2 - The Regional Environmental Center for Central and Eastern ...

2 - The Regional Environmental Center for Central and Eastern ... 2 - The Regional Environmental Center for Central and Eastern ...

documents.rec.org
from documents.rec.org More from this publisher
30.11.2014 Views

Toka FLETË PUNE Tregimi për tokën Ishte një ditë e nxehtë gushti. Milingona Mimi dhe lejleku Stavre kënduan nën hijen e drurit të madh. Ato bisedonin se po afrohet dimri, prandaj duhet të sigurojnë ushqim për fëmijët e tyre. Ditën e ardhshme erdhi një familje në piknik nën hijen e drurit të madh. Mimi dhe Stavre menjëherë menduan se mund të shfrytëzojnë diçka nga ushqimi i tyre. Kur familja shkuan, në vendin e tyre kishte thërrime. Milingona dhe lejleku i morën thërrimet dhe i dërguan në shtëpitë e tyre. Atëherë Mimi u kujtua që ta ftojë urithin Rovko që t’iu ndihmojë që të gërmojnë shtëpi më të madhe. Rovko me kënaqësi u pajtua, sepse shumë dëshironte t’ju ndihmojë miqve të tyre. Ai është gërmues i mirë. Puna përfundoi shpejtë dhe tani ato kanë më shumë hapësirë në shtëpi. Ditën tjetër ra shi. Nga shiu hyri pak ujë në shtëpi, ndërsa tani kanë dhe çka të pinë. Vjeshta ngadalë po afrohet. Duke e ditur se vjen vjeshta, dallëndyshet shkuan drejt jugut. Ato morën fara të ndryshme me vete, duke menduar se janë ushqim i mirë për rrugës. Duke fluturuar mbi shtëpitë e Mimit dhe Stavres, nga qelli ranë disa fara. Nga gjethet që i bartën milingona dhe lejleku në shtëpitë e tyre toka u bë më e frytshme, ndërsa nga farat që i sollën dallëndyshe, pranverën e ardhshme mbinë lule shumëngjyrëshe: Këtë verë, Mimi dhe Stavre më shumë u kënaqën nën hijen e drurit të vjetër, kësaj here duke e ndjerë aromën e luleve të reja. 50

Energjia Energjia është e domsdoshme për të gjitha aktivitetet e njeriut. Me anë të saj, ngrohen shtëpitë, lëvizin automjetet, përpunohet toka dhe makinat punojnë. Shfrytëzimi i shpejtë i burimeve energjetike botërore gjatë disa shekujve të fundit parasheh një rritje të paparë në standardin jetësor. Në ditën e sotme njerëzit janë aq të varur prej energjisë që vështirë mund ta mendojnë jetën pa të. Energjia e diellit është burim i të gjitha llojeve të energjisë në botë dhe ajo e mundëson jetën. Një pjesë e energjisë së diellit kthehet në hapësirë. Pjesa tjetër e dritës mbetet në Atmosferën tokësore, për shkak të gazrave në ajër. Këto gazra janë si një batanie që e mbulojnë Tokën dhe luajnë rol natyror për mbajtjen e nxehtësisë së Tokës. Drita e diellit ka rëndësi në procesin e krijimit të ushqimeve te bimet. Është shumë e rëndësishme për ekzistencën e bimëve dhe kafshëve. Rajonet me dritë dhe ngrohje të volitshme në përgjithësi dallohen me shumëllojshmëri të madhe të bimëve dhe kafshëve, ndërsa jeta e njeriut është shumë më e lehtë. Sot njerëzit shfrytëzojnë lloje të ndryshme të energjisë: • Burime të paripërtritura (thëngjill, karburant, gaz natyror); • Burime të ripërtritura (diell, ujë, erë, ujë të ngrohtë natyror etj) Shfrytëzimi i energjisë prej burimeve të paripërtritura shkakton ndikime negative serioze ndaj mjedisit jetësor. Djegia e lëndëve djegëse të ngurta dhe të lëngta janë të shoqëruara me lirimin e gazrave helmues, pluhurit, tymit dhe ndotësve tjerë. Gërmimi i xeheve në gropa të hapura shkakton ndryshimin dhe shkatërrimin e rrethinës natyrore. Problemet e mëdha ekologjike, siç janë shirat helmues dhe ndryshimet klimatike, studiohen me shekuj dhe bëhen më të kuptueshme për njerëzit. Këto dukuri negative në masë të madhe shkaktohen nga procesi i shfrytëzimit të energjisë prej burimeve të paripërtritura. 51

Toka<br />

FLETË PUNE<br />

Tregimi për tokën<br />

Ishte një ditë e nxehtë gushti. Milingona Mimi dhe lejleku Stavre kënduan nën hijen<br />

e drurit të madh. Ato bisedonin se po afrohet dimri, pr<strong>and</strong>aj duhet të sigurojnë ushqim<br />

për fëmijët e tyre.<br />

Ditën e ardhshme erdhi një familje në piknik nën hijen e drurit të madh. Mimi dhe Stavre<br />

menjëherë menduan se mund të shfrytëzojnë diçka nga ushqimi i tyre. Kur familja shkuan,<br />

në vendin e tyre kishte thërrime. Milingona dhe lejleku i morën thërrimet dhe i dërguan<br />

në shtëpitë e tyre. Atëherë Mimi u kujtua që ta ftojë urithin Rovko që t’iu ndihmojë<br />

që të gërmojnë shtëpi më të madhe. Rovko me kënaqësi u pajtua, sepse shumë dëshironte<br />

t’ju ndihmojë miqve të tyre. Ai është gërmues i mirë. Puna përfundoi shpejtë dhe tani ato<br />

kanë më shumë hapësirë në shtëpi. Ditën tjetër ra shi. Nga shiu hyri pak ujë në shtëpi,<br />

ndërsa tani kanë dhe çka të pinë.<br />

Vjeshta ngadalë po afrohet. Duke e ditur se vjen vjeshta, dallëndyshet shkuan drejt jugut.<br />

Ato morën fara të ndryshme me vete, duke menduar se janë ushqim i mirë për rrugës.<br />

Duke fluturuar mbi shtëpitë e Mimit dhe Stavres, nga qelli ranë disa fara.<br />

Nga gjethet që i bartën milingona dhe lejleku në shtëpitë e tyre toka u bë më e frytshme,<br />

ndërsa nga farat që i sollën dallëndyshe, pranverën e ardhshme mbinë lule<br />

shumëngjyrëshe: Këtë verë, Mimi dhe Stavre më shumë u kënaqën nën hijen e drurit<br />

të vjetër, kësaj here duke e ndjerë aromën e luleve të reja.<br />

50

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!