2 - The Regional Environmental Center for Central and Eastern ...

Toka
FLETË PUNE
Çka e rrezikon tokën?
Shpërndarja e tokës — Shtresa e sipërme pjellore e tokës është e mirë për bujqësinë,
siguron kullosa për kafshët dhe përmban materiet ushqimore për bimët. Kur drunjtë,
kaçubat dhe bari do të mënjanohen, toka është e pambrojtur dhe fillon shpërndarja e tokës.
Ky është proces që e shkaktojnë uji dhe era. Shpërndarja e tokës mund të jetë pasojë
e aktiviteteve të ndryshme të njeriut, me të cilat toka ekspozohet në ujë dhe ajër.
Aktivitetet bujqësore, siç janë lëvrimi i pjerrtësirave, mënjanimi i shtresës pjellore të tokës,
rritja e numrit të kafshëve që kullosin, kontribuojnë për shpërndarje më të madhe të tokës.
Thartësimi — Varësisht se ku gjendet toka, mund të përmbajë sasi të ndryshme
të thartësirës. Bimët që rriten atje janë të adaptuara në këto thartësira, ndërsa ndryshimi
i thartësirës së tokës mund ti dëmtojë ato. Aktivitetet e njeriut shpesh errisin thartësirën
në tokë.
Ndotja — Në disa raste toka është e ndotur me metale dhe materie helmuese tjera,
naftë dhe katran, ve, gazra helmues dhe shpërthyes, lëndë djegëse dhe materie tjera
të dëmshme. Këto materie shpesh vijnë nga mbeturinat industriale dhe komunale.
Ngjeshmëria (kompaktiteti) — Toka është e ngjeshur si pasojë e shtypjes së përhershme
nga makinat e rënda, lëndët e rënda dhe materialet e tokave të lagështa.
Kripshmëria — Toka bëhet më e ngopur me kripëra për shkak të përdorimit të madh
të plehrave minerale. Ky proces është i papërshtatshëm për organizmat e gjallë në tokë
dhe për cilësinë e prodhimtarisë bujqësore.
49