Coś na Progu #10

More documents

Recommendations

Info

TEMAT NUMERU lubił kontaktować się z nimi – nawet ojciec nigdy nie traktował poważnie jego aspiracji naukowych 8 . Towarzystwa dotrzymywały mu zwykle wierne psy, nazywane kolejno na cześć wielkich uczonych historii. Przełomowy moment w życiu Doca nastąpił 5 listopada 1955 roku, kiedy to wieszając zegar na ścianie w łazience, poślizgnął się i uderzył w głowę. Wtedy właśnie wpadł na pomysł stworzenia kondensatora przypływu umożliwiającego podróż w czasie. Następne 30 lat i prawie całą rodzinną fortunę poświęcił na realizację swojego projektu. Zapewne całe Hill Valley miało go za niebezpiecznego dla otoczenia szaleńca. Plotkami na jego temat zainteresował się nastoletni Marty McFly, który zakradł się pewnego razu do laboratorium Emmetta. Ten szybko odnalazł bratnią duszę w ciekawskim i energicznym chłopaku. Doc zatrudnił Marty’ego do opieki nad psem Einsteinem, w czasie gdy on przeprowadzał swoje eksperymenty. W 1985 roku udało mu się stworzyć swój jedyny działający wynalazek – wehikuł czasu. Po wydarzeniach z filmów osiadł w 1885 roku, ożenił się z XIX-wieczną nauczycielką Clarą i miał z nią dwóch synów – Julesa i Verne’a – których zabierał niejednokrotnie na kolejne podróże w czasie. Ostatecznie przeniósł się z nimi na stałe do 1991 roku 9 . Dzięki wspaniałej medycynie roku 2015 dożył najprawdopodobniej grubo ponad setki. Data śmierci? Rzecz mało istotna dla podróżnika w czasie. Z FIZYKĄ WCALE NIE TAK ZA PAN BRAT A jak się ma realna fizyka do tej prezentowanej w Powrocie do przyszłości? Oczywiście jest to bardziej fiction niż science, ale i tak panuje przekonanie, że ze wszystkich filmów o podróżach w czasie właśnie „Powrót” trzyma się najbliżej nauk ścisłych. O ile dla laika wywody doktora mogą wydawać się całkiem wiarygodne bądź prawdopodobne, każdy uważny student fizyki jest w stanie wskazać błędy w rozumowaniu filmu. Pomijając specyfikę mechaniki DeLoreana, samo założenie wydaje się w miarę słuszne. 1,21 GW mocy w połączeniu z 88 mph na liczniku daje nam około 30,78 meganiutonów siły, która w filmowej fizyce jest ilością potrzebną na wytworzenie tunelu czasoprzestrzennego 10 . Tak naprawdę przez sekundę działania takiej mocy (taki czas odpowiada temu, co widać w filmie) De- 8 Zob: Back to the Future: The Game. 9 Back to the Future: The Animated Series. 10 Siła ta jest zdecydowanie za mała, ale działanie wehikułu nie jest do końca wyjaśnione. Niektórzy fani spekulują, że uruchomienie w pędzącym pojeździe ładunku kondensatora o mocy reaktora jądrowego pozwala na osiągnięcie nagłego przyspieszenia i powstania „wyrwy” (tunelu) w materii. Dla porównania: na osiągnięcie 88 mph DeLorean potrzebuje nieco ponad 10 sekund, co wymaga z kolei prawie 4 kN siły ciągu silnika, czyli 0,004 MN. Lorean osiągnąłby prędkość ponad 4 Machów, czyli 5040 km/h, stosunkowo niewielką, a przeciążenie zabiłoby podróżnika. Dla porównania: jedne z najwyższych zanotowanych przeciążeń miało miejsce na torze wyścigowym F1, kiedy kierowca David Purley na odcinku 66 cm zahamował ze 173 do 0 km/h, łamiąc przy tym w wielu miejscach nogi, miednicę i żebra i osiągając przeciążenie równe sile 179 g. Wyprawa McFly’a i Browna skończyłaby się prawdopodobnie najbardziej spektakularnym testem zderzeniowym w historii. Nieco naciągane wydaje się również działanie czasoprzestrzennego systemu nawigacji – obwodów czasowych – dzięki któremu ustalić możemy moment w czasie, do którego chcemy się dostać. Jedynym wyjaśnieniem jest to, że Doc musiał w jakiś sposób ustalić i obliczyć „mapę” czasu. W „Powrocie” pojawia się też problem paradoksów czasowych, zmieniania przeszłości przez podróżnika i wynikających z tego konsekwencji. Doc informuje widza, że czas jest jak rzeka z nieskończoną liczbą odnóg. Gdy następuje zmiana, wskakujemy w inną odnogę i nie możemy już jej zmienić, chyba że cofniemy się do „skrzyżowania”. Pokrywa się to mniej więcej z Everettowską teorią wieloświata w mechanice kwantowej. Prawdą jest, że niewiadomo, co stałoby się, gdyby spotkały się dwie wersje tej samej osoby z innego czasu (wszechświat mógłby się rozpaść). Co jednak w filmie zgrzyta w kontekście tych teorii? Otóż Marty wcale nie wymazałby się z czasoprzestrzeni poprzez niedopuszczenie do randki swoich młodych rodziców, ale istniałby nadal. „Wymazanie się” miałoby więcej sensu w połączeniu z inną, bardziej tradycyjną teorią czasu, która mówi, że istnieje tylko jeden nurt tej rzeki, a zmienić może się koryto. Wtedy jednak nastąpiłyby zmiany w świadomości Marty’ego i nie zauważyłby on żadnej różnicy po powrocie do 1985 roku. Wedle jeszcze innej teorii niemożliwe jest współistnienie dwóch wersji tej samej osoby w jednym czasie. Aż cisną się na usta słowa Marty’ego: This is heavy, Doc. Proponuję w tym momencie wrócić do tradycyjnego sposobu ratowania przyjemności płynącej ze śledzenia fabuły – zawieszenia niewiary – i cieszyć się wybuchową mieszanką przygody, komedii i science fiction w najlepszym wydaniu. Na koniec ciekawy fakt: piosenka „Johnny B. Goode” Chucka Berry’ego według pierwszej części filmu nie została przez niego napisana. Berry usłyszał ją w wykonaniu Marty’ego w roku 1955. Ponieważ jednak Marty usłyszał ją przed swoją podróżą w czasie, piosenki tej nikt nie napisał, mimo to nadal istnieje w czasoprzestrzeni. I jak tu nie kochać filmu, w którym Bóg stworzył rock and rolla? 8 COŚ NA PROGU
TEMAT NUMERU ZBUDUJ WŁASNEGO FRANKENSTEINA! Paweł Iwanina Wiele wytworów popkultury dostarczyło nam pokaźnego panteonu szalonych naukowców i ich dzieł, niejednokrotnie przerażających i destruktywnych. Te dziwaczne postaci z epoki na epokę i z dzieła na dzieło wpadające na coraz ambitniejsze pomysły zrealizowania swoich ambicji, używające całego arsenału w dostępnej im konwencji – od chałupniczej pracy doktora Frankensteina aż po futurystyczne zabawki profesora Huberta Farnswortha – musiały się kiedyś narodzić, zwizualizować w głowie twórcy. Nie o sam proces twórczy jednak będzie się tu rozchodziło, a o to, że – jak mówi stary frazes – „najlepsze scenariusze pisze życie”. Odejdźmy więc na chwilę od fikcyjnych postaci i przyjrzyjmy się sylwetkom prawdziwych szalonych naukowców, ich dziełom i eksperymentom. ZAKAZANY EKSPERYMENT powszechnym rozumowaniu średniowiecze jawi się jako W epoka ciemna, pozbawiona zdobyczy nauki, obfitująca w ciągłe wojny, kojarząca się raczej z plebsem, który palił na stosie wszystko, co wydawało się naukowe czy „magiczne”. Nic bardziej mylnego! Z pomocą przy obalaniu tego mitu przychodzi światły i ambitny władca, mecenas sztuki i nauki, cesarz Świętego Cesarstwa Rzymskiego, Fryderyk II Hohenstauf. Wsławił się on jako autor jednej z niewielu udanych wypraw krzyżowych, później został obłożony przez papieża Grzegorza IX najpierw klątwą, później ekskomuniką, a na koniec obwołany Antychrystem, przez co podjął zdecydowane kroki i pobił papieską flotę, doprowadzając do odwołania tych krzywdzących tytułów. Był także jednym z najlepiej wykształconych ludzi swej epoki. Do jego zasług należy między innymi przetłumaczenie i utrwalenie dzieł Arystotelesa. Fryderyk interesował się różnymi dziedzinami nauki do tego stopnia, że postanowił przeprowadzić pewien eksperyment, który później zostanie nazwany Zakazanym Eksperymentem, a że cesarzowi się nie odmawia, miał praktycznie wolną rękę. Fryderyk chciał w końcu rozstrzygnąć kwestię tego, jakim językiem posługiwano się w Edenie. Logika była słuszna – Adam i Ewa nie mogli przecież nauczyć się języka od swoich rodziców. W tym celu zabrał kilka nowonarodzonych COŚ NA PROGU 9
Page 3 and 4: S P I T R E Ś C I TEMAT NUMERU - S
Page 5 and 6: TEMAT NUMERU Wojciech Sawłowicz 1,
Page 7: konstrukcję i 130-konny 2 silnik V
Page 11 and 12: które pozwalało na pięć i pół
Page 13 and 14: Iwanow był doktorem Uniwersytetu C
Page 15 and 16: TEMAT NUMERU Na przestrzeni kilkudz
Page 17 and 18: Batmana, musicie zatriumfować nad
Page 19 and 20: wać wszystkie tablice logarytmiczn
Page 21 and 22: tego słynny patent Edisona, skonst
Page 23 and 24: akterie. Do tego miał dziwną obse
Page 25 and 26: że na miejscu nie odnaleziono jesz
Page 27 and 28: Dopiero boskie tchnienie życia spr
Page 29 and 30: że podanie o praskim Golemie zosta
Page 31 and 32: filmów 7 jak „Nosferatu - symfon
Page 33 and 34: TEMAT NUMERU 731 PAULINA ANACKA BAD
Page 35 and 36: wieku i płci, nie szczędząc przy
Page 37 and 38: TEMAT NUMERU Odrażający, zły i z
Page 39 and 40: EGIPSKA ESKAPADA W 1928 roku księ
Page 41 and 42: inwestorów. Wraz z zakończeniem w
Page 43 and 44: tutejsi mieszkańcy czczą Moreau,
Page 45 and 46: na człowieka, arcydziełem chirurg
Page 47 and 48: impulsy, sprawiając nosicielom nie
Page 49 and 50: TEMAT NUMERU Dwuskrzydłowe drzwi u
Page 51 and 52: zamyślony, nieobecny. Jego myśli
Page 53 and 54: Nie dopuszczał do swojej świadomo
Page 55 and 56: odprysków kina nowej przygody - ni
Page 57 and 58: VARIA wygłoszony przez Nadę po wk
Page 59 and 60:
VARIA pisanie jest trudne. Nauczył
Page 61 and 62:
monstrualnej maszkary z koszmarów
Page 63 and 64:
VARIA wyrwa mu uszy, po czym przyk
Page 65 and 66:
The Toxic Crusaders „Toksyczny M
Page 67 and 68:
podobny riddle box możemy znaleź
Page 69 and 70:
he’s pickin fights with his best
Page 71 and 72:
STREFA KRYMINAŁU I SENSACJI od „
Page 73 and 74:
STREFA KRYMINAŁU I SENSACJI niej,
Page 75 and 76:
STREFA KRYMINAŁU I SENSACJI zeznaw
Page 77 and 78:
STREFA KRYMINAŁU I SENSACJI WIDMO
Page 79 and 80:
STREFA KRYMINAŁU I SENSACJI barona
Page 81 and 82:
STREFA KRYMINAŁU I SENSACJI się p
Page 83 and 84:
- Potrzebuję tej ekspertyzy na dzi
Page 85 and 86:
jego rozmówca - co pozytywy, któr
Page 87 and 88:
mężczyzna, który go wcześniej p
Page 89 and 90:
wywiązywała się ze swoich obowi
Page 91 and 92:
pułku. Ta kombinacja jest moim zda
Page 93 and 94:
yło takiego zakamarku ani zakątka
Page 95 and 96:
“Nie miał więc pan żadnej wied
Page 97 and 98:
międzyczasie pisuję opowiadania.
Page 99 and 100:
poczytne. Wszystko stało się nauk
Page 101 and 102:
odpowiednią dla zaspokojenia swoje
Page 103 and 104:
nastawieniem aparatury zamieszam w
Page 105 and 106:
krwawy ślad. Sullivan popłynął
Page 107 and 108:
zrobiło się mokre i lepkie, a po
Page 109 and 110:
i odepchnął od siebie młodzieńc
Page 111 and 112:
yło teraz najważniejsze. Frank wi
Page 113 and 114:
piętnaście lat praktyki w moim w
Page 115 and 116:
jako jedna z nielicznych handlował
Page 117 and 118:
Tequili usta, przez co prawie zerwa
Page 119 and 120:
powiedział, spoglądając na dopal
Page 121 and 122:
CDN... COŚ NA PROGU 121
Page 123 and 124:
GRY RETRO I BEZ PRĄDU woźny! Hawk
Page 125 and 126:
GRY RETRO I BEZ PRĄDU rozprowadza
Page 127 and 128:
STREFA GIER wszystko, co tylko się
Page 129 and 130:
STREFA GIER powstał szał na Mad M
Page 131 and 132:
ESEJ/FELIETON ROBERT LOUIS STEVENSO
Page 133 and 134:
to robiłem i nic nie szło do przo
Page 135 and 136:
„Wyspą szkieletów”, nie wiedz
Page 137 and 138:
ESEJ/FELIETON Rzeczywiście tak si
Page 139 and 140:
ESEJ/FELIETON powtórnie, dzicy mog
Page 141 and 142:
COŚ NA PROGU 141
Page 143 and 144:
COŚ NA PROGU 143
Page 145 and 146:
COŚ NA PROGU 145
Page 147 and 148:
COŚ NA PROGU 147
Page 149 and 150:
RETRO DZIEWCZYNY Edwige Fenech KUNK
show all

Coś na Progu #10

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?