Pokaż caÅy numer - FPN - Farmaceutyczny PrzeglÄ d Naukowy
Pokaż caÅy numer - FPN - Farmaceutyczny PrzeglÄ d Naukowy
Pokaż caÅy numer - FPN - Farmaceutyczny PrzeglÄ d Naukowy
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Farm Przegl Nauk, 2010, 12<br />
teinaz macierzy pozakomórkowej (MMP-1, MMP-3), odpowiedzialnych<br />
między innymi za niszczenie chrząstki stawowej<br />
u tych osób chorych. U pacjentów chorych na reumatoidalne<br />
zapalenie stawów leczonych adalimumabem zaobserwowano<br />
znaczne zmniejszenie nasilenia objawów zapalanych oraz zatrzymanie<br />
procesu degradacji tkanek stawowych [20].<br />
Golimumab jest ludzkim przeciwciałem monoklonalnym,<br />
tworzącym stabilne kompleksy o dużym powinowactwie,<br />
zarówno do rozpuszczalnej, jak i przezbłonowej postaci<br />
ludzkiego czynnika martwicy nowotworu α, zapobiegając<br />
wiązaniu się TNF-α z jego receptorami [37,38].<br />
Stwierdzono, że wiązanie TNF-α przez golimumab neutralizuje<br />
indukowaną przez TNF-α ekspresję na powierzchni<br />
komórek cząsteczek adhezyjnych E-selektyny, cząsteczek<br />
adhezji komórkowej naczyń (VCAM-1) i cząsteczek adhezji<br />
międzykomórkowej śródbłonka (ICAM-1). Ponadto, w badaniach<br />
in vitro, wykazano hamowanie przez golimumab<br />
wydzielanie interleukiny 6 (IL-6), interleukiny 8 (IL-8) oraz<br />
czynnika stymulującego wzrost kolonii granulocytów (GM-<br />
CSF) indukowane przez TNF-α [37, 38].<br />
U osób chorych na reumatoidalne zapalenie stawów<br />
leczonych golimumabem stwierdza się obniżenie stężenia<br />
wskaźników stanu zapalnego, w tym CRP, IL-6 oraz – cząsteczek<br />
ICAM-1, czynnika wzrostu komórek śródbłonka naczyniowego<br />
(VEGF) i MMP-3 w surowicy krwi [37, 38].<br />
Certolizumab jest humanizowanym fragmentem Fab<br />
przeciwciała monoklonalnego skierowanego przeciw<br />
TNF-α, połączonego – w procesie pegylacji – z glikolem<br />
polietylenowym. Preparat ten wytwarzany jest na drodze<br />
fermentacji mikrobiologicznej, a proces pegylacji ma na<br />
celu wydłużenie okresu półtrwania leku [38].<br />
U pacjentów chorych na reumatoidalne zapalenie stawów<br />
leczonych certolizumabem obserwuje się zmniejszenie<br />
m. in. stanu zapalnego i szybkości postępu uszkodzenia<br />
stawów mierzonego radiologicznie [38].<br />
Ostatnim z leków biologicznych anty-TNF-α, stosowanym<br />
w leczeniu pacjentów chorych na reumatoidalne zapalenie<br />
stawów jest etanercept. Lek ten uzyskano dzięki<br />
połączeniu dwóch ludzkich receptorów p75 TNF-α z fragmentem<br />
Fc ludzkiej IgG1 [5, 28, 34]. Etanercept poprzez<br />
blokowanie dwóch z trzech miejsc wiążących w cząsteczce<br />
TNF-α, uniemożliwia jego wiązanie się z receptorami związanymi<br />
z błoną komórkową [23].<br />
Odległe badania skuteczności oraz tolerancji stosowania<br />
etanerceptu u osób chorych na reumatoidalne zapalenie stawów<br />
wykazały jego dużą skuteczność przeciwzapalną oraz<br />
zdolność hamowania postępu zmian radiologicznych [23].<br />
Terapia lekami biologicznymi jest najczęściej skojarzona<br />
z podawaniem metotreksatu, w wyjątkowych sytuacjach<br />
– ze stosowaniem innych leków immunosupresyjnych lub<br />
modyfikujących przebieg choroby [5]. Leki antycytokinowe<br />
– za wyjątkiem infliksymabu – można również stosować<br />
w monoterapii, jednakże taki sposób podawania pacjentom<br />
tych leków zmniejsza ich skuteczność terapeutyczną [5].<br />
W leczeniu osób chorych na reumatoidalne zapalenie<br />
stawów – oprócz wyżej opisanych leków – stosuje się też<br />
i inne leki biologiczne, takie jak: inhibitor interleukiny 1<br />
(anakinra), inhibitor receptora interleukiny 6 (tocilizumab),<br />
hamujące czynność limfocytów B (rituksymab) oraz hamujące<br />
sygnał stymulujący aktywację limfocytów T (abatacept)<br />
[28, 34, 35, 39, 40].<br />
Inhibitor interleukiny 1 – anakinra jest rekombinowanym,<br />
nieglikozylowanym homologiem jej receptora<br />
(IL-1Ra). Wskazaniem do zastosowania anakinry u osób<br />
chorych na reumatoidalne zapalenie stawów jest przede<br />
wszystkim aktywna postać tej choroby, przy jednoczesnym<br />
stwierdzeniu nieskuteczności innych leków modyfikujących<br />
przebieg choroby, w tym także inhibitorów TNF-α. Po zastosowaniu<br />
anakinry u pacjentów chorych na reumatoidalne<br />
zapalenie stawów obserwuje się zarówno zmniejszenie aktywności<br />
procesu zapalnego, jak i postępu zmian nadżerkowych<br />
w stawach [28, 34]. Lek ten nie jest jeszcze zarejestrowany<br />
w Polsce do leczenia osób chorych na reumatoidalne<br />
zapalenie stawów.<br />
I FAZA LECZENIA REUMATOIDALNEGO ZAPALENIA STAWÓW<br />
Brak przeciwwskazań do<br />
stosowania metotreksatu<br />
Kliniczne rozpoznanie<br />
reumatoidalnego zapalenia stawów<br />
Przeciwwskazania do<br />
stosowania metotreksatu<br />
Rozpoczęcie podawania<br />
metotreksatu<br />
Wprowadzenie na krótki czas do<br />
leczenia glikokortykosteroidów<br />
– małej lub dużej dawce<br />
± ±<br />
Rozpoczęcie podawania<br />
leflunomidu, domięśniowo<br />
preparatu soli złota lub<br />
sulfosalazyny<br />
Niepowodzenie w I fazie leczenia<br />
Należy rozpocząć II fazę leczenia<br />
Nie<br />
Osiągnięcie celu leczenia*<br />
w ciągu 3 – 6 miesięcy<br />
Tak<br />
Kontynuowanie<br />
dotychczasowego<br />
leczenie<br />
64
Change language