2 - The Regional Environmental Center for Central and Eastern ...

Uji
Paramendoni sikur secili anëtar i familjes t’i lajë dhëmbët derisa uji rrjedh tërë kohën.
Që kur ju keni treguar se të gjithë mund të kursejnë ujë, ata pajtohen qi t’i ndryshojnë
shprehitë e tyre dhe ta lëshojnë ujin vetëm kur i lagin brushën dhe dhëmbët.
Eksperimenti përfshinë të dhënat në vijim:
• Familja juaj përbëhet nga 5 antarë të familjes.
• Çdo antar i lan; dhëmbët dy herë në ditë.
• Pastrimi i dhëmbëve përafërsisht zgjat rreth 3 minuta, ndërsa rrjedhja mesatare e ujit
është 2 litra në minut.
• Me metodën e kursimit të ujit kursehet 1 litër për person.
Lusni nxënësit së bashku me prindërit e tyre të llogarisin:
a) Sasinë e ujit që e shfrytëzon familja kur e lëshonë ujin që të rrjedhë vazhdimisht.
b) Sasinë e ujit që e shfrytëzon familja kur e zbatonë mënyrën për kursim.
c) Sasia e ujit që mund të kursehet për një ditë nga familja.
ç) Çka mund të ndodhë nëse njëqind familje të qytetit tuaj e ndjekin këtë shembull?
Përgjigje:
a) 3 x 2 x 2 x 5 = 60 litra në ditë
Sqarojuni nxënësve se nëse respektohet kjo një vit, rezultati do të jetë:
60 x 365 = 21.900 litra
b) 1 x 2 x 5 = 10 litra në ditë
Sqarojuni nxënësve se nëse respektohet kjo një vit, rezultati do të jetë:
10 x 365 = 3.650 litra
c) 60 litra - 50 litra = 10 litra në ditë
Së bashku llogariteni ujin e kursyer të familjes për një vit (18.250 litra). Për lehtësim,
rrethoni shifrën prej 20.000 litra ose 20 metra kub për familje.
d) 50 litra x 100 = 5.000 litra në ditë
Së bashku llogariteni ujin e kursyer të 100 familjeve për një vit — 1.825.000 litra
(1.825 metra kub) ose nëse e keni zgjedhur që të rrumbullakoni — rreth 2.000 metra kub.
Sqarojuni se me 2.000 metra kub mund të mbushni një pishinë të madhe si pishina e
olimpiadës (50 m x 20 m x 2 m).
Pjesa III: Lumi ynë
Ky aktivitet mund të punohet me tërë klasën ose në grupe,
nëse klasa është e madhe.
1
Bëni shumë kopje nga fleta e punës „Burimet e ndotjes
së ujit“ kështu që pas prerjes së fotografive të veçanta të ketë
nga një fotografi për çdo nxënës. Jepni fotografi secilit
nxënës dhe luteni që të vizatojë një pjesë të lumit në një fletë
me format A4 të lidhur me burimin e ndotjes në fotografi.
Vizatoni një lumë në tabelë.
2
Kur
të gjithë do t’i përfundojnë, mblidhni vizatimet dhe sqarojuni nxënësve se me punën
e tyre kanë ngritur një pjesë të madhe të lumit, që është qendër e shumë aktiviteteve
të njeriut. Çdo aktivitet në mënyrë të ndryshme ndikon ndaj ujit të lumit. Diskutoni me
nxënësit për llojet e ndryshme të burimeve të ndotjes së ujërave. Lusni çdo nxënës
që të tregojë para klasës se në çfarë mënyre ndotësi i tij e zvogëlon cilësinë e ujit.
Përpiquni që nxënësit të kuptojnë se të gjitha aktivitetet e njeriut përgjatë lumit kanë
ndikim negativ në cilësinë e ujit.
30