Pokaż cały numer - FPN - Farmaceutyczny PrzeglÄ d Naukowy

copyright © 2009 Grupa dr. A. R. Kwiecińskiego ISSN 1425-5073
nych Testu Allium chromosomy profazowe miały w różnym
stopniu skondensowaną chromatynę tworzącą różnej grubości
splątane nici chromosomów (Ryc. 4a), które w metafazie układały
się w płytce metafazowej a podczas anafazy, ich siostrzane
połówki (chromatydy) w sposób uporządkowany rozchodziły się
do biegunów komórki. Na etapie telofazy nowo powstające jądra
po wytworzeniu błony jądrowej i jąderka, stopniowo przybierały
regularne kształty a chromatyna ulegała dekondensacji.
Inkubacja korzeni Allium cepa w ekstrakcie z kłączy irysa
(0,75 - 6 mg/ml) spowodowała zmiany w morfologii chromosomów
polegające na silnej ich kondensacji i kontrakcji
nie doprowadzającej jednak do powstawania aberracji chromosomowych.
Jądra te w dalszej części pracy będą określane
jako zmienione - cc (z ang. condensed and contraction).
Były to liczne cc-profazy (Ryc. 4c), w których chromosomy
były silnie skondensowane a pomiędzy nimi uwidaczniały
się wyraźne przejaśnienia kariolimfy. Zmienione metafazy
posiadały silnie skondensowane, skrócone chromosomy
zwykle ułożone w rozproszeniu typowym dla C-metafaz
(typowych dla komórek po działaniu kolhicyną) (Ryc. 4d)
lub ściśle ułożone w płytkę metafazalną (Ryc. 4e). Wśród
anafaz i telofaz występowały również zmiany cc (Ryc. 4f
i 4g). Po całkowitym wyhamowaniu aktywności mitotycznej
(po 36 godz. inkubacji) w najwyższym stężeniu ekstraktu,
również jądra komórek interfazowych miały silnie skondensowaną
euchromatynę i były one wyraźnie mniejsze i silniej
wybarwione w porównaniu od jąder kontrolnych (Ryc. 4b).
Analiza indeksu mitotycznego, czyli procentu dzielących
się komórek wykazała, że w czasie ciągłej inkubacji
od 0 do 84 godz. następowały zmiany procentu dzielących
się komórek zależne od użytego stężenia ekstraktu i czasu
trwania inkubacji (Ryc. 5). Dwa najniższe stężenia (0,1
i 0,2 mg/ml) były stymulujące dla podziałów komórkowych
juz od 12 godz. i pozostawały stymulującymi do 84 godzin.
Najwyższą wartość indeksu mitotycznego odnotowano pod
wpływem stężenia 0,1 mg/ml po 36 godz. inkubacji i wynosiła
ona ok. 150% kontroli (Ryc. 3c). Inkubacja w ekstrakcie
o stężeniu 0,4 mg/ml spowodowała obniżenie indeksu mitotycznego
po 12 godz. inkubacji do ok. 60% a następnie
jego powolny wzrost aż po 84 godz., kiedy osiągnął on wartość
zbliżoną do kontroli wyjściowej (100%). Pod wpływem
działania ekstraktu o stężeniu wyższym (1,5 mg/ml) również
po 12 godz. doszło do znacznego obniżenia wartości indeksu
mitotycznego (Ryc. 3b) a następnie wraz z upływem
czasu inkubacji do jego ponownego wzrostu. Z tym, że po
84 godz. wartość indeksu spadła bardziej niż w poprzednim
stężeniu do ok. 70% indeksu kontrolnego. Inkubacja korzeni
w najwyższym ze stosowanych w eksperymencie stężeniu
Ryc. 3. Obraz aktywności podziałowej komórek Testu Allium korzeni
kontrolnych oraz po inkubacji w ekstraktach z kłącza Iris dichotoma
a) podziały kontrolne; b) po 12 godzinnej inkubacji w ekstrakcie
o stężeniu 1,5 mg/ml; c) po 36 godzinnej inkubacji w ekstrakcie
o stężeniu 0,1 mg/ml; d) po 60 godzinnej inkubacji w ekstrakcie
o stężeniu 6 mg/ml. (Pow. 400x)
Ryc. 4. Morfologia chromosomów kontrolnych
komórek Testu Allium oraz pod wpływem inkubacji
w wodnym ekstrakcie z I. dichotoma.
a) Kontrolny obraz komórek w poszczególnych
fazach mitozy (P-profaza; M-metafaza; A-anafaza;
T-telofaza); b) zmieniona morfologia
interfazowych jąder komórek traktowanych
przez 36 godzin ekstraktem o stężeniu 6 mg/
ml; c) zmieniona profaza z wyraźnie zgrubiałymi
chromosomami; d) zmieniona metafaza,
chromosomy krótkie i zgrubiałe rozrzucone
na terenie cytoplazmy; e) zmieniona metafaza
gdzie chromosomy są ułożone skośnie w płytce
metafazowej, tez są skrócone i zgrubiałe;
f) zmieniona anafaza; g) zmieniona telofaza.
(Pow. 800x)
29