2 - The Regional Environmental Center for Central and Eastern ...

Shumëllojshmëria biologjike
FLETË PUNE
Pyjore 1 (vazhdon)
Miu i kopshtit (Eliomis quercinus)
Koka dhe trupi i miut të kopshtit së bashku janë të gjatë rreth 15 cm, ndërsa
vetëm bishti 10 cm. Lëkurën e ka me ngjyrë hiri, kafe dhe të kuqe në pjesën
e sipërme të trupit, ndërsa të bardhë në pjesën e poshtme, Ka maskë të zezë
në fytyrë. Jeton në parqe, pemishte, pyje, vreshta, rajonet shkëmbore si dhe
në ndërtesa të ngjashme me hambarë. Mund të gjendet në Europë, Azi dhe në Azi të Vogël,
Ushqehet me insekte, merimanga, shumëkëmbësh kërmij, hardhuca, vezë, pemë dhe me
lëvoret e drunjve. Ky është kafshë e natës, ngjitet në mure dhe drunj, dhe është kërcyes i mirë.
Bie në gjumë nga tetori deri në prill në vrimat e drunjve ose në ndonjë vend të mbyllur.
Flutura-syblu (Inachis io)
Gjërësia e krahëve të fluturës-syblu është 6cm. Ka ngjyrë të kuqe në kafe në
pjesën e sipërme të krahëve, ndërsa secili prej tyre në fund është zbukuruar me
pika të mëdha që të bien në sy. Pjesa e brendshme është tërësisht e zezë, ndërsa
kjo është shumë e mirë për mbulesë të insektit kur është në gjumë. Në fillim të
zhvillimit të saj flutura së pari është vemizë. Vemiza është e gjatë deri në 45 mm. Ajo është
e zezë me pika të vogla të bardha dhe këmbë të verdha dhe ka 11 palë gjemba të dendur.
Kjo flutur jeton në vend të hapur, në kopshte, parqe dhe vende tjera me lule. Gjendet nëpër
tërë Europën, përpos veriut të largët. I lëshon vezët në gjethe të cilat vemëzat e vogla i hanë
pastaj. Pikat në formë të syrit në krahët e tyre i frikojnë shumicën e grabitqarëve.
Ahu (Fagus sylvatica)
Ahu rritet prej 30-40 m lartësi dhe ka një kurorë të madhe e të gjerë.
Lëvorja është e lëmuar, e hollë dhe me ngjyrë hiri. Gjethet kanë formë ovale,
me shkëlqim, me ngjyrë të gjelbër të errët që shndërrohet në ngjyrë kafe
në stinën e vjeshtës. Farat mashkullore varen trungun e pemëve e gjata, ndërsa
ato femërore krijohen në kalaveshët e drejtuar të rrushit me një bisht të shkurtë. Lulet çelin
menjëherë pas gjetheve të pranverës. Frytet janë trekëndshe, me ngjyrë kafe të shëndritshme
dhe mund të hahen. Gjenden në lëvoren e drurit që ndahet në katër pjesë. Në Europën
Qendrore ahu në përgjithësi rritet në male, duke krijuar pyje së bashku me lisat ose molikat.
Mështekna e pyllit (Ulmus glabra)
Ky dru është i lartë prej 10-40 m dhe krijon kurorë të gjerë. Në fillim, lëvorja
është e lëmuar, por më vonë bëhet e dendur, vrazhdë dhe me ngjyrë hiri.
Gjethet kanë trung të shkurtër dhe në formë të vezës, me maja mprehta të
theksuara dhe baza në formë të zemrës. Sipëfaqja e epërme ka ngjyrë të gjelbër
të errët, leshatake dhe shumë e vrazhdë në prekje. Në fund të shkurtit paraqiten lule të kuqe,
ndërsa fryti në formë të flatrave është i dukshëm para se të zgjerohen gjethet. Mështekna e
malit gjendet gjithkund në Europë, zakonisht në pyjet në rajone kodrinore dhe rrëzë maleve.
Dredhëza e pyllit (Fragaria vesca)
Gjethet e dredhëzës së pyllit janë me maje të mprehta dhe janë nga tri
në një bisht gjethi. Lulet kanë fleta të bardha dhe çelin nga prilli deri
në korrik. Pjalmohen me ndihmën e bletëve, mizave, molave dhe fluturave.
Fryti duket si dredhëz e vogël, me gjërësi rreth 1 cm dhe piqet nga maji deri
në shtator. Dredhëza e pyllit rritet në pyje, barishte dhe kaçuba, ndërsa më shumë gjendet
në rajonet me klimë mesatare në Euroazi.
76