Untitled - Tribology in Industry

U kla.injim taikama A
f ii nnr lzl izrni o hi6n'
''-.\t
t,r,n a x
l.{)1rr in
,\-rr_1, - | -
. lr1[]in
t-
F):nrr\ .: 1;.i . r,. l/'!ll\
Iz slil:e sledi:
'-'t,t
r_!
'
i E v-ednosti koeficijenata speci-
tir-
['?min
r.l,1mr\
lg,ia: l,:rr.. lrl f-C . - e l.
l'1lllr\
f]2iltitl
..: (rbr t ',,") tr",u - tb, t8ttr,
t,rrl.r\ I rl.
r', tg,'- f,rr,' l' \ (r,, 'lt.' r ' l't" 's 'tt'
,,1 (,1
tt,, l8ttu,
Nr. slici duZ an predstavlia il:tivnu duZinu dcdirnice,
tndka C tlenutni pol. taike B i D poietak i kraj jednostruke
splege, I)r i t,: r'adijuse krivine u trenutnoi taiki
sprezanja evolventnih prc;iila.
Poito je lelativna brzina klizanja proporcionalna rzrstojanju
tadke sprezanja od trcnutnog pola C, u trenutnom
polu brzina klizanja ravna nuli i tnenja smer, pa se tu
javljaju plomenljivi naponi snicanja sa pojavom zamo;:-
nog razaranja bokova zubaca. U tadkama sprezanja profila
spoJjaJnjeg zupdastog pa:a koje su najudaljenije od trcnutnog
pola brzine klizanja su najve6e, te je i istroienje
najveia u podnoiju i na te:lenu zubca. To zladi da je
najintenzivnije troienje zubaca pri sprezanju u blizini
krajnjih taiaka aktivnog Cela doCirnice A i E.
Troienie zubaca je proporcionaln6, radu sile trenja duZ
aktivnog dela boka zubca. Pui relativnog klizanja zubaca
jednak je razlici sume du:ina profila glava spiegnutih
zubaca i rume duiina pi-ofila nogu tih zubaca. To znaii
l^ i^ -,,+ l-1i-^".t^.
ud Js lJu! ^rrzdrrJa,
s, {sa, .,,., ) - (*i, tt")
Snaga trenia na jednom paru zlrbaca biie:
a ukupna
.\ rL.F .-\l
lr
n
!,'
11 tt
snaAa lren.ia
r
l',, zt l)
tL
i
Na osnovu izneto3 sleCi da kinematski i geometrijski
cCnosi projektovanog para zupdanika, brzina klizanja, koeficijent
specifidnog klizanja, veiidina i raspored pritiska
CuZ aktivnog dela boka zubca bitno utiiu na proces tro-
Senja bokova zubaca i na energetske gubitke, da se pogonski
zuptanik znatno viSe troSi u odnosu na gonjeni, da
s'r istloierja najveia u podnoZju i temenu zubaca i da sc
preml ovim kriterijumima mogu uporealivati dva konstrukcijska
re5enja.
Naredna eksperimentalns ispitivanja ukazuju na promenu
naponskog stanja na istroSenim zubcima.
ISPITIVANJA NAPONSKOG STANJA
ISTROSENIH ZUBACA
Za utvrdivan,e naponskog stanja na istroSenim bokovima
zubaca koriSiena je naponsko-optidka analiza. Ispitivanja
su vr5ena u Laboratoriji za analizu napo'na i deformacija
katedre za otpornosti konstrukcija MaSinskog
fakulteta u Beo3radu. Za izradu modela kori3cen je materijal
>ARALDIT R(.
-\
_-F
Pozrato je da se duiina gio,,,. rrrU"n moZe odreditl na
osnovu izrazai
12 -f2
a1
s---
a, 'D1 o,
wt
' 12-12
a,
a" , d,
n.,
tv.,
^ r.,;i--
d uuzrrrd
*-^.4ir^ *^ ",, zubeca:
Irrurrra
tr,
r2__, - rj_. r:-,, - r2.,,
wr x1 w: wz
i^
t[,
,1 "br , *b:
d
gde su r- i r- poluprednici podetne taike aktivnog dela
^l
profila zubaca zupbanika zr i zz.
Rad sile lrenja na putu klizanja biie:
\''
l.n
l''F-'sr
\.'i'c:;r-' spl ezanja prlra zubaca jc:
tit
rrrl-
5de je. q r ug:o l.lo;i od;over-a o')rtanju zuptanika zr za
vreme sp:ezanja sa odgovarajucim zupcem zupianika ze.
Foito je aktivne duZina dodirnice 8., jednaka luku osnovno.l
kruqa. r.Cn::no luku u3la q 1, sleCi da je:
Slika 2.
Ispitivanja su vrSena na modelu zubca zupdanika modula
m = .10 mm i broja zubaca z : 22. Posmatrana su
Cva sludaja i to: napcni u neistroSenom zubcu i naponi
u delimidno istro5enom zubcu. Podaci o velidini pojedinih
faza tro5enja kao i napadni uglovi na bok zubca dati su
nasL2iutabelil.
TABELA 1.
tlk
Faze
m-41lmm
habanja
I
Napadni ugao
d. : 200
I
b(t
-rr'" - asintr
mm
rlr, " t I' (t'r
^
D1
tribologija u industriji