Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
„Kur merr PUSHTETIN, mos mblidh rreth vehtes njerëz të këqinj dhe të paaftë,<br />
se për tërë dështimet do të akuzojnë Ty.“<br />
SOLONI<br />
Numri i parë i Gazetës “Korça”<br />
dhjetor 1992<br />
Ferma e<br />
bletëve<br />
”MORAVA”<br />
Cel:0692099013<br />
2<br />
0<br />
1<br />
1<br />
Nëse një shoqëri demokratike nuk ndihmon<br />
shumicën, që janë të varfërit, nuk mund të shpëtojë<br />
pakicën që janë të pasurit.<br />
J.F.Kenedy-Ish President i SHBA<br />
Gazetë e pavarur: Social patriotike, letrare, kulturore-artistike, satirike, humoristike, sportive.<br />
e përmuajshme<br />
Nr. 180 mars <strong>2011</strong> Çmimi 30 lekë 1 Euro<br />
e-mail gazetakorca@yahoo.co.uk Internet:www.gazeta-korca.com<br />
GËZUAR 7 MARSIN!<br />
(7 mars 1887 – 7 mars <strong>2011</strong>)<br />
“Lumja ti, moj Korç’ o lule,<br />
Që i le pas shoqet e tua,<br />
Si trimi në ballë u sule,<br />
Ta paçim përjetë hua.”<br />
Naim Frashëri
2<br />
-K o r ç a-<br />
mars <strong>2011</strong><br />
SHKOLLA E PARË SHQIPE NË KORÇË<br />
“Lumja ti, moj Korç’ o lule,<br />
Që i le pas shoqet e tua,<br />
Si trimi në ballë u sule,<br />
Ta paçim përjetë hua.”<br />
Naim Frashëri<br />
7 mars 1887 – U çel në<br />
Korçë – SHKOLLA E<br />
PARË SHQIPE.<br />
Shkollë fillore me fizionomi të<br />
theksuar kombëtare laike, ku<br />
të gjitha mësimet jepeshin në<br />
gjuhën shqipe.<br />
Ajo ishte një kurorëzim i<br />
përpjekjeve të patriotëve<br />
korçarë dhe atyre jashtë<br />
vendit, veçanërisht të patriotëve<br />
të Bukureshtit e<br />
Stambollit, ku në këta të fundit<br />
u dalluan vëllezërit<br />
Sami dhe Naim Frashëri.<br />
Një ditë pas kësaj ngjarjeje të<br />
shënuar, patriotët korçarë u<br />
shkruanin shokëve të tyre të<br />
Bukureshtit:<br />
“...dëshira jonë u<br />
plotësua, shkolla shqipe u<br />
hap, druri që vumë në<br />
dhet’, këtu e dy vjet, sot<br />
lulëzoi dhe dha pemë të<br />
ëmbla.”<br />
Aty mësonin nxënës të të<br />
gjitha besimeve, sekseve,<br />
shtresave dhe mësimi u<br />
jepej falas. Veprimtaria e<br />
saj përshkohej nga fryma<br />
patriotike, nga dëshira për<br />
dije dhe edukata e punës.<br />
Drejtuesit e saj qenë<br />
veprimtarë të shquar të<br />
arsimit kombëtar si<br />
Pandeli Sotiri, Petro Nini<br />
Luarasi, Nuçi Naçi, Thoma<br />
Avrami, etj.<br />
Shkolla funksionoi 15 vjet.<br />
Në përkujtim të saj, data<br />
7 mars, është shpallur<br />
“Dita e Mësuesit”.<br />
7 ditë pas hapjes së<br />
Mësonjëtores Shqipe në<br />
Korçë, u çel shkolla shqipe në<br />
Pogradec me 11 nxënës.<br />
Shkolla shqipe u çelën<br />
dhe në Ersekë dhe në<br />
Ohër. Në tetor 1891 në<br />
Korçë u çel shkolla e<br />
VASHAVE, çka u jepte<br />
mundësi që të merrte arsim<br />
në gjuhën amëtare dhe<br />
femra shqiptare, kusht i<br />
domosdoshëm ky që edhe<br />
kjo forcë e madhe shoqërore<br />
të hynte në rrugën e vet të<br />
përparimit.<br />
Më 1 shtator 1892 u<br />
çelën 6 shkolla shqipe në<br />
fshatrat e Vakëfeve dhe<br />
një në Leskovik. Rol të<br />
rëndësishëm në përhapjen e<br />
arsimit shqip në rrethin e<br />
Kolonjës, luajti Petro Nini<br />
Luarasi, i cili krahas punës<br />
si mësues , shpërndante falas<br />
edhe libra shqip të dërguara<br />
nga shoqëria shqiptare e<br />
Bukureshtit. L.F<br />
Ju trëndafilë<br />
që kuqëloni<br />
dhe erë të ëmbël<br />
që kundërmoni,<br />
tek luhatoni,<br />
fshehtas rinoni.<br />
Nga “Fausti” i Gëtes<br />
1<br />
-Në oborrin e shtëpisë, kam<br />
shumë lule, midis tyre ka:-<br />
trëndafila, bimë kacavjerëse,<br />
tulipanë dhe pemë të vogla<br />
dekorative, ndërsa buzë rrugës,<br />
hipur mbi kangjellat prej hekuri të<br />
rrethores, mbeshtetet një<br />
“DORËZONJË”, të cilën e kam<br />
mbjellë vetë, me duart e mija, vite<br />
më parë. Ajo qëndron atje, e varur<br />
mbi avlli, si një vashëz e druajtur<br />
që zgjat kokën, e pret qershorin të<br />
hapë gjirin e vet të lulëzuar; t’a<br />
mbushë hapësirën me aromw.<br />
Është i bekuar qershori në qytetin<br />
tim. Rrugët, parqet, rrethinat,<br />
ndizen e shpërthejnë në ngjyra dhe<br />
aroma. Dhe unë trandem prej<br />
kënaqësisë, flegrat më dridhen e<br />
një botë e ëndërrt, më mugullon në<br />
shpirt. Më përhien vise që kurrë<br />
si kam parë dhe që ndoshta kurrë<br />
nuk do t’i shoh… Së bashku me<br />
dorëzonjën, çelin edhe lulet e tjera,<br />
mëllagat, zambakët, trëndafilat. E<br />
unë, kam shumë lloje trëndafilash,<br />
të bardhë, të kuq, të verdhë. Bile<br />
njëri është kaq i madh dhe i<br />
purpurtë, sa s’di pse më kujton,<br />
sa herë e shoh, një “show-girl” të<br />
famshëm, që kohët e fundit, ka<br />
zaptuar gjithë ekranet e vegjël të<br />
televizioneve dhe gati ka eklipsuar<br />
edhe vetë V.I.P.-at e politikës.<br />
“Vajza”, e mbufatur prej silikonit<br />
dhe xhelit, që gati i teptisën prej<br />
buzëve të fryra e gjoksit të<br />
stërmadh, është tepër seksi,<br />
megjithatë, nuk di pse ndjehem<br />
indiferent ndaj hireve të saj! Më<br />
ngjan si e stisur, kallpë, pa shpirt<br />
e pa frymë. Sikur diç i mungon, që<br />
unë nuk mund t’a përcaktoj dot.<br />
Si trëndafili që pwrmenda më lart,<br />
i cili është i bukur dhe madhështor,<br />
po vetëm kaq; pa vesk, pa aromë,<br />
si të jetë ormisur prej plasmasi!<br />
Në skajin më të largët, mes dy<br />
tunjave që blerojnë dimër e verë,<br />
ndodhet edhe një kaçube e vogël e<br />
brishtë, me degëza të pakta dhe<br />
të holla, e cila bën ca trëndafila, jo<br />
shumë të mëdhenj, por me një ngjyrë<br />
të mrekullueshme, të belluztë, si të<br />
stisur prej kadifeje. Gjithsesi, nuk<br />
është ngjyra që më ngashnjen, është<br />
aroma e tij! Një aromë aq e<br />
këndshme, sa m’a mbush kraharorin<br />
me një ndjenjë lumturie, duke<br />
më krijuar ndjesinë e të qënit në<br />
Parajsë.<br />
Është pikërisht kjo ndjesi, që bën<br />
të mugullojnë brenda meje, ca<br />
dëshira drithëronjëse, ca zëra<br />
gurgullues dhe një dashuri e pamatë,<br />
për t’a jetuar jetën, jo si një soditës<br />
platonik, por duke u kredhur<br />
shtjellave të saj, duke zbrazur prej<br />
shpirtit, gjithë energjitë e mija<br />
pozitive, me të cilat të ngjiz himnin<br />
e jetës dhe të dashurisë, odën e<br />
gëzimit dhe të humanizmit.<br />
2<br />
Shpesh kridhem në vramëndje dhe<br />
përpiqem të ftilloj: Pse shumica e<br />
njerëzve, janë të prirur më tepër<br />
ndaj imazhit, se sa ndaj përmbajtjes,<br />
brendisë?!... Pse ata, më tepër,<br />
sugjestionohen prej bukurisë së<br />
sipërfaqshme, se sa prej asaj të<br />
brëndshmes, më të qënësishmes dhe<br />
më solides?<br />
Kometat, zakonisht janë të<br />
mëdhaja, të bukura, të shndritshme.<br />
Ato, zaptojnë krejt qiellin dhe bishti<br />
i tyre i pallonjtë, i mahnit ata që i<br />
soditin. Gjithsesi, ato nuk kanë fare<br />
thelb, janë fluide, prej gazi, apo<br />
grimcash të papërfillshme akulli.<br />
Bile edhe drita që rrezatojnë, nuk<br />
është e tyrja, por e yjeve të tjerë që<br />
kanë aq shumë substancë dhe dritë,<br />
sa e falin bujarisht atë.<br />
Natyrisht si çdo krahasim edhe ky<br />
i sipërmi mund të çalojë. E<br />
megjithatë kuturisa, për të pohuar,<br />
se edhe në rendin e proçeseve<br />
natyrore, mund të hasen rëndom<br />
fenomene të tilla. Fenomene, ku<br />
forma dhe cilësia e saj, jo domosdoshmërisht<br />
ka të njëjtën vlerë me<br />
strukturën dhe përmbajtjen. Aq më<br />
tepër kjo, në rrafshin e marrdhënieve<br />
njerëzore.<br />
Shpesh, ne tregohemi të sipërfaqshëm,<br />
joshemi dhe vlerësojmë<br />
dukjen, pa gjykuar fare për<br />
brendinë. Aq më tepër kur edhe këtë<br />
dukje apo formë nuk jemi në gjendje<br />
t’a zbërthejmë po e pranojmë<br />
apriori, të influencuar nga të tjerët<br />
që i konsiderojmë më të mënçur,<br />
më të aftë se veten tonë. Duke<br />
harruar shpesh interesat e sugjeruesve<br />
tanë, kufizimet apo<br />
paragjykimet e tyre, të cilat shpesh,<br />
me gjithë mundimin e tyre për t’i<br />
kamufluar, janë evidente dhe ne,<br />
vetëm nga përtacia i pranojmë si të<br />
TRËNDAFILAT E VËRTETË TË PROVINCËS<br />
Ese nga VLADIMIR TOROVECI<br />
mirqëna. Mirpo përtacia është një<br />
“sëmundje e foshnjërisë së njeriut”,<br />
e stadeve primitive të tij. Ashtu siç<br />
thotë Kanti: “Foshnjëria është<br />
paaftësia e njeriut për ta përdorur<br />
mëndjen e vet, pa drejtimin e një<br />
njeriu tjetër”. E kjo ndoshta ndodh,<br />
sepse është diçka e rehatshme,<br />
konforte, nuk lyp asnjë mundim apo<br />
vramendje. Dhe është pikërisht<br />
mungesa e dëshirës, për të vrarë<br />
mendjen, ajo që shpesh nuk na lejon<br />
të shohim se hëna nuk eshtë burim<br />
drite, po thjesht një pasqyrë e saj.<br />
Në përgjithësi, politika dhe<br />
spektakli, kanë afeksion për njëratjetrën.<br />
Kjo mbase, nga një lloj<br />
prirjeje e pushtetit për t’u bërë i<br />
pëlqyeshëm, jo nëpërmjet përmbajtjes<br />
së vet, por nëpërmjet<br />
imazhit. Ndoshta, këtij qëllimi i<br />
shërbejnë spektaklet xixëlluese, apo<br />
paradat gjithë pompë e bujë që<br />
organizojnë “maxhordomët e<br />
pushteteve”, të cilët shpikin<br />
argëtime kallpe për vulgun, pa<br />
asnjë lloj fantazie, vlere emancipuese<br />
apo estetike. Dihet, se jo çdo gjë që<br />
shkëlqen është flori! Ndërkohë sot,<br />
dihet rëndësia që i jepet imazhit.<br />
Sidomos në vendet ku mbizotëron<br />
ekonomia e tregut të lirë. Aq<br />
prioritare dhe e domosdoshme është<br />
kjo, sa shpesh abuzohet dhe keqpërdoret,<br />
duke u shndruar shpesh<br />
në një mjet mashtrimi.<br />
Bukuria është tërësi e vlerave dhe<br />
shprehje e së mirës dhe e së vërtetës<br />
dhe jo e kundërta e tyre. Aq më tepër<br />
kur bëhen orvatje, që këtë gjë ta<br />
servirin vetëm nëpërmjet shfaqjeve<br />
iluzive dhe pa përmbajtje, duke<br />
anashkaluar të vërtetën e pa<br />
mohueshme, që e bukura, e vërteta,<br />
e dobishmja, janë një unitet i<br />
pandashëm dhe s’mund të jenë të<br />
tilla pa njëra- tjetrën.<br />
Ndërkohë, dihet se edhe vet e<br />
bukura dhe e dobishmja, nuk është<br />
standarte, apo formë e skicuar<br />
njëherë e përgjithmonë dhe e<br />
pranuar njëzëri si e tillë. Ajo është<br />
përfaqësim dhe ekziston specifikisht<br />
për subjektin, ashtu siç e<br />
percepton ai. Në këtë kuptim,<br />
gjithsecili, pranon dhe admiron ato<br />
vlera që plotësojnë kërkesat dhe<br />
parametrat që ai mbart.<br />
Ndodh që ky lloj arsyetimi edhe të<br />
pranohet “apriori” prej shumicës.<br />
Po si shpjegohet atëherë, që modelet<br />
e së bukurës, e së dobishmes, e<br />
vlerave, shpesh na serviren nga të<br />
tjerët dhe ne bëjmë sikur i<br />
admirojmë dhe i pranojmë si të tilla?<br />
Përveç se çka më sipër, kjo vjen<br />
edhe prej frikës apo konformizmit.<br />
Mosguximit për të thënë se,<br />
“mbreti është lakuriq”. Ky lloj<br />
snobizmi, nganjëherë bëhet aq<br />
prezent dhe i frikshëm, sa krijon<br />
një lloj ngërçi provincial që<br />
asfikson edhe më të guximshmit,<br />
me smogun e vanitetit. Dëshira për<br />
t’u dukur të gjithditshëm, të<br />
stërholluar dhe euriditë, na shtyn<br />
të kuturisim në diskutime<br />
profanësh. Ndoshta në këtë hulli<br />
na shtyjnë edhe opinionet e<br />
“specialistëve” për të cilët jo e<br />
vërteta, jo vlerat, jo Kanti apo<br />
Aristoteli, por synimet e tyre të<br />
errta të cilave ju shërbejnë, vlejnë<br />
më tepër se të parat. Pra, ky lloj<br />
fenomeni, është rrjedhojë e një<br />
subjektivizmi dhe projeksioni të<br />
deformuar, duke u bërë shkak<br />
kështu, që edhe pasojat të jenë të<br />
tilla, të deformuara. Në këtë rast<br />
edhe shoqëria ka një perceptim të<br />
gabuar, për atë që është vlerë e<br />
vërtetë dhe për atë që është fiktive.<br />
Pikërisht, një qasje e tillë e përciptë,<br />
na bën, që jo rrallë, ikonat dhe<br />
imazhet e shpikura prej hiçit, t’i<br />
pranojmë si vlera. Kështu për<br />
shembull: Bukuroshet e skicuara<br />
me bisturi, apo të dëndura me<br />
silikon, t’i marrim për supermodele.<br />
Këngëtaret e sajuara nëpër<br />
studio videoklipesh, me vokale të<br />
dyshimta dhe pa asnjë lloj dhuntie<br />
muzikore, për yje të vërteta<br />
festivalesh, ndërsa ngërdheshjet e<br />
tyre majmunore gjatë superpozimit,<br />
si intrpretime të gjalla dhe<br />
mjeshtërore. Injorantë të katapultuar<br />
prej basifondeve, pajsur me<br />
lloj-lloj dëshmish dhe letra<br />
kredenciale të blera nëpër ankande<br />
universitetesh të dyshimta, si<br />
personalitete dhe akademikë të<br />
shquar. Lista është tepër e gjatë.<br />
Sahanlëpirës pushtetesh, apo shefa<br />
ceremonish, që ndërojnë bindjet si<br />
mustaqet në skenë, trajtohen si<br />
regjizorë të shquar. Sekserë<br />
projektesh shumëmilionëshe, që<br />
asgjë të përbashkët me artin nuk<br />
kanë, si aktorë brilantë me famë<br />
ndërkombëtare. Bejtexhinj të<br />
rëndomtë dhe plagjiatë të pa<br />
skrupullt, si shkrimtarë të mëdhenj.<br />
Matrapazë politikë me psikologji<br />
dyqanxhiu dhe trafikantë të<br />
sofistikuar, si biznesmenë të<br />
suksesshëm. Lista është e pa fund,<br />
të kufizuar janë ata që e meritojnë<br />
të quhen të tillë. Bile shpesh dhe<br />
çuditërisht, shumë rrallë cilësohen<br />
si të tillë!<br />
Kjo ka shumë arsye, por ndoshta<br />
më thelbësorja është se ata, sa më<br />
të vegjël të jenë, aq më të mëdhenj<br />
i’u ngjan vetja. Ndërsa e kundërta<br />
ndodh me ata që kanë vlera. Ata sa<br />
më të mëdhenj të jenë aq më të vegjël<br />
i’u duket vetja. Prandaj shpesh të<br />
tillë syresh, nuk kanë nevojë dhe<br />
nuk tentojnë të reklamohen të tillë.<br />
Ata janë të tillë. Janë të plotësuar<br />
dhe të realizuar me punën dhe<br />
veprën e tyre dhe për këtë ndjehen<br />
të vetmjaftueshëm, e të lirë.<br />
I tillë duhet të ndjehet edhe<br />
trëndafili me pamjen modeste, në<br />
qoshen e oborrit tim. Ai nuk ka<br />
vetëdije, nuk ka shpirt, në vend të<br />
tyre, ka aromën parajsore dhe të<br />
shëndetëshme që emeton. Prandaj,<br />
parfumi që e qarkon atë, më<br />
lumturon edhe mua, sa herë i qasem<br />
pranë. Dhe jo vetëm mua, por të<br />
gjith atyre që kanë rastin t’i<br />
aviten…<br />
3<br />
Edhe njerwzit, si trëndafilat janë.<br />
Ka sojesh që janë të pashëm, të<br />
veshur mirë, të ushqyer dhe të<br />
vetkënaqur, që rrezatojnë që atje tej<br />
mirqënie dhe vetsiguri, sa të vjen<br />
t’i kesh zili për begatinë dhe<br />
bollëkun e dhuntive që ju ka falur<br />
Zoti. Kjo kur i sheh nga larg, se,<br />
sapo t’u qasesh pranë, të hyjnë<br />
drithmat në shpirt prej acarit të<br />
shkretëtirtë që shpërndajnë. Janë aq<br />
vanitozë dhe egocentrikë, sa<br />
habitesh si mund të quhen njerëz të<br />
qytetëruar. Gjithsesi unë nuk<br />
habitem prej tyre, habitem vetëm<br />
me lehtësinë, me të cilën ata<br />
përfitojnë nga shoqëria, duke i dhënë<br />
asaj, pothuajse asgjë…<br />
Ndërkohë dëshiroj të flas për një<br />
zonjë, që ashtu si trëndafili në<br />
qoshen e oborrit tim, ngjan e brishtë<br />
dhe modeste në dukje, por e fortë<br />
dhe e bukur në përmbajtje, sepse<br />
“aroma” që e mbështjell atë, është<br />
amëza e një shpirti human dhe<br />
biofil. Ajo shpërndan një energji<br />
dhe dritë, gati-gati sugjestionuese,<br />
megjithëse nuk besoj, se është e<br />
vetdijshme për një gjë të tillë. Fjalët<br />
e saj nuk janë fishekzjarrë<br />
metaforash. Vështrimet e saj, nuk<br />
janë vështrimet molisëse të një<br />
kokete. Gjestet, qëndrimi dhe sjellja<br />
nuk i burojnë prej vanitetit dhe<br />
dëshirës për t’u dukur elegante dhe<br />
moderne. Megjithatë, ajo është aq<br />
dinjitoze dhe e natyrshme, aq<br />
bashkëkohore dhe e vetdijshme, sa<br />
ngjan si një fisnike e lindur. Pushteti<br />
dhe dinjiteti i saj nuk rrjedhin prej<br />
kamjes dhe pronave që zotëron, po<br />
prej forcës dhe vullnetit të saj për<br />
të patur, për të patur, jo si një<br />
qëllim në vetvete, por si një<br />
mundësi për të krijuar dhe për të<br />
ndryshuar realitetin, në një realitet<br />
më të mirë, më të shëndetshëm e<br />
më të begatë, për vete dhe për të<br />
tjerët. Për të gjithë ata që e rrethojnë<br />
dhe bashkëpunojnë me të. Sepse<br />
fuqia e saj nuk është produkt i<br />
teorive sentimentale të një<br />
feminizmi sallonesh, por rrjedhojë<br />
e forcës dhe e vitalitetit të saj. E<br />
vetë thelbit njerëzor, që e tejkalon<br />
përkatësinë gjinore, duke<br />
pasqyruar vet esencën universale<br />
të qënies humane.<br />
Gjithsesi ky shkrim nuk synon<br />
apologjinë, e një njeriu të vetëm,<br />
se sa evidentimin e një shembulli<br />
përgjithsues. Të tillë individë ka<br />
shumë, që japin impakte pozitive<br />
në zhvillimin ekonomik dhe<br />
shoqëror të mjedisit ku jetojnë.<br />
Edhe në qytetin ku unë banoj, ka<br />
me dhjetra intelektualë, bisnezmenë,<br />
krijues dhe administratorë,<br />
mjekë të trupit dhe të shpirtit, që<br />
ashtu si trëndafili në skajin e<br />
oborrit tim, rrethohen nga aroma e<br />
këndshme dhe biofile e njeridashjes.<br />
Janë pikërisht këta<br />
individë që ia rritin vlerën jetës.<br />
Thuhet shpesh se:- “Botën e<br />
dominon dhe e drejton e keqja”.<br />
Unë mendoj se diçka e tillë nuk<br />
është aspak e vërtetë. Është e mira,<br />
që sado e pakët qoftë, që e mban<br />
botën në ekuilibër. Nëse kjo, nuk<br />
do të kish qënë e vertetë, bota me<br />
kohë do ish përpirë nga kaosi.<br />
Në fund, do të desha të shtoj, se<br />
arsyeja kryesore për të cilën u<br />
orvata të hedh këto shënime, është<br />
dëshira ime për t’i parë fëmijët, të<br />
shërbejnë si individë me vlera të<br />
qënësishme si zonja, apo njerëzit<br />
që përmenda më sipër, dhe jo<br />
“show-man”-ë të sipërfaqshëm, që<br />
megjithse të sukseshëm përkohësisht,<br />
nuk përbëjnë thelbin e<br />
aspiratës njerëzore. Jeta njerëzore<br />
nuk është vetëm lodër dhe<br />
kënaqësi, por në radhë të parë,<br />
realizim i synimit për të mbijetuar<br />
dhe meqënëse këtë shkrim e nisa<br />
me disa vargje të Gëtes nga<br />
kryevepra e tij “ Fausti” po e mbyll<br />
me të njëjtën mënyrë:<br />
Ja përfundimi i mbramë i<br />
urtësisë.<br />
Vetëm ai meriton lirinë e jetën.<br />
Që rreh ditëpërditë t’i fitojë.
3<br />
-K o r ç a-<br />
mars <strong>2011</strong><br />
DEKLARATË PËR SHTYP<br />
Ditën e Mërkurë më 16 Shkurt, nje delegacion i kryesuar nga Ambasadori Norvegjez për<br />
Kosovën dhe Shqipërinë, Shkëlqesia e tij Z. Sverre Johan Kvale, si dhe Konsulli Austriak në<br />
Shqipëri z. Martin Kramer, vizituan qytetin kryesor të zonës së Projektit të DHP, Gramshin.<br />
Ata ishin të shoqëruar prej përfaqësuesve te Ministrisë së Jashtme Norvegjeze dhe Agjencisë<br />
Austriake për Zhvillim. Qëllimi i vizitës së delegacionit ishte të merrnin informacion mbi jetën<br />
sociale dhe nevojat e komunitetit të Luginës së Devollit. Delegacioni u mirëprit në Gramsh nga<br />
Kryetari i Bashkisë së qytetit, Z. Kastriot Zëra. Delegacioni vizitoi institucione të cilat janë<br />
thelbësore për përmirësimin në të ardhme të strukturave shoqërore, si shkollën Fillore “Asllan<br />
Shahini”, Qendrën për Rehabilitimin dhe Përfshirjen e qytetarëve me nevoja të veçanta në<br />
shoqëri, si dhe Pallatin e Sportit të qytetit të Gramshit. Z. Zëra deklaroi se, “ne vlerësojmë<br />
veçanërisht investimin e kompanive bashkë-aksionare EVN dhe Statkraft, përfaqësuese të<br />
Austrisë dhe Norvegjisë, nëpërmjet Devoll Hydropower Sh.A. Projekti i DHP-së është një<br />
mundësi për zhvillim ekonomik dhe shoqëror për qytetin e Gramshit, dhe do kontribuoj pozitivisht<br />
në shkëmbimin kulturor”. Pasdite u zhvillua Tryeza e Dytë Informuese per projektin me pjesëmarrjen e të ftuarve, Kryetarëve të Bashkive dhe Kryetarëve<br />
të Komunave respektive të zonës së projektit. Prezantimi i Projektit u organizua në Qendrën për Informimin e Publikut të DHP-së në Gramsh. Qendra<br />
shërben për informimin e publikut në lidhje me Projektin Hidroenergjitik të Devollit.Të ftuarit u prezantuan me aktivitetet e Fazës Para-Ndërtimore, si dhe<br />
u shfaq një film i animuar në tre dimensional mbi paraqitjen e ardhshme të Projektit Hidroenergjetik të Devollit. Duke shfrytëzuar këtë rast Ambasadori<br />
Norvegjez deklaroi: “Projekti Devoll Hydropoëer është një iniciativë shumë e rëndësishme për Norvegjinë dhe Austrinë. Të dyja kompanitë si EVN dhe<br />
Stakraft, janë kompani me shumë eksperiencë, dhe ne shprehim besimin e plotë se do bëjnë një punë të mrekullueshme, jo vetëm duke ndërtuar hidrocentralet,<br />
por edhe në drejtim të zhvillimit të komunitetit të Luginës së Devollit”. Znj. Annette Bull, përfaqësuese e Ministrisë së Jashtme Norvegjeze, Përgjegjëse e<br />
Zyrës për Shqipërinë deklaroi se kjo vizitë do ta ndihmojë atë për të prezantuar pranë Ministrisë së Jashtme Norvegjeze propozime për mbështetjen e<br />
zhvillimit në lidhje me nevojat e Shqipërisë dhe në mënyrë të veçantë për ato të komunitetit të Luginës së Devollit. Kompanitë Austriake kanë qenë të<br />
pranishme me investime të rëndësishme në Shqipëri në vitet e fundit. Konsulli Austriak deklaroi: “Si përfaqësues i Ambasadës Austriake në Shqipëri është<br />
e mrekullueshme të jesh dëshmitar i aktiviteteve të kompanive Austriake të cilat kanë investuar në Shqipëri. Projekti Hidroenergjitik i Devollit do të<br />
kontribuoj në imazhin pozitiv të Shqipërisë për kompani të tjera Austriake. Ne jemi krenarë të bashkëpunojmë me Norvegjinë në këtë projekt të rëndësishëm<br />
dhe do të sjellim eksperiencën shumëvjeçare mbi hidrocentralet në Shqipëri. DHP përpiqet të arrijë një ekuilibër ndërmjet ekonomisë, mjedisit dhe përmasave<br />
sociale te veprimtarive të saj. DHP është e vetëdijshme për përgjegjësitë e saj kundrejt komunitetit në zonën e<br />
projektit dhe ajo do te shkojë përtej veprimtarisë kryesore të saj të biznesit, ndërtimi i hidrocentraleve, për te<br />
mbrojtur ambientin dhe do të kontribuojë pozitivisht ne nivelin e jetesës së njerëzve qe jetojnë atje.<br />
VIOLA PUCI<br />
Menaxhere komunikimi DHP<br />
Ishte vetëm një krisje, një<br />
kuturisje dhe një harlisje<br />
dashurie dhe asgjë tjetër. Një<br />
krisje, kuturisje dhe harlisje<br />
në ato lëndinat ende të<br />
pazbuluara të zemrave tona,<br />
që ndonjëherë, dashur pa<br />
dashur, të çojnë në ndonjë<br />
ishull të pabanuar utopie.<br />
Kështu i ndodhi edhe Qamil<br />
Panaritit, atij djali që<br />
Themistokli Gërmenji e kish<br />
quajtur “luani i çështjes<br />
shqiptare, bukuria e lirisë<br />
shqiptare” dhe e kish bërë<br />
komandantin ushtarak të<br />
Republikës Autonome të<br />
Korçës.<br />
A ke shkuar ndonjëherë në<br />
Panarit të Korçës? Ke<br />
shkuar ndonjëherë aty tek<br />
faqja e thepisur e shkëmbit<br />
pasi kalon manat e përgjakur<br />
të Treskës sime? A je ndalur<br />
dhe ndoshta a ke shkuar në<br />
majë të shkëmbit, aty ku<br />
ekskluzivisht kanë foletë<br />
shqiponjat?<br />
Ke shkuar? Aq më mirë<br />
ateherë…Në atë mjedis<br />
ishte rritur Qamil Panariti.<br />
Që nga ai shkëmb kishte ikur<br />
për herë të fundit Iljaz bej<br />
Mirahori, themeluesi i<br />
Korçës......<br />
Fshati ynë Treskë-Trebickë<br />
me Panaritin nuk mban as<br />
gjysmë ore në këmbë. Por<br />
zakonet tona ndërojnë. Në<br />
fshatrat tona dashuria nuk ka<br />
qenë asnjëherë “mollë e<br />
ndaluar”, kështu që edhe<br />
fitoret në dashuri, edhe<br />
disfatat, edhe dështimet në<br />
betejat dashurore, janë parë<br />
si të gjitha luftërat, fitoret apo<br />
disfatat në përleshjen e<br />
madhe dhe të pafund të jetës.<br />
Por për komshinjtë dhe për<br />
miqtë tanë panaritas ka qenë<br />
krejt ndryshe. Ata janë natyra<br />
të heshtura, të mbyllura. A<br />
thua se dashurinë e mbajnë<br />
të mbyllur thellë në pusin e<br />
pazbuluar të zemrave të tyre<br />
dhe nuk e nxjerrin aty pikëpikë<br />
si vesa, po tërë jetën e<br />
ruajnë si një thesar të<br />
panjohur! Veç në raste të<br />
rralla kur shpërthen kjo<br />
dashuri i ngjan një vullkani të<br />
frikshëm me llavën që vrapon<br />
e llahtarisur dhe fatgremisur.<br />
Këtë histori ma ka treguar<br />
trimi i marrë Riza Kodheli,<br />
komandant i brigadës së<br />
njëzet, kur unë isha komandant<br />
i kësaj brigade. “Dhe<br />
dikush që e diti, asgjë nuk<br />
pëshpëriti në parajsë i vaftë<br />
shpirti”. Dhe si “dikush” nuk<br />
pëshpëriti kurrë. Si një burrë<br />
e mbajti të mbyllur këtë histori<br />
deri në buzë të varrit.<br />
Në brigadë kishim një vajzë<br />
të bukur nga Korça, Qybra<br />
Sokoli. Një peri…Sot do të<br />
ishte bërë një miss. U vra në<br />
Katjel, në prag të lirisë, dhe<br />
xha Rizai me trupin e saj<br />
ASAJ<br />
nëpër duar tha duke i mbyllur<br />
sytë: “Bija ime, kjo zemër nga<br />
plumbat është bërë gur. Por ti<br />
po më jep një plumb që nuk<br />
do ta harroj kurrë”.<br />
E pra, Rizai u përpoq ta<br />
mbronte nga plumbat dhe nga<br />
dashuria. Në brigadë kishim<br />
disa nga ata që vdesin kur<br />
dashurojnë. Dhe xha Rizai i<br />
kish frikë këto lloj dashurish,<br />
më frikë se të gjith plumbat<br />
së bashku.<br />
Mirë e kishte plaku i maleve<br />
të Korçës.<br />
Kur ne do të formonim<br />
batalionin partizan “Qamil<br />
Panariti”, xha Rizai na u afrua<br />
pranë dhe na tha:<br />
-Komisar, dua t’ju tregoj një<br />
histori që nuk mund ta mbaj<br />
për vete. Në buzë të varrit<br />
këtë histori ma ka treguar një<br />
miku im kaçak malesh, miku<br />
im Qamil Panariti dhe<br />
Themistokli Gërmenji nga<br />
Opari i Korçës.<br />
Po ta tregoj se ka të bëjë me<br />
Qamil Panarititn, emrin e të<br />
cilit po merr sot ky batalion<br />
partizan.<br />
Kur më 1917-n Themistokli<br />
Gërmenjin e morën dhe e<br />
pushkatuan, mikun e tij më të<br />
mirë, të bukurin e maleve, lisin<br />
e Panaritit, Qamil Panariti, e<br />
çuan në do Guajanën franceze,<br />
në një burg të sigurisë<br />
së lartë, bashkë më një<br />
luftëtar të hershëm të tij të<br />
luftës për liri.<br />
Oparaku që ishte me të në<br />
Guajanë na e ka treguar këtë<br />
histori:<br />
Qamil Panariti ishte miku më<br />
i mirë i Themistokli Gërmenjit.<br />
Themistokliu i dha një<br />
detyrë të lartë dhe të<br />
merituar. Qamili ishtë me<br />
shkollë, besnik dhe trim. Por<br />
Qamil Panariti mor komisar<br />
ra në dashuri me një zonjushë<br />
nga Korça, një e krishterë<br />
ortodokse. Duheshin, por<br />
familja e vajzës nuk pranoi.<br />
Me gjithë ndërhyrjen energjike<br />
të Themistokliut dhe<br />
Evdhoksi Gërmenjit pranë<br />
kësaj familjeje, asnjë dobi<br />
nuk pati. Zemra e djalit u<br />
thye, por nuk e humbi besimin<br />
tek dashuria. Kur e syrgjynosën<br />
në Guajanë, çdo javë,<br />
siç na tregoi miku im oparak,<br />
ai niste një letër drejtuar asaj.<br />
Por asnjë letër në fakt nuk<br />
nisej. Një tufë me letra dhe<br />
një vapor maket punuar me<br />
mjeshtëri nga Qamil Panariti,<br />
drejtor i burgut ia dha<br />
oparakut kur ai mbaroi<br />
dënimin pas pesë vjetësh.<br />
Ndërkohë Qamil Panariti,<br />
duke mos marrë asnjë<br />
përgjigje, vdiq i dëshpëruar në<br />
atë dhe të largët të huaj.<br />
Siç kishte lënë fjalë Qamil<br />
Panariti dhe siç e donte<br />
zakoni, oparaku kur arriti në<br />
Korçë shkoi në shtëpinë e<br />
asaj për të dorzuar pakon me<br />
letra. Zonjusha ishte bërë<br />
zonjë, ishte martuar me një<br />
tregëtar të njohur të Korçës.<br />
E priti vetëm për pesë<br />
minuta, në këmbë, pranë<br />
zjarrit. Ai i foli për mikun e tij<br />
që vdiq në Guajanën e largët<br />
franceze dhe i dorëzoi plikon<br />
me letra.<br />
Dhe zonja çfarë i kishte<br />
thënë?<br />
-Prit. A nuk folëm në fillim për<br />
ato lëndinat ende të panjohura<br />
të zemrave tona që<br />
ndonjëherë na çojnë në<br />
ndonjë ishull utopie të<br />
pabanuar? Kështu edhe<br />
zemra e asaj zonje kishte<br />
qëlluar një ishull i pabanuar.<br />
Ajo letrat i kishte hedhur në<br />
zjarr.<br />
Djali nga Opari çfarë kishte<br />
bërë?<br />
-E çfarë të bënte? Kishte<br />
qarë si fëmijë. Kishte qarë<br />
për herë të parë dhe të fundit<br />
në jetë.<br />
-Dhe?<br />
-Dhe zonja zemërgur i kishte<br />
thënë: “M’u beto se askujt<br />
nuk do t’ia tregosh këtë<br />
histori”. Ai ishte betuar dhe<br />
kishte dalë duke qarë.<br />
Këtë histori ia kishte<br />
treguar Riza Kodhelit<br />
vetëm kur ishte duke<br />
vdekur. Riza Kodheli ma<br />
tregoi mua kur përuronim<br />
batalionin partizan “Qamil<br />
Panariti” dhe unë po ta<br />
tregoj ty për ta botuar ty në<br />
librin tënd për Korçën. Ai<br />
që ma tregoi mua këtë<br />
histori besoj se e keni<br />
kuptuar se kush ishte. Misto<br />
Treska, përkthyesi i mahnitshëm<br />
i Hygoit, Balzakut dhe<br />
Aragonit. Ma tregoi këtë<br />
histori në vitin 1991, në<br />
kabinetin e tij të mbushur<br />
plot e përplot me libra. Kur<br />
u ndamë më dhuroi një libër<br />
të viteve ’30 të titulluat<br />
“Atlantida”.A thua se çdo<br />
histori dashurie është një<br />
Atlantidë e mbytur, e<br />
humbur?Ishte thjesht një<br />
krisje, një kuturisje dhe një<br />
harlisje dashurie.<br />
Varkën e ndërtuar ditët e<br />
fundit të jetës me mjeshtëri<br />
nga Qamil Panariti, sot<br />
kushdo mund ta shikojë në<br />
eksponantet e Muzeut<br />
Kombëtar në Tiranë. Duket<br />
se velat po fryhen drejt një<br />
udhëtimi të pafund. Drejt një<br />
ishulli të mistershëm e të<br />
habitshëm me emrin –<br />
përemër “Asaj”.<br />
DONIKA ANXHAKU<br />
ZENEL ANXHAKU
4<br />
-K o r ç a-<br />
mars <strong>2011</strong><br />
Thimi Mitko<br />
Thimi Mitko është figura<br />
më e shquar e folkloristikës<br />
shqiptare. Ai e filloi veprimtarinë<br />
nga mezi i shekullit<br />
të 19-të, atëhere kur<br />
shtrohej si nevojë e ngutshme<br />
një bashkësi e<br />
njehësuar politike, ekonomike,<br />
shpirtërore, kulturore<br />
e territoriale kombëtare.<br />
Mitkoja, krahas patriotëve<br />
të tjerë iu vu punës me<br />
pasion për grumbullimin e<br />
trashëgimit kulturor e<br />
artistik popullor, duke u<br />
dalluar si një nga figurat më<br />
të shquara të folkloristikës<br />
sonë.<br />
Thimi Mitkoja lindi në<br />
Korçë më 1820, në një<br />
familje tregëtarësh që<br />
dallohej për një pjesëmarrje<br />
aktive në jetën<br />
shoqërore të qytetit, si dhe<br />
për ndihmat e dhëna në<br />
dobi të zhvillimit të<br />
arsimit. Ai emigron ne disa<br />
vende si Greqi, Bullgari,<br />
THIMI MITKO<br />
Thimi Mitko themelues i folkloristikës shqiptare<br />
Austri derisa vendoset në<br />
Egjipt, ku fillon një fazë e<br />
re,vendimtare për jetën dhe<br />
veprimtarinë e tij patriotike<br />
dhe kulturore. Ne Egjipt<br />
Mitkoja u përpoq të ngjallte<br />
tek bashkatdhetarët ndjenjën<br />
e dinjitetit kombëtar, të<br />
forconte ndërgjegjen e<br />
tyre kombëtare,të ndikonte<br />
në formimin e tyre shpirtëror.<br />
Në mënyrë të veçantë, i<br />
kultivon këto ndjenja në<br />
këngët popullore të përmbledhjes<br />
së njohur “Bleta<br />
Shqiptare”, nëpërmjet<br />
shënimesh me të cilat zbulon<br />
vlerat artistike dhe estetike të<br />
popullit të tij. Kështu Thimi<br />
Mitkoja, me përmasat e<br />
personalitetit të tij dhe me<br />
simpatinë që gëzonte midis<br />
rretheve patriotike e kulturore<br />
të jashtme, bëhet një<br />
nga propogandistët më<br />
aktivë midis kolonive<br />
shqiptare të mërgimit.<br />
Vitet 1880-1890, janë vitet<br />
e lidhjeve të Mitkos me figura<br />
të shquara të botës kulturore,<br />
për të popullarizuar traditat<br />
shqiptare në fushën e<br />
kulturës dhe artit popullor.<br />
Lind pyetja: Në ç’kohë e<br />
filloi Mitkoja dhe në<br />
ç’rrethana, veprimtarinë e tij<br />
folkloristike? Mitkoja duhet<br />
ta ketë nisur punën për<br />
Bibloteka “Thimi Mitko”-Korçë<br />
folklorin në fillimet e viteve<br />
’60, të shekullit të 19-të.<br />
Mitkoja e zhvilloi këtë<br />
veprimtari kryesisht në<br />
mëgrim, midis bashkatdhetarësh<br />
të Jugut dhe të<br />
Veriut që ndodheshin në<br />
Egjipt. Ndonjë element të<br />
folklorit të vendlindjes, ka të<br />
ngjarë ta ketë mbledhur edhe<br />
në atdhe, gjatë udhëtimeve<br />
që bëri përpara se ta shpërngulte<br />
familjen nga Korça.<br />
Pas një pune plot zell e<br />
pasion, në këtë kohë (1874)<br />
autori kishte mundur ta bënte<br />
gati për botim përmbledhjen<br />
e tij. Botimin e tij ai e quan si<br />
“Të shkruarën më të<br />
përshtatshme për zgjuarjen<br />
dhe bashkimin e shqiptarëve”,<br />
por vëllimi nuk<br />
mundi të botohej veçse pas<br />
4 vitesh, më 1878, në<br />
Aleksandri të Egjiptit me<br />
titull “Bëleta shqypëtare”.<br />
Tek parathënia e vëllimit<br />
autori paraqet mendimet e tij<br />
rreth vlerës së traditave të<br />
popullit: ”Qëlllimi i<br />
“Bletës Shqypëtare”<br />
është përgjithësisht shpëtimi<br />
dhe dhënia e brezave<br />
që vijnë i fjalëvet dhe<br />
teksteve shqipe, të cilat<br />
para disa vjetësh i mblodha<br />
me shumë mundim e<br />
shpenzime dhe besoj se<br />
do të kenë vleftë, sepse<br />
në këto duket origjina,<br />
karakteri, zakonet e<br />
racës shqiptare”<br />
Materialet folklorike në këtë<br />
vëllim fillojnë me proverbat<br />
dhe vazhdojnë me gjëegjëzat,<br />
emrat e njerëzve,<br />
këngët alegorike të ditëve të<br />
shënuara të vitit, të dasmës,<br />
të dashurisë, të trimërisë,<br />
këngët gegërishte, përrallat<br />
dhe mbyllen me një fjalor<br />
shpjegues të fjalëve krahinore<br />
që përmbajnë tekstet<br />
folklorike. Këto materiale (<br />
490 proverba, 80 gjëegjëza,<br />
359 këngë, 12<br />
përralla etj.), përfaqësonin<br />
një kuadër të gjerë dhe<br />
autentik të traditave popullore.<br />
Në regjistrimin e<br />
materialit, megjithëse nuk<br />
shoqërohen zakonisht me të<br />
dhënat e zakonëshme e të<br />
nevojëshme dokumentuese<br />
për vendin dhe kohën e<br />
mbledhjes, nuk mungojnë<br />
dhe shënimet jo vetëm për<br />
prejardhjen e këngëve por<br />
dhe për rastin kur këto<br />
këndoheshin në festat<br />
popullore. Këngët ai është<br />
përpjekur t’i grumbullojë<br />
sipas tematikës dhe t’i<br />
rendisë pas një kriteri kohor.<br />
Në brendinë e këtyre<br />
këngëve shihet përpjekja e<br />
autorit për gjallërimin e tyre,<br />
për nxjerrjen në dukje të<br />
traditave heroike të popullit<br />
tonë. Duhet përmendur fakti<br />
që, “Bletën Shqiptare”<br />
Mitkoja e botoi duke përdorur<br />
me ndryshime fare të<br />
vogla, alfabetin grek të<br />
Kamardës.<br />
Ajo që e shquan Mitkon si<br />
mbledhës të folklorit veç të<br />
tjerave është aftësia dhe<br />
shija për të zgjedhur<br />
materialin. Mitkoja ka<br />
meritë se riprodhon me<br />
saktësi gjuhën e përdorur<br />
dhe kjo është shenjë e<br />
seriozitetit të tij. Qarqet<br />
kulturore të huaja e pritën<br />
me një interes të dyfishtë<br />
këtë vepër, së pari për<br />
lëndën interesante që sillte<br />
për të njohur specifikën<br />
kombëtare të popullit tonë<br />
dhe së dyti si një dokument<br />
me rëndësi për të mbështetur<br />
të drejtat e ligjshme<br />
të popullit të tij.<br />
Me këtë veprimtari, që<br />
zhvilloi me dashuri për rreth<br />
30 vjet, me parimet e<br />
kërkimit të regjistrimit, të<br />
zgjedhjes e paraqitjes së<br />
këtyre materialeve, Th.<br />
Mitkoja hyn në historinë e<br />
kulturës sonë si figura më e<br />
shquar e folkloristikës<br />
shqiptare në të kaluarën.<br />
Vepra e tij qëndron denjësisht<br />
në radhët e lëvizjes së<br />
përgjithshme folklorike të<br />
kohës. Bibloteka e qytetit<br />
të Korçës mban emrin e<br />
Thimi Mitkos.<br />
JONELA SPAHO<br />
Pedagoge në Universitetin<br />
Fan.S.Noli-Korçë<br />
Nesër…<br />
-Hape portën!...<br />
Malli im i mardhur,<br />
Qerpiku im i trazuar,<br />
Lotin e hidhur lind.<br />
-Hapma portën sot!<br />
Nesër do jetë shumë von,<br />
Më s’do këtë lot…<br />
Poezi nga ALMA KULA (HYSENLLARI) -Moglicë<br />
Rilind<br />
-S’të kam zili për “dimrin” tënd,<br />
As qiellin tënd në ngjyrë gri,<br />
Unë vij nga tjetër Galaktikë,<br />
Më lindi nëna Dashuri.<br />
-Në do t’a dish edhe të DUA!<br />
Madje dua të të ndriçoj<br />
Dhe jam e bindur, se do të rilindësh,<br />
Bir i dashurisë që unë kërkoj.<br />
Tepër vonë<br />
-Tani s’të them dot më, dëgjomë!<br />
U shua dielli që lindte për mua.<br />
Të tjera fllade fryjnë për TY,<br />
Në të tjera galaktika më gjen MUA.<br />
Tani eja s’të them më dot<br />
Dhe pse Universi Përvëlohet në lotë…<br />
Me shpirt ju flas<br />
-Me ç’gjuhë t’ju flas të më kuptoni,<br />
-Pse kaq shumë vrer, dallgë e<br />
shkumbë?!...<br />
-Me “gjuhën” tuaj botën thërrmoni,<br />
Por jeta është e bukur shumë<br />
-Ja zemrën time ku e kini,<br />
Po deshët Ju, bëhem fli unë.<br />
E dogjën shpirtin tim vetëtimat<br />
Unë e dua jetën,<br />
ajo është e bukur shumë<br />
-Ju flas me shpirt,<br />
sa toka dridhet,<br />
E qielli lutet me përgjërim.<br />
-E kemi humbur të gjithë betejën,<br />
Nëse mbjellim urrejtjen,<br />
e jo DASHURINË.<br />
Ja, ma ver dorën,<br />
përmbi dorë,<br />
Më duaj sa të dua unë.<br />
Ti falim botës Dashurinë,<br />
Se JETA është e shkurtër shumë.
5 -Korça- mars <strong>2011</strong><br />
Titulli i Projektit:<br />
TË LUFTOJMË TRAFIKIMIN E QËNIEVE NJERËZORE NË REPUBLIKËN<br />
E MAQEDONISË, SHQIPËRISË DHE BOSNJË-HERCEGOVINËS.<br />
MBËSHTETUR NGA KOMISIONI EVROPIAN.<br />
IPA CROSS BORDER- PROGRAMI NDËRKUFITAR IPA<br />
Nr. I Referencës: Europë Aid/128286/C/ACT/MULTI<br />
Ky projekt mundësohet nga<br />
Komisioni Evropian<br />
TRAFIKIMI ËSHTË REALITET !<br />
LE TA LUFTOJMË<br />
TRAFIKIMIN E QËNIEVE NJERËZORE !<br />
-Projekti implementohet nga<br />
organizata CISS<br />
(Cooperazione Internazionale Sud-Sud),<br />
Semper Maqedoni<br />
dhe<br />
Misioni Emanuel në qarkun e Korçës.<br />
Adresa :<br />
-Rruga e Unazës, Lagjia Nr. 10,<br />
Godina “DORKAS” - KORÇË<br />
Tel : -082242471 Cel : -0694018365<br />
E-mail: mikel.bogdani777@gmail.com<br />
QYTETËRIMET PREHISTORIKE NË DRITËN E ZBULIMEVE<br />
ARKEOLOGJIKE<br />
Pellgu i Korçës me florë<br />
dhe faunë të pasur, me<br />
terrene të përshtatshme<br />
për buqësi dhe blektori,<br />
më ujëra të bollshme për<br />
peshkim (Liqenet e<br />
Prespës dhe ai i Maliqit),<br />
(Sot i bonifikuar) dhe<br />
pozita kyçe me kryqëzim<br />
të rrugëve: Adriatiko-<br />
Egjeane, ka qenë i banuar<br />
gjatë mijëvjeçarëve.<br />
-Vrojtimet në terren, të<br />
shoqëruara me gërmime<br />
arkeologjike, te gjitha<br />
gjatë këtyre 40 vjetëve të<br />
fundit kanë lokalizuar<br />
dhe kanë bërë të njohur<br />
me dhjetra vendbanime<br />
të hapura dhe të fortifikuara<br />
dhe shumë<br />
varreza tumolare (kodrinore).<br />
-Materialet e zbuluara<br />
nga gërmimet ne Podgorije-Vashtëmi-Barç<br />
e shpella e Trenit<br />
përfaqësojnë gjurmët<br />
më të vjetra të banimit<br />
dhe i përkasin Neolitit<br />
të hershëm 6000 p.e.s.<br />
-Kategoritë e shumta të<br />
gjetjeve të zbuluara në<br />
vendbanimin Palafit të<br />
Dunavecit, i pari i këtij<br />
lloji dhe më i vjetri në<br />
Ballkan, së bashku me<br />
ato në Podgorije prezantojnë<br />
Neolitin e<br />
mesëm.<br />
-Neoliti i vonë përfaqëson<br />
periudhën kulmore<br />
të qytetërimit<br />
neolitik (Kalimi nga<br />
mijëvjeçari 4-3 p.e.s.<br />
dokumentohet me zbulimet<br />
në Dërsnik-Barç<br />
e Maliq (Qermika e<br />
pikturuar me motive<br />
spiralike e meandrike) e<br />
zbuluar në këto qendra<br />
banimi përfaqëson një<br />
nga dukuritë më kulmore të<br />
kohës. -Epoka Eneolitike<br />
(e bakrit) përfaqësohet<br />
nga kategoritë e<br />
shumta të gjetjeve me<br />
prejardhje nga vendbanime<br />
Palafiti i Maliqit<br />
(Një nga më të shquarit në<br />
rrafshinj ballkanik e më<br />
gjerë), së bashku me atë<br />
nga Luadishta-Burimasi<br />
dhe shpella e Trenit në<br />
Devoll.<br />
-Banorët eneolitikë të<br />
pellgut të Korçës në<br />
Shqipërinë juglindore<br />
krahas buqësisë, blektorisë,<br />
peshkimit, endjes së<br />
fillit, filluan të merreshin<br />
me nxjerrjen e përpunimin<br />
e metalit të bakrit. Dëshmi<br />
për këtë janë dalta dhe<br />
grepat e peshkimit të<br />
zbuluara në Maliq, që së<br />
bashku me koleksionet e<br />
figurinave (Baltë e pjekur),<br />
antropomorfë e zoomorfë,<br />
tavolina e vula<br />
kulti, rradhiten përkrah<br />
shfaqjeve më të bukura<br />
të artit prehistorik të<br />
Europës juglindore.<br />
-Epoka e bronzit përfaqëson<br />
periudhën më të<br />
rëndësishme jo vetëm në<br />
rrafshin ekonomikoshoqëror<br />
por edhe në<br />
kuptimin e formimit të<br />
etnosit e të kulturës<br />
Ilire. Kemi parasysh<br />
këtu shtegëtimet e para<br />
të mëdha të blektorëve<br />
indo-evropianë, që së<br />
bashku me banorët neoeneolitikë<br />
formojnë së<br />
bashku ILIRËT, si dhe<br />
një nga tre etnitë më të<br />
vjetra: ILIRË-HELE-<br />
NË-TRAKË-të BALL-<br />
KANIT. (Në vitet 2100-<br />
1200p.e.s.).<br />
-Kësaj kohe i përkasin<br />
kategoritë e shumta të<br />
gjetjeve të zbuluara në<br />
Maliq-Sovjan-<br />
Podgorije dhe shpella e<br />
Trenit në Devoll, së<br />
bashku me qindra objekte<br />
prej qeramike, bronxi,<br />
hekuri, kocke, qelibari,<br />
ari, argjendi, të zbuluara<br />
në Tumat e Barçit-<br />
Kuçit të Zi -Shuecit, e të<br />
Kamenicës. Shumë nga<br />
këto kategori gjetjesh, si<br />
qeramika e pikturuar:<br />
“Devollitë”, shpata, kama,<br />
heshta bronxi e hekuri,<br />
fibula, gjilpëra, disdemat<br />
e stolitë e tjera të këtyre<br />
varrezave së bashku me<br />
materialet e tjera të<br />
zbuluara në kalanë e<br />
Trenit-Trajanit-<br />
Vendrokut-Bilishtit-<br />
Gjonomadhit-<br />
Bellovodës etj, lidhen<br />
ngushtë me periudhën e<br />
hershme (1100-750<br />
p.e.s), (750-540 p.e.s.). të<br />
Epokës së hekurit. Kjo<br />
periudhë lidhet me kohën<br />
e lindje së jetës e kulturës<br />
protoqytetare e qytetare e<br />
të shtetit të parë Ilir. Në<br />
këtë periudhë që përkon<br />
me shekullin e V-IV p.e.s.<br />
lindi për herë të parë<br />
SHTETI ILIR, në krahinat<br />
e Shqipërisë juglindore<br />
që pati për kryeqendër<br />
PELIONIN dhe<br />
BARDHYLIN PLAK të<br />
parin MBRET të kësaj<br />
dinastie ilire.<br />
Pasardhësi i tij siç<br />
mësohet nga burimet ka<br />
qënë KLITI së bashku me<br />
GLAUKINËN e TAU-<br />
LANTËVE.<br />
Kryeqëndra ilire u bë<br />
Pelioni në vitin 335<br />
p.e.s.<br />
L.F
6<br />
-K o r ç a-<br />
mars <strong>2011</strong><br />
(Vijon nga numri i kaluar)<br />
Bashkia Korçë<br />
TAKSA VENDORE MBI BIZNESIN E VOGËL<br />
Taksa vendore mbi biznesin e vogël llogaritet si detyrim vjetor i<br />
taksapaguesit, qoftë ky subjekt fizik apo juridik, vendas apo i huaj,<br />
që realizon një të ardhur bruto vjetore (qarkullim) më të vogël<br />
apo të barabartë me 8.000.000 lekë.<br />
Taksa paguhet në katër këste të barabarta. Kësti i parë paguhet<br />
brenda datës 20 Prill. Kësti i dytë jo më vonë se data 20 Korrik,<br />
kësti i tretë jo më vonë se data 20 Tetor dhe kësti i fundit jo më vonë se data 20 Janar e vitit të ardhshëm<br />
fiskal. Kategoritë e bazës dhe nivelet e taksës vendore mbi biznesin e vogël paraqiten si më poshtë<br />
vijojnë:<br />
9. TARIFË GJELBËRIMI<br />
- Çdo familje<br />
- Çdo njësi prodhimi :<br />
• Biznes i madh<br />
- Për subjektet e ndërtimit seli administrative :<br />
• Biznes i madh<br />
- Për subjektet e ndërtimit B.V & B.M :<br />
• Njësi ndërtimi (për çdo kantier ndërtimi, rrugë,<br />
shkolla, kopshte, objekte banimi kolektive e tregëtare,<br />
zyra dhe të tjera të ngjashme me to)<br />
• Njësi ndërtimi banesa individuale<br />
• rikonstruksion i pjesshëm<br />
• rikonstruksione të pjesshme banesa individuale<br />
- Çdo njësi shërbimi dhe artizanati :<br />
• Biznes i madh<br />
- Profesione të lira : (mjek, mjek laborant, stomatolog,<br />
farmacist, klinika e shërbime të tjera mjekësore)<br />
• Biznes i madh<br />
- Profesione të lira : (avokat, noter, ekonomist<br />
kontabël të miratuar, ekspert kontabël të autorizuar,<br />
botues, inxhinier, arkitekt, projektues, mësues,<br />
veteriner, agronom, murator, karpentier, elektriçist<br />
etj, profesione të lira të cilat ushtrohen në njësi fikse<br />
apo ambiente të ndryshme si dhe galeritë e artit të<br />
piktorëve, skluptorëve dhe artistëve të tjerë që<br />
prodhojnë dhe tregëtojnë objekte artistike)<br />
• Biznes i madh<br />
- Çdo njësi tregëtimi me shumicë e pakicë, restorante,<br />
bar – bufe, pub, diskoteka, lojra fati etj :<br />
• Biznes i madh<br />
- Çdo njësi hoteli, moteli, komplekse turistike :<br />
• Biznes i madh<br />
- Për institucione social – kulturore, sportive,<br />
ekspozita, panaire etj :<br />
• Biznes i madh<br />
- Për çdo njësi supermarketi :<br />
• Biznes i madh<br />
- Për institucionet & mjediset administrative<br />
shtetërore :<br />
- Për Partitë politike & shoqatat<br />
Për të gjithë subjektet e Biznesit të Vogël shuma e tarifave të<br />
gjelbërimit, pastrimit dhe ndriçimit nuk duhet të kalojë 10%<br />
të nivelit tregues të taksës, sipas tabelës së taksimit të<br />
subjekteve të biznesit të vogël. ? Tarifa e Ndriçimit<br />
350 lekë në vit<br />
3.000 lekë në vit<br />
2.000 lekë në vit<br />
5.000 lekë / kantier<br />
1.000 lekë / kantier<br />
2.500 lekë / kantier<br />
500 lekë / kantier<br />
3.000 lekë në vit<br />
3.000 lekë në vit<br />
3.000 lekë në vit<br />
3.000 lekë në vit<br />
5.000 lekë në vit<br />
4.000 lekë në vit<br />
5.000 lekë në vit<br />
5.000 lekë në vit<br />
2.500 lekë në vit<br />
10% e 10 përqindëshit<br />
13. TARIFË NDRIÇIMI<br />
- Çdo familje<br />
- Çdo njësi prodhimi :<br />
• Biznes i madh<br />
- Për subjektet e ndërtimit seli administrative :<br />
• Biznes i madh<br />
- Për subjektet e ndërtimit B.V & B.M :<br />
• Njësi ndërtimi (për çdo kantier ndërtimi, rrugë,<br />
shkolla, kopshte, objekte banimi kolektive e tregëtare,<br />
zyra dhe të tjera të ngjashme me to)<br />
• Njësi ndërtimi banesa individuale<br />
• rikonstruksion i pjesshëm<br />
• rikonstruksione të pjesshme banesa individuale<br />
- Çdo njësi shërbimi dhe artizanati :<br />
• Biznes i madh<br />
10. TARIFË PËR PËRDORIM TË TREGUT TË LIRË TË<br />
QYTETIT - Profesione të lira : (mjek, mjek laborant, stomatolog,<br />
farmacist, a) Për tregëtim klinika e mallra shërbime industriale të tjera mjekësore) 30 lek/m2/ditë<br />
b) Për tregëtim mallra ushqimore, fruta – perime, 40 lek/m2/ditë<br />
• Biznes<br />
vezë<br />
i madh<br />
- Profesione c) Për tregëtim të lira : mish, (avokat, peshk, noter, bulmet ekonomist 50 lek/m2/ditë<br />
11. TARIFË kontabël PËR EKSPOZIM të miratuar, MALLI ekspert JASHTË kontabël DYQANIT të autorizuar, 30 lek/m2/ ditë<br />
botues, inxhinier, arkitekt, projektues, mësues,<br />
veteriner, agronom, murator, karpentier, elektriçist<br />
etj, profesione të lira të cilat ushtrohen në njësi fikse<br />
apo ambiente të ndryshme si dhe galeritë e artit të<br />
piktorëve, skluptorëve dhe artistëve të tjerë që<br />
• Kënde lojnash<br />
prodhojnë dhe tregëtojnë objekte artistike)<br />
• Biznes i madh<br />
- Çdo njësi tregëtimi me shumicë e pakicë, restorante,<br />
bar – bufe, pub, diskoteka, lojra fati etj :<br />
• Biznes i madh<br />
- Çdo njësi hoteli, moteli, komplekse turistike :<br />
• Biznes i madh<br />
- Për institucione social – kulturore, sportive,<br />
ekspozita, panaire etj :<br />
• Biznes i madh<br />
- Për çdo njësi supermarketi :<br />
• Biznes i madh<br />
- Për institucionet & mjediset administrative<br />
shtetërore :<br />
- Për Partitë politike & shoqatat<br />
Për të gjithë subjektet e Biznesit të Vogël shuma e tarifave të<br />
ndriçimit, pastrimit dhe gjelbërimit nuk duhet të kalojë 10%<br />
të nivelit tregues të taksës, sipas tabelës së taksimit të<br />
subjekteve të biznesit të vogël. ? Tarifa e Gjelbërimit<br />
12. TARIFË DHËNIE LEJE<br />
• Kantina<br />
- zona A<br />
- zona B<br />
500 lekë në vit<br />
6.500 lekë në vit<br />
5.000 lekë në vit<br />
3.000 lekë / kantier<br />
1.000 lek / kantier<br />
2.000 lek / kantier<br />
500 lek / kantier<br />
6.500 lekë në vit<br />
6.500 lekë në vit<br />
60 lek/m2/ditë<br />
40 lek/m2/ ditë<br />
40 lek/m2/ditë<br />
6.500 lekë në vit<br />
6.500 lekë në vit<br />
7.500 lekë në vit<br />
6.500 lekë në vit<br />
7.500 lekë në vit<br />
5.000 lekë në vit<br />
2.500 lekë në vit<br />
15% e 10 përqindëshit<br />
14. TARIFË LEJE NON STOP<br />
- Lojra fati dhe kazinot<br />
- Karburante<br />
- Bar – restorante (ku zhvillohen ceremoni), diskoteka,<br />
pub, lokale live<br />
- Bar – Bufe etj<br />
30.000 lekë në vit<br />
15.000 lekë në vit<br />
15.000 lekë në vit<br />
1.000 lekë në vit<br />
Vijon në faqen 7
7<br />
-K o r ç a-<br />
mars <strong>2011</strong><br />
Tarifa në lekë<br />
Nr. Emërtimi Njësia Afati<br />
pesë vjeçar<br />
I<br />
1.<br />
2.<br />
3.<br />
TRANSPORT UDHETARËSH<br />
Brenda vendit<br />
Liçencë për transport udhëtarësh në linjë<br />
të rregullt qytetëse.<br />
- Çertifikatë për transport udhëtarësh në<br />
linjë të rregullt qytetëse.<br />
Liçencë për transport udhëtarësh në linjë<br />
të rregullt rrethqytetëse.<br />
- Çertifikatë për transport udhëtarësh në<br />
linjë të rregullt rrethqytetëse.<br />
Liçencë për transport udhëtarësh në linjë<br />
të rregullt ndërqytetëse brenda qarkut ose<br />
ndërmjet qarqeve.<br />
- Çertifikatë për transport udhëtarësh në<br />
linjë të rregullt ndërqytetëse brenda<br />
qarkut ose ndërmjet qarqeve.<br />
Për linjë<br />
Për mjet<br />
Për linjë<br />
Për mjet<br />
Për linjë<br />
Për mjet<br />
40.000<br />
5.000<br />
20.000<br />
7.500<br />
75.000<br />
7.500<br />
4. Liçencë për transport udhëtarësh me taksi Për mjet 20.000<br />
Tarifa në lekë<br />
Nr. Emërtimi Njësia Afati<br />
pesë vjeçar<br />
II TRANSPORT MALLRASH<br />
Brenda vendit<br />
1. Liçencë për transport mallrash për të<br />
tretë dhe me qira.<br />
Për liçencë<br />
40.000<br />
- Çertifikatë për transport mallrash për Ton/kapac.<br />
100*<br />
të tretë dhe me qira.<br />
2. Çertifikatë për transport për transport Ton/kapac.<br />
100*<br />
mallrash për llogari të vet .<br />
Çertifikatë për tërheqës.<br />
Për mjet<br />
7.500<br />
3.<br />
III<br />
1.<br />
2.<br />
IV<br />
SHËRBIME TRANSPORTI<br />
Liçencë për agjensi transporti<br />
udhëtarësh dhe taksi brenda vendit.<br />
Liçencë për agjensi transporti<br />
ndërkombëtar udhëtarësh.<br />
PETRIKA TOLLKUÇI<br />
Drejtori i të Ardhurave<br />
Bashkia-Korçë<br />
Për liçencë<br />
Për liçencë<br />
15.000<br />
40.000<br />
VEPRIMTARI TË TJERA<br />
Aurorizim i përkohshëm një mujor. Për autoriz. 2.000<br />
Shënim : a) Për dublikatë me të<br />
* Vlefta e dalë nga njëjtën përmbajtje dhe<br />
llogaritja e ton/kapacitet afat vlefshmërie paguhet<br />
do të shumëzohet me 30% e vlerës së plotë.<br />
pesë.<br />
b)Për rastet e ndryshi-<br />
Vijon nga faqja 6<br />
meve në liçencë/çertifikatë<br />
që kanë të bëjnë<br />
me elementet e përdoruesit<br />
të mjetit, fushës së<br />
operimit etj, paguhet<br />
30% e vlerës së plotë.<br />
-Tarifë shërbimi për<br />
liçencë, çertifikatë ose<br />
autorizim në fushën e<br />
transportit 200 lekë<br />
-Dhënie autorizimi për<br />
lëvizje të automjeteve<br />
mbi 3,5 ton brenda<br />
unazës për periudha të<br />
përkohshme<br />
* Automjete masa<br />
maksimale e autorizuar<br />
mbi 3,5 T – = 7,5 T<br />
3.000 lekë/vit/mjet ose<br />
250 lekë/muaj/mjet<br />
* Automjete masa<br />
maksimale e autorizuar<br />
mbi 7,5 T – = 12 T<br />
6.000 lekë/vit/mjet ose<br />
500 lekë/muaj/mjet<br />
* Automjete masa<br />
maksimale e autorizuar<br />
mbi 12 T – = 18 T<br />
9.000 lekë/vit/mjet ose<br />
750 lekë/muaj/mjet<br />
* Automjete masa<br />
maksimale e autorizuar<br />
mbi 18 T<br />
12.000 lekë/vit/mjet ose<br />
1.000 lekë/muaj/mjet<br />
-Leje apo çertifikatë<br />
vjetore (specifike përveç<br />
tarifës së regjistrimit për<br />
leje ushtrimi veprimtari<br />
ekonomike, bazuar në<br />
regulloret përkatëse) për<br />
veprimtari servis të automjeteve,<br />
lavazheve,<br />
parkingut, pika tregëtimi<br />
materiale ndërtimi<br />
(inerte, gëlqere etj të<br />
ngjashme me to)<br />
5.000 lekë<br />
-Liçensë vjetore për<br />
lejimin e aktivitetit në<br />
përgatitjen e kursantëve<br />
për automjete (Autoshkolla)<br />
5.000 lekë
8<br />
-K o r ç a-<br />
mars <strong>2011</strong><br />
Diabeti<br />
Çdo mëngjes esëll të sëmurët<br />
me diabet mund të pijnë nje<br />
gotë dhallë ose të konsumojnë<br />
sa më shumë tranguj të njomë<br />
si ushqim. Kjo metodë është<br />
shumë efikase për shërimin e<br />
diabetit deri në një farë mase,<br />
sepse ato përmbajnë hormone<br />
të cilat marrin pjesë në krijimin<br />
e insulinës.<br />
Limoni<br />
Nga të gjitha agrumet, frutat e<br />
limonit kanë efekt shërues më<br />
të theksuar. Ato përdoren<br />
kundër sëmundjeve që shoqërohen<br />
me ethe, janë freskuese<br />
dhe ulin temperaturën. Efekt të<br />
dukshëm japin në hipo dhe<br />
avitaminozat. Limoni ka veti<br />
tretëse të mira ne stomak, është<br />
freskues, i këndshëm dhe nxit<br />
oreksin që mund të jetë prerë<br />
nga sëmundje të ndryshme. Në<br />
këto raste përdoret lëngu i<br />
limonit në trajtë limonade ose i<br />
shtuar në çaj ra në gjellë.<br />
Portokalli<br />
Portokallet janë ushqim i pasur<br />
me vitamina, me veti freskuese<br />
dhe treten lehtë në stomak.<br />
Lëngu i portokallit ka veti<br />
diuretike (Diuretik: Mjet që<br />
shkakton urinim të shpeshtë dhe<br />
ndihmon veprimtarinë e<br />
veshkave dhe të rrugëve<br />
urinare) dhe antiseptike<br />
(Antiseptik:<br />
Që ndalon kalbëzimin ose<br />
pengon zhvillimin e mikrorganizmave),<br />
e përdoret me<br />
sukses në luftimin e sëmundjeve<br />
të veshkave edhe në rastet kur<br />
janë formuar gurë në to.<br />
KURON:<br />
1-Gurët në veshka<br />
2-Aneminë<br />
3-Laringun (kur iu ikën zëri)<br />
4-Nervozizmin<br />
Si përgatitet çaji:<br />
Portokallet përdoren me efekt të<br />
mirë në luftimin e anemisë, duke<br />
pasuruar gjakun me element të<br />
rinj. Portokalli ka përmbajtje të<br />
lartë të vitaminës C. Në 100ml.<br />
lëng portokalli përmbahen 56<br />
mg. vitaminë C. Kjo vitaminë<br />
merr pjesë në shumë proçese të<br />
shkëmbimit të lëndëve në<br />
organizëm. Lëvozhgat janë të<br />
pasura me element aktivë. Lëngu<br />
i fituar nga zierja e lëvozhgave<br />
përdoret edhe në rastet e<br />
çrregullimeve të stomakut dhe<br />
të zorrëve. Ndërkohë që për<br />
KËSHILLA MJEKËSORE<br />
sëmundjet e laringut mjekësia<br />
popullore këshillon që të merren<br />
10-15 gramë lëvozhga frutash të<br />
vihen të zihen për 15-20 minuta<br />
në 250 ml. ujë. Nga lëngu i<br />
përfituar pihen 1-2 gota në ditë.<br />
Kur ky lëng pihet i ngrohtë, bën<br />
mirë në rrugët e sipërme të<br />
frymëmarrjes, kur ka acarime në<br />
grykë apo zënie zëri.<br />
Ushqimi dhe kariesi<br />
Studimet kanë treguar se sasia e<br />
sheqerit në ushqim nuk është<br />
shkaktar i domosdoshëm i<br />
kariesit, mirëpo ndikimin negativ<br />
të tij në shëndetin e dhëmbëve e<br />
përcakton koha e qëndrimit të<br />
sheqerit në gojë. Sa më gjatë që<br />
është sheqeri i “ngjitur” për<br />
dhëmbët aq më i madh është<br />
rreziku për karies. Bonbonet me<br />
xhelatinë, janë të rrezikshme për<br />
shkak të xhelatinës, e cila ngjitet<br />
për dhëmbësh dhe i mban edhe<br />
bakteret për një kohë të gjatë<br />
duke u krijuar ambient ideal për<br />
shumimin e tyre dhe për t’u<br />
përgatitur për “sulm”. Edhe nëse<br />
nuk mund t’i shmangni<br />
plotësisht ato, mundohuni që ato<br />
të jenë pa xhelatinë. Secili ushqim<br />
i cili përmban sheqer nxit acidin<br />
nga pështyma e fillon procesi i<br />
demineralizimit të dhëmbit, i cili<br />
paraqet hapin e parë në formimin<br />
e kariesit.<br />
SHËRBIMI VETERINAR I RRETHIT KORÇË ARRITJE, DETYRA!<br />
Viti 2010 ka qenë nga vitet<br />
me rezultatet më të mira, të<br />
këtyre 20 viteve, në drejtim<br />
të shfaqjes dhe luftimit të<br />
sëmundjeve, që kalojnë nga<br />
kafshët në njerëz si dhe<br />
buxhetit më të madh në<br />
realizimin e masave<br />
veterinare, matrikullimit të<br />
kafshëve, buxhet i mbështetur<br />
nga shteti dhe nga<br />
fondacioni MADA. Gjatë<br />
vitit 2010 situata Epizotike<br />
në rrethin e Korçës në<br />
përgjithësi ka qenë e mirë.<br />
BRUCELOZA.<br />
Si rezultat i një punë të mirë<br />
disa vjeçare, Bruceloza në<br />
gjedhë pati rënie, ku<br />
rezultoi 1 krer pozitiv në<br />
fshatin Sheqeras. Gjithashtu<br />
në fermat me shumë krerë<br />
u aplikua vaksinimi kundër<br />
brucelozës në 1000 krerë<br />
gjedhë, ku vaksinimi duhet<br />
të ndiqet në vazhdimësi.<br />
Gjatë vitit në mbështetje të<br />
fondacionit MADA, u<br />
vaksinuan 172000 krerë<br />
bagëti të imta kundër<br />
brucelozës. Për sa i përket<br />
personave të sëmurë ku<br />
numri është 36, nga të cilat 8<br />
persona në qytet dhe 10 persona<br />
të sëmurë nuk<br />
mbarshtrojnë kafshë, gjë që<br />
lidhet me konsumin e<br />
produktit. Megjithatë vëmendje<br />
duhet të kushtohet<br />
në fshatrat Klocë, Shkozë,<br />
Desmirë, Qenckë, Mazrekë,<br />
Gurmujas ku dhe kushtet e<br />
mbarshtrimit nuk janë dhe aq<br />
të mira..<br />
ANRAKSI DHE T.B.C<br />
nuk ka përbërë ndonjë problem.<br />
Janë vaksinuar dhe<br />
kontrolluar vatrat e këtyre<br />
sëmundjeve. Ne kemi 3<br />
vatra me këto sëmundje, në<br />
fshatrat Pendavinj, Gurishte,<br />
Bulgarec.<br />
Laboratori Veterinar ka qenë<br />
mbeështetje në punën tonë,<br />
megjithatë numuri i analizave<br />
është i ulët që ndikon negativisht<br />
në nxjerrjen e diagnozave<br />
përkatëse. Kjo<br />
kërkon një bashkëpunim më<br />
të madh midis fermerëve dhe<br />
veterinerëve praktikë për<br />
rritjen e numurit të analizave.<br />
Kemi bashkëpunuar me<br />
degën e financës për menaxhimin<br />
teknik financiar e<br />
monitorues të biopreparateve,<br />
të mbetjeve etj.<br />
Vëmendje ju kemi kushtuar<br />
fermave me mbi 5 krerë lopë<br />
dhe mbi 50 krere bagëti të<br />
imta në drejtim të gjurmimeve<br />
dhe vaksinimeve përkatëse.<br />
Por rëndës ti kushtohet<br />
çertifikimit të lëndës së parë.<br />
Sipas detyrave të dhëna kemi<br />
bashkëpunuar për subvensionet<br />
me shërbimin këshillimor,<br />
me atë zooteknik etj.<br />
Bashkëpunim dhe kontroll<br />
duhet dhe me teknikët<br />
insiminues për problemet e<br />
Hudhra<br />
Njerëzit që konsumojnë shumë<br />
hudhrën janë më pak të prekur<br />
nga sëmundja e ulçerës në<br />
stomak. Ajo ka veti dezinfektuese.<br />
Hudhra mund të<br />
konsumohet e gatuar ose e<br />
njomë, por edhe e thatë. Në<br />
rastet kur ajo gatuhet,<br />
mundësisht jo shumë të butë,<br />
por më e mira do të ishte të<br />
skuqet fare pak për të mos i<br />
humbur vlerat e saj.<br />
Prostata<br />
Tumori i prostatës është forma<br />
e dytë më e përhapur e kancerit<br />
që prek meshkujt (pas atij të<br />
mushkërive) dhe i pari në vendet<br />
më të pasura. Përveç domateve,<br />
ushqimet që janë studiuar më<br />
shumë në lidhje me tumoret e<br />
prostatës janë çaji jeshil (i pasur<br />
me polifenole antioksiduese),<br />
soja, shega, përveç intergratorëve<br />
si seleni, vitamina D dhe<br />
vitamina E. Shkencëtarët<br />
izraelitë, pas një studimi, kanë<br />
zbuluar se njerëzit që kishin pirë<br />
dy gota me lëng shege të<br />
shtydhur në ditë, prej vitesh,<br />
kishin rregulluar me 21 përqind<br />
presionin e gjakut dhe mbrojtur<br />
zemrën nga sëmundjet e<br />
ndryshme dhe parandaluar<br />
kancerin e prostatës.<br />
Mëlçia dhe vera<br />
Shkencëtarët amerikanë, të cilët<br />
kanë analizuar rreth 12.000<br />
pjesëmarrës vullnetarë në një<br />
studim të ri, kanë zbuluar se pirja<br />
e një gote verë në ditë jo vetëm<br />
se e mbron mëlçinë, por edhe<br />
zvogëlon rrezikun nga mëlçia<br />
yndyrore joalkolike. Mëlçia<br />
yndyrore joalkolike është njëra<br />
nga sëmundjet më të shpeshta<br />
në SHBA. Faktorët e rrezikut për<br />
zhvillimin e kësaj sëmundje janë<br />
mbipesha, diabeti dhe shtypja e<br />
rritur arteriale. Meqënëse për<br />
ndikimin pozitiv në mëlçi është<br />
vërtetuar vetëm për verë, dhe jo<br />
për pijet e tjera alkolike, mbetet<br />
të shihet nëse për këtë ndikim të<br />
dobishëm janë përgjegjës<br />
përbërësit alkolik ose joalkolik<br />
të verës.<br />
Fara kungulli<br />
Këto produkte që hidhen<br />
poshtë nga kungulli janë pjesa<br />
më e ushqyeshme e tij. Pse janë<br />
të shëndetshme? Kapërdimi i<br />
farave të kungullit është mënyra<br />
më e thjeshtë për të konsumuar<br />
magnez. Shkencëtarët francezë<br />
kanë zbuluar se meshkujt me<br />
nivele të larta magneziumi në<br />
gjak janë 40 për qind më pak të<br />
rrezikuar nga vdekja e hershme<br />
se ata me nivele të ulëta.<br />
Mesatarisht, meshkujt konsumojnë<br />
353 mg nga minerali në<br />
ditë, ndërsa sasia e rekomandueshme<br />
është 420 mg. Si t’i<br />
hani? Të plota, me gjith<br />
lëvozhgë. Lëvorja ju siguron<br />
fibër.<br />
1-Përmbajnë magnez<br />
2-Shmangin vdekjen e<br />
hershme<br />
3-Lëvorja e tyre siguron fibrën<br />
4-Është mirë të haen me gjith<br />
lëvore<br />
5-Janë të shëndetshme për<br />
zemrën<br />
Kujdes nga paracetamoli,<br />
dëmton veshkat<br />
Shumë tableta që disa i gëlltisin<br />
me shumicë kundër dhimbjes së<br />
kokës, për qetësimin e dhimbjes<br />
së dhëmbit dhe dhimbjeve të<br />
tjera, përmbajnë paracetamol.<br />
Ky analgjetik, mjaft mirë e<br />
zëvendëson aspirinën dhe është<br />
i përshtatshëm për personat që<br />
kanë të thatë në lukth dhe për<br />
ata te të cilët here pas here<br />
paraqitet gjakderdhja në lukth.<br />
Por kujdes! Paracetamoli<br />
dëmton veshkat. Kështu, ata që<br />
e përdorin kanë mundësi tri herë<br />
më shumë të sëmuren nga<br />
veshkat se ata që nuk përdorin<br />
barna që kanë paracetamol.<br />
Si mund të frenoni atakun kardiak, tensionin, diarrenë dhe diabetin.<br />
Molla<br />
Orizi<br />
Panxhari<br />
Peshku<br />
Pjepër<br />
Pjeshka<br />
Ndihmon<br />
zemrën<br />
Mbron<br />
zemrën<br />
Kontrrollon<br />
tensionin<br />
Mbron<br />
zemrën<br />
Shpëton<br />
shikimin<br />
Parandalon<br />
kapsllëkun<br />
riprodhimit. Për vitet <strong>2011</strong>-<br />
2013, fillon Programi PAZA<br />
, për luftimin e sëmundjeve<br />
zonootike duke filluar me<br />
regjistrimin e të gjithave<br />
fermave të blegtorisë dhe<br />
kalimin në vaksinimin e të<br />
gjitha kategorive të kafshëve<br />
kundër sëmundjes të<br />
brucelozës. Gjatë vitit <strong>2011</strong><br />
do të vazhdojë kontrolli i<br />
kafshëve për Tuberkuloz,<br />
Brucelozë, si dhe vaksinimi<br />
Parandalon<br />
kapsllëkun<br />
Lufton<br />
diabetin<br />
Lufton<br />
kancerin<br />
Nxit<br />
memorien<br />
Kontrollon<br />
tensionin<br />
Lufton<br />
kancerin<br />
Bllokon<br />
diarenë<br />
Lufton gurët<br />
në veshka<br />
Forcon<br />
kockat<br />
Lufton<br />
kancerin<br />
Ul<br />
kolesterolin<br />
Ndihmon të<br />
ndalojë<br />
atakun në<br />
zemër<br />
kundër Plasjes në të gjitha<br />
kategoritë e kafshëve që<br />
janë të matrikulluara. Do të<br />
vazhdojë matrikullimi dhe<br />
vaksinimi i remontit të<br />
bagëtive të imta kundër<br />
Brucelozës. Për realizimin e<br />
masave veterinare në Rrethin<br />
e Korçës do të aktivizohen<br />
rreth 35 mjekë e ndihmës<br />
mjekë veterinerë të ndarë<br />
Përmirëson<br />
kapacitetin e<br />
mushkërive<br />
Lufton<br />
kancerin<br />
Mbron<br />
zemrën<br />
Ndihmon<br />
sistemin<br />
imunitar<br />
Lufton<br />
kancerin<br />
Ndihmon<br />
tretjen<br />
PETRIKA SARO<br />
Ndihmon<br />
kyçet<br />
Ndihmon të<br />
ndalojë<br />
atakun në<br />
zemër<br />
Ndihmon<br />
humbjen nga<br />
pesha<br />
Mbështet<br />
imunitetin<br />
Ndihmon<br />
hemorroidet<br />
sipas zonave përkatëse.<br />
Vëmendje do tu kushtohet<br />
sidomos fermerëve me mbi<br />
5 krerë gjedhë dhe mbi 50<br />
krerë bagëti të imta në<br />
drejtim të profilaksisë<br />
veterinare analizës të<br />
riprodhimit çertifikimit të<br />
produktit dhe plotësimit të<br />
dokumentacionit përkatës.<br />
KOORDINATOR VETERINAR I RRETHIT KORÇË
9<br />
-K o r ç a-<br />
mars <strong>2011</strong><br />
Transparencë Sensibilizim Përgjegjësi administrative e Penale<br />
DREJTORIA E SHËRBIMIT PYJOR KORÇË<br />
Kondravajtjet në pyje<br />
Nr.<br />
rendor<br />
Emër Mbiemër Vendbanimi Data e<br />
proçedimit<br />
Vlera e<br />
dëmit<br />
000/Lek<br />
Gjoba<br />
000/Lek<br />
1 Lulëzim Kastriot Krasta Shqitas 07.01.<strong>2011</strong> 300 80<br />
2 Ergin Ferdi Agolli Strelcë 20.01.<strong>2011</strong> 180 80<br />
3 Lulëzim Kasrtiot Krasta Shqitas 20.01.<strong>2011</strong> 360 80<br />
4 Petrit Arif Beqiraj Korçë 20.01.<strong>2011</strong> 60 80<br />
5 Elidjon Gjergji Topi Vithkuq 19.01.<strong>2011</strong> 27 80<br />
6 Erjon Pano Buba Vithkuq 19.01.<strong>2011</strong> 37 80<br />
7 Nesti Koçini Leshnjë 18.01.<strong>2011</strong> 37 80<br />
8 Klevis Ilia Topi Vithkuq 11.01.<strong>2011</strong> 35 80<br />
9 Elidjon Gjergji Topi Vithkuq 10.01.<strong>2011</strong> 27 80<br />
10 Artan Viktor Xhepa Vithkuq 10.01.<strong>2011</strong> 37 80<br />
11 Ervin Gjergji Topi Vithkuq 10.01.<strong>2011</strong> 37 80<br />
12 Stavri Gjik Naçi Vithkuq 10.01.<strong>2011</strong> 35 80<br />
13 Fadil Pino Shtyllë 08.01.<strong>2011</strong> 15 80<br />
14 Ilir Landi Topi Vithkuq 08.01.<strong>2011</strong> 35 80<br />
15 Ervin Gjergji Topi Vithkuq 08.01.<strong>2011</strong> 35 80<br />
16 Genti Iliaz Kuqali Vithkuq 08.01.<strong>2011</strong> 37 80<br />
17 Erjon Hysolli Zvezdë 17.01.<strong>2011</strong> 9 100<br />
18 Elton Xhuti Zvezdë 17.01.<strong>2011</strong> 27 100<br />
19 Shkëlqim Manka Pojan 17.01.<strong>2011</strong> 9 100<br />
20 Adriatik Koromani Zvezdë 17.01.<strong>2011</strong> 27 100<br />
21 Jetmir Koromani Zvezdë 17.01.<strong>2011</strong> 27 100<br />
22 Amarildo Nazif Kasaballi Bitinckë 20.01.<strong>2011</strong> 9 80<br />
23 Pëllumb Adil Xhango Bitinckë 20.01.<strong>2011</strong> 18 80<br />
24 Kujtim Bujar Xhambazi Bitinckë 20.01.<strong>2011</strong> 9 80<br />
25 Romeo Stavri Skëndo Drenovë 07.01.<strong>2011</strong> 45 Penale<br />
26 Lorenc Myftar Bega Drenovë 18.01.<strong>2011</strong> 34 Penale<br />
27 Klajdi Maksim Nako Drenovë 18.01.<strong>2011</strong> 34 Penale<br />
28 Nevruz Haxhi Hoti Mborje 12.01.<strong>2011</strong> 30 Penale<br />
29 Besnik Avni Ramo Qatrom 07.01.<strong>2011</strong> 30 80<br />
DREJTORI JURISTI SHEFI I POLICISË PYJORE<br />
ALFRED BERBERI NEVRUZ PETRITI ERION HARUNI
10<br />
-K o r ç a-<br />
mars <strong>2011</strong><br />
Letërsi<br />
B E S A<br />
– Fragment nga romani TRADHTIA,<br />
që para disa muajsh iu bë në Prishtinë botimi i pestë –<br />
Kapllan Resuli<br />
Pjetër Munella, nga Kucevishta<br />
u kthye në shtab dhe,<br />
pa u takue me Besën, që e thirri<br />
disa herë nga dritarja e<br />
dhomës, tue i thanë se kishte<br />
nji sihariq të bukur për tw, iku<br />
në mbledhjen e shtabit, që u<br />
zhvillue në dhomën e spitalit,<br />
ku ishte shtrue Arben<br />
Presheva i plagosur. Nga<br />
mbledhja e shtabit, gjithnji tue<br />
mendue se ç’sihariq kishte<br />
Besa, shkoi drejt e te ajo, aty<br />
në dhomën e fjetjes, ku po e<br />
priste shend e verë. Si i hodhi<br />
duert në qafë dhe e puthi, ajo i<br />
tha:<br />
- A e merr me mend se ç’sihariq<br />
kam për ty?<br />
- Ke marrë ndonji letër nga<br />
Shkodra ?!- e pyeti Pjetri.<br />
- Jo!<br />
- Atëherë duhet të kenë<br />
zbarkue anglo-amerikanët në<br />
Francë!<br />
- Jo!<br />
- Mos kanë hy trupat sovjetike<br />
në Berlin?!<br />
- Jo!<br />
- Atëherë ma thuej ti se unë s’i<br />
bie më të!<br />
Dhe tue mos pritë që t’ia<br />
thonte ajo, vazhdoi me<br />
buzqeshje:<br />
- Aha! Mos ke krap nga liqeni<br />
i Shkodrës!<br />
- U-u, edhe ti Pjetër! Ku të<br />
shkon mendja!- bani Besa po<br />
ashtu me buzqeshje, ndonëse<br />
e dinte se Pjetri e hante shumë<br />
krapin.- E ku ka këtu krap<br />
Shkodre?!<br />
Pjetri e shikoi me kujdes dhe,<br />
tue mos i ra më te, i tha:<br />
- Po ma thuej të shkretën, se<br />
unë s’i bie më tw!<br />
Besa prap fërkoi barkun dhe,<br />
tue i buzqeshë si engjëll, i<br />
pëshpëriti :<br />
- Ma në fund...<br />
- Ç’ka ma në fund?!- bani Pjetri<br />
tue zgurdullue sytë me<br />
pabesim.<br />
- Ma në fund kam mbetë me<br />
barrë,- vazhdoi Besa tue e<br />
fërkue barkun me kënaqsi të<br />
veçantë.<br />
- Me barrë?!- thiri Pjetri si i<br />
çmendun.<br />
- Po, me barrë!- i tha Besa dhe<br />
s’kuptoi asgja nga habija e<br />
Pjetrit.<br />
- E pamujtun!- vazhdoi Pjetri.<br />
- Pse, Pjetër?- vazhdoi edhe<br />
Besa.- Mjeku në Firence më<br />
tha se nuk kisha ndonji<br />
pengesë, se nuk duhet të<br />
bahesha merak, se nji ditë do<br />
të kem edhe unë nji bebe.<br />
- Besa,- u përpoq Pjetri me e<br />
mbledhë veten,- mos ndoshta<br />
je gabim.<br />
- Jo, nuk jam gabim,- nguli<br />
kambë ajo.- Po bahet moji që<br />
më janë vonue menstruacionet.<br />
Në fillim edhe unë<br />
mendova ashtu, se mos jam<br />
gabim. Prandej nuk të kam ba<br />
za. Dje më vizitoi mjeku i<br />
spitalit partizan, ai, si e quejnë,<br />
Iloja. Më tha se jam me barrë.<br />
Pjetrit iu rrotullue dhoma.<br />
Megjithë këtë e mbajti veten.<br />
Besës nuk i tha asgja. Vetëm<br />
doli si era prej dhome, tue mos<br />
dijtë as vetë se nga po e<br />
çojshin kambët. Ndjente nji<br />
dëshirë të madhe që të ishte<br />
sa ma larg prej saj. Që mos t’ia<br />
shihte as ai fytyrën asaj dhe<br />
as ajo fytyrën atij. Kishte frikë<br />
se mos e tradhtonte fytyra.<br />
Fytyrën e saj, që kishte marrë<br />
pamjen e nji engjulli të vërtetë<br />
(siç mendonte ai: për ta gënjye,<br />
për t’ia fshehë të vërtetën!), po<br />
ashtu nuk donte ma me e pa. Se<br />
si iu duk, se si iu zvordh nga<br />
zemra, nga shpirti, dhe e ndjeu<br />
veten bosh, krejt bosh, krejtkrejt<br />
të vetmuem, të tradhtuem e<br />
të mjerë, të përbuzun, të fyem e<br />
të poshtnuem.<br />
«Ah!- bani me vete.- Këte nuk e<br />
kam pritë prej teje, Besa!»<br />
Te dera e spitalit u ndal dhe<br />
pyeti veten:<br />
«Po unë, ku shkoj kështu?! Te<br />
Arbeni?!...Po ajo me të do të më<br />
ketë tradhtue!»<br />
Dhe iu kujtuen takimet e Arbenit<br />
me Besën që nga dita e parë.<br />
Buzqeshjet që i falshin njanitjetrit,<br />
fjalët që ndrojshin,<br />
bisedat e tyne ma shum në<br />
gjuhën franceze se shqip, lulet<br />
që herë ia falte Arbeni Besës e<br />
herë Besa Arbenit, pjesmarrja e<br />
Besës në luftimet me Arbenin,<br />
vrapimi i saj në ato pjesë të<br />
frontit ku ishte Arbeni, fjetja e<br />
saj nën qiellin e hapun e nëpër<br />
kasollet e barinjve pranë<br />
Arbenit, plagosja e saj para nji<br />
moji dhe kthimi i saj në bazë<br />
natën, mbas mesnate, vetëm për<br />
vetëm me Arbenin.<br />
«Po, po!- bani prap me vete.- Me<br />
Arbenin do ta ketë!»<br />
Dhe menjiherë u kthye mbrapa.<br />
Shpresa, motra e Arbenit, e pa<br />
nga dritarja e dhomës së saj dhe<br />
shpejt e shpejt zbriti në dhomën<br />
e spitalit, ku kishin veçue<br />
Arbenit.<br />
-Beni!- i pëshpëriti me shqetsim.<br />
- Diçka ka ndodhë me Pjetrin!<br />
Arbeni e ndëgjoi deri në fund,<br />
mandej i tha:<br />
- Nisu menjiherë te Pjetri! Shiko<br />
ç’mund të ketë ndodhë!<br />
Shpresa doli me vrap prej<br />
spitalit…<br />
……………………………………………….<br />
Që kur i tha Besa se kishte mbetë<br />
me barrë, Pjetri s’u takue ma me<br />
të. Shkonte nga baza në bazë,<br />
nga katundi në katund e nga<br />
mbledhja në mbledhje. Përgjithsisht<br />
andej edhe flinte. Nji<br />
natë që i takoi me fjetë në shtab,<br />
qëndroi deri vonë në zyre, dhe,<br />
ndërsa Besa po e priste në<br />
shtrat, ai u fut në dhomën e<br />
Arbenit dhe fjeti aty. Nuk donte<br />
me e pa ma as me sy. Me vete<br />
mendonte ç’të bante me të. T’ia<br />
denonconte Partisë se ajo e<br />
kishte tradhtue?<br />
«Për këtë gja atë e pret<br />
plumbi!...Kush e di...ndoshta<br />
pse asht me barrë edhe mund ta<br />
falin. Po prej Partije do të<br />
fluturojë se s’ban!...Arbeni<br />
poashtu...Jo vetëm që do të<br />
fluturojë prej Partije, por edhe<br />
do ta pushkatojnë... megjithqë<br />
ai me siguri nuk do ta pranojë<br />
kurr se ka pasë marrdhanie intime<br />
me Besën...e poashtu edhe<br />
Besa...Po, po, edhe ajo kurr nuk<br />
do ta pranojë se ka mbetë me<br />
barrë me Arbenit...Do të na<br />
shtiret si Shën Mrija, se ka mbetë<br />
me barrë me frymën e shenjtë...<br />
Ose do të ngulë kambë se e ka<br />
me mue!...Prej nji grueje që të<br />
tradhton, çdo gja mund të<br />
presish, edhe poshtërsinat ma<br />
të mëdha, edhe ate që s’ta pret<br />
mendja».<br />
Pjetri ishte i ndërgjegjshëm se<br />
situata ishte tepër e koklavitun.<br />
Pa dyshim, kur t’u thotë shokve<br />
se Besa e kishte tradhtue, ata do<br />
ta besojnë, se këtë gja mund t’ua<br />
vërtetonte me ekspertizën<br />
mjeksore. Ai ishte i gatshëm me<br />
shkue edhe deri në Shkup, te<br />
mjeku, me këndo që t’ia caktonte<br />
Partija. Mirpo për Arbenin nuk<br />
mund të vërtetohej se kishte pasë<br />
marrdhanije me Besën, pa e<br />
pranue ai vetë këtë gja, ose pa e<br />
pranue Besa. E Pjetri ishte i<br />
bindun se Arbeni e Besa kurr<br />
nuk do ta pranojshin atë gja. Nga<br />
ana e tij ai ishte i sigurtë se Besa<br />
ja e kishte tradhtue me Arbenin,<br />
ja me askënd.<br />
«Sa e ultë u tregue!- tha me vete.<br />
-S’mjafon që më tradhtoi, por<br />
don që edhe kopilin e saj me ma<br />
lanë në dorë!...Nuk kanë thanë<br />
kot se atë, që ta ban grueja, s’ta<br />
ban as hasmi ma i egër!...Ajo së<br />
paku të më kishte thanë se nuk<br />
më don ma, do të ishim nda dhe<br />
mandej mund të bante ç’t’i donte<br />
qefi, edhe të martohej me te, të<br />
bante fëmijë e...e të mos e<br />
detyronte veten me u shtirë, me<br />
ba palaçollëqe, si ndonji femën<br />
rrugash...»<br />
Menjiherë mbas këtyne<br />
mendimeve atë e preokupoi edhe<br />
problemi i luftës, i udhëheqjes.<br />
Kush do ta zavendësonte<br />
Arbenin? Kishte person në<br />
batalion që do ta zinte vendin e<br />
tij, që do ta bante detyrën e tij,<br />
që do t’i udhëhiqte gjithë këta<br />
luftëtarë kështu si i ka udhëheqë<br />
deri tash Arbeni?<br />
«Edhe sikur të mos më besojnë<br />
se Besa më ka tradhtue me<br />
Arbenin, do t’ia kenë ma besimin<br />
kështu siç ia kanë sot? Nuk do<br />
të përhapen thashë e thana<br />
kundër Arbenit? Nuk do të<br />
krijohen dyshime?...Mbi të<br />
gjitha, a mund të qëndroj edhe<br />
unë ma gjatë në krye të Komitetit<br />
të Partisë së batalionit?...Patjetër<br />
që edhe unë, vullnetarisht, duhet<br />
të largohem nga posti që kam dhe<br />
nga batalioni...Duhet të kthehem<br />
në Shqipni...Largimi im dhe i<br />
Arbenit nga postet që kemi i<br />
shërben çashtjes së luftës, apo<br />
anmikut tonë?...E gjithë kjo që më<br />
ndodhi, në shërbim të kujt<br />
asht?...Ah, Besa, Besa!...Me<br />
tradhtinë tande, me poshtërsinë<br />
tande, ç’më bane mue dhe<br />
batalionit, gjithë lëvizjen<br />
nacional-çlirimtare! Si s’e<br />
mendove këtë gja, moj Besa ?! »<br />
Tue akuzue Besën që s’e kishte<br />
mendue damin e pallogaritshëm<br />
që do t’i bahet çashtjes së luftës<br />
me tradhtinë e saj, ai mendoi<br />
edhe për veten e tij se ç’dam të<br />
pallogaritshëm do t’i bante po<br />
asaj çashtjeje në qoftë se do ta<br />
nxirrte në shesh tradhtinë e saj.<br />
Mendimet e tija hidheshin nga<br />
dega në degë. Herë mershin<br />
karakter personal, herë pushtoheshin<br />
nga interesi i përgjithshëm,<br />
që ai e dinte shum mir<br />
se duhej ngritë mbi interesin<br />
personal.«Si t’ia baj?»- pyeti<br />
veten dhe mbasi u mendue për<br />
këtë problem gjat, disa dit, tue<br />
shkue bazë më bazë e katund më<br />
katund, mbledhje më mbledhje,<br />
vendosi me u ballafaque me<br />
Besën dhe me folë me karta të<br />
hapuna, shoqnisht e me<br />
mirkuptim, ashtu siç u ka hije<br />
intelektualve në përgjithsi dhe<br />
komunistave në veçanti.<br />
Kështu iu fut në dhomë kur ajo<br />
nuk e priste. Po edhe ai nuk<br />
kishte nga me ia mbajtë më tutje,<br />
se atë natë Arbeni doli prej<br />
spitalit dhe u rivendos në<br />
dhomën e tij. Pra, Pjetri nuk<br />
kishte ku me fjetë, pa ra në sy<br />
se ishte zanë me të shoqen.<br />
Besa, që gjatë këtyne netve nuk<br />
e mori gjumi nga meraku e sikleti<br />
që kishte, i hapi sytë dhe e shikoi<br />
e trembun. Si e mori veten, u<br />
ngrit prej shtratit në rrobet e<br />
gjumit, dhe i foli e para:<br />
- Pjetër, ç’ka ndodhë kështu me<br />
ty?!<br />
- Asgja, asgja!- bani Pjetri dhe<br />
mori karrigen, u ul ngadalë, me<br />
sy për tokë, se nuk dinte si e<br />
nga ta niste.<br />
- Mos thuej asgja, Pjetër, se kjo<br />
jo vetëm që nuk asht asgja, por<br />
asht nji gja e madhe, tepër e<br />
madhe. Që kur të thashë se kam<br />
mbetë me barrë, ti u largove, ike<br />
prej meje dhe ma nuk të kam pa<br />
me sy. U solle me mue sikur të<br />
isha ndonji femën rrugash.<br />
Tashti që mbeta me barrë me ty,<br />
don të largohesh prej meje?!<br />
Mos harro, Pjetër, se jam grueja<br />
jote! Mos harro, Pjetër, se nuk<br />
më ke gjetë në rrugë! Mos harro,<br />
Pjetër, se të kam ardhë virgjine<br />
dhe, veç teje, deri më sot nuk ka<br />
vu kush dorë në mue.<br />
- Leni ato fjalë, po më thuej me<br />
kend e ke atë fëmi?- i tha ai.<br />
- Me kend e kam kët fëmi?! Si ta<br />
nxjerr goja atë fjalë, Pjetër?! Je<br />
në vete kur flet ashtu?!<br />
- Shiko, Besa! Nuk due shum<br />
fjalë. Ta them troç se qysh nga<br />
momenti që më ke thanë se je<br />
me barrë, unë nuk e kam mbyllë<br />
synin për asnji çast. Jam i<br />
dërmuem fizikisht dhe psiqikisht.<br />
Nuk mundem ma gjat<br />
kështu. Duhet të sqarohemi për<br />
çdo gja. Të merremi vesh si<br />
njerëz dhe ndamjen ta bajmë pa<br />
zhurmë e shamatë, pa u ra<br />
njerëzve në sy për asgja, pa e<br />
marrë vesh askush as se jemi<br />
nda. Më thuej si qëndron puna.<br />
Me kend e ke atë fëmi? Të<br />
garantoj se do ta mbyll gojën<br />
dhe askujt nuk do t’i them asnji<br />
fjalë. Do të largohesh menjiherë<br />
për Shkodër. Shko te prindët e<br />
tu e thueju se për shkak të barrës<br />
ke marrë leje nga unë dhe<br />
komanda e batalionit që të<br />
qëndrojsh në shtëpi deri sa ta<br />
lindish fëmiun. Mbas lufte, po<br />
u ktheva gjall në Shkodër,<br />
merremi vesh që të bajmë edhe<br />
ndamjen zyrtare dhe ti shko në<br />
rrugën tande e unë në timen.<br />
- Pjetër! Ç’thue ashtu, Pjetër?!<br />
Ti e di se sa shum e kam dëshirue<br />
kët fëmi! Ti e di se sa shum jam<br />
përgjërue për kët fëmi! Mbas të<br />
gjitha këtyne, në vend që të<br />
gëzohesh me mue, ti po ma<br />
helmon shpirtin me dyshimet e<br />
tua.<br />
- Leni ato fjalë, Besa, se atë fëmi<br />
nuk e ke me mue!<br />
- Më thuej atëherë, Pjetër, me<br />
kend e paskam? Unë e di se e<br />
kam me ty. Të betohem, Pjetër,<br />
për çdo gja të shenjtë që kam,<br />
se veç teje nuk njoh mashkull<br />
tjetër.<br />
- Besa, kur shkuem te mjeku në<br />
Firence, ty të tha se mundesh<br />
me mbetë me barrë dhe ja ku e<br />
bane beli se mundesh. Po mue,<br />
Besa, mjeku më tha se kurr nuk<br />
do të baj fëmij!<br />
- E megjithë ate, ja ku e ke ba!- ia<br />
priti Besa tue i tregue barkun e<br />
vet.- Mandej, ti më the se edhe<br />
ty mjeku të ka thanë se do të<br />
kesh fëmijë!<br />
- Po, Besa, ashtu të kam thanë.<br />
Atëherë nuk mujta me ta thanë<br />
të vërtetën.<br />
- Mir, mir!- bani Besa.- Ajo gja<br />
nuk ka randësi. Randësi ka se<br />
unë jam me barrë dhe ti mendon<br />
se nuk e kam me ty?!<br />
- Po, Besa, atë fëmi ti nuk e ke<br />
me mue!<br />
- E pra, edhe me frymën e<br />
shenjtë nuk kam mbetë me barrë,<br />
Pjetër!- i tha ajo.<br />
- Edhe unë them se me frymën e<br />
shenjtë nuk ke mbetë me barrë.<br />
- Atëherë, Pjetër, të shkojsh<br />
edhe nji herë te mjeku dhe të<br />
bajsh analizat, se ky fëmi ja asht<br />
i yti, ja e kam ba me frymën e<br />
shenjtë.<br />
- Nuk asht nevoja me ba edhe<br />
nji herë analizat, se fjalët e<br />
mjekut të Firences i ka vërtetue<br />
koha.<br />
- Jo, jo! Do të bajsh edhe nji herë<br />
analizat,- nguli kambë Besa.-<br />
Dhe menjiherë! Nuk mundem me<br />
jetue, Pjetër, asnji minut me<br />
barrën e dyshimit tand. Hajt,<br />
ngreu të nisemi për Shkup !<br />
- Besa!<br />
- Ngreu të nisemi për Shkup,<br />
Pjetër, dhe dije se po dole i aftë<br />
për me ba fëmijë, bushtër qofsha<br />
në qoftë se kam me të lanë me<br />
më prekë ma me dorë. Edhe<br />
qenve do u jepem, po ty jo!<br />
Ajo hoqi rrobet e gjumit dhe u<br />
vesh. Mandej i futi krahun<br />
Pjetrit dhe i tha:<br />
- Urdhno që të na bahen gadi<br />
kuajt!<br />
- Besa, si të dalim kështu,<br />
natën?! Unë nuk due që të<br />
merret vesh asgja. Të thashë, ti<br />
do të shkojsh për Shkodër, do<br />
të qëndrojsh atje, pranë prindve<br />
të tu. Mbas lufte e zgjidhim<br />
problemin.<br />
- Jo mbas lufte, por tash, në këtë<br />
moment!- nguli kambë ajo e<br />
nevrikosun dhe e bame si bishë<br />
ma e egër.<br />
Pjetri nuk pati nga me ia mbajtë.<br />
Ngriti prej gjumit Ilaz Bullaçain<br />
dhe i tha:<br />
- Urgjentisht më bani gadi kalin<br />
tim për rrugë dhe nji kalë të butë<br />
për Besën.<br />
- Ku do të shkoni, shoku<br />
komisar?<br />
- Në Shkup.<br />
- Pse?<br />
- Besa asht e sëmundë. Duhet<br />
ta çoj urgjentisht te mjeku.<br />
- Na kemi mjekun tonë.<br />
- Iloja nuk asht specijalist për<br />
gjinekologji. Besa ka nevojë për<br />
gjinekolog.<br />
- Po të shkojë dikush tjetër me<br />
Besën, jo ju, shoku komisar!- i<br />
foli Iljazi.<br />
- Duhet të shkoj personalisht<br />
unë.<br />
- Mir, po jo kështu! T’i ndroni<br />
së paku rrobet.<br />
- Keni të drejtë, Iljaz. Më jepni<br />
edhe nji palë rrobe katundari<br />
makedon.<br />
Mbas disa minutash, Pjetri<br />
përpara dhe Besa mbas tij,<br />
kaluen mbi kuaj Grykën e<br />
Kaçakut. Diku nga mesnata ata<br />
mbrrijtën në vendin ku para nji<br />
moji e sa ajo ishte plagosë. Si e<br />
pa atë vend, Besës iu kujtue<br />
Arbeni dhe të mbathunat e tija,<br />
që i kishte mbathë, me që të<br />
sajat, nga gjaku që i kishte<br />
rrjedhë prej plage, ishin ba të<br />
papëdorshme. Tue kujtue atë<br />
ngjarje, atë e theri diçka në<br />
zemër, po për çudi – nuk ndjeu<br />
dhimbje. Përkundrazi, iu duk<br />
sikur iu hap qielli dhe prej atje,<br />
fytyra e nji bebushi, e nji<br />
kolopuçi i qeshte, tue u alternue<br />
orë e çast me fytyrën e Arbenit.<br />
Ajo frenoi kalin menjiherë dhe i<br />
tha Pjetrit:<br />
- Ndal, Pjetër! Më duket se nuk<br />
qenka nevoja me shkue në<br />
Shkup.<br />
Dhe ajo i tregoi me sinqeritet se<br />
si, kur u plagos, kishte<br />
mbathëtlinat e Arbenit dhe<br />
ç’duhet të ketë ndodhë.<br />
- Ka mundësi që të kenë qenë<br />
me spermë!<br />
- Po më thue të vërtetën, apo<br />
po më ban ndonji dredhi?- e<br />
pyeti Pjetri.<br />
- Për dredhi nuk të kisha sjellë<br />
deri këtu. Do të ta kisha thanë<br />
këtë gja qysh atje, në shtab, në<br />
dhomën tonë të fjetjes, Pjetër!<br />
- Mir, kthehemi atëherë !- i tha<br />
Pjetri dhe ktheu kalin i pari.<br />
Besa e ktheu mbas tij dhe i grahu<br />
që ta arrinte e të ecte krah për<br />
krah me tw. Rrugën deri te vendi<br />
i plagosjes së saj e kishin kalue<br />
në heshtje, ma saktë tue folë<br />
secili me vete. Tash, tue u<br />
kthye, ata e thyen heshtjen e<br />
folën gjatë gjithë rrugës. Besa i<br />
tha:<br />
- Megjithqë paske pasë të drejtë<br />
me dyshue, sa të jetë jeta, Pjetër,<br />
nuk kam me ta falë dyshimin<br />
tand. Edhe e gjithë bota sikur<br />
të ishte ngritë me të thanë se e<br />
ke gruen kurvë, ti nuk asht<br />
dashtë me e besue!<br />
Mbas pak shtoi:<br />
- Këtë fëmi unë do ta lind, kurse<br />
ti, në daç më mbaj për grue, në<br />
mos daç - më ndaj. Unë nuk të<br />
kam tradhtue dhe, megjithqë<br />
nuk e dijsha se nuk mundesh<br />
me ba fëmij, isha betue që kurr<br />
të mos ndahem prej teje. Kurse<br />
tashti, jam e gatshme me u nda.<br />
Kur të duesh, Pjetër, e bajmë<br />
divorcin. Faktikisht ti e ke ba<br />
që atë natë që more vesh se jam<br />
me barrë.<br />
- Kemi kohë, Besa, me u mendue<br />
për çdo gja.<br />
Kur mbrrijtën para shtabit, po<br />
agonte. Pjetri zhdrypi prej kalit<br />
dhe e shikoi me habi Besën, që<br />
nuk po zhdrypte.<br />
- He, zhdryp!- i tha ai.<br />
- Jo, Pjetër!- ia priti ajo me<br />
zemrim, që i lexohej në sy.-<br />
Sonte po shkoj me fjetë te<br />
Shpresa.<br />
Dhe i grahu kalit drejt spitalit.<br />
Edhe atë natë Besa nuk e mbylli<br />
asnjenin sy. Në përqafimin e<br />
Shpresës, ajo u shkreh në të<br />
qame dhe nëpër lotë iu rrëfye,<br />
ia tha të gjitha. Vetëm mbas<br />
kësaj ndjeu nji lehtësim dhe u<br />
qetsue. Mbas pak e zuni edhe<br />
gjumi. Shpresa e puthi në ballë<br />
dhe i vuni çelsin derës, që të<br />
mos e shqetsonte askush. E<br />
kishte vendosë me fjetë pikrisht<br />
n’atë dhomë e n’atë shtrat, ku<br />
deri nji natë ma parë kishte fjetë<br />
Arbeni.
11 -Korça- mars <strong>2011</strong><br />
Poemth<br />
Nga KRISTAQ TURTULLI<br />
LIDHJET E FORTA<br />
MIDIS GJYSHËRVE DHE NIPËRVE NË<br />
SHTETET E BASHKUARA TË AMERIKËS<br />
NGA SHOQATA E AMERIKANE E<br />
PENSIONISTËVE (AARP)<br />
Mblodha, shita përpara ç’kisha<br />
Dhe ç’gjeta.<br />
Me çerekun e të hollave bleva bileta.<br />
U gërmoqa, mërmërita, shava rënkova,<br />
Vetveten, mëngjeset e akullta,<br />
Pështjellimin, të shkuarën dhe heshta.<br />
Rrugicat e qytetit qëndronin të ngrira,<br />
Shtëpitë fshinin sqetullat si koketa,<br />
Çatitë lëpiheshin nga mjegulla,<br />
Pallatet e vjetra ngjisheshin për ngritur<br />
kioska,<br />
Bulevardet roniteshin prej makinave të<br />
vjetra,<br />
Pazari përmbytej nga pluhuri dhe balta.<br />
Eca, lëviza, qëndrova, u ktheva.<br />
U rrotullova në vend prapë.<br />
Me shikim të ngulur tek shtëpia që shita.<br />
Kush rënkonte, hovte përpjetë,<br />
Toka, zemra,<br />
Apo qielli i paanë?<br />
Lëviza brinjazi të gjeja një fjalë,<br />
Qyteti qe mbledhur qe bërë hoshafkë,<br />
Fëmijëria këpucëgrisur ishte tkurrur<br />
brigjeve,<br />
Era shkulte barin trotuareve.<br />
Rinia e lodhur dhe ëndrra shumë,<br />
Kish mbetur e varur në gozhdën e një<br />
vjershë.<br />
Dhe në një libër të thjeshtë,<br />
Kish mbetur e pa tharë një puthje e fshehtë.<br />
Fryma e prindërve e tendosur qëndronte<br />
Si tel violine ndehur në memorie.<br />
Unë u luta të vinin pranë,<br />
Ata më kundronin në heshtje.<br />
Nostalgjia ish mbledhur qe bërë guaskë.<br />
Valixhet e mëdha gërvishtin gurët e dalë.<br />
Fëmijët çapiteshin si një poemë.<br />
Unë u gëlltita, ku mbeti një këngë?<br />
U rrotullova përsëri dhe vështrova<br />
Prapa, çfarë lashë...<br />
Prita me shpresë të vinte dita,<br />
Të shkrinte dëbora dhe dielli të ndriste,<br />
Të ikte errësira dhe të zbriste drita.<br />
Në vendin tim të vogël sa një kopsë.<br />
Përqafuam dëshira për tokën mëmë,<br />
Qëndruam në rreshtin e parë,<br />
Por asgjë...<br />
Tani shpresa më ftonte matanë.<br />
KËNGA E MËRGIMTARIT<br />
Zërat e thella të breznive më mbanin për këmbe,<br />
Zërat e reja më tërhiqnin për mënge,<br />
Më kumbonin në mëndje.<br />
Zemra e lodhur qëndronte ndehur midis dy skajeve.<br />
Të priste akoma, të besonte, të heshte, të qëndronte,<br />
Apo si të tjerët të ikte?<br />
Shkasin vitet pandierë si gurë tespihe,<br />
Matanë në rrugë e njëjta dajre bie.<br />
Plaku i kërrusur që pi kafe me listë,<br />
Kollitet, gërmuqet, teshtin,<br />
Plakën mban e shtrëngon,<br />
të mos bjerë,<br />
E gjora nënë e drobitur zgjatet, retë e zeza të fshijë<br />
me fshesë,<br />
Pastron dhe hënën e pluhurosur me pecetë.<br />
Të ketë dritë për vajzat dhe djemtë,<br />
Kur të ecin nëpër rrugë dhe pa rrugë,<br />
Eh, nëpër të madhen<br />
dhe të voglën botë!<br />
Me të vetmen divizë,<br />
Të shkojmë zbathur ose këmbë e duar në Evropë.<br />
Politika e madhe përdridhet dhe gumëzhin,<br />
në ethe është.<br />
Zien si kazan.<br />
Fjalë, premtime, përsëri fjalë,<br />
sa shumë fjalë imzot, sa shumë!<br />
Të gjitha thërrmohen treten bëhen hije.<br />
Për dreq njeriu ka shumë xhepa,<br />
Sepse askush nuk mund të ngjiret për badihava.<br />
Më falni, por politika nuk është bakllava.<br />
Ikën një lider shtatlartë me fjalë shumë,<br />
Vjen tjetri rrumbullak me shumë për lumë.<br />
Përsëri kthehet i pari kordhëtari.<br />
I dyti tërhiqet, ishte diplomati.<br />
Ikin dhe shkojnë, vijnë dhe qëndrojnë.<br />
Një godinë lënë, tek një tjetër shkojnë.<br />
U thjeshtëzua seksi,<br />
U bë si bukë me djathë,<br />
I ndershmi, i sinqerti, idealisti,<br />
Mbetën në të thatë.<br />
Xhepat bosh i kanë.<br />
Por shpresa i mban gjallë,<br />
Shpejt a vonë do sjellë lumi xhevarirë.<br />
Ndërkohë,<br />
Vitet shkasin pandierë si tespihe,<br />
Matanë në rrugë e njëjta dajre bie.<br />
Toronto - Kanada<br />
Janar <strong>2011</strong><br />
Shoqata Amerikane e<br />
Pensionistëve (AARP)<br />
tregon se gjyshërit kanë<br />
një lidhje jashtëzakonisht<br />
të fortë me nipërit e tyre.<br />
Përveç një besimi në<br />
shumë zona se lidhjet<br />
familjare midis brezave<br />
janë lëkundur në dekadat<br />
e fundit, një anketë kombëtare<br />
e më shumë se 800<br />
gjyshërve mbi moshën 50<br />
vjeç, tregoi se shumica e<br />
tyre ndërveprojnë rregullisht<br />
me nipërit në shumë<br />
mënyra, dhe mendojnë se<br />
marrdhëniet e tyre me<br />
nipërit janë “shumë<br />
pozitive”.<br />
Për shembull, 82 % e të<br />
anketuarve thonë se janë<br />
takuar me nipin apo<br />
mbesën muajin që shkoi,<br />
dhe 85% thonë se kanë<br />
biseduar me një nip apo<br />
mbesë gjatë asaj periudhe.<br />
Më shumë se 7 nga<br />
10 persona (72%) thonë<br />
se ata kanë ngrënë drekë<br />
apo darkë së bashku me<br />
një nip apo mbesë, dhe një<br />
numër i barabartë ka<br />
blerë një dhuratë gjatë<br />
asaj kohe.<br />
“Gjyshërit amerikanë e<br />
marrin seriozisht statusin<br />
e tyre si të tillë”, shpjegon<br />
Gretchen Straw, asistente<br />
drejtore kërkimesh e<br />
Grupit Kërkimor të<br />
AARP. “Lidhja që ata<br />
kanë me nipërit është një<br />
kënaqësi për ta”.<br />
“Ndoshta konstantimi më<br />
interesant në këtë studim<br />
është shkalla në të cilën<br />
brezat janë të lidhur me<br />
njëri tjetrin”, vëren studimi,<br />
pavarësisht nga<br />
“jeta shumë e zënë e (dhe)<br />
shoqërisë sonë të<br />
lëvizshme”.<br />
31% e të rriturve në<br />
Shtetet e Bashkuara,<br />
rreth 60 milion amerikanë,<br />
janë gjyshër. AARP konstatoi<br />
se 11% gjyshërve<br />
mbi moshën 50 vjeçare<br />
kujdesenn herë pas here<br />
për nipërit; 8% kujdesen<br />
çdo ditë dhe, 3% rrisin një<br />
nip/mbesë.<br />
43% e gjyshërve thonë se<br />
është “shumë e lehtë” të<br />
përgatisësh aktivitete me<br />
të cilat mund të kalojnë<br />
kohën nipi/mbesa, dhe<br />
25% të tjerë thonë se<br />
është “disi e lehtë”.<br />
Zbavitja më e preferuar<br />
janë të ngrënët drekë ose<br />
darkë së bashku në<br />
shtëepi apo restorant, të<br />
shikuarit televizor, vizitat<br />
pët të fjetur tek njëri tjetri,<br />
blerja e rrobave dhe<br />
pjesëmarrja në ushtrime<br />
apo sport.<br />
44% e gjyshërve të cilët<br />
nuk kujdesen për nipërit<br />
dhe nuk jetojnë në të<br />
njëjtën shtëpi me nipërit/<br />
mbesat, takohen me njërin<br />
prej tyre çdo javë.<br />
Afërsisht 1/3 e të anketuarve<br />
thonë se shihen<br />
dhe flasin në telefon më<br />
një nip apo mbesë të<br />
paktën 1 herë në javë.<br />
Rolet që luajnë gjyshërit<br />
mund të jenë të ndryshëm<br />
kur ata ndërveprojnë me<br />
një nip/mbesë. Afërsisht<br />
gjysma (49%) ofrohen si<br />
shoqërues apo shokë dhe<br />
më shumë se 1/3 e të<br />
anketuarve thonë se ata<br />
shpesh ofrojnë këshilla,<br />
flasin për historitë e<br />
familjes, apo diskutojnë<br />
mbi aspekte të jetës së<br />
prindërve kur ata ishin<br />
ishin të vegjël. 29% thonë<br />
se ata shpesh flasin për<br />
“kohët e vjetra të mira”.<br />
Në përgjigje të një<br />
pyetjeje mbi vlera të<br />
rëndësishme apo etikën<br />
që duhet trashëguar tek<br />
nipërit, 40% e gjyshërve<br />
përmendën moralin e lartë<br />
dhe ndershmërinë. 21% të<br />
tjerë përmendën “suksesin<br />
apo ambicjen”. 20 %<br />
përcaktuan fenë 14%<br />
përmendën konsideratën<br />
për të tjerët, dhe 10%<br />
thanë se ata i mësonin<br />
nipërit të ishin të përgjegjshëm<br />
dhe të<br />
besueshëm.<br />
Gjyshi mesatar në Shtetet<br />
e Bashkuara ka 5 nipër/<br />
mbesa e stërnipër/stërmbesa.<br />
Faktikisht 1/4 e<br />
gjyshërve kanë stër-nipër/<br />
mbesa.
12<br />
-K o r ç a-<br />
mars <strong>2011</strong><br />
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456<br />
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456<br />
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456<br />
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456<br />
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456<br />
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456<br />
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456<br />
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456<br />
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456<br />
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456<br />
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456<br />
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456<br />
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456<br />
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456<br />
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456<br />
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456<br />
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456<br />
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456<br />
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456<br />
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456<br />
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456<br />
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456<br />
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456<br />
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456<br />
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456<br />
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456<br />
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456<br />
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456<br />
GËZUAR 8 MARSIN!<br />
REDAKSIA<br />
ADRESA:<br />
Botuesi:<br />
Drejtore: Laura Furxhi<br />
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456<br />
Rr. „Ismail Qemali“<br />
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456<br />
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456<br />
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456<br />
VEHBI FURXHI<br />
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456<br />
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456<br />
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456<br />
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456<br />
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456<br />
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456<br />
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456<br />
Art Design:<br />
Aurel Grabocka-Drejtor i ARZH-së Korçë<br />
Prof.asc.dr Bashkim Jahollari-historian<br />
Bardhi Sejdarasi-Tiranë-Ylber Merdani-poet,<br />
Arben Qafzezi-Farmacist, Veteriner<br />
Kristaq Turtulli-shkrimtar-Kanada<br />
-Skënder Demolli-(Athinë)-Mevisa Isallari (Berlin-Gjermani)<br />
Arben Caka-Kolonjë, Mihal Kuteli – Pogradec.<br />
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456<br />
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456<br />
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456<br />
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456<br />
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456<br />
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456<br />
L.Furxhi<br />
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456<br />
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456<br />
Tel:<br />
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456<br />
082242382<br />
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456<br />
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456<br />
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456<br />
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456<br />
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456<br />
Korçë<br />
Pranë „Grand“ Hotel<br />
Karshi Hotel „Regency“<br />
Tel:<br />
082242985<br />
Cel:<br />
0682459546<br />
Shtypshkronja<br />
„Kotti“<br />
Adresa:<br />
Rr. „Jovan Kosturi“<br />
Nr.1<br />
Korçë