Нордиската полиција и царинската<br />
соработка з<strong>на</strong>чи дека царинските службеници од<br />
Шведската <strong>цари<strong>на</strong></strong> имаат директен контакт со<br />
вработените низ светот. Шведските власти за<br />
борба против крими<strong>на</strong>лот соработуваат со нивните<br />
колеги од Балтичкиот регион во борбата<br />
против организираниот крими<strong>на</strong>л. Шведската<br />
<strong>цари<strong>на</strong></strong> активно учествува во Европол во Хаг, каде<br />
има офицер за врски стратешки лоциран во други<br />
земји и со други органи за да обезбеди вредни<br />
информации и разуз<strong>на</strong>вање. Европската канцелараија<br />
против измами - ОЛАФ, е друга организација<br />
со која блиску соработуваат за борба<br />
против различните форми <strong>на</strong> фи<strong>на</strong>нсиски криминла,<br />
како што е пиратеријата.<br />
Шведската<strong>цари<strong>на</strong></strong>тогашисега<br />
Царинските давачки постојат долго време, во<br />
случајот со Шведска, од 12 век. Шведската <strong>цари<strong>на</strong></strong><br />
била основа<strong>на</strong> како орган во 1636 годи<strong>на</strong> кога<br />
Шведската администрација се развила во времето<br />
кога Шведска била моќ<strong>на</strong>.<br />
Првичните царински давачки, поз<strong>на</strong>ти како<br />
фискални плаќања, биле воведени за зголемување<br />
<strong>на</strong> приходот <strong>на</strong> државата. Други давачки се вовеле<br />
за заштита <strong>на</strong> шведската индустрија, <strong>на</strong>речени<br />
протектив<strong>на</strong> <strong>цари<strong>на</strong></strong>. Во старо време, повеќето<br />
стоката се транспортирала со брод. Бродовите<br />
пристигале во Шведска, кои морале да поми<strong>на</strong>т<br />
низ Големата морска <strong>цари<strong>на</strong></strong> каде даноците се плаќале.<br />
Имало и домаш<strong>на</strong> <strong>цари<strong>на</strong></strong>, <strong>на</strong>рече<strong>на</strong> Мала <strong>цари<strong>на</strong></strong>.<br />
Во која се плаќале давачки за стоката која се<br />
носела во градовите за продажба, кои билеглавен<br />
извор <strong>на</strong> приход <strong>на</strong> кралот.<br />
Паралелно се воведувањето <strong>на</strong> царинските давачки,<br />
пораснува интересот за <strong>на</strong>чините за избегнување<br />
<strong>на</strong> овие давачки, имено за криумчарење.<br />
Од 18 век до среди<strong>на</strong>та <strong>на</strong> 19 век, била поз<strong>на</strong>та по<br />
криумчарењето <strong>на</strong> текстил. Ова било поради владините<br />
заложби за охрабување <strong>на</strong> текстил<strong>на</strong>та<br />
индустрија во Шведска и воведување <strong>на</strong> царински<br />
давачки и увозни забрани за текстилот кој се увезува<br />
во земјата. Во периодот помеѓу двете светски<br />
војни, 1920-1939, <strong>на</strong>јмногу се криумчари алкохол.<br />
Од 1960 годи<strong>на</strong> до денес криумчарењето <strong>на</strong> дрога<br />
е голем проблем.<br />
Друг очигледен тренд е растечката трговија со<br />
другите земји со помош <strong>на</strong> нова технологија, како<br />
што е интернетот. Целиот свет е достапен со удар<br />
<strong>на</strong> тастатура. Сепак и стоката <strong>на</strong>рача<strong>на</strong> преку интернет<br />
се исто предмет <strong>на</strong> <strong>цари<strong>на</strong></strong> и други давачки.<br />
Не е само законски дозволе<strong>на</strong>та стока лес<strong>на</strong> за<br />
<strong>на</strong>рачување по интернет.<br />
Шведска ста<strong>на</strong> земја членка <strong>на</strong> ЕУ во 1995 годи<strong>на</strong><br />
со што ста<strong>на</strong> и членка <strong>на</strong> царинската унија <strong>на</strong><br />
ЕУ, што з<strong>на</strong>чи дека Шведската царинск регулатива<br />
е иста со регулативата секаде низ ЕУ. Членството<br />
исто з<strong>на</strong>чи и дека од перспектива <strong>на</strong> трговијата,<br />
границите <strong>на</strong> Шведска се Норвешка <strong>на</strong> запад,<br />
Русија <strong>на</strong> исток и Африка <strong>на</strong> југ.<br />
www.tullverket.se<br />
31
ЦАРИНСКИ ПРЕКРШОЦИ<br />
ЦАРИНСКИ ПРЕКРШОЦИ<br />
Неизвршувањето <strong>на</strong> дејствијата утврдени со<br />
одредбите <strong>на</strong> царинските прописи или вршење<br />
<strong>на</strong> дејствија спротивни <strong>на</strong> одредбите <strong>на</strong> царинските<br />
прописи претставуваат повреди <strong>на</strong> царинските<br />
прописи.<br />
Повредите <strong>на</strong> царинските прописи<br />
можат да бидат кривични дела или царински<br />
прекршоци.<br />
Прекршоците поврзани со работење <strong>на</strong> царинскиот<br />
орган,<br />
како инкриминирани дејствија се<br />
пропишшани со одредбите <strong>на</strong> Царинскиот закон,<br />
Законот за девизно работење,<br />
Законот за индустриска<br />
сопственост,<br />
Законот за авторски и други<br />
права,<br />
Законот за царински мерки за заштита <strong>на</strong><br />
права од интелектуал<strong>на</strong> сопственост,<br />
како и други<br />
позитивни прописи со кои се регулира материја<br />
која задолжително се применува при спроведување<br />
<strong>на</strong> царинската процедура.<br />
Секое постапување спротивно <strong>на</strong> правилата и<br />
прописите <strong>на</strong> царинското работење претставува<br />
прекршок.<br />
При спроведување <strong>на</strong> царинската постапка,<br />
царинските службеници треба да ги имаат<br />
во предвид нивните должности и овластувања<br />
пропишани со одредбите <strong>на</strong> Законот за <strong>Царинска</strong><br />
<strong>управа</strong>,<br />
задолжително треба да го откријат незаконито<br />
однесување <strong>на</strong> странките кои учествуваат<br />
во царинската постапка и истото да го санкционираат<br />
<strong>на</strong> <strong>на</strong>чин и во постапка пропиша<strong>на</strong> со одредбите<br />
<strong>на</strong> Царинскиот закон и Законот за <strong>Царинска</strong><br />
<strong>управа</strong>.<br />
Со Законот за <strong>Царинска</strong> <strong>управа</strong> (Службен <strong>весник</strong><br />
<strong>на</strong> <strong>Република</strong> <strong>Македонија</strong> бр. 46/04 и 81/05) и<br />
Законот за изме<strong>на</strong> и дополнување <strong>на</strong> Законот за<br />
царинска <strong>управа</strong> (Службен <strong>весник</strong> <strong>на</strong> <strong>Република</strong><br />
<strong>Македонија</strong> бр. 107/07 предвиде<strong>на</strong> е ислкучива<br />
<strong>на</strong>длежност <strong>на</strong> <strong>Царинска</strong> <strong>управа</strong>.<br />
Комисијата за<br />
одлучување по царински прекрршоци како<br />
царински прекршочен орган за водење <strong>на</strong> прекршоч<strong>на</strong><br />
постапка и изрекување <strong>на</strong> прекршоч<strong>на</strong><br />
санкција и посеб<strong>на</strong> прекршоч<strong>на</strong> мерка за сторени<br />
царински прекршоци <strong>на</strong> царинското подрачје <strong>на</strong><br />
<strong>Република</strong> <strong>Македонија</strong>, како организацио<strong>на</strong> единица<br />
започ<strong>на</strong> со постапување во текот <strong>на</strong> септември<br />
2007 годи<strong>на</strong>. Основните судови кои претход-<br />
но беа <strong>на</strong>длежни за постапување по царинските<br />
прекршочни предмети се огласија за стварно<br />
не<strong>на</strong>длежни за постапување по предмети за<br />
царински прекршоци и предметите се доставени<br />
за постапување пред Комисијата за одлучување<br />
по царински прекршоци.<br />
Во Комисијата за одлучување по царински<br />
прекршоци примени е вкупно 4.406 прекршочни<br />
предмети од кои 863 предмети се доставени за<br />
постапување во текот <strong>на</strong> 2007 годи<strong>на</strong>,<br />
додека во<br />
текот <strong>на</strong> 2008 годи<strong>на</strong> доставени се вкупно 3.643<br />
предмети, од кои 1.<br />
250 предмети се превземени<br />
од стра<strong>на</strong> <strong>на</strong> Основните судови кои се огласени за<br />
стварно не<strong>на</strong>длежни за постапување по предмети<br />
за царински прекршоци, 496 предмети се по<br />
пријави за прекршок поднесени од МВР додека<br />
оста<strong>на</strong>тите 1.897 предмети се поднесени од стра<strong>на</strong><br />
<strong>на</strong> други организациони единици <strong>на</strong> <strong>Царинска</strong><br />
<strong>управа</strong>.<br />
<strong>Царинска</strong>та <strong>управа</strong> од почетокот <strong>на</strong> 2008 годи<strong>на</strong><br />
поч<strong>на</strong> да спроведува и постапка <strong>на</strong> мандатно<br />
казнување. Во периодот до 31.12.2008 годи<strong>на</strong> има<br />
поведе<strong>на</strong> постапка со мандатно казнување за<br />
вкупно 2.<br />
790 предмети од кои е <strong>на</strong>платен вкупен<br />
износ од 359.300 евра во де<strong>на</strong>рска противвредност.<br />
Прекршочните предмети се поднесени по различни<br />
основи.Зависно од видот <strong>на</strong> сторениот царински<br />
прекршок и поврзаноста со облигаторно<br />
пропиша<strong>на</strong> мерка безбедност одземање <strong>на</strong> стоката<br />
предмет <strong>на</strong> царински прекршок, од вкупно<br />
поднесените барања за поведувањњ <strong>на</strong> прекршоч<strong>на</strong><br />
постапка, 2.060 предмети се предмети во<br />
кои е привремено задржа<strong>на</strong> стока,<br />
додека 1.583<br />
предмети се по други основи од Царинскиот<br />
закон за кои не е превиде<strong>на</strong> облигатор<strong>на</strong> мерка<br />
привремено одземање <strong>на</strong> стоката предмет <strong>на</strong><br />
прекршок.<br />
Сторители <strong>на</strong> царински прекршок <strong>на</strong>јчесто се<br />
јавуваат правни и физички лица со седиште или<br />
живеалиште <strong>на</strong> царинското подрачје <strong>на</strong> <strong>Република</strong><br />
Мекдонија, но често пати сторители <strong>на</strong> царински<br />
прекршок може да бидат странски државјани<br />
32
ЦАРИНСКИ ПРЕКРШОЦИ<br />
или лица со регулиран престој во странство.<br />
Во случај сторителот <strong>на</strong> прекршокот да е странски<br />
државјанин,<br />
а истиот да е сторител <strong>на</strong> царински<br />
прекршок за кој е предвиде<strong>на</strong> постапка за<br />
порамнување и истиот го приз<strong>на</strong>л прекршокот,<br />
должен е вед<strong>на</strong>ш да ја плати глобата, а доколку не<br />
ја плати глобата,<br />
царинскиот орган кој го открил<br />
прекршокот може привремено да му ги одземе<br />
пат<strong>на</strong>та исправа и сообраќај<strong>на</strong>та исправа се додека<br />
не биде доставен доказ дека глобата е плате<strong>на</strong>.<br />
Во случај сторителот <strong>на</strong> прекршокот да е странски<br />
државјанин,<br />
за кој не е предвиде<strong>на</strong> постапка<br />
за порамнување, во тој случај царинската<br />
испостава е долж<strong>на</strong> целокуп<strong>на</strong>та документација<br />
за откриениот царински прекршок и барање за поведување<br />
<strong>на</strong> прекршоч<strong>на</strong> постапка да достави до<br />
Комисијата за одлучување по царински прекршок,<br />
каде прекршоч<strong>на</strong>та постапка се спроведува<br />
вед<strong>на</strong>ш и одлука се донесува во рок од три де<strong>на</strong><br />
од приемот <strong>на</strong> Барањето за поведување <strong>на</strong> прекршоч<strong>на</strong><br />
постапка.<br />
Во текот <strong>на</strong> 2008 годи<strong>на</strong> има водено поголем<br />
<strong>број</strong> <strong>на</strong> прекршочни постапки против странски државјани<br />
за кои во ит<strong>на</strong> постапка е донесе<strong>на</strong> одлука<br />
од стра<strong>на</strong> <strong>на</strong> Комисијата за одлучување по царински<br />
прекршоци.<br />
Комисијата за одлучување по прекршок при <strong>Царинска</strong>та<br />
<strong>управа</strong> <strong>на</strong> <strong>Република</strong> <strong>Македонија</strong> во<br />
текот <strong>на</strong> месец ноември и декември 2008 годи<strong>на</strong><br />
во ит<strong>на</strong> постапка има постапувано во повеќе прекршочни<br />
постапки по поднесени барања за пове-<br />
дување прекршоч<strong>на</strong> постапка,<br />
и за кои е утврде<strong>на</strong><br />
одговорност кај странски државјани за сторени<br />
царински прекршоци,<br />
за што сторителите се казнети<br />
со глоба во износ од 500 до 3.000 евра,<br />
и изрече<strong>на</strong><br />
е задолжител<strong>на</strong> мерка одземање <strong>на</strong> стоката<br />
што е предмет <strong>на</strong> прекршокот.<br />
Како покаректеристични случаи се следниве:<br />
- утврде<strong>на</strong> е одговорност за сторен царински<br />
прекршок <strong>на</strong> државјанин <strong>на</strong> <strong>Република</strong> Бугарија,<br />
затоа што <strong>на</strong> ден 10.11.2008 годи<strong>на</strong>, <strong>на</strong> граничен<br />
премин Деве Баир <strong>на</strong> излез од <strong>Република</strong><br />
<strong>Македонија</strong>,<br />
како патник во патничко моторно<br />
возило со бугарски регистарски оз<strong>на</strong>ки, се<br />
обидела да изнесе 90 кутии цигари марка Primo<br />
без акцизни маркици-бандероли, во вкуп<strong>на</strong><br />
вредност од 1. 376 де<strong>на</strong>ри, сокриени под облеката<br />
во пределот <strong>на</strong> грбот, нозете и полови<strong>на</strong>та, со<br />
што постапила спротивно <strong>на</strong> член 192 од<br />
Царинскиот закон. За овој прекршок <strong>на</strong><br />
сторителот плати глоба во износ од 1.000 евра во<br />
де<strong>на</strong>рска противвредност, и изрече<strong>на</strong> е<br />
задолжително предвиде<strong>на</strong>та посеб<strong>на</strong> прекршоч<strong>на</strong><br />
мерка одземање <strong>на</strong> стоката предмет <strong>на</strong><br />
царинскиот прекршок;<br />
- утврде<strong>на</strong> е одговорност за сторен царински<br />
прекршок <strong>на</strong> државјанин <strong>на</strong> <strong>Република</strong> Србија,<br />
затоа што <strong>на</strong> ден 13.11.2008 годи<strong>на</strong>, <strong>на</strong> царинска<br />
испостава Табановце автопат, <strong>на</strong> влез во <strong>Република</strong><br />
<strong>Македонија</strong>, поднел царинска деклара-<br />
33
ЦАРИНСКИ ПРЕКРШОЦИ<br />
ција со која не е опфате<strong>на</strong> сета стока која е ставе<strong>на</strong><br />
во царинска постапка и тоа 2 нови аспиратори во<br />
вкуп<strong>на</strong> вредност од 23.180 де<strong>на</strong>ри,<br />
кое нешто е<br />
утврдено при извршен детален преглед и скенирање<br />
<strong>на</strong> возилото, која стока е про<strong>на</strong>јде<strong>на</strong> во товарниот<br />
дел од возилото со што постапил спротивно<br />
<strong>на</strong> член 69 од Царинскиот закон. За овој прекршок,<br />
сторителот плати глоба во износ од 1.350<br />
евра во де<strong>на</strong>рска противвредност и изрече<strong>на</strong> е задолжително<br />
предвиде<strong>на</strong> посеб<strong>на</strong> прекршоч<strong>на</strong><br />
мерка одземање <strong>на</strong> стоката предмет <strong>на</strong> царинскиот<br />
прекршок;<br />
- во ит<strong>на</strong> постапка е утврде<strong>на</strong> одговорност<br />
за сторен царински прекршок <strong>на</strong> сторител <strong>на</strong> царински<br />
прекршок,<br />
државјанин <strong>на</strong> <strong>Република</strong> Србија,<br />
затоа што <strong>на</strong> ден 14.11.2008 годи<strong>на</strong>, <strong>на</strong> граничниот<br />
премин Табановце железничка станица,<br />
при влез во <strong>Република</strong> <strong>Македонија</strong>,<br />
како патник<br />
во патнички воз, се обидела да внесе 25 пара тренерки<br />
различни марки, 40 мини торбици марка<br />
Класик Колексион и 50 парчиња женски ташни во<br />
вкуп<strong>на</strong> вредност од 47.300 де<strong>на</strong>ри, со што постапила<br />
спротивно <strong>на</strong> член 46 од Царинскиот закон.<br />
За овој прекршок сторителот плати глоба во<br />
износ од 3.000 евра во де<strong>на</strong>рска противвредност<br />
и изрече<strong>на</strong> е задолжително предвиде<strong>на</strong> посеб<strong>на</strong><br />
прекршоч<strong>на</strong> мерка одземање <strong>на</strong> стоката предмет<br />
<strong>на</strong> царинскиот прекршок;<br />
- утврде<strong>на</strong> е одговорност за сторен царински<br />
прекршок <strong>на</strong> сторител <strong>на</strong> царински прекршок<br />
државјанин <strong>на</strong> <strong>Република</strong> Бугарија, затоа што стоката<br />
која привремено ја внесел во царинското подрачје<br />
<strong>на</strong> <strong>Република</strong> <strong>Македонија</strong> <strong>на</strong> граничен премин<br />
Делчево,<br />
<strong>на</strong> ден 20.09.2008 годи<strong>на</strong> и тоа 5 големи<br />
икони и 1000 парчиња мали икони кои ги<br />
пријавил и за истите му е извршен службен запис<br />
ПВС (привремен внес <strong>на</strong> стока) во пат<strong>на</strong>та исправа<br />
од истиот датум, не ја ставил <strong>на</strong> увид при излез,<br />
ниту ја пренел без одложување до царинскиот орган<br />
<strong>на</strong> граничен премин Дојран, туку при излез од<br />
<strong>Република</strong> <strong>Македонија</strong> <strong>на</strong> 13.11.2008 годи<strong>на</strong>,<br />
<strong>на</strong><br />
граничниот премин Деве Баир, од стра<strong>на</strong> <strong>на</strong> царинските<br />
работници е откриено дека стоката <strong>на</strong>веде<strong>на</strong><br />
во ПВС (привремен внес <strong>на</strong> стока) не ја поседува<br />
и дека ја пуштил во слободен промет <strong>на</strong> царинското<br />
подрачје <strong>на</strong> Репубика <strong>Македонија</strong> без<br />
да биде спроведе<strong>на</strong> постапка за увозно царинење<br />
и без да бидат платени царинските давачки. Поради<br />
ова <strong>на</strong> сторителот <strong>на</strong> царинскиот прекршок му<br />
е изрече<strong>на</strong> глоба во износ од 500 евра во де<strong>на</strong>рска<br />
противвредност и задолжително предвиде<strong>на</strong><br />
посеб<strong>на</strong> прекршоч<strong>на</strong> мерка одземање <strong>на</strong> стоката<br />
предмет <strong>на</strong> царинскиот прекршок;<br />
- На 02.12.2008 годи<strong>на</strong> <strong>на</strong> железничката станица<br />
во Скопје две лица кои се странски државјанки,<br />
од <strong>Република</strong> Србија од непоз<strong>на</strong>то лице<br />
примиле <strong>на</strong> чување стока која е предмет <strong>на</strong><br />
царински прекршок и тоа: 700 пара плетени<br />
ракавици, 38 парчиња јакни и 20 пара тренерки,<br />
во вкуп<strong>на</strong> вредност од 42.800 де<strong>на</strong>ри, од<br />
непоз<strong>на</strong>то лице, иако според околностите <strong>на</strong><br />
случајот морале да з<strong>на</strong>ат дека со оваа стока бил<br />
сторен прекршок од чл. 263 ст.1 т.8 од Царинскиот<br />
закон,<br />
<strong>на</strong> <strong>на</strong>чин што стоката за која не е плате<strong>на</strong><br />
<strong>цари<strong>на</strong></strong> и други увозни давачки и со истата е<br />
постапувано како да е пуште<strong>на</strong> во слободен<br />
промет без да биде плате<strong>на</strong> <strong>цари<strong>на</strong></strong> и други<br />
увозни давачки пропишани по чл.91 од<br />
Царинскиот закон и за стоката се избег<strong>на</strong>ти царински<br />
давачки во износ од 20.330 де<strong>на</strong>ри. За овој<br />
прекршок <strong>на</strong> сторителите е изрече<strong>на</strong> глоба во износ<br />
од по 2.000 евра во де<strong>на</strong>рска противвредност<br />
и задолжително предвиде<strong>на</strong> посеб<strong>на</strong> прекршоч<strong>на</strong><br />
мерка одземање <strong>на</strong> стоката предмет <strong>на</strong> царинскиот<br />
прекршок.<br />
На самиот почеток <strong>на</strong> 2009 годи<strong>на</strong>, односно во<br />
текот <strong>на</strong> месец јануари се откриени 109 царински<br />
прекршоци за кои од стра<strong>на</strong> <strong>на</strong> овластениот подносител<br />
е поднесено барање за поведување <strong>на</strong><br />
прекршоч<strong>на</strong> постапка.<br />
34
Горан Георгиев<br />
Марија Боневска<br />
Ире<strong>на</strong> Цветковска<br />
При користењето <strong>на</strong> податоците од оваа публикација ги молиме корисниците задолжително да го <strong>на</strong>ведат изворот