Pokaż caÅy numer - FPN - Farmaceutyczny PrzeglÄ d Naukowy
Pokaż caÅy numer - FPN - Farmaceutyczny PrzeglÄ d Naukowy
Pokaż caÅy numer - FPN - Farmaceutyczny PrzeglÄ d Naukowy
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Palenie papierosów jest szkodliwe<br />
równaniu z niepalącymi, „palacze” maja obniżony<br />
poziom HDL-Ch, a zwiększony LDL-Ch i TG.<br />
Dym tytoniowy zwiększa napięcie tętnic wieńcowych<br />
i nasila kurcz naczyń wieńcowych u osób z chorobą<br />
niedokrwienną serca.<br />
Wpływ natomiast palenia papierosów na wartości<br />
ciśnienia tętniczego jest różnorodny.<br />
I tak na przykład jednorazowa inhalacja dymu<br />
tytoniowego podnosi ciśnienie krwi, ale w grupie przewlekłych<br />
palaczy tytoniu średnie wartości ciśnienia<br />
tętniczego są niższe niż w grupie nie palących. Być<br />
może wynika to z niższego średniego ciężaru ciała<br />
wśród osób palących. Znacznie ważniejszy jest związek<br />
palenia tytoniu z pierwotnym nadciśnieniem<br />
tętniczym i leczeniem hypotensyjnym. Palenie papierosów<br />
przez osoby z nadciśnieniem tętniczym dwukrotnie<br />
zwiększa ryzyko śmierci sercowej w porównaniu<br />
z grupą nie palących chorych n nadciśnieniem<br />
tętniczym.<br />
Palenie wywołuje szereg zmian w układzie krzepnięcia:<br />
1) nasila agregację płytek,<br />
2) zwiększa poziom fibrynogen(niezależnego czynnika<br />
ryzyka choroby niedokrwiennej serca),<br />
3) upośledza funkcję śródbłonka, a tym samym<br />
hamuje jego zdolność do wytwarzania i uwalniania<br />
prostacykliny,<br />
4) zwiększa aktywność czynników krzepnięcia.<br />
Zamiany te uaktywniają procesy miażdżycowe.<br />
Nikotyna zawarta w dymie tytoniowym pobudza układ<br />
współczulny i sprzyja powstawaniu zmian zakrzepowych,<br />
uszkadzaniu śródbłonka tętnic i występowaniu<br />
zaburzeń rytmu serca.<br />
Związane jest to z tym, że nikotyna jest agonistą<br />
układu adrenergicznego i istotnie zwiększa poziom<br />
noradrenaliny we krwi.<br />
Opisano także korzystne następstwa zaprzestania<br />
palenia papierosów. Na ogół podwyższone ryzyko<br />
u byłych palaczy zmniejsza się zasadniczo w pierwszych<br />
2-3 latach. Później tempo spadku jest wolniejsze,<br />
tak, że musi upłynąć nawet 10 lat, aby byli palacze<br />
osiągnęli poziom ryzyka taki, jak osoby, które nigdy<br />
nie paliły. To wolniejsze obniżenie się wskaźników<br />
chorobowości i umieralności z powodu choroby<br />
wieńcowej jest uwarunkowane cofaniem się miażdżycorodnych<br />
następstw palenia.<br />
Ryzyko zawału mięśnia sercowego obniża się po<br />
zaprzestaniu palenia szybko. Odpowiednie dane dotyczące<br />
mężczyzn i kobiet pochodzą z badań Rosenberga<br />
i współpracowników.Ryzyko zawału zmniejsza<br />
się prawie o jedną trzecią w ciągu pierwszego roku po<br />
Nr 5/2007<br />
zaprzestaniu palenia i osiąga poziom taki, jak u osób<br />
które nigdy nie paliły, w trzecim i czwartym roku. Ten<br />
gwałtowny spadek jest prawdopodobnie spowodowany<br />
szybkim odwróceniem wywoływanego przez palenie<br />
stanu nadkrzepliwości.<br />
Niektóre inne badania wykazały spadek zacho-<br />
rowania już po 2 latach, a inne udowodniły jego<br />
utrzymywanie się przez okres 20 lat od zaprzestania<br />
palenia. Niewątpliwie jednak częstość występowania<br />
zawałów serca sukcesywnie zmniejsza się wraz z upływem<br />
czasu od zaprzestania palenia i zauważalna jest<br />
już po roku. Nadto udowodniono, że na rozwój<br />
miażdżycy i ryzyko choroby niedokrwiennej mięśnia<br />
sercowego nie ma wpływu zawartość nikotyny i węglowodorów<br />
w papierosach. Znaleziono natomiast<br />
wprost proporcjonalną zależność między ilością<br />
wypalanych papierosów a rozwojem choroby nie-<br />
dokrwiennej mięśnia sercowego.<br />
Na podstawie innych badań stwierdzono, że zabieg<br />
rewaskularyzacji przynosi korzyści osobom z chorobą<br />
wieńcową które rzuciły palenie. Wykazano też,<br />
że w porównaniu z niepalącymi, chorzy, którzy nadal<br />
palili po przezskórnej rewaskularyzacji wieńcowej,<br />
mieli prawie dwukrotnie wyższe ryzyko zgonu z powodu<br />
pełnościennego zawału mięśnia sercowego.<br />
Wyniki badań Coronary Artery Surgery Study potwierdziły,<br />
że korzyści wynikające z chirurgicznej rewa-<br />
skular<br />
ularyzacji u chorych kontynuujących palenie są<br />
prawie żadne.<br />
Z tego powodu podstawową interwencją w przy-<br />
padku palaczy z chorobą wieńcową powinno być<br />
rzucenia palenia. Powoduje to nie tylko obniżenie<br />
całkowitego ryzyka chorobowości i umieralności z powodu<br />
choroby wieńcowej, ale także znacznie zmniejsza<br />
prawdopodobieństwo wystąpienia zawału mięśnia<br />
sercowego i pomaga utrwalić korzyści wynikające z inwazyjnej<br />
rewaskularyzacji.<br />
Choroby układu naczyniowo-sercowego<br />
Inne główne choroby układu sercowo-naczyniowego<br />
są ściśle związane z paleniem papierosów. Zgodne<br />
wyniki prospektywnych badań populacyjnych wykazały,<br />
że palenie jest jednym z najsilniejszych czynników<br />
ryzyka rozwoju chorób dotyczących naczyń obwodowych.<br />
Ryz<br />
yzyk<br />
yko o nasilenia zmian miażdżycowych w naczyy-<br />
niach obwodowych jest wyższe w grupie chorych ych konon-<br />
tynuujących palenie, niż wśród tych, którzy y rzucili<br />
palenie.<br />
8<br />
<strong>Farmaceutyczny</strong><br />
Przegl¹d <strong>Naukowy</strong>