Mars 2011 - Gazeta "KorÃ§a"

More documents

Recommendations

Info

2 -K o r ç a- mars <strong>2011</strong> SHKOLLA E PARË SHQIPE NË KORÇË “Lumja ti, moj Korç’ o lule, Që i le pas shoqet e tua, Si trimi në ballë u sule, Ta paçim përjetë hua.” Naim Frashëri 7 mars 1887 – U çel në Korçë – SHKOLLA E PARË SHQIPE. Shkollë fillore me fizionomi të theksuar kombëtare laike, ku të gjitha mësimet jepeshin në gjuhën shqipe. Ajo ishte një kurorëzim i përpjekjeve të patriotëve korçarë dhe atyre jashtë vendit, veçanërisht të patriotëve të Bukureshtit e Stambollit, ku në këta të fundit u dalluan vëllezërit Sami dhe Naim Frashëri. Një ditë pas kësaj ngjarjeje të shënuar, patriotët korçarë u shkruanin shokëve të tyre të Bukureshtit: “...dëshira jonë u plotësua, shkolla shqipe u hap, druri që vumë në dhet’, këtu e dy vjet, sot lulëzoi dhe dha pemë të ëmbla.” Aty mësonin nxënës të të gjitha besimeve, sekseve, shtresave dhe mësimi u jepej falas. Veprimtaria e saj përshkohej nga fryma patriotike, nga dëshira për dije dhe edukata e punës. Drejtuesit e saj qenë veprimtarë të shquar të arsimit kombëtar si Pandeli Sotiri, Petro Nini Luarasi, Nuçi Naçi, Thoma Avrami, etj. Shkolla funksionoi 15 vjet. Në përkujtim të saj, data 7 mars, është shpallur “Dita e Mësuesit”. 7 ditë pas hapjes së Mësonjëtores Shqipe në Korçë, u çel shkolla shqipe në Pogradec me 11 nxënës. Shkolla shqipe u çelën dhe në Ersekë dhe në Ohër. Në tetor 1891 në Korçë u çel shkolla e VASHAVE, çka u jepte mundësi që të merrte arsim në gjuhën amëtare dhe femra shqiptare, kusht i domosdoshëm ky që edhe kjo forcë e madhe shoqërore të hynte në rrugën e vet të përparimit. Më 1 shtator 1892 u çelën 6 shkolla shqipe në fshatrat e Vakëfeve dhe një në Leskovik. Rol të rëndësishëm në përhapjen e arsimit shqip në rrethin e Kolonjës, luajti Petro Nini Luarasi, i cili krahas punës si mësues , shpërndante falas edhe libra shqip të dërguara nga shoqëria shqiptare e Bukureshtit. L.F Ju trëndafilë që kuqëloni dhe erë të ëmbël që kundërmoni, tek luhatoni, fshehtas rinoni. Nga “Fausti” i Gëtes 1 -Në oborrin e shtëpisë, kam shumë lule, midis tyre ka:- trëndafila, bimë kacavjerëse, tulipanë dhe pemë të vogla dekorative, ndërsa buzë rrugës, hipur mbi kangjellat prej hekuri të rrethores, mbeshtetet një “DORËZONJË”, të cilën e kam mbjellë vetë, me duart e mija, vite më parë. Ajo qëndron atje, e varur mbi avlli, si një vashëz e druajtur që zgjat kokën, e pret qershorin të hapë gjirin e vet të lulëzuar; t’a mbushë hapësirën me aromw. Është i bekuar qershori në qytetin tim. Rrugët, parqet, rrethinat, ndizen e shpërthejnë në ngjyra dhe aroma. Dhe unë trandem prej kënaqësisë, flegrat më dridhen e një botë e ëndërrt, më mugullon në shpirt. Më përhien vise që kurrë si kam parë dhe që ndoshta kurrë nuk do t’i shoh… Së bashku me dorëzonjën, çelin edhe lulet e tjera, mëllagat, zambakët, trëndafilat. E unë, kam shumë lloje trëndafilash, të bardhë, të kuq, të verdhë. Bile njëri është kaq i madh dhe i purpurtë, sa s’di pse më kujton, sa herë e shoh, një “show-girl” të famshëm, që kohët e fundit, ka zaptuar gjithë ekranet e vegjël të televizioneve dhe gati ka eklipsuar edhe vetë V.I.P.-at e politikës. “Vajza”, e mbufatur prej silikonit dhe xhelit, që gati i teptisën prej buzëve të fryra e gjoksit të stërmadh, është tepër seksi, megjithatë, nuk di pse ndjehem indiferent ndaj hireve të saj! Më ngjan si e stisur, kallpë, pa shpirt e pa frymë. Sikur diç i mungon, që unë nuk mund t’a përcaktoj dot. Si trëndafili që pwrmenda më lart, i cili është i bukur dhe madhështor, po vetëm kaq; pa vesk, pa aromë, si të jetë ormisur prej plasmasi! Në skajin më të largët, mes dy tunjave që blerojnë dimër e verë, ndodhet edhe një kaçube e vogël e brishtë, me degëza të pakta dhe të holla, e cila bën ca trëndafila, jo shumë të mëdhenj, por me një ngjyrë të mrekullueshme, të belluztë, si të stisur prej kadifeje. Gjithsesi, nuk është ngjyra që më ngashnjen, është aroma e tij! Një aromë aq e këndshme, sa m’a mbush kraharorin me një ndjenjë lumturie, duke më krijuar ndjesinë e të qënit në Parajsë. Është pikërisht kjo ndjesi, që bën të mugullojnë brenda meje, ca dëshira drithëronjëse, ca zëra gurgullues dhe një dashuri e pamatë, për t’a jetuar jetën, jo si një soditës platonik, por duke u kredhur shtjellave të saj, duke zbrazur prej shpirtit, gjithë energjitë e mija pozitive, me të cilat të ngjiz himnin e jetës dhe të dashurisë, odën e gëzimit dhe të humanizmit. 2 Shpesh kridhem në vramëndje dhe përpiqem të ftilloj: Pse shumica e njerëzve, janë të prirur më tepër ndaj imazhit, se sa ndaj përmbajtjes, brendisë?!... Pse ata, më tepër, sugjestionohen prej bukurisë së sipërfaqshme, se sa prej asaj të brëndshmes, më të qënësishmes dhe më solides? Kometat, zakonisht janë të mëdhaja, të bukura, të shndritshme. Ato, zaptojnë krejt qiellin dhe bishti i tyre i pallonjtë, i mahnit ata që i soditin. Gjithsesi, ato nuk kanë fare thelb, janë fluide, prej gazi, apo grimcash të papërfillshme akulli. Bile edhe drita që rrezatojnë, nuk është e tyrja, por e yjeve të tjerë që kanë aq shumë substancë dhe dritë, sa e falin bujarisht atë. Natyrisht si çdo krahasim edhe ky i sipërmi mund të çalojë. E megjithatë kuturisa, për të pohuar, se edhe në rendin e proçeseve natyrore, mund të hasen rëndom fenomene të tilla. Fenomene, ku forma dhe cilësia e saj, jo domosdoshmërisht ka të njëjtën vlerë me strukturën dhe përmbajtjen. Aq më tepër kjo, në rrafshin e marrdhënieve njerëzore. Shpesh, ne tregohemi të sipërfaqshëm, joshemi dhe vlerësojmë dukjen, pa gjykuar fare për brendinë. Aq më tepër kur edhe këtë dukje apo formë nuk jemi në gjendje t’a zbërthejmë po e pranojmë apriori, të influencuar nga të tjerët që i konsiderojmë më të mënçur, më të aftë se veten tonë. Duke harruar shpesh interesat e sugjeruesve tanë, kufizimet apo paragjykimet e tyre, të cilat shpesh, me gjithë mundimin e tyre për t’i kamufluar, janë evidente dhe ne, vetëm nga përtacia i pranojmë si të TRËNDAFILAT E VËRTETË TË PROVINCËS Ese nga VLADIMIR TOROVECI mirqëna. Mirpo përtacia është një “sëmundje e foshnjërisë së njeriut”, e stadeve primitive të tij. Ashtu siç thotë Kanti: “Foshnjëria është paaftësia e njeriut për ta përdorur mëndjen e vet, pa drejtimin e një njeriu tjetër”. E kjo ndoshta ndodh, sepse është diçka e rehatshme, konforte, nuk lyp asnjë mundim apo vramendje. Dhe është pikërisht mungesa e dëshirës, për të vrarë mendjen, ajo që shpesh nuk na lejon të shohim se hëna nuk eshtë burim drite, po thjesht një pasqyrë e saj. Në përgjithësi, politika dhe spektakli, kanë afeksion për njëratjetrën. Kjo mbase, nga një lloj prirjeje e pushtetit për t’u bërë i pëlqyeshëm, jo nëpërmjet përmbajtjes së vet, por nëpërmjet imazhit. Ndoshta, këtij qëllimi i shërbejnë spektaklet xixëlluese, apo paradat gjithë pompë e bujë që organizojnë “maxhordomët e pushteteve”, të cilët shpikin argëtime kallpe për vulgun, pa asnjë lloj fantazie, vlere emancipuese apo estetike. Dihet, se jo çdo gjë që shkëlqen është flori! Ndërkohë sot, dihet rëndësia që i jepet imazhit. Sidomos në vendet ku mbizotëron ekonomia e tregut të lirë. Aq prioritare dhe e domosdoshme është kjo, sa shpesh abuzohet dhe keqpërdoret, duke u shndruar shpesh në një mjet mashtrimi. Bukuria është tërësi e vlerave dhe shprehje e së mirës dhe e së vërtetës dhe jo e kundërta e tyre. Aq më tepër kur bëhen orvatje, që këtë gjë ta servirin vetëm nëpërmjet shfaqjeve iluzive dhe pa përmbajtje, duke anashkaluar të vërtetën e pa mohueshme, që e bukura, e vërteta, e dobishmja, janë një unitet i pandashëm dhe s’mund të jenë të tilla pa njëra- tjetrën. Ndërkohë, dihet se edhe vet e bukura dhe e dobishmja, nuk është standarte, apo formë e skicuar njëherë e përgjithmonë dhe e pranuar njëzëri si e tillë. Ajo është përfaqësim dhe ekziston specifikisht për subjektin, ashtu siç e percepton ai. Në këtë kuptim, gjithsecili, pranon dhe admiron ato vlera që plotësojnë kërkesat dhe parametrat që ai mbart. Ndodh që ky lloj arsyetimi edhe të pranohet “apriori” prej shumicës. Po si shpjegohet atëherë, që modelet e së bukurës, e së dobishmes, e vlerave, shpesh na serviren nga të tjerët dhe ne bëjmë sikur i admirojmë dhe i pranojmë si të tilla? Përveç se çka më sipër, kjo vjen edhe prej frikës apo konformizmit. Mosguximit për të thënë se, “mbreti është lakuriq”. Ky lloj snobizmi, nganjëherë bëhet aq prezent dhe i frikshëm, sa krijon një lloj ngërçi provincial që asfikson edhe më të guximshmit, me smogun e vanitetit. Dëshira për t’u dukur të gjithditshëm, të stërholluar dhe euriditë, na shtyn të kuturisim në diskutime profanësh. Ndoshta në këtë hulli na shtyjnë edhe opinionet e “specialistëve” për të cilët jo e vërteta, jo vlerat, jo Kanti apo Aristoteli, por synimet e tyre të errta të cilave ju shërbejnë, vlejnë më tepër se të parat. Pra, ky lloj fenomeni, është rrjedhojë e një subjektivizmi dhe projeksioni të deformuar, duke u bërë shkak kështu, që edhe pasojat të jenë të tilla, të deformuara. Në këtë rast edhe shoqëria ka një perceptim të gabuar, për atë që është vlerë e vërtetë dhe për atë që është fiktive. Pikërisht, një qasje e tillë e përciptë, na bën, që jo rrallë, ikonat dhe imazhet e shpikura prej hiçit, t’i pranojmë si vlera. Kështu për shembull: Bukuroshet e skicuara me bisturi, apo të dëndura me silikon, t’i marrim për supermodele. Këngëtaret e sajuara nëpër studio videoklipesh, me vokale të dyshimta dhe pa asnjë lloj dhuntie muzikore, për yje të vërteta festivalesh, ndërsa ngërdheshjet e tyre majmunore gjatë superpozimit, si intrpretime të gjalla dhe mjeshtërore. Injorantë të katapultuar prej basifondeve, pajsur me lloj-lloj dëshmish dhe letra kredenciale të blera nëpër ankande universitetesh të dyshimta, si personalitete dhe akademikë të shquar. Lista është tepër e gjatë. Sahanlëpirës pushtetesh, apo shefa ceremonish, që ndërojnë bindjet si mustaqet në skenë, trajtohen si regjizorë të shquar. Sekserë projektesh shumëmilionëshe, që asgjë të përbashkët me artin nuk kanë, si aktorë brilantë me famë ndërkombëtare. Bejtexhinj të rëndomtë dhe plagjiatë të pa skrupullt, si shkrimtarë të mëdhenj. Matrapazë politikë me psikologji dyqanxhiu dhe trafikantë të sofistikuar, si biznesmenë të suksesshëm. Lista është e pa fund, të kufizuar janë ata që e meritojnë të quhen të tillë. Bile shpesh dhe çuditërisht, shumë rrallë cilësohen si të tillë! Kjo ka shumë arsye, por ndoshta më thelbësorja është se ata, sa më të vegjël të jenë, aq më të mëdhenj i’u ngjan vetja. Ndërsa e kundërta ndodh me ata që kanë vlera. Ata sa më të mëdhenj të jenë aq më të vegjël i’u duket vetja. Prandaj shpesh të tillë syresh, nuk kanë nevojë dhe nuk tentojnë të reklamohen të tillë. Ata janë të tillë. Janë të plotësuar dhe të realizuar me punën dhe veprën e tyre dhe për këtë ndjehen të vetmjaftueshëm, e të lirë. I tillë duhet të ndjehet edhe trëndafili me pamjen modeste, në qoshen e oborrit tim. Ai nuk ka vetëdije, nuk ka shpirt, në vend të tyre, ka aromën parajsore dhe të shëndetëshme që emeton. Prandaj, parfumi që e qarkon atë, më lumturon edhe mua, sa herë i qasem pranë. Dhe jo vetëm mua, por të gjith atyre që kanë rastin t’i aviten… 3 Edhe njerwzit, si trëndafilat janë. Ka sojesh që janë të pashëm, të veshur mirë, të ushqyer dhe të vetkënaqur, që rrezatojnë që atje tej mirqënie dhe vetsiguri, sa të vjen t’i kesh zili për begatinë dhe bollëkun e dhuntive që ju ka falur Zoti. Kjo kur i sheh nga larg, se, sapo t’u qasesh pranë, të hyjnë drithmat në shpirt prej acarit të shkretëtirtë që shpërndajnë. Janë aq vanitozë dhe egocentrikë, sa habitesh si mund të quhen njerëz të qytetëruar. Gjithsesi unë nuk habitem prej tyre, habitem vetëm me lehtësinë, me të cilën ata përfitojnë nga shoqëria, duke i dhënë asaj, pothuajse asgjë… Ndërkohë dëshiroj të flas për një zonjë, që ashtu si trëndafili në qoshen e oborrit tim, ngjan e brishtë dhe modeste në dukje, por e fortë dhe e bukur në përmbajtje, sepse “aroma” që e mbështjell atë, është amëza e një shpirti human dhe biofil. Ajo shpërndan një energji dhe dritë, gati-gati sugjestionuese, megjithëse nuk besoj, se është e vetdijshme për një gjë të tillë. Fjalët e saj nuk janë fishekzjarrë metaforash. Vështrimet e saj, nuk janë vështrimet molisëse të një kokete. Gjestet, qëndrimi dhe sjellja nuk i burojnë prej vanitetit dhe dëshirës për t’u dukur elegante dhe moderne. Megjithatë, ajo është aq dinjitoze dhe e natyrshme, aq bashkëkohore dhe e vetdijshme, sa ngjan si një fisnike e lindur. Pushteti dhe dinjiteti i saj nuk rrjedhin prej kamjes dhe pronave që zotëron, po prej forcës dhe vullnetit të saj për të patur, për të patur, jo si një qëllim në vetvete, por si një mundësi për të krijuar dhe për të ndryshuar realitetin, në një realitet më të mirë, më të shëndetshëm e më të begatë, për vete dhe për të tjerët. Për të gjithë ata që e rrethojnë dhe bashkëpunojnë me të. Sepse fuqia e saj nuk është produkt i teorive sentimentale të një feminizmi sallonesh, por rrjedhojë e forcës dhe e vitalitetit të saj. E vetë thelbit njerëzor, që e tejkalon përkatësinë gjinore, duke pasqyruar vet esencën universale të qënies humane. Gjithsesi ky shkrim nuk synon apologjinë, e një njeriu të vetëm, se sa evidentimin e një shembulli përgjithsues. Të tillë individë ka shumë, që japin impakte pozitive në zhvillimin ekonomik dhe shoqëror të mjedisit ku jetojnë. Edhe në qytetin ku unë banoj, ka me dhjetra intelektualë, bisnezmenë, krijues dhe administratorë, mjekë të trupit dhe të shpirtit, që ashtu si trëndafili në skajin e oborrit tim, rrethohen nga aroma e këndshme dhe biofile e njeridashjes. Janë pikërisht këta individë që ia rritin vlerën jetës. Thuhet shpesh se:- “Botën e dominon dhe e drejton e keqja”. Unë mendoj se diçka e tillë nuk është aspak e vërtetë. Është e mira, që sado e pakët qoftë, që e mban botën në ekuilibër. Nëse kjo, nuk do të kish qënë e vertetë, bota me kohë do ish përpirë nga kaosi. Në fund, do të desha të shtoj, se arsyeja kryesore për të cilën u orvata të hedh këto shënime, është dëshira ime për t’i parë fëmijët, të shërbejnë si individë me vlera të qënësishme si zonja, apo njerëzit që përmenda më sipër, dhe jo “show-man”-ë të sipërfaqshëm, që megjithse të sukseshëm përkohësisht, nuk përbëjnë thelbin e aspiratës njerëzore. Jeta njerëzore nuk është vetëm lodër dhe kënaqësi, por në radhë të parë, realizim i synimit për të mbijetuar dhe meqënëse këtë shkrim e nisa me disa vargje të Gëtes nga kryevepra e tij “ Fausti” po e mbyll me të njëjtën mënyrë: Ja përfundimi i mbramë i urtësisë. Vetëm ai meriton lirinë e jetën. Që rreh ditëpërditë t’i fitojë.
3 -K o r ç a- mars <strong>2011</strong> DEKLARATË PËR SHTYP Ditën e Mërkurë më 16 Shkurt, nje delegacion i kryesuar nga Ambasadori Norvegjez për Kosovën dhe Shqipërinë, Shkëlqesia e tij Z. Sverre Johan Kvale, si dhe Konsulli Austriak në Shqipëri z. Martin Kramer, vizituan qytetin kryesor të zonës së Projektit të DHP, Gramshin. Ata ishin të shoqëruar prej përfaqësuesve te Ministrisë së Jashtme Norvegjeze dhe Agjencisë Austriake për Zhvillim. Qëllimi i vizitës së delegacionit ishte të merrnin informacion mbi jetën sociale dhe nevojat e komunitetit të Luginës së Devollit. Delegacioni u mirëprit në Gramsh nga Kryetari i Bashkisë së qytetit, Z. Kastriot Zëra. Delegacioni vizitoi institucione të cilat janë thelbësore për përmirësimin në të ardhme të strukturave shoqërore, si shkollën Fillore “Asllan Shahini”, Qendrën për Rehabilitimin dhe Përfshirjen e qytetarëve me nevoja të veçanta në shoqëri, si dhe Pallatin e Sportit të qytetit të Gramshit. Z. Zëra deklaroi se, “ne vlerësojmë veçanërisht investimin e kompanive bashkë-aksionare EVN dhe Statkraft, përfaqësuese të Austrisë dhe Norvegjisë, nëpërmjet Devoll Hydropower Sh.A. Projekti i DHP-së është një mundësi për zhvillim ekonomik dhe shoqëror për qytetin e Gramshit, dhe do kontribuoj pozitivisht në shkëmbimin kulturor”. Pasdite u zhvillua Tryeza e Dytë Informuese per projektin me pjesëmarrjen e të ftuarve, Kryetarëve të Bashkive dhe Kryetarëve të Komunave respektive të zonës së projektit. Prezantimi i Projektit u organizua në Qendrën për Informimin e Publikut të DHP-së në Gramsh. Qendra shërben për informimin e publikut në lidhje me Projektin Hidroenergjitik të Devollit.Të ftuarit u prezantuan me aktivitetet e Fazës Para-Ndërtimore, si dhe u shfaq një film i animuar në tre dimensional mbi paraqitjen e ardhshme të Projektit Hidroenergjetik të Devollit. Duke shfrytëzuar këtë rast Ambasadori Norvegjez deklaroi: “Projekti Devoll Hydropoëer është një iniciativë shumë e rëndësishme për Norvegjinë dhe Austrinë. Të dyja kompanitë si EVN dhe Stakraft, janë kompani me shumë eksperiencë, dhe ne shprehim besimin e plotë se do bëjnë një punë të mrekullueshme, jo vetëm duke ndërtuar hidrocentralet, por edhe në drejtim të zhvillimit të komunitetit të Luginës së Devollit”. Znj. Annette Bull, përfaqësuese e Ministrisë së Jashtme Norvegjeze, Përgjegjëse e Zyrës për Shqipërinë deklaroi se kjo vizitë do ta ndihmojë atë për të prezantuar pranë Ministrisë së Jashtme Norvegjeze propozime për mbështetjen e zhvillimit në lidhje me nevojat e Shqipërisë dhe në mënyrë të veçantë për ato të komunitetit të Luginës së Devollit. Kompanitë Austriake kanë qenë të pranishme me investime të rëndësishme në Shqipëri në vitet e fundit. Konsulli Austriak deklaroi: “Si përfaqësues i Ambasadës Austriake në Shqipëri është e mrekullueshme të jesh dëshmitar i aktiviteteve të kompanive Austriake të cilat kanë investuar në Shqipëri. Projekti Hidroenergjitik i Devollit do të kontribuoj në imazhin pozitiv të Shqipërisë për kompani të tjera Austriake. Ne jemi krenarë të bashkëpunojmë me Norvegjinë në këtë projekt të rëndësishëm dhe do të sjellim eksperiencën shumëvjeçare mbi hidrocentralet në Shqipëri. DHP përpiqet të arrijë një ekuilibër ndërmjet ekonomisë, mjedisit dhe përmasave sociale te veprimtarive të saj. DHP është e vetëdijshme për përgjegjësitë e saj kundrejt komunitetit në zonën e projektit dhe ajo do te shkojë përtej veprimtarisë kryesore të saj të biznesit, ndërtimi i hidrocentraleve, për te mbrojtur ambientin dhe do të kontribuojë pozitivisht ne nivelin e jetesës së njerëzve qe jetojnë atje. VIOLA PUCI Menaxhere komunikimi DHP Ishte vetëm një krisje, një kuturisje dhe një harlisje dashurie dhe asgjë tjetër. Një krisje, kuturisje dhe harlisje në ato lëndinat ende të pazbuluara të zemrave tona, që ndonjëherë, dashur pa dashur, të çojnë në ndonjë ishull të pabanuar utopie. Kështu i ndodhi edhe Qamil Panaritit, atij djali që Themistokli Gërmenji e kish quajtur “luani i çështjes shqiptare, bukuria e lirisë shqiptare” dhe e kish bërë komandantin ushtarak të Republikës Autonome të Korçës. A ke shkuar ndonjëherë në Panarit të Korçës? Ke shkuar ndonjëherë aty tek faqja e thepisur e shkëmbit pasi kalon manat e përgjakur të Treskës sime? A je ndalur dhe ndoshta a ke shkuar në majë të shkëmbit, aty ku ekskluzivisht kanë foletë shqiponjat? Ke shkuar? Aq më mirë ateherë…Në atë mjedis ishte rritur Qamil Panariti. Që nga ai shkëmb kishte ikur për herë të fundit Iljaz bej Mirahori, themeluesi i Korçës...... Fshati ynë Treskë-Trebickë me Panaritin nuk mban as gjysmë ore në këmbë. Por zakonet tona ndërojnë. Në fshatrat tona dashuria nuk ka qenë asnjëherë “mollë e ndaluar”, kështu që edhe fitoret në dashuri, edhe disfatat, edhe dështimet në betejat dashurore, janë parë si të gjitha luftërat, fitoret apo disfatat në përleshjen e madhe dhe të pafund të jetës. Por për komshinjtë dhe për miqtë tanë panaritas ka qenë krejt ndryshe. Ata janë natyra të heshtura, të mbyllura. A thua se dashurinë e mbajnë të mbyllur thellë në pusin e pazbuluar të zemrave të tyre dhe nuk e nxjerrin aty pikëpikë si vesa, po tërë jetën e ruajnë si një thesar të panjohur! Veç në raste të rralla kur shpërthen kjo dashuri i ngjan një vullkani të frikshëm me llavën që vrapon e llahtarisur dhe fatgremisur. Këtë histori ma ka treguar trimi i marrë Riza Kodheli, komandant i brigadës së njëzet, kur unë isha komandant i kësaj brigade. “Dhe dikush që e diti, asgjë nuk pëshpëriti në parajsë i vaftë shpirti”. Dhe si “dikush” nuk pëshpëriti kurrë. Si një burrë e mbajti të mbyllur këtë histori deri në buzë të varrit. Në brigadë kishim një vajzë të bukur nga Korça, Qybra Sokoli. Një peri…Sot do të ishte bërë një miss. U vra në Katjel, në prag të lirisë, dhe xha Rizai me trupin e saj ASAJ nëpër duar tha duke i mbyllur sytë: “Bija ime, kjo zemër nga plumbat është bërë gur. Por ti po më jep një plumb që nuk do ta harroj kurrë”. E pra, Rizai u përpoq ta mbronte nga plumbat dhe nga dashuria. Në brigadë kishim disa nga ata që vdesin kur dashurojnë. Dhe xha Rizai i kish frikë këto lloj dashurish, më frikë se të gjith plumbat së bashku. Mirë e kishte plaku i maleve të Korçës. Kur ne do të formonim batalionin partizan “Qamil Panariti”, xha Rizai na u afrua pranë dhe na tha: -Komisar, dua t’ju tregoj një histori që nuk mund ta mbaj për vete. Në buzë të varrit këtë histori ma ka treguar një miku im kaçak malesh, miku im Qamil Panariti dhe Themistokli Gërmenji nga Opari i Korçës. Po ta tregoj se ka të bëjë me Qamil Panarititn, emrin e të cilit po merr sot ky batalion partizan. Kur më 1917-n Themistokli Gërmenjin e morën dhe e pushkatuan, mikun e tij më të mirë, të bukurin e maleve, lisin e Panaritit, Qamil Panariti, e çuan në do Guajanën franceze, në një burg të sigurisë së lartë, bashkë më një luftëtar të hershëm të tij të luftës për liri. Oparaku që ishte me të në Guajanë na e ka treguar këtë histori: Qamil Panariti ishte miku më i mirë i Themistokli Gërmenjit. Themistokliu i dha një detyrë të lartë dhe të merituar. Qamili ishtë me shkollë, besnik dhe trim. Por Qamil Panariti mor komisar ra në dashuri me një zonjushë nga Korça, një e krishterë ortodokse. Duheshin, por familja e vajzës nuk pranoi. Me gjithë ndërhyrjen energjike të Themistokliut dhe Evdhoksi Gërmenjit pranë kësaj familjeje, asnjë dobi nuk pati. Zemra e djalit u thye, por nuk e humbi besimin tek dashuria. Kur e syrgjynosën në Guajanë, çdo javë, siç na tregoi miku im oparak, ai niste një letër drejtuar asaj. Por asnjë letër në fakt nuk nisej. Një tufë me letra dhe një vapor maket punuar me mjeshtëri nga Qamil Panariti, drejtor i burgut ia dha oparakut kur ai mbaroi dënimin pas pesë vjetësh. Ndërkohë Qamil Panariti, duke mos marrë asnjë përgjigje, vdiq i dëshpëruar në atë dhe të largët të huaj. Siç kishte lënë fjalë Qamil Panariti dhe siç e donte zakoni, oparaku kur arriti në Korçë shkoi në shtëpinë e asaj për të dorzuar pakon me letra. Zonjusha ishte bërë zonjë, ishte martuar me një tregëtar të njohur të Korçës. E priti vetëm për pesë minuta, në këmbë, pranë zjarrit. Ai i foli për mikun e tij që vdiq në Guajanën e largët franceze dhe i dorëzoi plikon me letra. Dhe zonja çfarë i kishte thënë? -Prit. A nuk folëm në fillim për ato lëndinat ende të panjohura të zemrave tona që ndonjëherë na çojnë në ndonjë ishull utopie të pabanuar? Kështu edhe zemra e asaj zonje kishte qëlluar një ishull i pabanuar. Ajo letrat i kishte hedhur në zjarr. Djali nga Opari çfarë kishte bërë? -E çfarë të bënte? Kishte qarë si fëmijë. Kishte qarë për herë të parë dhe të fundit në jetë. -Dhe? -Dhe zonja zemërgur i kishte thënë: “M’u beto se askujt nuk do t’ia tregosh këtë histori”. Ai ishte betuar dhe kishte dalë duke qarë. Këtë histori ia kishte treguar Riza Kodhelit vetëm kur ishte duke vdekur. Riza Kodheli ma tregoi mua kur përuronim batalionin partizan “Qamil Panariti” dhe unë po ta tregoj ty për ta botuar ty në librin tënd për Korçën. Ai që ma tregoi mua këtë histori besoj se e keni kuptuar se kush ishte. Misto Treska, përkthyesi i mahnitshëm i Hygoit, Balzakut dhe Aragonit. Ma tregoi këtë histori në vitin 1991, në kabinetin e tij të mbushur plot e përplot me libra. Kur u ndamë më dhuroi një libër të viteve ’30 të titulluat “Atlantida”.A thua se çdo histori dashurie është një Atlantidë e mbytur, e humbur?Ishte thjesht një krisje, një kuturisje dhe një harlisje dashurie. Varkën e ndërtuar ditët e fundit të jetës me mjeshtëri nga Qamil Panariti, sot kushdo mund ta shikojë në eksponantet e Muzeut Kombëtar në Tiranë. Duket se velat po fryhen drejt një udhëtimi të pafund. Drejt një ishulli të mistershëm e të habitshëm me emrin – përemër “Asaj”. DONIKA ANXHAKU ZENEL ANXHAKU
Page 1: „Kur merr PUSHTETIN, mos mblidh r
Page 5 and 6: 5 -Korça- mars 2011 Titulli i Proj
Page 7 and 8: 7 -K o r ç a- mars 2011 Tarifa në
Page 9 and 10: 9 -K o r ç a- mars 2011 Transparen
Page 11 and 12: 11 -Korça- mars 2011 Poemth Nga KR

Mars 2011 - Gazeta "KorÃ§a"

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?