2 - The Regional Environmental Center for Central and Eastern ...

Konsumi dhe mbeturina
Përgatitja ditore: Krijimi i mbeturinës
Kohëzgjatja
Koha vjetore
Vendi
Materialet
Qëllimet
Metodat
2-3 orë shkollore
Të gjitha stinat
Klasa
Qese nga plastika, dorëza mbrojtëse, shishe qelqi, shishe plastike,
konservë alumini, gazetë, copë rrobash, banane, hekur
Nxënësit të:
• zhvillojnë shkathtësi për vëzhgimin dhe njohjen e mbeturinës
• mësojnë se si të pakësohet mbeturina
Diskutim, demonstrim, punë në grupe, piknik
Pjesa I: Çfarë ka në mbeturinë?
1
Shpjegojuni fëmijëve se shoqëria e tanishme me shpenzimin e sasisë së madhe të energjisë
dhe pasurive natyrore krijon aq shumë mbeturina saqë e ndot ajrin, ujin dhe tokën.
Njerëzit krijojnë shumë mbeturinë, gjë që ekziston rreziku që të mbyten në të.
2
Që të dëshmoni dhe më pas ta studioni këtë deklaratë, organizoni një nga aktivitetet
e përshkruara më poshtë.
Shembulli 1: Kush e ndotë shkollën? Dilni në oborrin e shkollës dhe vëzhgojeni
mbeturinën. Kush e krijon?
Shembulli 2: Çfarë mund të gjeni në shportën e mbeturinave? Studioni shportën
e mbeturinave në klasën tuaj.
3
Tubohuni bashkë dhe ndajeni mbeturinën sipas materialit themelor (për shembull, metal, letër,
mbetje ushqimore, plastikë, qelq). Ndajeni klasën në pesë grupe dhe secilit grup i jepni nga
një kopje të Fletëve të punës „Mbeturina jonë“. Grupet le ta plotësojnë fletën.
4
Ua tregoni nxënësve shishen e qelqit, shishen e plastikës, konservën e aluminit, gazetën,
copën nga rroba e vjetër, lëvoren e bananes dhe mbeturinën nga hekuri. Pyesni nxënësit
se a krijohen mbeturina të njejta në shtëpitë e tyre, si dhe lloje të tjera të mbeturinave,
të cilat mund t’ju kujtohen, e të cilat i krijojnë familjet e tyre.
5
Kini kujdes në të dhënën se disa mbeturina, pasi që njëherë të jenë shtresuar në deponi,
asnjëherë nuk do të shpërbëhen. Parashtroni pyetje:
• Cilat materiale nuk do të shpërbëhen?
• Cilët materiale do të shpërbëhen të parat?
• Për cilët prej tyre procesi i shpërbërjes do të zgjasë më tepër se zakonisht?
• Cilët nga këto mund të përdoren përsëri ose të përpunohen?
Organizoni diskutim nga i cili do të dalin ide të ndryshme për aktivitete, të cilat do të mund
të ndërmerren për:
• shishet e qelqit (të mbledhura, të lara, të futura përsëri në përdorim);
• shishet e plastikës (të mbledhura, të selektuara, të shtypura, të paketuara), konserva
alumini (të mbledhura, shtypura me qëllim të zvoglimit të vëllimit, të paketuara);
Ndihmojuni që të binden se mbledhja dhe përpunimi i mbeturinës kërkon pjesëmarrje të
gjithë shoqërisë, duke filluar nga familja, e cila mund ta ndajë mbeturinën e amvisërisë dhe
ta çojë në ndërmarrjet e specializuara për menaxhimin e mbeturinës dhe përpunimin e saj.
103