2. - Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej

oratoriach, salach lekcyjnych i kawiarenkach internetowych – już na poziomie
szkoły podstawowej. Uczeń gimnazjum powinien mieć możliwość codziennego
korzystania z Internetu, a także ze wszystkich urządzeń technicznych będących
w dyspozycji szkoły. W tej sytuacji w odniesieniu do uczniów szkół ponadgimnazjalnych
(w tym zawodowych) umiejętności wykorzystywania technologii
informacyjno-komunikacyjnych zalicza się do tzw. kwalifikacji ponadzawodowych,
czyli kwalifikacji, które nie uprawniają do wykonywania zawodu, ale są
niezbędne do osiągnięcia wymaganej współcześnie jakości pracy 8 .
Realizacja celu czwartego – dotyczącego zwiększenia rekrutacji na studia
w dziedzinach nauk ścisłych i technicznych – powinna mieć swój początek
w szkole podstawowej. Na tym poziomie edukacyjnym już należy rozwijać zainteresowania
uczniów matematyką, naukami ścisłymi, techniką. Zainteresowania
te mogą konkretyzować się w gimnazjum i przejawiać się udziałem w olimpiadach
przedmiotowych, a w efekcie wyborem szkoły ponadgimnazjalnej. Patrząc
na cele szkoły zawodowej w tym zakresie warto zwrócić uwagę na poziom
kształcenia przedmiotów ścisłych, od którego zależy powodzenie na egzaminach
wstępnych na uczelnie techniczne. Z kolei poziom, o którym mowa, warunkują
kwalifikacje zarówno nauczycieli przedmiotów teoretycznych, jak i praktycznych
(por. cel nr 1).
Cel piąty: zwiększenie nakładów na edukację jest zarazem ostatnim
wśród celów szczegółowych składających się na cel strategiczny nr 1. Jest to cel
aprobowany przez wszystkie zainteresowane strony, ale niezwykle trudny
w realizacji. Wystarczy zauważyć, że udział wydatków oświatowych w produkcie
krajowym brutto w latach 1990–2002 zwiększył się jedynie o 0,47% –
z 3,9% do 4,37% (w roku 2002 wydatki publiczne na oświatę i wychowanie
wyniosły 33,8 mld zł) 9 .
Z punktu widzenia kształcenia zawodowego zwiększenie nakładów na
edukację nie musi automatycznie oznaczać poprawy funkcjonowania zasadniczych
szkół zawodowych i techników traktowanych często jako szkoły kosztochłonne.
Wszystkie decyzje finansowe dotyczące szkolnictwa ponadgimnazjalnego
zapadają bowiem na poziomie starostw powiatowych. To od gremiów samorządowych
zależy więc w praktyce podział środków między szkoły specjalne,
licea ogólnokształcące, licea profilowane i szkoły zawodowe. Te ostatnie są
wciąż jeszcze postrzegane jako placówki drugiej kategorii, jako miejsce, w którym
generowane jest bezrobocie. Wprawdzie nie są to opinie oparte na faktach
(szkolnictwo zawodowe można rozpatrywać przez pryzmat konkurencyjności
gospodarki i największy popyt na pracę występuje w grupie absolwentów zasadniczych
szkół zawodowych) 10 , ale trudno jest walczyć ze stereotypami. Dlatego
też ostateczne decyzje zarówno o sieci szkół, jak i o finansowaniu poszczegól-
8 S.M. Kwiatkowski, I. Woźniak, Projektowanie krajowych standardów kwalifikacji
zawodowych. „Edukacja” 2003 nr 3, s. 8.
9 Oświata i wychowanie w roku szkolnym 2002/2003. GUS, Warszawa 2003, s. XXIX.
10 Popyt na pracę w 2002 r. GUS, Warszawa 2003, s. 15–16.
17