Coś na Progu #10

TEMAT NUMERU
Istnieją znikome źródła dotyczące prawdziwych reakcji
publiki – dziennikarze nie poświęcili temu wydarzeniu dużo
miejsc. Pokaz ten do tego stopnia owiany jest tajemnicą,
że pojawiło się kilka pogłosek związanych z prezentacją, z
których najciekawszą jest ta o rzekomej śmierci człowieka
transportującego ciało – miał on umrzeć wskutek szoku na
widok ruszającego się, żywego zmarłego George’a Forstera.
Wszystko zaczęło się w 1782 roku, kiedy to Giovani Aldini,
siostrzeniec samego Luigiego Galvaniego, twórcy podwalin
do gałęzi nauki, którą teraz nazywamy biochemią, ukończył
fizykę na Uniwersytecie Bolońskim. Najpierw pomagał swojemu
stryjowi, który jako
pierwszy odkrył
zjawisko pobudzenia
narządów zwierząt
przez elektryczność.
P o c z ą t k o w o
eksperymentowali na
żabach, doskonaląc
się i ucząc coraz
bardziej precyzyjnego
o p e r o w a n i a
elektrycznością, lecz tak
małe obiekty doświadczalne nie wystarczyły
młodemu Giovaniemu. Postanowił, że wraz
z każdym przełomowym dla galwanizmu
odkryciem, będzie robić coś bardziej
spektakularnego niż poprzednio. Z żab
przeszedł na większe zwierzęta – psy, owce,
a z czasem na krowy i konie. Jeden ze
świadków opisał jego badania w następujący
sposób: „Aldini po tym, jak odciął głowę psu,
sprawił, że przeszedł przez nią silny prąd. Nawet pojedyncze
dotknięcie wywoływało prawdziwie straszne drgawki. Otwarta
szczęka, gadające zęby, oczy mu wyłaziły z orbit, można było
uwierzyć, że zwierzak jest ciągle żywy i cierpi.”
Aldini jeździł dużo po Europie, prezentując wyniki swoich
doświadczeń i przeprowadzając podobne pokazy jak
w Londynie, za każdym razem wywołując podobny efekt
– szokował publikę i wywoływał uczucie niedowierzania.
Jednakże nie na długo. Po pewnym czasie opinia publiczna
była już nasycona, więc postanowił skupić się na badaniach nad
osobami przewlekle chorymi. Starał się leczyć zwłaszcza ludzi
chorych na schizofrenię i depresję, chociaż sam Aldini nazywał
te zaburzenia „melancholiami”. Był jednym z pierwszych ludzi,
którzy w tym celu stosowali elektrowstrząsy.
późniejszym okresie życia Aldini zaprzestał
W eksperymentowania z elektrycznością, poświęcając się
całkowicie rozwiązywaniu zagadnień fizycznych. Wszystkie
jego opisy badań i eksperymentów zarówno na ludziach,
jak i na zwierzętach można znaleźć w niezwykle rzadkiej
książce – białym kruku, „Essai Théorique et Expérimental
sur le Galvanisme” z roku 1804.
czasie, gdy Aldini przeprowadzał swój najsłynniejszy
W eksperyment na George’u Forsterze, mała Mary Shelley,
która w wieku dwudziestu jeden lat napisze „Frankensteina,
czyli współczesnego Prometeusza”, miała dopiero pięć lat i choć
w późniejszym czasie szeroko interesowała się galwanizmem
i naukami Aldiniego, to była zbyt młoda, aby uczestniczyć
w którymkolwiek z pokazów. Poza prozą Shelley praca
Aldiniego miała również zainspirować C. S. Lewisa,
znanego z „Opowieści z Narni” do napisania książki
„Ta okropna siła”.
MAŁPA, PIES I SZALONY
NAUKOWIEC
Jedno trzeba przyznać
naszym przodkom
– nie brakowało im
wyobraźni. Do swojej
pracy podchodzili na wiele
sposobów: ideologicznie,
ambicjonalnie, a nawet
z pobudek religijnych.
Zbierając wszystkich tych,
którym niestraszne było
porzucić swoją reputację,
a niekiedy i postawić na
szali swoje własne życie,
stworzenie naszego
własnego Frankensteina wydaje się bardzo prawdopodobne.
Najpierw dzięki Fryderykowi II dowiedzielibyśmy się, że
nie zacznie sam mówić i że trzeba będzie potwora nauczyć
języka. Później Giovani Aldini powiedziałby nam, że monstrum
może się poruszać za pomocą impulsów elektrycznych. Ilja
Iwanow stwierdziłby, że z połączenia zwierzęcia i człowieka
nic nie wyjdzie, dlatego trzeba będzie brać tylko ludzkie
komponenty. Dzięki Siergiejowi Briuchonience nauczylibyśmy
się podtrzymywać głowę przy życiu przez czas niezbędny do
przeprowadzenia operacji, a brudną robotę z przyszywaniem
jednej partii mięśnia do drugiej zostawilibyśmy duetowi
Demichow & White. Aż w końcu gotowego już potwora
oddalibyśmy w ręce Ewana Camerona, który nauczyłby go
łagodności, posłuszeństwa i z taśmy ukrytej pod poduszką
puszczałby w kółko te same nagrania: „Ludzie cię lubią i
potrzebują. Jesteś pewny siebie. Ludzie cię lu...”
I kto wie, co najlepszego by z tego wyszło?
14 COŚ NA PROGU