raport për punën e drejtorisë doganore të republikës së maqedonisë ...
raport për punën e drejtorisë doganore të republikës së maqedonisë ...
raport për punën e drejtorisë doganore të republikës së maqedonisë ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
REPUBLIKA E MAQEDONISË<br />
MINISTRIA E FINANCAVE<br />
DREJTORIA DOGANORE<br />
RAPORT PËR PUNËN E DREJTORISË DOGANORE TË<br />
REPUBLIKËS SË MAQEDONISË NË VITIN 2009<br />
Prill 2010
I. EUROINTEGRIMI – UNIONI DOGANOR<br />
PËRMBAJTJA<br />
I. EUROINTEGRIMI – UNIONI DOGANOR 1<br />
II. LEHTËSIMI DHE PËRSHPEJTIMI I TREGTISË DHE TRANSPORTIT 6<br />
III. KAPACITETI PËR ZBATIMIN E LIGJIT 13<br />
IV. BURIMET NJERËZORE 28<br />
V. LOGJISTIKË 33<br />
VI. BASHKËPUNIMI NDËRINSTITUCIONAL DHE NDËRKOMBËTAR 36<br />
VII. TRANSPARENCA 40<br />
Raport <strong>për</strong> <strong>punën</strong> e Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong> në vitin 2009 1
I. EUROINTEGRIMI – UNIONI DOGANOR<br />
1. Harmonizimi me Konven<strong>të</strong>n <strong>për</strong> tranzit <strong>të</strong> <strong>për</strong>bashkët <strong>të</strong> UE<br />
Në bashkëpunim me konsultan<strong>të</strong>t nga UE (IPA 2007) janë realizuar aktivitetet në vijim:<br />
- Formimi i një grupi punu <strong>për</strong> <strong>të</strong> analizuar ndryshimet e legjislacionit nacional me<br />
konven<strong>të</strong>n <strong>për</strong> tranzit <strong>të</strong> <strong>për</strong>bashkët <strong>të</strong> UE,<br />
- Ësh<strong>të</strong> bërë krahasimi i legjislacionit nacional me rregullat e UE dhe janë vërtetuar fushat<br />
<strong>të</strong> cilat duhen <strong>të</strong> harmonizohen,<br />
- Janë identifikuar organet tjera shte<strong>të</strong>rore dhe instutucionet tjera <strong>të</strong> cilat potencialisht mund<br />
<strong>të</strong> jenë <strong>të</strong> <strong>për</strong>fshira,<br />
- Ësh<strong>të</strong> miratuar plan <strong>për</strong> harmonizimin me Konven<strong>të</strong>n <strong>për</strong> tranzit <strong>të</strong> <strong>për</strong>bashkët <strong>të</strong> UE,<br />
- Formimi i një ëekipi i cili ka filluar me shkruarjen e rregullores,<br />
- Formimi i një ekipi i cili ka filluar me shkruarjen e procedurave dhe standardeve.<br />
2. Përgatitja e një kornize ligjore <strong>për</strong> deklarimin e detyrushëm elektronik<br />
doganor<br />
Janë <strong>për</strong>gatitur ndryshimet dhe plo<strong>të</strong>simet e Ligjit doganor (duhet <strong>të</strong> miratohen në 2010) me <strong>të</strong><br />
cilët kryhet harmonizimi me Ligjin doganor <strong>të</strong> UE, Rregullat e Këshillit <strong>të</strong> UE nr. 2913/1992<br />
dhe ndryshimet dhe plo<strong>të</strong>simet <strong>të</strong> sjella me Rregullat 82/97, 955/1999, 2700/2000, 955/1999,<br />
2700/2000, 648/2005 dhe 1791/2006, me <strong>të</strong> cilët sigurohet edhe korniza ligjore <strong>për</strong><br />
implementimin e sistemit <strong>të</strong> ri elektronik <strong>për</strong> <strong>për</strong>punimin e deklaratave <strong>doganore</strong> (SPDD). Po<br />
futet deklarata e detyrushme elektronike <strong>doganore</strong> dhe deklarata <strong>për</strong>mbledhëse importuese dhe<br />
eksportuese. Në rrjedh ësh<strong>të</strong> <strong>për</strong>gatitja e rregullave kontabël <strong>për</strong> <strong>të</strong> dhënat importuese në pajtim<br />
me rregullat e UE.<br />
Me ndryshimet dhe plo<strong>të</strong>simet e Ligjit doganor parashihet edhe heqja e autorizimeve <strong>të</strong> cilat<br />
Drejtoria <strong>doganore</strong> i lëshoi <strong>për</strong> personat juridik <strong>për</strong> kryerjen e punëve <strong>të</strong> pëfaqësimit në<br />
procedurë <strong>doganore</strong>, eliminimin e konceptit person me rizik <strong>të</strong> madh i cili u zbatua gja<strong>të</strong> marrjes<br />
<strong>së</strong> autorizimeve <strong>të</strong> personave juridik <strong>për</strong> kryerjen e punëve <strong>të</strong> <strong>për</strong>faqësimit në procedura<br />
<strong>doganore</strong>, ndërsa parashihet edhe mbartja e dispozitave <strong>për</strong> <strong>për</strong>qindje <strong>të</strong> vetme <strong>doganore</strong> në<br />
Ligjin <strong>për</strong> Tarifë <strong>doganore</strong>.<br />
3. Përgatitja e një kornize ligjore <strong>për</strong> Tarifë <strong>të</strong> integruar <strong>doganore</strong><br />
Janë <strong>për</strong>gatitur ndryshime dhe plo<strong>të</strong>sime <strong>të</strong> Ligjit <strong>për</strong> tarifë <strong>doganore</strong> ( <strong>të</strong> sjellë në fillim <strong>të</strong> vitit<br />
2010) me <strong>të</strong> cilin krijohet kornizë ligjore <strong>për</strong> vendosjen e tarifës <strong>së</strong> integruar <strong>doganore</strong> – TARIM<br />
në <strong>të</strong> cilënjanë <strong>të</strong> integruar <strong>të</strong> gjitha masat tarifore dhe jo-tarifore, në pajtim me dispozitat<br />
aktuale <strong>të</strong> RM. Drejtoria <strong>doganore</strong> <strong>për</strong>caktohet <strong>për</strong> administrator <strong>të</strong> TARIM.<br />
4. Përgatitja e ndryshimeve dhe plo<strong>të</strong>simeve <strong>të</strong> Ligjit <strong>për</strong> taksa administrative në<br />
pje<strong>së</strong>n e <strong>për</strong>punimit <strong>të</strong> dokumenteve <strong>doganore</strong><br />
Janë <strong>për</strong>gatitur ndryshimet dhe plo<strong>të</strong>simet e Ligjit <strong>për</strong> taksa administrative (<strong>të</strong> sjella në janar<br />
2010) me <strong>të</strong> cilët hiqen takat administraive <strong>për</strong>:<br />
- dorëzimin e deklaratave <strong>doganore</strong>,<br />
- kërke<strong>së</strong> <strong>për</strong> lëshimin e certifika<strong>të</strong>s <strong>për</strong> qarkullim EUR 1<br />
- dokumentet <strong>të</strong> cilat janë <strong>për</strong>rcaktuar me marrëveshje ndërkombëtare dhe ndërshte<strong>të</strong>rore <strong>të</strong><br />
pranuara ose <strong>të</strong> ratifikuara nga ana e Republikës <strong>së</strong> Maqedoni<strong>së</strong>, <strong>të</strong> cilat <strong>për</strong>doren në vend<br />
<strong>të</strong> deklaratave <strong>doganore</strong> dhe<br />
- shënim <strong>për</strong> futjen dhe nxerrjen e mallrave në dhe nga zona e lirë ose depo.<br />
Shfuqizimi i këtyre taksave administrative ka <strong>për</strong> qëllim harmonizimin me standardet evropiane,<br />
zvogëlimin e shpenzimeve <strong>të</strong> operatorëve ekonomik dhe zvogëlimin e procedurave<br />
Raport <strong>për</strong> <strong>punën</strong> e Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong> në vitin 2009 2
I. EUROINTEGRIMI – UNIONI DOGANOR<br />
administrative.<br />
5. Drejtoria <strong>doganore</strong> ësh<strong>të</strong> <strong>për</strong>caktuar si organ <strong>për</strong> vendosjen dhe mbajtjen e<br />
nyjeve komunikative me Komisionin Evropian dhe vendet anëtare <strong>të</strong> UE.<br />
Me vendim <strong>të</strong> Qeveri<strong>së</strong> <strong>së</strong> Republikës <strong>së</strong> Maqedoni<strong>së</strong> prej 07.07.2009, Drejtoria <strong>doganore</strong> ësh<strong>të</strong><br />
caktuar <strong>për</strong> organ kompetent <strong>për</strong> vendosjen dhe mbajtjen e nyjeve komunikuese me Komisionin<br />
evropian dhe vendeve anëtare <strong>të</strong> UE – rrje<strong>të</strong> <strong>të</strong> <strong>për</strong>bashkët komunikimi dhe sistem <strong>të</strong> <strong>për</strong>bashkët<br />
interfejs (CCN/CSI¹). Me kë<strong>të</strong> ësh<strong>të</strong> plo<strong>të</strong>suar një nga kërkesat <strong>për</strong> qasje drejt Konven<strong>të</strong>s <strong>për</strong><br />
tranzit <strong>të</strong> <strong>për</strong>bashkët në mes Bashkësi<strong>së</strong> Evropiane dhe shteteve EFTA, <strong>për</strong> lidhjen e sistemit<br />
elektronik <strong>të</strong> RM <strong>për</strong> <strong>për</strong>punimin e deklaratave <strong>doganore</strong> me sistemet <strong>për</strong>ka<strong>të</strong>se <strong>të</strong> vendeve<br />
anëtare <strong>të</strong> UE dhe KE dhe me sistemin e ri <strong>të</strong> kompjuterizuar <strong>të</strong> UE (NCTS¹).<br />
6. Lidhja me sistemet informative <strong>doganore</strong> <strong>të</strong> UE<br />
Me <strong>për</strong>krahjen e konsultanteve <strong>të</strong> UE, <strong>të</strong> financuar <strong>për</strong>mes IPA 2007, në shtator 2009 ka filluar<br />
<strong>për</strong>gatitja e ToR¹ <strong>për</strong> zhvillim e softuerit <strong>për</strong> lidhje me NCTS dhe CCN/CSI. Përmes IPA 2008<br />
ësh<strong>të</strong> siguruar financimi i zhvillimit <strong>të</strong> këtyre softuerëve.<br />
Me ndihmën e konsultan<strong>të</strong>ve <strong>të</strong> UE, <strong>të</strong> financuara <strong>për</strong>mes IPA 2007, ka filluar <strong>për</strong>gatitja e ToR<br />
<strong>për</strong> interkoneksionin me Tarifën <strong>doganore</strong> e integruar <strong>të</strong> UE (TARIK), informata detyruese<br />
tarifore (EBTI¹), Kuota, mbikëqyrje, si dhe regjistrimin doganor evropian <strong>të</strong> substancave kimike<br />
(ECICS²). Në kuadër <strong>të</strong> IPA 2009 ësh<strong>të</strong> siguruar financimi <strong>për</strong> <strong>për</strong>punimin dhe implementimin e<br />
softuerit dhe firnuzimit <strong>të</strong> pajisjeve <strong>të</strong> nevojshme.<br />
Me qëllim që <strong>të</strong> sigurohet zhvillim <strong>të</strong> koordinuar dhe me kohë <strong>të</strong> sistemeve TIK, në<br />
bashkëpunim me konsultan<strong>të</strong>t e punësuar në kuadër <strong>të</strong> programit IPA 2007, filloi formulimi i një<br />
strategjie <strong>të</strong> re <strong>të</strong> zhvillimit <strong>të</strong> TIK, qëllimi i <strong>së</strong> cilës ësh<strong>të</strong> zhvillimi i servisut <strong>të</strong> TIK-ut, dhe<br />
sistemit <strong>të</strong> integruar TI mjedisit në <strong>për</strong>puthje me UE dhe standardet tjera ndërkombëtare, e cila<br />
mbështet plo<strong>të</strong>sisht trategjinë e biznesit <strong>të</strong> Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong>, do <strong>të</strong> mbështe<strong>së</strong> transportin dhe<br />
tregtinë dhe menaxhimin me rrezik, do <strong>të</strong> siguron kryerjen e punës me shkallë <strong>të</strong> lar<strong>të</strong> <strong>të</strong><br />
efikasitetit në <strong>raport</strong> me investimet. Objektivat e strategji<strong>së</strong> TIK dalin nga strategjia e biznesit <strong>të</strong><br />
pëcaktuar në planin strategjik <strong>të</strong> Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong> dhe planin e saj aksionar, planit nacional<br />
<strong>për</strong> miratimin e <strong>të</strong> drej<strong>të</strong>s <strong>të</strong> UE, si dhe rekomandimet e misionit moniterues <strong>të</strong> DG TAXUD <strong>për</strong><br />
ve<strong>të</strong>dije TI. Strategjia TIK do ti <strong>për</strong>fshinë <strong>të</strong> gjitha aspektet <strong>për</strong> planifikimin e projekteve <strong>të</strong><br />
<strong>për</strong>caktuar nga Komisioni Evropian në fushën e ndërveprimit <strong>të</strong> sistemeve <strong>doganore</strong> dhe<br />
detalisht <strong>për</strong>punon strategjinë <strong>për</strong> implementimin e ndërveprimit.<br />
Në bashkëpunim me konsultan<strong>të</strong>t <strong>të</strong> punësuar në kuadër <strong>të</strong> programit IPA 2007, ka filluar<br />
<strong>për</strong>gatitja e strategji<strong>së</strong> <strong>për</strong> implementimin e ndërveprimit me sistemin informativ doganor <strong>të</strong> UE<br />
e cila ësh<strong>të</strong> pje<strong>së</strong> e strategji<strong>së</strong> TIK <strong>të</strong> <strong>drejtori<strong>së</strong></strong> <strong>doganore</strong> edhe a<strong>të</strong>:<br />
- Sistem <strong>të</strong> ri tranziti <strong>të</strong> kompjuterizuar;<br />
- mjedis <strong>të</strong> integruar tarifor, <strong>për</strong>fshirë edhe nomenklaturë <strong>të</strong> kombinuar, TARIC, informata<br />
<strong>të</strong> detyrueshme tarifore, kuota tarifore dhe mbikëqyrje, regjistrim <strong>të</strong> substancave kimike,<br />
pezullime, sistem <strong>për</strong> menaxhimin me mostra, dhe sistem <strong>për</strong> ndarjen e <strong>të</strong> dhënave;<br />
- Sistem <strong>për</strong> menaxhimin dhe kontrollin e akcizave;<br />
- Sistem i automatizuar i eksportit;<br />
- Sistem i automatizuar i importit;<br />
- Portali doganor si dhe sisteme tjera.<br />
7. Ësh<strong>të</strong> futur miratimi automatik i rregullave <strong>të</strong> KE <strong>për</strong> klasifikimin e mallrave<br />
në nomenklaturën e kombinuar<br />
Rregullorja ësh<strong>të</strong> plo<strong>të</strong>suar <strong>për</strong> zbatimin e rregullave <strong>të</strong> Komisionit <strong>të</strong> etniteteve evropiane <strong>për</strong><br />
klasifikimin e disa mallrave <strong>të</strong> caktuar në nomenklaturën e kombinuar (“Gazeta zyrtare e RM nr.<br />
114 nga 2009), me çka ësh<strong>të</strong> siguruar miratim i vazhdueshëm dhe zbatim i rregullave <strong>të</strong> UE.<br />
Raport <strong>për</strong> <strong>punën</strong> e Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong> në vitin 2009 3
I. EUROINTEGRIMI – UNIONI DOGANOR<br />
8. Tarifa doganor <strong>për</strong> 2010 e harmonizuar me nomenklaturën e kombinuar <strong>të</strong> UE<br />
Në pajtim me detyrimet e pranimit <strong>të</strong> Republikës <strong>së</strong> Maqedoni<strong>së</strong> në Organiza<strong>të</strong>n Bo<strong>të</strong>rore <strong>të</strong><br />
Tregti<strong>së</strong>, Tarifa <strong>doganore</strong> ësh<strong>të</strong> harmonizuar me ndryshimet e nomenklaturës <strong>së</strong> Kombinuar <strong>të</strong><br />
UE, <strong>të</strong> shpallur në Gaze<strong>të</strong>n zyrtare <strong>të</strong> Unionit Evropian nr. L 287 nga 31 tetor 2009. Janë<br />
ndryshuar <strong>për</strong>qindjet <strong>doganore</strong> MFN <strong>të</strong> 426 normave tarifore, ndërsa si rezultat i trendeve <strong>të</strong> reja<br />
në tregti, <strong>për</strong> shkak vëllimit <strong>të</strong> zvogëluar <strong>të</strong> tregti<strong>së</strong> <strong>të</strong> disa mallrave <strong>të</strong> caktuar janë fshirë<br />
gjithsej<strong>të</strong> 330 shenja tarifore, ndërsa janë futur 167 shenja <strong>të</strong> reja tarifore dhe 31 shenja <strong>të</strong> reja<br />
tarifore në nivel nacional. Tarifa <strong>doganore</strong> <strong>për</strong> 2010 me ndryshimet në shenjat tarifore dhe<br />
emërtimin e mallrave pothuaj <strong>të</strong>rësisht ësh<strong>të</strong> harmonizuar me nomenklaturën e Kombinuar <strong>të</strong><br />
UE <strong>për</strong> vitin 2010.<br />
9. Republika e Maqedoni<strong>së</strong> u <strong>për</strong>fshi në Konventa e Reviduar Kjoto<br />
Më 28 korrik 2009 Republika e Maqedoni<strong>së</strong> ësh<strong>të</strong> <strong>për</strong>fshirë te Konventa ndërkombëtare <strong>për</strong><br />
thjesh<strong>të</strong>zimin dhe harmonizimin e procedurave <strong>doganore</strong> (Konventa e reviduar Kjoto) <strong>të</strong> OBD.<br />
Harmonizimi me standardet ësh<strong>të</strong> planifikuar që <strong>të</strong> kryhet në vitin 2010 me ndihmën e<br />
konsultan<strong>të</strong>ve nga UE <strong>të</strong> angazhuar <strong>për</strong>mes projekteve IPA 2007.<br />
Konventa e reviduar Kjoto paraqet një nga instrumentet më <strong>të</strong> rëndësishëm <strong>të</strong> OBD <strong>për</strong> zbatimin<br />
e procedurave uniforme në <strong>të</strong> gjitha palat kontraktuese. Ajo ësh<strong>të</strong> instrument kryesor <strong>për</strong><br />
leh<strong>të</strong>simin e tregti<strong>së</strong>, zbatimin e procedurave transparente <strong>të</strong> thjesh<strong>të</strong>zuara <strong>doganore</strong>, <strong>për</strong>dorimin<br />
e teknologji<strong>së</strong> informatike dhe menaxhiminme rrizik, si dhe partneritet me bashkësinë e biznesit.<br />
Që nga hyrja në fuqi e Konven<strong>të</strong>s <strong>së</strong> reviduar Kiotos më 3 shkurt 2006, deri më tani janë<br />
bashkuar 64 vende vende anëtare <strong>të</strong> OBD.<br />
10. Administrimi dhe mbledhja e akcizave <strong>të</strong> transferuar nga Drejtoria e <strong>të</strong> Hyrave<br />
Publike në Drejtorinë <strong>doganore</strong><br />
Nga 01.01.2010 menaxhimi dhe mbledhja e <strong>të</strong><br />
gjithave llojeve <strong>të</strong> akcizave në <strong>të</strong>rë territorin e<br />
RM ësh<strong>të</strong> transferuar nga Drejtoria <strong>për</strong> <strong>të</strong> Hyra<br />
Publike në Drejtorinë <strong>doganore</strong>. Me rregullat në<br />
fuqi, Drejtoria <strong>doganore</strong> ishte e detyruar me<br />
menaxhimin e akcizave ve<strong>të</strong>m gja<strong>të</strong> importit<br />
dhe eksportit. Kompetencat janë transferuar me<br />
ndryshimin dhe plo<strong>të</strong>simin e Ligjit <strong>për</strong> akciza<br />
dhe <strong>të</strong> Ligjit <strong>për</strong> Drejtorinë <strong>doganore</strong> (“Gazeta<br />
zyrtare e RM” nr. 105/09 nga 21 gusht 2009),<br />
në bazë <strong>të</strong> <strong>së</strong> cilës ësh<strong>të</strong> sjell edhe rregullore e<br />
re <strong>për</strong> zbatimin e Ligjit <strong>për</strong> akciza nga 07.10.2009.<br />
Fuksionet themelore <strong>të</strong> cilat i ka marrë Drejtoria <strong>doganore</strong> janë:<br />
- Lëshimi i licencave akcize,<br />
- Lëshimi i lejeve akcize <strong>për</strong> <strong>për</strong>dorim joakcizë <strong>të</strong> mallrave akcize (alkool <strong>për</strong> barnataore,<br />
spitale, faramaci, kozmetikë etj),<br />
- Lëshimi i markave kontrolluese (banderole),<br />
- Pranimi, <strong>për</strong>punimi dhe verifikimi i dokumenteve akcize,<br />
- Pranimi i paraqitjeve akcize dhe vërtetimi i kërkesave akcize,<br />
- Zbatimi i kontrollit akcizë ndaj tak<strong>së</strong>paguesve akcizë,<br />
- Vepra penale dhe kundërvaj<strong>të</strong>s në pajtim me Ligjin <strong>për</strong> akciza,<br />
- Marrja e lëndëve administrative <strong>të</strong> filluara nga Drejtoria <strong>për</strong> <strong>të</strong> Hyra Publike dhe<br />
udhëheqja e procedurave administrattive,<br />
- Zbatimi dhe zhvillimi i sistemit informatik <strong>për</strong> menaxhimin me akciza,<br />
Raport <strong>për</strong> <strong>punën</strong> e Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong> në vitin 2009 4
I. EUROINTEGRIMI – UNIONI DOGANOR<br />
Në lidhje me organizimin e punës me akcizat janë sjell:<br />
- Ndryshime dhe plo<strong>të</strong>sime <strong>të</strong> rregullores <strong>për</strong> organizimin e punës <strong>të</strong> Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong>,<br />
- Ndryshime dhe plo<strong>të</strong>sime <strong>të</strong> rregullores <strong>për</strong> sistematizim <strong>të</strong> vendeve <strong>të</strong> punës në<br />
Drejtorinë <strong>doganore</strong>,<br />
- Udhëzim <strong>për</strong> zbatimin e Ligjit <strong>për</strong> akciza në <strong>punën</strong> <strong>doganore</strong>,<br />
- Udhëzim <strong>për</strong> mbajtjen e regjistrit <strong>të</strong> poseduesve <strong>të</strong> lejeve akcize dhe regjistrit <strong>të</strong><br />
mbaj<strong>të</strong>sve <strong>të</strong> lejeve <strong>për</strong> <strong>për</strong>dorim preferencial akcizë,<br />
- Udhëzim <strong>për</strong> mënyrën dhe procedurën <strong>për</strong> kthimin e akcizave <strong>për</strong> <strong>për</strong>dorim <strong>të</strong> gazit<br />
lëngshëm naftues,<br />
- Udhëzim <strong>për</strong> mënyrën dhe procedurën <strong>për</strong> kthimin e akcizave <strong>të</strong> subjekteve <strong>të</strong> veçanta.<br />
11. Misioni auditues <strong>për</strong> transferimin e kompetencave <strong>për</strong> menaxhimin<br />
decentralizues me ndihmën e Unionit Evropian<br />
Në mars 2009 Komisioni Evropian ka bërë auditimin në gatishmërinë e Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong> <strong>për</strong><br />
menaxhimin decentralizues me ndihmën e UE në korniza <strong>të</strong> komponen<strong>të</strong>s <strong>së</strong> parë dhe <strong>të</strong> tre<strong>të</strong><br />
IPA. Rezultatet nga auditimi janë apozitive.<br />
12. Implementimi i projketeve IPA 2007<br />
Ka filluar realizimi i projekteve <strong>të</strong> financuar nga<br />
programi i Komisionit Evropian IPA 2007. Në nëntor<br />
2009 në Shkup janë mbajtur takimet e para <strong>të</strong><br />
komiteteve drejtues <strong>të</strong> proekteve “Përkrahja teknike<br />
<strong>për</strong> harmonizimin e mëtutjeshëm <strong>të</strong> legjislacionitt<br />
nacional me a<strong>të</strong> <strong>të</strong> UE në fushën e doganës” dhe<br />
“Përkrahja teknike <strong>për</strong> forcimin e kontrollit doganor”.<br />
13. Takimi i pes<strong>të</strong> i Nënkomitetit <strong>për</strong> tregti, industri, doganë dhe tatime<br />
Në koordinim <strong>të</strong> Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong>, më 28 dhe 30 prill 2009 në Shkup ësh<strong>të</strong> mbajtur mbledhja<br />
e pes<strong>të</strong> e Nënkomitetit <strong>për</strong> tregti, industri, doganë dhe tatim, në kuadër <strong>të</strong> komitetit <strong>për</strong><br />
stabilizim dhe asociim ndërmjet Unionit Evropian dhe Republikës <strong>së</strong> Maqedoni<strong>së</strong>.<br />
Në kuadër <strong>të</strong> Nënkomitetit ësh<strong>të</strong> mbajtur mbledhje teknike ndërmjet <strong>për</strong>faqësuesve <strong>të</strong> Drejtori<strong>së</strong><br />
<strong>doganore</strong> dhe Drejtori<strong>së</strong> <strong>për</strong> tatime dhe union doganor <strong>të</strong> komisionit Evropian, ku janë diskutuar<br />
çështjet <strong>për</strong> zhvillimin e zbatimit <strong>të</strong> konceptit <strong>të</strong> operatorit <strong>të</strong> autorizuar ekonomik në UE,<br />
zbatimin e informacioneve <strong>të</strong> mëparshme <strong>për</strong> arritjen gjegjësisht dërgimin e dërgesave, zbatimin<br />
e komulimit dijagonal në kontekst <strong>të</strong> Marrëveshjes <strong>për</strong> stabilitzim dhe asociim, miratimin e<br />
regullores <strong>për</strong> zbatimin e Ligjirtr <strong>të</strong> modernizuar doganor <strong>të</strong> UE, si dhe bashkëpunimin e<br />
mëtejshëm në fushën e TIK.<br />
14. Republika e Maqedoni<strong>së</strong> u bashkua te Programi CUSTOMS 2013 <strong>të</strong> UE<br />
Në gusht 2009, me ratifikimin e memorandumit <strong>për</strong> mirkuptim, Republika e Maqedoni<strong>së</strong> edhe<br />
zyrtarisht iu bashkua programit CUSTOMS 2013 <strong>të</strong> UE.<br />
Në dhjetor 2009, në kuadër <strong>të</strong> programit<br />
Dogana 2013, ësh<strong>të</strong> mbajtur punëtori <strong>për</strong><br />
anëtarët e komitetit udhëheqës <strong>të</strong> Doganës<br />
2007/2013. Qëllimi i punëtori<strong>së</strong> ishte<br />
mbartja e <strong>për</strong>vojës <strong>të</strong> Administra<strong>të</strong>s<br />
<strong>doganore</strong> <strong>të</strong> Bulgari<strong>së</strong> nga pje<strong>së</strong>marja në<br />
program, në <strong>të</strong> cilën ajo ka marrë pje<strong>së</strong> nga<br />
Programi CUSTOMS 2013 ka <strong>për</strong> qëllim<br />
<strong>për</strong>mirësimin dhe barazimin e procedurave<br />
<strong>doganore</strong> <strong>të</strong> vendeve anëtare <strong>të</strong> UE dhe vendeve<br />
kandidate <strong>për</strong> anëtarsim, veçanarisht në fushën se<br />
siguri<strong>së</strong> <strong>të</strong> kufinjve <strong>të</strong> jash<strong>të</strong>m, luf<strong>të</strong>n kundër<br />
mashtrimeve dhe mbrojtjen e interesave<br />
financiare ekonomike, si dhe rritjen e<br />
konkurencës <strong>të</strong> kompanive <strong>për</strong>mes <strong>për</strong>shpejtimit<br />
<strong>të</strong> procedurave <strong>doganore</strong> dhe futjes <strong>së</strong> rrethimit<br />
Raport <strong>për</strong> <strong>punën</strong> e Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong> në doganor vitin 2009 elektronik pa le<strong>të</strong>r.<br />
5
I. EUROINTEGRIMI – UNIONI DOGANOR<br />
viti 1996.<br />
15. Analiza e parë <strong>të</strong> Udhëzimeve <strong>doganore</strong> <strong>të</strong> Komisionit Evropian 2007 –<br />
Customs Bluprints 2007<br />
Bluprintat e KE paraqesin udhëzime praktike <strong>të</strong> <strong>për</strong>vojave më <strong>të</strong> mira <strong>të</strong> UE, sipas <strong>të</strong> cilave<br />
administratat <strong>doganore</strong> mund ta masin kapacitetin e tyre operativ. Drejtoria <strong>doganore</strong> e RM në<br />
vitin 2009 ka filluar me mësimin e tyre, vlerësimin e tyre dhe zhvillimin e planit <strong>për</strong><br />
harmonizimin e plo<strong>të</strong> me <strong>të</strong>.<br />
16. Faza e dy<strong>të</strong> <strong>për</strong> harmonizimin me kornizën e standardeve <strong>të</strong> OBD <strong>për</strong><br />
sigurimin dhe leh<strong>të</strong>simin e tregti<strong>së</strong><br />
Në kuadër <strong>të</strong> fazës <strong>së</strong> dy<strong>të</strong> nga projekti <strong>për</strong> harmonizimin me Kornizën e standardeve <strong>për</strong><br />
sigurimin dhe leh<strong>të</strong>simin e tregti<strong>së</strong> <strong>të</strong> OBD, në korrik 2009 në Republikën e Maqedoni<strong>së</strong><br />
qëndroi Misioni i OBD e cila kishte <strong>për</strong> qëllim që ta vlerëson zhvillimin e Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong><br />
nga qershori 2007 e këndej dhe <strong>të</strong> <strong>për</strong>gati<strong>së</strong> rekomandime <strong>për</strong> harmonizimin e mëtutjeshëm me<br />
kornizën e standardeve. Përfaqësuesit e misionit kanë realizuar takime me <strong>për</strong>faqësuesit e<br />
instutucioneve qeveritare si dhe me bashkësinë e biznesit. Sipas <strong>raport</strong>it <strong>të</strong> Misionit, Republika e<br />
Maqedoni<strong>së</strong> pothuajse ësh<strong>të</strong> e plo<strong>të</strong> ka vendosur një shkallë <strong>të</strong> lar<strong>të</strong> <strong>të</strong> kontrollit bazuar në<br />
analizë <strong>të</strong> rrezikut, menaxhimin e integruar kufitar, leh<strong>të</strong>simin e tregti<strong>së</strong>, etikën dhe integritetin e<br />
<strong>të</strong>punësuarve.<br />
Raport <strong>për</strong> <strong>punën</strong> e Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong> në vitin 2009 6
II. LEHTËSIMI DHE SHPEJTIMI I TREGTISË DHE TRANSPORTIT<br />
17. Softver i ri <strong>për</strong> <strong>për</strong>punimin e deklaratave <strong>doganore</strong> kompatibil <strong>për</strong><br />
interkonektimin me sistemet <strong>doganore</strong> <strong>të</strong> UE<br />
Më 23 janar 2009 Drejtoria <strong>doganore</strong> ka nënshkruar marrëveshje <strong>për</strong> furnizimin e sistemit<br />
elektronik <strong>për</strong> <strong>për</strong>punimin e deklaratave <strong>doganore</strong> (SPDD).<br />
Përpunimi i SPDD <strong>të</strong> ri ësh<strong>të</strong> duke u zhvilluar, edhe pse ka ngecje në <strong>raport</strong> <strong>të</strong> dinamikës <strong>së</strong><br />
kontraktuar nga ana e <strong>për</strong>pënuesit. Ësh<strong>të</strong> formuar filial <strong>doganore</strong> virtueal i cili kryen testimin<br />
dhe kontrollon funksionimin e softverit se a korenspodonë me specifikimet teknike. Ësh<strong>të</strong><br />
furnizuar dhe instaluar një pje<strong>së</strong> e madhe nga hardveri i nevojshëm dhe sistemit softver, ndërsa<br />
janë furnizuar edhe sertifikate digjitale <strong>për</strong> nëpunësit doganor. SPDD i ri duhet <strong>të</strong> vedendoset në<br />
fuksionim deri më qershor 2010. Vlerësimi i kualitetit dhe pranimit i SPDD <strong>të</strong> ri janë siguruar<br />
nga ana e konsultuesve <strong>të</strong> financuar nga fondet IPA 2007. Ky sistem duhet ta zavendëson<br />
sistemin ekzistues <strong>për</strong> procesimin e deklaratave <strong>doganore</strong> (ASYCUDA) dhe <strong>të</strong> vendos:<br />
procesimin elektronik <strong>të</strong> deklaratave gja<strong>të</strong> zbatimit <strong>të</strong> procedurave <strong>të</strong> importit, eksportit dhe<br />
tranzitit, nënsistemet plo<strong>të</strong>suese dhe fuksionimet <strong>për</strong> menaxhimin me mbledhjen, garancionet,<br />
analizë <strong>të</strong> rrezikut, autorizimet, tarifën <strong>doganore</strong>, si dhe nënsistemet menaxhuese me laboratori,<br />
akcizat, ponësinë intelektuale mësimin elektronik. Sistemi i ri SDPS duhet <strong>të</strong> siguroj zhvillim<br />
dhe integrim <strong>të</strong> bashkësi<strong>së</strong> <strong>së</strong> biznesit dhe instutucioneve qeveritare <strong>për</strong>mes <strong>të</strong> ashtuquajturit<br />
domein ekstrem <strong>të</strong> sistemit. Bashkësia e biznesit vazhdueshëm informohet <strong>për</strong> karakteristikat e<br />
SPDD <strong>të</strong> ri <strong>për</strong>mes prezantimeve dhe konferencave, <strong>për</strong>mes mediave dhe trupit këshillëdhënës<br />
me asociimet e bashkësi<strong>së</strong> <strong>së</strong> biznesit. Kanë filluar analizat <strong>për</strong> sigurimin e qasjes <strong>të</strong> krietereve<br />
<strong>për</strong> analizë <strong>të</strong> rrezikut në organet inspektuese kufitare tek SPDD i ri, i cili duhet <strong>të</strong> mundëson<br />
kontroll më kualitativ <strong>të</strong> bazuar në analizë <strong>të</strong> rezikut gja<strong>të</strong> hayrjes në RM, si dhe <strong>për</strong>fshirjen e<br />
Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong> me <strong>për</strong>krahjen 24 orësh <strong>të</strong> këtyre kontrolleve.<br />
18. Azhurnimi i sistemit elektronik njësportel <strong>për</strong> lëshimin e lejeve importuese,<br />
eksportuese dhe kutova tarifore (Single Window/One Stop Shop) - EXIM<br />
EXIM ka vazhduar me sukses fuksionimin në vitin 2009. Në korrik 2009 ësh<strong>të</strong> nënshkruar<br />
memorandum <strong>për</strong> bashkëpunim me USAID, projektin e-Qeveri<strong>të</strong>, <strong>për</strong> zhvillim <strong>të</strong> mëtutjeshëm<br />
dhe <strong>për</strong>parim <strong>të</strong> EXIM. Në rrjedhë janë intervenimet në softverin <strong>për</strong> <strong>të</strong> shtuar fuksionimet e<br />
reja (kërkesa elektronike dhe lëshimin e lejeve transportuesenë qarkullimin bilateral rrugor,<br />
lidhjen me sistemin e ri TIK <strong>të</strong> kontrollit veterinar, lidhjen me SPDD, futjen e <strong>raport</strong>eve <strong>të</strong> reja).<br />
Me qëllim paraqitjen e beneficioneve dhe nxitjen e <strong>për</strong>dorimit <strong>të</strong> EXIM janë mbajtur<br />
prezantime në Shkup, Manastir, dhe Strumicë në <strong>të</strong> cilën kanë marrë pje<strong>së</strong> 250 <strong>për</strong>faqësues <strong>të</strong><br />
bashkësi<strong>së</strong> <strong>së</strong> biznesit.<br />
Në dhjetor 2009 Komisioni Ekonomik i Kombeve <strong>të</strong> Bashkuara <strong>për</strong> Evropën (UNECE) ka<br />
rekomanduar EXIM si model <strong>për</strong> zhvillim <strong>të</strong> sistemit elektronik njësportel <strong>për</strong> leje eksportuese,<br />
importuese në rajon.<br />
Në fillim <strong>të</strong> vitit 2010, në garën zyrtare <strong>të</strong> çmimeve vjetore <strong>për</strong> zgjidhjen nga lëmia e<br />
teknologji<strong>së</strong> informatike komunikative në sektorin publik, çmimin e parë e mori EXIM. Me<br />
kë<strong>të</strong> çmim EXIM ka fituar <strong>të</strong> drej<strong>të</strong>n e pje<strong>së</strong>marrjes në zgjidhjen ndërkombëtare <strong>të</strong> WITSA<br />
2010 Global ICT Excellence Awards <strong>për</strong> vitin 2009 në kuadër <strong>të</strong> kongresit Bo<strong>të</strong>ror <strong>për</strong><br />
teknologji informatike.<br />
19. Pranimi elektronik i aplikimeve, <strong>për</strong>punimi dhe dhënia e lejeve <strong>për</strong> import <strong>për</strong><br />
fisnikërim<br />
Në fund <strong>të</strong> vitit 2009 ka <strong>për</strong>funduar <strong>për</strong>punimi i Web aplikimit <strong>për</strong> <strong>për</strong>punimin e kërkesave<br />
<strong>për</strong> import <strong>për</strong> fisnikërim e cila mundëson:<br />
- Paraqitjen elektronike <strong>të</strong> kërkesave <strong>për</strong> import <strong>për</strong> fisnikërim nga ana e operatorëve<br />
ekonimik,<br />
- Pranimin dhe verifikimin e kërkesave nga ana e Drejtori<strong>së</strong> Doganore,<br />
- Kontrolli automatik i vlefshmëri<strong>së</strong> <strong>së</strong> <strong>të</strong> dhënave në kërke<strong>së</strong>n,<br />
Raport <strong>për</strong> <strong>punën</strong> e Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong> në vitin 2009 7
II. LEHTËSIMI DHE SHPEJTIMI I TREGTISË DHE TRANSPORTIT<br />
- Përpunimi i kërke<strong>së</strong>s nga ana e Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong> dhe këmbimi i informatave me<br />
aplikuesit,<br />
- Lëshimi i lejes,<br />
- Përpunimit <strong>të</strong> <strong>raport</strong>eve.<br />
Programi akoma nuk punon në bazë <strong>të</strong> nënshkrimit elektronik, por operatorët ekonomik do<br />
<strong>të</strong> munden që <strong>për</strong>mes faqes <strong>së</strong> internetit <strong>të</strong> Drejtori<strong>së</strong> Doganore ti paraqesin kërkesat e tyre, e<br />
cila në mënyrë <strong>të</strong> konsiderueshme zvogëlon kohën e administrimit dhe <strong>për</strong>punimit <strong>të</strong> tyre dhe<br />
rritet transparenca dhe ndjekshmëria. Në fillim <strong>të</strong> vitit 2010 kanë filluar aktivitetet promovuese,<br />
si dhe <strong>për</strong>gatitja e udhëzimit shfry<strong>të</strong>zues <strong>për</strong> punë me programin <strong>për</strong> <strong>për</strong>punimin e kërkesave <strong>për</strong><br />
import <strong>për</strong> fisnikërim.<br />
Kanë filluar aktivitetet <strong>për</strong> azhurnimin e programit me nënshkrim digjital, dhe futjen e<br />
mundësi<strong>së</strong> <strong>për</strong> aplikimin elektronik dhe marrjen e lejeve <strong>për</strong> lloje tjera <strong>të</strong> procedurave <strong>doganore</strong><br />
me ndikim ekonomik.<br />
20. Zhvillim i sistemit informativ <strong>të</strong> integruar (SII) në Drejtorinë Doganore<br />
Më 31.12.2009 ka <strong>për</strong>funduar testimi dhe periudha shumëmujore i tranzicionit, kur punuan<br />
edhe sistemet e vjetra dhe arkivi tradicional dhe nga 01.01.2010 SII ësh<strong>të</strong> zyrtarisht në<br />
produkcion dhe <strong>për</strong>dorim <strong>të</strong> detyrueshëm në Drejtorinë <strong>doganore</strong>.<br />
Kjo gjenera<strong>të</strong> e SII <strong>për</strong>fshinë:<br />
- Modul <strong>për</strong> menaxhimin me resurset njerëzore,<br />
- Modul <strong>për</strong> punen materiale dhe financiare,<br />
- Modul <strong>për</strong> menaxhimin elektronik me dokumentet.<br />
Moduli <strong>për</strong> menaxhimin elektronik me dokumentet (EDMS) do <strong>të</strong> tho<strong>të</strong>:<br />
- arkivimin dhe <strong>për</strong>punimin e dokumenteve elektronik dhe kopjeve elektronike <strong>të</strong><br />
dokumenteve le<strong>të</strong>r,<br />
- qarkullimi i dokumenteve elektronik dhe nënshkrimit elektronik,<br />
- ndjekja elektronike <strong>të</strong> statusit <strong>të</strong> dokumenteve nga aspekti i <strong>për</strong>gatitjes, distribuimit,<br />
lëvizjes, arkivimit, lokacionit, auten<strong>të</strong>si<strong>së</strong>, siguri<strong>së</strong> dhe histori<strong>së</strong>.<br />
EDMS <strong>për</strong>fshinë:<br />
- 170 procese punuese <strong>të</strong> identifikuara dhe <strong>për</strong>shkruar,<br />
- afatet e <strong>për</strong>shkruara maksimale <strong>të</strong> proceseve punuse,<br />
- pikat e identifikuara <strong>të</strong> lidhjes dhe relacionit ndërmjet proceseve punuese,<br />
- identifikimi i llojeve standarde <strong>të</strong> dokumenteve,<br />
- nënshkrimi elektronik i dokumenteve.<br />
EDMS mundëson:<br />
- Pranimin e dokumenteve <strong>të</strong> centralizuar elektronik dhe në le<strong>të</strong>r,<br />
- Kopje autentike <strong>të</strong> autorizuara <strong>të</strong> dokumenteve me le<strong>të</strong>r,<br />
- Arkiv <strong>të</strong> centralizuar fizik dhe logjik,<br />
- Autorizimi dhe siguria e dokumenteve në nivel <strong>të</strong> dokumentit <strong>të</strong> ve<strong>të</strong>m, njësive<br />
organizative, grupë <strong>të</strong> <strong>për</strong>doruesve/funksionimeve/privilegjeve dhe proceseve <strong>të</strong> punës,<br />
- Kërkimi elektronik dhe ndjekja e dokumenteve,<br />
- Skanimi, klasifikimi, shënimi, inçizimin, pranimin dhe dërgimin e pos<strong>të</strong>s interne hyrëse<br />
dhe dalëse,<br />
- Emërtimi i kompetencave <strong>për</strong> dokumentet sipas ekzekutivit, njësi<strong>së</strong> organizative, faza në<br />
proceset punuese dhe ad-hok,<br />
- Këmbimi elektronik i dokumenteve me bashkëpunëtorët e jash<strong>të</strong>m.<br />
Për <strong>të</strong> siguruar fuksionimin e EDMS janë <strong>për</strong>gatitur 22 akte interne:<br />
- Përshkrimi i proceseve punuese sipas fazave,<br />
- Udhëzim <strong>për</strong> punë me EDMS,<br />
- Udhëzim shfry<strong>të</strong>zues <strong>për</strong> Web skanimin e udhëzimeve,<br />
- Udhëzim shfry<strong>të</strong>zues <strong>për</strong> ndryshimin e fjakalimit në EDMS,<br />
- Doracak <strong>për</strong> komunikim <strong>të</strong> brendshëm <strong>për</strong>mes njësive organizative në EDMS,<br />
- Udhëzim shfry<strong>të</strong>zues <strong>për</strong> <strong>punën</strong> me EDMS <strong>për</strong> shfry<strong>të</strong>zuesit e Web klient,<br />
Raport <strong>për</strong> <strong>punën</strong> e Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong> në vitin 2009 8
II. LEHTËSIMI DHE SHPEJTIMI I TREGTISË DHE TRANSPORTIT<br />
- Udhëzim shfry<strong>të</strong>zues <strong>për</strong> nënshkrimin elektronik <strong>të</strong> dokumenteve,<br />
- Udhëzim <strong>për</strong> <strong>për</strong>punimin e dokumenteve nga lloji i faturave në EDMS,<br />
- Rregullore <strong>për</strong> punë me EDMS sistemi help desk,<br />
- Udhëzim shfry<strong>të</strong>zues <strong>për</strong> evidentimin elektronik <strong>të</strong> matareiale laboratorike,<br />
- Udhëzim <strong>për</strong> evidentimin e mallrave <strong>të</strong> konfiskuar,<br />
- Udhëzim <strong>për</strong> punë me softver <strong>për</strong> matjen e performancës <strong>së</strong> punës,<br />
- Udhëzim <strong>për</strong> punë me softverin <strong>për</strong> regjistrimin e mjeteve kryesore,<br />
- Udhëzim <strong>për</strong> arkivim <strong>për</strong>punues <strong>të</strong> kërkesave elektronike nga palët,<br />
- Udhëzim <strong>për</strong> punë me softver <strong>për</strong> punë materiale dhe financiare,<br />
- Udhëzim <strong>për</strong> parashtrimin elektronik <strong>të</strong> kërkesave te Drejtoria <strong>doganore</strong>,<br />
- Udhëzim <strong>për</strong> punë punë me aplikimin <strong>për</strong> evidentimin e formularit EUR 1,<br />
- Udhëzim <strong>për</strong> punë punë me aplikimin <strong>për</strong> evidentimin e plombave,<br />
- Udhëzim <strong>për</strong> punë punë me aplikimin <strong>për</strong> zbatimin, regrutimin dhe punësimin,<br />
- Udhëzim <strong>për</strong> punë punë me aplikimin <strong>për</strong> evidentimin e listave anketuese,<br />
- Udhëzim <strong>për</strong> qasje në sistemin elektronik <strong>për</strong> evidentimin personal,<br />
- Doracak <strong>për</strong> kërkimin e udhëzimeve <strong>të</strong> <strong>për</strong>gatitur në Drejtorinë <strong>doganore</strong> në EDMS,<br />
Kanë filluar <strong>për</strong>gatitjet <strong>për</strong> gjenera<strong>të</strong>n e ardhshme <strong>të</strong> EDMS i cili <strong>për</strong>fshinë:<br />
- definimin e <strong>të</strong> gjitha llojeve <strong>të</strong> evidentimit në Drejtorinë <strong>doganore</strong>, llojin dhe karakterin e<br />
<strong>të</strong> dhënave,<br />
- definimin e <strong>të</strong> gjitha llojeve <strong>të</strong> formulareve <strong>për</strong> <strong>për</strong>dorim intern dhe ekstern,<br />
- harmonizimin e informatave dhe formulareve dhe eliminimin e evidentimit <strong>të</strong> dyfish<strong>të</strong>,<br />
- definimin e administratorëve dhe depozituesit,<br />
- zhvillim i aplikacionit softver,<br />
- sjelljen e rregullave <strong>të</strong> caktuara <strong>për</strong> pëdorimin e sistemit.<br />
21. Trupi këshillëdhënës <strong>për</strong> bashkëpunim ndërmjet bashkësi<strong>së</strong> <strong>së</strong> biznesit dhe<br />
Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong><br />
Më 30.01.2009 Drejtoria <strong>doganore</strong>, Oda Ekonomike e RM, Lidhja e Odave Ekonomike <strong>të</strong><br />
Maqedoni<strong>së</strong>, Oda Ekonomike e Maqedoni<strong>së</strong> Veriperendimore, MAKAMTRANS – Shoqeata e<br />
sindikatave <strong>të</strong> pavarura <strong>të</strong> transportuesve me kamion, SIZ “Trafiku i Maqedoni<strong>së</strong>”, A.M.E.R.I.T<br />
dhe grupi i shpedituesve ndërkombëtar dhe operatorëve logjistik, kanë nënshkruar<br />
Memorandum <strong>për</strong> vendosjen e lidhjes këshillëdhënëse dhe bashkëpunim dhe memorndum <strong>për</strong><br />
formimin e trupit këshillëdhënës. Më vonë në memorandum u bashkua edhe Oda Ekonomike<br />
Amerikano – Maqedone.<br />
Qëllimi i memorandumit ësh<strong>të</strong> <strong>për</strong>parimi i partneritetit ndërmjet Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong> dhe<br />
bashkësi<strong>së</strong> <strong>së</strong> biznesit me qëllim rritjes <strong>të</strong> siguri<strong>së</strong> dhe leh<strong>të</strong>si<strong>së</strong> <strong>të</strong> tregti<strong>së</strong> ndërkombëtare.<br />
Përforcimi i bashkëpunimit me bashkësinë e biznesit <strong>për</strong>mes formimit <strong>të</strong> trupit këshillëdhënës<br />
ësh<strong>të</strong> standard i Konven<strong>të</strong>s <strong>për</strong> thjesh<strong>të</strong>zimin dhe harmonizimin e procedurave <strong>doganore</strong><br />
(Konventa e reviduar Kioto) e cila u ratifikua nga ana e Kuvendit <strong>të</strong> RM në janar 2008.<br />
Në periudhën nga themelimi i saj në janar 2009 trupi këshillëdhënës ka mbajtur <strong>së</strong> paku një<br />
takim në muaj, ndërsa nën organizimin e saj janë mbajtur edhe shumë konferenca dhe trajnime.<br />
Bashkëpunimi në kuadër <strong>të</strong> trupit këshillëdhënës ka rezultuar me sjelljen e ndryshimeve në<br />
rregullore dhe në organizimin e punës në Drejtorinë <strong>doganore</strong>.<br />
22. Kriteret e leh<strong>të</strong>suara <strong>për</strong> reduktimin e shumës <strong>së</strong> garanci<strong>së</strong> <strong>të</strong> <strong>për</strong>gjithshme <strong>për</strong><br />
sigurimin e borxhit doganor<br />
Në shkurt 2009 Drejtoria <strong>doganore</strong> ka sjell ndryshime në Udhëzimin <strong>për</strong> vlerësimin e<br />
kritereve <strong>për</strong> lar<strong>të</strong>sinë e shumës <strong>të</strong> garanci<strong>së</strong> <strong>së</strong> <strong>për</strong>gjithshme <strong>për</strong> sigurimin e borxhit doganor.<br />
Në pajtim me ndryshimet, cenzusi kapital minimal si një nga kriteret <strong>për</strong> reduktimin e garanci<strong>së</strong><br />
bankare, ësh<strong>të</strong> zvogëluar prej një milion në 300 mijë euro. Njëkohësisht, sigurimi i mendimit<br />
pozitiv <strong>të</strong> auditimit <strong>të</strong> <strong>raport</strong>it financiar, si kriter i dy<strong>të</strong>, ësh<strong>të</strong> <strong>për</strong>qëndruar ve<strong>të</strong>m në kompani<strong>të</strong><br />
<strong>të</strong> cilat kanë obligim <strong>të</strong> sigurojnë mendim <strong>të</strong> pavarur auditimi në pajtim me Ligjin <strong>për</strong> shoqëri<br />
Raport <strong>për</strong> <strong>punën</strong> e Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong> në vitin 2009 9
II. LEHTËSIMI DHE SHPEJTIMI I TREGTISË DHE TRANSPORTIT<br />
tregtare.<br />
23. Tarifa <strong>doganore</strong> <strong>për</strong> vitin 2009 në gjuhën Angleze<br />
Drejtoria <strong>doganore</strong> ka <strong>për</strong>gatitur Tarifë <strong>doganore</strong> <strong>për</strong> vitin 2009 në gjuhën angleze dhe <strong>të</strong><br />
njëj<strong>të</strong>n e ka shpallur në faqen e internetit <strong>të</strong> Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong>. Qëllimi ësh<strong>të</strong> sigurimi i<br />
informatave <strong>të</strong> <strong>për</strong>doruesve vendas dhe atyre <strong>të</strong> huaj në shikim <strong>të</strong> sistemimit <strong>të</strong> mallrave, <strong>të</strong><br />
dhënave <strong>doganore</strong> ( preferencialet dhe MFN), masat e politikës tregtare, TVSH dhe akcizat.<br />
24. Operacionalizimi i konceptit operator i autorizuar ekonomik<br />
Në fillim <strong>të</strong> vitit 2009 Qeveria e Republikës <strong>së</strong> Maqedoni<strong>së</strong> ka bërë ndryshime dhe<br />
plo<strong>të</strong>sime <strong>të</strong> Urdhëre<strong>së</strong><strong>së</strong> <strong>për</strong> zbatimin e Ligjit doganor me <strong>të</strong> cilin operacionalizohet koncepti<br />
operatorit ekonomik <strong>të</strong> autorizuar, <strong>të</strong> futur me ndryshimet e Ligjit doganor në vitin 2008.<br />
Megjitha<strong>të</strong>, si edhe në vendet anëtare <strong>të</strong> UE kjo mundësi ligjore akoma nuk ësh<strong>të</strong> në fuksion.<br />
25. Masat <strong>për</strong> shpejtimin e transportit dhe tregti<strong>së</strong> – rregullatore gijotinë<br />
Me qëllim shpejtimin dhe leh<strong>të</strong>simin e transportit dhe tregti<strong>së</strong> Qeveria e Republikës <strong>së</strong><br />
Maqedoni<strong>së</strong> në fillim <strong>të</strong> 2009 ka sjell 50 masa në kuadër <strong>të</strong> fazës <strong>së</strong> dy<strong>të</strong> <strong>të</strong> gijotinës<br />
rregullatore, para<strong>së</strong>gjithash <strong>të</strong> orjentuar tek <strong>për</strong>shpejtimi i transportit dhe tregti<strong>së</strong>. Disa nga<br />
masat tani më janë realizuar, ndërsa <strong>të</strong> tjerët janë në fazën e realizimit. Masa më interesante në<br />
kë<strong>të</strong> projekt janë në vijim:<br />
- 24 orë prania e inspeksionit fitosanitar dhe veterinar në vendkalimet kufitare<br />
- Vendosja e sistemit i kontroleve selektive <strong>të</strong> bazuar në analizë <strong>të</strong> rezikut nga ana e<br />
inspeksionit fitosanitar,<br />
- Analizimi i mundësive <strong>për</strong> zbatimin kontrolleve <strong>doganore</strong> <strong>të</strong> <strong>për</strong>bashkët me shërbimet<br />
<strong>doganore</strong> <strong>të</strong> vendeve fqinje,<br />
- Reduktimi i taksave <strong>për</strong> inspektim veterinar dhe sanitar,<br />
- Harmonizimi i regjimit <strong>të</strong> tranzitit <strong>të</strong> mallrave në vendkalimet kufitare <strong>të</strong> RM me<br />
shërbimet <strong>doganore</strong> <strong>të</strong> vendeve fqinje,<br />
- Në vendkalimet kufitare ku ka kushte infrastrukturore <strong>të</strong> sigurohet kalim i gjelbërt <strong>për</strong><br />
automjete boshe dhe automjete <strong>të</strong> cilët transportojnë mallra që prishen,<br />
- Përforcimi i kontrollit i kalimeve ilegale <strong>të</strong> kufinjve me qëllim luftimin e kontrabandës<br />
me mallra <strong>të</strong> konsumim <strong>të</strong> gjërë dhe falsifikim,<br />
- Pranimi i dokumenteve <strong>të</strong> lishuar nga organi doganor i UE <strong>për</strong> lëshimin e lejeve <strong>për</strong>ka<strong>të</strong>se<br />
në RM.<br />
26. Vendosja e mundësi<strong>së</strong> <strong>për</strong> anke<strong>së</strong> nga ana e operatorëve ekonomik <strong>të</strong><br />
procesverbalit <strong>për</strong> kontroll <strong>të</strong> provave <strong>për</strong> prejardhje <strong>të</strong> mallrave nga aspekti i<br />
trajtimit preferencial<br />
Në korrik 2009 ësh<strong>të</strong> ndryshuar Udhëzimi <strong>për</strong> marrëveshje preferenciale, ku ndër tjera,<br />
eksportuesve u ësh<strong>të</strong> mundësuar që <strong>të</strong> ankohen në konstatimin e proceverbalit nga komisioni<br />
kompetent <strong>të</strong> Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong> në lidhje me verifikimin e kryer <strong>të</strong> provave <strong>për</strong> prejardhje<br />
sipas kërke<strong>së</strong>s <strong>së</strong> kërkuar nga organi i huaj doganor.<br />
Gjegjësisht, nëse eksportuesi nuk pajtohet me <strong>të</strong> dhënat e procesverbalit, mundet që në afat<br />
prej 8 di<strong>të</strong>sh pas pranimit <strong>të</strong> procesverbalit <strong>të</strong> paraqes kundërshtim <strong>për</strong> <strong>të</strong> njëjtin, <strong>për</strong>mes<br />
komisionit tek dogana kompetente. Organi doganor <strong>për</strong> shkak anke<strong>së</strong>s, <strong>për</strong><strong>së</strong>ri formon komision<br />
e cila pas <strong>për</strong><strong>së</strong>ritje <strong>së</strong> kontrollit <strong>të</strong> lëndës <strong>për</strong>gatit procesverbal i cili <strong>për</strong><strong>së</strong>ri dorëzohet edhe tek<br />
pala. Kundër procesverbalit nga kontrolli i <strong>për</strong><strong>së</strong>ritur nuk ësh<strong>të</strong> i lejuar kundërshtim. Në pajtim<br />
me rezultatin nga kontrolli i kryer, nëse ka ndryshim në deklara<strong>të</strong>n <strong>doganore</strong>, ndërsa eksportuesi<br />
ose <strong>për</strong>faqësuesi i tij i pranon konstatimet nga në procesverbal, <strong>për</strong> obligim e ka <strong>të</strong> paraqes<br />
deklara<strong>të</strong> <strong>doganore</strong> <strong>të</strong> re. Nëse eksportuesi ose <strong>për</strong>faqësuesi i tij nuk pajtohet me konstatimet e<br />
procesverbalit dhe nuk dorëzon deklara<strong>të</strong> <strong>të</strong> ndryshuar <strong>të</strong> re, organi doganor sipas detyrës<br />
zyrtare <strong>për</strong>gatit vendim <strong>për</strong> ndryshimin e <strong>të</strong> dhënave në deklara<strong>të</strong>n <strong>doganore</strong>.<br />
Raport <strong>për</strong> <strong>punën</strong> e Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong> në vitin 2009 10
II. LEHTËSIMI DHE SHPEJTIMI I TREGTISË DHE TRANSPORTIT<br />
Eksportuesi në pajtim me dispozitat ligjore ka <strong>të</strong> drej<strong>të</strong> ankese <strong>të</strong> vendimit <strong>të</strong> këtill tek<br />
Ministria e Financave si organ i shkallës <strong>së</strong> dy<strong>të</strong>.<br />
27. Vendosja e modulit <strong>për</strong> mësim elektronik <strong>për</strong> zbatimin e sistemit <strong>për</strong><br />
regjistrimin dhe identifikimin e operatorëve ekonomik – Economic Operators<br />
Registration and Identification (EORI)<br />
Në bashkëpunim me drejtorinë gjenerale <strong>për</strong> doganë dhe tatime <strong>të</strong> KE, në korrik 2009 ësh<strong>të</strong><br />
<strong>për</strong>punuar modul <strong>për</strong> mësim elektronik <strong>për</strong> zbatimin e sistemit <strong>për</strong> regjistrim dhe identifikim <strong>të</strong><br />
operatorëve ekonomik (EORI). Sipas sitemit, <strong>të</strong> cilin UE filloi ta zbatoj nga 1 korriku 2009,<br />
operatorët ekonomik në UE <strong>të</strong> cilët merren me aktivitetet <strong>doganore</strong> me import dhe eksport<br />
duhen <strong>të</strong> regjistrohen në <strong>të</strong> dhe <strong>të</strong> marin numrin e ve<strong>të</strong>m EORI.<br />
Moduli elektronik ka karakter informatik, ësh<strong>të</strong> i dedikuar <strong>për</strong> njohjen e operatorëve<br />
ekonomik me instrumentet <strong>për</strong> <strong>për</strong>mirësimin e masave <strong>të</strong> siguri<strong>së</strong> <strong>të</strong> cilat kanë <strong>të</strong> bëjnë me<br />
importin dhe eksportin e mallrave në dhe jash<strong>të</strong> UE, me çka leh<strong>të</strong>sohet tregtia e ligjshme dhe<br />
<strong>për</strong> <strong>të</strong> zvogëluar rreziqet e mundshme. Moduli ësh<strong>të</strong> krijuar në kuadër <strong>të</strong> programit Customs<br />
2013 dhe ësh<strong>të</strong> pje<strong>së</strong> e strategji<strong>së</strong> <strong>së</strong> trajnimeve <strong>për</strong> mësim elektronik. Për <strong>të</strong> gjitha palët e<br />
interesuara modulin mund ta gjeni pëmes faqës <strong>së</strong> internetit <strong>të</strong> Drejtori<strong>së</strong> Doganore.<br />
Në gusht 2009, Drejtoria Doganore ka organizuar trajnim <strong>për</strong> rolin e numrave EORI.<br />
Trajnimi ishte pje<strong>së</strong> e aktiviteteve <strong>të</strong> parapara në programin Customs 2013. Qëllimi i trajnimit<br />
ishte njohja me rëndësinë e numrit EORI, personat <strong>të</strong> cilët duhet <strong>të</strong> posedojnë numër EORI, ku<br />
mund <strong>të</strong> merret numri EORI dhe rregullta ligjore lidhur me numrin EORI.<br />
28. Kushtet e vendosura <strong>për</strong> udhëheqjen statistike <strong>të</strong> këmbimit tregtar me Kosovën<br />
Në mes <strong>të</strong> 2009 ësh<strong>të</strong> ndryshuar Rregullorja <strong>për</strong> mënyrën e plo<strong>të</strong>simit <strong>të</strong> deklaratave<br />
<strong>doganore</strong> dhe kodeksin e shifrave me shifra <strong>të</strong> reja <strong>për</strong> emër dhe shifër edhe a<strong>të</strong> Kosova – HK<br />
dhe Mali i Zi – ME, ndërsa emri i vendit dhe shenja Serbija dhe Mali i Zi – CS ndyshohet me<br />
Seerbija – RS.<br />
29. Ësh<strong>të</strong> hequr taksa e udhëtimit nga automjetet e huaja <strong>të</strong> cilët kryejnë transport<br />
në territorin e Rm<br />
Në shtator 2009 ësh<strong>të</strong> ndryshuar Vendimi <strong>për</strong> shumën dhe mënyrën e page<strong>së</strong>s <strong>të</strong><br />
kompensimit <strong>për</strong> <strong>për</strong>dorimin e rugëve publike <strong>për</strong> mjete motorike dhe rimorkio, me çka ësh<strong>të</strong><br />
ndërprerë obligimi <strong>për</strong> arkëtimin e tak<strong>së</strong>s udhëtuese nga automjetet e huaja <strong>për</strong> transport <strong>të</strong><br />
uudhëtarëve dhe mallrave <strong>të</strong> cilën e krynte Drejtoria <strong>doganore</strong>.<br />
30. Rregullimi i mënyrës <strong>së</strong> konverzimit <strong>të</strong> vlerës <strong>doganore</strong> nga valutat e huaja në<br />
denarë<br />
Në shtator 2009 Ministri i Financave ka sjell rregullore <strong>të</strong> re <strong>për</strong> mënyrën e zbatimit <strong>të</strong><br />
kursit <strong>të</strong> me<strong>së</strong>m në procedurën e vërtetimit <strong>të</strong> vlerës <strong>doganore</strong>, me <strong>të</strong> cilën specifikohet periudha<br />
e kohëzgjatjes dhe mënyra e <strong>për</strong>dorimit <strong>të</strong> kursit devizor <strong>të</strong> denarit <strong>për</strong> konverzim <strong>të</strong> valutave <strong>të</strong><br />
huaja gja<strong>të</strong> vërtetimit <strong>të</strong> vlerës <strong>të</strong> mallit <strong>të</strong> importuar si bazë <strong>për</strong> <strong>për</strong>llogaritjen e <strong>të</strong> dhënave<br />
importuese.<br />
31. Rregullimi i procedurave <strong>doganore</strong> <strong>për</strong> import <strong>të</strong> <strong>për</strong>kohshëm <strong>të</strong> mallrave <strong>për</strong><br />
turizmin e gjueti<strong>së</strong><br />
Me qëllim zbatimin e<br />
procedurave <strong>doganore</strong> në <strong>të</strong>rë<br />
territorin e RM, në shtator 2009,<br />
Drejtoria <strong>doganore</strong> ka sjell Udhëzim<br />
<strong>për</strong> zbatimin e procedurave <strong>doganore</strong><br />
<strong>për</strong> import <strong>të</strong> <strong>për</strong>kohshëm <strong>të</strong> mallrave<br />
<strong>për</strong> nevojat e turizmit <strong>të</strong><br />
Raport <strong>për</strong> <strong>punën</strong> e Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong> në vitin 2009 11
II. LEHTËSIMI DHE SHPEJTIMI I TREGTISË DHE TRANSPORTIT<br />
gjueti<strong>së</strong>, me <strong>të</strong> cilat sqarohet mënyra e mallrave <strong>për</strong> nevojat e turizmit <strong>të</strong> gjueti<strong>së</strong> ( sende<br />
personale, mallra <strong>për</strong> qëllime sportive, pajisje gjuetie,).<br />
Njëkohësisht ësh<strong>të</strong> punuar dhe ësh<strong>të</strong> vendosur në funksion softver <strong>për</strong> evidentimin e<br />
rrjedhjes ndërkufitare <strong>të</strong> kafshëve. I njëjti ësh<strong>të</strong> në funksion tek nëpunësit doganor tek <strong>të</strong> gjitha<br />
vendkalimet kufitare.<br />
32. Ndërtimi i vendkalimit kufitar Bllacë<br />
Deri në fund <strong>të</strong> vitit 2009 kanë <strong>për</strong>funduar <strong>të</strong> gjitha <strong>për</strong>gatitjet <strong>për</strong> fillimin me ndërtimin e<br />
vendkalimit kufitar Bllacë, ku në fillim <strong>të</strong> 2010 Drejtoria Doganore me ofruesin më <strong>të</strong> volitshëm<br />
ka nënshkruar marrëveshje <strong>për</strong> ndërtimin e vendkalimit kufitar Bllacë – pjesa e udhëtarëve në<br />
kufirin mes Maqedoni<strong>së</strong> dhe Kosovës. Projekti ësh<strong>të</strong> finacuar me kredit nga Banka Bo<strong>të</strong>rore në<br />
kuadër <strong>të</strong> projektit <strong>të</strong> dy<strong>të</strong> <strong>për</strong> <strong>për</strong>shpejtimin e transportit dhe tregti<strong>së</strong>. Ndërtimi duhet <strong>të</strong> fillon<br />
në prill dhe <strong>të</strong> zgja<strong>së</strong> 14 muaj.<br />
33. Zbatimi i kumulimit diagonal <strong>të</strong> prejardhjes me Serbinë<br />
Kjo do <strong>të</strong> tho<strong>të</strong> që gja<strong>të</strong> prodhimit <strong>të</strong> produkteve <strong>të</strong> gatshme mund <strong>të</strong> <strong>për</strong>doren materiale <strong>të</strong><br />
<strong>për</strong>punuara me prejardhje nga Serbia dhe <strong>të</strong> njëjtat marrin status <strong>të</strong> prodhimeve me prejardhje <strong>të</strong><br />
Maqedoni<strong>së</strong> gja<strong>të</strong> eeksportit në vendet anëtare <strong>të</strong> UE.<br />
34. Aktivitetet e filluara <strong>për</strong> lidhjen e kontratave <strong>për</strong> tregti <strong>të</strong> lirë me vendet<br />
Mesdhetare<br />
Me qëllim plo<strong>të</strong>simin e kushteve <strong>për</strong> <strong>për</strong>fshirjen e RM në sistemin pan-evro-mediteran <strong>të</strong><br />
kumulimit diagonal <strong>të</strong> prejardhjes <strong>së</strong> mallrave, ësh<strong>të</strong> analizuar këmbimi i ndërsjellë me vendet<br />
mesdhetare dhe janë inicuar bisedime <strong>për</strong> lidhje <strong>të</strong> kontratave <strong>për</strong> tregti <strong>të</strong> lirë me Izraelin dhe<br />
Egjiptin.<br />
35. Iniciativa e <strong>për</strong><strong>të</strong>ritur <strong>për</strong> lidhjen e kontra<strong>të</strong>s <strong>për</strong> tregti <strong>të</strong> lirë me Federa<strong>të</strong>n<br />
Ruse<br />
Vëllimi i vogël i këmbimit tregtar me Federa<strong>të</strong>n Ruse ishte baza <strong>për</strong> <strong>për</strong><strong>të</strong>ritjen e<br />
marrëveshjeve <strong>për</strong> lidhjen e kontra<strong>të</strong>s <strong>për</strong> tregti <strong>të</strong> lirë i cili do <strong>të</strong> mundëson zgjërim <strong>të</strong> plasmanit<br />
<strong>të</strong> prodhimeve maqedonase në tregun rus, veçanarisht prodhimet bujqësore.<br />
36. Vëllimi i punës<br />
Në vitin 2009 operatorët ekonomik interes më <strong>të</strong> madh kishin <strong>për</strong> lejet <strong>për</strong> import <strong>për</strong><br />
fisnikërim dhe <strong>për</strong> depot <strong>doganore</strong>. Interesi i kompanive <strong>për</strong> kërke<strong>së</strong> <strong>të</strong> autorizimeve <strong>për</strong><br />
procedurat e thjesh<strong>të</strong>zuara <strong>doganore</strong> pothuajse ësh<strong>të</strong> dyfishuar në krahasim me vitet e<br />
mëparshme, por ende ësh<strong>të</strong> në nivel <strong>të</strong> ulët <strong>të</strong> pa<strong>për</strong>shtatshëm në krahasim <strong>të</strong> pritjeve dhe<br />
beneficioneve që i mundëson.<br />
Nga ana tje<strong>të</strong>r, në vitin<br />
2009 ësh<strong>të</strong> ritur interesi <strong>për</strong><br />
marrjen e lejeve <strong>për</strong><br />
doganim lokal gja<strong>të</strong><br />
magazinimit, import dhe<br />
eksport. Në vitin 2009<br />
Drejtoria Doganore ka<br />
filluar me ndjekjen<br />
sistematike dhe kontrollin e<br />
Lloji i lejeve 2009 2008 2007<br />
Përfaqësimi doganor 33 25 22<br />
Procedura me ndikim ekonomik 533 213 226<br />
Pranues i autorizuar 24 9 8<br />
Doganim lokal 59 32 27<br />
Eksportues i autorizuar 11 8 1<br />
Informacion i detyrueshëm doganor 167 174 99<br />
fuksionimit <strong>të</strong> poseduesve <strong>të</strong> lejeve <strong>për</strong> kryerjen e punëve <strong>të</strong> <strong>për</strong>faqësimit doganor, si rezultat i<br />
<strong>së</strong> cilës 3 kompanive iu ësh<strong>të</strong> marrë leja <strong>për</strong> shkak <strong>të</strong> parragullsive <strong>të</strong> konstatuara.<br />
Në vitin 2009 janë <strong>për</strong>punuar gjithsej<strong>të</strong> 402 mijë deklarata <strong>doganore</strong>, ku ësh<strong>të</strong> <strong>për</strong> 16,4% më<br />
pak në krahasim me vitin 2008 (468 mijë në 2008). Në kuadër <strong>të</strong> <strong>për</strong>punimit <strong>të</strong> deklaratave<br />
<strong>doganore</strong>, janë <strong>për</strong>punuar 231 deklarata <strong>doganore</strong> importuese, ku ësh<strong>të</strong> <strong>për</strong> 3,4% më pak në<br />
Raport <strong>për</strong> <strong>punën</strong> e Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong> në vitin 2009 12
II. LEHTËSIMI DHE SHPEJTIMI I TREGTISË DHE TRANSPORTIT<br />
krahasim me vitin 2008 ku janë <strong>për</strong>punuar 269 mijë deklarata <strong>doganore</strong> importuese. Në vitin<br />
2009 janë <strong>për</strong>punuar 171 mijë deklarata <strong>doganore</strong> eksportuese ku ësh<strong>të</strong> <strong>për</strong> 15% më pak në<br />
krahasim me vitin 2008. Në vitin 2009 nuk ka ndryshime <strong>të</strong> rëndësishme në strukturën e<br />
deklaratave <strong>të</strong> <strong>për</strong>punuara as në <strong>të</strong> transportin rrugor, hekurudhor, postar dhe ajror.<br />
Në vitin 2009 në<strong>për</strong> kufinj<strong>të</strong> e RM kanë kaluar 287 mijë kamiona, 249 mijë vagona dhe 12<br />
mijë avionë.<br />
Raport <strong>për</strong> <strong>punën</strong> e Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong> në vitin 2009 13
II. KAPACITETI PËR ZBATIMIN E LIGJEVE<br />
37. Regullimi i fuksionimit <strong>të</strong> aktiviteteve kundërzbuluese<br />
Në mars 2009 Drejtoria <strong>doganore</strong> ka sjell Udhëzim <strong>për</strong> punë <strong>të</strong> Repartit <strong>për</strong> kundërzbulim,<br />
si dhe mënyrën e grumbullimit <strong>të</strong> informatave <strong>për</strong> ndalimin dhe zbulimin e kundërvajtjeve<br />
<strong>doganore</strong> dhe veprave penale, vlerësimin e tyre, analizë, hetim dhe dërgim deri te njësi<strong>të</strong> tjera<br />
organizative <strong>të</strong> Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong> dhe tek organet tjera shte<strong>të</strong>rore.<br />
38. Në funksion lista qendrore e <strong>të</strong> dyshuarve<br />
Në mars 2009, Drejtoria <strong>doganore</strong> ka sjell Udhëzim <strong>për</strong> lis<strong>të</strong> qendrore <strong>të</strong> dyshuarve, me <strong>të</strong><br />
cilin rregullohet kompetencat dh e<strong>për</strong>gjegjësi<strong>të</strong> në Drejtorinë <strong>doganore</strong> <strong>për</strong> <strong>për</strong>gatitjen dhe<br />
<strong>për</strong>dorimin e në lis<strong>të</strong>n qendrore e <strong>të</strong> dyshuarve (LQD) persona fizik dhe juridik dhe automjete<br />
<strong>për</strong> <strong>të</strong> cilët konsiderohen <strong>të</strong> justifikuar duhet t’i kushtojnë vëmendje plo<strong>të</strong>suese gja<strong>të</strong> çfardo<br />
kontrolli doganor.<br />
LQD paraqet mjet <strong>për</strong> ndihmë <strong>të</strong> doganierëve gja<strong>të</strong> kryerjes <strong>së</strong> kontrolleve. Nëpunësi<br />
doganor i cili kryen kontroll mund që në çdo kohë <strong>të</strong> kërrkon nga reparti <strong>për</strong> koordinim dhe<br />
komunikim informata se personi ose automjeti qëndron në LQD. Nëse personi ose automjeti<br />
ësh<strong>të</strong> i vendosur në LQD, doganieri do <strong>të</strong> merr udhëzime <strong>të</strong> qarta <strong>për</strong> aktivitetet dhe masat që<br />
duhet ti ndërmarrë.<br />
Në pajtim me udhëzimin <strong>për</strong> lis<strong>të</strong> qendrore e <strong>të</strong> dyshuarve, në gusht 2009 ësh<strong>të</strong> sjell<br />
instruksion operativ me <strong>të</strong> cilin <strong>për</strong>shkruhet mënyra e <strong>për</strong>dorimit e sistemit elektronik – Lista<br />
qendrore e <strong>të</strong> dyshuarve.<br />
39. Vendosja e sistemit elektronik <strong>për</strong> shkëmbimin e informatave zbuluese dhe<br />
porosive<br />
Me qëllim forcimin e mëtutjeshëm <strong>të</strong> kapacitetit <strong>për</strong> luf<strong>të</strong>n kundër mashtrimeve <strong>doganore</strong><br />
në qershor ësh<strong>të</strong> vendosur sistemi elektronik <strong>për</strong> këmbimin e informatave zbuluese dhe porosive<br />
në mes Repartit <strong>për</strong> kundërzbulim dhe njësive kufitare. Administrimi dhe <strong>për</strong>dorimi janë<br />
rregulluar me instruksion operativ <strong>për</strong> pëdorimin e sistemit <strong>të</strong> këmbimit elektronik <strong>të</strong> porosive<br />
zbuluese.<br />
40. Vendosja e softverit <strong>për</strong> <strong>për</strong>punimin e informatave zbuluese<br />
Në bashkëpunim me sh<strong>të</strong>pinë konsultive Crown Agents kanë vazhduar aktivitetet <strong>për</strong><br />
implementimin e sistemit <strong>për</strong> <strong>për</strong>punimin e informatave zbuluese, konfiskimeve, kontrolleve<br />
dhe <strong>të</strong> dhënave nga kontrolli, (TRIPS). Sipas planit ky sistem duhet <strong>të</strong> bëeht plo<strong>të</strong>sisht<br />
funksional deri në fund <strong>të</strong> qershorit 2010.<br />
41. Rregullimi i funksionimit <strong>të</strong> sistemit <strong>për</strong> videombikëqyrje, inçizim dhe<br />
transmision<br />
Me qëllim <strong>për</strong>shkrimin e mënyrës <strong>së</strong> punës dhe procedurave standarde <strong>të</strong> sistemit <strong>për</strong><br />
videombikëqyrje, inçizim dhe transmision në janar 2009 Drejtoria <strong>doganore</strong> ka sjell Udhëzim<br />
<strong>për</strong> punë me CCTV¹ sistem <strong>për</strong> videombikëqyrje, içizim dhe transmision <strong>të</strong> Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong><br />
me <strong>të</strong> cilën <strong>për</strong>shkruhet mënyra e punës dhe procedurat standarde <strong>të</strong> këtij sistemi. Në <strong>të</strong> gjitha<br />
filialet <strong>doganore</strong> (kufitare dhe <strong>të</strong> brendshme) janë vendosur kamera fikse dhe lëvizëse (gjithsej<strong>të</strong><br />
240) <strong>të</strong> cilat kontrollohen nga ana e Repartit <strong>për</strong> koordinim dhe komunikim. Në bazë <strong>të</strong> analizës<br />
<strong>së</strong> rezikut, informatat zbuluese dhe <strong>të</strong> tjerat, targetohet monitorimi i detyrueshëm, ndërsa<br />
kamerat inçizojnë 24 orë me 6 muajë ruajtje <strong>të</strong> <strong>të</strong> dhënave.<br />
Ky udhëzim ësh<strong>të</strong> reviduar në prill 2009 me qëllim preçizimin e autorizimeve <strong>për</strong> qasje dhe<br />
kontroll <strong>të</strong> sistemit në lkohë reale, si dhe qasje dhe <strong>për</strong>dorim <strong>të</strong> materialit <strong>të</strong> inçizuar.<br />
Raport <strong>për</strong> <strong>punën</strong> e Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong> në vitin 2009 14
II. KAPACITETI PËR ZBATIMIN E LIGJEVE<br />
42. Rregullimi i mënyrës <strong>së</strong> punës me sistemin <strong>për</strong> njohjen automatike <strong>të</strong> targave -<br />
ANPR¹<br />
Në prill 2009 ësh<strong>të</strong> sjell Udhëzim <strong>për</strong><br />
njohjen automatike <strong>të</strong> targave <strong>të</strong><br />
regjistrimit, me <strong>të</strong> cilën <strong>për</strong>shkruhet<br />
mënyra e punës me sistemin <strong>për</strong> njohjen<br />
automatike <strong>të</strong> targave, si dhe obligimet<br />
dhe kompetencat <strong>për</strong> mirëmbajtjen dhe<br />
menaxhimin e saj. Sistemi ANPR ofron<br />
njohje automatik dhe leximin e targave <strong>të</strong><br />
automjeteve që kalojnë në<strong>për</strong> njësi<strong>të</strong><br />
<strong>doganore</strong> dhe regjistrimin e tyre në bazën<br />
e <strong>të</strong> dhënave <strong>të</strong> unifikuar.<br />
Sistemi ANPR mundëson krahasimin<br />
e <strong>të</strong> dhënave me bazë <strong>të</strong> definuar më parë<br />
me targa regjistrimi dhe mundësia <strong>për</strong> njoftim.<br />
Me lidhjen e sistemit ANPR me sistemin <strong>për</strong> <strong>për</strong>punimin e deklaratave <strong>doganore</strong><br />
automatizohet lirimi i deklaratat <strong>doganore</strong>, procedurat e thjeshta dhe procedurat tranzite.<br />
43. Rregullimi i punës me linjën e hapur telefonike – 197<br />
Në prill 2009 Drejtoria <strong>doganore</strong> ka sjell Udhëzim <strong>për</strong> pranim, <strong>për</strong>punim dhe veprim me<br />
thirjet nga linja e hapur telefonike <strong>doganore</strong> 197, me <strong>të</strong> cilën rregullohen kompetencat <strong>për</strong><br />
administrimib e sistemit.<br />
44. Rregullimi i funksionimit <strong>të</strong> sistemit radiokomunikativ <strong>të</strong> Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong><br />
Në prill 2009 Drejtoria <strong>doganore</strong> ka sjell Udhëzim <strong>për</strong> punë me sistemin radio komunikativ<br />
(SRK) <strong>të</strong> Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong>. SRK e <strong>për</strong>bëjnë: radiostacion dore, radiostacion repetetik,<br />
radiolidhje, dhe radiolidhje qendrore.<br />
Frekuenca punuese e SRK <strong>të</strong> Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong> ësh<strong>të</strong> definuar qar<strong>të</strong> dhe nuk guxon <strong>të</strong><br />
paraqe<strong>së</strong> penge<strong>së</strong> <strong>të</strong> sistemeve tjera radio komunikative në RM. Frekuenca mund <strong>të</strong> je<strong>të</strong> në VHF<br />
( Very high frequency) ose në UHF ( ultra high frequency) në zonën e punës.<br />
Radio stacionet e <strong>për</strong><strong>së</strong>rituar, radio lidhjet dhe radio lidhja qendrore janë vendosur në vende<br />
<strong>të</strong> definuara <strong>të</strong> teritorrit <strong>të</strong> RM.<br />
45. Zgjërimi i rrjetit radio komunikativ<br />
Në vitin 2009 kanë filluar aktivitetet <strong>për</strong> zgjrëimin e rrjetit <strong>të</strong> radio komunikacionit në<br />
kompetenca <strong>të</strong> MPB, në regjionin e Maqedoni<strong>së</strong> perendimore, me qëllim digurimit <strong>të</strong> një<br />
shpej<strong>të</strong>sie më <strong>të</strong> madhe. Ka <strong>për</strong>funduar vendosja e pajisjeve në vendet: Stogovë, Pelister,<br />
Vodno, Kozjak, Prilep, Kavadari. Në fuksionim <strong>të</strong> plo<strong>të</strong> ësh<strong>të</strong> radio lidhja Prilep-Kozjak,<br />
Kavadari.<br />
46. Vendosja e bazës e <strong>të</strong> dhënave elektronike nacionale <strong>për</strong> vlerë<br />
Në qershor 2009 Drejtoria <strong>doganore</strong> ka vendosur në funksion bazë e <strong>të</strong> dhënave elektronike<br />
nacionale <strong>për</strong> vlerë, si pje<strong>së</strong> e sistemit <strong>për</strong> analizë <strong>të</strong> rreziku. Vendosja e kësaj baze e <strong>të</strong> dhënave<br />
ësh<strong>të</strong> në <strong>për</strong>puthje edhe me udhëzimet e OBD <strong>për</strong> luf<strong>të</strong>n kundër mashtrimeve <strong>të</strong> lidhur me vlerë<br />
<strong>doganore</strong> në kuadër <strong>të</strong> Marrëveshjes <strong>të</strong> OBT <strong>për</strong> vlerë <strong>doganore</strong>. Administrimi dhe <strong>për</strong>dorimi<br />
janë rregulluar me instruksion <strong>për</strong> <strong>për</strong>dorim <strong>të</strong> bazës nacionale <strong>të</strong> <strong>të</strong> dhënave <strong>për</strong> vlerë.<br />
47. Kompendiumi <strong>për</strong> vlerë <strong>doganore</strong> dhe Komenti i Sistemit <strong>të</strong> harmonizuar 2007<br />
<strong>të</strong> shpallur në gjuhën Maqedonase<br />
Në fund <strong>të</strong> 2009 ka <strong>për</strong>funduar <strong>për</strong>kthimi i Kompendiumit <strong>për</strong> vlerë <strong>doganore</strong> dhe Komenti<br />
i sistemit <strong>të</strong> harmonizuar 2007 <strong>të</strong> OBD në gjuhën Maqedonase. I njëjti, në janar 2010 ësh<strong>të</strong><br />
publikuar nga ana e Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong>. Ky publikim <strong>për</strong>mban informata bazë dhe shembuj<br />
Raport <strong>për</strong> <strong>punën</strong> e Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong> në vitin 2009 15
II. KAPACITETI PËR ZBATIMIN E LIGJEVE<br />
praktik <strong>për</strong> <strong>për</strong>caktimin e vlerës <strong>doganore</strong> dhe zbatimin praktik <strong>të</strong> sistemit <strong>të</strong> harmonizuar dhe<br />
paraqet mjet fuksional <strong>për</strong> leh<strong>të</strong>simin e punës <strong>së</strong> <strong>për</strong>ditshme <strong>për</strong> nëpunësit doganor dhe zbatimi i<br />
drej<strong>të</strong> i legjislacionit.<br />
Kompendiumi <strong>për</strong> vlerë <strong>doganore</strong> <strong>për</strong>mban komplet tekstin e Marrëveshjes <strong>për</strong> zbatimin e<br />
nenit VII nga Marrëveshja e <strong>për</strong>gjithshme <strong>për</strong> dogana dhe tregti 1994, informata bazë dhe<br />
shembuj praktik <strong>për</strong> <strong>për</strong>caktimin e vlerave <strong>doganore</strong>.<br />
Komenti i sistemit <strong>të</strong> harmonizuar 2007 në 5 libra i parmban tekstet oficiale nga botimi i i<br />
ka<strong>të</strong>rt i fundit <strong>të</strong> komentit <strong>të</strong> konven<strong>të</strong>s <strong>për</strong> sistem <strong>të</strong> harmonizuar <strong>për</strong> emrat dhe shenjat e<br />
mallrave <strong>të</strong> OBD nga 2007.<br />
48. Vendosja e bazave elektronike <strong>të</strong> shkruara <strong>të</strong> <strong>të</strong> gjitha organeve <strong>doganore</strong> <strong>të</strong><br />
huaja<br />
Në intranet portalin e Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong> ësh<strong>të</strong> vendosur bazë elektronike <strong>të</strong> shenjave <strong>për</strong><br />
<strong>të</strong> gjitha organet <strong>doganore</strong> <strong>të</strong> huaj. Në kë<strong>të</strong> mënyrë <strong>të</strong> gjithë nëpunësit doganor janë në<br />
dispozicion <strong>për</strong> <strong>të</strong> gjitha shenjat e vulave <strong>të</strong> cilat <strong>për</strong>doren <strong>për</strong> verifikimin e vërtetimeve <strong>për</strong><br />
qarkullim EUR 1 në <strong>për</strong>puthje me merrëveshjet <strong>për</strong> tregti <strong>të</strong> lirë dhe shpejt dhe thjesht mund <strong>të</strong><br />
vaërtetojnë saak<strong>të</strong>sinë e vulave gja<strong>të</strong> kontrollit <strong>të</strong> dokumenteve në import.<br />
49. Vendosja bazës <strong>së</strong> <strong>të</strong> dhënave <strong>për</strong> substanca kemike <strong>të</strong> cilat paraqesin mallra<br />
me qëllim <strong>të</strong> dyfisht<br />
Me ndihmën e Ambasadës <strong>së</strong> SHBA ësh<strong>të</strong> krijuar bazë e <strong>të</strong> dhënave <strong>për</strong> kimikalje, mallra<br />
dhe teknologji <strong>për</strong> <strong>për</strong>dorim <strong>të</strong> dyfisht. Kjo bazë e <strong>të</strong> dhënave, ku janë theksuar numra tarifor <strong>të</strong><br />
veçan<strong>të</strong>, ësh<strong>të</strong> vendosur si kriter i rrezikut me qëllim ndalimin e eksportit <strong>të</strong> kimikaljeve si<br />
mallra me qëllim <strong>të</strong> dyfish<strong>të</strong>. Për <strong>për</strong>dorimin e tij ësh<strong>të</strong> mbajtur trajnim <strong>për</strong> nëpunësit doganor.<br />
50. Ndryshimi i Udhëzimit <strong>të</strong> Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong> <strong>për</strong> marrëveshje preferenciale<br />
Ndryshimet e bëra në Udhëzimin <strong>për</strong> marrëveshje preferenciale janë në pajtim me<br />
ndrshimet që kanë ndoshur në protokollet e prejardhjes <strong>së</strong> mallrave <strong>të</strong> cilat RM i ka kontraktuar<br />
me vendet tjera dhe hudhjen e kompetencave <strong>për</strong> verifikimin e provave <strong>për</strong> prejardhje nga<br />
Sektori <strong>për</strong> sistem doganor në Sektorin <strong>për</strong> kontroll dhe hetim.<br />
51. Përforcimi i kontrollit <strong>të</strong> kufinjve<br />
Në kuadër <strong>të</strong> projektit <strong>për</strong> forcimin e kapacitetit <strong>të</strong> Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong> në luf<strong>të</strong>n kundër<br />
mashtrimeve, krimit ndërkufitar, korrupsionit dhe luf<strong>të</strong>s kundër tregti<strong>së</strong> <strong>së</strong> paligjshme, në<br />
bashkëpunim me konsultan<strong>të</strong>t e UE <strong>të</strong> financuar në kuadër <strong>të</strong> IPA 2007 ësh<strong>të</strong>:<br />
- <strong>për</strong>gatitur lis<strong>të</strong> i pajisjeve teknike <strong>të</strong> domosdoshme <strong>për</strong> <strong>për</strong>mirësimin e punës dhe rritjes <strong>së</strong><br />
kapacitetit <strong>për</strong> zbulimin e tragti<strong>së</strong> <strong>së</strong> paligjshme,<br />
- <strong>për</strong>gatitur lis<strong>të</strong> i pajisjeve teknike <strong>për</strong> kalimet kufitare, <strong>për</strong> plo<strong>të</strong>simin e standardeve në<br />
kalimet kufitare,<br />
- në rrjedh ësh<strong>të</strong> auditimi i procedurave standarde operative <strong>për</strong> funksionimin e kalimeve<br />
kufitare <strong>të</strong> <strong>të</strong> gjitha instutucioneve <strong>të</strong> cilat kanë <strong>për</strong>gjegjësi në <strong>punën</strong> kufitare, në<br />
<strong>për</strong>puthshmëri me legjislacionin shengen,<br />
- <strong>për</strong>gatitur specifikim teknik <strong>për</strong> integrimin e <strong>të</strong> dhënave <strong>të</strong> marra nga burime <strong>të</strong> shumta në<br />
një sistem <strong>të</strong> ve<strong>të</strong>m <strong>për</strong> kontroll dhe hetim dhe punë operative në Drejtorinë <strong>doganore</strong>.<br />
52. Vendosja e forumit <strong>për</strong> dorëzimin e pyetjeve <strong>për</strong> klasifikimin tarifor, vlerë dhe<br />
prejardhje<br />
Në qershor 2009 Drejtoria <strong>doganore</strong> në faqen e intranetit ka vendosur forum me qëllim<br />
doganierëve tu mundësohet që në rrugë elektronike deri te njësi<strong>të</strong> organizative kompetente në<br />
Drejtorinë qendrore <strong>të</strong> paraqesin pyetje lidhur me sh<strong>për</strong>ndarjen e mallrave sipas tarifave, vlerës<br />
<strong>doganore</strong> dhe prejardhjes. Administrimi dhe <strong>për</strong>dorimi janë rregulluar me udhëzimin <strong>për</strong><br />
<strong>për</strong>dorimin e aplikacionit <strong>për</strong> forum nacional (pyetje dhe <strong>për</strong>gjigje) <strong>të</strong> Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong>.<br />
Raport <strong>për</strong> <strong>punën</strong> e Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong> në vitin 2009 16
II. KAPACITETI PËR ZBATIMIN E LIGJEVE<br />
53. Rregullimi i arestimit, mbajtjes dhe marrjes në pyetje <strong>të</strong> personave fizik<br />
Në korrik 2009 Drejtoria <strong>doganore</strong> ka sjell udhëzim <strong>për</strong> mënyrën dhe procedurën e<br />
arrestimit, mbajtjes dhe marrjes në pyetje <strong>të</strong> personoit fizik. Me kë<strong>të</strong> udhëzim rregullohet<br />
mënyra dhe procedura e arrestimit <strong>të</strong> personit <strong>të</strong> akuzuar dhe mbajtjes <strong>së</strong> personit <strong>të</strong> akuzuar se<br />
dhe masa <strong>për</strong> sigurimin e prani<strong>së</strong> <strong>së</strong> tij <strong>për</strong> kryerjen e suksesshme <strong>të</strong> procedurës penale, si dhe<br />
marrjen në pyetje <strong>të</strong> personit fizik <strong>të</strong> akuzuar <strong>për</strong> bërjen e veprës penale. Arrestimi si ma<strong>së</strong> <strong>për</strong><br />
sigurimin e prani<strong>së</strong> <strong>së</strong> tij e bëjnë inspektorët doganor si dhe nëpunësit doganor nga vendkalimet<br />
kufitare dhe nga njësi<strong>të</strong> e brendshme <strong>doganore</strong> ve<strong>të</strong>m nëse ekzistojnë dyshime bazë se ësh<strong>të</strong><br />
bërë ve<strong>për</strong> penale.<br />
54. Rregullimi i planifikimit, <strong>për</strong>gatitjes dhe zbatimit i kontrollit në teren <strong>të</strong><br />
kompanive<br />
Në prill 2009 Drejtoria <strong>doganore</strong> ka sjell Udhëzim <strong>për</strong> kryerjen e kontrillit <strong>të</strong> kompanive<br />
me <strong>të</strong> cilën rregullohet planifikimi, <strong>për</strong>gatitja dhe mënyra e kryerjes <strong>së</strong> auditimit <strong>të</strong> skompanive<br />
pas doganimit, si dhe <strong>për</strong>gatitja dhe veprimi sipas procesverbalit <strong>për</strong> kontrollin e kryer.<br />
55. Rregullimi i furnizimit, rruajtjes, lëshimit dhe <strong>për</strong>dorimit <strong>të</strong> plombave <strong>të</strong> reja<br />
<strong>doganore</strong><br />
Me qëllim rregullimin e procedurës <strong>të</strong> furnizimit, rruajtjes, lëshimit dhe <strong>për</strong>dorimit <strong>të</strong><br />
plombave <strong>të</strong> reja <strong>doganore</strong>, në prill 2009 Drejtoria <strong>doganore</strong> ka sjell Udhëzim <strong>për</strong> punë me<br />
plombat <strong>doganore</strong>.<br />
Plombat janë prej metali dhe plastiku dhe vendosen në paketa dhe qese si dhe në mjete<br />
transportuese, magazina <strong>doganore</strong>, ose hapësira tjera ku gjendet malli, ndërsa <strong>për</strong> qëllim <strong>të</strong><br />
sigurimit <strong>të</strong> llojit, kualitetit, dhe sasi<strong>së</strong> <strong>së</strong> mallit dhe sak<strong>të</strong>si<strong>së</strong> <strong>së</strong> saj.<br />
56. Rregullimi i punës me varka motori patrolluese<br />
Në gusht 2009 Drejtoria <strong>doganore</strong> ka sjell Udhëzim <strong>për</strong> punë me varka motorike patrolluese<br />
<strong>të</strong> shërbimit <strong>për</strong> ekipet mobile <strong>të</strong> Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong>, me <strong>të</strong> cilën rregullohen obligimet dhe<br />
<strong>për</strong>gjegjësi<strong>të</strong> e nëpunësve doganor me qëllim sigurimin e drejtimit <strong>të</strong> mjetit, ndaljen e tij ose<br />
<strong>për</strong>gatitjen dhe procedurat kontrolluese <strong>për</strong> mjetet tjera lundruese.<br />
57. Rregullimi i <strong>për</strong>dorimit <strong>të</strong> armëve dhe municionit<br />
Në shkurt 2009 Drejtoria <strong>doganore</strong> ka sjell Udhëzim <strong>të</strong> ri <strong>për</strong> mbajtjen dhe <strong>për</strong>dorimin e<br />
armëve dhe municionit në Drejtorinë <strong>doganore</strong> me <strong>të</strong> cilën <strong>për</strong>shkruhet mënyra e <strong>për</strong>gjegjësi<strong>së</strong> ,<br />
mbajtjes, rruajtjes, <strong>për</strong>dorimin e armëve dhe municionit <strong>të</strong> detyruar nga Drejtoria <strong>doganore</strong>.<br />
58. Rregullimi i procedurës gja<strong>të</strong> detektimit <strong>të</strong> nivelit <strong>të</strong> ritur <strong>të</strong> rrezatimit jonizues<br />
Në prill 2009 Drejtoria dodganore ka sjell Udhëzim <strong>për</strong> punë gja<strong>të</strong> zbulimit <strong>të</strong> nivelit <strong>të</strong> ritur<br />
<strong>të</strong> rrezatimit jonizues, me <strong>të</strong> cilën rregullohet <strong>për</strong>dorimi i pajisjeve speciale, proceset dhe<br />
kompetencat <strong>për</strong> veprim në situatat <strong>për</strong>ka<strong>të</strong>se.<br />
59. Rregullimi i veprimit gja<strong>të</strong> zbulimit <strong>të</strong> materieve <strong>të</strong> rrezikshme dhe dëmshme<br />
Në prill 2009 Drejtoria <strong>doganore</strong> ka sjell Udhëzim <strong>për</strong> veprim gja<strong>të</strong> zbulimit <strong>të</strong> materieve <strong>të</strong><br />
rrezikshme dhe <strong>të</strong> dëmshme, e cila ka <strong>për</strong> qëllim mbrojtjen e <strong>të</strong> punësuarve dhe personave tjerë,<br />
si dhe ambientin je<strong>të</strong>sor gja<strong>të</strong> zbulimit <strong>të</strong> materieve <strong>të</strong> rrezikshme dh e<strong>të</strong> dëmshme. Me <strong>të</strong><br />
njëj<strong>të</strong>n rregullohet <strong>për</strong>dorimi i pajisjeve speciale dhe proceseve dhe kompetencat <strong>për</strong> veprim në<br />
situatat <strong>për</strong>ka<strong>të</strong>se.<br />
Raport <strong>për</strong> <strong>punën</strong> e Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong> në vitin 2009 17
II. KAPACITETI PËR ZBATIMIN E LIGJEVE<br />
60. Vendosja e dorëzimit elektronik <strong>të</strong> informatave <strong>për</strong> <strong>të</strong> transferuar devizat dhe<br />
letrat me vlerë te Drejtoria <strong>për</strong> parandalimin e larjes <strong>së</strong> parave.<br />
Në mes <strong>të</strong> vitit 2009 ësh<strong>të</strong> vendosur në funksion sistem <strong>për</strong> shkëmbimin e <strong>të</strong> dhënave me<br />
Drejtorinë <strong>për</strong> parandalimin e larjes <strong>së</strong> parave, <strong>për</strong>mes <strong>të</strong> cilit bëhet evidentimi elektronik i <strong>të</strong><br />
dhënave <strong>për</strong> futjen dhe nxerrjen e divizave dhe letrave me vlerë në kalimet kufitare<br />
61. Vendosja e shkëmbimit e <strong>të</strong> dhënave me Drejtorinë <strong>për</strong> <strong>të</strong> Hyra Publike<br />
Me Drejtorinë <strong>për</strong> <strong>të</strong> Hyra Publike ësh<strong>të</strong> vendosur linja komunikative VPN¹ <strong>për</strong><br />
shkëmbimin e informatave <strong>të</strong> kontrolluara dhe <strong>të</strong> dhënave <strong>për</strong> persont juridik dhe fizik, me<br />
qëllim <strong>të</strong> parandalimit <strong>të</strong> korrupsionit dhe luf<strong>të</strong>s kundër krimit ekonomik .<br />
62. Aktivitetet e Laboratori<strong>së</strong> Doganore<br />
Me qëllim <strong>të</strong> <strong>për</strong>mbushjes e standardeve ISO 17025 ka filluar procesi <strong>për</strong> akreditimin e<br />
laboratori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong>. Ësh<strong>të</strong> angazhuar sh<strong>të</strong>pi konsulente, ësh<strong>të</strong> <strong>për</strong>punuar projekt<br />
dokumentacioni <strong>të</strong> sistemit <strong>për</strong> menaxhimin me kualitet, e cila <strong>për</strong>bëhet prej 80 dokumenteve<br />
(procedura, udhëzime dhe shënime) në <strong>për</strong>puthje me kërkesat e standardeve ISO 17025:2006.<br />
Në rrjedh ësh<strong>të</strong> ndryshimi i rregullores <strong>për</strong> organizimin e punës <strong>të</strong> Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong> në <strong>të</strong><br />
cilën laboratoria <strong>doganore</strong> do <strong>të</strong> caktohet si njësi organizative e pavarur, që paraqet një ndër<br />
kushtet kryesore <strong>për</strong> akreditim.<br />
Në vitin 2009 ësh<strong>të</strong> instaluar dhe lëshuar në<br />
punë një pje<strong>së</strong> e pajisjeve <strong>të</strong> furnizuara me vlerë<br />
prej 40 mijë euro. ësh<strong>të</strong> instaluar digestor kabinet<br />
<strong>për</strong> rruajtjen e kimikaljeve <strong>të</strong> ndezshme dhe<br />
gërryese si dhe rafte në magazinat <strong>për</strong> rruajtjen e<br />
mostreve dhe kimikaljeve, ndërsa <strong>për</strong> pajisjet tjera<br />
pritet furnizimi i gazrave dhe me <strong>të</strong> njëj<strong>të</strong>n do <strong>të</strong><br />
kryhen analiza kualitative dhe kuantitative<br />
kryesisht produketeve <strong>të</strong> naf<strong>të</strong>s edhe a<strong>të</strong> <strong>për</strong>bërjes<br />
kimike <strong>të</strong> naf<strong>të</strong>s, caktimi i <strong>për</strong>mbajtjes sipas<br />
ma<strong>së</strong>s <strong>të</strong> <strong>për</strong>bërsve aromatik dhe joaramoatik,<br />
identifikimi marker dhe ngjyra në naf<strong>të</strong>, analiza e<br />
preparateve organike, etj. Në kë<strong>të</strong> periudhë<br />
laboratoria dodganore analizat i ka kryer në<br />
<strong>për</strong>puthje me metodat analitike nga udhëzuesi<br />
laboratorik <strong>të</strong> OBD, ILIJADe ( bazë e metodave <strong>të</strong><br />
harmonizuara analitike <strong>të</strong> <strong>për</strong>dorur nga<br />
laboratori<strong>të</strong> <strong>doganore</strong> <strong>të</strong> UE), konsultime me<br />
laboratori<strong>të</strong> e jash<strong>të</strong>m <strong>për</strong> gjetjen e metodave <strong>për</strong> <strong>për</strong>gatitjen e mostrave <strong>për</strong> provim si dhe<br />
metodat <strong>për</strong> analizë instrumentale. Janë <strong>për</strong>punuar, futur dhe <strong>për</strong>caktuar metodat në vijim <strong>për</strong><br />
analizë <strong>të</strong> mallrave: <strong>për</strong>caktimi i proteinave <strong>të</strong> <strong>për</strong>gjithshme në proteina soje, aditiv sipas<br />
metodës <strong>të</strong> Kjeldahl, titrim metrik pH <strong>për</strong> <strong>për</strong>caktimin e <strong>për</strong>qëndrimit <strong>të</strong> <strong>për</strong>rzierjes nga NaOH,<br />
<strong>për</strong>caktimi i fosfateve në dikalcium fosfat dihidrat, <strong>për</strong>caktimi i <strong>për</strong>mbajtjes <strong>së</strong> alkoolit në birë,<br />
<strong>për</strong>caktimi i llojit i mjeteve aktive, <strong>për</strong>caktimi i undyrave <strong>të</strong> lira, <strong>për</strong>caktimi i fibrave <strong>të</strong><br />
celulozës në poliester, <strong>për</strong>caktimi i acideve <strong>të</strong> paqendrueshme në prodhime e konservuara,<br />
<strong>për</strong>caktimi i krypës tek prodhimet e perimeve, <strong>për</strong>caktimi i karakteristikave <strong>të</strong> destilimit <strong>të</strong><br />
prodhimeve <strong>të</strong> naf<strong>të</strong>s, <strong>për</strong>caktimi i dendësi<strong>së</strong> <strong>së</strong> prodhimeve <strong>të</strong> naf<strong>të</strong>s, <strong>për</strong>caktimi i sulfurit në<br />
prodhimet e naf<strong>të</strong>s, <strong>për</strong>caktimi i hyrit me sheqer, <strong>për</strong>caktimi polarimetrik i saharozës në sheqer,<br />
<strong>për</strong>mbajtja e elementeve në stoli, <strong>për</strong>caktimi i <strong>për</strong>mbajtjes <strong>së</strong> undyrave <strong>të</strong> ëmbla, <strong>për</strong>caktimi i<br />
fungicideve.<br />
Raport <strong>për</strong> <strong>punën</strong> e Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong> në vitin 2009 18
II. KAPACITETI PËR ZBATIMIN E LIGJEVE<br />
63. Mbrojtja e <strong>të</strong> drejtave nga pronësia intelektuale<br />
Si rezultat i sukseseve <strong>të</strong> arritura në<br />
fushën e mbrojtjes <strong>së</strong> <strong>të</strong> drejtave nga<br />
pronësia intelektuale, Drejtoria<br />
<strong>doganore</strong> e RM ka marrë çmimin e<br />
OBD “Yolanda Benitez WCO Trophy<br />
2009 Combating Counterfeiting and<br />
Piracy” <strong>për</strong> arritjet në luf<strong>të</strong>n kundër<br />
falsifikimeve dhe piraterive, në<br />
konkurencën e 174 administratave<br />
anëtare <strong>të</strong> OBD.<br />
Çmimi i ësh<strong>të</strong> dhënë me 27 qershor<br />
2009 në Bruksel nga ana e Sekretarit<br />
Gjeneral z. Kunio Mikurija. Fitues <strong>të</strong><br />
mëparshëm <strong>të</strong> këtij çmimi ishin Italia në 2008, Gjermania 2007, dhe Korea në 2006. Çmimin e<br />
dy<strong>të</strong> dhe <strong>të</strong> tre<strong>të</strong> e fituan administratat e Belgjikës, Arabi<strong>së</strong> Saudite dhe Uruguaj.<br />
OBD ësh<strong>të</strong> dhënë kë<strong>të</strong> çmim <strong>për</strong> herë <strong>të</strong> ka<strong>të</strong>rt dhe<br />
iu ësh<strong>të</strong> kushtuar nëpunësit doganor nga Paraguaj<br />
Jolanda Benitez, i cili u vra më 23 shtator 2005 në një<br />
<strong>për</strong>pjekje <strong>për</strong> <strong>të</strong> parandaluar hyrjes e disa kontejnerëve<br />
me CD pirate.<br />
Drejtoria <strong>doganore</strong> në vitin 2009 ka vazhduar me<br />
aktivitetet <strong>për</strong> zhvillimin e ve<strong>të</strong>dijes <strong>për</strong> pasojat<br />
negative nga tregtia me falsifikate (evazionit tatimor,<br />
larjes <strong>së</strong> parave, mashtrimeve financiare, falsifikimit<br />
<strong>të</strong> dokumenteve). Në kë<strong>të</strong> kontekst, aktivitetet <strong>për</strong><br />
luf<strong>të</strong>n kundër këtij fenomeni vazhdojnë në drejtimin e<br />
hetimit <strong>të</strong> transakcioneve financiare <strong>të</strong> personave <strong>të</strong><br />
cilët importojnë dhe eksportojnë falsifikime.<br />
Në fund <strong>të</strong> vitit 2009 në Drejtorinë <strong>doganore</strong> janë regjistruar 250 marka tregtare <strong>për</strong><br />
mbrojtjen e <strong>të</strong> drejtave nga pronësia intelektuale, <strong>të</strong> krahasuar me 199 në fund <strong>të</strong> 2008<br />
Për shkak dyshimit <strong>të</strong> bazuar <strong>për</strong> import dhe tranzit <strong>të</strong> mallit e cila shkel <strong>të</strong> drejta nga<br />
pronësia intelektuale, në 2009 <strong>për</strong>kohësisht janë konfiskuar mbi një milion copë dhe 196 kg<br />
lloje <strong>të</strong> ndryshme <strong>të</strong> mallrave ( në 2008 <strong>për</strong>kohësisht janë konfiskuar 983 mijë copë, 20 mijë kg,<br />
11 mijë litra dhe 550 metra mallra).<br />
Në 2009 Drejtoria <strong>doganore</strong> ka intervenuar në 130 raste në bazë <strong>të</strong> dyshimit <strong>për</strong> shklje <strong>të</strong> <strong>së</strong><br />
drejtave nga pronësia intelektuale në procedurën e importit, eksportit, tranzitit <strong>të</strong> mallrave dhe<br />
pocedurës <strong>së</strong> magazinimit doganor. Numri i zvogëluar i intevenimeve ësh<strong>të</strong> para<strong>së</strong>gjithash <strong>për</strong><br />
shkak importit <strong>të</strong> ulët, veçanarisht tranzitit, si rezultat i kontrolleve <strong>të</strong> rrepta, si dhe <strong>për</strong> shkak<br />
masave<strong>të</strong> <strong>për</strong>forcuara nga vendet fqinje, sidomos nga ana e Republikës <strong>së</strong> Bullgari<strong>së</strong>.<br />
736 mijë copë<br />
CD, DVD, VCD, CD-R<br />
Raport <strong>për</strong> <strong>punën</strong> e Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong> në vitin 2009 19
II. KAPACITETI PËR ZBATIMIN E LIGJEVE<br />
53 mijë preparate kozmetike<br />
136 mijë etiketa dhe kop<strong>së</strong><br />
копчиња<br />
Raport <strong>për</strong> <strong>punën</strong> e Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong> në vitin 2009 20
II. KAPACITETI PËR ZBATIMIN E LIGJEVE<br />
21 mijë pajisje sportive dhe mbathje<br />
20 mijë copë pajisje <strong>për</strong> celularë<br />
14 mijë parfume, ujë tualeti dhe dezoderant<br />
14 mijë syza <strong>për</strong> diell, çanta, rripa, kuleta,<br />
ora, shkrepsa, dhe shtesa tjera <strong>për</strong> <strong>për</strong>dorim<br />
personal<br />
Raport <strong>për</strong> <strong>punën</strong> e Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong> në vitin 2009 21
II. KAPACITETI PËR ZBATIMIN E LIGJEVE<br />
6 mijë pje<strong>së</strong> <strong>për</strong> automobila<br />
25 mijë copë mallra tjerë<br />
Në pajtim me Ligjin <strong>për</strong> masa <strong>doganore</strong><br />
<strong>për</strong> mbrojtjen e <strong>të</strong> drejtave nga pronësia<br />
intelektuale, ndërsa pas <strong>për</strong>fundimit <strong>të</strong><br />
procedurës <strong>për</strong> vërtetimin e falsifikimit<br />
dhe shkeljes <strong>së</strong> <strong>të</strong> drej<strong>të</strong>s <strong>të</strong> pronësi<strong>së</strong><br />
intelektuale, Drejtoria <strong>doganore</strong> në 2009u<br />
ndihmoi bar<strong>të</strong>sve <strong>të</strong> markave në zbatimin<br />
e procedurave <strong>për</strong> asgjësimin e 70 mijë<br />
copë mallra <strong>të</strong> falsifikuara (230 mijë në<br />
2008).<br />
64. Zbatimi i Ligjeve<br />
Kontrolli i kompanive<br />
Në 2009 janë kryer 194 kontrolle <strong>të</strong> shoqërive tregtare (244 në 2008) në bazë <strong>të</strong> <strong>së</strong> cilës janë<br />
nxitur 801 propozime <strong>për</strong> arkëtim plo<strong>të</strong>sues <strong>të</strong> borxhit doganor <strong>të</strong> llogaritur më pak me vlerë<br />
prej 14,3 milion denarë (1.189 procedura <strong>për</strong> arkëtim plo<strong>të</strong>sues <strong>të</strong> borxhit doganor në 2008).<br />
Në 2009 janë kryer 349 kontrolle bar<strong>të</strong>sve <strong>të</strong> autorizimeve <strong>për</strong> import <strong>për</strong> fisnikërim dhe<br />
depo <strong>doganore</strong> (418 në 2008) në bazë <strong>të</strong> <strong>së</strong> cilës janë shqiptuar 215 dënime mandate ( 206 në<br />
2008), ndërsa në 15 raste janë shqiptuar masa <strong>për</strong> marrjen e autorizimeve (19 raste në 2008).<br />
Në 2009 Drejtoria <strong>doganore</strong> deri te shërbimet <strong>doganore</strong> <strong>të</strong> huaja ka dërguar 395 kërkesa <strong>për</strong><br />
kontrollin e vlerës në fatura dhe 302 kërkesa <strong>për</strong> kontrollin e dëshmi<strong>së</strong> <strong>për</strong> prejardhje. Në bazë<br />
<strong>të</strong> <strong>për</strong>gjigjeve <strong>të</strong> arritura në 2009 ësh<strong>të</strong> kryer procedura <strong>për</strong> arkëtim plo<strong>të</strong>sues <strong>të</strong> 75 milion<br />
denarë (rreth 1,2 milion euro). Në bazë <strong>të</strong> kontrolleve <strong>të</strong> bazuar në sistemin <strong>për</strong> analizë <strong>të</strong><br />
rrezikut në 2009 janë mbledhur 675 milion denarë <strong>të</strong> dhëna importuese (rreth 11 milion euro).<br />
Bashkëpunimi reciprok<br />
Në aktivitetet e saja <strong>për</strong> ndalimin e tregti<strong>së</strong> jolegale Drejtoria <strong>doganore</strong> punon ngush<strong>të</strong> me<br />
Policinë Kufitare, Policinë Financiare, Drejtorinë <strong>për</strong> parandalimin e larjes <strong>së</strong> parave, Drejtorinë<br />
<strong>për</strong> <strong>të</strong> Hyra Publike, Drejtorinë <strong>për</strong> veterinari, Drejtorinë <strong>për</strong> ushqim, Drejtorinë <strong>për</strong> siguri<br />
rrezatimi dhe organet tjera shte<strong>të</strong>rore. Për çdo di<strong>të</strong> <strong>për</strong>doren shërbimet e sistemit <strong>për</strong> marrjen<br />
Raport <strong>për</strong> <strong>punën</strong> e Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong> në vitin 2009 22
II. KAPACITETI PËR ZBATIMIN E LIGJEVE<br />
automatike <strong>të</strong> <strong>të</strong> dhënave nga Regjistri Qendror <strong>për</strong> personat juridik si dhe nga Depoziti Qendror<br />
<strong>të</strong> dhëna <strong>për</strong> page<strong>së</strong> <strong>të</strong> cilat i ndërmer softveri <strong>për</strong> arkëtim.<br />
Ndalimi i kontrabandës dhe malli i konfiskuar <strong>për</strong>kohësisht<br />
Nga njësit speciale <strong>të</strong> veçan<strong>të</strong> <strong>të</strong> Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong> janë kryer kontrolle detale <strong>të</strong> 4.308<br />
automjete transportuese (4.883 në 2008), 2677 autobus (908 në 2008) 2.685 automobila<br />
pasagjerësh (5.251 në 2008) dhe 30 trena. Bashkë me kontrollet në vendkalimet kufitare dhe në<br />
njësi<strong>të</strong> e brendshme <strong>doganore</strong>, <strong>për</strong> shkak konstatimit <strong>të</strong> <strong>për</strong>pjekjeve <strong>për</strong> import jolegal ose<br />
tranzit <strong>për</strong>kohësisht janë mbajtur sasi <strong>të</strong> mëdha <strong>të</strong> mallrave <strong>të</strong> ndryshëm, nga <strong>të</strong> cilët më<br />
karakteristike janë:<br />
1.114.800 copë cigare<br />
118.547 copë prodhime tekstili<br />
24.989 copë aparate elektrik dhe pajisje<br />
Raport <strong>për</strong> <strong>punën</strong> e Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong> në vitin 2009 23
II. KAPACITETI PËR ZBATIMIN E LIGJEVE<br />
1.005 ora<br />
25.000 copë barna dhe mjete ndihmëse<br />
shëruese<br />
106.527 copë kozmetikë dhe prodhime<br />
higjienike<br />
165.274 copë stoli dhe bizhuteri<br />
Raport <strong>për</strong> <strong>punën</strong> e Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong> në vitin 2009 24
II. KAPACITETI PËR ZBATIMIN E LIGJEVE<br />
1.191 copë pëlhurë, lëkurë dhe tepih<br />
13.400 palë mbathje<br />
38.200 copë dhe 2084 kg ushqim dhe<br />
prodhime ushqimore<br />
1.232 copë municion gjuetie, gazi dhe<br />
armës dhe 6 armë<br />
Raport <strong>për</strong> <strong>punën</strong> e Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong> në vitin 2009 25
II. KAPACITETI PËR ZBATIMIN E LIGJEVE<br />
2.229 copë makina, allate, pje<strong>së</strong>, 6.667 copë çanta, kuleta, rripa dhe një sasi <strong>të</strong> madhe <strong>të</strong><br />
lodrave dhe mallrave <strong>të</strong> ndryshëm <strong>për</strong> amvi<strong>së</strong>ri dhe industri. .<br />
Për mallin e konfiskuar (kaloi <strong>të</strong> gjitha procedurat administrative dhe gjyqësore), Drejtoria<br />
<strong>doganore</strong> ka zbatuar 3 ankand publik <strong>për</strong> shitje dhe <strong>për</strong> <strong>të</strong> njëj<strong>të</strong>t nuk kishte ofertues, 8 shpallje<br />
<strong>për</strong> shitje në rrugë <strong>të</strong> mbledhjes <strong>së</strong> ofertuesve dhe <strong>për</strong> <strong>të</strong> njëj<strong>të</strong>t nuk kishte ofertues, dhe 3 shitje<br />
me marrëveshje <strong>të</strong> drejtpëdrej<strong>të</strong> ku ësh<strong>të</strong> shitur mall me vlerë prej 290 mijë denarë. Në<br />
periudhën e njëj<strong>të</strong> Qeveria e Republikës <strong>së</strong> Maqedoni<strong>së</strong> ka sjell 10 vendime <strong>për</strong> devijim <strong>të</strong> lirë<br />
<strong>të</strong> mallit <strong>të</strong> konfiskuar organeve shte<strong>të</strong>rore dhe organizatave humanitare. Mallrat <strong>të</strong> cilat nuk<br />
mund <strong>të</strong> shiten asgjësohen në pajtim me dispozitat <strong>doganore</strong>. Në vitin 2009 janë asgjësuar 111<br />
mijë copë cigare, 264 litra pije alkoolike, 1820 kg gjuhë deri, 20 kg preparate <strong>për</strong> flokë, 1<br />
makinë fotolaboratorike, 1260 kg mallra teknik dhe mallra tjerë <strong>të</strong> ndryshëm.<br />
Transferim i paligjshëm i parave <strong>të</strong> gatshme<br />
Drejtoria <strong>doganore</strong> në shumë raste ka<br />
zbuluar tentim <strong>për</strong> futjen dhe nxerrjen<br />
parave <strong>të</strong> huaja <strong>të</strong> gatshme mbi<br />
maksimumin e lejuar, ku janë konfiskuar<br />
<strong>për</strong>kohësisht para <strong>të</strong> huaja <strong>të</strong> ndryshëm 204<br />
mijë franga Zvicerane, 193 mijë euro, dhe 5<br />
mijë funta Britanik, ( në 2008 <strong>për</strong>kohësisht<br />
janë mbajtur 998 mijë euro, <strong>për</strong>fshirë edhe<br />
170 mijë dollar amarikan <strong>të</strong> faslifikuar).<br />
Zbulimi i pullave administrative<br />
gjyqësore <strong>të</strong> falsifikuara<br />
Në nëntor 2009 në vendkalimin kufitar Jazhincë, gja<strong>të</strong> kontrollit <strong>të</strong> automobilit <strong>të</strong><br />
pasagjerëve me targa <strong>të</strong> Maqedoni<strong>së</strong> nëpunësit doganor kanë zbuluar 143.274 pulla<br />
administrative gjyqësore nga 50 denarë, <strong>të</strong> paketuar në ka<strong>të</strong>r pako prej letre <strong>të</strong> mbështjellë me<br />
trakë ngji<strong>të</strong>se. Vlera e <strong>për</strong>gjithshme e pullave arrin 7 milion denarë.<br />
Tregtia e paligjshme me narkotikë<br />
Gja<strong>të</strong> 2009 Drejtoria <strong>doganore</strong> ka zbuluar dhe ka marr<br />
pje<strong>së</strong> në zbulimin e shumë tentimeve <strong>për</strong> tregti <strong>të</strong> paligjshme<br />
me narkotikë ku janë konfiskuar 170 kg heroinë, 10.000 copë<br />
akstaza dhe 2.400 copë prekurzorë eferdinë ( në 2008 janë<br />
konfiskuar 12 kg morfin, 37,7 kg heroinë, 49 gramë bimë<br />
kanabis).<br />
Zbulimi i sendeve Arkiologjike – Etnologjike, piktura,<br />
monedha <strong>të</strong> vjetra<br />
Në korrik 2009 në vendkalimin kufitar Tabanovcë në<br />
dalje nga RM doganierët kanë zbuluar tentim <strong>për</strong><br />
kontrabandë <strong>të</strong> 596 monedha, stoli dhe figura <strong>për</strong> <strong>të</strong> cilat<br />
ësh<strong>të</strong> konstatuar se datojnë nga periudha romake shekulli I,<br />
shekulli I nga era jonë, si dhe nga shekulli XII kohës<br />
bizantine, ndërsa stolia dhe figurat datojnë nga koha e<br />
hekurit gjegjësish<strong>të</strong> shekulli VI-VII para erës sonë. Të<br />
njëjtin muaj në hyrje <strong>për</strong> në RM doganierët nga vendkalimi<br />
kufitar Bogorodicë kanë zbuluar 2 ikona <strong>të</strong> pikturuar në dru,<br />
punime origjinale <strong>të</strong> artit <strong>të</strong> kishës <strong>së</strong> mesje<strong>të</strong>s, <strong>të</strong> punuar në<br />
mes shekullit XIV dhe XVIII.<br />
Raport <strong>për</strong> <strong>punën</strong> e Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong> në vitin 2009 26
II. KAPACITETI PËR ZBATIMIN E LIGJEVE<br />
Mbrojtja e shëndetit dhe mjedisit je<strong>të</strong>sor<br />
Në 2009 Drejtoria <strong>doganore</strong> në hyrje <strong>për</strong> në RM ka<br />
zbuluar 7 raste ( 6 në 2008) <strong>të</strong> nivelit <strong>të</strong> rritur <strong>të</strong> rrezatimit<br />
radioaktiv mbi asaj <strong>të</strong> lejuar dhe në bashkëpunim me<br />
Drejtorinë <strong>për</strong> mbrojtjen e rrezatimit ka reaguar dhe ka<br />
marë masa <strong>për</strong> largimin e pasojave dëmtuese.<br />
Ndalimi i futjes dhe tranzitit <strong>të</strong> paligjshëm <strong>të</strong> emigran<strong>të</strong>ve<br />
Në 4 raste <strong>të</strong> veçanta, nga <strong>të</strong> cilët 2 raste me<br />
<strong>për</strong>dorimin e skanerëve <strong>për</strong> kontrollin e automjeteve <strong>të</strong><br />
mëdha dhe kontejnerëve, Drejtoria <strong>doganore</strong> ka ndalur<br />
tentim <strong>për</strong> hyrje dhe tranzit <strong>për</strong>mes RM <strong>të</strong> 36 imigrant<br />
<strong>të</strong> paligjshëm.<br />
Shkeljet <strong>doganore</strong><br />
Në bazë <strong>të</strong> hetimeve <strong>të</strong> kryera, Drejtoria <strong>doganore</strong> në vitin 2009 te prokurorite publike ka<br />
ngritur 123 akuza penale kundër 49 personave juridik dhe 147 kundër personave fizik. Në vitin<br />
2009 pjesa më e madhe nga akuzat penale kanë <strong>të</strong> bëjnë në lidhje me bërjen e veprave penale,<br />
mashtrim, kontrabandë dhe qarkullim i paligjshëm me mallrat akcize.<br />
Veperat penale 2008 2009<br />
Futja e materieve <strong>të</strong> rrezikshme 1<br />
Shmangie nga tatimet 5<br />
Ligji <strong>për</strong> akciza dhe paraqitje e rejshme i veprës penale 1<br />
Vjedhje 1<br />
Kontrabandë 38 26<br />
Përpunim i paligjshëm, ruajtje dhe tregti me armë 1 2<br />
Prodhim i paligjshëm 1<br />
Prodhim i paautorizuar dhe tregti<strong>së</strong> me narkotikë 2 4<br />
Prodhim i paautorizuar dhe tregti<strong>së</strong> me armë 3<br />
Tregti me mallrat akcize pa banderole 35 28<br />
Ndalimi i personit zyrtare në kryerjen e veprimeve <strong>të</strong> njëjta 1<br />
Transporti i mallrave akcize nga depo akcize 3 5<br />
Falsifikimi dhe <strong>për</strong>dorimi i dokumenteve 20 4<br />
Falsifikimi i parave 1<br />
Mashtrim doganor 51 44<br />
Tregti e paligjshme 1<br />
Prodhim dhe lëshimi në qarkullim mjete dëmtuese <strong>për</strong> shërim 3<br />
Falsifikimi i shenjave me vlerë 2<br />
Kontrabandë <strong>të</strong> emigran<strong>të</strong>ve 2<br />
Prodhim i paautorizuar dhe qarkullim me materie <strong>të</strong> rrezikshme 1<br />
Gjithsej<strong>të</strong> 164 123<br />
Raport <strong>për</strong> <strong>punën</strong> e Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong> në vitin 2009 27
II. KAPACITETI PËR ZBATIMIN E LIGJEVE<br />
Kundërvajtjet <strong>doganore</strong><br />
Për kundërvajtjeve <strong>doganore</strong> <strong>të</strong> kryera në 2009 janë ngritur 1534 kallëzime. Gja<strong>të</strong> 2009 janë<br />
zgjidhur 640 lëndë (863 në 2008) ku ësh<strong>të</strong> shqiptuar dhe paguar gjobë në shumë prej 43 milionë<br />
denarë. Njëkohësisht janë shqiptuar edhe 3.861 dënime mandate <strong>për</strong> kundërvajtjet <strong>doganore</strong> në<br />
shumë prej 45 milion denarë (rreth 733 mijë euro).<br />
Operacionet ndërkombëtare<br />
Në 2009 Drejtoria <strong>doganore</strong> koordinonte dhe organizoi në nivel nacional 8 operacione<br />
ndërkombëtare: DEMETER <strong>për</strong> parandalimin e tregti<strong>së</strong> jolegale <strong>të</strong> mbeturinave dhe materieve<br />
<strong>të</strong> rrezikshme, PANDORA <strong>për</strong> kontrollin e dërgesave me rrezik <strong>të</strong> madh me kontejner <strong>të</strong> cilat<br />
vijnë nga vendet aziatike, CITES <strong>për</strong> luf<strong>të</strong>n kundër kontrabandës e llojeve <strong>të</strong> mbrojtura <strong>të</strong> ralla<br />
<strong>të</strong> kafshëve <strong>të</strong> egra, TROJAN HORSE <strong>për</strong> luf<strong>të</strong>n kundër kontrabandës <strong>të</strong> mallrave e cila e shkel<br />
<strong>të</strong> drejtat e pronësi<strong>së</strong> intelektuale, BARTER <strong>për</strong> parandalimin e tregti<strong>së</strong> <strong>së</strong>paligjshme me drogë,<br />
SEZAM projekt <strong>për</strong> konfiskimin e parave, OBELIKS projekt <strong>për</strong> mbrojtjen e trashigimis<br />
kulturore dhe ATLAS <strong>për</strong> parandalimin e transferimit e paligjshëm <strong>të</strong> parave me trafikun ajror.<br />
Intensifikimi i bashkëpunimit me RILO në kuadër <strong>të</strong> OBD me futjen e <strong>të</strong> dhënave në bazën<br />
CEN, ka vazhduar bashkëpunimi me ZKA Balkan Info <strong>për</strong> shkëmbimin e <strong>të</strong> dhënave <strong>për</strong><br />
konfiskimin e drogës dhe <strong>të</strong> dhëna <strong>për</strong> kontrabandë potencial <strong>të</strong> drogës.<br />
Detyrimet e importit <strong>të</strong> mbledhuar në 2009<br />
Në emër <strong>të</strong> detyrimeve <strong>të</strong> importit në 2009 janë mbledhur gjithsej<strong>të</strong> 39 milijardë denarë ku<br />
<strong>për</strong> 23% ësh<strong>të</strong> më pak në krahasim me 2008.<br />
Në emër <strong>të</strong> doganës dhe <strong>të</strong> dhënave tjera <strong>doganore</strong> në 2009 janë mbledhur 5,4 milion denarë<br />
(rreth 88 milion euro) ku <strong>për</strong> 15% ësh<strong>të</strong> më pak në krahasim me 2008<br />
Të ardhurat nga TVSH e importit në 2009 arrin 32,5 milijardë denarë (rreth 528 milion<br />
euro) ku <strong>për</strong> 25% ësh<strong>të</strong> më pak në krahasim me 2008.<br />
Të ardhurat e mbledhura nga akcizat në 2009 arrin 886 milion denarë (rreth 14,4 milion<br />
euro) ku <strong>për</strong> 9% ësh<strong>të</strong> më pak në krahasim me 2008.<br />
Të ardhurat e mbledhuara nga kompensimi në 2009 arrin 280 milion denarë (rreth 4,5<br />
milion euro) ku <strong>për</strong> 3 % ësh<strong>të</strong> më shumë se 2008.<br />
Arsyeja kryesore <strong>për</strong> mbledhjen më <strong>të</strong> vogël e <strong>të</strong> ardhurave vlera e konsiderueshme më e<br />
ulët e importit. Importi në 2009 arrin 201 milijardë denarë ku ësh<strong>të</strong> <strong>për</strong> 23,2% më pak në<br />
krahasim me 2008 kur importi ishte 261 milijardë denarë. Vlera më vogël e mallrav e<strong>të</strong><br />
importuar ësh<strong>të</strong> vërejtur tek automobilat, makinat dhe pajisjet mekanike, pje<strong>së</strong>t e tyre, mobiljet,<br />
veshjet, këpucët, prodhimet keramike, tavolina plastike dhe prodhime nga tavolinat plastike,<br />
prodhime nga hekuri ose çeliku dhe prodhime kimike organike.<br />
Zvogëlimi i çmimeve aksionare <strong>të</strong> lëndëve djegëse, metaleve, materialeve nga plastika në<br />
2009 në krahasim me 2008 ndikojnë në vëllimin e importit <strong>të</strong> këtij grupi <strong>të</strong> prodhimeve që<br />
rezultojnë me zvogëlimin e <strong>të</strong> ardhurave nga <strong>të</strong> dhënat <strong>doganore</strong> tek ky grup i prodhimeve.<br />
Zvogëlimi i <strong>për</strong>qindjeve <strong>doganore</strong> kryesore ndikojnë në zvogëlimin e <strong>të</strong> ardhurave nga <strong>të</strong><br />
dhënat <strong>doganore</strong> tek grupet në vijim: makina dhe pajisje mehanike, makina elektrike dhe pajisje<br />
dhe pje<strong>së</strong> <strong>të</strong> tyre, prodhime qeramike, masa plastike dhe prodhime nga masa plastike dhe<br />
prodhime kimike organike.<br />
Zvogëlimi i normave preferenciale në pajtim me dinamikën e zvogëlimit <strong>të</strong> paraparë me<br />
marrëveshjet <strong>për</strong> tregti <strong>të</strong> lirë marin pje<strong>së</strong> në zvogëlimin e <strong>për</strong>gjithshëm <strong>të</strong> <strong>të</strong> ardhurave.<br />
Dinamika e zvogëlimit ësh<strong>të</strong> më evidente tek importi i prodhimeve me prejardhje nga UE.<br />
Efekt më <strong>të</strong> madh në zvogëlimin e <strong>të</strong> ardhurave nga TVSH ka tek karburantet, prodhimet e<br />
hekurit dhe çelikut dhe tek automjetet, duke pasur parasysh se tek ky grup i prodhimeve ësh<strong>të</strong><br />
vërejtur vëllim i ulët i importit.<br />
Raport <strong>për</strong> <strong>punën</strong> e Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong> në vitin 2009 28
IV. RESURSET NJERËZORE<br />
65. Krijimi i qendrës rajonale <strong>për</strong> trajnim <strong>të</strong> OBD në Republikën e Maqedoni<strong>së</strong><br />
Në shtator 2009 në Shkup, Presidenti i<br />
OBD Kunio Mikurija, Dekani i Fakultetit<br />
Ekonomik pranë Univerzitetit “Shën Kirili<br />
dhe Metodi” në Shkup Lubomir Kekenovski<br />
dhe Drejtori i Drejtori<strong>së</strong> Doganore <strong>të</strong> RM<br />
Vanço Kargov kanë nënshkruar Memorandum<br />
<strong>për</strong> bashkëpunim <strong>për</strong> krijimin dhe<br />
funksionimin e qendrës rajonale <strong>për</strong> trajnim <strong>të</strong><br />
OBD në RM.<br />
Qendra rajonale <strong>për</strong> trajnim ka <strong>për</strong> qëllim<br />
<strong>të</strong> kontribuojë në ndërtimin e kapaciteteve<br />
administrative <strong>të</strong> shërbimeve <strong>doganore</strong> në<br />
rajonin në drejtim <strong>të</strong> ritjes <strong>së</strong> kualitetit dhe<br />
<strong>për</strong>shpejtimit <strong>të</strong> procedurave <strong>doganore</strong>, duke<br />
pasur parasysh qëllimin kryesor krijimin e OBD si organiza<strong>të</strong> ndërkombëtare <strong>për</strong> harmonizimin<br />
global <strong>të</strong> punës <strong>doganore</strong>. Aktivitetet e para qendra do <strong>të</strong> realizojë në 2010 <strong>për</strong>mes organizimit<br />
<strong>të</strong> konferencave dhe trajnimeve në bashkëpunim me OBD edhe a<strong>të</strong>: Konferenca Evropiane <strong>për</strong><br />
menaxhim në doganë <strong>për</strong> udhëheqës <strong>të</strong> lar<strong>të</strong>, Konferencë rajonale <strong>për</strong> <strong>për</strong>mirësimin e mbledhjes<br />
<strong>së</strong> <strong>të</strong> ardhurav – Roli i <strong>të</strong> ardhurave nga dogana në sistemin financiar dhe Takim i qendrave tl<br />
trajnimit rajonal <strong>të</strong> rajonit <strong>të</strong> Evropës <strong>të</strong> OBD.<br />
66. Vendosja e platformës <strong>së</strong> OBD <strong>për</strong> mësim elektronik (e-learning)<br />
Misioni i OBD instaloi platformën e tyre <strong>për</strong> mësim elektronik në Drejtorinë <strong>doganore</strong>.<br />
Kryhet trajnimi i punotorëve <strong>për</strong> <strong>për</strong>dorimin e saj dhe ësh<strong>të</strong> bërë plan <strong>për</strong> instalimin e moduleve<br />
dhe sistemit në pajtushmëri me Strategjinë <strong>për</strong> trajnim dhe af<strong>të</strong>simin profdesional e doganierëve<br />
dhe planit Aksional dhe Programit vjetor <strong>për</strong> trajnim. Në gjuhën Maqedone janë <strong>për</strong>kthyer<br />
modulet <strong>për</strong> kontrollet kufitare, integritetit, programi SAFE dhe ndryshimet e sistemit <strong>të</strong><br />
harmonizuar. Në mars 2009 Drejtoria <strong>doganore</strong> ka sjell Udhëzim <strong>për</strong> <strong>për</strong>dorimin e programit<br />
<strong>për</strong> mësim elektronik.<br />
67. Publikimi i revis<strong>të</strong>s mujore “Dogana”<br />
Në vitin 2009 janë publikuar 10 numra <strong>të</strong> revis<strong>të</strong>s “Dogana”. Në<br />
revis<strong>të</strong>n publikohen <strong>të</strong> rejat në <strong>punën</strong> <strong>doganore</strong> dhe <strong>të</strong> dhënat <strong>për</strong> fushat <strong>të</strong><br />
cilët janë interesante <strong>për</strong> bashkësinë e biznesit dhe tregti<strong>së</strong> më <strong>të</strong> gjërë.<br />
Revista Dogana botohet me qëllim rritjes <strong>së</strong> efikasitetit dhe transparencës<br />
në <strong>punën</strong> e Drejtori<strong>së</strong> Doganore, njoftimin e bashkësi<strong>së</strong> <strong>së</strong> biznesit me<br />
aktivitetet rjedhëse dhe <strong>të</strong> planifikuara në <strong>punën</strong> <strong>doganore</strong>, shpalljen e<br />
informacioneve <strong>për</strong> nevojat e <strong>të</strong> gjithë <strong>të</strong> punësuarve në Drejtorinë<br />
<strong>doganore</strong>.<br />
68. Vazhdimi i nënshkrimit <strong>të</strong> dokumenteve në bibliotekën <strong>doganore</strong><br />
Në bibliotekën <strong>doganore</strong> <strong>për</strong>mbajtjen janë ndarë në dhje<strong>të</strong> fusha. Ajo paraqet një instrument<br />
<strong>për</strong>mes <strong>të</strong> cilës <strong>të</strong> gjithë <strong>të</strong> punësuarit në Drejtorinë <strong>doganore</strong> kanë qasje në <strong>të</strong> gjitha materialet<br />
(<strong>të</strong> shtypura, audio, dhe video) që ka në dispozicion Drejtoria Doganore, <strong>të</strong> cilët janë marrë në<br />
bazë <strong>të</strong> ndryshme, ( me blerje, donacion, publikimit <strong>të</strong> saj ose <strong>për</strong>mes pje<strong>së</strong>marrjeve në<br />
aktivitetet ndërkombëtare). Përmes zhvillimit <strong>të</strong> bibliotekës bëhet koleksionimi dhe shkruarja e<br />
<strong>të</strong> gjitha materialeve, klasifikimin sistematik <strong>të</strong> tyre dhe evidentimin sipas fushës <strong>për</strong> <strong>të</strong> cilën<br />
kanë <strong>të</strong> bëjnë, si dhe azhurnimin e vazhdueshëm e fondit bibliotekar. Lista e librave,<br />
publikimeve, materialeve video dhe audio ësh<strong>të</strong> publikuar në faqen e intranetit <strong>të</strong> Drejtori<strong>së</strong><br />
<strong>doganore</strong> dhe ësh<strong>të</strong> në dispozicion <strong>për</strong> shfry<strong>të</strong>zimin nga ana e <strong>të</strong> gjithë <strong>të</strong> punësuarve.<br />
Raport <strong>për</strong> <strong>punën</strong> e Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong> në vitin 2009 29
IV. RESURSET NJERËZORE<br />
69. Trajnim me temë “Drejtshkrimi dhe Drejshqiptimi i gjuhës Maqedonase”<br />
Reparti <strong>për</strong> trajnim në dhjetor ka organizuar trajnim me temë “ Drejshkrimi dhe<br />
drejtshqiptimi i gjuhës maqedonase”. Temat e trajnimit ishin: drejshkrimi dhe drejshqiptimi i<br />
zërave individuale dhe zërat e fjalës, regullat drejshkrimore, theksi, transkriptimi i emrave <strong>të</strong><br />
huaj, shenjat e pikësimit drejshkrimor, emrat e banorëve, emrat gjeografik, karakteristikat e<br />
stileve <strong>të</strong> caktuara në <strong>për</strong>dorimin e drejshkrimit, <strong>për</strong>dorimi i fjalëve <strong>të</strong> huaj, sinonime dhe<br />
antonime, renditja e fjalive në fjali maqedonase. Ligjerues <strong>të</strong> trajnimit ishin profesor nga<br />
Instituti <strong>për</strong> gjuhë maqedonase.<br />
70. Program i ri <strong>për</strong> ndihmë teknike me Drejtorinë Doganore dhe Tatimore <strong>të</strong><br />
Holandës<br />
Në fund <strong>të</strong> 2009 Drejtoria <strong>doganore</strong> e RM dhe Drejtoria Doganore dhe Tatimore e Holandës<br />
kanë kontraktuar program <strong>të</strong> ri <strong>për</strong> bashkëpunim teknik <strong>për</strong> periudhën 2010- 2014. Sipas<br />
marrëveshjes, Drejtoria <strong>doganore</strong> dhe tatimore e Holandës do <strong>të</strong> sigurojë ekspertizë Drejtori<strong>së</strong><br />
<strong>doganore</strong> <strong>të</strong> RM <strong>për</strong> gritjen e mëtejshme <strong>të</strong> kapacitetit në mbikëqyrjen e shoqeatave tregtare,<br />
procedurave <strong>doganore</strong> me ndikim ekonomik dhe operator <strong>të</strong> autorizuar ekonimik, mbrojta e <strong>të</strong><br />
drejtave nga pronësia inteelektuale, laboratoria <strong>doganore</strong> dhe bashkëpunimi me Drejtorinë <strong>për</strong> <strong>të</strong><br />
hyrat publike. Rëndësi <strong>të</strong> veçan<strong>të</strong> në programin e ri paraqet <strong>për</strong>parimi i sistemit <strong>për</strong> menaxhimin<br />
me resurset njerëzore, futjen e sistemit <strong>të</strong> kompetencave dhe ndryshimin e kulturës <strong>së</strong> punës, si<br />
dhe forcimin e af<strong>të</strong>sive komunikative dhe menaxhuese.<br />
71. Realizimi i programit <strong>për</strong> trajnim në Drejtorinë <strong>doganore</strong> 2009<br />
Sipas programit vjetor <strong>për</strong> trajnim<br />
në 2009 janë relaizuar 253 ngjarje (213<br />
në 2008) aktivitete në formë <strong>të</strong><br />
trajnimeve, seminare, punëtori dhe<br />
prezantime. Në a<strong>të</strong> kanë marrë pje<strong>së</strong><br />
3,276 nëpunës doganor (3,418 në 2008)<br />
nga Drejtoria <strong>doganore</strong>. Mesatarisht,<br />
çdo pje<strong>së</strong>marrës në trajnim ësh<strong>të</strong><br />
trajnuar mesatarisht 90 orë, ndërsa çdo i<br />
punësuar në Drejtorinë <strong>doganore</strong> në<br />
2009 ësh<strong>të</strong> trajnuar mesatarisht 24 (58<br />
në 2008) orë ose 3 (4 në 2008) di<strong>të</strong><br />
trajnim dhe af<strong>të</strong>sim profesional.<br />
Përveç trajnimeve <strong>të</strong> realizuar nga ana e trajnuesve <strong>të</strong> Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong>, një pje<strong>së</strong> e<br />
trajnimeve janë realizuar në organizim <strong>të</strong> shërbimeve <strong>doganore</strong> <strong>të</strong> huaj dhe organizatave, dhe në<br />
veçanti në:<br />
- Programin <strong>për</strong> ndihmë teknike nga Drejtoria <strong>doganore</strong> dhe tatimore e Holandës, në fushën<br />
e procedurave <strong>doganore</strong> me ndikim ekonomik, vlerë, prejardhje dhe mbrojtje e <strong>të</strong> drejtave<br />
nga pronësia intelektuale,<br />
- Qeveria e SHBA në fushën e kontrollit dhe hetimeve,<br />
- Programi <strong>për</strong> bashkëpunim me Qeverinë e Republikës <strong>së</strong> Slloveni<strong>së</strong> në fushën TARIC,<br />
laboratori <strong>doganore</strong>, legjislacioni doganor evropian në pje<strong>së</strong>n e procedurave dhe shitjen e<br />
mallrave <strong>të</strong> konfiskuar, mbledhjen e borxhit doganor, koncept <strong>për</strong> operator <strong>të</strong> autorizuar<br />
ekonimik dhe futjen e informatave para arritjes dhe para shkuarjes.<br />
72. Lidhja e marrëveshjes <strong>për</strong> bashkëpunim me sh<strong>të</strong>pinë konsultative Crown<br />
Agents<br />
Në shtator 2009 me sukses ka <strong>për</strong>funduar angazhimi dyvjeçar i konsultan<strong>të</strong>ve <strong>të</strong> angazhuar<br />
<strong>për</strong>mes Crown Agents në disa fusha: futjen/implementimin e sistemit <strong>të</strong> kontrolleve dhe<br />
procedurave në bazë <strong>të</strong> rrezikut, zhvillim i fuksioneve hetimore dhe kundërzbuluese, <strong>për</strong>krahja<br />
Raport <strong>për</strong> <strong>punën</strong> e Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong> në vitin 2009 30
IV. RESURSET NJERËZORE<br />
operative dhe udhëheqja teknike e Sektorit <strong>për</strong> kontroll dh ehetim <strong>për</strong> zbulimin e tregti<strong>së</strong><br />
jolegale, kontrabandës dhe krimit ekonomik, zhvillim dhe <strong>për</strong>parim i bashkëpunimit efektiv<br />
ndëragjencional në vend dhe jash<strong>të</strong> vendit, zhvillim dhe implementimi efektiv i strategji<strong>së</strong><br />
antikoruptive.<br />
Kontrata e re 12 mujore, bazuar në bashkëpunimin e ndërsjellë i mbulon fushat e zhvillimit<br />
<strong>të</strong> mëtutjeshëm <strong>të</strong> kundërzbulimit dhe analizës <strong>së</strong> rrezikut, ndërsa siguron kornizë ligjore <strong>për</strong><br />
pje<strong>së</strong>marrjen e <strong>të</strong> punësuarve në Drejtorinë <strong>doganore</strong> në projekte <strong>të</strong> kësaj sh<strong>të</strong>pie konsultive në<br />
vend <strong>të</strong> huaj.<br />
73. Sigurimi i stazhit <strong>të</strong> benificuar <strong>për</strong> nëpunësit doganor<br />
Sipas mundësive <strong>të</strong> parapara me Ligjin <strong>për</strong> Drejtorinë <strong>doganore</strong>, ndërsa në bazë <strong>të</strong> elaboratit<br />
<strong>të</strong> punuar nga ana e agjencionit <strong>të</strong> licencuar, lëshimi i lejeve nga Fondi <strong>për</strong> sigurim pensional<br />
dhe invalidor, si dhe sigurimin e finacimin buxhetor, në gjysmën e dy<strong>të</strong> në 2009 ka filluar<br />
pagimi i shumës <strong>së</strong> rritur <strong>të</strong> kontributeve <strong>për</strong> sigurim pensional. Në varësi <strong>të</strong> kushteve <strong>të</strong><br />
caktuara specifike <strong>të</strong> vështira dhe <strong>të</strong> rrezikshme, <strong>për</strong> disa punë <strong>të</strong> caktuara paguhet në mënyrë<br />
plo<strong>të</strong>suese 2 deri 4 muaj kontribute <strong>për</strong> sigurim pensional <strong>për</strong> çdo 12 muaj stazh<br />
74. Definimi i mënyrës <strong>së</strong> rotacionit dhe sh<strong>për</strong>ndarjes <strong>të</strong> nëpunësve doganor<br />
Në prill 2009 Drejtoria <strong>doganore</strong> ka sjell Udhëzim <strong>për</strong> rotacionin dhe ricaktim <strong>të</strong> nëpunësve<br />
doganor, me <strong>të</strong> cilën definohen qëllimet, llojet dhe mënyrën e rotacionit dhe ricaktimin e<br />
nëpunësve doganor në cikle dhe individualisht, me qëllim reduktimin transparent <strong>të</strong> ekspozimit<br />
<strong>të</strong> keq<strong>për</strong>dorimit eventual <strong>të</strong> detyrës zyrtare.<br />
75. Koncepimi i mënyrës <strong>së</strong> <strong>për</strong>parimit <strong>të</strong> nëpunësve doganor<br />
Me qëllim sigurimin e mënyrës <strong>së</strong> drej<strong>të</strong> dhe transparente <strong>të</strong> <strong>për</strong>parimit <strong>të</strong> doganierëve në<br />
shërbim, ësh<strong>të</strong> <strong>për</strong>gatitur Udhëzim <strong>për</strong> mënyrën dhe procedurën <strong>për</strong> arritjen e sistemit <strong>të</strong><br />
karierës <strong>të</strong> nëpunësve doganor.<br />
76. Mirënjohje <strong>për</strong> njohurite e nëpunësve doganor në çështjet <strong>doganore</strong><br />
Me ndryshimet e propozuara <strong>të</strong> Ligjit doganor ësh<strong>të</strong> paraparë që nëpunësit doganor me <strong>për</strong>voje<br />
pune më shumë se 3 vjet në zbatimin e procedurave <strong>doganore</strong> mund <strong>të</strong> marrin licencë <strong>për</strong><br />
kryerjen e punëve e <strong>për</strong>faqësimit në procedura <strong>doganore</strong>. Në <strong>për</strong>puthje me rregullat, Drejtoria<br />
<strong>doganore</strong> kryen trajnimin dhe kryen testimin dhe licencimin e personave fizik <strong>për</strong> kryerjen e<br />
<strong>për</strong>faqësimit në procedura <strong>doganore</strong>. Duke pasur parasaysh se trajnuesit dhe vlerësuesit<br />
doganor e rrezultatave <strong>të</strong> kandida<strong>të</strong>ve janë <strong>të</strong> obliguar që <strong>të</strong> kenë më shumë njohuri në lëminë e<br />
doganës, ajo dukej logjike që ata si dhe nëpunësit doganor <strong>të</strong> tjerë <strong>të</strong> cilët shumë vje<strong>të</strong> kryejnë<br />
procedura <strong>doganore</strong>, <strong>të</strong> kenë mundsi që automatikisht <strong>të</strong> marrin licenca <strong>për</strong> kryerjen e punëve<br />
<strong>për</strong> <strong>për</strong>faqësim në procedura <strong>doganore</strong>.<br />
77. Lojrat e para sportive <strong>të</strong> sindika<strong>të</strong>s <strong>për</strong> <strong>të</strong> punësuarit e Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong><br />
Lojrat e para spoprtive <strong>të</strong> sindika<strong>të</strong>s <strong>për</strong> <strong>të</strong> punësuarit në Drejtorinë <strong>doganore</strong> janë mbajtur<br />
në tetor 2009 në Ohër, në organizim <strong>të</strong> sindika<strong>të</strong> <strong>së</strong> pavarur <strong>të</strong> Drejtori<strong>së</strong> dognore <strong>të</strong> RM. Lojrat<br />
sportive janë mbajtur në sallën “Biljanini izvori” dhe në hotelin Park në Ohër ku kanë marrë<br />
pje<strong>së</strong> 150 <strong>për</strong>faqësues nga Dogana e Kumanovës, Shtipit, Manastirit, Shkupit dhe Gjevgjeli<strong>së</strong> si<br />
dhe nga Drejtoria qendrore.<br />
Në frymën e fer-play, olimpizam dhe<br />
shoqërim dhe miqësi, gja<strong>të</strong> garave dy<br />
di<strong>të</strong>she janë mbajtur gara në shta<strong>të</strong> disiplina<br />
– futboll, basketboll, volejboll, shah, pingpong<br />
dhe <strong>të</strong>rheqje me litar. Për rezultatet e<br />
aritur më <strong>të</strong> <strong>për</strong>gatiturve, kryetari i<br />
sindiska<strong>të</strong>s <strong>së</strong> pavarur iu sh<strong>për</strong>da diploma<br />
Raport <strong>për</strong> <strong>punën</strong> e Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong> në vitin 2009 31
IV. RESURSET NJERËZORE<br />
ndërsa ësh<strong>të</strong> dhuruar edhe kupë fituesve <strong>të</strong> <strong>për</strong>gjithshëm <strong>të</strong> cilën e fitoi ekipi i Drejtori<strong>së</strong><br />
Qendrore.<br />
78. Largimi i keq<strong>për</strong>dorimit <strong>të</strong> detyrës zyrtare dhe konflikt interesash<br />
Në vitin 2009 janë kryer<br />
58 kontrolle në <strong>të</strong> gjitha<br />
njësi<strong>të</strong> organizative <strong>të</strong><br />
Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong><br />
(krahasur me 46 në<br />
2008, 33 në 2007 dhe 22<br />
në 2006). Nga tabela e<br />
paraqitur mund <strong>të</strong> shihet<br />
se në 2009 vëmendje <strong>të</strong><br />
veçpan<strong>të</strong> i ësh<strong>të</strong><br />
kushtuar<br />
Pjesa organizative<br />
Numri i inspektimeve<br />
2009 2008 2007 2006<br />
Drejtoria Qendrore 35 17 2<br />
Dogana e Shkupit 8 9 10 16<br />
Dogana e Kumanovës 4 2 1 1<br />
Dogana e Shtipit 4 8 9 2<br />
Dogana e Manastirit 2 5 6 2<br />
Dogana e Gjevgjeli<strong>së</strong> 5 5 5 1<br />
Gjithsej<strong>të</strong> 58 46 33 22<br />
rregullshmëri<strong>së</strong> në punë në Drejtorinë qendrore, ku janë kryer 35 inspektike, krahasuar me vitin<br />
2008 ku janë kryer 17, ndërsa në vitin 2007 2 kontrolle. Në bazë <strong>të</strong> rezultateve nga kontrolli,<br />
vazhdojmë me hetimet e brendshme <strong>për</strong> ekzaminimin e ekzistimit <strong>të</strong> <strong>për</strong>gjegjësi<strong>së</strong> disiplinore, si<br />
dhe me marrjen e masave <strong>të</strong> hetuesi<strong>së</strong> kundër autorëve <strong>të</strong> kundërvajtjeve <strong>doganore</strong> dhe veprave<br />
penale.<br />
Hetime <strong>të</strong> brendshme<br />
Në 2009 janë<br />
realizuar 127 hetime <strong>të</strong><br />
brendshme ( në<br />
krahasim me 140 në<br />
2008, 240 në 2007,<br />
ndërsa 71 në 2006), ku<br />
në 52 raste (krahasuar<br />
me 70 në vitin 2008, 87<br />
në 2007) janë konstatuar<br />
shkelje disiplinore dhe<br />
parregullsi. Për dallim<br />
Pjesa organizative<br />
Numri i hetimeve<br />
2009 2008 2007 2006<br />
Drejtoria qendrore 44 20<br />
Dogana e Shkupit 24 33 65 23<br />
Dogana e Kumanovës 24 22 29 17<br />
Dogana e Shtipit 11 18 57 7<br />
Dogana e Manastirit 12 25 27 14<br />
Dogana e Gjevgjeli<strong>së</strong> 12 22 62 10<br />
Gjithsej<strong>të</strong> 127 140 240 71<br />
nga viti 2007 dhe 2006 kur nuk ësh<strong>të</strong> realizuar asnjë hetim i brendshëm në drejtoinë qendrore ,<br />
në vitin 2008 janë kryer 20 hetime <strong>të</strong> brendshme në Drejtorinël qendrore ndërsa në vitin 2009<br />
janë kryer 71 hetime.<br />
Procedura disiplinore<br />
Në vitin 2009 janë ngritur 99 procedura disiplinore (93 në vitin 2008) <strong>për</strong> konstatimin e<br />
<strong>për</strong>gjegjësi<strong>së</strong> tek <strong>të</strong> punësuarit <strong>të</strong> cilët kanë prishur rendin e punës dhe disiplinën, në bazë <strong>të</strong> <strong>së</strong><br />
cilës janë sjellë 27 vendime <strong>për</strong> ndërprerje <strong>të</strong> marrëdhënies <strong>së</strong> punës, 42 vendime <strong>për</strong> shqiptimin<br />
e ma<strong>së</strong>s disiplinore dënim me para dhe 30 vendime me <strong>të</strong> cilët ndërpritet procedura disiplinore<br />
<strong>për</strong> shkak <strong>të</strong> vje<strong>të</strong>rsi<strong>së</strong> <strong>së</strong> <strong>për</strong>gjegjësi<strong>së</strong> disiplinore, ose mungesa e <strong>për</strong>gjegjësi<strong>së</strong> sipas<br />
propozimit <strong>të</strong> parashtruar ( në vitin 2008 janë sjell 46 vendime <strong>për</strong> ndërprerje <strong>të</strong> punës, 35<br />
vendime <strong>për</strong> shqiptimin e ma<strong>së</strong>s disiplinore dënim me para, dhe 17 vendime me <strong>të</strong> cilët<br />
ndërprehet procedura disiplinore <strong>për</strong> shkak <strong>të</strong> vje<strong>të</strong>rsi<strong>së</strong> <strong>së</strong> procedurës disiplinore ose munge<strong>së</strong>s<br />
<strong>së</strong> <strong>për</strong>gjegjësi<strong>së</strong> sipas propozimit <strong>të</strong> parashtruar).<br />
Raport <strong>për</strong> <strong>punën</strong> e Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong> në vitin 2009 32
IV. RESURSET NJERËZORE<br />
Në 2009 janë shqiptuar 16 pezullime nga puna <strong>të</strong> nëpunësve doganor <strong>për</strong> shkak bërjen e<br />
veprave penale <strong>të</strong> lidhur me kryerjen e detyrave zyrtare (4 në 2008).<br />
Nga gjithsej<strong>të</strong> 169 lëndë penale në periudhën kohore prej 2002-2009, në fund <strong>të</strong> dhjetorit<br />
2009, ende në procedurë gjyqësore janë 108 lëndë penale kundër 90 personave <strong>të</strong> punësuar në<br />
Drejtorinë <strong>doganore</strong> dhe 84 kundër ish <strong>të</strong> punësuarve në Drejtorinë <strong>doganore</strong>. Lëndët penale<br />
janë me vje<strong>të</strong>rsi prej 2 muaj deri më 7 vje<strong>të</strong>. Me procedurë gjyqësore <strong>të</strong> <strong>për</strong>funduar dhe me<br />
vendim <strong>për</strong>fundimtar janë gjithsej<strong>të</strong> 50 lëndë penale, ndërsa <strong>për</strong> 11 nuk ka informata në çfar<br />
statusi gjenden. Te gjykatat themelore n procedura janë 100 lëndë penale me vje<strong>të</strong>rsi prej 2<br />
muaj në 7 vje<strong>të</strong>. Nga numri i <strong>për</strong>gjithshëm i lëndve penale <strong>të</strong> cilat gjenden te gjykatat themelore,<br />
40 lëndë gjenden në diskutim gjyqsor, ndërsa 39 lëndë gjenden në fazë <strong>të</strong> ekspertizave<br />
gjyqësore. Te gjykata e apelit në procedurë janë 8 lëndë me kujdestari pre 1-5 vje<strong>të</strong>. Në<br />
bashkëpunim me MPB ësh<strong>të</strong> ngritur një kallëzim penal e cila gjendet në procedurë tek<br />
Prokuroria Publike<br />
Auditim i brendshëm<br />
Në vitin 2009 janë kryer 22 auditime <strong>të</strong> brendshme (11 në 2008) me <strong>të</strong> cilat njësive<br />
organizative <strong>të</strong> rishikuar iu ësh<strong>të</strong> propozuar 93 rekomandime <strong>për</strong> <strong>për</strong>mirësimin e punës (40 në<br />
2008). Nga rekomandimet e dhëna gja<strong>të</strong> 2009 janë realizuar 69, në rrjedh <strong>të</strong> realizimit janë 13<br />
rekomandime, ndërsa 11 rekomandimet e mbetura i cili afat <strong>për</strong> implementimin ësh<strong>të</strong> në vitin<br />
2010.<br />
Raport <strong>për</strong> <strong>punën</strong> e Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong> në vitin 2009 33
V. LOGJISTIKË<br />
79. Rregullimi i <strong>për</strong>dorimit <strong>të</strong> mjeteve kryesore në Drejtorinë <strong>doganore</strong><br />
Me qëllim <strong>për</strong>dorimin më efikas dhe më ekonomik <strong>të</strong> resurseve materiale, në korrik 2009<br />
Drejtoria dogaanore ka sjell Udhëzim <strong>për</strong> regjsitrimin dhe lëvizjen mjeteve kryesore, me <strong>të</strong> cilën<br />
rregullohet mënyra e regjistrimit dhe lëvizjes e mjeteve kryesore gja<strong>të</strong> <strong>për</strong>dorimit <strong>të</strong> tyre deri në<br />
ndërprerjen e nevojës nga <strong>për</strong>dorimi i tyre i mëtutjeshëm dhe vendosjes jash<strong>të</strong> <strong>për</strong>dorimit.<br />
80. Koncepimi i veprimit me pajisjet TI nga aspekti i siguri<strong>së</strong><br />
Me qëllim futjen e rregullave <strong>për</strong> <strong>për</strong>dorimin, procedurave dhe standardeve në teknologjinë<br />
informatike në Drejtorinë <strong>doganore</strong>, <strong>për</strong>dorimin optimal dhe menaxhimin me teknologjinë<br />
informatike dhe mbrojtjen e <strong>të</strong> dhënave, si dhe <strong>për</strong> sigurimin efektiv, efikas dhe operim i sigur<strong>të</strong><br />
i sistemit informatik dhe infrastrukturave teknologjike, ësh<strong>të</strong> <strong>për</strong>gatitur Udhëzim <strong>për</strong> veprim me<br />
pajisjet TI nga aspekti i siguri<strong>së</strong> TI në Drejtorinë <strong>doganore</strong>.<br />
81. Mundësia e <strong>për</strong>fshirjes <strong>së</strong> <strong>të</strong> dhënave nga GPS <strong>për</strong> <strong>për</strong>dorimin e automobilave<br />
zyrtare<br />
Në naj 2009 Drejtoria <strong>doganore</strong> ka sjell Udhëzim <strong>të</strong> ri <strong>për</strong> <strong>për</strong>dorimin dhe menaxhimin e<br />
automobilave zyrtar, me <strong>të</strong> cilën rregullohen procedurat <strong>për</strong> rruajtjen, dhënien dhe <strong>për</strong>dorimin e<br />
automejeteve zyrtare në Drejtorinë <strong>doganore</strong>, kategorizimin e tyre, evidentimin, mbajtjen dhe<br />
riparimin, kryerjen e mbikëqyrjes, mënyrën e <strong>për</strong>dorimit <strong>të</strong> sistemit <strong>për</strong> pozicionim global –<br />
GPS si dhe <strong>për</strong>gjegjësinë e <strong>të</strong> punësuarve.<br />
82. Futja e sistemit elektronik <strong>për</strong> evidentimin e kohës <strong>së</strong> punës<br />
Në funksion ësh<strong>të</strong> vënë sistemi <strong>për</strong> evidentimin e kohës <strong>së</strong> punës dhe kontrollin e qasjes<br />
(SWT&-CA), <strong>të</strong> dedikuar <strong>për</strong> ndjekjen dhe kontrollin e kohës <strong>së</strong> punës <strong>të</strong> <strong>të</strong> punësuarve në<br />
Drejtorinë <strong>doganore</strong>. Sistemi elektronik <strong>për</strong> evidentim e kohës <strong>së</strong> punës <strong>për</strong>cakton mënyrën dhe<br />
procedurën <strong>për</strong> evidentimin e kohës <strong>së</strong> punës, llojin e kartelës <strong>për</strong> evidentimin e kohës <strong>së</strong> punës,<br />
obligimet e <strong>të</strong> punësuarve dhe udhëheqësve dhe kompetencat <strong>për</strong> veprim me qëllim regjistrimin<br />
e drej<strong>të</strong> <strong>të</strong> kohës <strong>së</strong> punës, kontrollin i <strong>për</strong>dorimit <strong>të</strong> kohës punuese nga ana e <strong>të</strong> punësuarve dhe<br />
kontrolli i qasjes në hapësirat e Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong>. Janë vendosur bravë magnetike <strong>për</strong><br />
kontroll <strong>të</strong> qasjes deri te dhe lëvizjet në hapësirat e Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong>.<br />
Në prill 2009 Drejtoria <strong>doganore</strong> ka sjell udhëzim <strong>të</strong> ri <strong>për</strong> kohën punuese me <strong>të</strong> cilën<br />
definohet fillimi, mbarimi i kohës <strong>së</strong> punës dhe lëshimin, kontrollin me softverin e ri <strong>për</strong><br />
kontrollin e kohës punuese dhe hyrjen në hapësirat punuese në Drejtorinë <strong>doganore</strong>,<br />
kompetancat <strong>për</strong> mbikëqyrje e <strong>për</strong>dorimit <strong>të</strong> kohës punuese, ndërsa <strong>të</strong> reviduara dhe <strong>të</strong> <strong>për</strong>fshira<br />
me dispozitat nga Udhëzimi <strong>për</strong> realizimin e punës suplementare.<br />
83. Rregullimi i <strong>për</strong>dorimit <strong>të</strong> barkëve motorike patrolluese<br />
Në gusht 2009 janë miratuar Udhëzimet <strong>për</strong> punë me barka motorike në Drejtorinë<br />
<strong>doganore</strong> dhe Doracak <strong>për</strong> punë me barka motorik, me <strong>të</strong> cilat rregullohet organizimi dhe puna<br />
me barka motorike patrolluese, vendosja, <strong>për</strong>dorimi dhe rruajtja e pajisjeve <strong>për</strong> punë, si dhe<br />
trajnimi i nëpunësve doganor <strong>të</strong> cilëve u ësh<strong>të</strong> mundësuar <strong>për</strong>dorimi i barkave motorike. Janë<br />
definuar obligimet dhe <strong>për</strong>gjegjësi<strong>të</strong> e nëpunësve doganor me qëllim <strong>për</strong>dorimin e sigur<strong>të</strong> me<br />
barkat motorike.<br />
84. Përcaktimi i mënyrës dhe procedurës <strong>për</strong> dhënien me qira <strong>të</strong> hapësirave<br />
afariste dhe reklamuese në vendkalimet kufitare<br />
Në mars 2009 Drejtoria <strong>doganore</strong> ka sjell Udhëzim <strong>për</strong> mënyrën dhe procedurën <strong>për</strong><br />
dhënien me qira <strong>të</strong> hapësirave afariste dhe reklamuese në vendkalimet kufitare <strong>të</strong> RM<br />
<strong>për</strong> qarkullim rrugor, <strong>për</strong> <strong>të</strong> cilat <strong>të</strong> drej<strong>të</strong> <strong>për</strong> menaxhim, rregullim dhe mirmbajtje ka<br />
Drejtoria <strong>doganore</strong> e RM.<br />
Raport <strong>për</strong> <strong>punën</strong> e Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong> në vitin 2009 34
V. LOGJISTIKË<br />
85. Formimi i komisionit <strong>për</strong> ndjekjen e rreziqeve financiare <strong>të</strong> Drejtori<strong>së</strong><br />
<strong>doganore</strong><br />
Në mars 2009 Drejtoria <strong>doganore</strong> ka formuar Komision <strong>për</strong> menaxhimin me mjetet dhe<br />
obligimet që kanë <strong>për</strong> qëllim vëzhgimin, analizimin dhe propozimin e masave <strong>për</strong> reduktimin e<br />
rreziqeve nga humbjet financiare dhe rritjen e efikasitetit gja<strong>të</strong> <strong>për</strong>dorimit <strong>të</strong> resurseve<br />
financiare <strong>të</strong> Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong>. Komisioni punon në bazë rregullores e ve<strong>të</strong> e ka sjellë.<br />
86. Revidimi i procedurës <strong>për</strong> drejtimin me mallrat e konfiskuar dhe mallrat <strong>të</strong><br />
braktisur në dobi <strong>të</strong> shtetit<br />
Në prill 2009 Drejtoria <strong>doganore</strong> e shqyrtoi Udhëzimin <strong>për</strong> veprimin me mallrat e<br />
konfiskuar dh e<strong>të</strong> braktisur në dobi <strong>të</strong> shtetit, me qëllim eliminimin e vështersive <strong>të</strong> <strong>për</strong>caktuar<br />
me implementimin e deritanishëm.<br />
87. Rregullimi i proceseve punuese me <strong>për</strong>fshirjen e Sektorit <strong>për</strong> punë<br />
administrative dhe teknike<br />
Për shkak formimit <strong>të</strong> sektorit <strong>të</strong> ri <strong>për</strong> punë administrative dhe teknike janë sjellë<br />
ndryshime dhe plo<strong>të</strong>sime <strong>të</strong> akteve intene në vijim:<br />
- Udhëzim <strong>për</strong> <strong>për</strong>dorim <strong>të</strong> telefonave mobil zyrtarë,<br />
- Udhëzim <strong>për</strong> <strong>për</strong>gatitjen dhe zbatimin e planit financiar, planin <strong>për</strong> furnizim dhe planin<br />
<strong>për</strong> investime.<br />
- Udhëzim <strong>për</strong> kryerjen e furnizimeve.<br />
88. Mirëmbajtja e ndërtesave<br />
Ësh<strong>të</strong> bërë rikonstruimi i disa objekteve <strong>të</strong> Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong> siç janë: Ndërtesa e Doganës<br />
<strong>së</strong> Manastirit (<strong>për</strong> di<strong>të</strong>lindjen e tredhje<strong>të</strong> <strong>të</strong> saj, krej<strong>të</strong>sisht ësh<strong>të</strong> restauruar, ësh<strong>të</strong> ndërtuar<br />
hapësirë e re <strong>për</strong> arkivë me sipëfaqe prej 100 m², dhe pod <strong>të</strong> ri <strong>për</strong> <strong>të</strong>rë objektin dhe ësh<strong>të</strong><br />
siguruar nxemje dhe ftofje më efikase, kulm i ri mbuluar dhe izolim termik), Vendkalmi kufitar<br />
Novo Sellë, Dogana e Shkupit dhe NJD<br />
Trubarevë dhe Depoja <strong>për</strong> mallrat e<br />
konfiskuar në Tetovë. Në tetor ka<br />
<strong>për</strong>funduar renovimi i ndërte<strong>së</strong>s<br />
Administrative <strong>të</strong> Doganës <strong>së</strong> Manastirit.<br />
Janë vendosur instalime <strong>për</strong>ka<strong>të</strong>se <strong>për</strong><br />
furnizimin me rryme elektrike <strong>të</strong> skanerëve<br />
mobil në vendkalimet kufitare.<br />
Janë vendosur ka<strong>të</strong>r peshore <strong>të</strong> cilët do<br />
<strong>të</strong> mundësojnë <strong>për</strong>shpejtimin e procedurës<br />
<strong>së</strong> eksportit në vendkalimet kufitare<br />
Tabanovcë, Bllacë, Mexhitli dhe Qafëthanë.<br />
Drejtoria <strong>doganore</strong> në dy raste ka bërë reduktimin drastik <strong>të</strong> shumës <strong>së</strong> taksave terminale,<br />
ndërsa matja te peshoret nga viti 2009 janë pa page<strong>së</strong>. Janë furnizuar dy peshore mobile <strong>për</strong><br />
automjete transportuese <strong>të</strong> rënda <strong>për</strong> nevojat e ekipeve mobile <strong>doganore</strong>.<br />
Kanë <strong>për</strong>funduar <strong>të</strong> gjitha punët e nevojshme infrastrukturore dhe ësh<strong>të</strong> vendosur objekt i<br />
<strong>për</strong>kohëshëm në Shën Naum si <strong>për</strong>gatitje <strong>për</strong> hapjen e vendkalimit <strong>të</strong> ri kufitar në mes<br />
Republikës <strong>së</strong> Maqedoni<strong>së</strong> dhe Republikës <strong>së</strong> Shqi<strong>për</strong>i<strong>së</strong>.<br />
Raport <strong>për</strong> <strong>punën</strong> e Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong> në vitin 2009 35
V. LOGJISTIKË<br />
89. Aktivitetet tjera <strong>për</strong> <strong>për</strong>forcimin e <strong>për</strong>krahjes logjistike <strong>të</strong> Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong><br />
Me qëllim forcimin e mëtutjeshëm <strong>të</strong> kushteve <strong>për</strong> zbatimin e kompetencave <strong>të</strong> Drejtori<strong>së</strong><br />
Doganore, në periudhën e kaluar janë <strong>për</strong>gatitur akte interne <strong>të</strong> reja dhe reviduese:<br />
- Udhëzim <strong>për</strong> <strong>për</strong>dorimin e mjeteve buxhetore <strong>të</strong> dedikuar <strong>për</strong> reperezentim,<br />
- Rregulla kontabiliteti <strong>për</strong> regjistrimin e donacioneve në Drejtorinë <strong>doganore</strong>,<br />
- Udhëzim <strong>për</strong> mënyrën dhe procedurën <strong>për</strong> mbajtjen e mjeteve nga paga e <strong>të</strong> punësuarve<br />
në Drejtorinë <strong>doganore</strong>,<br />
- Udhëzim <strong>për</strong> mënyrën e veprimit me mjetet e paguara në llogarinë evidente <strong>të</strong> Drejtori<strong>së</strong><br />
<strong>doganore</strong>,<br />
- Udhëzim <strong>për</strong> veprim në rast <strong>të</strong> zjarri,<br />
- Udhëzim <strong>për</strong> sistemin e kontrollit <strong>të</strong> brendshëm <strong>të</strong> Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong>,<br />
- Udhëzim <strong>për</strong> likuidim <strong>të</strong> dokumenteve kontabiliteti në Drejtorinë <strong>doganore</strong>,<br />
- Udhëzim <strong>për</strong> mënyrën dhe kushtet <strong>për</strong> qasje në sistemin TIK <strong>të</strong> Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong>,<br />
- Rregullore <strong>për</strong> punë me informata <strong>të</strong> klasifikuara në Drejtorinë <strong>doganore</strong>,<br />
- Udhëzim <strong>për</strong> punë me informatat e klasifikuara në Drejtorinë <strong>doganore</strong>,<br />
- Udhëzim <strong>për</strong> pranimin e palëve në Drejtorinë <strong>doganore</strong>,<br />
- Udhëzim <strong>për</strong> mënyrën dhe procedurën <strong>për</strong> kryerjen e mbledhjes <strong>së</strong> tereminaleve<br />
<strong>doganore</strong>,<br />
- Udhëzim <strong>për</strong> <strong>për</strong>gatitjen dhe ndjekjen e realizimit <strong>të</strong> planit <strong>të</strong> Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong>,<br />
- Marrëveshje e re kolektive,<br />
- Udhëzim <strong>për</strong> pajisje minimale që duhen <strong>të</strong> kenë njësi<strong>të</strong> organizative në Drejtorinë<br />
<strong>doganore</strong>.<br />
Raport <strong>për</strong> <strong>punën</strong> e Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong> në vitin 2009 36
VI. BASHKËPUNIMI NDËRINSTUTUCIONAL DHE NDËRKOMBËTAR<br />
90. Forum koordinativ rajonal – Projekt i UE TACTA (Technical Assistance to<br />
Customs and Tax Administration – Ndihmë teknike i daministratave <strong>doganore</strong><br />
dhe tatimore)<br />
Në maj 2009 në Shkup ësh<strong>të</strong> mbajtur forumi i pes<strong>të</strong> koordinativ rajonal në kuadër <strong>të</strong><br />
projektit <strong>të</strong> UE TACTA në <strong>të</strong> cilën kanë marrë pje<strong>së</strong> drejtorët e shërbimeve <strong>doganore</strong> nga<br />
Republika e Maqedoni<strong>së</strong> dhe shtetet e Ballkanit Perendimor, Shqi<strong>për</strong>ia, Bosnja dhe<br />
Hercegovina, Kosova, Serbija dhe Mali i zi. Drejtorët gjeneral në takimin miratuan<br />
konkluzionet, <strong>të</strong> cilët kanë shprehur angazhimin e tyre në <strong>për</strong>forcimin e bashkëpunimit <strong>të</strong><br />
ndërsjellë në fushën e shkëmbimit<br />
elektronik <strong>të</strong> informatave dhe lidhjen<br />
e sistemeve <strong>doganore</strong> informative, <strong>për</strong><br />
<strong>të</strong> shqyrtuar mundësit <strong>për</strong> kontroll <strong>të</strong><br />
<strong>për</strong>bashkët dhe reciprok.<br />
Projekti TACTA ofron ndihmë <strong>për</strong> modernizimin e<br />
strukturës organizative dhe punës <strong>doganore</strong>, <strong>për</strong>krah<br />
zhvillim <strong>të</strong> strategjive <strong>të</strong> reja në luf<strong>të</strong>n kundër<br />
mashtrimeve <strong>doganore</strong> dhe tregti<strong>së</strong> <strong>së</strong> paligjshme.<br />
Bashkëpunimi rajonal ësh<strong>të</strong> një ndër shtyllat kryesore <strong>të</strong><br />
Projektit, ndërsa dialogu ekzistues në mes shërbimeve<br />
<strong>doganore</strong> <strong>të</strong> vendeve nga Ballkani Perendimor mundëson<br />
<strong>për</strong>mirësimin e bashkëpunimit instutucional <strong>të</strong><br />
shërbimeve <strong>doganore</strong>.<br />
91. Prezantimi i <strong>për</strong>vojës nga futja e sistemit elektronik njësportel <strong>për</strong> dhënien e<br />
licencave <strong>për</strong> import, eksport dhe tranzit <strong>të</strong> mallrave dhe kuotave tarifore<br />
(EXIM)<br />
Për shkak interesit <strong>të</strong> trguar nga<br />
palët e kontraktuar <strong>të</strong> marrëveshjes<br />
CEFTA, Drejtoria <strong>doganore</strong> e RM<br />
koordinator i aktiviteteve<br />
projektuese <strong>për</strong> futjen e sistemit<br />
elektronik njësportel <strong>për</strong> dhënien e<br />
licencave <strong>për</strong> import, eksport dhe<br />
tranzit <strong>të</strong> malllit dhe kutove tarifore<br />
(EXIM) ka organizuar mbledhje në<br />
nivel rajonal <strong>për</strong> prezantimin e<br />
<strong>për</strong>vojës <strong>së</strong> saj me sistemin Single<br />
Windows, sistem i ve<strong>të</strong>m i këtij<br />
lloji në rajon.<br />
92. Konferencë rajonale <strong>për</strong> prëvojën e RM nga futja e sistemit elektronik<br />
njësportel <strong>për</strong> dhënien e licencave <strong>për</strong> import, eksport dhe tranzit <strong>të</strong> mallrave<br />
dhe kuotave tarifore ( EXIM)<br />
Në organizim <strong>të</strong> Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong> dhe në bashkëpunim me komisionin Ekonomik <strong>të</strong><br />
Kombeve <strong>të</strong> Bashkuara <strong>për</strong> Europë (UNECE), USAID dhe Sekretariati i CEFTA 2006, në<br />
dhjetor 2009 në Shkup ësh<strong>të</strong> mbajtur konferenca e tre<strong>të</strong> <strong>për</strong> Europën Juglindore <strong>për</strong> leh<strong>të</strong>simin e<br />
tregti<strong>së</strong>, sistemit njësportel dhe harmonizimin e <strong>të</strong> dhënave tregtare. Në Konferencë kanë marrë<br />
pje<strong>së</strong> <strong>për</strong>faq<strong>së</strong>ues nga Shqi<strong>për</strong>ia, Bosnja dhe Hercegovina, Maqedonia, Kosova, Moldavia,<br />
Serbija, Turqia, Kroacija, Mali i Zi, Suedia, UNECE, OBD, Komisioni Evropian, dhe USAID.<br />
Në konferencë janë <strong>për</strong>caktuar fushat <strong>për</strong> bashkëpunimin e ardhshëm rajonal në zbatimin e<br />
teknologji<strong>së</strong> moderne në leh<strong>të</strong>simin e tregti<strong>së</strong>, vendosjes <strong>së</strong> sitemit njësportel dhe harmonizimit<br />
<strong>të</strong> <strong>të</strong> dhënave tregtare si dhe parimet kryesore <strong>për</strong> shkëmbimin elektronik <strong>të</strong> <strong>të</strong> dhënave <strong>për</strong>mes<br />
vendeve në rajon.<br />
Raport <strong>për</strong> <strong>punën</strong> e Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong> në vitin 2009 37
VI. BASHKËPUNIMI NDËRINSTUTUCIONAL DHE NDËRKOMBËTAR<br />
93. Seminar rajonal <strong>për</strong> njohjen e falsifikimeve<br />
Drejtoria <strong>doganore</strong> në bashkëpunim me SNB REACT – rrje<strong>të</strong> evropiane kundër<br />
falsifikimeve, më 17 shtator 2009 ka organizuar seminar <strong>për</strong> njohjen e markave tregtare <strong>për</strong><br />
mbrojtjen e pronësi<strong>së</strong> intelektuale. Përveç nëpunësve doganor, inpektorë <strong>të</strong> tregut dhe persona<br />
tjerë zyrtarë, në seminarë kanë mnarrë pje<strong>së</strong> edhe <strong>për</strong>faqësues <strong>të</strong> shërbimeve kompetente nga<br />
vendet e rajonit, <strong>për</strong>faqësues vendas dhe <strong>të</strong> huaj mbaj<strong>të</strong>s <strong>të</strong> markave tregtare etj.<br />
Seminari paraqet vazhdimësi <strong>të</strong> trajnimit <strong>për</strong> af<strong>të</strong>simin e nëpunësve doganor dhe<br />
inspektorëve <strong>të</strong> tregut <strong>për</strong> njohjen e falsifikimeve.<br />
94. Përkrahja nga Qeveria e SHBA<br />
Në maj 2009 Qeveria e SHBA Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong> i ka dhuruar pajisje <strong>të</strong> dedikuar <strong>për</strong><br />
zbulimin e rrezatimit radioaktiv, pajisje kompjuterike dhe <strong>për</strong> zyra, si dhe mjete tjera ndihmëse<br />
<strong>për</strong> <strong>punën</strong> e ekipeve mobile <strong>doganore</strong>, me vlerë prej rrteh 150 mijë dollar amerikan, ndërsa në<br />
tetor 2009 i ka dhuruar radio stacione digjitale mobile, si plo<strong>të</strong>sim i donacionit <strong>të</strong> mëparshëm<br />
<strong>për</strong> vendosjen e radio sistemeve <strong>për</strong> nevojat e Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong>.<br />
95. Takime koordinatore donatore<br />
Në qershor 2009 dhe dhjetor 2009 janë organizuar takimet koordinative donatore <strong>të</strong> pes<strong>të</strong><br />
dhe <strong>të</strong> gjash<strong>të</strong> në fushën e punës <strong>doganore</strong>. Në mbledhje kanë marrë pje<strong>së</strong> donatorët ekzistues<br />
dhe donatorë <strong>të</strong> mundshëm <strong>të</strong> cilët kanë kontribuar <strong>për</strong> reformat në Drejtorinë <strong>doganore</strong>. U<br />
prezantuan fusha dhe projekte <strong>të</strong> cilët do <strong>të</strong> jenë interesante nga aspekti i mundësi<strong>së</strong> që do <strong>të</strong><br />
financohen nga donatorët.<br />
96. Intensiviteti i bashkëpunimit me doganën e R epublikës <strong>së</strong> Serbi<strong>së</strong><br />
Më 6 gusht 2009 ësh<strong>të</strong> nënshkruar marrëveshje <strong>për</strong> set <strong>të</strong> harmonizuar <strong>të</strong> <strong>të</strong> dhënave <strong>të</strong> cilat<br />
do <strong>të</strong> shkëmbehen në rrugë elektronike <strong>për</strong>mes <strong>për</strong>dorimit <strong>të</strong> sistemit SEED në mes Drejtori<strong>së</strong><br />
<strong>doganore</strong> <strong>të</strong> RM dhe Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong> <strong>të</strong> Serbi<strong>së</strong>. Ky koncept i bashkëpunimit <strong>për</strong>mes<br />
shkëmbimit <strong>të</strong> <strong>të</strong> dhënave elektronike do <strong>të</strong> kontribuojë <strong>për</strong> implementimin më efikas <strong>të</strong><br />
legjislacionit doganor dhe luf<strong>të</strong>s kundër aktiviteteve kriminale ndërkufitare..<br />
97. Vazhdimi i memorandumit <strong>për</strong> bashkëpunim me Japan Tobacco International<br />
Në qershor 2009 ësh<strong>të</strong> vazhduar vlefshmëria e memorandumit <strong>për</strong> bashkëpunim me JTI <strong>për</strong><br />
dy vjetet e ardhshme. Memorandumi ka <strong>për</strong> qëllim veprimin e <strong>për</strong>bashkët në parandalimin e<br />
tregti<strong>së</strong> <strong>së</strong> paligjshme me prodhime <strong>të</strong> duhanit.<br />
98. Bashkëpunimi me institucionet arsimore<br />
Marrëveshja <strong>për</strong> bashkëpunim<br />
afatgja<strong>të</strong> në mes Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong> dhe<br />
Fakultetit <strong>për</strong> turizëm, doganë dhe<br />
shpedicion në Ohër, ka vazhduar me<br />
realizimin e praktikave verore <strong>për</strong> 45<br />
studen<strong>të</strong> <strong>të</strong> rregullt nga programi studiues<br />
<strong>për</strong> doganë dhe shpedicion.<br />
Në bashkëpunim me Fakultetin<br />
Ekonomik në Shkup në punë praktike në<br />
Drejtorinë <strong>doganore</strong> janë sh<strong>për</strong>ndarë 10<br />
studen<strong>të</strong>.<br />
Raport <strong>për</strong> <strong>punën</strong> e Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong> në vitin 2009 38
VI. BASHKËPUNIMI NDËRINSTUTUCIONAL DHE NDËRKOMBËTAR<br />
99. Nënshkrimi i Protokolit <strong>për</strong> zbatimin e memorandumit <strong>për</strong> bashkëpunim në mes MPB<br />
– Enti <strong>për</strong> siguri publike dhe Ministri<strong>së</strong> <strong>së</strong> Financave – Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong> <strong>të</strong> RM<br />
Në korrik 2009 ësh<strong>të</strong> nënshkruar Protokol <strong>për</strong> zbatimin e memorandumit <strong>për</strong> bashkëpunim<br />
në mes MPB – Entit <strong>për</strong> siguri publike dhe Ministri<strong>së</strong> <strong>së</strong> Finanacave – Drejtori<strong>së</strong> Doganore <strong>të</strong><br />
RM. Protokoli e rregullon mënyrën dhe rrethveprimin e bashkëpunimit, koordinimit dhe<br />
veprimeve <strong>të</strong> <strong>për</strong>bashkëta me qëllim mbrojtje më efikase <strong>të</strong> kufirit shte<strong>të</strong>ror, luf<strong>të</strong>s kundër krimit<br />
<strong>të</strong> organizuiar dhe krimeve tjera, leh<strong>të</strong>simit dhe <strong>për</strong>shpejtimit <strong>të</strong> qarkullimit <strong>të</strong> mallrave dhe<br />
udhëtarëve, si dhe rritjen e siguri<strong>së</strong> <strong>të</strong> qytetarëve dhe shoqëri<strong>së</strong>. Ndër tjera, me Protokolin<br />
rregullohet edhe bashkëpunimi i kalimeve kufitare, niveli i bashkëpunimit dhe metodologji<strong>së</strong> <strong>të</strong><br />
kontrollit <strong>të</strong> qarkullimit ndërkufitar, si dhe shfry<strong>të</strong>zimi më efikas i burimeve <strong>të</strong> disponueshme.<br />
Raport <strong>për</strong> <strong>punën</strong> e Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong> në vitin 2009 39
VII. TRANSPARENCA<br />
100. Internet dhe intranet portali i Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong><br />
Në 2009 në intranet portalin e Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong> janë publikuar 329 (220 në 2008)<br />
informata, ndërsa në faqen oficiale <strong>të</strong> internetit janë publikuar 823 (700 në 2008) infiormata në<br />
gjuhën Maqedonase, Angleze dhe Shqipe.<br />
101. Linja e hapur telefonike <strong>doganore</strong> (197)<br />
Në linjën e hapur telefonike (197) janë regjistruar 56 963 thirje (98 859 në 2008) ose në<br />
mesatare 156 në di<strong>të</strong>, nga <strong>të</strong> cilat 69 me pëmbajtje <strong>të</strong> dobishme, <strong>për</strong> 77 informacione janë<br />
kërkuar hetime plo<strong>të</strong>suese nga repartet tjera. Në vitin 2009 ësh<strong>të</strong> furnizuar sistem <strong>për</strong> içizimin e<br />
thirjeve nga linja e hapur <strong>për</strong> punë më <strong>të</strong> sigur<strong>të</strong>.<br />
102. Qasje <strong>të</strong> lirë te infomatat nga karakteri publik<br />
Sipas Ligjit <strong>për</strong> qasje <strong>të</strong> lirë tek informatat nga karakteri publik në vitin 2009 janë pranuar<br />
gjithsej<strong>të</strong> 22 kërkesa. Drejtoria <strong>doganore</strong> ësh<strong>të</strong> <strong>për</strong>gjigjur pozitivisht në 17 kërkesa dhe e ka<br />
dorëzuar informa<strong>të</strong>n e kërkuar në formë <strong>për</strong>ka<strong>të</strong>se. Pe<strong>së</strong> kërkesa <strong>për</strong> qasje te informacionet me<br />
karakter publik janë refuzuar, me arsyetim se drejtoria <strong>doganore</strong> nuk disponon infomata <strong>të</strong> tilla<br />
dh e<strong>të</strong> njëjtat janë dërguar te instutucionet posedues <strong>të</strong> informatave.<br />
Raport <strong>për</strong> <strong>punën</strong> e Drejtori<strong>së</strong> <strong>doganore</strong> në vitin 2009 40